GRIEKSE OPSTANDELINGEN LIJDEN BIJ
KONITZA EEN NEDERLAAG
Dit welkom succes doet vertrouwen
in regering ten zeerste toenemen
De „Breskens 1" vergaan?
REPUBLIEK
LAATSTE
AANVAARDT DE
VOORSTELLEN
Meteorologische waarnemingsstations
op de Atlantische Oceaan
Nederland neemt deel aan de
organisatie
In Athene roept men reeds victorie
Naar alle waarschijnlijkheid op een
wrak gelopen en gezonken
Laatste poging om conflict
op te lossen
COSTUUM ZONDER PUNTEN
Het weer
Tot hoofd en hart
Zal tegenregering zich
kunnen handhaven?
Michael telefoneert
met zijn verloofde
Arabisch hoofdkwartier
te Jeruzalem verwoest
Vijf personen gedood
Terroristen in Batavia
achterhaald
Minister Neher in
Collegiaal Orgaan?
Exploitatie van een station samen met België
Twee oude Amerikaanse
schepen in gebruik
Ministers uit Indië
vertrokken
Met Amerikaans geld
DINSDAG 6 JANUARI 1948
71ste JAARGANG No. 24042
Vertrouwen gestegen
generaal markos
Hij deed afstand om
politieke redenen
De aanbidding van de drie Koningen
Dr. SO E KI MAN:
Vier doden in afgelopen
weekend
Vaak brengt de behoefte aan hulp
en steun ons meer naar God en de
mensen dan de dankbaarheid
DE GRIEKSCH-ZUID-ALP^ANSCHE (^RENsf
Br sake
rRM&T
KONITZA
mDRIATISCHE
«Sante-
9UARAHTA
kretsunista
BUTRINTO
)Konhpotfs \r>
ggSagas 9phmotas iptakofi
EgBidon
itamos
:ÓRFU;
Varfaru ^^%M/r>tna
+Grava E P
IBumenllsa ^XiDONAT
\CrakochoriJf
^aPlataria/y
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
jjbonnementen 20800 - Postgiro 1434S0
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De wegen en bruggen achter zich
vernielend, retireren de troepen van
de Grieke rebellen-leider, generaal
Marko Vafiades, lanSzaam naar het
Noorden. Hun afstand tot het centrale
strijdtoneel Komitza is echter zó ge
ring, dat de stad nog onder granaat-
vuur ligt. Griekse regeringstroepen
bezetten Maandagmorgen de Lykomo-
ro-toppen en zuiverden na korte
schermutselingen het gebied van
Koutsoufliani, zes K.M. ten Westen
van Konitza. Vliegtuigen en artillerie
werden hierbij ingezet.
Hoewel de operaties geleidelijk voort
gang vinden, beginnen de berichten uit
Athene reeds „victorie" te roepen. De
regering doet dit met te meer nadruk,
omdat zij met de „vernietigende neder
laag van Markos bij Konitza" (aldus be
stempelt zij zijn eerste échec) wil aan
tonen, dat de met veel lawaai aange
kondigde „bergregsring" niet in staat is
zich te handhaven. Zelfs niet met de
hulp van de Noordelijke Balkanlanden,
waarover het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken in een uitge
breid communiqué van 25.000 woorden
nadere mededelingen heeft gedaan en
bewijzen heeft geleverd. De Griekse ge
nerale staf, aanvankelijk zeer terughou
dend in haar berichtgeving, onthult nu,
dat bij de omsingeling van Konitza
slechts 900 soldaten in de stad als gar
nizoen lagen, terwijl de rebellen over
23 bataljons met 6000 man beschikten.
Op de tweede dag van bet beleg seinde
de commandant van de stad naar
Athene: „U kunt er van verzekerd zijn,
dat Konitza het graf van de guerilla's
zal zijn en niet hun hoofdstad, zoals zij
gedroomd hebben." Tweede Kerstdag
drong een sterke guerilla-mapht de stad
binnen, maar door een tegenaanval werd
zij omsingeld en vernietigd. De brug
over de Bourazani-rivier, voor alle even
tualiteiten ondermijnd door de regerings
troepen, bleef in handen van dezen.
