Niets geleerd
Commissie wil enclave-
gebieden opheffen
Zij zoekt naar een compromis
inzake
Nederlands plannen
grenscorrecties
FRANSE STAKING OPGEHEVEN
Concessies der regering bleken niet zo
smadelijk als werd afgeschilderd
Russisch-Franse handels
besprekingen afgebroken
43.5 pet. van het onderwijs
is Katholiek
Plan tot moord berecht voor
Arnhemse Rechtbank
Nog geen officiële reactie van de
grote mogendheden
m
Economische schade zeer groot
Vijandige houding van Franhrijh
Openbaar onderwijs is bezig een
trieste dood te sterven
Nauw verband met Haagse
bomaanslag
Zes jaar geëist
Sigaretten worden
goedkoper
Het weer.
Tot hoofd en hart
y
I 0
V£
1111
Volgende week extra
snoepbon
Terugbetaling verhoging
kolenprijs
WOENSDAG 10 DECEMBER 1947 b
71ste JAARGANG No. 24022
BESPREKINGEN OP DE RENVILLE
Soekawati aanvaardt ontslag
van kabinet-Warouw
Sterkte van het KNIL
Vijfde bataljon 30 Januari
naar Indië
STAATSLOTERIJ
W est-J ava-conf erentie
99
99
Op de scherpe kanten van het
leven slijpt de mens zijn verstand.
't. I
mm
Het stadje Lillehammer in het Noorden van Noorwegen heeft een vliegveld
op het ijs. Een flink meer in de nabijheid van de stad is uitgekozen als
eindpunt van twee luchtlijnen, van Kopenhagen en van Aalborg, Een
uitkomst voor tointersportliefhebbers.
Ook shag en tabak
Ook ban voor slaolie
f 4.per kolenkaart
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 1434S0
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mlUlmeie,
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Dit de Duitsers in mentaliteit nog
steeds niets veranderd zijn, is de
zer dagen weer eens gebleken uit
hun onbeschaamde reacties op de uiterst
gematigde Nederlandse territoriale en
economische eisen, die onze regering het
vorig jaar in een memorandum aan de
Geallieerde mogendheden heeft bekend
gemaakt.
De lezers herinneren zich wellicht nog,
hoe het eerste jaar na de bevrijding ve
ler gemoederen in beroering geraakten,
wanneer onze grenzen met Duitsland ter
sprake kwamen. Er werden comité's op
gericht, waarvan de vurigste leden in
hun verbeelding onze grens niet eens zo
heel ver van Berlijn projecteerden.
Onze regering reageerde over het al
gemeen uiterst zwakjes op deze goed be
doelde fantasieën, overwegend waar
schijnlijk, dat de Geallieerden in deze
kwestie wel het voornaamste woord zou
den te zeggen hebben. Begin November
van het vorig jaar deed zij aan de grote
mogendheden een memorandum over
handigen, waarin een aantal desiderata,
waaronder enige bescheiden grenscorrec
ties, vervat waren De meningen over dit
memorandum waren nogal verdeeld:
sommigen vonden het te gematigd, an
deren onder wie vooral de P. v. d. A.
voelden weinig voor grenswijzigingen.
De verlangde grensrectificaties zouden
o.a. ten gevolge hebben^ dat de grenslijn
tussen Nederland en Duitsland van 525
tot 340 K.M. zou worden teruggebracht.
Dit resultaat zou worden bereikt door
een oppervlakte van slechts 1750 vier
kante kilometer bij Nederland te voegen.
De door onze regering belangrijkst ge
wenste verbetering was de vaststelling
van de grens in de Dollard en de Eems-
mond. Voorts dienden een 24-tal plaat
selijke misstanden langs de Ned.-Duitse
grens gecorrigeerd te worden.
Nu het Duitse probleem in Londen
behandeld wordt en het er naar uitziet,
dat Engeland en Frankrijk niet afwij
zend tegenover de Nederlandse eisen
staan, zijn de Duitsers, wonend in de
grensgebieden, in beweging gekomen. Er
is. een Duits „grenscomité" opgericht
door vertegenwoordigers van achttien
langs de Nederlandse grens gelegen
Landkreise en dit comité heeft een
memorandum gepubliceerd, zoals men
gisteren in ons blad heeft kunnen lezen,
zó brutaal en arrogant, dat het aan het
ongelooflijke grenst.
