Binnenlandse Zaken bij de Tweede
Kamer in bespreking
Damodes-zwaard bedreigde
Albion's trotse record
BGKIE DURF EN DE GITAARGEEST
m
1
Uitbreiding industrie
van geneesmiddelen
Consumptie-aardappele n
worden één cent duurder
Lindberg, de held
van Highbury
r
Wij luisteren naar
Ajax speelde in
topvorm
;H s
Minister Witteman moet de begroting van
zijn voorganger verdedigen
Wetswijziging H.O. en
M.O. aanvaard
Vervoer aan de orde
Landbouw kan niet meedoen aan prijsverlaging
Gesprekken met de West
-J
v&\dwijh.ü>ig. j
nn
■m.
m
m
S|t
fH
Hi;
II
H
ë9
Ë3
it
fo§
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1947
PAGINA 4
=r
EERSTE KAMER
Minister Vos doet
toezeggingen
„BATJAN" WEER THUIS
IfciÉ
Rond Kerstmis en Nieuwjaar
GEPENSIONEERDEN KLAGEN
Slechts vage toezeggingen
VRIJWILLIGE PRIJSVERLAGING
Dé'ailhandel doet mee
ENGELAND-ZWEDEN 4—2
Schaken om wereldtitel
in Amsterdam?
«(gij--,-—
f
Raadselachtige
door BRAM VERSCHOOR
iWordt vervolgd)
En versloeg Boldkluh
met 43
DAMRUBRIEK
mé
SU
Wrn
m
i
m
Sfi
Hi
Sj
u -
Scheepvaartberichten
Beurs van New York
'$4
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft Woensdag
middag allereerst minister Gielen's
wetsontwerpen tot wijziging ei» aan
vulling van de hogeronderwijswet en
de middelbaaronderwijswet afgehan
deld.
De heer Tilanus bleef nog verwoed
vechten tegen het artikel, waarbij de
muziek als verplicht leervak werd in
gevoerd.
De heer Tilanus bleef tegen de ver
plichting, doch de Kamer besliste met
33 tegen 28 stemmen, dat het verplicht
zal worden. Tegen de A.R., C.H., P.V.,
S.G.P. en enkele katholieken.
Vervolgens werd er zwaar gedokterd
aan het leerprogramma van de middel
bare meisjesscholen. Mevrouw Fortanier
wilde per amendement aan dit leerpro
gramma toegevoegd zien: staatsburger
lijke opvoeding. Men maakte haar van
nog deskundiger zijde duidelijk, dat op
voeding geen leervak is, maar mevrouw
Fortanier, voor een woordje niet ver
vaard, maakte er zonder dralen „bur
gerschapskunde" van.
Men maakte mevrouw Fortanier dui
delijk, dat dit een afschuwelijk woord
is en toen kwam zij voor de dag met
twee zulk heel gewone, maar dan ook
bepaald duidelijke woorden als: staats
inrichting en maatschappijleer.
De heer Deering wilde tegelijkertijd
het vak re kerft n vervangen zien door
wiskunde en daar maakte de minister
om practische redenen geen bezwaar
tegen. En de heer Tilanus verlangde,
dat de geschiedenisleraar^enig onder
richt in staatsinrichting en staathuis
houdkunde zal geven en de tekenleraar
kunstgeschiedenis.
Over een en ander is heel wat te doen
geweest onder de onderwijsspecialisten
en de minister had het druk.
Het eindigde ermede, dat het amen
dement van de heer Tilanus werd over
genomen en het amendement van me
vrouw Fortanier verworpen. De voor
zitter stemde per ongeluk vóór. Ja, ja
dat onderbewustzijn
Tenslotte kwam er nog een amen
dement van de heer Lucas, waarbij
wordt bepaald, dat de H.B.S.-leraren
naar analogie met het gymnasium uit
hun midden een onderdirecteur zul
len aanwijzen. Het werd door de mi
nister overgenomen en toen was zijn
wetswijziging er zonder hoofdelijke
stemming door.
Tevoren had de Kamer reeds aange
nomen het wetsontwerp Bevordering
van de voldoening van krachtens het
Eerste Boek van het B.W. verschuldig
de uitkeringen tot onderhoud, door de
mogelijkheid open te stellen ter zake
van dergelijke uitkeringen lijfsdwang
toe te passen.
In de laatste helft van de middag was
minister Witteman aan zijn. debuut
toe. Zijn begroting van Binnenlandse
Zaken was aan de beuft. Of liever ge
zegd: de begroting van zijn voorganger,
iie hij heeft overgenomen en nu moet
verdedigen. Een nog niet zo heel ple
zierig karweiwant de Kamer was nog
al opstandig.
Dit is een heel gewoon verloop van za
ken. Het vorige Jaar, toen het kabinet
nieuw was. werden er verzoeken gedaan.
Dit Jaar. nu blijkt, dat er van verschil
lende verzoeken en aangekondigde plan
nen niet veel of helemaal niets terecht
is gekomen, wordt er geklaagd Het vol
gende Jaar zou het nog erger kunnen zijn.
De klachten gingen vrtJwe.' unaniem over
De Eerste Kamer heeft Woensdagmid
dag een korte vergadering gehouden,
waarin een aantal kleine wetsontwerpen
werd afgedaan. Bij het wetsontwerp tot
intrekking van het vierde uitvoerings
besluit van de secretaris-generaal van
Waterstaat van 1 Juli 1940 (personen
vervoer) voerden verschillende leden het
woord. De heer Kraayvanger (K.V.P.)
vroeg rechtsherstel voor hen, die
slachtoffer zijn geworden van het dicta
toriaal optreden der Commissie vergun
ningen personenvervoer. Hij wenste voor
deze personen voorkeur bij het verlenen
van nieuwe vergunningen en wees er
verder o a. op. dat de adviescommissie
krachtens artikel 9 der wet alleen be
staat uit de gelukkigen, die een vergun
ning hebben gekregen. Spr. 'zou in deze
commissie gaarne ook de gedupeerden
"willen zien vertegenwoordigd. Hij juichte
het toe, dat de busdiensten van de
spoorwegen geen definitieve vergunning
hebben ontvangen. Tot wanneer stelt de
minister zich voor dat deze vergunningen
zullen gelden?