Van de 30 officieren van het garni
zoen van Konitza, werden er 16 gewond.
Een groot deel van de operaties moest
ri'ia an.n het iiiakih'. en hst initiatief van
de soldaten worden overgelaten.
Het Konitza-strijdtoneel is voor de
Grieken niet onbekend. In 1940 en
1941 streden zij er vele maanden
tegen de Italianen, die via deze stad
Griekenland wilden binnendringen.
Rebellen-leiders hebben uit hun
hoofdkwartier in Skoplje verschil
lende keren gepocht, dat zij zouden
presteren, wat aan de Italianen niet
was gelukt. „Het had een blitz-
oorlog moeten worden", zei een van
de rebellen na zijn gevangenneming.
Zoals generaal Metaxas in 1940 per
soonlijk de verovering van Konitza op
de Italianen in Albanië bekend maakte,
zo deelde premier Sophoulis thans
het ontzet van Konitza op Grieks grond
gebied mede. De hoogste Griekse onder
scheiding heeft de koning aan de stad
verleend.
Het
is begrijpelijk, dat het vertrou
wen binnen het Griekse leger door het
succes van de 8e berg-divisie geweldig
is gestegen. De regering had een succes
hard nodig, zowel voor het binnenland
als voor Amerika, waarvandaan nieuwe
steun verwacht wordt voor versterking
van het leger.
Hoe nodig een overwinning voor
Griekenland was, weten de Atheners
het best, nadat zij een Kerstmis met een
paniekstemming hadden gehad. De rij
ken kochten overal het goud op, dat een
record-prijs bereikte van 209.000 drach
men per gram. Twee ministers zouden
„onder veel misbaar het bureau van
Sophoulis zijn binnengestormd" met de
eis tot arrestatie van alle communisten.
De minister van Openbare Orde weiger
de dit en wilde niet verder gaan dan de
gevangenneming van een 500 bekende
partijgangers van de communistische
partij.
In Athene meent men, dat het Mar-
kos-offensief de beperkte opzet had Ko
nitza te veroveren en daar haar rege>
ring te vestigen. De Grieken zeggen, dat
Markos een „post-adres" in Griekenland
wil hebben. Dit is voor het ogenblik
mislukt.
Van de andere kant is men in Athene
niet zó optimistisch, dat men meent een
beslissende overwinning behaald te heb
ben. De guerilla's hebben een klap ge
had, maar hun terugtocht is ordelijk.
De tweede brug over de Bourozani, 8
km. ten Westen van Konitza is nog in
hun bezit. Het belang van de slag is
psychologisch groot, daar het moreel
van de regering en van het volk ver
sterkt is. Sophoulis voorspelde, dat als
resultaat van de ernstige verliezen, Mar
kos niet in staat zou zijn een nieuwe
aanval te openen.
Volgens de Griekse politie-archieven
is generaal Markos een van de oude re-
volutionnairen; sinds 1929 is hij acht
maal yeroordeeld wegens het houden
van opruiende redevoeringen en het
aanzetten tot opstand. Hij is een zwijg
zaam man, maar hij beschikt over een
onbeperkt gezag onder zijn medewer
kers en manschappen.
Markos werd geboren in Kasatamoni
in Klein-Azië en kwam eerst in 1923 met
een colonne vluchtelingen naar Grie
kenland. Hij was achtereenvolgens col
porteur, kantoorbediende, kelner en la
ter employée op een tabak-fabriek in
Kavalla. In deze stad voegde hij zich
bij een beweging van communistische
jongeren. Hij behoorde spoedig tot een
van de meest fanatieke groepen.
Deze eenzame houten uitkijkpost van het Griekse derde leger veld-artillerie te A no
Sourmena is een der voornaamste waarnemingsposten nabij de Grieks-Joegoslavische
grenslijn
Verwachting tot Woensdagavond:
Aanvankelijk stormachtige wind
tussen Zuid en Oost. Later
draaiend naar richtingen tussen
West en Noord. Meest zwaar
bewolkt met vooral in de nacht nu
en dan zware regen. Tijdelijk iets
zachter.
