RAPPORT MISSIE-DOORMAN
WORDT NIET GEPUBLICEERD
m
VE
m
Bijna achthonderd schepen
uit Duitsland terug
Levensmiddelen uit
Argentinië
Cjhrt1
BGKIE DURF EN GITAARGEEST
n
Het Rode Krais heeft toestemming
gevraagd voor openbaarmaking
van zijn rapport
Scnnemü
Wat onervaren vissers presteerden
Niet één schip ging
verloren
Spoed bij liquidatie
Arbeidsfront
Wij luisteren naar
v._
Geen doeltreffende organisatie
voor regeringsinkopen
tociv
£CH C^OA>£ ftuLd
v&KcLwijning.
TWEEDE KAMER GEHEIMZINNIG
«.*«1
'Mi
Meer zendingen zullen
volgen
J
Gemaakte fouten vallen echter in het niet,
indien niet tot goederenaankoop in
Amerika was overgegaan
um?i-
^7*
VRIJDAG 21 NOVEMBER 1947
PAGINA 3
Overleg over salariëring
van verplegenden
Moeilijkheden hij verkorting
arbeidsweek
GEEN SP AARPLICHT
tiiw
REGERING OVER LONDENS BEHEER:
Raadselachtige
Beurs van New York
(Van onze parlementaire redacteur)
Van een publicatie der rapporten inzake het onderzoek naar de missie-
boorman en de gedragingen van onze diplomatieke vertegenwoordigers in
het buitenland tijdens de oorlog komt niets. Dit is de korte slotsom van
he besprekingen, die de Tweede 'kamer tijdens de behandeling der be
groting van Buitenlandse Zaken aan de wenselijkheid der publicatie gewijd
heeft. Minister Van Boetzelaer deelde gisteravond in de Kamer mede, dat
he regering slechts bereid is de rapporten ter vertrouwelijke kennisneming
ter griffie van de Kamer te deponeren, en de Kamer, die bij monde van
hieer dan een spreker met grote aandrang op openbaarmaking der rap
porten had aangedrongen, om niet te zeggen, dat zij het zo ongeveer had
Oeëist, legde zich daar wonderlijk genoeg aanstonds bij neer.
De heer Serrarens bleek zelfs reeds
1 motie gereed te hebben, om 'n uitspraak
"an de Kamer uit te lokken, doch hij
'end plotseling, dat de minister door
■te Kamer halfweegs tegemoet te komen,
feeds genoeg gedaan had, voorlopig. De
neer Serrarens voegde eraan toe, dat de
Ejt'blieke zaak nu eenmaal publiek be
handeld moet worden.
Het causaal verband tussen dit prin-
F'Pe en de geheimzinnigheid, waarmede
hlJ genoegen wilde nemen, werd waar
schijnlijk niemand duidelijk. Misschien
bedoelde de heer Serrarens, dat hij eerst
fle rapporten wel eens zelf wilde lezen
dan met de Kamer zal uitmaken, of
JJet Nederlandse volk ze al dan niet zal
atenen te kennen. Hij liet zich tenmin
ste enigszins onduidelijk in deze rich-
"ng uit.
Maar het was heel iets anders dan de
'unkheid, waarmede zo menig spreker
'n eerste instantie voor de dag was ge-
Romen, verlangende, dat de rapporten
aan de Kamer ter openbare discussie
gouden worden voorgelegd en uitspre
kende, dat men een beperking tot ver
trouwelijke kennisneming juist onvol
doende zou vinden.
De heer Schmal, Hie ook al blij was
btet deze dode mus, «rond er, nog iets
anders op. Er zullen allicht in die rap
porten ook wel zeer persoonlijke dingen
s'aan, die moeilijk aan de openbaarheid
Prijsgegeven kunnen worden, maar zou
bu de regering het niet kunnen goedvin-
Qen, dat de Kamer er zelf een gecasti
geerde editie van zou publiceren?
Minister van Boetzelaer antwoordde
Piet eens, dat het wel een heel gek
figuur zou zijn, zo de regering haar
eigen rapporten door een andere in
stantie zou laten publiceren, terwijl zij
het zelf niet wenst te doen. Hij zei
slechts, dat hij daar eens met zijn
ambtgenoten over moest spreken, om
dat de rapporten ook over ambtena
ren handelen, die niet onder zijn de
partement ressorteren.
Even wonderlijk was het trouwens, de
Jb'nister de motieven te horen aange-
;e,V waarom de regering dan thans wel
jot overlegging der rapporten aan de
^amer wil overgaan: omdat er nu na
melijk tóch reeds door de kranten uit
R?Publiceerd is. Omdat de publieke opi-
b.le er nu eenmaal is ingehaald en door
?herlei al dan niet juiste berichten is
erontrust, moet de Kamer dan nu maar
y°or publieke opinie spelen. Het was
bijzonder typerend voor de onmogelijk
heid, waarin de regering schijnt te ver
heren om iets van de psychologie der
voorlichting te leren. En de Kamer, die
b'j deze begroting hard geklaagd heeft
°ver het falen der voorlichting, liet zich,
hu zij het zelf in de hand had, in te
RHjpen, gedwee met een kluitje in het
Het sturen.