In zün antwoord legde minister Vos er
de nadruk op, flat een poging om het
verkeersbeeld te ordenen, alleen kan
steunen op de ontwerpen, die ter vervan
ging dienen van de oorlogsbesluiten. Be
halve omtrent het goederenvervoer te
land hoopt spr. ook binnen niet te lange
tjjd het vervoer te water te kunnen rege
len, zodat dan een coördinatie tot stand
zal kunnen komen.
De minister is bereid te bevorderen,
dat degenen, die vroeger in het wegver
keer ingeschakeld waren, niet worden
achtergesteld bij het verkrijgen van
nieuwe vergunningen Een voorkeur
kan hier echter niet worden gegeven,
wil men de wet geen geweld aandoen.
Zolang de wet in haar oude vorm be
staat, kan spr. geen richtlijnen geven
voor de Commissie autovervoer personen,
maar de minister overweegt een wets
wijziging te dien aanzien voor te stel
len. Wat de coördinatie betreft dient men
te komen tot streekvervoersondernemin-
gen, die ieder een afgerond gebied heb
ben.
Wij dienen, aldus minister Vos, af te
komen van de vervoersverbodan op be
paalde trajecten. Deze werken psycholo
gisch geheel verkeerd.
De meeste bezwaren kunnen worden
opgeheven, wanneer de eigendomsver
houding tussen de spoorwegen en de
busondernemingen eenmaal zal zijn
geregeld.
In de tegenwoordige vervoerpolitiek is
niet te zeggen, hoe lang de tijdelijke ver
gunningen aan de spoorwegen voor bus
diensten zullen duren. Dit hangt af van
de verbindingen per rail, welke de spoor
wegen zullen kunnen hervatten.
de ambtenarènsalarissen, die maar niet
verbeterd worden en over de wijziging van
de Pensioenwet, die de regering ook wel
belooft, maar niet geeft.
De heer Krol dreigde zelfs met een t
motie, opdat er tenminste een extra
maand aan het administratief personeel
van kleine gemeenten uitgekeerd zal wor
den.
De heer Van Sleen (P.A.) wijdde zijn
hele rede aan het thema der salarissen
en pensioenen, mevrouw Fortanier werd
bijna vinnig, maar zij had dan ook in
zonderheid het bezwaar, dat de gepensi-
onneerden bij de tweede extra-uitkering,
die voorjaar 1947 loskwam, drie millioen
minder had ontvangen, dan aanvankelijk
was aangekondigd, zonder dat de Kamer
daarvan in kennis was gesteld. Zij achtte
de hele gang van zaken een bewijs te
meer voor het onvoldoende begrip, dat de
regering heeft voor de noden van deze
genensionneerden.
Niet plezierig voor een minister, die er
nu wel de verantwoordelijkheid voor aan
vaard heeft, maar er persoonlijk overigens
part noch deel aan heeft gehad.
Een koor van klachten ging ook op
over de handhaving van de Massifica
tie. De welsprekendste woordvoerder
daarover was de katholieke afgevaardig
de de heer Peters, die de Massificatie
op alle wetenschappelijke en menselijke
gronden, die er maar te bedenken zijn
veroordeelde, en men moet zengen, dat
het indruk maakte. Om zijn betoog
kracht bij te zetten, had hij een land
kaart aan het svreekgestoelte opge
hangen-
Ja, de oude straatzangers met de aan-
wijsplaten kenden de trucs van hun vak
wel.
De heer Peters had er het succes mee,
dat hij een heel oploopje kreeg om de
katheder. Zelfs de minister liet zich er
door uit zijn tent, in casu van achter zijn
groene tafel, .'okken: al die tijd, dat die
kleurige kaart er hing, bleven er Kamer
leden om de heer Peters verwijlen. En
dat om zes uur in de namiddag en in
een verveelde Kamer Het zou een Idee
voor cis. Zandt kunnen zijn. als hij zijn
moraliteiten over de afzichtelijkheid van
Rome ten beste geeft.
Verder kwam het gesprek nogal eens
op de Zondagsrust, het drankmisbruik
en de ..onzedelijkheid" van de kleding.
Men spreekt altijd over onzedelijkheid,
doch men bedoelt ongetwijfeld onzedig
heid.
Overigens heeft minister Witteman
reeds in de Memorie van Antwoord mee
gedeeld. dat hij er niets van gezien heeft,
van die onzedigheld. althans, dat het
hem niet zo is opgeva.len. Natuurlijk niet,
ministers hebben het te druk met regeren
en waar geregeerd wordt, daar geeft men
zich niet bloot, doch aan het eind van
deze middag moet de minister toch wel
veel wijzer uit zijn stoel zijn opgestaan.
Hii zal vooral begrepen hebben, dat het
probleem hem met zorg behoort te ver
vullen en dat de regering er diligent te-
zen zal blijven. Dat hebben n.l. alle rege
ringen er ieder jaar opnieuw over ver
klaard en het probleem blijft er hetzelf
de om.
De heer Maenen. die inzonderheid ook
de Zondagsrust beter gehandhaafd wilde
zien. heeft ook nog gepleit voor een ver
antwoorde decentralisatie: en over annexa
tie van gemeenten zeide hij, ofschoon er
in princioe een tegenstander van te zijn
in gevallen, waarin het onvermijdelijk is
te wensen, dat er maatregelen getroffen
rul'en worden, om het eigen leven in de
oude gemeentekernen te beschermen. De
heer Al vera heeft bepaald verlangd dat
de militairen in Indonesië aan de komen
de verkiezingen deel zullen kunnen ne.
men.