Op de grofste wijze worden al onze
eisen van de hand gewezen. Het toppunt
van onbeschaamdheid wordt bereikt in
dezf: alinea van het memorandum:
„Het zou meer voor de hand liggen,
wanneer de Nederlandse regering haar
wensen tot vergroting van haar grond
gebied zou richten naar voormalige de
len van het koninkrijk (België en
Luxemburg). Historisch behoorden zelfs
een zeven-en-dertig plaatsen, waaronder
Zevenaar, Bleijerheide, Eygelshoven,
Wijlre, Sittard, Mook en Afferdgn, des
tijds eigénlijk aan Pruisen toegewezen
te. zijn."
Eigenlijk aan PruisenDat durven
zij te zeggen, die de schuld dragen
aan ónze armoede, die Nederland
en drie kwart van Europa hebben leeg
geplunderd. Die rustig toezagen, hoe
honderdduizenden in concentratiekampen
werden doodgemarteld.
Men moet toch wel een zeer vreemde
kronkel in zijn hersens hebben om der
gelijke dingen te durven schrijven. Er
blijkt voor de zoveelste keer uit, dat de
Duitsers niets hebben geleerd en ook
niets zullen leren. Na de eerste wereld
oorlog zijn ze in mentaliteit niets ver
anderd, na de tweede moet men het
zelfde constateren.
Op dezelfde dag, dat de bladen het
onbeschaamde memorandum van b®t
Duitse „grenscomité" publiceren infor
meert de Duitse ex-kroonprins nog eens,
wanneer hij zijn landgoederen in Doom
weer in bezit kén nemen
Ongelooflijk? Echt Pruisisch!
Bij de besprekingen over de order
„staakt het vuren" aan boord van
de „Renville" hebben de Nederlan
ders, aldus meldt U.P. uit Batavia,
het plan van de «ommissie van drie
voor „een spoedige en doeltreffende
wapenstilstand" op Java verwor
pen.
De commissie van goede diensten zegt
in haar communiqué, dat de Neder
landse delegatie een wijziging van het
plan heeft voorgesteld en om verdere
besprekingen en opheldering van het
plan der UNO heeft verzocht. Volgens
het communiqué hebben de Indonesiërs
te verstaan gegeven, dat zij het nieuwe
plan zouden accepteren. De inhoud van
het nieuwe plan is niet bekend gemaakt.
In bevoegde kringen wordt echter ge
zegd, dat het plan voorzièt in diverse
„terugtrekkingen" zowel van de Indo
nesische als de Nederlandse strijd
krachten op verschillende punten van
Java, teneinde de enclave-gebieden op
te heffen en duidelijker demarcatielij
nen op te stellen.
De Nederlanders verlangen, dat de
Republikeinse troepen zich terugtrék
ken uit de door de Nederlanders om
singelde enclaves op Java en Sumatra,
terwijl de republiek toestemming ver
langt de bevoorrading van de ingesloten
strijdkrachten te kunnen voortzetten.
Het merendeel van de schermutse
lingen tussen de Indonesische en Neder
landse troepen heeft zich sindsdien in
de „zakken" afgespeeld. De Nederlan
ders voerden zuiveringsoperaties uit
langs de omtrek der enclaves.
Het is nu het plan van de UNO
de Nederlanders en Indonesiërs te be
wegen hun troepen te verplaatsen, .zodat
de enclaves aldus geëlimineerd kunnen
worden.
De Commissie voor Goede Diensten
heeft hedenmorgen op de „Renville" cfe
verklaringen van de beide hoofden der
delegaties inzake hun standpunten ge
hoord. De Commissie voor Goede Dien
sten zal morgen met elke delegaeie af
zonderlijk informele besprekingen voe
ren. De „Renville" is hedenmorgen van
de boei losgeslagen, waarbij de kabel in
de schroef verward raakte. Slechts na
Verwachting tot Donderdagavond:
Over het gehele land geleidelijk
afnemende bewolking, maar >n de
avond en nacht op vele plaatsen
vorming van nevel of mist. Weinig
wind. Iets kouder met hier en daar
lichte vorst.
Zon op 8.37, onder 16.29. Maan op
7.47, onder 15.35.
President Soekawati heeft het ontslag
van het kabinet-Warouw aanvaard en
het tevens verzocht de lopende zaken af
te wikkelen.
