Prins Bernhardkapel exit
STOOMTREINEN KOMEN TE
VERVALLEN
Waar Biedermeier en Louis
e elkaar ontmoeten
Philippi
CHARIVARIUS,
een merkwaardig Haarlemmer
IJs en biljarten waren zijn
hartstochten
Jan Binan woont nu in Haarlem
'N NUTTIG GESCHENK?
DAMAST TAFELLAKEN
J.Th. KORT
Zeer snelle groei van het vervoer
van kostbaarheden
Veiling
Oud-illegalen dringen
op vergelding aan
AGENDA
.2*3.4.5»
De moeilijkheden om
rond te komen
Taxi? Bel op 1
tweede kamer
Begroting van Justitie
Schoenwinkelïers
protesteren
WOENSDAG 3 DECEMBER 1947
PAGINA 2
STAD EN OMGEVING
Jaarboek „Haerlem" 1946
VOLKSCONCERT H.O.V,
Tafeltennis
Burgerlijke Stand
N.V. DRUKKERIJ „DE
SPAARNESTAD"
Statutenwijziging
goedgekeurd
Kerkdievegge gearresteerd
PER BUS NAAR HET
KLEUTERHUIS
Moonlight Serenaders
15 jaar
Directeur Bouw- en Woning
toezicht gaat heen
l
DISTRIBUTIENIEUWS
18 DECEMBER BONNEN
VOOR 14 DAGEN
BLOEMENDAAL
STORMSCHOOL LEGT
CONTACT MET DE
BURGERIJ
Een linnen
mei servetten
Haarlem, Heemstede, Zandvoort
NOODWET OUDERDOMS
VOORZIENING
Aanvragers moeten
geduld hebben
SPOORWEGEN IN DE TOEKOMST
EENMAAL, ANDERMAAL.
N
Mengeling van
geleerde
en kunstenaar
Lezers klimmen in de pen
Faillissementen
HEEMSTEDE
Voor de stille armen
Retraite voor a.s. militairen
„En waar de s-terre bleef
stille staan"
Dam- en -schaakclub
„St. Bavo"
Politie-voetbal
ZANDVOORT
Ir. Duyvis gaat heen
Aanbesteding
Burgerlijke S'tand
ZS
Actie tegen verhoogde
vermakelijkheidsbelasting
Geen goede Sint
STAKING TE IJMUIDEN
DUURT VOORT
BESOMMINGEN
KALME MARKT
Beurs van New York
De populaire Prins Bernhard
kapel, die rijn eerste triomjfhen in
Bloemendaal en Haarlem vierde, is
niet meer. Z\j heeft het is een
grote teleurstelling voor vele be
wonderaars, niet in het minst voor
de militairen zelf haar laatste
concert gegeven. Ofschoon men van
alle zijden getracht heeft, de kapel
voor de Nederlandse soldaten te
behouden, moest ze wegens bezui
niging in het leger worden opgehe
ven. Hedenmorgen zijn de jongens
uit Haarlem naar Noordwjjk ver
trokken. waar ze officieel gedemo
biliseerd werden.
De Prins Bernhardkapel is dus nu
ontbonden en de leden zijn over het
land verspreid. Het kleine Soenda-
neesje, Jan Binan, dat de jongens uit
Indië hebben meegenomen, is in onze
stad terecht gekomen. Een Haarlems
lid van de kapel, wonende in de Tes-
selschadestraat, heeft n.l. het bruine
knaapje geadopteerd. Hij gaat thans
hier op school en de onderwijzeres is
bijzonder tevreden over hem, want hij
fs zeer ijverig. Voo» het «rfecfeeidscon-
pert, dat de kapel op het paleis te
Oearidijk gaf, heeft Jan vrijaf gekre
gen.
Hij moest er natuurlijk bij zijn, wan
neer de geit Miki aan prinses Mar
griet zou worden overhandigd. Zij was
erg blij met het geschenk, maar toen
zij tegenover dat leuke jongetje stond
met zijn prachtige uniform, moet ze wel
gedacht hebben: ik zou toch veel lie
ver hèm als speelkameraadje willen
hebben.
Jan is niet verlegen, dat bleek wel,
toen hjj parmantig aan Prins Bernhard
vroeg of hij voortaan de namen Jan
Bernhard zou mogen dragen. Dit vond
de prins vanzelfsprekend goed.
17 November was het precies een
jaar geleden, dat de kapel het Soen-
daneesje aannam. Die dag nu wordt als
de verjaardag beschouwd van Jan
Bernhard, die zelf niet precies weet
hoe oud hij is; hij kan acht maar ook
tien jaar zijn. Zijn pleegvader heeft
een tussenweg gekozen en houdt het er
op, dat hij negen jaar oud is.
Dinsdagmiddag, toen de Prins Bern-
In het jaarboek 1946 van de vereni
ging „Haerlem" worden zoals gebruike
lijk prominente figuren, die het vorig
jaar overleden, met een korte schets van
hun karakter en hun betekenis voor de
historie der stad besproken.
De gemeente-archivaresse, dr. G. H.
Kurtz publiceert een en ander over het
hofje „De Bakenesserkamer" aan de
Wijde Appelaarsteeg 11, het oudste van
alle Haarlemse hofjes. Het zal niemand
verwonderen, dat mr. H. Scholtens bij
zonderheden vertelt over de buitenplaats
Akerendam te Beverwijk, nu huis en
hof een grondige restauratie ondergaan.
Ook een geologisch artikel ontbreekt dit
maal niet, dr. J. F. Steenhuis heeft over
de beoefening van deze wetenschap ge
koppeld aan de beoefening te Haarlem.
De kroniek 1946, wij zouden zeggen, wel
wat al te uitvoerig, geeft het wel en
wee van onze stad in het voorbije jaar
zwart op wit.
