R.K. Volksuniversiteit te Haarlem
Voute in hoger beroep
St. Laurentiusparóchie te Heemskerk
Een tróuwe bevolking tijdens de
Hervorming
E
i
Minder gevangenisstraf geëist
r
Nieuwe regeling radio-omroep
Hoe spelen de R.K. clubs?
Twintig jaar voor
roofmoordenaar
Samenwerking met vele organisbties
P.v.d.A. en burgemeester
Opening etalageschool
AGENDA
Splinters
Ruim 40°/o der kinderen
op kath. school
VOLENDAM" MAAKT
BROKKEN
Voetbalprogramma
DINSDAG 18 NOVEMBER 1947
PAGINA 2
STAD EN OMGEVING
Over de samenstelling
van het college
Initiatief van de -R.fC.
Middenstand
DISTRIfiUTIENIEUWS
„Het Witte Paard"
Burgerlijke Stand
BESOMMINGEN
Em. pastoor W. Borsboom t
BLOEMENDAAL
Wederopbouw van
Zandvoort
Onthulling gedenksteen
HÉEMSTEDE
Huishoudelijke voorlichting
TORENS ROND DE
OUDE ST. BAAF
Draaibrug in Suezkanaal
gedeeltelijk vernield
Vertegenwoordiging levens
beschouwingen
Luisterbijdrage
KARDINAAL GRIFFIN BIJ
KGNINkLIJK HUWELIJK
GEEN MAXIMUMPRIJZEN
VOOR OESTERS
GEDRUKTE MARKT
Beurs van New York
sr flV va»® N'towjfjr
Naar wij vernemen, is voor Haarlem
en omstreken thans ook een R.K. Volks
universiteit opgericht. BeWs geruime
tijd hebben daartoe besprekingen plaats
gehad met de geestelijkheid, de K.A. en
een contact-commissie nit diverse orga
nisaties.
Het doel zal zijn een culturele
overkoepeling te verkrijgen van wat de
verschillènde katholieke organisaties
ieder voor zich trachtten te bereiken,
maar waartoe velen niet in staat waren.
Door deze. samenwerking is een hoger
niveau te bereikep, terwijl van de an
dere kant de kosten binnen de. draag
kracht van een zeer brede kring' gehou
den kunnen worden.
Het ligt in de bedoeling, eind Januari
1948 met de lezingen te beginnen. Het
programma, wsterop een aantal "promi
nente sprekers prijken, zal nader gepu
bliceerd worden.
De geldmiddelen denkt men als volgt
te verkrijgen: een lage contributie, een
subsidie van alle stands- en vakorgani
saties, financiële bijstand van enkele
notabelen, zolang de gemeente nog niet
subsidieert:
Nu zal men zich afvragen, hoe de
verhouding „Geloof en Wetenschap," die
Tn de gisteravond gehouden vergade
ring van de federatie Haarlem der Partij
van de Arbeid heeft mr. A. M. Joekes
gesproken over politieke perspectieven.
Vooraleer aan dit Kamerlid het woord
te verlenen, wilde de voorzitter der fe
deratie, de heer Happé, graag van
da gelegenheid gebruik maken zijn
partijgenoot, de heer Geluk, hulde te
btengen voor de wijze, waarop hij, ge
durende 8 maanden het burgemeester
schap van Haarlem heeft waargenomen.
„Ik doe dit," aldus spreker, „naar aan
leiding van een benoeming van een nieu
we burgemeester, die niet voortkomt uit
een stroming van de meerderheid der
Haarlemse bevolking. Een groot deel dier
bevolking, waaronder ook een aantal
katho.lieken, acht deze benoeming niet
juist en betreurt haar. Noch de fractie
van de P. v. d. A. in de raad, noch de
federatie hebben nagelaten ter plaatse
te pleiten voor benoeming van een bur
gemeester uit de meerderheid. Er is ech»
ter geen rekening gehouden met de
rechtvaardige verlangens van het groot
ste deel en te veel met de minderheid.'
De nieuwe burgemeester als persoon,
ging spr. voort, komen wij met vertrou-
v en tegemoet. Wij zjjn overtuigd van
zijn oprechte streven om het vertrouwen
te winnen van de'gehele Haarlemse be
volking. Dat zal hem niet gemakkelijk
vallen, vooral niet als de verhouding
van B. en W. blijft,-zoals zij nu is."
Di,t geluid is niet nieuw. Wél is nieuw
dè verdediging, dat een aantal katholie
ken de benoeming van een katholieke
burgemeester met juist vindt en haar
betreurt. Waarom dit argument naar
voren te brengen? Op de 55.000 katholie
ken, die onze stad ongeveer telt, zal er
zeker wél een „aantal" zijn, dat een af
wijkende mening heeft. Maar het lijkt
ons toch erg „klein" werk, daarover
in een openbare vergadering serieus te
praten.
Gisteravond geschiedde de opening
van de door de R.K. Middenstandsver.
afd. Haarlem opgerichte étalageschooL
Deze opening verrichtte de plaatselijke
voorzitter, de heer S. .3. Warmer, die
tevens voorzitter der étalagesclfool-
commissie is. Hij heette de cursusten
(een vijfentwintigtai) hartelijk, welkom
en hoopte dat zij, na deze eerste stap op
dit terrein te hebben gezet, ook zullen
blijven volharden, daar de middenstender
niet altijd zich de diensten van een éta
leur kan veroorloven. Vervolgens heette
hij de docenten van deze cursuS, de*
heren Cohen en v. Schalkwijk, welkom
en wenste hun een volledig succes toe.
