truman ontvouwt program
VAN BEZUINIGING
Inflatie in de V.S. dreigende
Aan steun voor Europese landen
dient niet getornd te worden
Paul van Zeeland tijdelijk
terug naar België
WETTELIJKE REGELING VAN
DE RADIO-OMROEP
Hulpverlening in de oorlog faalde
Formalisme en bureaucratie voor
veel landgenoten noodlottig
Gevaarlijk
stokpaardje
Staking dreigt in Amsterdam
Voor belangrijke bespreking over
de koningskwestie
Op studio's kan desnoods beslag
K.A.B. verzet zich bij voorbaat
Tol hoofd en hart
Radicale voorstellen
in sombere rede
Souvereine daad van
Duitse regering
Grieks-Amerikaanse
staf gevormd
10.060 kinderen naar
ons land
.Het weer.
worden gelegd
Algemeen programma
Engelandvaarders werdert niet verder geholpen,
zij kregen geld voor de terugreis
BARON VAN HARINXMA
IN GEBREKE?
Dagelijkse vluchten
naar Batavia
Geruchten over textiel
zonder punten
DINSDAG 18 NOVEMBER 1947
71ste JAARGANG No. 24003
Concordaat met H. Sioel
nog van kracht
Ter bestrijding van de
guerilla's
Verbluffende indruk
GROTE BRAND TE
PONTIANAK
Schade van twee millioen
Twee trpmsporteh per week
Exploitatie zendinrichting
„Consul-generaal
lacht voor mij
was
(Vepiola op pant 3J.
Van Zaterdag 22 Nov. af
Economische Zaken kan
geen mededelingen doen
GESCHENK VAN PRINSElldK
PAAR
Voor Prinses Elizabeth
DE LERAREN-SALARISSÊN
Vier verenigingen
uitgetreden
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Ttlefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800' - Postgiro 1434é0
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
t 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimetei
hoogte, ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voer
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
president Truman heeft. Maandag
*tjn boodschap, betreffende hulp
aan Europa en zijn plannen voor
het tegengaan van inflatie in de
V. S. zelf, tot de speciale zitting
van het Congress gericht.
In zijn boodschap van 400Q woorden,
hij persoonlijk tot de verenigde
«tting van de Senaat en het Huis van
Afgevaardigden richtte, zeide Truman:
kunnen niet nalaten hulp 'aan het
phitenland te verstrekken, noch ook
rennen wij ons eigen volk aan de ver-
*°estingen van een ongecontroleerde
Inflatie prijsgeven. De toekomst der
Mie volken van Europa staat op het
sPel. De toekomst van onze eigen eco
nomie is in gevaar. De actie, die gij
onderneemt, zal in de geschiedenis van
öit volk en van de wereld groöt worden
Beschreven."
Truman verzocht tevens om rantsoe
nering van producten, waaraan een te
kort bestaat en welke de kosten van
levensonderhoud fundamenteel beïn-
noedèn. Met klem steunde hij het ver
bek van 'Marshall om 597 millioen
nollar om Oostenrijk, Italië en Frank-
in de volgende vier en een'halve
jnaand op de been te houden. De presi-*
n«nt zeide, dat dit een onmisbare voor
gaarde was voor het wederopbouwpro-
Btam voor Europa op lange termijn. Hij
^volgde met te zeggen, dat „indien de
West-Europese landen deze winter zou-
®eh instorten tengevolge van het feit,
t*at het verschil tussen hun 'hulpmidde-
Onmiddellijk voor zijn Bisschopswü-
en installatie legde de nieuwe bis
schop «van Münster, Mgr. Michael Kel-
'cr als opvolger vap Kardinaal von Ga-
ka, de eed van loyaliteit' af op de re-
Sering van Noord-RijnlandWestfalen.
ült werd gedaan in overeenkomst met
Art. 16 van het Duitse concordaat van
20 Juli 1933. Zoals -vereist bij dit artikel,
verklaarde de Bisschop in zijn eed;
„Ik zweer en beloof de wettelijk
Ingestelde regering te eren en toe te
zien, dat de geestelijkheid van mijn
diocees haar eert. By de vervulling
van mijn geestelijk ambt en uit zorg
Voor het welzijn en de belangen van
het Duitse Rijk zal ik trachten, alle
nadelige daden te vermijden, die deze
(belangen) zouden kunnen schaden."