Zon 8.47—16.45, Maan 4.09—13.17.
Sinds Zondagavond verkeert men
te Breskens in ongerustheid over het
lot der bemanning van het vissersvaar
tuig „Breskens 1", bestaande uit vijf
koppen. Het schip is Zaterdag ter
haringvangst uitgevaren en Zondag
morgen nog gesignaleerd, doch des
avonds niet in de thuishaven gearri
veerd.
Maandagmiddag rapporteerde een te
Vlissingen binnengevaren Nederlandse
loods, dat ten Westen van Blanken-
bergne (België), in de nabijheid van
het wrak van het stoomschip „Maciver",
bij eb een mast boven water uitstak,
welke vermoedelijk toebehoort aan de
„Breskens 1".
De toestand in de omgeving van het
wrak van de „Maciver" is buitengewoon
gevaarlijk, temeer daar de aldaar aan
gebrachte lichtboei in het ongerede is
geraakt. Men vermoedt dan ook, dat de
„Breskens 1" op de „Maciver" is ge
varen en gezonken. Over het lot van de
uit vijf koppen bestaande bemanning
van de „Breskens 1" is nog niets be
kend. De te Breskens gestationneerde
motorreddingsboot „M. C. Blankenheim
zou heden uitvaren, ten einde ter plaat
se een onderzoek in te stellen.
De „Breskens 1" is met de „Bres
kens 50" uit Zeebrugge gevaren naar
Breskens, toen plotseling een wrak
werd ontdekt, waarbij de lichtboei
niet brandde. Met moeite werd het
gevaar nog juist op tijd door de „Bres
kens 50" ontweken. Aan boord van dit
schip heeft men hierna de „Breskens
1" uit het oog verloren.
Bij aankomst te Breskens verwonder-
Mazarak/a
40 km
parga
L a ndgrenzen -
(40B7J
de men zich er over, dat de „Breskens 1"
nog steeds niet was aangekomen, omdat
dit schip een zwaardere motor aan
boord heeft en daardoor ook sneller
vaart. Toen nu later de „Breskens 1" nog
niet was binnengelopen, is de „Breskens
50" opnieuw uitgevaren, om te zoeken,
maar dit schip heeft niets kunnen ont
dekken.
Aan boord bevonden zich de schipper
Jan van de Heuvel en zijn drie zoons
Joost, Isaac en Marinus, de laatsten resp.
26, 22 en 14 jaar oud, en voorts de ma
troos P. de Bath, gehuwd, doch zonder
kinderen.
Zondagavond zijn na terugkeer van de
„Breskens 50" door het havenbestuur
van Breskens verschillende andere ha
vens, waaronder Zeebrugge en Ostende,
opgebeld, doch nergens was iets van de
„Breskens 1" bekend.
„Alleen om politieke redenen heeft
koning Michael afstand van de Roe
meense troon gedaan." Dit werd in
Lausanne door de secretaris van de ex
koning verklaard, nadat deze Maandag
aldaar was gearriveerd. Over enkele
dagen zal Michael een verklaring afleg
gen over de gebeurtenissen van 30
December, die werden ingeleid door een
bezoek van de minister van Defensie aan
Moskou. Deze keerde in Boekarest terug
met de eis tot abdicatie.
Hoewel de ex-koning in zijn trein
slechts 4 auto's, kleren en een hoeveel
heid wijn meenam, is hij niet zonder geld
in Zwitserland aangekomen. De Roe
meense regering heeft hem een eerste
termijn van 50.000 pond op een Zwit
serse bank verstrekt.
Na zijn aankomst in Lausanne heeft
Michael een telefoongesprek met Prinses
Anne in Kopenhage gevoerd.
In Boekarest is een commissie aan het
werk gegaan, die alle namen van straten
etc., die verband houden met het koning
schap, door andere moet vervangen.
Het gro-te hotel „Semiramis" te Jeru
zalem is door een ontploffing geheel
verwoest. Er zijn hierbij vijf personen
om het leven gekomen.