Het was jammer, dat de Sint Nicolaas-
bezigheden naar alle waarschijnlijkheid
velen hebben teruggehouden van dit on-
getwpfeld interessante Volksconcert,
waarop ons zulk een uitgebreid en ge
varieerd programma door Marinus Adam
en de zijnen werd voorgezet.
Allereerst de Pastorale Simfonie van
Tartini. de beroemde violist uit de acht
tiende eeuw. een eenvoudig werk voor
strijkorkest en (thans tenminste) voor
piano, met obligaat concerto-partijen,
voor de viool vervuld door Jan Hesmerg
en Leendert de Graaf, en voor de cello
partij door Eduard Biele. De eerste. Jan
Hesmerg. maakte hiermee zijn debuut als
eerste orkestmeester. En hij deed dit lang
niet onverdienstelijk, ofschoon de zenu
wen hem waarschijnlijk wel parten
speelden, met als gevolg enkele minder
zuivere intonaties: hij heeft echter een
goed dragende toon en muzikale voor
dracht, zijn voorganger Giis Beths zeker
waardig.
Mare Rozelaar, die het cello-concert
van Haydn voordroeg, deed zulks met
over het algemeen bezielde voordracht,
al had ook hij aanvankelijk, vooral in het
eerste snellere hoekdeel (Allegro Mode
rato) met onzuivere intonaties te kam
pen. en al miste zijn streek de nodige
kracht in het passagespel. Het Adagio en
slot-allegro bevredigden beter. Het suc
ces en de bloemen waren hem dan ook
van harte gegund. Het orkest begeleidde
met routine, al had Adam hier en daar
de totaalklank wat meer kunnen terug
houden. misschien.
Olga Ongena. een nog jonge alt-zange
res. kwam voor het voetlicht met de
Emste Gesënge van Brahms. Haar geluid
is wel warm en edel. de voordracht be
zield en intelligent, maar mist in de
dieote draagkracht, omdat 1-et geluid te
veel binnensmonds gehouden wordt. Wat
zeker iammer is. daar haar voordracht
bij wijlen zeer overtuigd klinkt, waar
dig en gevoelvol, en haar dictie goed
verzorgd.
Na de nauze kregen we de met kennis
van zaken en van het disponibel zijn
de apparaat door Marinus Adam ge
orkestreerde bewerking te horen van
Moussorgskv's ..Tableaux d'une exposi
tion". Een instrumentatie welke er wezen
mag en door het orkest hliikbaar dan
ook met animo een enkele maal moge
lijk met wat te véél ammo verklankt.
De in lichter orkest-paletkieuren gehou
den delen 2. 3 5. 6 en 7 slaagden, naar
onze smaak al+hans. zeker het best.
De toehoorders bleken ten zeerste in
genomen met het werk en brachten Ma
rinus Adam en de ziinen een welver
diende ovatie J- SCHEEPENS
De R.K. Haarl. Tafeltennisvereniging
„Winfried" heeft de volgende wedstrij
den gespeeld, waarvan de uitslagen lui-
d Winfried I—D.S.B. I 7—3: Winfried I
K.K.K. I 2—6: Winfried II—T O.G. III
37: Te Zaanen VWinfried V 55;
H.BC. II—Winfried IV 4—6.
Dames: Heemstede IWinfried I 46;
Winfried II—Heemstede I 2—8: Winfried
ITe Zaanen I 46.
GEBOREN: E. G. W. Bijnsdorp-Schra-
ders. z; P. J. van Zanten-van Etten. z:
C. C. van Haaften-Rijsdijk, z; J. van
Rongen-Scheffers, z; M. Gorter-Kraan,
z; C. Kuipers-van Langelaar, z; A. C. H.
van Eden-Kerkhoff, z; C. M. Uilken-de
Rooij, z: G. J. Versteeg-van Telgen, z;
M. L. Out-Aardewijn, d; M. E. Berg-
huijs-Berg. d; J. de Vries-Brugman, d.
GEBOREN: A. de RuijterKoster, z;
J van AmerongenFaber. z; C. Ebbing
van Schie. z: D. BaanWiinbere. z;
J Albertide Boer. z: T. W. BosHar-
tog z: A. A. Oerlemansvan der Meer,
z- A F HartmanKrist, 2 z.: G. M.
VinkVlot. z; E. R. Beinemater Hup
pen. z: C. Ebbing—van Schie. d: C. M.
Frenaii—Heesterbeek, d; H W. de
Goeij—Speicken. d: G. P. E. Smit-
Na gtegaal. d: P. van der Aar—Bakker,
d;: D. M. van der Voort—Heemskerk,
d;: G. Kuiper—Siegers, d; A. L. M.
BrackenWesselingh, d.
GEBOREN: A. G. J. Koenderman—
Banning z: M, van Kuijk—van der Walt
z; L. Boudewiinvan Schuppen d; J.
A. WiinandsKruithof d.
GEHUWD; J. P. F. Grose en B. C. J
Schagen.
hard kapel bij H. M. de Koningin in het
paleis te Amsterdam te gast was, heeft
Jan Bernhard een kop warme chocola
en fijne koekjes van haar gekregen, en
het is begrijpelijk, dat hij zeer trots is,
dat deze hoge eer hem te bèurt is ge
vallen.
Aan de roemrijke carrière van het
Soendaneesje is thans een einde geko
men. Hij gaat nu weer gewoon naar
school, al zal hU voor zijn kameraad
jes steeds blijven: Jan van de Prins
Bernhardkapel.
In de Zaterdag gehouden buitenge
wone algemene vergadering van aan
deelhouders in de Drukkerij „De Spaar-
nestad", te Haarlem, werd het voorstel
der statutenwijziging met algemene
stemmen goedgekeurd.