De school zal blijken te voorzien in%en
zeer grote behoefte onder de midden-'
standers, niet alleen in Haarlem doch
ook ip de naaste omgeving. Ook mid
denstanders van de omliggende plaat
sen kunnen aan ddze cursus deelnemen
Dank zij de medewerking van het be
stuur van de St. Jozef Avondtekeh-
school. dat zo welwillendwas een lo
kaal ter beschikking van de R.K. Mid-
denstandsver. te stellen, was het moge-
Jyk deze school op te richten.
Het is nog mogelijk zich voor de
nieuwe cursus op te geven. Men kan
zich daartoe melden bij de secretaris, de
heer A. W. Korstjens, Houtplein 6.
Woensdag 19 November
Haarlem (Vleeshal) uitreiking bon
kaarten en schoenenbonnen rest V, Wa
t/m Wen.
Overveen (Domi) uitreiking bonkaar
ten en schoenenbonnen voor zelfverzor-
gers: alle letters.
Voor de onderlinge competities- van
de a. K. Scliaakelub Het Witte Paard
werden gespeeld.-
Groep 1L. C. StevensP. stam
J. P. de Lange—E. J. de Ree
0—1
Groep 2: P. Fictoor—M. Vermeer 0—1;
H. v. d. VeldeJ. Hompes 01M. v. d'.
BergJ. Lippus 1—o.'
Groep 3: Th. Schoort—Th. de Looze
0—1; B. GoedemansW. Vosse 01:
J. Meyer—B. Overdyk 1—0.
Bioscopen:
Rembrandt: De hemel kari wachten
(volw.). 2, 4.15. 7 en 9.15 u.; Cinema
Palace; Zigeuneradel (volw.), 2, 4,15. 7
er. 9.15 u.; Luxor: Vrolijke jongens (a
L). 2, 4.15, 7 en 9.15 u.; Frans Hals: De
barbier van Sevilla (a. L). Zondags: 2,
4.30, 7 en 9.15 u. en in de -week: 2.30,
7 en 9.15 u.; City: Gevaarlijke Vrien
den (a. 1). 2.15, 4.30, 7 en 9.15 ,u. Spaar-
ne-theater: De opschepper (a. L) 2.30.
7 en 9.15 uur.
Dinsdag 18 November
Stadsschouwburg: R. K. Toneelver.
Alb. Thijm mét „Een goede buur is
beter dan8 uur.
Concertgebouw: Derde Volksconcert
H. O. V., 8 uur.
n behoeve van een zeer brede schare
arrre stimuleert
Mr. F. Vorstman, pionier der katholieke
volksontwikkeling in ónze stad.
toch ook lezingen houdt, die op een
hoog cultureel peil staan, tot deze
katholieke volksuniversiteit zal zijn.
Wij vernemen, dat deze aloude vereni
ging geheel achter de volksuniversiteit
staat en dat de voorzitter, rqr. F. Vorst
man, deze uitbouw op cultureel terrein
ten
gaai
Ook de organisatie „Katholiek Haar
lem" heeft de plannen "mede voorbe
reid.
Wij kunnen aan dit verheugende be
richt slechts de wens toevoegen, dat de
R.K. Volksuniversiteit in de toekomst
veel moge bijdragen tot handhaving en
opvoering van het zedelijk en culturele
peil van de grote Haarlemse katholieke
gemeenschap.
Ter gelegenheid van het 35-jarig be
staan geeft het Dubbelmannen Kwartet
„Aurora" Woensdag, 26 November, des
avonds om 8 urn- in het gebouw van de
Ver. v. Vrijz. Hervormden in de Jacob-
straat een jubileumconcert met mede
werking van het dameskoor Zignea,
Sjongselskip Frisia en het mannenkoor
Eleetr. Materiaal., -
De Ontspanningsvereniging Pax houdt
Maandag, 1 December, in hotel De
Leeuwerik een bonte avond ten' bate
van het culturele werk voor de patiën
ten van Kareol en Duinhage. Inlichtin
gen by de secretaris, Pax Reigerstraat.
72,
De heer Raoul.Follereau, president van
de „Fondations Charles de Foucauld",
spreekt Zaterdag 22 November om drie
uur in het Meisjeslyceum Sancta Maria
aan de Dreef te, Haarlem voor Amitiés
Catholiques Franqaises over het onder
werp „Charles de Foucauld, zijn leven en
zi.in werken".
Zaterdag en Zondag, 22 en 23 Novem
ber, organiseert de. Club van Volière-
Rouders en vogelvrienden „Onderling
Genoegen" haar 13e nationale tentoon
stelling van binnen- en buitenlandse vo
gels. bastaarden en kanaries. De heer E.
H. Tenckinck zal de tentoonstelling ooe-
nen. welke gehouden wordt in het "ge
bouw Cultura aan de Jansstraat.
Op het ogenblik ziin 75 jongens van
t personeel van de N.S.-Centrale Werk
plaats te Haarlem in militaire dienst,
van wie 35 hun plicht in Indone
sië doen. Door middel van brieven, het
zenden van tijdschriften en Kerstpakket
ten houdt het thuisblijvend personeel
echter contact met hen. Dit Niwin-Actie-
Comité van de werkplaats houdt Vrijdag
21 November een gevarieerde cabaret
avond in restaurant Brinkmann.
De netto-opbrengst van het op 12 No
vember door de dames Jannie van Hou
tenKrugër, mezzo-alt, en Ans Bouter,
piano, ten bate van deNiwin gégeven
concert in de Geref. kerk aan de Koe,-
diefslaan te Heemstede bedraagt 592.65.
Toen een 48-jarige religieuze gisteren
op de Pijlslaan uit de bus stepte, reed de
bestuurder te vroeg weg, waardoor zij
kwam te vallen. Zii raakte met een -éoet
onder een dér wielen bekneld en werd
naar de Mariastichting overgebracht.