De huidjge sterkte van het Kon. Ned.-
Indische Leger bedraagt volgens de Me
morie van Antwoord op het voorlopig
verslag der Tweede Kamer over de
Rijksbegroting voor Overzeese Gebieds
delen 2500 officieren, 8.500 onder-officie
ren en 46.000 overigen.
De minister van Buitenlandse Zaken
heetf ter inzage aan de leden van de
Eerste en Tweede Kamer toegezondén 'n
exemplaar van een rapport van dr. ir.
J. A. Ringers betreffende een inspectie
tocht aan de Ned.-Duitse grens, welkd
een Ned.-Britse delegatie heeft gehou
den.
5 November 1946 diende de Neder
landse regering, zoals bekend, bij de
grote mogendheden een memorandum in
betreffende de Nederlandse territoriale
en economische eisen ten aanzien van
Duitsland. Een officiële reactie van de
vier grote mogendheden heeft Neder
land daarop tot dusverre niet ontvan-
een. Wel heeft de Engelse regering zich
bereid verklaard een inspectie te doen
houden van het gebied, dat in het Ne
derlands memorandum was genoemd,
Deze inspectie is gehouden van 22 April
tot 16 Mei 1947.
De commissie kon uiteraard geen be
slissingen nemen t.a.v. de vraagstukken
Verbonden aan de grenscorrecties. De
opdracht van de Engelse commissie was,
dat zij zoveel mogelijk gegevens moest
Verzamelen en slechts felitelijkheden
bad te constateren.
Bij de besprekingen met de Engelse
Oommissie werd nog eens uitdrukkelijk
vastgesteld, dat de Nederlandse rege-
^hg zich haar recht, grenscorrecties van
groter omvang te vragen, voorbehoudt,
bidien niet aan verschillende andere
economische desiderata, in het memo-
ïaadum van 5 Nov. 1946 gesteld, zou
borden voldaan.
Een nieuwe kaart werd opgesteld over
de correcties van de Nederlands-Duitse
6rens. Op die kaart is aangegeven
nieuwe grens volgens het oorspron-
bolijke memorandum van 5 November
*946. waaraan toegevoegd waren enige
kleine wijzigingen.
De nieuwe grens wijkt slechts op
een aantal kleine onderdelen af van
de oorspfonkelijk voorgesteldel grens
wijziging. Het areaal, dat daardoor
eventueel toegevoegd zou worden
aan het grondgebied van Nederland,
is nielt groter dan het areaal, dat
volgens de oorspronkelijk voorge-
stelde grenswijziging zou worden
omvat.
Voordat het rapport afgesloten werd,
is te 's-Gravenhage nog een bespreking
gehouden met leden van de EngeRse
commissie, waarbij de arbeid der com
missies op verschillende - punten werd
vergeleken, om ten aanzien van ver
schillende technische kwesties eventueel
misverstand uit te sluiten. Sindsdien
heelft de Nederlandse regering omtrent
deze aangelegenheid geen verdere me
dedelingen ontvangen.
Het vijfde bataljon, zesde regiment
infanterie, dat te Maastricht opgeleid
is voor de dienst in Indië, zal zich 30
Januari op het s.s. „Nieuw Holland" te
Amsterdam inschepen.
f 50.000: 4457.
f 10.000: 9226.
f 1500: 10795.
f 1000: 10535, 16655, 16709, 21725.
f 400: 2824, 4476, 16427, 21485.
f 200: 11527, 15696.
f 100: 8047, 8448, 13107, 14872, 15340
16035, 17762, 18156, 19420, 20270, 21145.
veel moeite slaagde men er in het schip
weer vast te leggen.
Van officiële zijde wordt gemeld, dat
de Nederlandse verliezen in Indië 8
December bedroegen: 1 gesneuvelde en
6 gewonden.
V
Aneta verneemt, dat de deelnemers
Voor de tweede West-Java-conferentie
Zondag te Bandoeng zullen arriveren.
Maandag zal het eerste contact opgeno
men worden en Dinsdag is de officiële
opening, bij welke gelegenheid (je Re-
ccmba en voorzitter van de contactcom
missie een redevoering zal houden. Alle
vergaderingen zullen openbaar zijn.
Variatie in het Menu. Minstens één dag per week gaan de verschillende
onderdelen in het Buitenzorgse op de zwijnenjacht. Deze jacht heeft een
tweeledig doel ml. om de voor de gewassen schadelijkè zwijnen, die de
sawahs omwroeten, te verdelgen en om wat variatie te brengen in de
soldatenpot.