Dezer dagen heeft de Haarlemse po
litie bij de Spaarnekerk de 28-jarige
Amsterdamse kerkdievegge E. J. T. M.-H
gearresteerd, die in Haarlem 8 kerkdief
stallen op haar geweten heeft. Op een
na heeft zij alle gevallen bekend. Het
bleek", dat zij in Amsterdam en Rotter
dam nog veel grotere „werkzaamheid"
in R.K. kerken aan de dag heeft gelegd.
In Haarlem vondzij haar operatieter
rein in praktisch alle kerken. Na afloop
gooide zij de tasjes en de koffers weg
en het geld gebruikte zij voor de aan
koop van nieuwe mantels en japonnen.
Dat zij ook de textielgoederen, die zij
bemachtigde goed kon gebruiken, spreekt
vanzelf. De distributiebescheiden ver
kocht zij aan een onbekende Amster
damse zwarte handelaar.
Het ontvreemde geld en textielgoede
ren zijn in beslag genomen.
De directie van het kleuterhuis „Mar
griet" aan het Kennemerplein heeft een
overeenkomst met N.Z.H.V.M., waar
door het mogelijk werdt de kleuters
die dit huis zullen bezoeken per spe
ciale autobus aan de geleidster mee te
geven. Het zal voor de huismoeders een
grote uitkomst betekenen, dat zij hun
kleintjes niet meer zelf per fiets of in
de kinderwagen behoeven te brengen,
vooral in het gure jaargetijde.
Ook het bezwaar, dat moeders ande
re kinderen alleen moeten achterlaten,
wordt nu opgeheven.
Door de samenwerking met de N.Z.H.
zullen nog meer zwakke kinderen van
een tijdelijk verblijf in het dagkolonie-
huis kunnen profiteren dan voorheen
het geval was.
Vele Haarlemse artisten hebben gis
teravond in Hotel „De Leeuwerik" hun
jubilerende collega's „The Moonlight
Serenaders", die gedurende 15 jaar voor
honderden verenigingen zijn opgetre
den, op hartelijke wijze gehuldigd.
Het was een gezellig onderonsje,
waarbij muziek, sketches en conféren
ces van de aanwezige musici en artisten
zelf elkander afwisselden.
Vóór de pauze begon, werden de 15-
jarige band en haar leider Jan Davids
flink in de bloemen gezet en namens
het feestcomité werd de laatste toege
sproken. Men bleef de gehele avond
genoeglijk bijeen. Een prettig bal op de
muziek van „The Moonlight Serena
ders" besloot het feest.
Aan de directeur van Bouw- en Wo
ningtoezicht te Haarlem, ir. D. Kruyff,
werd in de hedenmiddag gehouden
raadsvergadering, in verband met het
bereiken van de pensioengerechtigde leef.
tijd eervol ontslag verleend. Een uitste
kende ambtenaar verlaat hierdoor, na 37
jaar in onze stad werkzaam geweest te
zijn. de gemeentedienst.
Ir. Kruyff, die in Oct. 1882 te Utrecht
werd geboren, doorliep de H.B.S., bezocht
vervolgens de Technische Hogeschool te
Delft en behaalde in 1907 de titel van
civiel ingenieur. In 1910 kwam hij naar
Haarlem, waar hij werd aangesteld bij
Bouw- en Woningtoezicht. Acht jaar la
ter ontving hij zijn benoeming tot direc
teur van deze dienst.
BK&COPEN
Rembrandt: Het lied van Ber-
nadette (a. 1.) 2.30 en 7.30 u. Cine
ma-Palace: Tarzan overwint (14 j.)
2, 4.15, 7 en 9.15 u. Lux or: Circus-
bloed (18 j.) Zaterdag en Zondag: 2,
4.15, 7 en 9.15 u. en in de week: 2 30,
7 en 9.15 u. Frans Hals: Het
doornige pad (18 j.), Zondags: 2, 4.30,
7 en 9.15 u. en in de week: 2.30, 7 en
9.15 u. City: De eilandprinses 2.15,
4.30, 7 en 9.15 u. Spaarne-theater:
De greep naar de macht (18 j.), 2 30. 7
en 9.15 u.
WOENSDAG 3 DECEMBER
Stadsschouwburg: Ned. To
neel met „Schipper naast God", 8 uur.
Concertgebouw: Jeugdconcert
H. O. V., 3 uur.
DONDERDAG 4 DECEMBER
HAARLEM (Vleeshal) uitreiking bon
kaarten en schoenenbonnen rest F; Ga
t/m Gem, 8.3012.15 en 24.45 uur.
HEEMSTEDE (Binnenweg 160) Uit
reiking bonkaarten en schoenenbonnen
912.15 C en 24.30 uur DaDi.
AERDENHOUT (Gem. Kwekerij) uit
reiking bonkaarten en schoenenbonnen
X—Z, 9—3 uur.
Naar wij vernemen zal 18 December
een bonaanwijzing geschieden voor veer
tien dagen, zodat in de week, waarin
de Kerstdagen vallen, geen bonnen
worden bekend gemaakt voor kruide
nierswaren.
Het was een prijzenswaardig initiatief
van de leiding van de Stornvschool, welke
gevestigd is op „Wildhoef" te Bloemen
daal, Dinsdagavond in het Jeugdhuis een
avond te organiseren, met als doel een
nauwer contact te leggen tussen de bur
gerij en de cursisten van deze school.
Dat het gemeentebestuur met dit stre
ven ten volle instemde, moge wel blij
ken uit het feit, dat de burgemeester,
Jhr. Mr. C. J. A. den Tex, in eigen per
soon aanwezig was. In zijn openings
woord sprak de commandant der storm-
school, de res.-majoor der artillerie J. H.
A. K. Gualthery van Weezei, hierover
zijn voldoening uit. Wij willen laten
zien, aldus spr., dat wij als capabele mi
litairen ook nog wel iets anders kun
nen presteren, waardoor tevens tussen
burgerlijke en militaire elementen een
nauwer contact zal ontstaan.