Een Arabische voorbijganger deelde
aan de politie mede, dat een auto met
drie mannen, die er uitzagen als Joden,
langs het hotel was gereden Zij had
den een handgranaat in het portaal
van het hotel geworpen. Enkele secon
den later had er een enorme ontploffing
plaats, waarschijnlijk van een tevoren
gelegde bom, die alle gebouwen in de
omgeving deed schudden, en het hotel
totaal verwoestte.
Britse en Amerikaanse fotografen,
die de verwoesting wilden fotograferen,
werden door opgewonden en vertoorn
de Arabieren met geweren bedreigd en
weggejaagd.
Uit particuliere bron wordt vernomen,
dat de aanval op het hotel uitgevoerd is
door vier man van de Hagana-h De
woordvoerder zei, dat het hotel een van
de vijf hoofdkwartieren was van de
Jihad, de Arabische militaire organi
satie.
Vier van de zes personen, die onder
het puin begraven lagen, zijn inmiddels
bevrijd. Bij hen bevond zich een vrouw,
die vier uur lang gegild had van pijn.
Van de zijde der politie verneemt
Aneta, dat een groep terroristen, die de
laatste tijd in Batavia enige handgrana
ten wierp, thans vrijwel is achterhaald
Enkele worden nog gezocht, maar de
politie is hen reeds op het spoor. Deze
groep noemde zich „zelfmoord-brigade"
Reeds 11 leden zijn gearresteerd, terwijl
van een zusterorganisatie, die de hand
granaten leverde, reeds 13 man gevan
gen zijn genomen.
(Abraham Bloemaert
Dr. Soekiman, voorzitter van de
„Masjoemi" heeft gisteravond voor
radio-Djokja verklaard, dat de laat
ste voorstellen van de Commissie
voor Goede Diensten (het betreft
hier de voorstellen, welke de Com
missie tijdens «ie Kerstdagen heeft
uitgewerkt) in principe geheel aan
vaard zijn door de republiek.
Deze voorstellen, aldus Soekiman,
moeten worden beschouwd als een
laatste poging van de Commissie
voor Goede Diensten om het con
flict tussen Nederland en de Repu
bliek op te lossen. Na uitdrukking
gegeven te hebben aan zijn erkente
lijkheid jegens de Commissie, zei
hij nog, dat haar leden „grote
vrienden van de mensheid zijn, die
een opmerkelijk begrip van het
probleem hebben" en met grote vol
harding werken voor het prestige
van de Veiligheidsraad.
Bij de Tweede Kamer is inge
diend een wetsontwerp tot „goed
keuring van de 25 September 1946
te Londen gesloten internationale
overeenkomst inzake weerobserva-
tiestations op de Noordelijke Atlan
tische Oceaan".
Aan de memorie van toelichting hier
op is het volgende ontleend:
Na de laatste wereldoorlog is een be
langrijk en omvangrijk burgerlijk lucht
verkeer ontstaan tussen de verschillen
de Europese landen enerzijds en de Ver
enigde Staten en Canada anderzijds. De
daarbij gevolgde routes lopen over het
Noordelijk gedeelte van de Atlantische
Oceaan, aangezien deze de kortste zijn.
Echter is het gebied van de Noordelijke
Atlantische Oceaan een uit meteoro
logisch oogpunt moeilijk gebied, waar
bij nog komt, dat zich daarin geen
eilanden bevinden, waarop waarne
mingsstations zouden kunnen worden
gevestigd.
Aangezien echter het beschikken over
vele en betrouwbare weerrapporten en
weerverwachtingen voor de luchtvaart
onmisbaar is, heeft de voorlopige in
ternationale burgerlijke luchtvaartorga
nisatie (PICAO), waarvan ook Neder
land lid is, het initiatief genomen om
in de bestaande lacune te voorzien
door het in het leven roepen van een
organisatie, waarbij op dertien punten
op de Noordelijke Atlantische Oceaan
meteorologische waarnemingsstatiöns op
stationnaire schepen zullen worden in
gericht. Aan de thans door de PICAO
ontworpen organisatie der Atlantische
waarnemingsstations zullen de landen,
welke aan het luchtverkeer over de At
lantische Oceaan deelnemen, in ver
houding tot hun aandeel aan dat ver
keer dienen bij te dragen. Behalve dat
daardoor de veiligheid van het lucht
verkeer in belangrijke mate wordt ver
hoogd immers zal vóór elke vlucht
nauwkeurig kunnen worden bepaald,
hoe gebieden van slecht weer kunnen
worden vermeden wordt daardoor
tevens de economie van het luchtver
keer gediend, aangezien het mogelijk
zal zijn een zo groot mogelijk profijt
te trekken van gunstige factoren, waar
door de vluchtduur kan worden bekort,
terwijl in ieder geval met nauwkeurig
heid de vluchtduur kan worden bere
kend.