De Veiligheidsraad heeft Dinsdag he
sloten de bespreking van het Palestijnse
vraagstuk voor onbepaalde tjjd uit te
stellen.
(Telefonisch van onze Parijse corres
pondent)
Parijs, 9 December.
Voor het grote nieuws hebben van
avond gezorgd het nationale stakings
comité en de meerderheidsvleugel van
het bureau der C.G.T., beide communis
tisch. Zij roepen alle stakers op morgen
het werk te hervatten. Het zat, volgens
de meeste waarnemers, reeds lagen in
de lucht, dat deze oproep moest afkomen.
Enerzijds immers berokkent het dage
lijks meer en meer verlopen, verpetite-
ren zegt men hier, der reeds bestaande
stakingsbewegingen, zomede de niet-
opvolging van nieuwe stakingsconsignes,
zoals nog pas door het ambtenarencorps
en het personeel van de Parijse metro-
en autobusdiensten, de beide genoemde
instanties dagelijks groter prestigeverlies,
anderzijds waren, in alle objectiviteit ge
zien, de door de regering in het verloop
der onderhandelingen alsnog gedane con
cessies en toezeggingen toch niet zo
smadelijk ais gisterenavond nog het na
tionale stakingscomité ze afschilderde.
Juist vanwege deze afschildering
komt het consigne tot werkhervatting
toch nog als een verrassing. Doch hoe
wel het stakingscomité thans, 24 uur na
hun verwerping, de bereikte concessies
de moeite van een zelf-felicitatie waard
acht, spreekt het communiqué toch niet
helemaal als een kraaiend definitief
overwinningsbulletin. Erkennende, dat
op verschillende punten door de rege
ring een aanvang is gemaakt met de be
handeling van de gestelde fundamentele
eisen, roept het op tot beëindiging der
staking, teneinde „de krachten der ar
beidersklasse intact te houden voor inde
toekomst nog te leveren gevechten".
Meermalen is dezer dagen een woord
van Thorez geciteerd, een woord, date
rend uit de regeringsperiode der com
munistische partij, dat men „een sta
king moet weten te beëindigen." Onge
twijfeld zullen velen het gevoel van
grote opluchting, dat alles bij elkaar de
communistische beslissing teweeg ver
dient te brengen, minder tot uiting bren
gen dan hun gevoel van leedvermaak,
en willen constateren, dat de betrokken
arbeidersleiders zich alsnog gehaast heb
ben om op voor hun invloed zo voorde
lig mogelijke wijze een staking te doen
beëindigen, die op het punt stond zich
zelf te beëindigen. Niet iedereen zal
zich gehouden achten tot het beoefenen
der wijsheid van een Minister van Ar
beid, die van oordeel is, dat eenmaal de
staking beëindigd zijnde, er maar beter
niet van overwinnaars en overwonnenen
moet worden gesproken.
Waarin de regering voor het heden als
concessie had toegestemd en wat de sta
kingsleiding gisteravond nog als hoege
naamd niets geliefde te beschouwen, was
de toekenning ook aan de stakers van de
voorlopige duurte-toeslag van 1500 francs
per maand, berekend vanaf 24 Nov.; uit
betaling ook aan de stakers van de kin
dertoeslag en toezegging van een stabili
satie der verhoudingen tussen lonen en
prijzen tot 1 Juni 1948. Vooral om dit
laatste punt bleef het meningsverschil
draaien; het stakingscomité zag de enige
afdoende waarborg voor zulk een stabi
lisatie in een automatische driemaande
lijkse aanpassing der lonen en salarissen,
indien de kosten van levensondernoud.
met 10% zouden stijgen. Het argument
was: slechts met 't Damocleszwaard van
de glijdende loonschaal boven het hoofd
zijn van de regering ernstige en afdoende
maatregelen tegen prijsverhoging te ver
wachten.
Waartegenover de regering aanvoerde,
dat, wanneer voor de loontrekkers toch
reeds een glijdende loonschaal was voor
zien, geen moeite ter wereld de prijzen
zou kunnen beletten om ook maar te
gaan glijden, glijden naar boven wel te
verstaan. Wanneer men een haussy-psy-
chose in de hand wil werken, is er immers
geen beter instrument denkbaar dan .de
glijdende loonschaal.