Onder leiding van de R.A.O.verbin-
dingsofficier, J. A. v. d. Pol, werd geheel
door eigen krachten een „elck-wat-wils"_
programma gebracht. Er waren sketches,
een geslaagde imitatie, eqw-boy-lied-
jes en twee jongens met een gitaar, die
uitstekend werk leverden. De inmiddels
in korte tijd populair geworden band van
de stormschool „The Sweet Devils" zorg
de weer voor de rhythmische klanken.
Het was een goede gedachte de film. die
tijdens het twee-jarig bestaan op „Wild.
hoef" was opgenomen, te vertonen, zo
dat de aanwezigen tevens een goede in
druk kregen, wat de cursisten in dienst
presteren.
Op deze avond heeft men tevens ge
tracht boeken in te zamelen. Ook hier
in is men geslaagd, want velen gaven
voor dit goede doel een boek, zodat de
billiotheek op „Wildhoef" uitgebreid kan
worden.
A
In verband met de uitvoering van de
Noodwet Ouderdomsvoorziening deelt 't
bestuur van de Rijksverzekeringsbank
het volgende mede:
Met 'man en macht wordt er door de
Raden van Arbeid en de Rijksverzeke
ringsbank in samenwerking met de com
missie van onderzoek, de postkantoren
enz. gewerkt aan de uitvoering van de
Noodwet Ouderdomsvoorziening, tenein
de rechthebbenden zo spoedig mogelijk
aan de hun toekomende uitkering te
helpen.
Waar het aantal dezer rechthebben
den evenwel zeer groot is, gerekend werd
op 500.000, welke raming vermoedelijk
echter iets te hoog is, kan de hoeveel
heid arbeid, welke hiervoor verzet moet
worden, begrijpelijkerwijze niet in een
enkele maand haar beslag krijgen. De
aanvragen worden evenwel naar volg
orde van inkomst afgehandeld en ieder
krijgt de hem toegekende uitkering uit
betaald van 1 October af. Brieven aan
de Rijksverzekeringsbank, waarin op af
doening van bepaalde gevallen wordt
aangedrongen, hebben daarom geen nut
en worden onbeantwoord gelaten, omdat
het voeren van correspondentie over
dergelijke gevallen de gang van zaken
zou vertragen. Daarom, aanvragers,
wacht uw beurt af. De Rijksverzekerings
bank helpt u zo snel als zij maar kan.
In de loop van de komende jaren
zal het spoorwegbedrijf worden ge
moderniseerd. Werken zullen wor
den uitgevoerd ter bestrijding van
twee hinderlijke verschijnselen, n.l.
zakking en golving, opdat het toe
komstige treinverkeer met de ge
wenste snelheid veilig zal zijn. Voor
al op de lijnen met frequent en snel
verkeer zullen de rails langer en
zwaarder worden. Dit komt het com
fortabel rijden ten goede en vermin
dert de slijtage.
In de steden zullen de gelijkvloerse
overwegen worden opgeruimd door ver
hoging van de baan. De spoorweg zal
voorts zo diep mogelijk in de stadskern
moeten doordringen en zal tevens de
bewoners van de stadsrand vervoerge-
legenheid moeten geven.
De belangrijkste veranderingen, die
zich zullen voltrekken, zijn wei die op
het gebied der tractievormen. De grote
verwoestingen in het Spoorwegbedrijf
hebben ruimte gemaakt voor een groot
scheepse toepassing van nieuwe technie
ken.
Klokken, Perzische kleden, kope
ren en tinnen kandelabres, Chinees
en Japans porselein, meubelen, schil
derijen en juwelen. En dat alles van
vele jaren her. Het is geen wonder,
dat van alle kanten bewonderaars
van antiek waren gekomen om de
veiling van al deze voorwerpen in
het Notarishuis aan de Bilderdijk-
straat mee te maken, en om te
zien, of er wellicht ook voor hen
iets te bemachtigen was.
Overigens, hoe poëtisch de gedachten
ook kunnen zijn, die historische voorwer
pen onwillekeurig opwekken, prozaïsch
blijft toch de sfeer, wanneer zjj wegge
rukt uit de omgeving, waarin zij passen,
als het ware gelaten wachten op de
meest biedende bezoeker.
Zakelijk als een veiling nu eenmaal is,
kan men deze niet gaan bezoeken als een
tentoonstelling, waar keurig naar tijd
perk en stijl alles is gerangschikt en
waar men probeert de voorwerpen door
een Juiste entourage de plaats te geven,
waarop ze recht hebben. Hier niets van
dit alles. Biedermeier en stijl Louis Phi
lippe, Oost-Aziatische kunst en produc
ten van de Westerse cultuur zijn in een
bonte mengeling bijeen als mensen, ver
schillend van stand, rijk en arms par
venu's en aristocraten van gevestigde
naam, maar ieder toch met een eigen
en levenswijze geschiedenis.
De eikenhouten staande klok met ge
beeldhouwde kuif voert ons naar 't mid
den van de achttiende eeuw en wij staan
in beWóndering voor de zorg, die men
toen aan afwerking en ornamenten be
steedde. Behalve de uren en minuten
geeft de wijzerplaat ook de dag en
de standen van zon en maan aan, ter
wijl Atlas, de aardbol torsend en ge
flankeerd door twee schone maagden,
het geheel bekroont.
Het verhaal is lang, dat deze klok ons
kan vertellen. Rijkdom en armoede zijn
haar mèt de mensen ten deel gevallen,
maar steeds weer herrees zij in haar
oude stand terug, en weet zij nu ook,
dat na dit verblijf in het veilinglokaal de
oude glorie weer zal worden herwonnen.
En het is dit verhaal, dat wij ieder
ogenblik kunnen beluisteren bij de an
dere tijdelijke bewoners van dit
huis.
