„Zuivering
Tekort aan initiatief en durf kostte
duizenden het leven
Tijdige hulpverlening zou
velen gered hebben
Delegatie voor Indië
benoemd
INCIDENT NA INCIDENT IN FRANSE
NATIONALE VERGADERING
Debatingtactiek gezakt tot
weergaloos laag peil
Thorez (juist uit Moskou terug)
temidden van zijn getrouwen
15
D
Indië weer in
het brandpunt
Weinig minder dan nationale schande
Dr. Idenburg met regeringsopdracht
in ons land
CONFLICT ROND KONING LEOPOLD
NOG SLEPENDE
RAPPORT „PAKKETTEN-COMMISSIE"
Zware beschuldigingen,
geen lichtpunten
Sombere getallen
Amerik. Senaat keurt
hulpprogram goed
DE „RENVILLE" IN
PRI0K
Wordt oplossing op korte termijn geforceerd?
Galas weigert Kamer
te verlaten
Tol hoofd en hart
I A
Het weer
Den Haag V.N.-zetel?
DINSDAG 2 DECEMBER 1947
71ste JAARGANG No. 24015
99
(Van onze Haagse redacteur)
Tijdens een speciale persconferentie is dan gisteren hei
reeds bij voorbaai zo geruchtmakende rapport van de z.g.
„Pakketten-Commissie" door het Rode Kruis aan de pers
overhandigd
De uitreiking ging vergezeld van een korte toespraak door
ir. F. Baron van Tuyll van Serooskerken, de tweede vice-
voorziiier van hei Rode Kruis. In deze toespraak werd er
nog eens de nadruk op gelegd, dat hei Rode Kruis, dat zelf
hei iniiiaiief nam een onderzoek ie gelasten, sieeds hei
plan heefi gehad hei rapport ie publiceren en er nooit aan
gedacht heeft bepaalde, in hei rapport met name genoem
de, personen ie sauveren. Doordat evenwel de commissie
haar onderzoek verder heeft uitgestrekt dan door de haar
gegeven opdracht was voorzien, was overleg mei de rege
ring nodig, heigeen vertragend heefi gewerkt. De regering
heefi in hei schrijven van de minister-president, waarin de
toestemming tot publicatie wordt gegeven, deze uitbrei
ding van hei onderzoek aanvechtbaar geacht, vooral om
dat de beschuldigde ambtenaren zich niet voldoende heb
ben kunnen verdedigen en dit onderzoek in feite verricht
wordt door de Commissie-Cleveringa.
Andere landen slaagden wel
Wonderlijke mentaliteit
llllls'"
Minister Neher
vertrokken
Thorez
KONING MICHAEL
VERLOOFD?
D« scheuring een feit?
Als een kunstenaar een ander na
bootst is hij de kleinzoon, niet de
zoon van de natuur.
(Vervolg op pag. 3)
STAATSLOTERIJ
BUREAUX VAN REDACfiE EN ADMINISTRATIE*
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
i O
Directeur: X X W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
WÜ kunnen ons voorstellen, dat
Moskou met welgevallen de
chaos, die de communisten in
Frankrijk hebben weten te ontketenen,
gadeslaat. Misschien zal de Franse re
gering deze keer nog in een uiterste
krachtsinspanning het spook van een
burgeroorlog kunnen verdreven, doch de
generale repetitie, die het Kremlin be
volen had, is in ieder geval niet slecht
verlopen. De chaos was bijna volmaakt.
De leiders van de Communistische Partij
Nederland zullen zich waarschijnlijk
teleurgesteld voelen dat zij tegenover
hun kameraden in het buitenland zulk
een pover figuur moeten slaan. De Ne
derlandse arbeiders blijken gelukkig veel
te nuchter om zich door de drogredenen
van het communisme tot excessen als
waarvan wij in deze dagen in Frankrijk
getuigen zijn te laten opzwepen.. Zij
weten, dat zij het eerst de dupe zou
den worden van de armoede en ellende
die door de chaos worden ontketend. Er
moet hier dus een andere taktiek wor
den toegepast, aldus redeneert het par
tijbestuur der C.P.N. Onder de kopstuk
ken der partij zitten er, volgens dit be
stuur, nog te veel lieden die met nauwe
banden aan de bourgeoisie zijn verbon
den. En daarom gaat men „zuiveren".