Voor wat de eisen van het nieuwe
levensminimum, betrof, van 10.800 francs
per maand 'volgens de eis van de C.G.T.,
hierin schenen beide partijen reeds'eer
der elkaar aanzienlijk en 'zelfs bevredi
gend te zijn genaderd. Op de aanvanke
lijke eis van het stakingscomité, de
stakers voor de dagen, dat zij gestaakt
hadden, uit te betalen alsof zij gewerkt
hadden, blijkt niet langer geïnsisteerd te
zijn. nadat de minister van Arbeid had
medegedeeld, dat de regering zeker be
reid zou zijn iets te doen om aan de fi
nanciële misère der stakers enigszins te
gemoet te komen, op de dag. mits deze
spoedig daar zou ziin, dat zii het werk
zouden hervatten. Een eis, die het sta
kingscomité tot het laatste heeft gehand
haafd en die zii dus ook vandaag eerst
heeft laten vallen, was, dat alle tegen
stakers ingestelde strafvervolgingen uit
hoofde van ,.de schelmachtige wét" (ter
verdediging van de arbeidsvrijheid) zou
den worden gestaakt.
Zozeer heeft deze wet de voor de
staking verantwoordelijke leiders
dwars gezeten, dat zij Zaterdag het
Bureau der C. G. T. naar de presi
dent der Republiek zonden, teneinde
te trachten deze te bewegen gebruik
te maken van zijn constitutioneel
recht om van het parlement 'n twee
de lezing van de gewraakte wet te
vragen, hetgeen de toepassing van de
wet automatisch zou hebben opge
schort.' Auriol heeft dit geweigerd en
voor een schrander journalist, die
niets vergeet, was dit de gelegenheid
er op te wijzen hoe inconsequent zij
kunnen zijn, die zich de meest of de
enige „consequente republikeinen"
noemen, want bij de opstelling van
de Grondwet waren de communisten
de felste tegenstanders van de toe
kenning van reële bevoegdheden aan
het staatshoofd, en de felste voor
standers voor het voorbehouden van
alle bevoegdheden aan de Nationale
Vergadering.
Inmiddels heeft de minister van Ar
beid zijnerzijds slechts toegezegd, dat
geert arbeider zal worden vervolgd voor
stakingsfeiten, maar blijkbaar zitten er
heel wat genoten van de communisti
sche partij vast voor feiten van sabo
tage en geweldpleging en of de siniste
re golf van deze feiten Dinsdagmid
dag is weer de sneltrein GenèvePa
rijs in volle vaart tot ontsporing ge
bracht, wonder boven wonder zonder
ernstige persoonlijke ongelukken te
gelijk en even snel zal wegebben als
de stakingsgolf, staat nog te bezien.
In de komende dagen zal ook de
De Soyjet-regering heeft Dinsdag de
handelsbesprekingen met Frankrijk af
gebroken en de Franse militaire repa
triëringsmissie in de Sovjet-Unie op
dracht gegeven onmiddellijk het land te
verlaten. Het besluit was vastgelegd in
een nota aan de Franse ambassadeur in
Moskou, Jean Charpentier. In de nota
wordt tevens de Frans-Russische repa
triëringsovereenkomst opgezegd, wegens
het besluit van de Franse regering tot
overname van 't Russische repatriërings
kamp in Beauregard.
Radio-Moskou stelde het voor alsof de
handelsbesprekingen zijn afgebroken
„met het oog op de vijandige houding,
die de Franse regering tegenover de Sov
jet-Unie heeft aangenomen."
De Sovjet-nota verwijst naar 'n Franse
mededeling van 6 December, die „aan
toont, dat de (Franse regering de Rus
sisch-Franse repatriëringsovereenkomst
van 29 Juni 1945 annuleert en het werk
van de Sovjet-repatriëringscommissie
wil beëindigen. Verder beschuldigt
Frankrijk twee leden van deze commis
sie van revolutionnaire acties tegen
Frankrijk."
Nadat de S.U. de handelsbesprekingen
met Frankrijk had afgebroken, heeft de
Franse regering de Sovjet-repatriërings
missie uitgewezen wegens „handelingen,
in strijd met de veiligheid van Frankrijk,
door zekere landen bedreven". De woord
voerder van het departement verklaarde,
dat hier niet bepaald sprake behoeft te
zijn van spionnage. „De zaak had iets
uitstaande met de stakingsgolf en de door
communisten geleide relletjes" in Frank
rijk. Tevoren had de Sovjet-Unie haar
militaire repatriëringsmissie echter reeds
teruggeroepen.