IJMUIDEN, 18 Nov.: 2 trawlers f32.700,
loggers Kw. 161 f 3860, Kw. 130 f 4390,
Kw, 69 f 2190, aanvoer 5 kisten tarbot
en tong, 15 kisten schol, 700 'kisten
schelvis, 60 kisten wijting, 70 kisten
koolvis, 85 kisten kabeljauw, 2650 kis
ten verse haring, 50 kisten diversen.
In huize „St. Bavo" te Heemstede is
in de afgelopen nacht overleden de zeer-
eerw. heer W. J. J. A. Borsboom. Pastoor
Borsboom werd geboren te 's Gravénhage
10 April 1872 en priester gewijd 15
Augustus 1900. Vervolgens was hij kaoe-
laan te Hoek van Holland, Heilöo,
Nieuwkoop, Zoeterwoude, Halfweg en
Uitgeest. In 1916 werd hij tot pastoor be
noemd te Rhoon, waarna hij overge
plaatst werd naar Noorden. ïri 1939 ver
kreeg hij zijn emeritaat.
Het zeer uitgebreide gedrukte verslag
van de commissie van toezicht op .het
Lager Onderwijs in de gemeente Bioe-
mendaal, dat- handelt over de toestand
van hét onderwijs in 1946, is in vele
opzichten interessant.
Allereerst is de commissie niet tevre
den over de medewerking van B. en W.
Indten het gemeentebestuur meent, zo
rapporteert de verslaggever, dat de com
missie ook heden ten dage reden van'
bestaan heeft, zou het aanbeveling ver
dienen, wanneer het de commissie om
advies vroeg in belangrijke onderwijs
kundige Aangelegenheden. Vopj- de oor
log bestond er tussen de wethouder van
onderwijs en de oommissie voor het
onderwijs uit de raad enerzijds en de
commissie van toezicht anderzijds een
prettige samenwerking.
Wanneer men de statistieken bekijkt,
dan ziet men, dat het aantal leerlingen
in een jaar steeg van 2805 tot 3286.
Deze sterke stijging werd grotendeels
veroorzaakt door de kinderen van ge-
repatrieerden, van wie er intussen weer
velen zjjn afgevoerd. De bestaande scho
len waren gezamenlijk in staat deze 293
kinderen te plaatsen.
Deze kinderen zijn blijkens de cijfers
voornamelijk op openbare of neutrale
scholen geplaatst; van de 293 volgden
er slechts 51 Jsatholiek onderwijs. Het
gevolg; daarvan is, dat de statistieken
een geheel ander beeld vertonen. Het
R. K. onderwijs werd gegeven aan 1333
leerlingen, d.l. aan 40.6 pCt. van het
totaal, bij vorige telling 43 pOt. Het
openbaar onderwijs aan 855 leerlingen
of aan 26 pCt. van het totaal, 24.1 pCt.
bij vorige telling.
De sterke daling, welke het aantal
leerlingen van het openbare onderwijs
volgens de vorige opgave onderging, n.l
van 32 pCt., is nu gevolgd door een ver
meerdering van 26.6 pCt. docr de komst
van de gerepatrieertien. Van de 178 leer-
lingen, waarmede het totaal steeg, be
hoorden er 139 tot deze categorie. Wat
de katholieke scholen betreft, was de
bezetting als volgt: St. Aloysiusschool,
Overveen, 426; Mariaschool, Overveen,
384; St. Antoniusschool, Aerdenliout,
397; St. Adelbertusschool, Bloemendaal,
200; St. Thereslaschool, Bloemendaal,
311; St. Josephschool, Vogelenzang, 308.
In tegenstelling met andere gemeen
ten was het schoolverzuim te Bloemen
daal zeer gering, hetgeen toegeschreven
wordt aan de sociale samenstelling <jer
bevolking.
De aankomst van H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard op het vliegveld
Northolt in Engeland, waar zij tegenwoordig zullen zijn bij het huwelijk tussen Prinses
Elizabeth en U. Philip Mountbatten.
De Bijzondere Raad van Cassa
tie te Den Haag hééft Maandag de
zaak legen de vroegere burgemees
ter van Amsterdam, E. J. Vottte,
- behandeld, die door het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam is ver
oordeeld tot 6 jaar gevangenisstrai.
'De procureur-fiscaal mr. Bakhoven
heeft vernietiging gevraagd van bet
vonnis van het Bijz. Gerechtshof
voör zover het de strafmaat betreft
en een veroordeling geëist tot 4
jaar gevangenisstraf.
Op de stoel in de nabijheid van de
griffier lag het dossier in de zaak Voü-
Het is a.s. Zaterdag een grote dag
v,oor Zandvoort. Dan zullen de eer
ste bouwwerken in het kader van
het wedqropbouwplan voltooid zijn.
Namelijk het hofje met 27 wonin
gen voor ouden van .dagen en 14
arbeiderswoningen.
Ter gelegenheid van dit feit heeft - de
rijkscommissie voor aankopen van
kunstwerken en opdrachten aan kunste
naars aan de beeldhouwster mevrouw
Limpers opdracht gegeven tot het ma
ken van een gedenksteen waarop de
vernietiging en de wederopbouw van
Zandvoort symbolisch zijn voorgesteld.
Déze gedenksteen zal burgemeester
van Alphen Zaterdag onthullen in het
bijzijn van verschillende autoriteiten.
Met bovengenoemde bouwwerken is
reeds in Augustus 1946 begorinen; de
strenge winter en de moeilijkheden met
materiaal en arbeidskrachten hebben de
touw ernstig vertraagd.
De aannemers van de18 woningen,
te bouWen aan de Helmerstraat, hebben
mèer geluk; zij begonnen in Juni 1947
met dit werk en de woningen kunnën
half December- betrokken worden.
Dit jaar zullen dus të Zandvoorr 59
woningen gereed komen. Er is dus een
begin gemaakt met de vervanging van
de ruim 650 woningen diewerden ge
sloopt.