Wij weten welk een verschrikkelijke be
tekenis dit woord in de Sovjet-Unie
heeft. Duizenden „kameraden" zijn er
het slachtoffer van geworden en hebben
dit met hun leven moeten betalen. Zo
iets is hier niet mogelijk, maar wel zul
len de in de ogen van het bestuur
„zwakke" broeders uit de partij worden
verwijderd.
Het gerucht wilde, dat op het a.s.
Kerstcongres van de C.P.N. de vuile was
raar buiten zou worden gebracht. Het
partijbestuur heeft echter een middel
gevonden om de lastige oppositie te lo
zen, zonder dat er op het congres buren
gerucht door zal ontstaan, aldus lezen
wij in Het Vrije Volk.
De methode, welke het partijbestuur
daarbij zal toepassen, vond het blad ver
meld in het „verslag van het partij
bestuur voor het a.s. congres", waarvan
de redactie een exemplaar in handen
kreeg. Daarin leest men nX:
„Op het congres zal een wijziging van
ds partijstatuten aan de orde moeten
worden gesteld, waarbij het partijbestuur
gemachtigd wordt leden, die stelsel
matig de partijpolitiek vervalsen, de
discipline niet in acht nemen of onbe
trouwbaar zijn gebleken, na uitgebracht
rapport van de centrale politieke com
missie uit de partij te royeren".
Daar gaan Koejemans, Gouwloze en
vele anderen. Royement via een tijdbom.
Wat wordt deze ondeugdelijke leden
van de C.P-N. aangewreven?
Het verslag zegt:
Bij de spanningen in de poli
tieke toestand zijn herhaaldelijk
wankelingen, gemis aan zelfvertrouwen,
defaitisme of het overslaan naar het
andere uiterste, de radicale frase, bij
functionarissen en delen van de partij
voorgekomen". En verder: „De inhoud
van De Waarheid is niet altijd in over
eenstemming met de politieke richtlij
nen van het partijbestuur, waardoor
niet altijd een juiste politieke oriënte
ring aan de lezers en de partij werd
gegeven. De oorzaak daarvan was een
individualistisch optreden van enkele
redacteuren, het gebrek aan vaste lei
ding en collectieve samenwerking in de
redactie. Het dagelijks bestuur heeft
reeds enige malen gepoogd hierin ver
andering te brengen, „doch met onvol
doende resultaat". Van de zakelijke lei
ding van De Waarheid wordt gezegd:
„Hier is een vastbesloten strijd tegen bu-
reaucratisme en zelfvoldaanheid nodig
Zo ziet men dat het gezegde „de
revolutie verslindt haar eigen kinderen"
nog altijd waarheid bevat.
Zelfs voor „De Waarheid"!
Wie nu het zeer lijvige rapport het
beslaat een kleine 50 getypte foliovellen
en gaat vergezeld van 41, deels zeer uit
voerige bijlagen met aandacht leest,
zal het als een zware opgave aanvoelen,
hierover een onomwonden oordeel uit
te spreken. Er worden zovele en zo
zware beschuldigingen in geuit en zo
vele officiële instanties en hooggeplaat
ste personen worden in staat van be
schuldiging gesteld, dat men het als
Nederlander haast niet lezen kan zon
der zichzelf beschaamd te gevoelen.
Immers, al is het goed en nuttig, dat
een onpartijdig en diepgaand onderzoek
heeft aangetoond, waar de verantwoor
delijkheid voor het falen van de Neder
landse hulpverlening aan politieke ge
vangenen en gedeporteerden gelegen is,
hetgeen in dit rapport wordt geopen
baard, is weinig minder dan een natio
nale schande, die wij tegenover de bui
tenwereld moeilijk van ons zullen kun
nen afwerpen, doch als een collectieve
schande zullen moeten dragen. Dat
uit het rapport niet blijkt, dat er bij de
instanties en personen, die tekortscho
ten, boos opzet aanwezig is geweest, (een
enkele, weinig gefundeerde, door de
commissie niet overgenomert veronder
stelling daargelaten) is slechts een
schrale troost. Het is waarachtig al ern
stig genoeg in de conclusies der com
missies te moeten lezen, dat alle grotere
en kleinere tekortkomingen terug te
brengen zijn tot een tekort aan initiatief,
durf en fantasie en een teveel aan for
malisme en bureaucratie er de oorzaak
van zijn, dat duizenden Nederlanders
het leven hebben verloren, wat, naar
menselijke berekening, bij tijdige- hulp
verlening zou zijn gered.