Aangaande de conclusie van het rap-
Port-Visser over de missie-Doorman
beeft de minister wel iets willen mede
delen.
Hij zei dan, dat de conclusie luidt,
dat van een financieel schandaal of
under ernstig wanbeheer de commis
sie niets is gebleken. Wel hebben zich
enige personen individueel misdragen,
doch daar heeft de missie-Doorman
haar maatregelen tegen genomen.
Wat de persoon van generaal Huender
betrèft, gaf de minister in overweging,
dat de generaal onder wel uiterst moei
lijke omstandigheden heeft moeten wer
ken. De minister blijft dan ook vertrou
wen in hem stellen ondanks wat de
commissie tegen hem aanvoeyt. Of deze
orakeltaal heel veel indruk op de pu
blieke opinie zal maken, de minister
schijnt daar grotere verwachtingen van
te hebben dan wjj. Het zou ook wel eens
kunnen blijken, dat zij een resultaat
heeft averechts aan wat de minister er
van hoopt.
Wat de publicatie van het Rode Kruis-
Rapport aangaat, deelde de minister
mede, dat het bestuur -an het Rode
Kruis dezer dagen ik herhaal dezer
dagen, zei de minister aan de rege
ring heeft gevraagd, of zij bezwaar te
gen publicatie van het rapport zou heb
ben.
De regering ik herhaal, de rege
ring, aldus de minister is bereid
haar toestemming te verlenen, doch zij
acht het aanvechtbaar, dat de commis
sie in belangrijke mate is getreden op
het terrein van het regeringsbeleid,
waarbij ernstige beschuldigingen zijn
geuit tegen ambtenaren, terwijl deze
onvoldoende tijd hebben gehad, om
zich daartegen te verweren.
Men merkt dus op, dat het bestuur
van het Rode Kruis, hetwelk aan zijn
verontwaardiging uiting heeft gegeven
over dagbladpublicaties inzake de in
houd van het rapport, dat deze dagblad
publicaties voorbarig noemde en verze
kerde, dat het besloten had, het rap
port binnen enkele weken te publice
ren, eerst dezer dagen de regering om
haar toestemming gevraagd heeft.
Voorts, dat het de regering is, die deze
toestemming, zij het met onbehagen,
gegeven heeft en niet bijvoorbeeld een
individuele minister. De conclusie,
waartoe men neigt, zonder de beschei
denheid overigens uit het oog te willen
verliezen, is, dat de onafhankelijke
pers, die Nederland rijk is, haar pu
blieke taak bij deze gelegenheid niet
slecht verricht heeft.
Tenslotte zy nog vermeld, dat er één
rapport wél binnenkort gepubliceerd
zal worden: het rapport van de grens
wijzigingscommissie. Pet komt slechts
ruim een jaar te laat.
De begroting van Buitenlandse Zaken
is laat op -de avond z.h.s. aangenomen.
Een succes was het debat voor de minis
ter niet, doch voor de Kamer evenmin.
De toevoer van leerling-verplegenden
naar de ziekenhuizen begint bevredigend
te worden, in tegenstelling met de psy
chiatrische inrichtingen en sanatoria,
deelt minister Drees aan de Tweede Ka
mer mede.
De resultaten van nader overleg in
zake salariëring en pensioenregeling van
verplegenden zijn aan het College van
Rijksbemiddelaars voorgelegd voor het
vaststellen van een bindende regeling.
Dit college pleegt omtrent een opgesteld
Concept overleg met belanghebbenden.
Ook met de organisaties van over
heidspersoneel zijn besprekingen ge
voerd. Bij de ontworpen salarisregeling
is van de invoering van een pensioenre
geling voor verplegenden uitgegaan.
Omtrent invoering op 1 Januari 1948
van de 48-urige werkweek is nog geen
beslissing genomen. Grote voorzichtig
heid is geboden. Reeds de verkorting tot
51 uur heeft grote moeilijkheden gege
ven. Verschuiving van genoemde datum
zal daarom ernstig moeten worden over
wogen. De proef met de Baltische meis
jes is in het algemeen geslaagd.
De minister van Sociale Zaken heeft
de Tweede Kamer medegedeeld, dat het
hem voorshands niet gewenst voorkomt
een algemene spaarplicht, dan wel
spaarplicht voor ongehuwde arbeiders,
in het leven te roepen.
De koninklijke stoet op weg van Buckingham Palace naar de Westminster Abdij, waar
It. Philip Mountbatten zijn bruid opwachtte.
