Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | 9 december 1947 | pagina 1

Ontruiming van enkele
districten

Beëindiging mandaat op 15 Mei?

Proces tegen leiders der Krupp-
fabrieken begonnen

1

GROOTSCHEEPSE MILITAIRE ACTIE
IN NOORD-FRANKRIJK

Gericht tegen verzetsgroepen?

Gelovigen moeten deelnemen aan het
opdragen van de H. Mis

De vrouw in
de politiek

Oost-Indonesisch kabinet
ten val gebracht

In de oorlog honderdduizend slaven
arbeiders in dienst

DUITSE BEZWAREN TEGEN
DE GRENSCORRECTIES

Bevreesd voor concurrentie met
het Ruhrgebied

C.G.T. zoekt naar een uitweg
en neemt contact op

WEST-SUMATRA IS DANKBAAR

Diocesane Raden zouden kunnen waken
over liturgische gebruiken

D'

Tot hoofd en hart

Britten in Palestina

Medewerking aan
plundering

Krachtig en rechtvaardig optreden van
de Nederlandse troepen"

Kerken open voor persoonlijke godsvrucht

Het weer

DINSDAG 9 DECEMBER 1947 o

71ste JAARGANG No. 24021

- I

De onrust in Palestina. Een grote hoeveelheid Joodse goederen wordt te
Jerusalem tijdens een demonstratie door Arabieren in brand gestoken.

DE NIEUWE ENCYCLIEK

f Vervolg op pag. 3).

U-brigade een jaar te Padang

Kirby vertrokken

Indien men gezamenlijk een doel
wil bereiken, moet dit geschieden
met overleg en in harmonie. Als
men beiden in een andere richting
trekt, bljjft de deur dicht. J

Min. Vos tijdelijk aan
„Wederopbouw"

Het door Amerika afgestane
schip, de Renville", waarop de
besprekingen van de Commissie
van Goede Diensten met de dele
gaties van Nederlanders en Indo
nesiërs gehouden worden, in de
baai van Priok.

STAATSLOTERIJ

BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:

SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544;^ Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.

Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.

De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.

De Britse regering in Palestina heeft
Maandag haar besluit bekend gemaakt
om nog vóór 15 December de Britse
troepen uit verschillende Joodse en
Arabische gebieden terug te trekken.
In de ontruimde gebieden zal Joodse en
Arabische politie de orde moeten hand
haven. De politie zal echter verant
woording schuldig zijn aan de Pales
tijnse inspecteur-generaal van politie en
aan de districts-inspecteurs.

Het Joodse gebied, dat ontruimd zal
worden omvat Tel Aviv en enkele ste
den in het achterland van Tel Aviv. De
omvang van het Arabische gebied is
niet bekend gemaakt, doch men meent,
dat het hier gaat om de steden Jaffa,
Nabloes en Gaza Zowel in de Arabi
sche als de Joodse districten is men
bezig burgerwachten te vormen, die
mogelijk door de Engelsen van wapenen
zullen worden voorzien.

De Britse regering in Palestina heeft
Maandag in een communiqué verklaard,
dat dit besluit „totaal niets te maken
heeft met het plan voor de algemene
ontruiming van Palestina". De ontrui
ming wordt, volgens het communiqué,
uitgevoerd met het tweeledig doel om
zowel gebruik te maken van. het aan
bod der Joodse autoriteiten om te hel
pen bij het handhaven van de orde in
de Joodse gemeenschap, als om meer
Arabische en Britse politie vrij te ma
ken voor dienst in de gebieden met een
gemengde bevolking.

De ontruiming van de Joodse en Ara
bische districten betekent practisch, dat
de Britse autoriteiten zich niet ver
der verantwoordelijk achten voor de
controle op de illegale immigratie ge
durende de tijd, dat Engeland nog het
mandaat uitoefent. Het betekent te
vens, dat de regering zich niet meer
verantwoordelijk acht voor het hand
haven van recht en orde in deze ge
bieden.

Gewoonlijk welingelichte kringen
zijn van mening, dat het besluit om de
Engelse troepen uit genoemde gebieden
terug te trekken, is gebaseerd op het
inzicht, dat een voortdurende verzwak
king van de troepen welke een alge
hele ontruiming met zich meebrengt,
het onmogelijk zal maken in het ge
hele land in de periode voor de be
ëindiging van het mandaad, de orde te
handhaven.