De Russische regering heeft besloten
geen visa te verstrekken aan de Franse
gedelegeerden, die naar Moskou zouden
komen om te onderhandelen over de le
vering van 300.000 ton Russisch graan, te
ruilen voor Franse goederen.
balans opgemaakt worden van de door
deze jongste stakingsvloedgolf aange
richte schade. Er hebben zich reeds
economen doen horen, die menen, dat
het cijfer, hetwelk het bedrag der
economische schade uitdrukt, zicb in
de buurt beweegt van het cijfer, het
welk het bedrag aangeeft der door
Amerika aan Frankrijk toegestane
overbruggingshulp.
Behalve de economische is er dan nog
de politieke balans, die de opgelopen
schade van deze en het behaalde profijt
van gene politieke partij zal proberen
uit te rekenen. Bij het opmaken daar
van zal men echter met veel giswerk
genoegen moeten nemen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Dinsdagavond verdiepte de Kamer
zich in beschouwingen over het Lager
Onderwijs, waarbij een klein tikje school
strijd begon te rommelen. De diepere
oorzaak daarvan is de trieste dood,
welke het openbaar onderwijs bezig is te
sterven, alsmede een der sprekers
sprak het ook feitelijk uit de per sal
do toch niet zo heel voordelige finan
ciële toestand waarin het openbaar on
derwijs zich bevindt in vergelijking met
het bijzonder onderwijs, al is er natuur
lijk voor de wet gelijkstelling.
Nu kwam men van socialistische zijde
met wensen naar voren, geformuleerd
door „het Nut" en „Volksonderwijs"
met betrekking tot een bestuursvorming
van de lagere school, waarbij men vooral
denkt aan vergroting van de zeggenschap
der ouders.
Dit echter bracht pater Stokman in
het geweer, om te betogen, dat het
wezenlijke kenmerk van het openbaar
onderwijs is, dat het van overheids
wege gegeven wondt, hetgeen impli
ceert, weshalve pater Stokman het niet
uitsprak, dat het kleurloos en dood is
en ook feitelijk niet in staat, om zijn
culturele taak geheel en al te vervullen.
Dit is evenwel niet de zorg van de
voorstanders van het bijzonder onderwijs,
die overigens geenszins ongevoelig zijn
voor het op peil houden van de techni
sche kwaliteit van het openbaar onder
wijs. Doch pater Stokman zette uiteen,
dat men aan de principiële structuur
van het openbaar onderwijs niet mag
tomen op straffe, in botsing te komen
mef de geest der pacificatie. En nu is
het wel te bevroeden, dat men, door aan
de ouders een zekere zeggenschap over
het openbare onderwijs te geven, het
neutrale karakter daarvan in het ge
drang brengt en er wellicht een soort
van semi-bijzonder onderwijs van maakt,
waarom dan allicht een felle strijd zaC
"y
;;i i-:jy
De Arnhemse rechtbank, zitting
houdende in het zwaar bewaakte
gebouw van het Bijzonder Gerechts
hof, behandelde een zaak, welke
nauwe betrekkingen onderhoudt met
de Haagse bommen-affaire. De 26-
jarige politie-ambtenaar C. F. S. uit
Renkum was betrokken geraakt in
de groep van Heemstra c.s. en is ook
op de hoogte geweest van de plan
nen van deze groep om met ruw ge
weld te protesteren tegen de teleur
stelling, welke verschillende illegale
werkers hebben gevoeld na de oor
log hij de berechting van politieke
delinquenten. S. was ambtenaar bij
het Bureau Nationale Veiligheid en
de groep van Heemstra zag in hem,
toen hij daar in het uniform van
tweede luitenant van het Nederland
se leger verscheen, een man met bij
zondere capaciteiten.