Het huwelijk is voorbij - Prinses Margaret in de belangstelling
De dieven waren zelfs braaf - Verbaasde Amerikanen -
Philip kwam te vroeg.
Het huwelijk is voorbij. Gelukkig,
volgens velen, die de lasten en de
zorgen van de gebeurtenis hebben
'hoeten torsen. Voor de laatste maal nog
ehige berichtjes over de plechtigheden
Vah gisteren.
Twee prinsen, die gedurende enige tijd
he volle zwaarte van de sleep van de bruid
'hoesten torsen, hebben het wel bijzonder
zWaar gehad, het waren de jonge
hHnsen William en Michael. Zij hebben
Rezorgd voor een angstig ogenblik voor
h& vele toeschouwers en tevens voor het
®he ongelukje dat voorgevallen Is. Toen
hei bruidspaar de trappen naar de kapel
^trad, struikelde prins Michael van
^ent tot tweemaal toe. Hij hing zelfs
{Jhh de sleep van de bruid, die zich om
berde en haar vader te hulp riep. De
®etuige, de markies van Milford, her-
Helde de situatie. Bij het efnde van de
Slechtigheid gebeurde eenzelfde incident
lat door prinses Margaret verholpen
^erd.
Prinses Margaret heeft ook in het
middelpunt van de belangstelling
gestaan. Heel wat nieuwsgierige
blikken zijn de laatste dagen op haar
®ericht. En dat alleen omdat het gerucht
Jh Londen de ronde doet, dat Koning
jHichael van Roemenië niet alleen om
et hu\velijk naar Londen zou zijn ge
malen. De koning zag er in zijn donker-
®z°en uniform het schitterendst van
e mannelijke gasten uit. Daar zijn
aanwezige reporters het over het
gemeen wel over eens. De Britse kran-
h vertellen natuurlijk met veel smaak.
dat
alle' aanwezigen „genegenheid voor
mses Margaret op zijn gezicht tracht-
h te lezen"; „De prinses en de koning
B hden elkaar slechts één ogenblik aan
keken hebben."
2elfs de Londense dieven zijn giste
ren braver dan gewoonlijk geweekt,
tj Zij schijnen de feestelijkheden rus-
Vgg.'heegevierd te hebben, zonder al te
$e Hi de zakken van andere feestgan-
.geneusd te hebben. En van de
Waande huizen zijn zij ook afgeble-
Hij Scotland Yard zijn gisteren over
de tijd tussen 12 en 1 uur slechts twee
kleine vergrijpen binnengekomen.' Op
gewone dagen bedraagt dit aantal
minstens 80.
De Amerikanen, die in Londen waren
en alles natuurlijk wel een beetje
vreemd en raar vonden, hebben
zich verbaasd over het goede humeur
van de menigte, ondanks het gedrang
en geduw. Lang voordat de stoet ver
scheen, werd door de duizenden wach
tenden voor iedereen, die zich op de
straat waagde, een gejuich aangeheven.
Eerst voor een groep doedelzakspelers,
later voor manr.en op zAndauto's,
fotografen ende zon, die heel even te
voorschijn kwam.
Prins Philip arriveerde enkele minu
ten vroeger aan de abdij dan In het
programma was voorzien. „Dit is
een slechte beurt," zei hij lachend, „dat
moet hersteld worden." Hij bleef wach
ten en stapte pas uit het rijtuig, toen
de minuten voorbij waren. En juist op
dat moment glipte er een zwarte kat
vanuit de menigte de straat op Tot
grote vreugde van de prins. Waarvoor
men moet weten, dat ln Engeland een
zwarte kat geluk aanbrengt.
Het vermakelijkste heeft vermoedelijk
de koning van Irak, de 12-jarige Feisal,
meegemaakt, die bij het verlaten van de
abdij door een Londense agent voor een
jongetje werd aangezien en werd terug
geduwd. En Zijne Majesteit volgde het
bevel van- de agent gedwee op. Als alle
twaalfjarige jongens.
(Van onze Haagse redacteur)
Van de 317 grote en 470 kleinere vis
sersschepen, die de Duitsers uit ons land
hebben geroofd, heeft een ploeg onerva
ren vissers, met trawlers die met kunst
en vliegwerk tot zeeslepers zijn gebom
bardeerd,, er "respectievelijk 224 en 290
terug naar Nederland gesleept. Enthou
siasme, voortvarendheid vergoedden zo
veel onervarenheid en slecht materiaal,
dat deze stoere kerels iedere taak, die
hun werd opgedragen, hebben volbracht.
Niet één schip Is verloren gegaan.
Zelfs de mannen van de eerste sleep-
vaart, van „Hollands Glorie" hebben hun
bewondering voor dit werk geuit. Voor
vele tientallen milliocnen hebben die
schippers van deze geïmproviseerde
sleepdienst naar Nederland terugge
bracht.