Aan de Verenigde Naties heeft Enge
land medegedeeld, dat het van plan is

zijn mandaat over Palestina op 15 Mei
op te geven. Na een overgangsperiode
van twee weken zouden dan de Joodse
en de Arabische staat in het leven
geroepen worden. Op 15 Mei zullen de
Britse bestuursambtenaren en de politie
dan ophouden de verantwoordelijkheid
te dragen voor het handhaven van
recht en orde. Regeringswoordvoerders
verklaarden, dat Engeland voor 15 Mei
waarschijnlijk de 16.000 illegale Joodse
immigranten, die op Cyprus worden
vastgehouden, naar het Joodse deel van
Palestina zou overbrengen. De datum,
waarop de Britse troepen zullen worden
teruggenomen, blijft 1 Augustus 1948,
Het grootste deel der Britse troepen zal
voor de evacuatie rond Haifa worden
samengetrokken.

In Haifa, Jeruzalem en Tel Aviv was
het Maandag weer onrustig. Er werden
weer aanvallen gedaan op Joodse con-
vooien en in het grensgebied tussen
Jaffa en Tel Aviv klonken weer voort
durend explosies en geweervuur. Vier
Joden, die op weg wagen naar hun kan
toren in het „niemandsland", werden
aan de rand van Tel Aviv doodgesto
ken.

Volgens Britse zegslieden neemt het
deserteren van Arabische politie-agen-
ten, die hun wapenen meenemen, on
rustbarende afmetingen aan. In som
mige districten is de desertie gestegen
tot 25 procent van het totaal aantal.

Maandagmiddag is in Cairo de ver
gadering van de vertegenwoordigers
van de Arabische Liga begonnen. De
Moefti van Jeruzalem kwam per vlieg
tuig uit Beirouth in Cairo aan om de
vergadering bij te wonen. Tegenover
de pers verklaarde hij: ^Wij zullen het
zwaard uit de schede trekken en dat
laten spreken; want woorden zijn nut
teloos.

Naar thans bekend wordt, heeft ko
ning Abdoellah van Trans-Jordanië de
vorige week zijn ministerie geraad
pleegd over een eventuele inlijving van
het Arabische gedeelte van Palestina
bij Transjordanië. De ministers wezen
echter het denkbeeld van de hand en
de premier*bood ontslag aan. De minis
ter van Buitenlandse Zaken van Irak
zou Abdoellah van zijn plannen hebben
afgebracht, door hem er op te wijzen,
dat hij bij uitvoering van zijn expansio
nistische plannen de hele Arabische
wereld tegen zich zou vinden.

Voor een Amerikaans gerechtshof te
Neurenberg is Maandag het proces be
gonnen tegen de leiders van de Krupp-
fabrieken. Terecht stonden de 40-jarige
Alfred Krupp von Bohlen und Halbach
en elf van zijn mededirecteuren.

In haar openingsrede ging de prose-
cutie uitvoerig de geschiedenis van het
Krupp-concem vanaf de eerste wereld
oorlog na.

Het verdrag van Versailles, zo zeidc
de aanklager, had de directie van de
Krupp-fabrieken er niet van weerhou
den de Duitse herbewapening te bevor
deren. Krupp zou het klaargespeeld
hebben onder het oog van de ontwape
ningscommissie de bepalingen van Ver
sailles te omzeilen, daarbij aangemoe
digd en gesteund door de Duitse rege
ring.

Na het verdrag van Versailles besloot
Krupp in het geheim te werken aan
nieuwe technische verbeteringen op het
gebied van oorlogswapenen. De Ame
rikaanse aanklager verklaarde, dat uit
Duitse documenten was gebleken, dat
Krupp een Nederlandse „schijn-maat-
schappij" had opgericht om buiten
Duitsland proeven te kunnen nemen
biet- onderzeeërs.

In 1925 werd de firma „Hoch und
Kienzle" door Krupp en de Duitse wa
penindustrie opgericht voor de vervaar
diging van kanonnen.

De aanklager zeide vervolgens, dat de
Voormalige leider van het Krupp-con-
cern, Gustav Krupp, in 1933 tijdens een
bijeenkomst van zakenlieden zich open
lijk had uitgesproken vóór de Nazi-
Partij. Ofschoon de 76-jarige Gustav
Krupp wegens ziekte niet terechtstaat,
Wordt hij ervan beschuldigd in het
Voorjaar van 1933 het initiatief geno-
dien te hebben tot een actie om de
Duitse industrie achter de nazi-dicta
tuur te scharen.