De ceremonie der eedsaflegging, te
^üsseldorf afgelegd in tegenwoordigheid
jkn alle ministers van Noord-Rijnlands
jV^tfalen, trok zeer de aandacht. Voor
y eerst^ keer sinds de capitulatie van
e Nazi-regering werd hier, zoals het al-
®etneen werd opgevat, door een Duitse
'legering een söuvereine daad gesteld.
v?°k bleek uit deze ceremonie, dat zowel
*~erk als Staat, ten minst in West-
rbitsland, voortgaan het concordaat met
ae H. stoel erkennen, ondanks de
®randerde politieke toestand. De nieuwe
fjschop van Münster verklaarde in een
^spraak, dat de Bisschoppelijke eed
de zijde der Kerk de grkenning van
waardigheid en het gezag van de
rjaat inhoudt, en legde de nadruk op de
r®reidheid van de Kerk, om de materiële
h geestelijke noden van het volk te hel-
overwinnen en de Staat weder op te
°°hwen op Christelijke grondslag.
De Griekse plaatsvervangende minis-
'""President, Tsaldaris, heeft medege-
e'd, uat er een gezamenlijke Grteks-
•herikaanse staf gevormd is ter- bestrij-
g van de guerilla-operaties.
llÜBSaldaris verklaarde, dat de toestem-
biidl Ier Verenigde Staten reeds door
Wed van 'Ie Amerikaanse zaakgelas-
ae was overgebracht.
len en behoeften niet wordt overbrugd,-
er voor hen of voor ons geen kans be
staat uit te eien naar hun economisch!
herstel."
Truman's voorstel voor het weer in
stellen ,van e,en zekere mate van prijs
controle meer dan' een jaar geleden
practisch afgeschaft is de belang
rijkste maatregel in het uit tien. punten
bestaande program, dat hij indiende ter
bestrijding van de „onheilspellende in-
-flatiedreiging". Hij zeide, dat inflatie
reeds in alarmerende mate dreigt. En
zelfs alarmerender is het feit, dat de
toestand nog steeds slechter wordt.
In zijn program vroeg de president:
X. Herstel van de controle op huurkoop
en beperking van het tot inflatie lei
dend verstrekken van bankcredieten.
2. Regeling van het speculeren op graan-
en andere goederenbeurzen. 3. Uitbrei
ding en verscherping van de controle
op de export. 4. .Uitbreiding van de
huidke regeringsbevoegdheid om trans-
portmciliteiten en materiaal tér ver
zekering van de aflevering van goederen
voor de exjx>rt toe te wijzen. 5. Het
nemen van maatregelen om het op de
markt brengen van vee en pluimvee te
stimuleren, Jietgeen besparing van «graan
tot gevolg zou hebben. 6. Het verlenen
van bevoegdheid aan het ministerie van
Landbouw om «ijn 'program van bespa
ring in de V. S. uit te breideft. 7. Toe
wijzing van en voorraadcontröle op
schaarse producten, die een fundamen
tele Invloed hebben op de kosten van
levensonderhoud. 8. Uitbreiding en ver
scherping van de controle op de huren.
9. Machtiging tot rantsoenering, voor
consumenten, van producten, waaraan
een tekort bestaat. 10. Het weer instel
len van prjjsplafonds voor essentiële
producten, alsmede het weer instellen
van een loonstop.
Deze vooretellen zijn aanzienlijk
radicaler dan verwacht werd en zij zul
len, indien zij worden uitgevoerd, veel
van de oorlogscontröle, die in de afge
lopen twee jaar'snel is opgeheven, her-
Stellen. Truman legde voortdurend de
nadruk op het verband tussen de bin
nenlandse inflatie en de behoeften van
F jropa.
Het bijna geheel uitblijven van applaus
op de rede van Truman vat men op als
een teken, dat de drastische voorstellen
ter voorkoming van inflatie als een
verrassing voor de vertegenwoordigers
en senatoren kwamen. Slechts de enige
eh niet directe verwijzing naar de
Sovjet-Unie (landen, die niet hetzelfde
doel als wij nastreven, of onze methoden
niet goedkeuren) lokte het> enige luide
applaus uit. Overigens zaten d^nannen
van het. Congress stil en oplwtend te
luisteren naar het uitstippelen van de
wetgevende arbeid «voor de speciale
zitting.
Naar men ons van bevoegde zijjle
mededeelt, zal de heer Paul van
Zeeland, de Belgische vertegenwoor
diger in de Commissie voor Goede
Diensten, dezer dagen tijdelijk naar.