Een formalisme, dat geen enkele po
ging onderneemt de politieke gevange
nen te helpen, „omdat zij niet vallen
onder de conventie van Genève", een
formalisme, dat politieke vluchtelingen
en Engelandvaarders doeltreffende me
dewerking onthoudt, „omdat er niets
gedaan mag worden, dat illegaal is",
zulk een formalisme is niet ver van mis
dadig. Een bureaucratie, die alle gele
genheden tot het bieden van hulp aan
stervende gevangenen ongebruikt voor
bij laat gaan, doordat alles over de
voorgeschreven officiële schijven moet
lopen, waardoor telegrammen weken en
dagen vertraagd worden, geldzendin
gen maanden onderweg blijven; zulk 'n
bureaucratie is afschuwelijk
Dat nagenoeg alle bezette landen er
in slaagden, ondanks tegenwerking van
de Duitsers, ondanks transportmoeiljjk
heden, ondanks blokkade en on
danks de Conventie van Genève,
desnoods langs illegale weg, hun gevan-
ln het rapport van de Commissie
Vorrink worden ten aanzien van
de Nederlandse gevangenen en
gedeporteerden de volgende som
bere getallen genoemd:
Het aantal Nederlandse krijgs
gevangenen in Duitsland bedroeg
ongeveer 10.500 personen, waarvan
er 22 als vermist zijn opgegeven
en 244: als overleden zijn gere
gistreerd.
Het aantal over de grenzen af
gevoerde politieke gevangenen be
droeg 28-935, waarvan als gerepa
trieerd zijn vermeld 6.872, over
leden (voor zover geregistreerd)
16.167 en nog als vermist staan
opgegeven maximaal 3.000.
Van de circa 140.000 Joden hier
te lande werden er 110-000 naar
het buitenland afgevoerd, waarvan
slechts 6.000 terugkeerden.
genen en gedeporteerden in hun grote
nood bij te staan naar vermogen en dat
Nederland tot Juni 1944 niets heeft ge
daan, zelfs de nainen der gehangenen
niet heeft geregistreerd, uit volslagen
gebrek aan initiatief, durf en fantasie
is hemeltergend.
Hoe het wel anders kon? Lees wat
het rapport vermeldt over de activiteit
van de Maastrichtse afdeling van het'
Rode Kruis, welke op eigen initiatief
7654 pakketten naar concentratiekampen
wist te zenden.
„Aan de Akerstraat 'te Wijk-Maas-
tncht bevond zich de Duitse „Feldpost
Dienststelle". Ze (de Rode Kruis-man-
nen) reden daar binnen, mompelden
„Rode Kruis" en begaven zich naar het
hun bekende lokaal. Wat er gedaan
moest worden deden zij zelf, en of zij
daar steeds een toestand schiepen van
„baas boven baas", we weten het niet,
zij namen Duitse dienstzakken, vulden
deze met pakketten, die alle voorzien
waren van adres, bonden de zakken
dicht en voorzagen ze van een Duitst
postlabel, waarop werd vermeld: „Post-
amt Berlin. Königliche Swedische Ge-
sandtschaft, Rauchstrasse, Berlin". Deze
postzakken gingen dan met Urlaub-trei-
nen naar Aken, alwaar de sortering
plaats vond voor verzending in diverse
richtingen in Duitsland. Het voormelde
gezantschap te Berlijn zorgde voor door
zending naar de politieke gevangenen".
De in de Duitse kampen verblijvende
politieke gevangenen zijn bovendien het
slachtoffer geworden van een achteraf
bezien verwonderlijke mentaliteit van
hun eigen groepen, organisaties en
vrienden in Nederland. Natuurlijk: fa
milieleden trachtten iets te doen voor
de weggevoerden. Meestal tevergeefs
door de tot krachteloosheid gedoemde
individuele acties. Maar de illegaliteit
als geheel? Er werd gezorgd voor de
onderduikers, dus nog voor de bruikba
re mannen in het verzet. Door comité's
werd gezorgd voor de concentratiekam
pen in Nederland. Aan onze commissie
zijn slechts twee gevallen bekend, waar
in comité's een geslaagde poging deden
om in de Duitse kampen door te drin
gen. Men voelde zich machteloos ook
nog voor de vrienden van gisteren over
de grens te zorgen. Een werkelijk goed
georganiseerde poging is door de ille
galiteit niet ondernomen. En zo werd
de opinie, dat „wie over de grens was,
verloren was", gemeengoed. Zo zelfs,
dat regelmatig dringende verzoeken aan
de Londense regering om het uiterste
te doen voor de „oud-strijders" zelden
aan Engelandvaarders of Linecrossers
werden meegegeven.