De aanklager releveerde voorts de
handelspolitiek, welke Krupp voerde ten
opzichte van landen, die het slachtoffer
houden worden van Duitse agressie. Zo
Werd de levering van de in het voor
jaar van 1939 door Nederland bestelde
120 houwitsers onder allerlei voorwend
selen uitgesteld, doch toen Nederland-
door de Duitsers onder de voet was ge-
*°pen, eiste Krupp betaling, daar de ka
nonnen toen onverkoopbaar zouden
*ijn.

Vervolgens kwam de plundering
Win de bezette gebieden ter sprake, 'o.a.
van Nederland, waar bijna 400.000 ijzeren
hijpcn werden gerequireerd. Tevens
Wordt Krupp ervan beschuldigd, dat hij
3e steden Rotterdam, Hilversum en
^ordrecht onder het mom van „hulp-
*ctle voor het Ruhrgebied" bijzonder

"barmhartig heeft laten plunderen.
Krupp's rol bij het deporteren en ge-
fuiken van buitenlandse slavenarbei-
«»ls werd door de prosecutie bijzonder
lustig genoemd. Alfred Krupp was
he?Wezig op iedere vergadering van
®t nationaal-socialistische planbureau,
aarbij tot inschakeling van slaven-
heiders werd besloten. Op een mo

ment had Krupp ongeveer 100.000 sla
venarbeiders in dienst, die in dermate
treurige toestanden verkeerden, dat de
bedrijfsdokter weigerde een der kam
pen te bezoeken, daar het krioelde van
het ongedierte. Wegens onvoldoende
productie werd deze mensen dikwijls
het voedsel onthouden, zodat tallozen
gestorven zijn. Krupp was door een
Nederlandse verre bloedverwant, die
zich onder de gedeporteerde arbeiders
bevond, van deze toestanden op de
hoogte gebracht.

Het Duitse grenscomité, dat in
Februari 1947 door vertegenwoordi
gers van achttien langs de Neder
landse grens gelegen „Landkreise" te
Bentheim werd gesticht, heeft in een
uitvoerig memorandum zijn bevin
dingen neergelegd.

Zoals alle voorgaande Duitse beschou
wingen over deze kwestie stelt ook dit
memorandum vast, dat het Duitse volk
zich tot herstel van de tijdens de oorlog
aangerichte schade verplicht voelt, doch
het knoopt daar meteen de opmerking
aan vast, dat bereidwilligheid tot scha
deloosstelling eindigt, waar het eigen
nationaal bestaan op het spel staat.

Het comité beijvert zich de reeds vaak
van Duitse zijde genoemde millioenen-
cijfers over de bodemschatten van het
betrokken gebied te repeteren.

Het comité acht het nuttig op te mer
ken, dat Nederland zich in het verleden
niet ernstig heeft geïnteresseerd voor

0

(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)

Parijs, 8 December

Men raakt van alles geblaseerd. Het
Parijse publiek heeft het als iets bijna
vanzelfsprekends ervaren, dat noch het
métro-, noch het buspersoneel het con
signe, deel te nemen aan de waar-
schuwingsstaking van twee dagen, heeft
opgevolgd en dat men zich, behoudens
enige aarzeling in het eerste ochtenduur,
normaal door de stad kon laten ver
voeren. Ook is het door het Franse amb-
tenarenverbond uitgegeven consigne voor
de waarschuwingsstaking hoegenaamd
niet opgevolgd. Zelfs zijn de onderwij
zers van het Seine-departement, die
sinds een tweetal weken in staking wa
ren, weer voor him klassen gaan staan.

In de Noordelijke mijnstreek is van
morgen een grootscheepsemilitaire actie
ingezet, waaraan 10.000 met pantserwa
gens uitgeruste manschappen, ten dele af
komstig uit de Franse bezettingszone van
Duitsland, deelnemen. De regering zou
bewijzen in handen hebben, 'dat zij daar
de op militaire leest geschoeide actie
van de weer tot leven geroepen verzets
groepen uit de oorlog tegenover zich
vindt.

Achttien mijnschachten zijn vandaag
voor de werkwilligen toegankelijk ge
steld.