Zoals bekend was ons land voor de
laatste wereldoorlog ten aanzien van de
geneesmiddelenvoorziening in belang
rijke mate aangewezen op het buiten
land, vooral Duitsland. De Nederlands»
geneesmiddelenindustrie kan dus gere
kend worden te behoren tot die takken
van nijverheid, van welke thans ver
wacht mag worden, dat zij in belangrijke
mate zullen bijdragen tot het besparen
van en door export verkrijgen van de
viezen.
Dat niet wordt stilgezeten moge blijken
uit het feit. dat de productie van Ge
neesmiddelen snel stijgt, terwijl ander-
ziids door het ontwikkelen van nieuwe
mogelijkheden bronnen worden aange
boord. welke ons land niet alleen onaf
hankelijker zullen maken van het bui
tenland, doch ook een snellere vloeiing
van de deviezenbron zullen bewerkstel
ligen.
Uit Apeldoorn wordt thans gemeld, dat
aldaar een nieuw fabriekscomplex in
aanbouw is voor rekening van de Ned.
Fabriek van pharmaceutisch-chemische
producten N.V. v.h. A. A. Bonnema.
In deze fabriek, die ea. 5000 M2. nieu
we bedrijfsruimte zal verschaffen, zal de
fabricage op grote schaal van morphine
uit maanzaadkaf ter hand worden ge
nomen. terwijl daarnaast de productie
van nieuwe geneesmiddelen en 'van be
paalde grondstoffen voor de zusteronder
neming. de Zwitsal-fabriek. op het pro
gramma staat. Van de zijde der directie
werd nog medegedeeld dat de bestaande
Bonnema- en Zwitsal-fabrieken tezamen
met het nieuwe complex te Apeldoorn
binnenkort zullen worden verenigd in
een onderneming onder de naam „Ver
enigde Pharmuceutische Fabrieken N.V."
De plannen hiertoe verkeren reeds in
een vergevorderd stadium van uitvoe
ring.
H.M. korvet „Batjan", onder com
mando van lt. ter zee eerste klasse F
Cool, is gisteren de haven van Den Hel
der binnengelopen. 29 Sep'ember j.l.
vertrok dit schip, het eerste korvet, dat
na de overname van de Australische
marine thuisvaart, uit Batavia. Het
heeft een aandeel gehad ir. de politio
nele actie, waarbij het stellingen op
Ambon vernietigde.
Te Willemsoord is Hr. Ms. korvet „Batjan'' aangekomen. Nauwelijks was de loop
plank uitgelegd, of de matrozen, van wie sommigen in geen acht jaar thuis waren
geweest, renden naar de wachtende familieleden.
(Van onze Haagse redacteur)
In de actie van de algemene prijsver
laging slaat de landbouw geen al te best
figuur. Het voordeel van de verlagingen
immers, wordt voor een groot gedeelte
teniet gedaan, door het feit, dat de prij
zen voor verschillende eerste levensbe
hoeften, die door de "andbouw- en vee
teeltsector moeten worden geleverd,
juist in prijs, moeten worden verhoogd.
Dit is niet de schuld van de landbouw
zelf en om zijn goede wil te tonen, was
met de prijsbeheersing avereen geko
men, dat men de kleiaardappelen met
één cent per K.G. in prijs zou verlagen.
Het was wel niet veel, maar wie geeft
wat hij heeft.
Helaas, ook deze prijsverlaging zal
niet door kunnen gaan. De handel
heeft er tegen geprotesteerd en voor
het argument, dat door deze prijsver
laging de zandaardappelen onverkoop-
Van 23 December tot en met 3 Januari
1948. doch niet op 28 December, zijn:
A. In het rechtstreekse radio-telefoon-
verkeer van Nederland met Curasao
Kerst- en Nieuwjaarsgisprekken toege
laten tegen het verlaagde tarief van
10.50 per 3 minuten. Verlenging van
de duur boven 3 minuten en behande
ling van zakelijke aangelegenheden is
niet toegelaten.
B. In het radio-telefoonverkeer van
Nederland met Suriname Kerst- en
Nieuwja?,rsg sspreklren toegelaten tegen
het verlaagde tarief van 10.50 voor de
eerste 3 minuten eri" 3.50 voor iedere
volgende minuut. Verlenging van de
duur boven 3 minuten is' toegestaan, in
dien zulks door de sprekers wordt ge
wenst en de tijd daarvoor beschikbaar
is. Behandeling van zakelijke aange
legenheden is niet toegelaten. Aan
vragen kunnen worden ingediend bij de
rijkstelefoonkantoren, die voorts alle
gewenste inlichtingen verstrekken.
(Van onze Haagse redacteur)
„Spoedig", „binnenkort", „zeer spoe
dig" en „eerlang" dat zijn de vage toe
zeggingen, waarmede de Kaderleden
werden afgescheept, die in de afgelopen
maanden informeerden naar de tijds
duur, binnen welke de herziening der
pensioenwetten te verwachten is.
De aangeslotenen Dij de Algemene Ne
derlandse Bond van Gepensionneerden,
de Bond van Gepensionneerden der Ne
derlandse Spoor- en Tramwegen en de
Algemene Militaire Pensioenbond, die in
zeer grote getale in de voormalige Haagse
Dierentuin Woensdagmiddag waren bij
eengekomen, hebben hun ontevredenhaid
over deze gang van zaken niet onder
stoelen of banken gestoken.
Er bevonden zich in de geheel gevulde
Dierentuinzaal ook enkele Kamerleden,
die zich persoonlijk op de hoogte kwa
men stellen van de grieven der gepen
sionneerden.