Imponerend is de eikenhouten halbank
Het is alsof Charivarius me door
»ijn rechter-brilleglas het
et is alsof Charivarius me door
zijn rechter-brilleglas het
andere had hjj met een paar
papier" beplakt, omdat hij toch
door het eene oog niet veel meer
zag spottend aankijkt, nu ik mij
zet tot het schrijven van enige per
soonlijke herinneringen, zo begmt dr.
P. H. Schroder in het pas uitgekomen
jaarboek 1946 van de Vereniging
„Haerlem" zijn herdenkingsartikel
over dr. Gerard Nolst Trenite, die
9 October van dat jaar te Haarlem
overleed.
En ik denk, gaat de schrijver voort,
aan zijn „Mijn begrafenis", het ruize-
rijm, waarin Nolst zijn persoonlijke
kijk gaf op het „fatsoenlijk" ter aarde
bestellen. Een necrologie in de geijkte
trant, wil mij dan ook niet uit de pen.
Het jaar en de datum van zijn geboorte
zou ik moeten nazoeken. Dat hij het
Gymnasium bezocht en daar voor de
klassieken een liefde opvatte, die blij
vend zou zijn, weet ieder, die zijn So
crates, zijn Herscheppingen en zijn
Odysseus kent. Dichter was hij niet
en wilde hij niet zijn. Rijmen was zijn
werk. Hij knutselde met bijzondere
vaardigheid 'en Nolst vijlde en schaafde
tot het vers naar zijn zin was en
dat duurde dikwijls lang. Toen hij nog
aan de Groene Amsterdammer mede
werkte, zond hij telkens telegrammen
naar de zetterij met de opdracht iets in
zijn bijdrage te wijzigen, al was het
maar een komma.
Twee karakteristieke eigenschappen
had Trenité, waarvan hij zich zeer goed
bewust was: zijn goede smaak en zijn
ijdelheid. Hij praatte graag over zijn
werk; de studie, die aan het schrijven
van zijn Geschiedenis des Vaderlands
voorafging, vervulde hem zo en de
vondsten, die hij bij zijn onderzoek
deed, maakten hem ,zo gelukkig, dat hij
er steeds weer over spreken moest.
Lezen deed Charivarius, onder welke
naam Nolst Trenité het meest bekend
is, weinig. Wat hij liefhad, herlas hij
telkens: Busken Huet bijvoorbeeld en
de Camera, Thackeray en Fielding.
Copperfield lag hem na aan het hart;
Pickwick vond hij een prul. Modernen
kende hij niet. Van Lodewijk van
Deijssel heeft hij nimmer een woord
gelezen, hoe goed hij hem ook kende en
hoezeer hij zijn taal ook bewonderde
zijn spreektaal wel te verstaan. De keu-
rige wijze waarop deze zijn zinnen for
muleert, was hem, de taalminnaar, een
genot, de wijze waarop de meeste men
sen spreken en -schrijven, een gruwel.
De uitspraak was voor hem het aller
belangrijkste. Wie Engels met een accent
sprak of erger: wie zijn Nederlands
niet zuivei intoneerde was volgens
Nolst een man zonder toekomst. Het is
het eerste wat je treft, wanneer je
iemand ontmoet en de eerste indruk is
blijvend, zo meende hij.
Engelse detectiveromans las Trenité
graag. De intrigue vergat hij onmiddel
lijk en daardoor kon hij telkens weer
van het spannende verhaal genieten,
waarbij hij steeds typische uitdrukkin
gen en zegswijzen noteerde voor zijn
schoolboekjes.
Velen begrepen niet of wilden met
begrijpen dat lang niet alles wat hii
in zijn krantenrubriek signalerde „fout'
is Bepaalde woorden verfoeide hij
alleen, omdat ze gedachteloos werden
neergepend, omdat ze steeds vervangen
kunnen, worden door andere uitdruk-
kingen, die pittiger, scherper, duidelij-
ker, juister zijn, niet omdat ze in strijd
zijn met een regel. En als een goede
schoolmeester hamerde hij steeds op
hetzelfde aambeeld. Het moet zo zijn,
dat er, als je zo'n woord wilt neer
schrijven, opeens een rood lampje in
je hersenen gaat branden, dat je waar
schuwt, aldus Charivarius.
Het toneel had Tremté's bijzondere
belangstelling; hij was de oprichter
van de Haarlemse Toneelclub, jarenlang
haar regisseur en de vertaler van haar
repertoire. Als regisseur was hij streng.
Vele spelers moesten op zijn kamer ko-
men repeteren en Nolst lette daarbij
op elke kleinigheid: een hoofdbeweging,
een kleine stembuiging, een gebaartje.
Ook als hij zelf in het openbaar op
trad met een lezing, werkte hij uren
aan de voorbereiding van zijn voor
dracht. Voor een spiegel gezeten be
studeerde hij elk effect en noteerde in
zijn manuscript aanwijzingen als ..bril
af", „hoofd scheef" enz. De muzikale il
lustratie van verscheidene stukken
componeerde Nolst Trenite zelf. Hij was
zeer muzikaal, maar haatte jarenlang,
met de hardnekkigheid hem eigen, de
radio, zoals hij ook gefulmineerd had
tegen het „mensenmoordend motortuig"
de auto. De radio zijner buren was hem
een kwelling tot hij aan een in
geving gehoor gaf en een toestel aan
schafte. Sindsdien genoot hij van de
klassieke muziek.
In de hongerwinter ging hU dorre
takjes sprokkelen in Den Hout met zijn
wonderlijke ijsmuts op het hoofd en
zijn loden cape om, een versleten man
netje. Maar zijn gestel was zo krachtig,
dat hij eerst een ernstige longontsteking
en daarna de hongerwinter doorstond.
Elke dag kwam Nolst op straat, de
laatste jaren van zijn leven wandelend
van het ene „ijspaleis" naar het andere.