Het verwondert niemand, dat ook de
communistische meerderheid van het
bureau van de C.G.T., naar een uitweg
zoekt en vanavond opnieuw contact met
de regering heeft opgenomen, evenals
overigens de Franse patroonsbond.

De besprekingen tussen de C.G.T.-
leiders en de minister van Arbeid Da
niel Mayer zijn echter opnieuw mislukt.

Mayer had de volgende nieuwe voor
waarden aan de C.G.T. voorgelegd:

Er zullen geen sancties wegens het
staken zelf worden toegepast, doch straf
bare feiten, zoals sabotage en vrijheids
beroving, zullen vervolgd worden.

Over de dagen, dat gestaakt is, wordt
geen loon uitgekeerd, maar alle arbei
ders, die van 10 December af werken,
ontvangen, onafhankelijk van de vraag,
of zij gestaakt hebben, een toelage van
1500 franc per maand, welke bepaling
geldt met terugwerkende kracht tot 24
November. Alle arbeiders komen in aan
merking voor gezinstoelagen.

De regering zal onmiddellijk dé grote
natiónale economische en sociale instel
lingen raadplegen om te komen tot een
toestand, waarin tot Juni 1948
evenwicht tussen lonen en prijzen be
staat, alsmede een evenwicht tussen
alle delen der staatshuishouding.

Voor het steeds meer verlopen der
staking kan men waarschijnlijk niet
slechts als oorzaak aanvoeren de funda
mentele impopulariteit, waaronder zij
van de aanvang af heeft geleden, van
wege haar veelal politiek en volgens ve
len zelfs landverraderlij k karakter. In
verschillende gevallen schijnen particu
liere werkgevers' op eigen houtje de
eisen van hun stakende personeel te
hebben ingewilligd. In zeker nog meer
gevallen hebben de stakers om financi
ële redenen niet langer kunnen volhou
den.

Naar Reuter meldt, heeft de Russische
regering de Franse regering een nota
doen toekomen, waarin wordt geprotes
teerd tegen de „vervolging" van Russi
sche burgers in Frankrijk en tegen de
behandeling van „repatriërende Russen".

In een tweede nota werd geprotes
teerd tegen de arrestatie van een aantal
leiders van het verbond van Russische
burgers in Frankrijk.

Men mag uit een enkel voorbeeld
nimmer generaliseren, maar objectivi-
teitshalve dient toch melding gemaakt
van de uitslag der Zondag te Le Havre
voor de tweede maal gehouden gemeen
teraadsverkiezing. Die van 19 October
was geannuleerd, omdat zij de burge
meestersverkiezing in een impasse had
gebracht. De communisten hebben een
zetel verloren, hoewel zij toch een klei
ne duizend stemmen hebben bijgewon-
nen. De grote overwinnaar is met 5 ze
tels winst de R.P.F. van De Gaulle, dit
ten koste van 4 zetels voor de partijen,
die een Zgn. „liste de la troisième force'
hadden opgesteld. Communisten en R.
P.F. bezetten thans ieder 15 zetels. De
„troisième force" en de overige partijen
kregen samen 7 zetels.

In een brief aan de territoriale

troepencommandant te Padang
spreekt het bestuur van de Daerah
Istimewa Sumatra Barat zijn dank
uit voor de rust en veiligheid, die
de troepen hebben gebracht. De
brief eindigt met de volgende woor
den: „De openbare rust en veilig
heid, welke in de bevrijde gebieden
heerst, moge het bewijs zijn voor
de uitmuntende wijze waarop uw
troepen zich van hun taak hebben
gekweten. Wij hopen, dat deze ze-

e nienwe Encyliek, waarover wij reeds in het kort melding maakten, kan
beschouwd worden als een tweede hoofdstuk van „Mystici Corporis",
verschenen in 1943, „Mediator Dei" werd uitgegeven, omdat er in de Latijnse
Kerk een nieuwe liturgische beweging is, welke talrijke uitmuntende vruchten
heeft voortgebracht.

„Deze beweging," zegt de Encycliek, „juist omdat zij is ontstaan als reactie
tegen hen, die beschuldigd worden van verstarring en nalatigheid is niet steeds
gebleven binnen geëigende grenzen, en heeft dientengevolge nieuwe reacties
verwekt, in het bijzonder van de zijde van hen, die tegen iedere nieuwigheid zijn.
Dit document zal allen wakker schudden, die lui en vreesachtig zijn, waar het
enigerlei gepaste vooruitgang betreft, doch het zal de onvoorzichtigen weerhouden."