Deze grieven zijn dan, dat bij de
toeslag over 1946, die eerst in Maart
1947 werd uitgekeerd, een veel groter
bedrag voor loonbelasting is afgetrok
ken, dan verwacht was, dat reeds op
31 Mei van dit jaar van regeringszijde
werd medegedeeld, dat de nieuwe pen
sioenwet zich „in een vergevorderde
staat van voorbereiding" bevond, doch
men nog steeds moet afwachten wat er
nu uit de bus zal komen en dat het
verlenen van een voorschot (de wet
zal gelden met terugwerkende kracht
van 1 Januari 1947 af) dringend nood
zakelijk is, omdat er gepensionneerden
zijn, die maandelijks een bedrag van
f 67,ontvangen, welke uitkering bij
het huidig prijspeil wel zeer sum
mier is.
Een en ander is door de vergaderden
in een resolutie ter kennis van de Re
gering en de Staten-Generaal gebracht.
baar zouden worden, is men gezwicht.
Laten we hopen, dat de groenten-sec
tor, waar men op het ogenblik drukke
besprekingen over prijsverlaging voert,
dezer dagen een optimistischer geluid
zal kunnen laten horen.
In aansluiting hieraan deelt het mi
nisterie van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening nog het volgende
mede:
Ten einde het oplopen der prijzen van
consumptie-aardappelen te voorkomen
en eeh zekere winstmarge voor groot-
en kleinhandel te garanderen, heeft de
minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening in plaats van de tot
dusver geldende richtprijs een maximum
producentenprijs voor consumptie-aard
appelen (zowel zand- als „kleiaardappe
len) vastgesteld met ingang van 24 No
vember a.s.
De basis-maximumprijs is gesteld op
f 7,40 per 100 kg. Deze prijs mag wor
den vermeerderd me. een bewaarver-
goeding, welLe successievelijk opklimt
van f 0,50 p. 100 kg. voor de periode 24
November tot 14 December 1947 tot
f 3,per 100 kg. na 13 Juni 1948.
Met ingang van 15 December a.s. zul
len tevens maximumprijzen gelden voor
verkoop van groothandelaar aan groot
handelaar, welke gelijk zijn aan boven
staande prijzen, vermeerderd met f 0,60
en de werkelijke vrachtkosten van laad
plaats tot plaats van bestemming.
Eveneens zullen met ingang van 15
December 1947 maximumprijzen worden
vastgesteld voor verkoop van consump
tie-aardappelen door groothandelaren
aan detaillisten, n.l. van 15 December
1947 t/m 26 April 1948 11 cent per kg.;
van 27 April t/m 31 Mei 1948 12 cent
per kg. en na 31 Mei 1948 .3 cent per kg.
De vaststelling van deze maximum
prijzen voor teler en handelaar brengt
geen wijziging in de prijs voor de con
sument. Zoals men weet, geldt voor
de consument tot 15 December 1947
een maximumprijs van 11 cent per kg.,
•welke prijs met één cent mag worden
verhoogd voor de betere kwaliteiten
onder voorwaarde, dat men tevens
behoorlijke consumptie-aardappelen
voor een maximumprijs van 10 cent
per kg. voor verkoop beschikbaar
heeft. Na 14 December 1947 zal de prijs
voor de consument in het bekende
schema met één cent worden ver
hoogd.
De Raad van Bijstand van de Be
drijfsgroep Detailhandel heeft in
verband met de oproep van de re-
ring aan het bedrijfsleven, tot
een vrijwillige prijsverlaging over
te gaan, besloten aan deze actie
medewerking te verlenen.
In beginsel zal daarom iedere
verlaging van industrie- of groot-
handelprijzen door de detailhandel
onmiddellijk en in het algemeen
ook voor de aanwezige voorraden
moeten worden doorgegeven.
Teneinde tot stand gekomen prijsver
lagingen ook voor het publiek duidelijk
tot uiting te brengen, zullen voorts alle
vakgroepen haar ingeschreven detail
handelaren de dringende wenselijkheid
voorbehouden de in prijs verlaagde ar
tikelen en in het algemeen de goed
kopere producten met zorg onder de
aandacht van het kopend publiek te
brengen.
(Van een speciale verslaggever)
LONDEN, 19 November
Met reuzensprongen drpafde
Frank Swift vanmiddag over High
bury, om de kleine maar beproefde
keepersknuisten van zijn Zweedse
collega Lindberg langdurig en har
telijk tussen zijn kolossale handen
te prangen. En hij was niet de enige.
De scheidsrechter, die zo juist het
einde had geblazen van een wed
strijd, waarin Engeland zijn onge
slagen thuisrecord tegen de Zweden
met 42 had gehandhaafd, volgde
het voorbeeld van de Brit en gaf
ten aanschouwen van bijna 45.000
enthousiast applaudisserende toe
schouwers de continentale doelman
op deze wijze een compliment, dat
wel als een zeer ongewone 1 onder
scheiding mag gelden.
Inderdaad was er alle reden voor deze
hartelijke demonstratie van oprechte
bewonldering. Want als er werkelijk ge
beurd was, wat in de laatste 20 minu
ten van de wedstrijd zeer ernstig heeft
gedreigd dat de Zweden hun 32
achterstand zouden nivelleren dan
was dit opzienbarend succes zeker voor
80 pCt. te danken geweest aan het fan
tastisch optreden van de koelbloedige
en vastberaden Lindberg. Het was
waarlijk ongelofelijk wat hij er uit
hield. Schoten van Mannion, Lawton,
Mortensen, hij stompte ze van verre en
van dichtbij, dat het voor de Engelsen
om wanhopig te worden was. De meest
verfijnde combinaties onderbrak hij door
snel ingrijpen en onbevreesd uitlopen
en dikwijls leek het er op, dat zijn
grootse werk onder de lat zijn mede
spelers in de voorhoede tot het beslis
sende doelpunt zou inspireren.