Aan het einde van het rapport, nadat
gezegd is, dat de commissie het gaarne
aan bevoegde instanties ter beoordeling
overlaat, in hoeverre maatregelen moe
ten worden genomen tegen verschillen
de in het rapport genoemde personen,
worden de resultaten van het onderzoek
samengevat.
Het rapport zal in druk verschijnen en
in de boekhandel verkrijgbaar worden
gesteld, „opdat ons gehele volk tot een
rechtvaardig oordeel zal kunnen komen."
De Amerikaanse Senaat heeft Maan
dag het 597.000.000 dollar omvattende
program voor tussentijdse hulp aan
Frankrijk. Italië en Oostenrijk goedge
keurd. Het wetsontwerp werd met 83
tegen 6 stemmen aangenomen en zal
thans teruggaan naar het Huis van Af
gevaardigden.
De secretaris van president Truman
heeft medegedeeld, dat het nu vaststaat,
dat Truman het plan tot hulpverlening
op lange termijn niet op de speciale
zitting van het Congress zal indienen.
De president zal met vacantie naar
Florida vertrekken.
De nieuwe burgemeester van Haarlem met echtgenote en kinderen.
's GRAVENHAGE, 2 Dec. (A.N.P.)
Van officiële zijde deelt men ons me
de:
Gisteren is, na gepleegd overleg met
de Luit.-Gouverneur-Generaal, de aan
wijzing geschi.ed van de delegatie, die
besprekingen voert met de Commissie
van Goede Diensten en tevens bespre
kingen zal voeren met vertegenwoor
digers van de republiek Indonesië tot
oplossing van het conflict met die re
publiek.
Aangewezen zijn:
1. Als voorzitter: Raden Abdoelkadir
Widjojoatmodjo, directeur-generaal voor
Algemene Zaken.
2. Als plaatsvervangend voorzitter:
jhr. Tnr. H. L. F. K. van Vredenburgh,
buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister, chef der directie politieke za
ken van het ministerie van Buitenland
se Zaken.
3. Als leden: dr. P. J. Koets, direc
teur van het kabinet van de C.-G.,
Hedenochtend in alle vroegte ver
scheen het transportschip der Ameri
kaanse marine „Renville" waar zo spoe-
dig mogelijk de Neder lands-Repiibli-
keinse besprekingen onder auspiciën
Van de Commissie voor Goede Dien
sten gehouden zullen worden, voor de
kust van Batavia. In de loop van de
ochtend werd het schip gemeerd aan
de boeien in de haven van Tandjong
Priok. Om 11 uur gingen de Neder
landse havenautoriteiten aan boord.
De „Renville" zal geregeld contact
met de wal onderhouden. Dit geschiedt
telegrafisch, telefonisch en door middel
van een bootje, dat waarschijnlijk om
het uur naar het schip en terug zal
varen. Naar verluidt zou de „Renville
wel een of twee weken in de haven van
Priok blijven liggen.
Hedenmiddag zullen leden van de
staf der Commissie van Drie aan boord
gaan om te zien, hoe de accommodatie
op het schip is.
(Van onze Brusselse correspondent)
Zoals verwacht werd, is de konings
kwestie opnieuw ter sprake gekomen in
de Belgische kabinetsraad, waar minis
ter-president Spaak verslag uitbracht
over de hem toevertrouwde zending om
de oplossing van het koningsvraagstuk
te bevorderen.
Tegen de algemene verwachting in
heeft de regering het verslag van de
heer Spaak goedgekeurd en hem ver-
Socht zijn opdracht voort te zetten en
h>t een goed einde te brengen.
Na afloop van de kabinetsraad deed
hiinister Vermeylen deze mededeling aan
he pers. Dit betekent dus dat de leiding
Va« de C.V.P. zich bij het standpunt
Van Spaak heeft neergelegd en de onmo
gelijkheid of de onwenselijkheid inziet
op dit ogenblik een nieuwe crisis uit
lokken.
Deze houdng schijnt te bevestigen, dat
r in de C.VP. twee stromingen bestaan,
°ór- en tegenstanders van een oplossing
h korte termijn. Er loopt bovendien een
gerucht volgens hetwelk de poging om
een oplossing in korte tijd te forceren
en derhalve een nieuwe crisis te openen
tevens de bedoeling zou hebben hierdoor
de voorgenomen structuurhervormingen
en bepaalde wetsontwerpen te torpede
ren. De katholieke ministers zouden
hiervoor niet te vinden geweest zijn en
de verantwoordelijkheid voor een derge
lijke actie hebben overglaten aan de ka
tholieke kamerleden en senatoren.