Er is echter enorm veel ancler werk
verzet, voor aan slepen gedacht kon wor
den. Eerst immers moesten de geroofde
schepen worden opgespoord, geïdentifi
ceerd, gelicht soms en gerepareerd. Tien
tallen raderen van binnenlandse en ge
allieerde instanties moesten in beweging
worden gebracht. Had men niet beschikt
over de mannen met brains en organi
satietalent, die.de zaak op poten zetten,
over de man, die als het ware een wan
delend scheepsregister was (Arie v. d.
Veer), die bij de identificatie onschat
bare diensten bewees en over de kerels
aan de Wal, die per maand gemiddeld
4000 K.M. aflegden in een open jeep en
in Duitsland, Denemarken en Frankrijk,
het speurderswerk verrichtten, de sle
pers zouden niet eens aan ood gekomen
zijn.
Over dit alles zijn uitvoerige mede
delingen gedaan op een bijeenkomst,
die in Den Haag was belegd vanwege
de afdeling visserijen van het Ministe
rie van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening. Op deze bijeenkomst, die
werd bijgewoond door ir. G. Lienesch,
directeur van de afdeling visserij, door
commander C. Green en capt. Halaghan
van Royal Navy Headquarters te Ham
burg en door vele belangstellenden uit
de visserij-wereld, werd het woord ge
voerd door drs. R. J. van Dijk, directeur
van het Bedrijfschap voor Visserij
producten, die destijds de repatriëring
der schepen organiseerde en door de
heer A. Thurmer, ambtenaar van het
ministerie, die lange tijd het speurders-
werk leidde. Er is bovendien een film
vertoond.
Het verhaal begint tijdens de oorlogs
jaren. Wij moeten u dan vertellen over
de 35 schepen, die naar Engeland wis
ten te ontsnappen en van de 787, die in
handen van de Duitsers vielen. Dit
droeve verhaal is echter genoegzaam
bekend.
Verhalen wij liever het nieuwere
hoofdstuk, waarin aan „Hollands Glorie"
nieuwe glorie werd toegevoegd. Van
Maar toch nog enige
maanden wachten
Bij de liquidatie vah het Ned. Ar
beidsfront wordt de nodige spoed be
tracht, zegt minister Drees in zijn me
morie van antwoord aan de Tweede Ka-
ftier. Aangenomen mag worden, dat over
enige maanden de aanwijsbare bezittin
gen der herrezen Vakorganisaties, zowel
wat betreft onroerende goederen als wat
betreft effecten en leningen, zullén zijn
teruggegeven. Wat betreft de verdeling,
van de saldi dér voormalige werklozen
kassen heeft de minister zich bereid ver
klaard het volgens de bepalingen van het
Werkloosheidsbesluit 1917 aan de be
trokken verenigingen toekomende bedrag
onder zekere voorwaarden ter beschik
king te stellen van de Raad van Vak-
centralen, die voor de verdeling zorg kan
dragen. De Raad van Vakcentralen heeft
zich met het door de minister gedane
voorstel en met de daarin vervatte
voorwaarden in beginsel verenigd.
deze geweldige prestaties en haar voor
geschiedenis, vertelt het ministerie als
volgt:
Twee ambtenaren van de Afd. Visse
rijen reisden de Duitse havens af en
speurden in alle mogelijke hoeken en
gaten. Zij vonden vele schepen en zagen
kans ze gerepareerd en zeewaardig te
krijgen. Zij legden ook het contact met
de bezettingsautoriteiten in Duitsland,
in het bijzonder met de Britse Marine.
Na verkregen toestemming van de Royal
Navy konden de vaartuigen naar ons
land teruggebracht worden.
Nadat de bewapening van boord ge
haald was en eigendomspapieren waren
overgelegd, gaf de Marine de schepen
aan de Afd. Visserijen vrij, waarop deze
ze aan de oorspronkelijke eigenaren in
bruikleen afstond, in afwachting van de
afwikkeling der formaliteiten.
Alle schepen, die op eigen kracht kon
den varen, waren in IJmuiden aange
komen, maar in Duitse haven? lagen er
nog meer, waarvan het merendeel wrak
stukken. Toen bleek, dat voor het terug
halen geen „echte" sleepboten, d.w.z.
voor slepen ingerichte schepen, beschik
baar waren, moest de vraag opgelost
worden hoe de schepen dan wel uit
Duitsland gesleept moesten worden.
Er moest op korte termijn raad ge
schaft worden. Uit de trawlers, die op
eigen kracht uit Duitsland waren ge
komen, werd daarom een keus ge
maakt van vier schepen, die tot zee
sleper gebombardeerd werden on
danks het gebrek aan materiaal. Niet
tegenstaande de gebrekkige middelen
is tijdens het slepen nimmer één schip
verloren gegaan!