Dat dit niet gebeurde en dat Mor
tensen in de laatste minuten de zege
van de Engelsen ,met een formidabel
doelpunt veilig wist te stellen, is ove
rigens niet onbevredigend. Want hoewel
het Damocles-zwaard aan het laatste
dunne draadje trilde boven hét trotse
reoord van voetballend Albion, kan
men toch moeilijk ontkennen, dat de
gastheren veel beter voetbal speelden.
Hun techniek en combinatievermogen
stonden beslist op hoger plan, zij schoten
meer en beter en domineerden vooral
in de eerste helft volkomen over de
Zweden, hoewel die langzaam maar ze
ker toch warm liepen en door fanatiek
spel hun technische achterstand enigs
zins inliepen. Maar toen het rusten
was, leidden de Engelsen toch met 31
en er was geen sterveling op Highbury,
ook niet onder de talrijke Zweedse sup
porters, die met de „Sagar" mee naar
Engeland waren gestoomd, die recht en
billijkheid van deze cijferverhouding in
i wij fel trok.
Mortensen had na dertien minuten zijn
ploeg de leiding gegeven op een meester
lijke dribbel van Mannion: Lawton nad
ach tminuten later uit een strafschop we
gens haken van de opnieuw doorgebro
ken Mortensen de stand op 2—0 gebracht
en nadat Gunnar Nordahl een van de
drie Nordahlen uit de Zweedse ploeg
in dezelfde minuten de achterstand tot
2l had gereduceerd, had wéér Morten
sen. nu na een weergaloos mooie solo
van dure Tommy, Lindberg ten tweeden
male gepasseerd.
Maar pas na rust bleek, dat de Zweden
zich heilig hadden voorgenomen,
koste wat kost en met alle consequenties
daaraan verbonden, voor hun kans te
vechten. Zij speelden zeer heftig, niet
alleen de bal, zoals hun technisch betere
Engelse collega's, maar heel vaak spe
ciaal de man. Zij kregen daardoor een
zeker overwicht en bedreigden zo het
Engelse doel herhaaldelijk Swift moest
eens een reuzensprong maken naar een
enorme kogel van Nordahl. Het experi
ment gelukte, maar het kostte drie mi
nuten cm Franks knie weer bij te spij
keren. In de 24ste minuut van de tweede
helft eindelijk gingen de vlaggetjes van
de Zweedse supporters opnieuw omhoog,
toen dezelfde Nordahl tussen Hardwick
en Franklin gemangeld werd en Gren
de strafschop tè secuur inschoot, om de
wanhopige sprong van Swift zelfs maar
te rechtvaardigen: 32.
De strijd bereikte
nu zijn hoogtepunt
en onophoudelijk
zweepte de Zweed
se kolonie haar
stoere speler»
voort. Er dreigden
opnieuw verschil
lende gevaren voor
het Engelse doel,
maar toch niet zo
veel als aan de
andere kant, waar
men drie-, vier-,
vijfmaal al juichte
voor schoten van
Lawton, Finney,
Mannion en Mor
tensen, maar vijfmaal het gejuich in de
kelen bleef steken, omdat de formidabele
Lindberg met een geweldige sprong het
ongelofelijke werk had verricht. Het zou
gebleven zijn zoals het was, wanneer niet
in de laatste minuten Mortensen nog
eens was losgebroken en na een brillante
solo uit het middenveld met een schit
terend schot even buiten het strafschop
gebied zijn derde en Engelands vierde
doelpunt had gescoord: 42.
Er bestaan momenteel plannen om het
wereldkampioenschap schaken begin 1948
in Amsterdam te houden. Hieraan doen
waarschijnlijk mee drie Russen, twee
Amerikanen en de Nederlander dr. Max
Euwe. i
SWIFT
Het Nederlandse militaire elftal, zon
der Rijvers, verloor een voetbalwed
strijd tegen A.G.O.V.V. met 30.
De Haagse IJshockeyclub H.H.Y.C.
won gisteren een ijshockeywedstrijd met
111 Nan de Rest van Nederland.
Donderdag
HILVERSUM II, 415 M. 16.45
Mozart. 17.00 Jeugdjournaal. 17.30
Geestelijke liederen. 17.50 Over zee.
18.00 Tuinbouw. 18.15 Piano. 18.30 Ko
ren. 19.00 Nieuws. 19.15 Zending. 19.45
Gram. 19.55 Bach-koraal. 20,00 Nieuws.
20.15 Steravond. 21.30 Vaart der vol
ken. 21.50 Gram. 22.30 Nieuws. 22.45
Overdenking. 23.00 Cembalo. 23.30
Gram.
HILVERSUM I. 301 M. 17.00 Ka-
leidoscoop. 17.20 Portielje. 17.30 Sky-
masters. 18.00 Nieuws. 18.30 Strijdkr.
19.05 Person. 19.15 Am. Songs. 19.45
RVD. 20.00 Nieuws. 20.10 Phil.ork.
21.15 ....En lieten de zaak zoals zij
was. Luisterspel. 21.50 Dansmuz. 22.20
Herfstprogramma.' 22.45 .Journalistiek.
23.00 Nieuws. 23.15 Feestklanken uit
Londerl. 23.25 Gram.
Vrijdag
HILVERSUM II. 415 M. 7.00
Nieuws. 7.15 Gram. 8.00 Nieuws. 8.15
Gram. 10.30 Morgend. 11.00 Strijk
kwartet. 11.15 Zang. 11.45 Ancora-
trio. 12.15 Marinierskapel. 13.00
Nieuws. 13.15 Mandolinata. 13.45 Mu-
sette-ork. 14.20 Schrijvers. 14.40 Orgel.