IJs was zijn laatste hartstocht, biljarten
zijn eerste en laatste. Een merkwaardig
man, concludeert dr. Schroder aan het
einde van zijn beschouwend artikel,
waaraan wij een en ander ontlenen: een
wonderlijke mengeling van geleerde en
kunstenaar, een goed mens.
met haar twee bewerkt koperen plaquet
tes, aangebracht in de hoge rug. Op de
een een afbeelding van Karei de Grote,
terwijl de ander Hendrik, Graaf van
Brabant, voorstelt. „Christus vincit, reg-
nat, triumphat" heeft de onbekende ma.
ker er in geslagen. Het is eenvoudig,
maar veelzeggend. En het zou bijna geen
Hollands stuk kunnen zijn, als de tradi
tionele leeuwen ontbraken. Vandaar leu
ningen in de vorm van liggende
leeuwen?
En zo vormt ieder voorwerp een ver
haal op zichzelf. Maar wij kunnen niet te
lang luisteren, want harr.erkloppen ver
storen zakelijk onze overpeinzingen bij
deze brokken historie. Maar het is goed,
dat de hamer klopt, want dat betekent
voor ieder stuk een nieuwe eigenaar en
daarmede waarschijnlijk ook een betere
omgeving.
AM STEED AMSCHB
RIJTUIG HIJ.
In uw blad van 15 November j 1 zo
schrijft de directeur van de Nuts-Spaar-
bank, las ik een critiek op onze cam
pagne „Rondkomen met het inkomen",
waarbij wij de huisvrouwen aanraden
een overzicht van de uitgaven samen te
stellen en een gezinsbegroting te ma
ken. Wij geven daartoe gratis o.a. een
uitgewerkt voorbeeld met toelichting
uit. Onze spaarbank, begrijpende de
moeilijkheden van dit onderwerp, dat
tot misverstanden kan leiden, is, zo ge
lukkig geweest via de U.V.V. een huis
vrouw met rustig en goed overleg en
inzicht bereid te hebben gevonden, onze
bedoelingen bij mondeling advies te
verduidelijken.
Nu critiseert de schrijver van het in
gezonden artikel ons „voorbeeld" en
geeft daardoor blijk de bedoeling daar
van niet te hebben begrepen. Immers,
het dient niet als een voorbeeld van ge
zinsbegroting, doch als voorbeeld van de
wijze, waarop men een overzicht van de
uitgaven krijgt en waarmee men dan
zelf de gegevens moet krijgen voor een
eigen begroting, een begroting, inge
steld op de speciale omstandigheden van
het gezin, de samenstelling daarvan, de
leefwijze en de inkomsten.
In het voorbeeld komen dan ook
slechts enkele posten van uitgaven voor,
die betrekkelijk willekeurig zijn. In
ernst mag men daarop niet critiek ge
ven, daar men toch niet elk kwartaal
een giroboekje koopt A 1.of naar de
kapper gaat ƒ7.50.
In het voorbeeld is ook uitdrukkelijk
in rood vermeld, met het opschrift
„Men neme hiervan goede nota", dat het
voorbeeld slechts bedoelt te laten zien
hoe men de kolommen moet invullen.
Men moet de kwartaaloverzichten
maken en daaraan de reeds vroeger op
gemaakte begroting toetsen of. als er
nog geen begroting is, er een opmaken,
opdat men een goede leidraad krijgt bij
de moeilijkheden, 'die het rondkomen
met het inkomen met zich meebrengt.
Alleen zij, die de moeite willen nemen
overzichten van hun uitgaven te ver
krijgen en zelf naar een rondkomen
streven, zullen daarin slagen. Een ander
(de Spaarbank) kan dat niet geven
doch slechts de weg wijzen.
Wel zijn er enkele deskundigen in het
land, die verder bij het opmaken van
een begroting hulp in de individuele
gevallen willen geven en de SpaarbanK
wil degenen, die deze hulp wensen,
gaarne een adres geven, doch die
deskundige zal voor die begroting ten
minste ƒ10.— in rekening brengen.
Wij vertrouwen, dat men zal hebben
begrepen dat de Spaarbanken deze
campagne hebben ingezet om mede te
helpen aan het herstel van de welvaart
in het gezin en dus in de samenleving.
Als zij thans propaganda voeren voor
het sparen is dit slechts voor het weke
lijks opzij leggen van gelden toj. net la
ter kunnen doen van grote uitgaven.
De s Arrondissements-Rechtbank te
Haarlem heeft op Dinsdag 2 December
in staat van faillissement verklaard:
W P Koedooder, manufacturier, wo
nende te Haarlem, Paul Krugerstraat 26.
Rechter-commlssarismr. C. E. Muller.
Curator: mr. dr. A F. H. Schreurs, ad
vocaat en procureur te Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werd opge
heven het faillissement van; Hendrikus
Bleijendaal, vrachtrijder, wonende te
Heemskerk, Oosterstreng 60. Rechter
commissaris: mr J. P. Petersen. Cura
tor: mr. A. W. Hellema, advocaat en
procureur te IJmuiden.
Gerardus Arnoldus Boing, boekhande
laar wonende te Zwanenburg, Zwanen-
burgerdijk 457. Rechter-commissaris: mr.
C. G. Bijleveld. Curator: mr. J. Rogge
veen, advocaat en procureur te Haarlem
De stoomtractie zal in de toekomst ge
heel worden verlaten. Behalve electri-
sche treinen zal men zowel diesel-elec-
trische locomotieven als diesel-electri-
sche motorrijtuigen gaan gebruiken.
Wellicht zal zelfs de hete luchtmotor
worden ingeschakeld, vooral omdat deze
de toepassing van eenvoudige overbren
ging doet verwachten.
Aan de verlichting der rijtuigen zal
grote zorg worden besteed. Kunstlicht,
de toepassing van buislampen is niet on
mogelijk, zal de reizigers goed doen le
zen. De treinen zullen zoveel mogelijk
in stroomlünvorm worden gebouwd.