Gerekend naar de boekwaarde van
10 Mei 1940 werd voor pl.m. 12 millioen
gulden teruggebracht. De hedendaagse
waarde is zeker pl.m. 40 millioen gul
den. De prestaties van deze schepen na
hun verbouwing tot vissersschip hebben
er toe bijgedragen, dat wij in 1946 een
recordvangst aan haring en verse zeevis
hebben gehad. De aanvoeren in 1946
en 1938 zijn ongeveer gelijk, terwijl
de vloot in 1946 pl.m. 73 pet. uitmaakte
van die van 1938.
Gisteren heeft de directeur van de
Nederlandse Caritas-Missie, pater drs.
B. Korver O.F.M., uit handen van de
Argentijnse consul in Rotterdam, An
tonio N. Bettin Rella een zending le
vensmiddelen en kleding als geschenk
van de Argentijnse regering ontvangen.
Bij de overhandiging zeide de heer
Bettin Rella:
„Argentinië heeft zich altijd in
gesteld op de internationale demo
cratische solidariteit en het is een
eer voor mij u namens mijn rege
ring deze zending goederen te over
handigen. Wij laten het aan u over
ze naar eigeninzicht onder de hon
gerenden en behoeftigen te verdelen.
Dit is de eerste zending uit Ar
gentinië aan uw missie. Er zullen
meerdere én grotere volgen."
Pater Korver beantwoordde deze toe
spraak met er op te wijzen, dat de zen
dingen uit Argentinië ongetwijfeld er
toe zullen bijdragen de betrekkingen
tussen Nederland en Argentinië te ver
beteren en te versterken. Namens hen,
aan wie de gezonden artikelen ten
goede zullen komen, dankte pater Kor
ver de consul en de Argentijnse rege
ring.
De leiding der missie neemt zich voor
de g»cderen als volgt te verdelen: 4000
kilo (>n hoofdzaak textiel) blijft in Ne
derland, 1000 kilo gaat naar Oostenrijk,
waar het zal worden verdeeld onder al
daar vertoevende verplaatste personen,
de rest gaat naar Duitsland en zal wor
den toegewezen aan ondervoede en tu
berculeuze kinderen.
Vrijdag
HILVERSUM II 415 M. 16.30
Gram., 17.15 Ensemble Lachman, 17.45
Kleine melodie, 18.15 Plano-viool,
18.30 Geestelijke liederen. 19.00
Nieuws, 19.15 K-'ankbeeld P.T.T., 19.30
Luister wedstrijd. 19.45 Middenstand,
20.00 Nieuws, 20.15 Kamerork., 20.45
Esther, luisterspel, 22.00 Orgel. 22.30
Fluit, 22 45 Overd., 23.00 Nieuws,
23.15 Gram.
HILVERSUM I - 301 M. 16.00
Ramblers. 16.30 Tussen twaalf en
zestien, 17.00 Johan Jong, 17.20 Wij
en de muziek, 18.00 Nieuws. 18.15
Felicitaties, 18.30 Strijdkrachten.
19.00 Rep. tuinbouwcongres, 19.30
Geloof, 20.00 Nieuws, 20.05 Luister-
wedstrijd, 20.20 VPRO-film, 20.30 Pro
bleem van het leven. 21.00 Gram., 21.30
Lekenrechtbank, 22.00 Weekoverzicht,
22.15 Swing, 22.40 Vandaag, 22.45
Avondwijding, 23 00 Nieuws, 23.15 Gram.
Zaterdag
HILVERSUM II 415 M. 7.00
Nieuws, 7.15 Gram-, 7.30 Morgengebed,
7.45 Beethoven, 8 00 Nieuws, 8.15 Gram.,
10.00 Kleuters, 10.15 Gram 11.00 Zon
nebloem, 11.45 Gram.. 12.03 Zang. 12.33
Ork. z. naam, 13.00 Nieuws. 13.20 Ork.
z naam. 12.30 Gram., 13.40 Filmkwar
tier Van Domburg, 13.50 Gram., 14.00
Toneelkijker. Cpr de Groot, 1410 Gram
14.30 Eng. las, 15.00 Jongelui, 15.15
Qonc. der" jongeren, 15.45 Kiosk, 16 00
Gram., 16.20 Harmonie lez., 16.30 Gre
goriaans. 17 00 Wigwam, 18.00 Volkslie
deren, 18-15 Weekoverzicht, 18.30 Lord
Jumpatit, 19.00 Nieuws, 19 20 Gram.,
19 45 Banden die binden, 20.00 Nieuws.
20.12 Gew. man, 20.20 Wie weet, 20.30
Lichtbaken. 21.00 Morgen ls het Zon
dag, 21.40 De lof van St. Caecilia. 22.00
Gam., 22.10 Ok. z. naam, 22.40 Avond
gebed, 23.00 Nieuws, 23.15 USO.
HILVERSUM I - 301 M. 7.00
Nieuws, 7.15 Gymn., 7 30 Gram., 8.00
Nieuws. 8.15 Gram 10.00 Morgen»'..