België terugkeren, omdat zijn aan
wezigheid aldaar dringend nodig' is.
Volgens berichten iri de Belgische
pers zou de heer Van Zeeland Zon
dag a.s. in België verwacht worden
«in verband met een belangrijke ver
gadering betreffende de Konings
kwestie. De heer'Taymans zal Van
Zeeland tijdelijk vervangen.
De Belgische minister-president en
minister van Buitenlandse Zaken, £>paak,
verklaarde tegenover het A.N.P., dat
hem van een jiittreden van de heer Van
Zeeland uit de, Commissie niets bekend
was. Van Zeeland heeft hem van een
wens daartoe niets laten weten, noch
heeft de heer Spaak hem verzocht, om
welke reden, dan ook, zich terug te
trekken als lid van de Commissie.
Aneta meldt nog uit Batavia,dat al
daar het bericht van de tijdelijke te
rugkeer van Paul van Zeeland naar
België is bevestigd. De aanstaande be
sprekingen in de Belgische senaat,
waarvan Van Zeeland lid is, vereisen
zijn. aanwezigheid t? Brussel, doch ver
moedelijk is dit een aangelegenheid van
slechts korte duur.
Nadrukkelijk werd te Batavia ver
klaard, flat de plaatsvervanger ybor
•Van Zeeland gedurende 'deze korte pe
riode men rekent op ongeveer veer
tien dagen nog niet is aangewezen.
Inmiddels is het reisprogramma van
Van Zeeland .en Kirby uitgesteld. Van
Zeeland is heden niet gestart voor zijn
voorgenomen reis naar Bali en Makas
sar en KirBy zal evenmin morgen naar
Sumatra vertrekken.
De Commissie ,zit tijdelijk vast
in algemene politieke besprekingen
'daar de Verenigde Staten jniet ge
antwoord hebben op het verzoek
van de Copnmissie, tien dagen gele
den, om een schip te sturen voor
het voeren der onderhandelingen.
Er is van Amerikaanse zijde geen
verklaring gegeven waarom het ge
zamenlijk Australisch-Belgisch ver-
In de afgelopen nacht is in Pontianak
(Borneo) een grote brand uitgebroken
tengevolge waarvan tachtig huizen en to
ko's, een pasarloods en de moderne bio
scoop „Capitol" zijn verwoest. De scha
de van de brand, welke ln het amuse-
men tscentram „Happy World" begon,
wordt op twee millioen gulden geraamd.
tr*est beeld
in Indië. Het totaal vermelde dorp Seriboe Dolok op
hoogvlakte in de omgeving van Uedan.
Piso-Piso
zoek onbeantwoord bleef.
Ondertussfen is de sub-commissie voor
het staken van het vuren verstrikt in
procedure-aangelegenheden. In hoge of
ficiële kringen werd er evenwel de na
druk op gelegd, dat tot dusver noch de
Amerikaanse gedelegeerde, Graham,
noch de Australische afgevaardigde
Kirby aanstalten maken te vertrekken.
Men legt er echter de nadruk op, datf
zij toch ook niet van plan zijn voor
goed te blijven. Men «is algemeen van
gevoelen, dat de Commissie, welke 29
October arriveerde, nog drie' maanden
zal te werken hebben.
Reeds enige tijd komen uit Duitsland
groepen kinderen van Nederlandse ouders
naar ons land om hier weer enigermate
aan te sterken. De organisatie van deze
kindertransporten was hoofdzakelijk in
handen van particulieren hoewel de re
gering alle medewerking verleende. Het
I.K.O. heeft thans contact gezocht met
diverse autoriteiten en instellingek om
dit werk op grotere schaal té kunnen
uitvoeren. Men is thans zover gevorderd,
dat 24 November a.s. het eerste contin
gent van 100 kinderen uit Düsseldorf
iri Nederland verwacht kan worden. Het
plan is binnenkort twee transporten Rgr
week naar ons land te doeri kornet
Meer dan honderdduizend personen verlieten te Milaan hun werk om deel te nemen
atfii een demonstratie,' nadat op het communistische hoofdkwartier een bom was ge
worpen. Na de demonstratie begaven enkele groepen zich naar de kantoren van het
rechts georiënteerde blad „II Mattino d'Italia" en richtten er een geweldige ravage aan.
De minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen heeft thans
voor publicatie vrijgegeven het rap-
aort van de Radioraad met betrek
king tot een wettelijke regelihg van
de Omroep in JSfederland. Het rap
port gaat vergezeld van een ont
werp van wet en een fnemorie van
toelichting daarop.
Aan een bespreking van de «motieven,
welke hebben geleid tot de aan de mi
nister voorgestelde regeling gaat aller
eerst een puntsgewijs overzicht van deze
regeling vooraf.
1. Er zal 'zijn een Overkoepelend Om-
roeplichaam, dat de vorm zal hebban
van een Stichting en belast zal worden
met het gehele beheer van de "omroep,
waartoe onder andere behoren de teoh-
nische verzorging de exploitatie der
zendinrichtingen inbegrepen de bui
tenlandse vertegenwoordiging en de ver*
zorging aan de Wereldomroep.
De Stichting beheert-, onder toezicht
Von de overheid, de opbrengst van de
luisterbijdrage.. Zij heeft een publiek
rechtelijke taak en kan bindende voor
schriften geven aan alle omroepinstel
lingen.
2. Er zullen zijn. omroeporganisaties,
welke geheel zelfstandig zullen, beschik
ken over zendtijd, die zij allereerst kun
nen bestemmen voor het uitdragen vrfn
eigen beginselen en voorts desgewenst
voor de verzorging van andere program-
.mastof. Zij zullen in het bestuur van het
Overkoepelend Omroeplichaam zitting
liebben.
3. Naast het programma van een
omroeporganisatie zal in beginsel
steeds een algemeen program
ma kunnen worden beluisterd, dat
aan de volgende normen zal moeten
voldoen: het moet erop gericht zijn,
op hoogstaande en harmonische wij
ze een zo getrouw en veelzijdig mo
gelijk beeld te geven van het gees
telijke, maatschappelijke en cultu
rele leven van het Nederlandse volk.
Het moet zó zijn, dat daaraan rede
lijkerwijs geen aanstoot kan worden
genomen. Het algehieen programma
zal door een apparaat van de Stich
ting worden verzorgd onder toe
zicht en verantwoordelijkheid van
een algemene Programmacommis
sie, benoemd door de Raad van Be
heer van de Stichting en samen
gesteld uit vertegenwoordigers der
grote geestelijke, maatschappelijke
en culturele organisaties en instel
lingen. Aan de kerkeq zal zendtijd
worden toegewezen ten behoeve
van de verzorging van kerkdien
sten.
r Meer dan ooit is eenheid nodig nu de
Verarming van ons land zich op alle
terreinen doet gevoelen, en de opbrengst
van de luisterbijdrage, met in acht ne
ming van de culturele eisen van de om
roep, op zo economisch mogelijke wijze
moet worden aangewend.
'In verband met het voornemen, de ex
ploitatie der zendinrichtingen medé in
handen te leggen 'van het omroepli
chaam, merkt üe toelichting-o.m. op:
De technische apparatuur, hoewel
hulpmiddel, ig van onmiddellijke invloed
op de culturele verzorging van de om
roep. Dit wordt duidelijk, wanneer men
bedenkt welke gevolgen een besluit om
al of ntet tot bouw of versterking van
zenders over te gaan op de uitzendin
gen kan hebben. Ook moet er op worden
gewezen dat met het gebruik, van zend
inrichtingen belangen ypn internationale
aard zijn gemoeid .welke naar het ver
leden heeft aangetoond, het best kunnen
worden verdedigd door de omroep zelf.
Aan de Zendinrichtingen van de omroep
tenslotte worden andere eisen gesteld,
dan aan die welke voor utiliteitsdoel
einden worden gebruikt.
Een andere consequentie van het stre
ven naar eenheid in het omroepbedrijf
is het hier voorgestelde .opnemen in de
stichting van de wereldomroep, al zal
deze omroep door de aard van zijn
werkzaamheden een afzonderlijke plaats
daarin innemen.
Het ligt in de bedoeling een pro
grammaraad te benoemen, veelzij
dig samengesteld, dia. zal worden
belast met het toezicht op> de
werelduitzendingen Het ligt voorts
in de bedoeling, aan de Kerken in
de wereldomroep enige zendtijd -toe
te kennen.