15.10 Gram. 15.30 Bach. 16.00 Decla
matie. 16.20 Zang. 16.30 Gram. 17.15
Ensemble Lachman. 17.45 Kleine me
lodie. 18.15 Piano-viool. 18.30 Geeste
lijke liederen. 19.00 Nieuws. 19.15
Klankbeeld P.T.T. 19.30 Luisterwed
strijd. 19.45 Middenstand. 20.00
Nieuws. 20.15 Kamerork. 20.45 Esther
luisterspel, 22.00 Orgel. 22.30 Fluit.
22.45 Overd. 23.00 Nieuws. 23.15 Gram.
HILVERSUM I, 301 M. 7.00
Nieuws. 7.15 Gym. 7.30 Gram. 8.00
Nieuws. 8.15 Gram. 10.00 Morgenw.
10.20 Gram. 10.45 Pianoduo. 11.15
Voordr. 11.30 Gram. 12.00 Pierre Palla.
12.38 Skymasters. 13.00 Nieuws. 13.15
Zigeunerork. 13.45 Gram. 14.00 Koken.
14.20 Gram. 15.00 Dichters. 15.20
Gram. 16.00 Ramblers, 16.30 Tussen
twaalf en zestien. 17.00 Johan Jong.
17.20 Wij en de muziek. 18.00 Nieuws.
18.15 Felicitaties. 18.30 Strijdkrachten.
19.00 Rep. tuinbouwcongres. 19.30 Ge
loof. 20.00 Nieuws. 20.05 Luisterwed
strijd. 20.20 VPRO-film. 20.30 Pro
bleem van het leven. 21.00 Gram. 21 30
Lekenrechtbank. 21.45 Brahms. 22.00
Weekoverzicht. 22.15 Swing. 22.40
Vandaag. 22.45 Avondwijding. 23.00
Nieuws. 23.15 Gram.
67 De musicus
Jean Flamo ver
giste zich niet.
Hij hoorde duide
lijk hoe zijn nieu
we instrument
door een ondes
kundige hand
werd aangeraakt
,,Een aanslag om
van te rillen
mompelde de mu
sicus terwijl hij
snel een kamer
jas aanschootHij
stak de kaarsdie
altijd op zijn nacht
kastje stond, aan
greep een wandel
stok en sloop door de gang naar de kamer vanwaar het ge
luid kwamMet een plotselinge beweging wierp Jean Flamo
de deur van de kamer open. Door een windstoot woei zijn
kaars uitFlamo zag hoe een lichtbundel uit een zaklantaarn
juist op zijn gitaar vieldie in de lucht zweefde. Onder de
gitaar meende Flamo de vage omtrekken van een zwart voor-
werp% iets als een vioolkist, waar te nemen. Langzaam tastte
Flamo's hand langs de muur tot hij het knopje van het elec-
trische licht voelde
28)
Hoelang geleden deze moord werd
gepleegd, kon ik natuurlijk niet be
palen, doch zelfs een leek moest het
opvallen, dat de bloedvlekken cp lakens
en kussen zeer donker van kleur waren
en het bloed aan de hals en het gezicht
volkomen geronnen was. A.A. boog zich
voorover en keek naar de wond.
„Als met een scheermes, Bram," zei
hij. „Wie loopt er in 's hemelsnaam
met een scheermes in zijn zak?"
„Daar kon je beneden toch niets van
zien." zei ik.
„Je bedoelt van sporen van inbraak?
Nee, niet opvallend tenminste. Waar
schijnlijk was de dader dus thuis hier.
wist althans heel goed de weg. Wilde
misschien, net als wij, eens op zijn ge
mak rondneuzen in de zaken van mijn
heer Van Bemmelen. Zullen we straks
eerst eens nagaan, voordat we zelf
snuffelen."
Zijn blik gleed langzaam over het bed
en vandaar door het vertrek, vooral over
de vloer tussen ledikant en deur, alsof
Arie hoopte dat de dader enig spoor zou
hebben achtergelaten.
„Heb je de deurknop aan de binnen
kant aangeraakt?" vroeg hij.
„Dat weet ik waarachtig niet," ant
woordde ik. „Ik heb de deur dichtge-
duwd, dat weet ik wel
„Tob er maar niet over. Maak hem
in elk geval niet schoon. Zoals het nu
is, kunnen ze beter twee afdrukken
vinden, dan geen enkele. Hoogstens
krijg jU er een beetje last mee, maar
dat moet je dan maar voor de goede
zaak over hebben. Blijf ook van de
buitenkant af, Bram. Daïr is de dader
toch zeker aan geweest. Misschien met
handschoenen, doch je kunt niet
weten. Hm. Men schijnt hier niet ge
zocht te hebben. Alles lijkt me intact
Bovendien geloof ik niet, dat er bij haar
iets te vinden was, wat een moord kor
uitlokken.
„Moeten we de politie niet waar
schuwen?"
„Morgenochtend, dan zullen we op
bellen. Het is nu al zolang geleden, dat
een paar uur meer of minder er weinig
toe doet. Al twee dagen kregen we geen
gehoor, dus mogen we aannemen, dat
op zijn laatst Vrijdagnacht de vorige
bezoeker hier kwam."
Al pratend was hij naar een hoge
linnenkast gegaan, een glimmend ge
wreven mahonie, ouderwets erfstuk. Hij
bekeek het slot nauwkeurig en de rand
waar de ene deur over de andere sloot
Hij maakte de kast niet open.
„Nou, laten we een minder lugubere
plaats zoeken," zei hij. „En laten we
hopen, dat we een of andere aanwij
zing vinden, want tot nu toe is het
treurig. Die snuiter heeft het ofwel va
ker bij de hand gehad, ofwel hij heeft
zich tot in de kleinste kleinigheid voor
bereid."