Volgens inlichting uit gezaghebbende
Roemeense kringen te Londen zou bin
nenkort de aankondiging te verwachten
zijn van de verloving van de zes-en-
twintigjarige koning Michael van Roe
menië met prinses Anne de Bourbon
Parma, dochter van Prins René de
Bourbon Parma.
Een delegatie van de Tsjechische bis
schoppen heeft een bezoek gebracht aan
president Benesj om te protesteren tegrn
de aanvallen in de pers op de Kerk en de
'geestelijkheid.
(Telefonisch van onze Parjjse
correspondent)
Parjjs, 1 December
Nog maar ternauwernood bekomen van
de vermoeienissen en de opwinding van
de afgelopen dagen, is de Franse Natio
nale Vergadering vanmorgen opnieuw
begonnen aan het karwei, dat geen
karwei zou zijn, maar een kwestie van
enkele uren indien oofe nu de commu
nisten weer niet alle geoorloofde en
enkele niet geoorloofde obstructiemoge
lijkheden gingen aanwenden bij de be
handeling van de tweede uitzonderings
wet van de regering Schuman.
Weer lossen de communistische spre
kers elkaar op het sprekersgestoelte af
in de algemene discussie. Hun voor
dracht is nog altijd even gepassionneerd,
zij het thans na de voorgaande 48 uren
enigszins schor. De zitting verloopt van
incident tot incident en van schorsing
tot schorsing. Thorez, Zondagmorgen
uit Moskou op Franse bodem terugge
keerd, troont weer temidden van zijn
getrouwen; hij is gisteren bij een bijeen
komst in de Kamer het middelpunt
van een ovatie geweest en vanmiddag
het middelpunt van een incident. Door
het Russisch corps van de Kamer is
er ook alweer gezongen, het fameuze
lied van de soldaat van het zeventiende,
sterk met oproedige smetten aangedaan,
waarbij door het midden en de rechter
zijde met geklap van lessenaardeksels
voor de begeleiding wordt gezorgd. Her-
riot, staande de armen uitgebreid, in de
rechterhand de lineaal, lijkt, wanneer
hij aldus het lawaai tracht te bezweren,
indrukwekkend veel op een groot diri
gent. Ettelijke communistische sprekers
hebben op voorstel van de voorzitter
door een meerderheid der député's hun
uitsluiting uit de debatten voor de duur
van acht dagen horen uitspreken, het
geen het sein was tot een tumult van
waarljjk eerste grootte en een schor
sing. De oude Herriot, die de steun van
een stok nodig heeft, maar die in deze
discussie overigens een prachtige en
meesterlijke vorm toont, daalde onder
het gejouw der communisten waaruit
men de woorden schurk en smeerlap
hoorde opstijgen voor de zoveelste
maal het voorzittersgestoelte af; geheel
en al berustende verachting uitstralend,
maar niet zonder dat een aantal orde-
dienaxen voorzichtigheidshalve tussen
hem en de communisten een barrière
vormden.
De uitzonderingswet, welke de rege
ring aan het parlement vraagt ten spoe
digste goed te keuren, moet voor de
tijd van drie maanden enkele artikelen
van het Strafwetboek vervangen. Zij
verzwaart de daarbij voorziene straffen
voor gevallen van aantasting en sabo
tage der arbeidsvrijheid en geeft een
veel uitgebreider en gespecificeerder
opsomming van wat er allemaal onder
die gevallen kan worden begrepen, o.a.
ook welbewuste publicatie van valse
berichten, verspreiden van vlugschrif
ten, aanplakken van affiches, redevoe
ringen en zelfs kreten.
Naar de rapporteur der juridische
commissie erkende, heeft de kritiek op
liet oorspronkelijke wetsontwerp, dat
ook meer gematigde elementen de
schrik op het lijf had gejaagd, geleverd
door de hoogleraar in het recht mon
sieur Pierre Cot, aanverwant aan de
communistische groep, veel tot de con
structieve verbetering ervan bijgedra
gen. Pierre Cot, wiens inderdaad knap
pe en voorname betoog vanmiddag door
contrastwerking nog eens extra in het
licht stelde, tot welk weergaloos laag
peil de debatingtactiek zijner geestver
wanten is afgezakt, kwalificeerde het
door de commissie geamendeerde ont
werp als een „weliswaar verbeterd
monster, maar een monster", terwijl
het onverbeterde monster, naar zijn
zeggen, de haat en de angst, die de re
gering bezielden, had uitgezweet.