(Vervolg op pag. 2) 4
Zoals reeds in het kort is gemeld,
zijn in een rapport ernstige beschuldi
gingen geuit tegen het Ned. Roode
Kruis. In dit rapport, dat de commissie-
Vorrink, tot onderzoek van het beleid
van het Roode .Kruis gedurende de oor
log, heeft' uitgebracht, wordt o.m. ge
concludeerd, dat alle genoemde grotere
en'kleinere tekortkomingen er de oor
zaak van zijn, dat duizenden'Nederlan
ders het leven hebben verloren, die
naar. menselijke berekening bij tijdige
hulpverlening zouden zijn gered. Ze zijn
alle terug te brengen tot een tekort aan
initiatief en fantasie en een teveel aan
formalisme en bureaucratie.
Het rapport uit ook beschuldigin-
gen tegen hooggeplaatste personen,
o.m. tegen de huidige ambassadeur
te Brussel, baron Van Harinxma
thoe Slooten, die tijdens de oorlog
hoge commissaris voor de vluchte-
lingenaangelegenheden en verte
genwoordiger van 't Nederlandsche
Roode Kruis in het destijds zeer be-
langryke centrum Lissabon en later
voorzitter van het Roode Kruis te
Londen was.
In verband met deze beschuldigingen
schrijft „Trouw" o.m. het volgende:
De commissie-Vorfink heeft het be
leid van de heer Van Harinxma in zijn
laatstgenoemde functie onderzocht en
is, naar uft haar nog niet gepubliceerde
rapport is uitgelekt, tot ongunstige con
clusies gekomen. De heer Van Ha
rinxma is evenwel ook in aanraking
geweest" met de commissie-Cleveringa.
Het rapport van deze commissie is bij
de' minister van Buitenlandse Zaken
ingediend en wordt strikt geheim ge
houden.
Het is ons evenwel bekend, dat de
heer Van Harinxma' voor de commissie-
Cleveringa bekend heeft tijdens de
oorlog regelmatig geldzendingen uit
bezet Nederland te hebben ontvangen.
Hij voegde er aan toe, dat zulks meer
gebeurde. Wij' hopen, dat de commissie
over deze bekentenis niet al te licht is
heengelopen. Heeft zijonderzocht of
zulks inderdaad vaker plaats vond?
Heeft ?ij onderzocht of deze geldzen
dingen zender goedkeuring of medewe
ten van de Duitse financiële instanties
geschiedden?
Om soortgelijke overwegingen ver
melden wij hier andere aanklachten, die
aan het adres van de heer Van Ha
rinxma geuit zijn. De consuls-generaal
in Spanje en Frankrijk stonden wat be
treft de vluchtelingen-aangelegenheden
onder zijn instructies. Een dier instruc
ties luidde: *hiets illegaals te orfdeme-
men.
Dr. Sevenster, de consul-generaal in
Frankrijk, vermeldt dit iii een rapport,
waarmee sindsdien- van alles gebeurd is.
Men poogt nu te beweren, dat van ge
noemd verbod nooit sprake is geweest.
Hoe dat ook zij, de feiten tonen aan, dat
een instructie van deze aard trouw is
nageleefd, ook al was zij niet gege
ven.
ti
Engelandvaarders, die w 1942 bij. Ne
derlandse instanties in Frankrijk aan
klopten, kregen 500 francs o m naar
Nederland terug te reizen.
Een "Nederlands majoor, die dr. Se
venster om hulp verzocht, kreeg behalve
bet stereotiepe antwoord dat er geen
Engelandvaarders nodig waren nog bo
vendien te horen, dat hij maar naar een
Frans werkkamp moest gaan: daór had
men officieren nodig. De majoor merkt
in zijn rapport op: „Van dit ogenblik
af was deze consul-generaal lucht voor
mij."
EenNederlands officier van ge
zondheid,' die onder oogluikende
toelating van de kampcommandar^
gevlucht was uit een kamp in
Frankrijk, werd te Lissabon door de
hoge commissaris voor de vluchte
lingen-aangelegenheden, Van Ha
rinxma, als volgt toegesproken: „U
hoeft*niet op mijn steun te rekenen.
U had in dat kamp moeten blijven.
U hebt uw erewoord gebroken."
Belgische en Franse ambtgenoten van
baron Van Harinxma thoe Slooten zon
den van Lissabon uit in grote hoeveel
heden voedselpakketten naar bezet ge
bied. Vanwege baron Van Harinxma is
dat voor Nederland niet beproefd. Be
halve één keer, toen ër in elk geval niet
voor gewaakt werd, dat zich onder de'
geadresseerden enige prominente NSB-
ers bevonden.