Aangezien Nederland aan het
transatlantische luchtverkeer deel
neemt en verwacht mag worden,
dat in de toekomst het aandeel van
Nederland aan dat verkeer nog zal
toenemen, kan Nederland zich niet
aan deelneming aan bedoelde orga
nisatie onttrekken.
B\j overweging van de vraag, of deze
deelneming zou dienen te geschieden in
de vorm van een financiële bijdrage,
waarbij de exploitatie van de stations
zelf geheel aan andere landen zou wor
den overgelaten, dan wel door daad
werkelijk aan de exploitatie van ob
servatieposten deel te nemen, is aan
een oplossing in laatstbedoelde zin de
voorkeur gegeven, aangezien daarmede
minder deviezen gemoeid zijn en op
die wijze bovendien een goede oplei
dingsgelegenheid voor Nederlands per
soneel wordt geschapen, terwijl de ge
legenheid bestaat bijzondere waarne
mingen te verrichten, welke voor de
wetenschap van belang zijn.
Het aandeel van Nederland in de or
ganisatie zal voorlopig neerkomen op
het gezamenlijk met België exploiteren
van een station, hetgeen voor elk land
neerkomt op het bezetten van dat sta
tion gedurende zes maanden van een
jaar. Dit aandeel mag in verhouding
tot het Nederlandse aandeel aan het
luchtverkeer beseheiden worden ge
noemd. Zoals uit de overeenkomst blijkt
geldt deze voorlopig voor een termijn
van drie jaar. Tegen het einde van die
termijn zal nader overwogen moeten
worden, of de organisatie moet worden
gehandhaafd dan wel in hoeverre zij
moet worden gewijzigd in verband mee
de inmiddels voortgeschreden techniek
en het aandeel, dat de verschillende
staten dan aan het luchtverkeer over
de Oceaan zullen hebben.
De regering, op de hierboven aange
geven gronden van oordeel, dat door
de overeenkomst het belang van de in
ternationale en Nederlandse luchtvaart
stellig zal worden gediend, heeft de
overeenkomst ondertekend.
Vermeld moge nog worden, dat als
gevolg van een desbetreffend aanbod
van de Amerikaanse regering, de Ne
derlandse regering voor de uitvoering
van haar aandeel twee opgelegde fre
gatschepen van de U. S. Navy heeit
kunnen overnemen, zodat voor het ge
stelde doel geen schip aan de Neder
landse koopvaardijvloot onttrokken be
hoeft te worden. De fregatschepen zijn
voor het doel bij uitstek geschikt. De
exploitatie van deze schepen is uitbe
steed bij een Nederlandse scheepvaart
maatschappij.
De aanschaffing van twee schepen is
nodig om de beschikking te hebben
over een reserve-schip in geval van
ernstige schade of reparatie.
Inmiddels verneemt A.P. uit betrouw
bare bron, dat de Nederlanders het
eens zijn met de jongste voorstellen van
de Commissie, indien ook de republi
keinen erin toestemmen, en dat de po
litieke besprekingen onmiddellijk zou
den kunnen beginnen.
Verder meldt A.P.. dat de vertegen
woordigers van de onder Nederlandse
controle staande gebieden een lijst van
candidaten hebben opgesteld voor zes
portefeuilles in de interim-regering.
Van Mook zal uit deze lijst een keuze
doen en het resultaat hiervan zal. vol
gens een welingelicht woordvoerder,
binnen enkele dagen bekend gemaakt
worden.