Toen vanavond omstreeks 10 uur na
een schorsing van twee uren de zitting
werd hervat, vond men de uitgesloten
communistische afgevaardigde Galas °P
het sprekersgestoelte. Op de treden daar
van hadden zich een aantal communis
tische Kamerleden opgesteld. Hardnek
kig weigerde Galas gevolg te geven aan
het bevel van de Kamer-voorzitter de
Kamer te verlaten, hierbij gesteund door
de gehele communistische fractie. Ten
einde raad moest de Kamer-voorzitter de
Kamer wederom doen ontruimen, terwijl
de zitting verdaagd werd tot morgenmid
dag 3 uur.
In een slechts door de communis
tische vertegenwoordigers in de
C.G.T. ondertekend communique
hebben deze bekend gemaakt, dat de
onderhandelingen met de regering
zijn afgebroken en dat geen nieuwe
onderhandelingen zullen beginnen,
wanneer de uitzonderingswetten van
kracht zouden worden.
De socialistische minderheid heeft
zich enige uren later uitgesproken
voor hervatting der besprekingen.
Kennelijk om nieuw leven in te blazen
aan de stakingsgolf, die begint te ver
lopen, kondigde de C.G.T. vandaag de
staking af van de arbeiders der electri-
sche centrales in Parijs, waardoor de on
dergrondse haar dienst moest staken en
grote delen van de stad zonder straat-
en huisverlichting kwamen. Honderd
duizenden Parijzenaars waren gedwon
gen zich vanavond door de halfverduis-
terde straten lopend van hun werk in de
binnenstad naar huis te begeven. De
kans bestaat dat morgen ook de bus
diensten van de stad zullen worden stil
gelegd, waardoor het enige middel van
vervoer nog de particuliere auto zou zijn.
mr. Chr. Soumokil, minister van Justi
tie van de staat Oost-Indonesië, mr.
Tengkoe Dzoelkarnain, lid van de voor
lopige Raad van Oost-Sumatra, Adji
Pangeran Kartanegara, voorzitter van
de raad van zelf bestuurders van Oost-
Borneo, mr. Masjarif Gelar Lelo Ban-
dahare, voorzitter van de Bangka-
raad, mr. A. H. van Ophuysen, verte
genwoordiger van het Indo-Europees
Verbond, Thio Thiam Tjong, adviseur
van de Lt. G.-G.
4. Als secretaris: jhr. A. Th. Baud,
adviseur van de Lt. G.-G. Als adjunct
secretaris: mr. C. G. Stuyt, gezant
schapssecretaris eerste klasse.
Zo spoedig mogelijk zullen als leden
dezer commissie worden aangewezen
een financieel en een economisch des
kundige. Overige wijzigingen in de sa
menstelling blijven voorbehouden. Het
is de bedoeling, dat de commissie bij
haar werkzaamheden voortdurend over
leg zal plegen met de Lt. G.-G. en met
de ministers, die in Ned.-Indië aanwe
zig zijn of zullen zijn.
Bjj zijn aankomst Maandagavond
op Schiphol verklaarde dr. P. J. A.
Idenburg, die thans als plaatsver
vangend Lt.-Gouvemeur-Generaal
door Abdoelkadir in Batavia is opge
volgd, in een kort vraaggesprek met
een A.N.P.-verslaggever, dat hij naar
het moederland is gekomen met een
officiële opdracht van de Indische
regering, i.e. dr. Van Mook. Over
deze opdracht kon hij zich verder op
dit moment niet uitlaten.
„Abdoelkadir neemt tijdens mijn af
wezigheid voorlopig mijn functie in In
dië waar," aldus dr. Idenburg, die op
de vraag of hij zelf als plaatsvervanger
van dr. Van Mook was afgetreden ont
kennend antwoordde. „Voorlopig ligt het
wel in de bedoeling, dat ik naar Indië
terugkeer," zo voegde hij daaraan toe.
„Zekerheid daaromtrent bestaat echter
niet. Dit houdt uiteraard verband met
de besprekingen, die ik hier met de Ne
derlandse regering zal voeren."
Dr. Idenburg liet zich voorts in opti
mistische toon uit over de algemene toe
stand in Indonesië. Hij was van mening,
dat deze in vele opzichten gedurende de
laatste maanden is verbeterd. Over de
Commissie van Drie zeide hij: „Deze pakt
de zaak inderdaad met grote ernst aan."