10.20 Feuilleton, 10.35 Zang, 10.50
Gram., 12 00 Malando. 12.33 Virtuoso,
13.00 Strijdkrachten, 13.30 Miller sextet.
14.00 Vogelvlucht, 14.15 Harmonie-
nmz, 15 00 Jonge christenen, 15.15
Men vraagt, 16.00 Stenografie.' 16.15
Kleinkunst, 16.45 Jongelui, 17.15
Volksconc., 18.00 Nieuws. 18.15 Sport,
18 30 Strijdkr.. 19.00 Cello. 19.45 Ultz.
Nederl. in Duitsland, 20.00 Nieuws.
20 15 Oké, 21.15 Commentaar. 21.30
Ork., 22.00 Oom Fred, luisterspel. 22 35
Ramblers 23.00 Nieuws, 2315 Hobby
hoek, 23.30 Gram.
rt
ff
De regering heeft thans een antwoord
ingezonden op het verslag van de com
missie voor de rijksuitgaven uit de Twee
de Kamer inzake de verslagen van de
Buitengewone Algemene Rekenkamer te
Londen over de période 1 Juli 194131
December 1944.
De financiële administratie van de ge
zantschappen en consulaten heeft, vooral
wanneer wordt gelet op het nijpend ge
brek ten departecr.ente aan gaschoold
personeel, in het-algemeen geenszins on
bevredigend gewerkt, aldus bovenge
noemd antwoord.
Wat de Regeringsvoorlichtingsdienst
betreft, besliste de Minister-President
over de besteding der gelden, welke we
gens het ontbreken der comptabele af
deling op diens bureau door het Minis
terie van Buitenlandse Zaken werden
beheerd. Inderdaad bestond ln dat ap
paraat niet altijd de nodige zin voor
zuinigheid en een juiste besteding van 's
lands gelden.
eer zo n g
C K E M E
68. Terwijl de elec-
trische lamp de
kamer plotseling
helder verlichtte,
viel de gitaar met
een dofje bons op
de grónd. De sna
ren klonken ake
lig na. De viool
kist zweefde recht
op de musicus toe,
die niet de moed
vond, hem tegen
te hóuden. Ten
slotte wil alles ge
leerd zijn, ook het
tegenhouden van
zwevende vioolkis
ten. Jean Flamo
stormde naar de telefoon en belde dadelijk het nummer op
dat hij uit de krant had onthouden: 12345. Onmiddellijk werd
de telefoon aan de andere kant van de lijn opgenomen. „Met
Dokte Durf' hoorde Flamo. „De zwevende vioolkist vlucht
juist Uit mijn huis" riep de musicus opgewonden. „Waar is
dat huis?" vroeg de rustige stem van Dokie. Flamo gaf zijn
adres op. „Binnen tien minuten ben ik bij u" zei de detec
tive. Even later raasde hjj door de nachtelijke stad. Molentje
zat tot de tanden gewapend naast hem en kefik voor zich
uit met een vastberadenheid die alle zwevende vioolkisten zou
doen sidderen.
door BRAM VERSCHOOR
29)
Correspondentie leek het. En bleek
het ook. De eerste brief, .die hij met
de keerzijde omhoog draaide, kwam van
de broer uit Den Haag.
„Dat heeft hij ons niet verteld," zei
A.A. „Ik heb er niet naar gevraagd,
doch hoe licht vertelt men zo iets niet.
wanneer er geïnformeerd wordt, of men
veel verkeer met iemand heeft. En oud
is hét poststempel niet. Twee weken, dus
werd het epistel geschréven kort voor
dat ik van het bestaan des heren Van
Bemmelen op de hoogte werd gesteld."
Hij nam de brief uit het couvert. Het
was een kwarto vel, voor drievierde be
schreven. Over zijn schouder las ik mee.
Beste Karei,
Je zult wel vreemd opzien, een brief
van mij te ontvangen; het is/al heel
wat maandjes geleden, dat ik je
schreef. Je kunt de tijd zelf misschien
met jaren tellen. Ik gebruik mijn pen
doorgaans niet anders, dan om arti
kelen voor de krant samen te stellen.
Ik loop al een poosje rond met het
plan, je te schrijven, doch omdat je,
Als je eens overwipt, gewoonlijk on
verwachts komt, werd ik steeds weer
houden door de, door niets gemoti
veerde, verwachting, dat je juist dezer
dagen zou aanbellen. Ik heb er ook
over gedacht, eens naar Arnhem te
komen. Aangezien dit nu echter spe
ciaal zou zijn, om jou te ontmoeten,
doe ik dat liever niet, dan -na je van
mijn komst te hebben verwittigd. En
nu ik dit dan bij deze doe, wil ik de
gelegenheid niet onbenut laten voor
bijgaan, je mede te delen, wat dan in
het bijzonder het doel van die reis
zou zijn. Het doel is natuurlijk,' Je
weer eens te zien, Je weer eens te
spreken, te horen, hoe het je gaat. Ik
moest eigenlijk geschreven hebben:
de aanleiding.