De Encycliek behandelt de „unieke be
weging inzake liturgische studie", dfe
eigen was aan de laatste jaren der vorige
eeuw en aan het begin van deze eeuw;
een beweging, welke inderdaad in Oost
en West uitnemende vruchten van Eucha
ristische godsvrucht heeft gedragen. De
H. Stoel, Welke haar heeft bevorderd,
ziet zich echtej- genoodzaakt te waken
voor mogelijke misbruiken in dezen.

Op de bijzondere rol van het priester
schap wordt de nadruk gelegd en Z. H.
de Paus maakt duidelijk, dat, terwijl aan
de ene kant de liturgie openbaart wat
geloofd wordt, zij aan de andere kant
het Geloof niet schept; de formule: „lex
orandl, lex credendi" (de regels voor
het gebed zijn de regels voor het Ge
loof) kan met zelfs nog groter waarheid
worden omgedraaid: de Wet, in het Ge
loof neergelegd, bepaalt de Wet van het
Gebed.

De Liturgie werd langzaam ontwfkkeld
en hield gelüke tred met de ontwikke

ling van het dogma, doch het is de
Kerk, Die de leiding heeft van deze
beide ontwikkelingen: individuele proef
nemingen zijn niet toegestaan. Alhoewel
het Latijn van groot nut is bij het
celebreren van de H. Mis, heeft de volks
taal bij niet weinig ceremoniën een
grote waarde voor het volk: het ls aan
de H. Stoel er over te beslissen wan
neer de volkstaal gebruikt kan worden.

„Het gebruik van het Latijn zoals dit
geschiedt in het grootste deel van de
Kerk, onderscheide zich als een gepast
teken van eenheid, alsmede als een doel
matige sanctie tegen de verwording van
de heilige Leer," zegt de H. Vader. „In
niet weinig ceremoniën echter is de
volkstaal zeer nuttig voor het volk en
mag zij gebruikt worden. Niettemin is
het het uitsluitend voorrecht van de
Apostolische Stoel dit toe te staan; zon
der Hem te raadplegen of te handelen
met Zijn goedkeuring mag niets in deze
aangelegenheid ondernomen worden."

De Kerk treedt niet op louter als
oudheidkundige, die de oudheid ver
eert om haarzelfs wille, door b.v. te
wensen, dat alle altaren er uitzien
als tafels; dat zwart nooit gebruikt
worde voor de liturgische gewaden;/
dat beelden en afbeeldingen van
Christus aan liet kruis, waarop Hij
lijdend wordt voorgesteld, verwijderd
worden. Het is aan de Bisschoppen
om, in eenheid met de H. stoel, alle
ontwikkelingen te leiden.

Daarna vat Z. H. de Paus In het kort
de gehele leer samen omtrent de Cen
trale Daad van de Christelijke eredienst,
de H. Eucharistie, met inbegrip van het
priesterlijk ambt en Hij veroordeelt hen,
die alle Christenen als evenwaardige
priesters beschouwen en de gewijde pries
ter als de afgevaardigde van de gemeen
schap der gelovigen. Evenwel dragen de
gelovigen waarlijk de H Mis mede op
en Z. H. verheugt zich er over, dat dit
tegenwoordig zoveel beter begrepen
wordt.

Doch hieruit volgt, niet, dat een H. Mis,
welke de priester alleen, zelfs zonder
mfsdienaar, opdraagt, niet ©en ware of
ferande is.

Niettemin moet aan de gelovigen
onderwezen worden, dat zij op alle
mogelijke wijzen deelnemen aan het
opdragen van de H, Mis door het
missaalgebruik, door te zamen hun
deel van de Mis luide op te zeggen
of ten minste door het zingen van
kerkelijke liederen, die overeenkomen
met de gang van de H. Mis.

De Paus zegt dit woordelijk aldus:
„Zij zijn geprezen, die trachten het ge
bruik van het Romeinse Missaal aan te
moedigen, opdat het volk gemakkelijker
en met meer vrucht zou deelnemen aar.
het Eucharistisch Offer en zodoende, ver
enigd met de priester, zou bidden met de
woorden en de bedoeling, aan de Kerk
zelve eigen.

gening, die zozeer in het belang is
van de wederopbouw, niet tot en
kele gebieden beperkt zal blijven,
doch zich zal uitstrekken over ge
heel Indonesië, dank zij het krach
tige en rechtvaardige optreden van
de Nederlandse troepen."