Mr. M. P. L. Steenberghe deelt ons
naar aanleiding van publicaties in de
pers mede, dat hij nooit is uitgenodigd
toe te treden tot het Collegiaal Or
gaan. Zou een dergelijke uitnodiging ge
daan zijn, zo zou hij deze niet hebben
aanvaard.
Wèi is hij gepolst, of hij bereid zou zijn
toe te treden tot de delegatie, welke con
tact zal hebben met de Commissie van
Drie. Hij heeft zich hiertoe 17 October
bereid verklaard, mits hij einde Decem
ber zijn werkzaamheden hier te lande
zou kunnen hervatten.
Het verloop der omstandigheden
sindsdien heeft er toe geleid, dat
voor de uitzending van deze delega
tie tot dusverre geen voldoende aan
leiding bestond en deze nu een ge
wijzigd karakter heeft gekregen. In
verband hiermede en met de korte
spanne tijds, gedurende welke mr.
Steenberghe nog beschikbaar is.
heeft de regering, in overleg met
hem. gemeend thans geen beroep op
mr. Steenberghe te moeten doen.
Minister Neher heeft bevestigd, dat hij
zich. in geval hij zitting zal nemen in het
Collegiaal Orgaan, niet meer voldoende
zal kunnen wijden aan zijn taak als mi
nister van Wederopbouw in Nederland
en dus als zodanig ontslag zal nemen.
Over een eventuele opvolger durfde hij
niets te zeggën.
Hedenmorgen ca. kwart over elf is
het K.L.M.-toestel, dat één dag wegens
technische storing is opgehouden, van
Schiphol naar Batavia vertrokken. Aan
boord bevinden zich, zoals bekend o.m.
minister L. Neher en mr. Riphagen, de
secretaris van jhr. Van Vredenburgh.
Verwachting tot Woensdagavond:
Zwaar bewolkt met plaatselijk
enige sneeuw of regen. Aanvanke
lijk temperatuur om het vriespunt,
later tijdelijk weer iets zachter.
Meest matige, geleidelijk verder
naar Noordelijke richtingen
draaiende wind.
Zon 8.27—16.32, maan 22.17—1X21.
(Van onze parlementaire redacteur)
In het afgelopen weekeinde hebben
zich verschillende feiten met betrekking
tot de Indonesische kwestie voorge
daan, waarvan het de moeite loont ze
hier nog even te recapituleren om te
zien, in welke samenhang ze tot elkaar
staan. Vooreerst is daar dan de benoe
ming door de Nederlandse regering van
de delegatie, die Nederland zal verte
genwoordigen bij de komende politieke
besprekingen met de Commissie van
Drie. Zij zal bestaan uit de leden van
de reeds enige tijd bij deze Commissie
fungerende contactcommissie, t.w. de
heren Abdoelkadir Widjojoatmodjo,
jhr. van Vredenburch, Dzoelkarnain en
Soumokil, op jhr. van Vredenburch na
dus uitsluitend Indonesiërs, waarvan,
overigens volgens nog niet bevestigde
berichten, de heer Abdoelkadir het
voorzitterschap zal bekleden. Als dit
waar is, en we hopen het van harte,
dan zal ondubbelzinnig zijn vastgesteld,
dat de komende politieke besprekingen
via de Commissie van Drie in wezen
besprekingen zijn tussen Indonesiërs
over hun toekomstige samenleving,
want deze delegatie heeft haar onlos
makelijke bindingen met de andere deel
staten der toekomstige Verenigde Sta
ten van Indonesië. Zo gezien is het naar
de andere kant dan ook evenzeer lo
gisch, dat Nederland als de in een na
bije toekomst als souverein scheidende
partij op een bescheiden wijze in de de
legatie vertegenwoordigd is.
Boven de delegatie, die normaliter
rechtstreeks de besprekingen met de
Commissie van Drie zal voeren, staan
evenwel de luitenant-Gouvemeur-Gene-
raal en minister Neher, diie thans naar
Indië onderweg is, en t.z.t. wellicht ook
nog de minister van Overzeese Gebieds
delen, mr. J. A. Jonkman, die zich zo
nodig naar Indië zal begeven als de on
derhandelingen in het beslissende sta
dium gekomen zullen zijn. Op deze per
sonaliteiten kan de delegatie terugval
len. doch zij kunnen ook zelf recht
streeks met de Commissie van Drie m
contact treden.