Je kunt aan deze lange Inleiding
tot het bekennen van een aanleiding
zien, dat ik iets pp het hart heb. Ten
overvloede verraad ik dit trouwens,
door het woord „bekennen" te ge
bruiken. Ja, het moet me dan maar
dadelijk van het hart. Ik zit enigszins
in de knel en ik zie op het ogenblik
alleen jou als iemand, die me er uit
zou kunnen halen. Deze keer ls het
geheel buiten mijn schuld. Een uit
gever hier in Den Haag heeft mij
verleden maand aangeboden, een bun
del te publiceren, waarin ik mijn ont
moetingen met vooraanstaande ac
teurs, die ik voor de krant schreef,
zou verzamelen. In het volle vertrou
wen, dat een en ander spoedig beze
geld zou zijn, leende ik van een goede
kennis een som, die 'ik als honorarium
zou ontvangen. Ik moet dit geleende
geld Woensdag a.s. terug geven. Nu
heeft die uitgever zich echter bedacht.
Het publiek heet plotseling voor an
dere onderwerpen belangstelling te
hebben. Ik ontvang dus géén hono
rarium. Kan jij me nu aan die dui
zend gulden helpen? Je krijgt ze te
zijner tijd terug, daar kan je van op
aan.
Als het 'je niet ongelegen komt, wil
ik Zondag even overwippen. Ik zal
echter voor alle zekerheid Je tegen
bericht afwachten. Schrijf me dus, of
het je gelegen komt.
I Je broer Hans."
„Dat ziet er indrukwekkend uit," zei
ik.
„Geloof jij, dat die broer ons belogen
heeft?"
„Je hebt hem niet gevraagd, of hij
met Karei 'correspondeerde."
„Nee, maar hij geloofde zelfs hiet ln
een verdwijning, laat staan in de mo
gelijkheid van een moord. Hij heeft dus,
al zou hij op een of andere manier voor
deel bij zijn broer gezocht kunnen heb
ben, niets met de verdwijning uit te
staan. Althans niet, indien hij ons niet
zeer geraffineerd voor de gek heeft ge
houden.''
„Hij gaat veel met toneelspelers om,"
antwoordde ik bedachtzaam.
„Afgezien zelfs nog van die ontmoe
ting," hernam A-A., zonder op mijn op
merking in te gaan, „toont die, ln an-
derer ogen wellicht beschuldigende brief
naar mijn mening juist zijn onschuld
aan. Hij schrijft, déze keer buiten zijn
schuld ln ongelegenheid te zijn geko
men. Vroeger raakte hij daar dus in
door eigen schuld en, wat meer nog
zegt, hij vond dan een toevlucht bij
brqer Karei. Want de ondertoon van
dat zinnetje is: je hebt me al meer bij
gestaan, wanneer Ik iets dergelijks aan
mezelf te wijten had, je zult het stellig
nog eens doen, nu ik er zonder mijn
toedoen ben ingevlogen."
„Je kan gelijk hebben. Je hebt wel
vaker gelijk,'' zei ik. „Maar wat denk
je van duizend gulden honorarium voor
een bundei overdrukken?"
„De indruk van een fantast maakte
de man toch niet," verontschuldigde
A.A. zich. „Al is een dergelijk bedrag
ongetwijfeld uit de lucht gegrepen. Ook
ligt trouwens in de overdreven eerlijke
toon van de brief iets dat er op wijst
dat hij zijn broer probeert te bezwende
len. Een zekere onnozelheid spreekt daar
uit. En het was geen onnozele, die hier
de hand in het veel ernstiger spel had,
Brammetje."
„Da^t is een zaak, die zeker is," ci
teerde ik een auteur, die A.A. destijds
gaarne las.
Hij keek me schuins omhoog eens gui
tig aan.
„Waterverf?'' vroeg hij.
„Dat zeg ik niet."
„Nee, maar je denkt het wellicht?"
Ik Had, in alle voorgaande avonturen,
nooit reden gevonden, het oordeel van
mijn vriend als onjuist te kwalificeren
en dus deed ik dit ook nu niet, al hield
ik toch stilletjes die Haagse broer ln
gedachten als een mogelijk direct of
zijdelings schuldige. Ik gaf echter geen
antwoord; ik keek toe. terwijl A.A. de
volgende brieven uit de couverts haalde.
Het waren er drie. De eerste: een uit
nodiging voor een intiem feestje ter ge
legenheid van een zakenjubileum, ge
dateerd drie maanden terug. De twee
de: een verzoek om inlichtingen om
trent een zékere Jansje Tersteeg, die
zich had aangeboden als dienstbode. De
derde: een belofte tot regelmatlg-gedee'
telijke betaling van een huurachter
stand. (Wordt vervolgd)
Dat daartegen echter werd gewaakt,
blijkt uit het verslag zelf, terwijl niet
mag worden vergeten, dat de betrokke
nen geen ambtenarenopleiding hadden
gehad, zodat zij moesten wennen aan de
eisen, welke het besteden van gelden aan
de staat stelt.