Het Franse Persbureau A.F.P.
verneemt uit gezaghebbende bron,
dat minister Neher deel zal uitma
ken van het collegiale orgaan. De
beide andere leden zouden zijn
dr. H. J. van Mook en jhr. mr. H. L.
F. K. van Vredenburch.
Uitgeleide gedaan door een zeer groot
aantal autoriteiten zijn hedenochtend
vroeg de ministers Beel, Drees en Jonk
man per Constellation uit Batavia naar
Nederland vertrokken. Op het vliegveld
waren aanwezig dr. Van Mook, minister
Neher, vice-admiraal Pinke, en de hoof
den der Negara's en Daerah's, alsmede
de voorzitter van het Komete-Indonesia-
Serikat, prof. Hoesein Djajadiningrat,
en de heren Koets en Van Vredenburch.
Van officiële zijde is te Batavia be
kend gemaakt, dat gedurende het afge
lopen weekeinde, de verliezen der Ne
derlandse strijdkrachten bedroegen 4
gesneuvelden, 2 gewond en 4 vermisten
Op West-Java, ten Noorden van Leuwi-
liang, werd een republikeinse bende
verdreven. In de grensgebieden van
Midden-Java, ten Zuid-Oosten van De-
mak, en ten Westen van Soemowono
waren er botsingen met geïnfiltreerde
republikeinse strijdgroepen. Op Oost-
Java, in het grensgebied ten Noorden
van Perming, werd een bende verdreven.
In de haven van Hamburg staken 5000
stuwadoors, omdat zij meer voedsel en
kleren, een loonsverhoging van 30 pro-
cent en een vijfdaagse werkweek verlan
gen. Het werk bij de schepen ligt geheel
stil, maar bij de spoorwegen op net
haventerrein wordt normaal gewerkt.
Ex-kbning Michael op weg naar Zwitserland. De ex-koning en zijn moeder hii >n,n
aankomst te Budapest tijdens hun reis naar Zwitserland.
Misschien is er een kans. dat men
het afgedragen jasje en de gerafelde
broek eindelijk eens kan verwisse
len voor een gloednieuw costuum.
Maar dan moet men edelmoedige
familieleden in Amerika hebben of
goede vrienden. Deze kunnen het
volgende doen. Zij storten bij een
bepaalde firma een bedrag in dol
lars en delen mede, dat voor dit
geld aan een bepaalde persoon in
Nederland een costuum of overjas
geleverd moet worden.
De Amerikaanse firma stelt zich dan
in verbinding met een Nederlandse, die
voor levering van het gevraagde zorg
draagt. Over punten wordt bij deze ge
schenkzending niet gesproken. Deze
overeenkomst heeft liet voordeel, dat in
dit geval de textiel, die anders om
wille van de deviezen uitgevoerd moet
worden, in Nederland blijft. Onze de-
viezenpositie wordt hierdoor dus in
geen geval slechter. Maar niet alleen
Nederland is in deze transactie betrok
ken. Een Amerikaan, die vrienden of
Kennissen in andere landen van Europa
met textiel wil gedenken, kan hun,
mits er uit Nederland pakketten naar
dat land gezonden kunnen worden, via
de Amerikaanse en Nederlandse firma
kleding toezenden. Dit vergroot nog ons
dollar-tegoed.
In Nederland heeft de heer Hertz
berger van de gelijknamige confectie
fabriek te Rotterdam het initiatief tot
dit plan genomen in samenwerking met
Eraser Morris and Co. Incorporation te
New York. Van de zijde van de Neder
landse fabriek vernemen wij, dat het
publiek veel belangstelling 'toont voor
de mogelijkheid op deze wijze zonder
punten de garderobe aan te vullen.
Ook andere kledingmagazijnen stellen
thans pogingen in het werk met hun
Amerikaanse relaties tot een soortge
lijke overeenkomst te geraken, doch
tot nu toe heeft alleen de N.V. Hertz
berger confectiefabriek een zodanig uit
gewerkt plan kunnen overleggen. zo
deelde men ons van de zijde van het
Ministerie van Economische Zaken me
de. dat daarop vrij spoedig een sanctie
kon worden gegeven.