Donderdagavond gaat de afdeling
Heemstede van de Vereniging voor
Huishoudelijke Voorlichting op bezoek
bij de zustervereniging te Haarlem. Te
7 uur verzamelen de Heemstèedse leden
zich op 't Raadhuisplein en vertrekken
dan per tram naar Haarlem, waar zij
aan het gebouw van de Haarlemse ver
eniging op het Frans Halsplein worden
verwelkomd: De Haarlemse afdeling
zal dan een demonstratie geven op het
gebied van moderne wasbehandeling.
venals .de meeste parochies in het
oude Kennemerland is ook Heems
kerk als parochie zeer oud. Het
dorp ligt aan de oude heerbaan langs
(te binnenkant der duinen, die 's-Graven-
zande -met Texel verbond, en ,het had in
de wordingsgeschiedenis van ons land
een belangrijke functie. De nog zelf
htm akkers beploegende eerste graven
'hadden een verdedigingsgordel tegen de
Noormannen en de Friezen en Heems
kerk was de burcht van waaruit Eg-
toond bestreden kon worden. Set dprp
is reeds zo oud, dat zijn naam in die
eerste tijden ons schijnt te zijn vai^ een
weliswaar verwante, maar dan toch niet
GEBOREN: T. H. BorstPudney, z;
W. Poot—Franken, z; H. A. Jansen—
Postma, z; C. J. Arxhoek—v. Veen, z;
J. J. van AalstGrumiau, z; G. Hoo-
genboomv. Arnhem, z; M. C. Snik
kers—Haage, z; E Winnubstv. d.
Bosch, d; Z. M. SchranderRobesin,
d; J. M. Gaartman—Meijer, d; A. M.
Piet—v. Leeuwen, d; J. de Rooi)'—Jo-
hannisse, d; - -
dochter.
GEHUWD: C. W. 'Straathof en M. E.
de Haas, P. H. Eijkman v d. Kemp
en A. M. Lugt.
GEHUWD: J. M. BourseEversen, z.;
E. C. BosClaij. z.; C. M. M. Kauling—
Severtjnse, z.; a C. Bonke—v. d. Stoop,
2 z.; G. W- M. VerhulscjonkVerbeek, z.;
A. v. Groningende Groot, z.; J. de
Baan—Bok, z.; E Visser—v. Die, z.; H.
J. M. Vrancken—Metjers, z.; E E,
Spcor—Benkei. d.; j. h. Neuteboom—
de Jonge, d.; M. C: Rietveldv. Pari-
ddn. d.
OVERLEDEN: J. Li Tosseram, 13 d.,
K. Jansstraat; P.- Jacobs, 72 j., Amster-
damsevdart; E. C. M. VerdoornBon-
gers, 80 j„ Essenstraat; G. Onrust, 9 j„
Schotersingel; H. Blank, 70 j., Hazepa-
terslaan.
OVERLEDEN: J. L. Kroone. 91 j„ Mr.
Cornelisstraat; C- v. d. Vlugt, 81 J„
Gaelstraat; J. J. Blokker, 10 m., Me-
danstraat; A. v. Veldhoven, 89 J„ Oed.
Raamgracht; D. P. Joolen, 67 j., Bake-
nesagrstraat.
j
geiende taal: Hemezen-Klricha, welk
laatste woord iets latynser kyrica werd en
via Emezekerka vergroeide tot Eems-
kerck. dat voor ons wel een oude, maar
nu toich een vertrouwde en begrijpelijke
vorm is. Uit de vroegste tijden, vóól de
middeleeuwen is niet meer dan een en-
H. W. Kuijpers—'Prinsen, |^1 zijdelings gegeven bekend: In de 8e
eeuw zou er „een kapel" hebben gestaan,
die misschien wel een" stichting Is tan
St. Willebrord en als in 1148 abt God
fried het wenselijk, oordeelt alle bezit
tingen van Sint. Willebrord's abdij Ech-
ternach onder pauselijke hoede te stel
len, dan wordt hierbij ook Heemskerk
genoemd. Een afbeelding van de eerste
kapellen is ons niet overgeleverd en zelfs
van de laatste, een kerk groter dan de
huidige herbouwde, met zés zijaltaren en
twee adellijke kapellen kent men slechts
een tamelijk nauwkeurige beschrijving.
Zij werd in 1573 verwoest en de ruïne
van het priesterkoor met daarin ge
brandschilderd glas van Maerten van
Heemskerk (waarop men ook toen overi
gens zeer zuinig was) heeft bestaan tót
het eind van de 18e eeuw.
Tijdens de hervorming is de bevolking
van Heemskerk de Moederkerk trouw
gebleven. Niet-katholieke vreemdelingen
werden langzamerhand met de openbare
functies belast, terwijl aam de door de
graven destyds zeer mild bedachte pa
rochie haar aanzienlijke bezittingen
werden ontnomen en verkocht.
De bewoners van slot A&umburg
hebben zich slechts korte tijd tegen de
Roomse bevolking gekeerd, want toen de
katholieke familie van Renesse door
huwelijk bezit van het slot nam, was
het de slotkapel van Antony Verheerent,
die „met. de aldaar logerende reizende'
prieslers veel voor de onterfde gemeen
schap kon doen. Aan het eind van de
18e eeuw, wanneer de Bataafse Repu
bliek Is gevestigd, komt een roep can
recht, ook voor de - Katholieken.* Aan
de afpersingen door baljuws -en lagere
ambtenaren er. de uitholling door On
rechtvaardige belastingen komt dan.een
eind. De verpauperde Katholieken (80
87 der bevolking) zijn over de grote
Vrijheid zozeer tevreden, dat zelfs wan
neer zij hun middeleeuwse kerk kunnen
terug eisen, zij deze aan de Hervormden
laten zandêr ook maar enige restitutie
té verlangen.