Voor het binnenlands verkeer zal de
automatische koppeling geleidelijk aan
volledig worden toegepast. Deze over
schakeling op nieuwe tractievormen zal
ook geleidelijk moeten geschieden. De
uitbreiding van het aantal treinen zal
overigens leiden tot beperking van hun
lengte.
De omvang van het vervoer vertoont
een steeds snellere groei. In 1946 was
het aantal reizigerskilometers gestegen
tot 5.6 milliard en het gemiddelde per
inwoner tot 600 K.M. In 1970, wanneer
Nederland een aantal inwoners zal heb
ben van 11 millioen, zullen de Spoorwe
gen reeds 8 milliard reizigerskilometers
hebben af te leggen, hetgeen een omvang
van het reizigersvervoer betekent van
180 pCt. van het vooroorlogse.
Ook dit jaar zal weer een inzameling
worden gehouden voor de zgn. „Stille
Armen".
Het comité, met de burgemeester als
voorzitter, de heer E. J. van Lent als
secretaris en de heer A. van Wingerde
als penningmeester, doet ook nu weer
een dringend beroep op de inwoners
van Heemstede een bijdrage voor dit
doel af te zonderen.
Er zjjn zeer velen die geholpen moe
ten worden en daarom vraagt het co
mité de medewerking van ieder, die
helpen kan.
Bijdragen kunnen worden gestort op
postgirorekening no. 153308 van de heer
A. van Wingerde, hoofdcommies ter se
cretarie, of aan hem persoonlijk worden
afgedragen ten raadhuize.
Binnenkort zal weer een groot aan
tal van onze jongens voor militaire
dienst worden opgeroepen. Voor deze
toekomstige militairen wordt 13 en 14
December te Haarlem een recollectie-
weekend georganiseerd en zij die te
Heemstede woonachtig zijn worden op
geroepen, daaraan deel te nemen. Tijdig
opgeven bij de voorzitter van Katholiek
Thuisfront, parochie Berkenrode, de
heer C. J. Oomen. Oude Posthuisstraat
9, telef. 28900 bij wie tevens alle inlich
tingen werden verstrekt, is met het oog
op de nodige voorbereidingen dringend
gewenst.
Het zo bekende Kerstspel van Felix
Timmermans „En waar de sterre bleef
stille staan" zal „Door Eendracht Sterk"
voor de leden van de Kath. Arb. Be
weging te Heemstede 21 en 22 Decem
ber in het R.K. Verenigingsgebouw
worden opgevoerd.
Hedenavond houdt de dam- en
schaakclub „St. Bavo" in het R.K. Ver
enigingsgebouw haar jaarvergadering.
Het Heemsteeds politie-elftal speelde
gisteren in Haarlem een wedstrijd tegen
het politie-elftal Haarlem 2. De Heem-
stedenarén verloren met 41.
Naar wij vernemen is Ir. J. S. Duyvis
benoemd tot leraar aan de M.T.S. te
Leeuwarden: hij heeft in verband daar
mede ontslag gevraagd als directeur van
Publieke Werken van Zandvoort.
Bij de Dinsdag gehouden aanbe-
ding van het maken van een riool in
de Pakveldstraat en Kruisstraat enz.
voor rekening van de gemeente Zand
voort (begr. 10520.was de laagste
inschrijver P. J. van den Berg en Zn. te
Maarssen met een bedrag van ƒ6977.
In totaal waren er vijftien inschrijvers.
ZANDVOORT. GEBOREN: A. de la
Court en J. H. Molenaar z; T. J. A.
Spolders en G. M. Kok z; H. Weber en
A. Koning z.
GEHUWD:
H.. Paap.
OVERLEDEN: A. C. Houtman, 68 j
Onze tijd kent in het bijzonder een
groot tekort aan toegewijd per
soneel met ambitie voor het werk
en achting voor de directie. Geen poli
tionele verhouding tussen personeel en
directie, maar Achting wederzijds, dat
is het grote geheim. Een blijk van
waardering prikkelt tot meerdere
krachtsinspanning.
Zo schrijft een meneer uit Winscho
ten aan talrijke bedrijven. Krachtige
taal, nietwaar? Vooral de vaststelling
van het grote geheim.
Nu zult u vragen, waarom bemoeit
die meneer in Winschoten zich zo met
ons allen? Dat leest men in het vol
gende hoofdstuk, dat als opschrift draagt:
Schenkt uw personeel met de Kerstda
gen een heerlijke soep- of braadkip,
klasse A., tegen een prijs, die iager
ligt dan de vastgestelde regeringsprijs.
Verzending door het gehele land (pan
klaar) in vet papier en in kistjes. U
zult de gezichten eens zien! .zo besluit
de handige kippenkoopman met zijn
psychologische knobbel.
Eerlijk gezegd, er zit wat in. Laten
wij elkander soep- of braadkippen ge
ven met Kerstmis. En laten wij dan el
kanders gezicht eens zien! Directeuren,
die ene kip in vet papier kan een won
der verrichten als spinazie voor Po-
peye de zeeman. Een jaar lang hard
werken en een krachtsinspanning, die
bij de kippen af is. Maar weest er als
de kippen bij, want de pluimveestapel
in ons vaderland is nog steeds gering
vergeleken bij voor de oorlog.
Door de soepkip tot hogere presta
ties Het is het ei van Columbus!