S. debuteerde met het-beramen van
eerf ontvoering van de Renkumse hotel
houder Van R. Gewapend met een sten-
gun reden hij en sergeant De B. en een
korporaal naar Hotel Rijnzicht in Ren
kum, lichtten de hotelhouder van zijn
bed, zette hem in de auto, waarna men
de gearresteerde zou „omleggen". S. gaf
daartoe De B. opdracht, maar het is.
zoals bekend, niet zo ver gekomen, want
De B. geraakte tijdens de rit steeds min
der overtuigd, dat de hotelhouder een
collaborateur van het ergste soort zou
zijn geweest en hoewel S. onderweg De
B. nog eens opdracht gaf Van R. neer
te schieten, weigerde deze en het slot
was, dat de hotelhouder levend naar het
huis van De B. in Haarlem is gebracht,
waarna hij spoedig werd vrijgelaten.
De rechtbank heeft zich tijdens deze
zitting, welke de ganse dag duurde en
waarin alle betrokkenen bij de Haagse
bom-affaire als getuigen voor de recht
bank verschenen, hoofdzakelijk bezig
gehouden met de vraag of het plan tot
het doden van Van R. uitgegaan is van
S. of van De B.
Verdachte beweerde, dat De B. van
begin af aan hem een berechting heeft
willen aanpraten, maar De B. sprak dat
ten sterkste tegen. De meeste getuigen,
die De B. goed kenden, verklaarden, dat
deze volkomen aan de leiband van S.
liep en onder diens invloed stond. S. was
overigens spaarzaam met het doen van
mededelingen tijdens deze zitting, omdat
hij zich beriep op zijn ambtenaarschap
bij het Bureau Nationale Veiligheid. Hij
achtte het schadelijk voor het werk van
het B.N.V., dat in het openbaar al deze
zaken werden besproken.
De vroegere chefs van hem vertelden
aan de rechtbank, dat S. een administra
tieve functie had bij het B.N.V. en dus
geen enkele opsporingsbevoegdheid be
zat. Evenmin mocht S., die niet in mili
taire dienst was, het uniform dragen en
ook het recht tot het dragen van wapens
werd bestreden.
Er was een uitvoerig psychiatrisch
rapport over S. uitgebracht door dr. Van
Voorst Maarschalk, die betrokkene als
een sterke fantast schilderde. De des
kundige noemde S. gevaarlijk voor de
maatschappij. De psychiater ried aa» S.
ter beschikking van de regering te stel
len.
De Officier van Justitie, mr. De
Vries, deelde in zijn requisitoir me
de, dat hij S. zeer zeker strafbaaT
jvond en hem in morele zin sterk
verantwoordelijk achtte voor de
bom-aanslag in Den Haag. De B. was
volgens spreker een slachtoffer van
het „duivelse optreden" van S. Tij
dens de bezetting heeft de hotelhou
der Van R. hem' eens gered, toen S.
voor een Duits vuurpeleton kwam te
staan. Daarom is de poging om Van
R. te vermoorden nog meer te laken.
De eis was zes jaar gevangenisstraf
met aftrek van de voorlopige hechtenis,
f 50.boete, subsidiair 15 dagen hech
tenis voor het onbevoegd dragen van
een officiersuniform, ontzetting uit het
recht tot het dienen bij de gewapende
macht, ontzetting uit het recht om werk
zaam te zijn als opsporingsambtenaar,
terwijl mr. De Vries tenslotte aan de
rechtbank vroeg S. ter beschikking van
de regering te stellen. Na een uitvoerige
pleidooi van mr. Van Gendt werd de
uitspraak bepaald op 23 December.
ontbranden.
Laat men dan, zei pater Stokman, als
men onderwijs van een bepaalde rich
ting wil, een bijzondere school stichten.
Daar is niets op tegen. Overigens mag
het openbaar onderwijs gerust meer aan
verbreidheid verliezen. Dit is niet tegen
de geest van de pacificatie. Verfies van
zijn kwaliteit is overigens wel tegen die
geest.
De heer Terpstra was niet zo princi
pieel als de katholieke spreker, doch hij
zette toch uiteen, dat ook belijdende
Christenen in aanmerking kunnen ko
men voor benoemingen bij het openbaar
onderwijs. Hij meende, dat dit niet vol
doende gebeurt.
Overigens gaf hij in'eressante cijfers,
die de ontwikkeling in de laatste de
cennia demonstreren. Op het ogenblik
is 27,6 pCt. van het onderwijs open
baar, 27,3 pCt. protestants en 43.5 pCt-
katholiek. In 1925 was nog 45 pCt. Tan
het onderwijs openbaar.