„En toch hoop je iets te vinden?"
„Geen spoor van de dader," ant-
wóordde hij ogenblikkelijk. „Daartoe
is die te slim. Maar een verwijzing
naar een mogelijke aanleiding, wie weet."
We verlieten het sinistere vertrek; ik
sloot de deur, door öie met de voet zo
ver mogelijk dicht te trekken, waarna
ik, met mijn handschoen, de knop
draaide.
„Zal ik de overige afdrukken, die ik
gemaakt moet hebbenvroeg ik.
„Nee, alles toch maar laten zitten."
In de zitkamer van Van Bemmelen
hingen er zware gordijnen voor de beide
ramen; we konden zoveel licht maken,
als ons gewenst voorkwam. Op Arie'?
verzoek deed ik dat ook. Er hing eeft
kristallen kroon, die het vertrek in on
gezellige kille klaarheid zette en er
stond een bureaulamp op een bureau-
cylindre. A.A. nam aan dit bureau plaats
en betuurde de sluiting, waarbij hij
gebruik maakte van een kleine loupe.
Ik lette op de uitdrukking van zijn ge
zicht. Het grijnslachje, dat me gewoon
lijk enig succes verried, bleef weg. Hij
toonde echter ook niet de minste te
leurstelling. Hij verwachtte dus werke
lijk niet, enig spoor te zullen vinden
van de huishoudster.
Een poosje zat hij nadenkend stil.
Dan haalde hij de schouders op en zei:
„Jammer, maar het kan niet anders. Ik
moet toch even onder die schuif kijken,
Bram. Dan doet de politie maar eens
wat meer moeite. Vingerafdrukken kan
je voorkotflen, sleutelschrammetjes niet
zo gemakkelijk. Enfin, we zullen ons
best doen."
Hij koos een sleuteltje van een bosje,
dat hij bij zich droeg, paste het In het
bureauslot. Het paste niet. Hij nam een
ander, waarmee hij even wrong. Het slot
gaf mee, de cylinderschuif ratelde
zachtjes onder de druk van zijn linker
hand omhoog.
Indien het huis 't ons nog niet dui
delijk had gemaakt, zouden we het nu
toch hebben vastgesteld: mijnheer Van
Bemmelen moest een zeer ordelijk mens
geweest zijn. Op het blad van het bu
reau lag alleen een onderlegger van
vloeipapier, er stond een pennenbakje
en een standaard voor een vulpenhou
der; een kalendertje wees de datum
van tien dagen geleden, de dag, voordat
mijnheer Van Bemmelen het briefje aan
A.A. schreef. Tussen de latjes aan de
zijkanten stonden links enige brieven,
rechts een paar rekeningen, althans
couverts met een firmanaam In de
vakjes lagen bureaubehoeften, postpa
pier, enveloppen. Er stond een Franse
dictionnaire, waarvan de band een veel
vuldig gebruik verried.
„Veelbelovend ziet het er niet uit," zei
ik. „Je kunt de hele boel met één blik
overzien."
„Ik verwacht ook niet," antwoordde
A.A. „Ik hóóp."
Hij begon met de couverts in de gleuf
rechts. Een rekening van een wijnhan
delaar en een van een kleermaker, beide
van recente datum. Waarschijnlijk
moesten ze nog. voldaan worden en
stonden ze daarom apart. Noch van de
wijnhandelaar, noch van de kleermaker
kon men zo maar een ontvoering ver
onderstellen. Arie zuchtte eens en keek
mij schuintjes aan. Zijn samengetrok
ken mond zei, zonder woorden: „Niets."
Plichtmatig nam hij de enveloppen uit
het tweede gleufje links.
(Van onze speciale verslaggever)
Een juweel van een doelpunt zette
gisteravond de kroon op het spel van
Ajax, dat de Deense kampioensploeg
Boldklub in het Amsterdamse Stadion
met 43 versloeg.
Fischer, die toen al twee doelpunten
op zijn naam had staan en in een puike
vorm verkeerde, trok de bal in volle
run van de doellijn af voor, waar Bruins
met een zweefduik achterwaarts inkop
te. Het ging trouwens het laatste half
uur helemaal goed in de Ajax-gelede-
ren. Vooral de rechterwing Fischer—
Wojfers vormde een voortdurend ge
vaar voor de tegenpartij. Snel en fana
tiek werd er toen gevoetbald. En dat
was trouwens ook de enige mogelijk
heid om tegen het sterke Boldklub,
waarin voetballers met een subliem»
balbehandeling en een uitstekend com
binatievermogen speelden, iets te kun
nen uitrichten. Toch mag men zich niet
blind staren op dat laatste half uur,
toen Ajax het beste van het spel had.
Want voor rust hadden de Amsterdam
mers de handen vol aan de watervlugge
Denen, die geregbld voor Keizer's doel
opdoken en dan keihard konden schie
ten. Deze koelbloedige wist er echter
wel raad mee. Geheel tegen de verhou
ding in had Ajax na een half uur
spelen een 20 voorsprong door doel
punten van Fischer en Wolfers, maar
nog voor rust maakten de Denen gelijk
Eén doelpunt uit een penalty, die Pot-
harst had veroorzaakt, en één uit een
meesterlijke combinatie. In de tweede
helft namen de gasten weer het initia
tief en nog eens moest de Ajax-verdedi-
ging voor de bedrijvige, snelle voetbal
lers zwichten (23). Toen brak er ech
ter een storm los op de tribunes en be
geesterd door deze aanmoedigingen
gingen de Amsterdammers hun eigen
spelletje spelen. Met een sneltreinvaart
ging de bal van voet naar voet, van
achter af, via zes Ajax-benen naar Fi
scher, die in een dodelijke run met een
keihard schot scoorde (33). Daarna
de winnende goal.