Hun armzalige ,,p<reeckhuis" tegenover
de oude toren was meermalen opgelapt
en wordt in 1846 aanmerkelijk vergroot
In 1891 wordt de htBdige kerk ingewijd!
Zij i$ een schepping van de Delftse ar
chitect Tonnaer, die het trouwe Heems
kerk een kerk schonk met de rondbo
gen der renaissance,' waarin de kerk
had opgetrokken moeten worden na de
verwoesting in 1573, als toen niet de be
volking verstrooid was geweekt, de lan
derijen wel vijf jaren „ongebout"
en het oude geloof niet nadien, in eeu
wen van onterving,, schuil was gegaan
onder de vleugels van de pastoors, in
het houten preefehuis.
De rode Hollandse baksteen, door een
kunstmatig „schminkje nog blozender,
Verleent eeir warme gloed aan dit stijl
volle Godshuls dat niet veel verdere ver
siering vraagt. Boven het altaar is een
kleurige gewelfschildering van het ge
zamenlijke leven van Jezus en Zijn
Moeder. Eten goed werkstuk van Lau-
rijsen is een transeptraam," groot ge
houden van vlakverdeling; het geeft een
tafereel uit het leven van de al-oude
Romeinse patroon Sint Laurentius. De,
Kruiswegstaties (van welke men ons de
maker nigt kon. noemen) zijn in mooie
koele, Italiaans aandoende grijze tinten
geschilderd. Zij vertonen gelijke' eigen
schappen als de reeds meermalen uit
voerig besprokene.
Eteh waardevol altaarstuk dat Ir. 1717
door haar pastoor aan de kerk is ver
maakt, stelt voor de marteling van St.
Laurentius en werd toegeschreven" aan
Antony van Dijck van wie bekend is dat
hij Marquette meermalen bezocht. Naast
een prachtige gave -schildertramt vallen
echter voornamelijk in de figuren
aan de linkerzijkant partijen van
aanzienlijk minder gehalte op.
Een p&neel met portret van een dér
vrouwen van Renesse en dat "ran een
slotkapelaan herinneren aan de prettige
verhouding, die tussen volk en landheer
heeft bestaan in dit gemoedelijke oude
plaatsje met zijn schilderachtige huisjes
met luiken, geknotte windhagen en een
kittelende winkelbel, met daartussen
door de door hagen begrensde moes
tuinen en de grijs-
gele rietbergen, maar
met vooral de voor
name sfeer van een
oude adel in de stoe
re toren met zijn
bakstenen spits en
kastelen Assumburg
en Marquette, waar
bij het gemeentehuis
je met zijn pilaren-
faqade als schild
wachten en de sier
lijke jrantentoren
van Tonnaer prachtig
aansluiten. Jen ideaal
oord voor vacantie-
gasten van het soort,
dat een ongereptheid'
kan waarderen en be
waren. L. T.
te. Drie hoge dozen vol, tezamen een
indrukwekkende stapel papier. De pre
sident, prof. Verzijl deelde reeds bij de
aanvang mede, dat de Raad dit dossier
in zijn geheel zeer zorgvuldig heeft be
studeerd en volkomen van alle merites
in deze ZcTak op de hoogte ié. Het dos
sier is er verder niet aan te pas ge
komen vandaag noch zijn nieuwe' fei
ten naar voren gebracht. De behande
ling speelde ziph geheel af in de sfeer
van het afwikkelen en wegen van goe
de tegen .slechte daden waarbij de ver
dediging van mening was, dat de weeg
schaal naar de goede kant zou moeten
doorslaan, het O. M. daarentegen over
tuigd waéi dat de goede dingen, die
Voüte ongetwijfeld, voor Amsterdam en'
de Ariisterdammers heeft gedaan, niet
opwegen tegen zijn foute instelling en
verkeerde daden.
Tijdens het korte verhoor, dat aan
het pleidooi van mr. A. W. Kymmell
voorafging, werd Voüte door de presi
dent, prof. Verzijl, voorgehouden, dat hij
op weinig fraaie wijze naar het burge
meesterschap gedongen heeft en Voüte
gaf toe dat zijn brieven aan Rost van
Tonningen inderdaad voor zware kritiek
vatbaar zijn. „Ik kan nu niet begrijpen,
zei hij, hoe ik toen zulke stomme din
gen heb kunnen schrijven." Dat .hij als
burgemeester, als hoofd van de pobtie
dus, van de aanvang af op de hoogte
zou zijn geweest van de jodenarresta-
ties ontkende hij ten stelligste. Zijn in
grijpen in de gang van zaken op de
Amsterdamse Universiteit (bet bekende
plakkaat voor de tekenaars) trachtte hif
goed! te praten door te verklaren, dat
hij later, toen er moeilijkheden voor
de hoogleraren dreigdèn, voor hen krach
tig is ingesprongen.
In zijn conclusie zeide de' procureur-
fiscaal o.m., dat Voüte door persoonlijke
eerzucht gedreven het burgemeester
schap van de hoofdstad aanvaardde uit
f»
In het Suez-Kanaal is het scheep
vaartverkeer gisteren enige tjjd
gestremd geweest, daar de „Volen-
dam" in aanraking was gekomen
met een draaibrug ,vqor militaire
doeleinden, welke brug dient voor
de treinverbinding tussen Egypte en
Palestjna over het kanaal.