De U-brigade, die nu een jaar te Pa
dang is, heeft daar een indrukwekken
de vlaggenparade gehouden.

In een toespraak bracht de territoria
le commandant, kolonel J. W. Sluyter,
de chaotische toestanden in herinne
ring, die in Padang heersten, toen het
commando aan de U-brigade werd over
gedragen. Hij dankte de troepen voor
hun werk ten behoeve van de veilig
heid en de opbouw in dit gebied en
verklaarde, dat zijn soldaten volkomen
aan zijn verwachtingen hebben beant
woord.

De gevallenen van de brigade werden
herdacht met 1 minuut stilte.

Hierna werd de vlag weer gehesen.
Kolonel Sluyter vervolgde zijn toe
spraak met een woord van dank aan
de burgerij en wees op de goede ver
standhouding tussen de militaire en de
civiele samenleving. Vervolgens voerde
het hoofd tijdelijk bestuur, resident* dr.
L. B. van Straten het wcord en dankte
voor het vele, dat de U-brigade voor
Padang deed. De burgemeester van Pa
dang, dr. Hakim, bracht in zijn toe
spraak de dank van de bevolking over.

Het communique van de commissie
van goede diensten bevestigt, dat het
Australische lid Kirby naar zijn land
zal vertrekken, „omdat hem door zijn
premier is verzocht tijdelijk terug te
komen om onmiddellijk belangrijke
zaken te bespreken, welke samenhan
gen met zijn werk als rechter bij het
Australische hof". Tevens bevestigt het
communique dat Critchley Kirby zal
vervangen en dat de heer Horremans
tot aan de terugkeer van Van Zeeland
als diens plaatsvervanger zal optreden.

Naar nader wordt gemeld is Kirby
hedenmorgen vertrokken.

Kapitein Simmons, die toegevoegd is
aan de Belgische afvaardiging bij de
commissie van goede diensten voor In-
dië zal 10 December naar Indië ver
trekken. Majoor Deckers en kapitein
Abs vertrekken de vijftiende.

De commissie voor goede diensten
heeft aan de Nederlandse en Republi
keinse delegaties een voorlopige proce
dure-regeling voorgelegd. Dit geschiedde
in de tweede vergadering der delegaties,
welke hedenmorgen aan boord van de
„Renville" is belegd. In de zitting van
morgen zullen de voorzitters der beide
delegaties hun standpunten t.a.v. de voor
gestelde procedure uiteenzetten.- Heden
middag zullen de militaire commissies
aan boord van de „Renville" in vergade
ring bijeenkomen.

zijn deel van het oliegebied (Schone-
beek) en dat dit in de laatste oorlogs
jaren door een Duitse maatschappij is
ontsloten.

Ten aanzien van de bij Zuid-Lim
burg voorgestelde wijzigingen en de
door Nederland gevraagde mijncon-
cessies wordt de vrees geuit, dat Ne
derland een grote steenkoolopbrengst
zal willen gebruiken voor het vesti
gen van een eigen zware industrie,
die voor de ijzerindustrie van het
Ruhrgebied „een grote concurrentie"
zou betekenen.

Voor het eerst wordt ook gesproken
over bruinkoolvoorraden in het gebied
ten Westen van de weg Geilenkirchen
Heinsberg, die ruw op 7.8 milliard ton
worden geschat.

Het Nederlandse standpunt inzake Duit
se zeehavens en kanalen wordt in het
memorandum „kortzichtig" genoemd en
uitvoerig wordt betoogd, dat elke uitorei-
ding van het West-Duitse kanalenstelsel
voor Nederland voordelen heeft, daar zij
het op de Rijn aangesloten gebied ver
groot.

Het Dortmund-Eemskanaal en het
Mittellandkanaal worden door het comité
bestempeld als bronnen van inkomsten
voor de Nederlandse scheepvaart. Zelfs
van het Hansakanaal kan Nederland
nauwelijks nadeel ondervinden. Afgezien
van het feit. dat de aanleg van dit ka
naal vooreerst in het geheel niet moge
lijk zal zijn, acht men het voor Duitsland
ondraaglijk wanneer het zijn verxeers-
wegen niet naar eigen behoefte zou kun
nen uitbreiden.