De afwikkeling van het scheep
vaartfonds in zijn geheel zal niet
mogelijk zijn zolang de staat oog, zo
als thans het geval ls, eigen schepen
in beheer heeft. Teneinde in het te-
korl aan scheepsruimte te voorzien,
heeft de regering in de loop van 1946
en 1947 een groot aantal schepen
van de Amerikaanse regering gekocht.
Een deel dezer schepen is doorver
kocht aan particuliere Nederlandse
rederyen: een deel is eigendom van
de staat gebleven en wordt voor re
kening van de staat in exploitatie
gebracht.
Dat de Nederlandse Purchasing Com
mission met gelden, die Nederlands-
Indische geldmiddelen waren, tijdelijk
uitgaven voor Suriname en Curacao
financierde en dat tussen Suriname en
Curacao enerzijds en de N. P C. ander
zijds de financiële afwikkeling niet
bevredigend was, was het gevolg van
het fett, dat het Ministerie van Finan
ciën te Londen niet over voldoende dol
lars beschikte om dé betalingen te ver
richten.
Hieraan moge nog worden toege
voegd, dat het uitsluitend aan het
beleid en de doortastendheid van de
toenmalige voorzitter der N. P. C., de
heer Van den Broek, te danken is ge
weest, dat de Amerikaanse autoritei
ten toestemden in een overneming te
gen cash van de goederenvoorraad van
de N. P. C. en van de niet-uitgevoerde
orders op' het ogenblik van de val
van Java.
De' vraag of de werkzaamheden der
N.P.C. thans zijn beëindigd, moet ont
kennend worden beantwoord.
Reeds in 1940 werd door. de Neder
landse regering te Londen het plan op
gevat om te zorgen voor een zekere
voorraad van de meest noodzakelijke
consumptie-artikelen, welke onmiddellijk
na de bevrijding van het moederland
onder de bevolking zou kunnen worden
verdeeld. Mèt name werd hier gedacht
aan belangrijke voedingsmiddelen, tex
tiel, leder, zeep en tabak. Daartoe werd
in het begin van 1941 te New-York het
Netherlands Government food purcha
sing Bureau opgericht, dat de opdracht
kreeg, binnen een bepaalde begroting
voor de aankopen van deze goederen
zorg te dragen, Inderdaad lukte het dit
bureau voor ruim 21:000.000 dollaf aan
goederen in te slaan, deze te bewaren
tot het moment van de bevrijding en
voor een snelle verscheping naar Ne
derland zorg te dragen.
Een en ander houdt niet in, dat ge
durende de oorlogsperiode steeds Pen
volledig doeltreffende organisatie van
de regeringsinkopen bestond. Wanneer
men echter met de bijzondere om*
standigheden rekenipg houdt - waar
bij met name ook gelet moet worden
op de omstandigheid, dat het dikwijls
onmogelijk was aan goed personeel
en voldoende kantoorruimte te komen
is een voorzichtig oordeel hier wel
zeer op zijn plaats.
Overwogen dient voorts te worden, dat
de gemaakte fouten in het niet vallen
bij de zeer grote tekortkomingen, waar
aan de regering in Londen zich zou
hebben schuldig gemaakt, indien zij
niet tot het verrichten van aankopen
zou zijn overgegaan.
Spctrtsnippers
De U.Z.S.C. onderneemt van 22 tot 26
November een toumée door Noord-
Frankrijk waar op Zondag 23 Nov,
deelgenomen zal worden aan een inter
nationaal zwem- en polo-toumooi te
Roubaix.
Te Den Haag wordt het kampioen
schap 2e klasse klein biljart kader 35/2
gespeeld. De winaars van de eerste par
tijen waren: Bronkhorst (Den Haag);
Van der Braak (Vught) tweemaal;
Brier (Den Haag) tweemaal; Burgerhof
(R'dam); Lieshout (R'dam); Melenboer
(A'dam).
De landenwedstrijd ijshockey Enge
land—Zweden in de Empire Pool t«
Wembley is geëindigd met een gelijk
spel 3—3.
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
Chrysler Corp.
General Electric
General Motors
Hudson Motors
Kennecott Copper
Montgomery Ward
North American Co
Radio Corp.
Republic Steel
Shell Union Oil
Southern Pacific
Southern Railway
Tidewater
U.S. Steel
ex dividend
20/U
36*
100%
63
35*
59*
19"*
49*
56'4
25%
9%
27%
30
45%
36*
77
If) '11
35*
99 U
62*
35%
58*
20
48%
55*
25*
9%
27*
30'4
45*
36
23*
76%