In het begin van de avond had de heer
Tilanus het druk. Eerst diende hij een
motie in van principiële aard, n.1. om
een gulden minder toe te staan voor een
post salarissen aan adviseurs van de mi
nister uit protest, dat hier een salaris
verhoging zou hebben plaats gehad. De
minister wist niet precies uit het hoofd
te zeggen, hoe de vork in de steel zit,
zodat de zaak werd aangehouden.
En dan deed de heer Tilanus op Ros
sinant® gezeten, een aanval tegen de acht
auto's en de acht chauffeurs van het De
partement.
Daarop kon de heer Gielen. naar hij
verklaarde, gemakkelijker antwoorden
dan de heer Tilanus had gedacht.
Die acht auto's zijn de gehele dag
nodig, anders zouden het er zeven zijn
geweest.
En uit de R.A.C., de Rjjks-Autocen-
trale. moeten die auto's niet genomen
worden, zoals de heer Tilanus wilde,
aangezien de Rijksverkeersinspectie
heeft uitgerekend, dat dit duurder zou
kome". Daarom heeft zij zelf acht
auto's voor het departement voorge-
schreven. Ja, waarom zon Don Qui-
chotte ook niet eens tegen ante's vech
ten* Hjj blijft onsterfelijk.
Als gevolg van verandering in het
systeem van grondstoffendistributie is
het mogelijk geworden de prijzen van
de sigaretten en kerftabak in de naaste
toekomst te verlagen. Door medewer
king van de betreffende industrieën
zal deze verlaging dusdanig geschieden,
dat practisch alle bestaande merken
een prijsklasse omlaag gaan. Dit bete
kent, dat een pakje sigaretten van 84
ct. straks 72 et. gaat kosten, van 72 et.
zal 60 ct. worden, van 60 ct. zal 48 et.
worden en van 48 ct. zal 42 ct. of min
der worden. Een dienovereenkomstige
verlaging zal de prijs van een pakje
pijptabak en shag ondergaan. Sigaret
ten tegen de verlaagde prijzen zullen
omstreeks het tijdstip, van de eerste
bonaanwijzing in Februari verkrijgbaar
zijn.
Naar wij vernemen, komt er 18 Decem
ber a.s. een dubbele bonnenlijst, n.1. die
van 1826 December en die van 261
Jan. a.s.
In deze publicatie komt een extra
snoepbon van 200 gram en een bon voor
slaolie.
In Januari komen er geen aparte bon
nen meer voor harde zeep en waspoe-
der, maar slechts één bon, waarop naar
keuze harde zeep of waspoeder gekocht
kan worden.
1 Juli j.l. werd de prijs van steenko
len verhoogd. Deze verhoging bedroeg
voor huisbrandvarbruikers van anthra-
eiet„en eierkolen 40 cent per hectoliter.
Tegelijk met deze prijsverhoging werd
bekend gemaakt, dat ter tegatnoetkoming
in de lasten, welke deze kolenprijsver-
hoging voor een huishouden met zich
brengt, aan de houders van kolenkaar-
ten een nader te bepalen bedrag zal
worden uitgdkeerd. Een gedeelte van het
kolenrantsoen was echter reeds vóór 1
Juli tegen de oude prijs afgeleverd en
waar dit was geschied, was in de mees
te gevallen 6 mud afgeleverd.
Het bedrag der uitkering zou dus
moeten zijn 12 x 40 cent f 4.80 aan
hen, die vóór 1 Juli niets hadden ont
vangen en 6 x 40 cent f 2.40 aan hen
bij wie reeds vóór 1 Juli 6 eenheden was
afgeleverd.
Wegens de daaraan verbonden enorm®
en kostbare administratie is deze split
sing in de praktijk niet uit te voeren.
Daarom is besloten aan alle houders
van een kolenkaart TA 707 (gezins
hoofden) een gelijk bedrag uit te keren
van 4.Dit bedrag is berekend door
het totaal bedrag, waarvoor het Rijk
zich garant stelt, te delen door het aan
tal uitgereikte TA-kaarten.
De houders'van een kolenkaart TB 707
(kamerbewoners) hebben geen van allen
voor 1 Juli 1947 brandstoffen ontvangen.
Zij komen dus voor het volle bedrag der
restitutie op 6 eenheden (zijnde 2.40)
in aanmerking.
Nadere mededelingen over de wijze
van terugbetaling zal dezer dagen vol
gen-