Landaanwinning op de Oostelijke
oever van de Eems wordt „een Duitse
aangelegenheid'' genoemd. De bedoeling
van de Nederlandse eisen in dit gebied
is volgens de Duitse opvatting een ver
sterking van de haven van Delfzijl ten
opzichte van Emden. De betekenis van
de beide havens wordt onvergelijkbaar
genoemd en men acht de ontwikkelings
mogelijkheden van Delfzijl zeer twijfel
achtig.

Tenslotte wordt gezegd, dat ,,het meer
voor de hand zou liggen wanneer de
Nederlandse regering haar wensen tot
vergroting van haar grondgebied zou
richten naar voormalige delen van het
koninkrijk (België 'en Luxemburg»."
Voorts wordt de mening gepit, dat Ne
derland bij de grensvaststellibg van 1816
en 1817 te zeer bevoorrecht is geweest
en dat eigenlijk plaatsen als Zevenaar,
Bleijerheide, Eijgelshoven, Wijlre, Sit-
tard, Mook, Afferden en nog een dertig
tal andere, Pruisisch behoorden te zijn.

Bij Kon. Besl. is bepaald, dat de
Minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting, L. Neher. in verband met
zijn reis naar Ned. Indië. afwezig zal
zijn. Het beheer van het Ministerie van
Wederopbouw en Volkshuisvesting ad
interim zal worden waargenomen door
de Minister van Verkeer en Waterstaat,
ir. H. Vos.

Verwachting tot Woensdagavond:

Overdrijvende wolkenbanken met
hier en daar in de nacht en ochtend
nevel of mist en matige tot zwakke
wind uit Noord-Oostelijke richting.
Koude nacht met plaatselijk lichte
vorst. Morgen overdag ongeveer de
zelfde temperatuur als vandaag.

Zon op 8.36, onder 16.29. Maan op
6.20, onder 15.11.

(Van een bijzondere medewerker)

In 1940, nog geen maand voor de twee
de wereldoorlog mede ons land zou
teisteren, was een studiecommissie
van een Gem. Centrale van de R.K,
Staatspartij gereed gekomen met een lij
vig rapport over de reorganisatie der ge
meentelijke centrale.

Met een voortvarendheid, die „de oud
jes" van toen wat bedenkelijk voor
kwam. was aan dat rapport mede toege
voegd 'n reglement voor Kath. Vrouwen-
Clubs. Volgens dit ontwerp bestond bin
nen het partijverband de mogelijkheid
een club op te richten waar niet alleen
specifiek „vrouwelijke" vraagstukken aan
de orde zouden kunnen worden gesteld,
maar welker leden zich zouden speciali
seren om de belangstelling van de
vrouw voor politieke vraagstukken te
wekken en tegelijk te trachten haar te
overtuigen van de noodzakelijkheid van
het lidmaatschap ener katholiek-poli
tieke organisatie. Vergissen we ons niet
'te zeer, dan was dit en is het dit nog
een unicum in de katholieke politieke
organisatie. Blijkbaar gingen de samen
stellers van de idee uit, dat. wie er in
geslaagd was belangstelling bij de vrouw
te wekken voor de politiek, een slag voor
was op de anderen.

Want het was zo en het is helaas
nog zo dat over het alge
meen de katholieke vrouw veel te wei
nig aandacht schenkt aan de grote poli
tieke problemen, waarmede zij als vrouw,
als moeder, als opvoedster op de eerste
plaats, te maken heeft.

Het is bijkans 30 jaar geleden, dat ook
de vrouw tot het actieve kiesrecht in de
gelegentoid werd gesteld. Jarenlang was
er voor uit recht gevochten, soms in let
terlijke zin, men denke maar eens aan
de strijd der Engelse suffragettes, en aan
de meer vreedzame strijd der Vereniging
voor Vrouwenkiesrecht. Het heeft geen
zin, de argumenten van toen nog eens
breed te gaan nameten, het is alles vol
tooid verleden tijd geworden. De vraag
rijst echter: Zijn de vrouwen van thans
zich wel bewust van het grote recht, dat
haar bij de wijziging van de Kieswet in
1919 in de schoot werd geworpen?