Men zal moeten toegeven, dat in de
thans geldende staatsrechtelijke con
structie ook deze figuur van het land-
voogdelijke oppergezag en de hem ter
zijde staande autoriteiten, die boven de
delegatie staan, volstrekt verantwoord is,
doch dat het los en tot op zekere hoog
te zelfstandig plaatsen van een uit In
donesiërs bestaande delegatie, die in
eerste aanleg de onderhandelingen zal
voeren, een zekere finesse uitdrukt, die
haar psychologische uitwerking niet
zal missen. De benoeming van deze dele
gatie verdient dan ook stellig de voor
keur boven de oorspronkelijke plannen,
die men inmiddels heeft laten varen om
de delegatie samen te stellen uit da
heren Van Mook, Van Vredenburch,
Neher, Jonkman en Steenberghe, doch
men zal opmerken, dat wanneer t.z.t.
ook de heer Jonkman in Indië gearri
veerd zal zijn, alle personen, die oor
spronkelijk deel zouden uitmaken van
de delegatie, op de heer Steenberghe
na, toch in Indië aanwezig zullen zijn.
Doch dan in ieder geval in een andere
functie, waaraan overigens evengoed
bezwaren verbonden blijven. Want ook
los gezien van persoonlijke overwegin
gen blijft de gelijktijdige aanwezigheid
van de landvoogd en de minister van
Overzeese Gebiedsdelen op hetzelfde
terrein en in de gelijktijdige uitoefe
ning van hun functies in het opperge
zag een gewrongen figuur, die zacht ge
zegd, uitermate delicaat is.
Apart beschouwd verdient ook nog
te worden het feit, dat minister Neher
opnieuw naar Indonesië is afgevaardigd
en de woorden, die hij bij zijn vertrek
van Schiphol gesproken heeft. De heer
Neher heeft thans aan zijn functie van
minister voor de wederopbouw een zo
wijde interpretatie gegeven, dat daaron
der „reconstructie in de meest uitge
breide zin van het woord" begrepen
kan worden; hij is dus minister in de
algemene dienst van de wederopbouw
van het Koninkrijk en daaronder kan
men inderdaad evengoed de vorming
van de V.S.I. verstaan als de reparatie
van de breuken in de samenwerking
tussen Batavia en Den Haag terzake van
de troepenaflossing.
Doch dit is slechts de derde reden, die
de heer Neher beweegt om zich naar
Indië te begeven. De tweede is het ter
zijde staan van dr. Van Mook bjj de be
sprekingen met de Commissie van Drie.
De eerste is de voorbereiding in samen
werking met de heren Van Mook en Van
Vredenburch van de vorming van het
collegiaal orgaan van de gouverneur-
generaal, en de heer Neher heeft niet
onder stoelen en banken gestooken, dat
hij. indien men tot oovereenstemming
komt. een aardige kans maakt om in
dit collegiaal orgaan met de beide eerst
genoemde heren opgenomen te worden.
Dit zou betekenen, dat de heer Neher,
die nog slechts kort geleden zijn taak
als minister van wederopbouw aan
vaard heeft en van deze korte tijd reeds
een groot deel in Indonesië heeft door
gebracht, aanzienlijke kans loopt als
een meteoor door dit kabinet heen te
schieten. Want als hij lid zal worden
van het collegiaal orgaan, dan zal hij
stellig ophouden lid van het kabinet
te zijn. Of het collegiale orgaan in zijn
thans in uitzicht gestelde samenstelling
homogeen van karakter zal zijn en ga
ranties geeft tot een vruchtdragende
samenwerking, is een vraag, waarop de
toekomst het antwoord zal moeten ge
ven, ofschoon men daar nu toch reeids
enige bedenkingen over kan koesteren.
Derde feit van belang is, dat de Ne
derlandse regering op aandringen van
de Commissie van Drie erin heeft toe
gestemd met de politieke besprekingen
te beginnen vooraleer de militaire be
sprekingen over de uitvoering van de
order „staakt het vuren" tot een be
vredigende einde gebracht zullen zijn.
Het plaatsvervangend hoofd der
Nederlandse delegatie bjj de V. N„
dr. J. H. van Roijen, heeft op een
persconferentie te New-York mede
gedeeld, dat Nederland Den Haag
heeft voorgesteld als de plaats voor
de volgende zitting der Algemene
vergadering.
f 1000.—: 11633. 15899, 21631.
f400.—: 3696, 16375.
f200.—: 2421. 3981. 17233. 20823, 21526.
f 100 2613, 3618, 3641. 3948. 8153. 10343,
10518, 13881, 19255, 19403, 20359, 20685.