Het Nederlandss schip liep schade
aan de voorsteven op (boven de
waterlijn); het Oostelijk gedeel
te van de draaibrug is geheel ver
nield, zodat de brug gesloopt zal
moeten worden.
handen van de bezetter, hetgeen op
zichzelü geen strafbaar fe'it behoeft op
te .leveren, doch dat hij met zijn pro-
Duitse en pro-Nalionaal-Socialistische
instelling geweten moet hebben, dat hij
de vijand in die functie noodzakelijk
hulp verlenen moest. Later heeft hij
zich van de vijand- afgewend als gevolg
van locaal patriottisme, zoals men dat
in Amsterdam kent. Voüte'zag in den
beginne liever een bloeiend» Amsterdam
onder Duits bewind, dan een kwijnqpde
stad in nationaal verband. Naast veel
verkeerds deed Voüte zeker ook goede
dingen. Hij deed veel vopr het ge-
meentepersoneel, bestreed in de laatste
jaren Duitse methoden bij de politie,
'zorgde voor de voedselvoorziening,
voorkwam ten dele vernietiging van de
havens en trachtte incidenteel Joodse
landgenoten, veroordeelden- en onder
duikers te helpen. Daartegenover ftaat,
dat hij nooit enig protest tegen 'Joden
vervolgingen heeft laten horen, terwijl
zulk een protest een appèl aan het ge
weten der natie zou zijn geweest. Hij
heeft de politie bevolen aan het opha
len van Joden mee te doen. Het „po
litie-bataljon" stond onder zijn bevel.
Voorts bracht hij tweemaal de Hitler
groet bij een bezoek van Himmler te
Amsterdam, deelde belangrijke zaken
uit de gemeente aan Duitse instanties
en de S. D. mede, voerde meermalen
het woord in pro-Duitse zin en was
begunstigend lid van de Germanise
S. S„ sinds in 1'941 zijn poging om lid
te wordeij van de Nederlandse S. S.
door Mussert verijdeld was.
Voüte was vriendschappelijk met de
Duitsers en woonde b.v. een kameraad
schapsavond met Lages in het S.D.-ge-
bouw bij. Spr. achtte het geen verdien
ste, dat Voute het infiltreren van de
N.SJ3. in de gemeente Amsterdam ver
hinderde. Als lid van een oude familie
had hij minachting voor de N.S.B., ter
wijl hij wist, dat bij een dergelijke in
filtratie zijn macht en invloed beknot
zouden worden.
Voüte's optreden jegens de Gemeente
lijke Universiteit en .legens het studen-
tenver^et is allesbehalve in diens /oor
deel.
Men fou bij een opinie-onderzoek
te Amsterdam wellicht tot' de con-
clusie komen, dat „deze stad het nog
niet zo slecht getroffen had 5m»t
burgemeester Voüte".. Hij heeft in
derdaad verkeerde dingen voorko
men. Als men echter de volledige
feiten kende', zou men ef toch wel
anders over oordelen. -De procureur
fiscaal zeide tenslotte, dat hij in
Voüte een figuur ziet, die van „een
eerzuchtig landsverraderlyk element
groeide tot een burgemeester In hart
en nieren."
Htspraak 8 December.
(Verpelg van pagina 1)
Het wordt voorts nodig geoordeeld,
dat het overkoepelend omroeplichaam
in het belang van dq omroep in zijn
geheel voorschriften zal kurinnén gevèn
vpor <Je samenwerking tussende ver
schillende deelnemende -organisaties on
derling en van deze met het omroep
lichaam zelf. Aan deze voorschriften is
daarom bindende 'kracht verleend.
Stromingen, welke nog niet een eigen
vaste organisatievorm hebbèn gevonden,
en instellingen, die niet van de bemid
deling van een omroeporganisatie wen
sen gebruik te maken, kunnen in het
algemeen programma gelegenheid ver
krijgen zich te doen horen.
Verwaht mag worden, dat beide
soorten programma's te zamen die
der opiroeporganisaties en het' al
gemeen programma, elkander, aan
vullend, een zo voledig mogelijk
beeld zulen geven van de geestelijke
verscheidenheid van ons volk en
van de nationaje eenhld, .die boven
deze verscheidenheid uitgaat.
Het voortbestaan van enkele grote om
roeporganisaties als de vertegenwoordig,
sters van de allergrootste strominêen
in ons volk wordt ir.ede gemotiveerd uit
overweging, dat deze grote stromingen
in eenalgemeen programma niet steeds
een waarlijk evenredig deel van de zend
tijd zouden kunne ontvangen zonder de
samenstelling vanh et programma te
ontwrichten, en dat zij derhalve gelegen
heid (dienen te verkrijgen, daarnaast
zelfctandigover zendtijd te beschikken.
Gemeend is, dat tot terugkeer naar de
financiering van Je omroep^ uit vrijwillige
bijdragen niet kan worden overgegaan.
Deza wijze va financiering biedt geen
mogelijkheid om de z.g.n. klaplopers tot
betaling aan de omroep te dwingen. Ook
wordt hervatting van de propaganda-
acties, welke een noodzakelijk gevolg zijn
van het stelsel der vrijwillige bijdragen,
niet gewenst geacht.
De terpilchte luisterbijdrage, die het
stelsel der vrijwillige bijdragen vervangt,
dient beschouwd te worden als een belas
ting, een bestemmingsheffing.
De studieruimte te Hilversum Voldoet
kwantitatief en kwalitatief niet meer
aan de eisen, welke de omroep in Ne
derland, de Wereldomroep inbegrepen,-
stelt. Reeds thans verlenen enkele om
roeporganisatie» aan anderen gastvrij
heid in haar gebouwen. De Wereldom
roep moesrt buiten Hilversum een studio
ruimte zoeken. Eterlang zal tot de bouw
van een geheel nieuw omroepgabouw
moeten worden overgegaan.
Het is nodig, dat alle beschikbare t
'studioruimte, derhalve ook die, toe
behorend aan een organisatie, welke
.niet meer aan de uitzendingen zou
deelnemen, te allen tijde ten be
hoeve van de otproep kan worden
gebruikt. Daar de studiogebouwen
voor geen ander doel dan het ver
rei-gen van uitzendingen goed te ge-'
ruiken zijn, kan' worden verwacht,
dat de overneming daarvan op min
nelijke wijze zal kunnen wotden ge
regeld. Mochten zich onverhoopt
moeilijkheden voordoen, dan zou de
procedure, voorgeschreven bij de
onteigeningswet, moeten worden ge-
volgd, met "een speciale régeiing,
wielkc het onmiddellijk gebruik van
het desbetreffende gebouw zou waar
borgen.