Men twijfelt er wel eens aan. Niet.
dat zij haar stemplicht zou verwaarlo
zen, geenszins, maar het heeft er toch
veel de schijn van, dat de vrouw, staan
de in het stemhokje, meer intuïtief
dan beredeneerd haar stem uitbrengt.
Het is een van (jie dingen, waaraan
radicaal een einde gemaakt moet wor
den. Dat zal natuurlijk niet in één
handomdraai gaan, maar het streven
van het bestuur der K.V.P. zal daarop
toch steeds met nadruk en bij voortdu
ring gericht moeten zijn.

Maar (en dat is natuurlijk een zéér
voornaam ding), dan zal het aantal
vrouwelijke leden van de K.V.P. cok
aanzienlijk moeten stijgen, terwijl an
derzijds zal moeten worden gewezen op
al datgene, wat de katholieke vrouw in
openbare colleges deed voor- onderwijs,
jeugd-, gezins-, armenzorg, salariëring
van overheidspersoneel, op het terrein
van de hygiëne, het terrein van de ze
delijkheid en de bescherming van de
vrouw, het woningprobleem en zovele
andere zaken. Want voor dat alles heb
ben tientallen katholieke vrouwen in
Parlement, Provinciale Staten en ge
meenteraden immer op de bres gestaan.

De heer A. C. de Bruyn heeft eens
gezegd, dat de man wel de tijden kan
bouwen, maar dat zij staan en vallen
met de vrouwen. Dit woord is ook nu
nog waar. En waar vooral in deze tijd
gezocht wordt naar nieuwe vormen, is
het de taak van de vrouw het werk der
mannen te helpen schragen. Niet in
„dienende liefde" alleen, maar ook doer
actieve medewerking.

En een der vormen van medewerking
is o.a. het lidmaatschap van de Katho
lieke Volkspartij.

Mogen velen dit beseffen. De pen
ningmeesters of secretarissen der afde
lingen zullen de namen graag noteren.

In de zitting van hedenochtend
heeft, naar Aneta nit Makassar
meldt, het Oost-Indonesisch parle
ment het kabinet-Warouw ten val ge
bracht. De door de minister-president
ingediende motie van vertrouwen
werd verworpen met 57 tegen 14
stemmen.

Aneta tekent hierbij aan: Hiermede
heeft de voorlopige volksvertegenwoor
diging met meerderheid van stemmen de
verantwoording aanvaard voor een ka
binetscrisis. De volgende parlementsver
gadering is over drie dagen. Naar Ane
ta verneemt, zal Anak Agoeng Gde
Agoeng hoogstwaarschijnlijk de nieuwe
voorzitter zijn. Ook wordt wel genoemd
de burgemeester van Makassar, Abdoel
Hamid, doch deze is slechts gegadigde
bij de progressieve fractie. Direct bij de
opening van de zitting van heden werd
het woord aan minister-president Wa-
rouw verleend. Deze zei, dat ernstige
bestudering van de critiek, tijdens de
algemene beschouwing in eerste termijn
op de regering geleverd, de regering
niet de overtuiging had geschonken, dat
een zodanig groot en algemeen en prin
cipieel verschil van inzicht over de
voornaamste punten van het staatkundig

en algemeen beleid tussen regering en
parlement aan het licht was getreden,
dat nu diende te worden geconcludeerd
tot onmogelijkheid van samenwerking
tussen het huidige ministerie en het ver
tegenwoordigend lichaam. Warouw zei,
dat de regering in dit stadium niet de
verantwoordelijkheid op zich kan ne
men voor een nieuwe kabinetscrisis. Hij
verlangde een duidelijke en openbare
uitspraak van het parlement omtrent
deszelfs bereidheid tot samenwerking.
Warouw stelde de volgende formulering
voor: „Het voorlopig vertegenwoordi
gend lichaam van Oost-Indonesië acht,
gehoord de namens de Oost-Indonesi
sche uitgesproken regeringsverklaring
nopens het algemeen en staatkundig be
leid, samenwerking met het huidige mi
nisterie mogelijk en vérklaart zich in
beginsel tot deze samenwerking bereid.

De gehele zitting duurde een uur.

f 2000.— 9903

f 1000.— 3014, 5027, 5986, 12958.

f 400.— 2126, 6390, 6614, 19958

f 200.— 525, 8243

f 100.— 1452. 3714. 4221. 4477 7808,
8099, 8892, 9287. 10059. 15183, 16952,
18586, 18663, 18982, 21006.