Ajax had met 43 van Boldklub ge
wonnen, dat in de Deense competitie
met een doelgemiddelde van 204 aan
het hoofd van de ranglijst staat en clubs
als Chelsea en Malmö in eigen huis had
verslagen. i
Serie problemen van Joh. v. d. BoO"
gaard te Nuland.
No. 1423
i
jgg
m
[o]
i
No. 1424. Zw. 11 st. op 5, 8, 9, 11, 13, 15.
18, 22, 23, 36, 45. Wit 12 st. op 20, 27, 31.
32, 34, 37, 38, 40. 43, 44, 47. 49.
No. 1425. Zw. 12 st. op 1, 8, 9. 12—16.
19. 31. 32. 36. Wit 12 st. op 17, 21, 25, 29,
30. 33, 39, 40, 43. 44, 47, 48.
Voor alle problemen geldt: wit speelt
en wint; oplossingen kunnen worden in
gezonden tot uiterlijk half December aan
B. H. M. Stevens, Eikenlaan 36, Heem
stede.
Ter beantwoording van verschillende
brieven diene dat de opgave van probt
No. 1417 juist is; men houde er evenwel
rekening mede, dat in een probleem ook
dwangzetten geoorloofd zijn.
Oplossingen.
Serie van C. Marjot te Amsterdam.
No. 1405. Wit speelt naar 34, 37, 3731,
11. 44, 32, 3. 27. 27 en wint.
No. 1406. 27, 37, 30, 31, 2, 48 en wint.
No. 1407. 19, 12. 24, 34. 23, 5, 45 en wint.
Heel aardige vraagstukjes, echter va»
het ouderwetse systeem, n.l. er komen m
de standen stukken voor die in het "e- 1
heel niet aan de ontleding deel hebben,
derhalve figuranten zijn.
A. Roos t
Eef). dezer dagen ontvingen wij het
overlijdensbericht van de Alkmaars» j
problemist A. Roos. Na een werkzaam,
voorbeeldig leven van 79 jaren, hetwelk
nem behalve vreugde en geluk ook veel j
zorgen en leed bracht, nam deze eenvou-
dlSe maar zeer godsdienstige man al-
scheid van het aardse leven.
Tijdens de oorlog werd hij zwaar ge
schokt door het verlies van zijn zoon, die l
als politie-agent te Amsterdam wegens
illegaal werken door de bezetters werd
gefusilleerd, terwijl zijn dochter om de
zelfde reden gevangen werd gezet. Of
schoon berustend kon hij deze slage"
maar moeilijk te boven komen.
Het was reeds op bijna 70 jaren, da1
de heer Roos door onze wedstrijden g2'
inspireerd werd tot het maken van pro
blemen, waarin hij na enige mislukkin
gen spoedig de goede smaak te pakken
kreeg en later verscheidene geestige re
sultaten bereikte. Vele lezers zullen zich
de vaak fraaie en zuivere compositie'
herinneren.
Zijn nagedachtenis zal voor velen eeö
rijk voorbeeld blijven.
Dat hij in vrede ruste! S.
ALWAKI p. 19 Fern'o Nor'a n. La Plat»
AXELDIJK 19 te Corpus Christi.
CIRRUS weerschip 20 te Rott. verw.
DELFTDIJK 19 v. Vancouver te Rott.
GOUWE 19 v. Gefle te IJmuiden.
KELBERGEN 19 v. Sfax n. Gibraltar.
MERWEDE 14 v. Villa Const, n. S. Nico*
PHRONTIS Amst.-Bat. p. 19 Gibraltar.
PR. BERNHARD 14 v. Oran n. LivornO-
PR. WILL. IV 19 v. Montreal te Rott.
TELAMON 18 v. N.Y. n. Kaap Haitien.
ORANJE 22 te 13 u. te A'd. verw.
RIDDERKERK 17 v. Singap. n. R'dam-
AMSTELSTAD 19 v. Havre n. Hamburg-
ARAK 19 v. Kopenhagen te Antw.
BERKEL 19 v. Genua te Livorno.
CIRRUS weerschip 20 te Rotterdam.
CYGNUS 20 v. Lissabon te Valencia.
EMANCIPATOR 20 v. Suez n. O.-Afh
HELENA Amst.-W.-Ind. p. 20 Ouessan*
HERCULES 20 v. Mutzuna te Istamb.
HYDRA 19 v. Pta. Cardon n. Curacao.
JAARSTROOM 20 v. W.-Afr. te Amst-
KATWIJK 20 v. Rott. te Amsterdam-
KEILEHAV. p. 20 Dover n. Cardiff
KOTA BAROE p. 20 Dungeness n.
LARENBERG p. 18 Kp. Frio n. Buen.
MURENA 20 v. Las Piedras te Rott. u
NIGERSTRM. 20 v. Amst. te Takora"
ROEP AT 20 v. Kaapst. te East London-
ROSSUM 19 v. Sfax n. Gibraltar.
SARPEDON 19 v. Melilla te Sevilla.
PAARNESTR. 18 v. Stornoway n. Re>"
TALISSE Java-N.Y. 18 v. Colombo.
TAWALI p. 20 Kp. Guardafui n. Bar-
ZIJPENBERG p. 20 Dover n. R'dam-
19/11
Anaconda Copper 35%
Bethlehem Steel 99 U
Chrysler Corp. 62%
General Electric 3 a y
General Motors 58 -s
Hudson Motors 20
Kennecott Copper 48 ,4
Montgomery Ward »5™
North American Co 25 va
Radio Corp. 9 4
Republic Steel 27 a
Shell Union Oil 30'4
Southern Pacific 4a h
Southern Railway 3b
Tidewater 23.2
U.S. Steel 76'4
ex dividend
18'J,1
35
p94
62';*.
58,?
19?
48
56»
36--
23,7
76'i