Een duistere zaak is de spionnage-
.affaire-v. d. W. Deze. v. d. W. was te
Angola in dienst geweest van een Duit
se firma, die bekepi stond als een
spionnage-centrum. v. d. W. was ook
zelf door de Britse ën Nederlandse
agenten van spionnage verdacht.
Het was dus op zijn minst onverant
woordelijk te noemen, dat Van Harinx
ma deze v. d. W. te Lissabon als zijn
secretaris in dienst nam op het Hoge
Commissariaat voor de vluchtelingen-
aangelegenheden.
Maar de. zaak ontwikkelde zich ver
der. De Nederlandse inlichtingendienst
te Lissabon stelde over v. d. W. een
dossier samen, waarna deze met een fic
tieve opdracht naar Bristol gelokt en
daar, op verdenking van spionnage, ge
arresteerd werd. v. d. W. werd gedu
rende de rest van de oorlog door 'de
Engelsen geïnterneerd.
Men zou verwacht hebben, dat Van
Harinxma zich toen op duidelijke wjjze
van zjjn gecompromitteerde secretaris'
zou distanciëren. Dit is niet gebeurd.
Daarentegen is te Londen, onder Neder
landse kringen een actie ontketend, ten
gunste van de vrijlating van v. d. W.
In een niet getekepd, in bet Engels ge
steld geheim rapport werd. v. d. W.
voorgesteld als het slachtoffer van een
intrige.
Verwachting - tot Woensdagavond:
Aanvankelijk meest zwaar be
wolkt, later tijdelijke opklaringen.
Plaatselijk enige lichte regen of
sneeuw! en hier en daar nevel of
mist. Veranderlijke wind. Koud
met plaatselijk lichte vorst in de
nacht.
Zon 8.05—16.45, maan 13.5922.08.
Naar het A.N.P. van de zijde der
K.L.M. verneemt, zal van Zaterdag
22 November af voortaan dagelijks
van Amsterdam naar Batavia en van
Batavia naar Amsterdam gevlogen
worden, en wel driemaal per week
met Constellations en driemaal met
Skymasters.
Naar aanleiding van geruchten,
die in de pers de ronde doen over
een in overweging geribmen ophef
fing der gehele textieldistributie,
heeft het verbondsbestuur van het
N.V.V. heden in een aan de minister
van Economische Zaken gericht te
legram dit eventuele plan als „in
strijd met de sociale 'rechtvaardig
heid" gekenschetst'.
Volgens de geruchten zouden de
hoofdambtenaren van het departement
van Economische Zaken van mening
•zijn, dat zij de verantwoordelijkheid
voor de textieldistributie niet meer
kunnen dragen. Vier van de vijf leden
van het Textieldirectorium, het opper
ste orgaan van alle op het gebied der
textiel werkzame rijksbiyeaux, belast
met de uitvoering van het textiêlbeleid,
zouden zich vóór 'afschaffing der tex
tieldistributie hebben uitgesproken (red.
A.N.P.)
In het telegram verzoekt het N.V.V.
de minister het voorstel, indien dit in
derdaad ter tafel is gebracht,'niet te
aanvaarden.
Naar aanleiding van het bovenstaan
de hebben wij ten departemente ge
vraagd of hierover op enigerlei wijze
reeds mededelingen konden worden ge
daan. Dit bleek thans nog niet het ge
val te zijn.
0 9
Het huwelijksgeschenk van Prinses-
Regentés Juliana en Prins Bemhard aan
Prinses Elizabeth van Engeland en luit.
Philip Mountbatten bestaat uit vier bij
zettafeltjes van palissanderhout. Men
kan deze tafeltjes onder elkaar schuiven,
zodat deze, indien ze niet gebruikt wor
den, weinig plaats innemen...
Op verzoek van net Prinselijk Paar
heeft Prinses Elizabeth de tafeltjes zelf
op tekening uitgekozen.
I.
De besturen der vier verenigingen,
omvattende de rectoren, oon-rectoren
en" directeuren voor Voorbereidend Ho
ger en Middelbaar Onderwijs delen
mede, dat zij hun vertegenwoordigers in
de salaxiscommissie hebben verzocht
zich daaruit terug te trekken. De ver
enigingen zijn van mening, dat bjj de
beperking, waaraan de regering vast
houdt, slechts door een gedeelte der
leraren en door de leiders der kleinste
scholen enige verbetering van positie
kan worden verkregen, zodat de voor
gestelde regeling onaanvaardbaar is. Bit
uittreden moge tevens bewijzen aldus
de mededeling dat de berichten hier
en daar in de pers verschenen, als
zou overeenstemming en bevrediging in
de salariscommissie..nagenoeg zijn be
reikt, onjuist waren.