W. L. F. Lannoye en W.
De Bond van Oud-Illegale Werkers
in Nederland heeft het volgende tele
gram gezonden aan de minister-presi
dent:
„De Bond van Ned. Oud-Illegale
Werkers, kennis hebbende genomen
van de conclusie van het rapport
commissie van onderzoek in zake
beleid Roode Kruis m oorlogstijd
met betrekking verzorging politieke
gevangenen, dringt er bij de rege
ring met klem op aan beschuldigden
zonder aanzien des persoons onver
wijld strafrechtelijk te doen vervol
gen wegens grove verwaarlozing
van hun plichten en dood door
schuld, bij veelvuldige herhaling
gepleegd
Tegen de voornemens van de rege
ring om de vermakelijkheidsbelasting
vcor kleinkunst-voorstellingen tot vijf
tig procent te doen verhogen, is een
comité van actie gevormd. Onder voor
zitterschap van de heer Alex Wunnink
hebben daarin vertegenwoordigers van
de diverse groepen zitting. Secretaris is
de heer J. B. W. Meerbach, AmsteldijK
44 Amsterdam, telef. 91776, waar ad-
haesiebetuigingen, ook van het publiek,
ingezonden kunnen worden.
Het comité heeft reeds een telegram
gezonden aan de minister van Binnen
landse Zaken, waarin het zegt van oor
deel te zijn, dat deze maatregel cata
strofaal is vcor werkgevers en werk
nemers in het bedrijf. Omdat de econo
mische en sociale conflicten, die er uit
dreigen voort te vloeien, zich nu reeds
beginnen af te tekenen, dringt het
comité er op aan, dat alsnog overleg
zal worden gepleegd met de betrokken
organisaties en dat. hangende dit over
leg, de voorgestelde maatregel wordt
ingetrokken.
voor een vrouw of meisje wan
neer ze als geschenk niet een tube
Hamea Gelei heeft ontvangen.
De Tweede Kamer Is hedenmorgen
bijeengekomen ter behandeling van de
begroting van Justitie.
De algemene beraadslagingen werden
geopend door de heer Donker (Arb.).
Hij zegt, dat er ir. het afgelopen jaar
op het gebied van de wetgeving veel
gepresteerd is. Als er een nieuwe rege
ling van de voogdij komt, zou spr. de
voogdijraden een andere naam willen
doen geven. Herziening van het kinder-
aftrekrecht dient z.l. spoedig ter hand
genomen te worden.
In verband met de komende herzie
ning van bet Arbeidsrecht en met name
van het ontslagrecht vraagt spr. de mi
nister r.og eens bijzondere aandacht te
schenken aan de kwestie der staking.
Z.i kan de bestaande toestana in ver
band met het opheffen van bezetting®-
maatregelen niet gehandhaafd worden.
Het bezettingsrecht dient zo snel moge
lijk omgezet te worden in nieuw Ne
derlands recht.
De Federatie van Schoenenwinkeliers-
bonden in Nederland organiseerde" Dins
dagmiddag in .Krasnapolsky" in Am
sterdam een grote vergadering, die al
spoedig de vorm van een protestverga
dering aannam, toen vele sprekers zich
in felle bewoordingen keerden tegen de
verlaging van de winstmarge voor de
detailhandel in schoenen
Naar de heer C. de Jong. voorzitter
var. de R. K. Bond van Schoenwinkeliers,
uiteenzette, betekent deze od 1 December
ingevoerde verlaging van 30 pCt. tot 22
pCt. (na aftrek van loonbelasting zelfs
tot 18 pCt.) niet meer of minder dan een
catastrophe. De heer A. Strating. voor
zitter van de Christelijke Bond uitte zich
in gelijke geest, maar keerde zich tevens
tegen het economisch beleid van de re
gering in het algemeen, zeggende dat de
verregaande overheidsbemoeiing hem
herinnerde aan de bezettingstijd. Dr. G.
v. d. Burg, secretaris van de Vakgroep
Detailhandel Schoenen, liet een enigszins
ander geluid horen, toen hij opmerkte,
dat van overheidswege meermalen ge
tracht was verhelderende cijfers van de
verschillende schoenwinkelicrs-organisa-
ties los te krijgen, maar dat deze nooit
gekomen waren. Spr. meende nochtans
dat de overheid wel degelijk bereid was
met alle omstandigheden rekening ie
houden, mits zij over voldoende cijfer
materiaal beschikken kon.
Naar de heer De Jong ons nog
meedeelde, is het niet uitgesloten,
dat de diverse winkeliers opzettelijk
geen cijfers verstrekt hebben uit an
tipathie tegen het instituut van de
Vakgroep.
Na veel uiteenzettingen, discussies
en redevoeringen was het positief
resultaat van deze vrjj onstuimige
bijeenkomst nochtans, dat besloten
werd het gevraagde cijfermateriaal
alsnog ter beschikking te stellen, op
dat een winstmarge vastgesteld kan
worden, die redelijk is.
De staking te IJmuiden duurt nog
steeds voort. Zolang de onderhandelin
gen nog niet tot een resultaat mogen
leiden, zullen er geen vissers uitvaren.
IJMUIDEN, 3 Dec. Twee stoomtraw
lers met f38.000, R. O. 15 Ansje f 1)470.
De aanvoer bestond uit 1780 kisten
schelvis, 240 kisten kabeljouw, 60 kis
ten koolvis, 60 kisten poontjes. 500 sis
ten haring en 50 kisten diversen.
Amsterdam, 2 Dec. 1947.
Od de petroleumafdeling werden van'
daag voor 't eerst claims Dordtse Petrol-
verhandeld en hoewel de affaire hierin
niet die omvang aannam als in claims
Kon. Olie. werd het gehele beursuur
toch vrij levendig gehandeld.
Van scheepvaartaandelen konden aan"-
Ned. Scheepvaart Unie het a vans va»
gisteren nog circa 2% uitbreiden, de oye
rige soorten bleven goed prijshoudend.
In cultuurwaarden blijft de markt zee
klein met lichte koersreacties.
Bij industriële aandelen werden kuns
ziidewaarden wederom licht gevraagd.
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
Chrysler Corp.
General Electric
General Motors
Hudson Motors
Kennecott Copper
Montgomery Ward
North American Co
Radio Corp.
Republic Steel
Shell Union Oil
Southern Pacific
Southern Railwav
Tidewater
U.S. Steel
ex dividend