De wereldomroe p-program-
ma's moeten verschillende landen on
derling verbinden: het zijn programma's
welke culturele en economische propa
ganda. inhouden voor een deelnemend
land, en in de binnenlandse omrefep van
de andere deelnemende landen worden
uitgezonden. Deze vorm van wereld
omroep betekent een kostenbesparing,
terwijl het aantal luisteraars, dat op
deze w'jze bereikt wordt, groter is dan
bij directe uitzending via de kortegolf-
zenders het geval is. - Voorbereidingen
tot de uitvoering hiervan zijn in" een
vergevorderd stadium.
Het ontwerp bevat voorts nogbepa
lingen omtrent de zenderwisseling, de
uitgifte van programmabladen en laat
de mogelijkheid open preventieve con
trole op de uitzendingen uit te oefenen
indien de noodzakelijkheid daarvan zou
blijken. De repressieve controle, welke
is voorgeschreven, wordt door de Kroon
geregeld. Het bedrag der verplichte
luisterbijdrage is niet in de wet vast
gelegd, doch als maximum 'op 12.per
jaar bepaald.
Kardinaal Griffin heeft een uit-
nodiging van Koning George VI
van Engeland aanvaard om tegen
woordig te zijn bij de feestelijk
heden, die 18 November ter gele
genheid van het huwelijk van Prin
ses Elizabeth 's middags in St. James
Palace en 's avonds in Buckingham
Palace zullen worden gegeven.
Gezien het luxe karakter van oesters
het product is aan weeldebelasting
onderhevig en eveneens met het oog
op de grote sterfte, onder de oestqrs in de
afgelopen strenge 'winter, welke een ver
hoging van de prijzen rechtvaardigt,
heeft het Bedrijfschap van Visserij
producten besloten de tot nu toe gel
dende maximumprijzen te laten ver
vallen.
Amsterdam, 17 Nov. 1947.
Geruchten omtrent de emissie van de
Kon. Olie beheersten vandaag de markt;
Naar verluidt zou' thans Donderdag a.s.
het prospectus te verwachten zijn van
een uitgifte van f 300 milioen aandelen
a 100%.
Nu de emissie vlak voor de deur staat
opende het fonds met een 24 lagere
hoofdkoers op 429, waarna de fluctua
ties in de vrije markt slechts v?n ge
ringe betekenis waren.
Tegen het slot zakte de koers echter
op overwegend aanbod verder in tot 424.
De overige aandelenmarkt ondervond
de terugslag van de flauwe stemmen
voor oliefonasen.
Cultuuraandelen sloten ongeammeerd
met koersverliezen van enkele procen
ten.
Op dé staatsfondsenmarkt ftleef het
aanbod aanhouden, hetgeen tot verdere
koersverlagingen leidde.
Anaconda Coppei
Bethlehem Steel
Chrysler Corp.
General Electric
General Motors
Hudson Motors
Kennecott Copper
Montgomery Ward
North American C<
Radio Corp.
Republic Steel
Shell Union Oil
Southern Pacific
Southern Railway
Tidewater
U.St Steel
ex dividend
17/11
15/11
35 Va.
- 35%
97 >A>
97%
6114
60%
3544
35%
58%
58%
18%
19
48%
48%
5654
56%
25
25
9%.
9%
27
27
30%
30
43%
43%
34%
34
23%
23%
7414
74
Arme heer Kampscliöer heb ik gé"
dacht, toen ik de agenda der ko
mende algemene vergadering van
ae L.T.B. doorsnuffelde. Eerst zit hij in
deze begrotingstijd dag en nacht in de
Tweede Kamer en 24 November moet hij
een vergadering van de katholieke boe
ren en tuinders leiden, die zeker tot
melkenstijd in de morgen moet duren.
Niet minder' dan 103 voorstellen van
kringen en afdelingen komen aan de
orde, waarbij er zijn, die zo geraffineerd
in elkaar zitten, dat de voorzitter ef met
een boerenbedrog-antwoora niet van af
kan 'komen. Bekijkt men de wensen dan
blijkt, dat het bestuur er niet op z'n
akkertje kan kamen, want- hqt is geen
peuleschilletje onvhet kaf van het koren
te scheiden en zo'n voorzitter moet een
'hele bolleboos zijn om tevre'denheid te
oogsten, al weet hij hoe hij dat varken
tje moet wassen. Soms concludeert men,
dat voor sommige Jeöen de druiven zuur
zijn, dan weer dat de paarden, die de
haver verdienen, ze niet krijgen en bijna
nergens,, dat de schaapjes weldra op
het droge zullen komen. Bij voorstellen
als: het bestuur bevordere afschaffing
van de ondernemings- en van de ver
eveningsbelasting' mitsgaders de grond
belasting en welke belastingen dan ook,
moet gedacht zijn aan het gezegde: j®
weet nooit hoe een koe een haas vangt,
maar ik zeg er kortweg op: moet je nog
peentjes? Die meneer Kampschöer moet
wel goed onkruid kunnen wieden, zijn
eigen boontjes kunnen doppen en ook de
koe bij de horens kunnen vatten, ten
einde ervoor te zorgen, dat de vergade
ring niet stierlijk vervelend wordt-
Verschillende afdelingen dringen aan op
drastische beperkingen der ambtenajij,
want soms wordt hun bloed karnemelk,
zeker wanneer de ambtelijke molen
langzaam maalt. Erfals ecljte vaderland
se kaaskoppen nemen ze maar niet alles.