Een van de kenmerken van het beleid
van minister Lieftinck is het ver
lagen vaji de rentevoet. De minister
acht dit noodzakelijk, om dë kosten van
de angstig hoog gestegen staatsschuld zo
laag mogelijk te houden. Toen onmiddel
lijk na d,e bevrijding de beurs gesloten
bleef eri het derhalve voor pensioenfond
sen, verzekeringsmaatschappijen en
spaarbanken bnmogelj|k was, de binnen
komend^ spaargelden en premies op nor
male wijze te beleggen, maakte de minis
ter van deze dwangpositie gebruik, van
deze instellingen geld te lenen, telkens
voor-korte periodes, om de uitgaven van
de staat te financieren. Stelselmatig
werd daarbij de rente, die de stajt ver
goedde, verlaagd. Toen de beyrs werd
heropend, zette de minister zijn politiek
voort en kwamen de obligaties voor ren
teverlaging aan de beurt.
De gevolgen bleven voor de bedoelde
instellingen, die in het leven van vrijwel
elke fJederlandfer een belangrijke plaats
innemen, niet uit. Om dit belang te
illustreren geven wij de volgende cijfers:
per eind 1946 bedroeg het aantal spaar
ders bjj de .spaarbanken, aangesloten bij
de Nederlandse Spaarbankbopd, 1.846.279
Deze spaarders hadden gemiadeld een
bedrag van f 566.85 op hun boekje staan.
Bij de Rijkspostspaarbank stonden 31
October 1946 3.392.765 spaarbankboekjes
uit, waarop gemiddeld stond ingeschre
ven f 450.10. Ten slotte waren eind 1944
(latere cijfers zijn nog niet bekend) bij
de verzekeringsmaatschappijen, welke de
Verzekeringskamer controleert, ruim 14
millioen polissen gesloten, waarvan niet
minder dan ruim 12 millioen zogenaamde
volksverzekeringen, d.w.z. polissen met
een verzekerd bedrag van f 500 of min
der. Van de talloze bedrijfspensioenfond
sen zijn geen gegevens bekend.
Hieruit blijktwel, dat ons volk de
deugd van sparen in het verleden vlijtig
beoefend heeft en dat maatregelen, welke
de instellingen, die de spaar- en verze
keringsgelden beheren, benadelen, niet
op de allereerste plaats gericht zijn tegen
'de kapitaalkrachtigen, maar "voornamelijk
tegen de kleine spaarders. De rente-
politiek van minister Lieftinck heeft die
instellingen zwaar «getroffen, waardoor
het nodig werd: a) voor de spaarbanken,
de rentevergoeding aan de spaarders te
verlagen*; b) voor de verzekerings
maatschappijen, de premies te verhogen
en wel in December 1945 en later in de
loop van 1946. j
Het naar verhouding tot de :>iaaus-
uitgaven zeer geringe bedrag, dat mi
nister Lieftinck door zjjh lagere rente
voor de staat heeft bespaard, wordt der
halve in feite langs de andere kant ont-
trokken aan de spaarders,' die minder
rente ontvangen, en aan de verzekerden,
die een hogere premie moeten betalen.
De bewering, dat een lage repte in het
belang van het publiek is, houdt dus
geen steek.
Een ander gevaar van deze lage-ren--
tepolitiek is, dat diegenen, die op
dit,moment nog sparen kunnen,
daartoe weinig geneigd zijn. Men geeft
zijn geld liever uit, orrfdat men toch vrij
wel geen rentevergoeding omvangt De
deugd van sparen, welke geleid heeft tot
reservepotjes. waarop in slechte tijpen
kon worden geteerd, gaat zodoende ge
heel verloren. Bovendien worden die
gelden, welke eigenlijk naar de spaar
bank hadden moeten worden gebracht,
veelal gebruikt om „zwarte" goederen
te kopen, waardoor het aantal personen,
dat op eerlijke wijze zijn brood moet
verdienen in plaats van in de zwarte
handel, niet vermindert. Dat betekent,
dat bet tekort aan personeel in talloze
fabrieken en bedrijven niet kan ver
minderen, met het gevolg, dat onze na
tionale productie niet zo sneip stijgt als
zou kunnen.
Over de gehele 'linie zjjn -de lonen ge
stegen en dat was noodzakelijk. Maar,
voor één categorie oordeelt de minister
het niet nodig dat zij een hoger inkomen
krijgen en dat zijö de bezitters van
obligaties. De werkers van vroeger, die
niet gespaard hebben door middel van
een spaarbank of van een verzekerings
maatschappij, maar gemeend hebben be
ter te doen door af èn toe een obligatie
te kopen, moeten nu maar zien, hoe
ze xond komen. Dat is de beloning voor
hun- werklust en voor hun spaarzaam
heid. Geen aanmoedigend voorbeeld voor
de werkers vin nu.
Stokpaardjes van particulieren zijn
over Het algemeen onschuldig, hoewel
soms hinderlijk. Maar dit stokpaardje
van minister Lieftinck is beslist gevaar
lijk voor de werklust en de spaarzin
van ons volk.
Nu de reeds twaalf weken durende
staking aan de meelfabrieken „Hol
land" en „Ceres" door de aanmelding
v^n steeds meer vrijwilligers langza
merhand verloopt, heeft de onder com
munistische invloed staande stakingslei
ding het plan opgevat zich met een op
roep tot de Amsterdamse arbeiders' te
richten, teneind» in de komende dagen
een algemene werkstaking van 24 uur
(of misschien ook van kortere duur) te
provoceren als protest tegen de tewerk
stelling van wat zij noemt „onderkrui
pers". Aldus deelde dt heer J. Nooy,
hoofdbestuurder van de Katholieke
Bond van Fabrieksarbeiders, Maandag
avond mee op een in „Krasnapolsky"
door de K. A. B. gehouden spoedver
gadering van het kader. En hij deed
mede namens het Verbondsbestuur een
dringend beroep op de Katholieke ar
beiders om ieder vo<* zich te zorgen,
dat deze actie zal mislukken. „Dit is",
_zo riep de heer Nooy uit, „een prin
cipiële strijd van de bonafide vakbe
weging tegen de terreur". De voorzit
ter van de K. A. B. 'in Amsterdam, de
heer W. Steinmetz, sloot zich bij deze
oproep mgt een korte, maar geestdriftig
uitgesproken toespraak aan.
Zo gij vrij en gelukkig wilt leven,
ontdoe u dan van^uw hartstoch
ten. Een gevangene heeft niet
anders te verliezen dan zijn ke-
tenen, j
De heer Nooy liet aan deze medede
ling een uitvoerig overzicht van de oor
zaken, het verloop en het gevolg van
het conflict aan de meelfabrieken voor
afgaan, waarbij nogmaals dh ten over-
vjoede 'duidelijk het gekuip van de
E.V.C. in het licht werd gesteld. Er wordt,
zo zeide spr., bij deze staking door de
E. V. C. na haar nederlagen bij tal
van andere arbeidsconflicten een
nieuwe tactiek gevolgd. Niet de organi
satie is meer verantwoordelijk voor de
gang van zaken, maar een „spontaan"
eekozen groep uit het personeel. Bij
Ten eventuele mislukking blijft de
E. V. C. dan buiten schot.
Intussen, aldus spr., is de situatie in
het conflict zo geworden, dat de sta
kingsleiding bereid zou zijn de arbeid
te hervatten, indien de directie van de
fabriek haar maar een onderhoud 'zou
willen toestaan, „zelfs al zou tijdens dit
onderhoud slechts over het weer ge
sproken worden". Een schromelijk ge
brek aan verantwoordelijkheid waar
belangen als een behoorlijk function-
neren van de voedselvoorziening op het
spel staan. Maandag, zo zeide de neer
Nooy verder, zijn aan de „Holland" 20
Katholieke arbèiders uit Vinkeveen,
onder wie Kajotters, aan het werk ge
gaan, ondanks de dreigende terreur; eh
zo nodig zullen ef nog meer tewerkge
steld worden.
Aan de toespraak van de heer Nooy
■was een vurige en dikwijls ook gees
tige rede van pater Engelbertus O.F.M.
Cap. voorafgegaan, die de noodzakelijk
heid van riet Credo-Pugno-werk dui
delijk maakte. Met het zingen van „Aan
U, o Koning der Eeuwen" werd de en
thousiaste vergadering besloten.