Als de een nu maar niet het gras voor
de voeten- van «de andere wegmaait.
Kortom, het wordt een gezellige bijeen
komst daar. in Haarlem, al worden ef
ook verschillende onderwerpen behan
deld, die het sop van de kool niet waard
zijn.'Ik ga er naar toe, omdat ik de bab
bels van boeren en tuinders wel mag-
Doqr. hun kunstmest ben ik nu al aan
het babbelen geslagen.
Op Zondag 23 November
Scheveningen—Velsen
VVEBeverwijk
ÏEVWB
BPC—DSS
ADW—NAS
VI. VogelsOnzte Gezellen -
SJC—Westerkwartier
VVSB—DOSR
Inzendingen tot Zaterdagochtend 9 u.
op open briefkaart aan de Sportredac
tie van De Nieuwe Haarlemse Courant,
N. Z. Voorburgwal 8573, 'Amsterdam-
Over de prijsvraag wordtf niet gecor
respondeerd. Binnenkomende klachten
over onjuistheden in de uitslagen "wor
den onderzocht en zo nodig gerectifi
ceerd, zonder dat de deelnemer, die
de klacht heeft ingediend, nog speciaal
bericht krijgt.
V Meent men, dat de thuisclub wint,
dan vult men het cijfer 1 in, bezoekende
club - 2, gelijk spel 3.
Het Amsterdamse Gerechtshof veroor
deelde gistermorgen de 24-jarige C. K-
M. uit Hilversum tot een gevangenis
straf van twintig jaar, M. heeft in Sep
tember van het vorig jaar te Hilversum
de goudhandelaar Van Wegen, die een
bedrag van achttien duizerid giflden bij
zich had, na een worsteling met enig®
revolverschoten van het leven beroofd
en zich dat bedrag toegeëigend.
Het Gerechtshof óverwoog in zihi uit
spraak, dat de oorlogsjaren een funeste
invloed op de verdachte hebben gehad-
Het is daarom van mening, dat d«
levenslange gevangenisstraf, welke de
rechtbank had opgel.egd, niet dient te
worden uitgesproken.
De verdachte kan binnen acht dagen
tegen de uitspraak van het. Hof cassatie
aantekenen.
District I: Zeeburgia—Xerxes, HBS—
Volewij ckers, VSV—Haarlem. Hermes—
't Gooi, RFC—-Ajax.
District H: DHC—Sparta, EDO—
Stormv., DWS—ADO. Feyenoord—DFL-
DOS—Excelsior. „h'
District 111: Heracles—AGOW. Ensch-
B—Vitesse, Be Quick—Quiqk, NEC—
Zwolse B., Go AheadEnschede.
District IV: Willem II—Emdhovem
MauritsHelmond, BW—Sitt. B., d
Spechten—TSC, Juliana—Longa.
District V: Be QuickHSC, Heeren
veen—Sneek, GVAVLeeuwarden; Fri
siaEmmen, AchillesVeendam.
District VI: PSVVlissingen, VVV—
Bleijerheide, NACNO AD, Hqlmondia—
Brabantia, Sc. EmmaMVV.
District I, tweede klas A: Waxergr.m—
KFC, HilversumVriendensch., Alkm-
B.Valendam, DWV—SDW. Elinkwijk—
Hercules, B: ZW-Westfr., UW—Spar
taan. OSV—Alcm. V.. AFC—HVC. W?C
—TOG/
Derde klas A: APGS—Vitesse, B: Ai,
ways Forw.—HFC. WE—Beverwijk,
Swift—DEC. WA—WZ. D: De Meer—
Schoten, SDO-.RKWA, E: Donar
EMM, F: DWSV—AFWC.
Vierde klas A: George—WaterW;
Westfr.—JVC, Schoorl—Berdos, Texel
Siibek., SchagenOudesluis, B: MFC
Andijk, De Rijk—N. Niedorp„ Zouaven
LSVV, WW—Grasshoppers Randers-^
RKAFC, S: Purmerend—HSV, WSS
OFC, CSV—Zeevogels, Zilvermeeuw^
A 1^1 P4- TTTT 7 \T\T TD TV f~>D 1
lingw.RCZ, E: Juöadiiti, Jari-—
SloterdijkZRC. J. HL Kw,-DIO. SNg
Heemskerk, F: WDAhrends. BP
RKAVIC. DCO—Spaarnevogels, AF.
stel—EHS, ADW—NAS. G: Ontwaakt
TDO, DJK—Or. Zwart, VI. Vogels
Onze Gezellen. ASVK—The Unity, W
V.—ASV, H: DVAV—de Pionier, Wig»
kracht—ëAVM. SCA—Olympus. Sctepl
kelh ETO, Lijnden—Neerlandia. &Y)C.
SDZ. J: Uithoorn—NEA. HEDW—LU
feivalen—Hertha. Madjoe—ZSGO. £vV—
Animo. Victory—Fokke. J: RKBVv
Amersf. B.. SaestumZebra's. F-v -
's-Graveland. Quick—Olympia. AM a.
Victoria. K: WOG—Woudenberg. Nhe
rodes—Zwal. 'V., L: Vreeswijk—PYVar-
Reserve derde klas: Velsen 2—-1V 2
lem 3. WZ 2—Watergraafsm. 2, D<AW
—RAP 2. Volendam 2—Olympus 2. f» 3
2—De Meer 2, RKWA 2—'Watergrot'
District II. tweede klas A: Shew n,
—COAL. VUC—Emma. Schev.-V 0:
DCVKennemers. GoudaFortunav --
BMTOvermaas., RCH—HW
Quick. Unites—UVS. VFC—CW.
Derde klas.A: SJC—Westerkwart1 -
Vierde klas C: RijswijkHiü
WSB—DOSR.
