Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | 12 januari 1948 | pagina 2

STAD EN OMGEVING

URANIUM, België's grootste troef

H

50 jaar geleden

HoésJ,

UITVOER EXCLUSIEF NAAR V.S.

TER HERDENKING VAN
31 GEVALLENEN

Plechtigheid in de

M.T.S.

Wanneer komt Wildhoef vrij?

AGENDA'

Nieuw contract voor
bloembollenbedrijf

1©* CACHETS
$onitcmü

De Amerik. hulp
aan Nederland

Cura<?aose delegatie
komt te laat

België leeft op betere voet met de dollar dan de
meeste andere landen

UITBREIDING P.E.N.-
CENTRALE

Kosten 15 millioen

De geheime notulen
van Linggadjati

MAANDAG 12 JANUARI 1948

PAGINA 2

TIEN JAAR MET AFTREK
VOOR LASSCHUIT

Controle Ambachtsbedrijf

R.K. Schaakclub
„Het Witte Paard"

R.K. Dam genootschap

Burgerlijke Stand

COMITé VOOR DE
„STILLE ARMEN"

Nieuwe aftukken van
„Come dia"

Succes voor „Alfberdingk
Thym"

Wat is hét communisme
eigenlijk?

Nieuwe parkeertarieven

Commandant Ripper da-
kazerne gaat heen

St. Christoffel

Taxi? Bel op 1.2.3.4.5.

Nieuwe Haarlemsche Crt.
Januari 1898

De medische verzorging in de
stad is in handen van 35 artsen,
heel- en vroedmeesters, 9 vroed
vrouwen, 5 tandmeesters en 15
apothekers.

Advertentie: Photographic Cor-
des, Grote Houtstraat 34. Worden
vervaardigd levensgrote bustes,
direct naar het leven genomen.
Vergrotingen in kooldruk en gloor-
zilver.

Gedurende het afgelopen jaar
hébben 552 schoorsteenbranden,
500 kleine en 24 grote binnenbran
den, 53 kleine en 4 grote uitslaan
de branden plaats gehad.

Aankondiging: In de nieuwe
jaargang van het Katholieke
Stuiversmagazijn begint de grote
vervolgroman „De dochter van de
socialist". De beoordeling van „De
■Tijd" staat er bij, n.l.: Fraaie type,
vriendelijke omslag en bijna geen
prijs.

De burgemeester van Haarlem
heeft met de leden van de Ge
meenteraad en de secretaris te
zijnen huize gedineerd.

Het Frans Hals monument zal
worden geplaatst in het Flora
park.

De op het Stationsplein staande
hulpstal der Haarlemse tramweg
maatschappij zal ongeveer 15
meter in Westelijke richting ver
plaatst worden.

Hier ter stede is opgericht een
afdeling van de Vereniging voor
V rouwenkiesrecht.

De burgemeester roept alle in
woners op, lectuur te zenden naar
de/ troepen in Atjeh. Het Rode
Kruis in Atjeh zal ze naar de
verschillende sectoren van ons
ydapper Indisch leger zenden.

DISTRIBUTIENIEUWS

Van het witte dioek

N.K.S. Handbal

Nieuws van de sportclubs

ZANDVOORT

Honderdjarige overleden

Th. v. d. Helm jarenlang
een bekend Haarlemmer

HEEMSTEDE

Jaarverslag van gemeente
arts

„Twee gelukkige dagen"

Agenda R.K. Verenigings
gebouw

Eerste reactie te Hillegom

-

Regering moet document
nog ontvangen

SPAAK IN ONS LAND

Versterking der vriend
schapsbanden

Rondetafelconferentie

In hoger beroep
f 250 geëist

BESOMMINGEN

Door oorlogsgeweld en ondergrondse
actie zijn niet minder dan 31 leerlingen,
leraren of personeel van de M. T. S.
te Haarlem omgekomen. Na de bevrij
ding vormde zich een commissie, die
onder leraren, scholieren en oud-leerlin
gen een prijsvradg uitschreef voor een
gedenksteen, waarop de namen Van de
31 gegrfft zouden moeten worden. De
oud-leerling Van Brakel, die in 1946 was
afgestudeerd, bleek de prijswinnaar te
zijn. Het ontwerp werd uitgewerkt met
hulp van de leraar, ir. Geyl, en fisteren
vond onder grote belangstelling de ont
hulling van de steen in de hall van het
gebouw plaats.

Namens de commissie sprak de heer
W. J. Deelder.eem welkomstwoord tot de
nabestaanden van de verongelukten, tot
wethouder D. Geluk, die het gemeente
bestuur vertegenwoordigde, leraren, oud
leerlingen en het Corps van Leerlingen.
Gezamenlijke financiële steun, waarvoor
de heer G. van Dijk zich zeer beijverd
heeft, bracht dit werk tot stand, aldus
spr., die vervolgens een en ander over
de gebeurtenissen in de benauwde ja
ren ophaalde. Hij droeg de steen over
aan het bestuur van de Vereniging voor
Nijverheidsonderwijs. De voorzitter van
deze vereniging, ir. Van Zwieten, aan
vaardde de steen onder grote
dank, richtte een kort woord tot de
nabestaanden van de gevallenen en
riep de blijvende herinnering van de
nageslachten op. De directeur van de M.
T. S., ir. Ludolph, wees op de grote
waarde van deze hulde aan allen, die
vielen en hij maakte van de gelegenheid
gebruik om te wijzen op de voorbeeldig
sterke houding van dé leerlingen in de
oorlogsjaren.

Nadat de heer Djpgemans namens de
oud-leerlingen had gesproken, merkte de
heer Muurendeel als voorzitter van het
Corps van Leerlingen oa- °P' „Voor de
oorlog hebben wij weinig over vrijheid
nagedacht, in de oorlogsdagen hebben
wij met schade en schande geleerd wat
vrijheid betekent."

Ir: Ludolph legde een bos witte serin
gen aan de voet van de steen, waarna
verschillende kransen werden aangedra
gen. De genodigden defileerden vervol
gens langs de plaats waar nu de na
men van 31 helden voor altijd bewaard
zijn.

De Bijzondere Raad van Cassatie heeft
Zaterdag in een aantal zaken uitspraak
gedaan. Ten aanzien van J. H. Lasschuit
te Haarlem, die het Bijzonder Gerechts-
hof te Amsterdam had veroordeeld tot
twaalf jaar gevangenisstraf met aftrek
omdat hij tot de „Landstorm Neder
land" was toegetreden, werd de straf
verlaagd tot tien jaar met aftrek van
18 Juni 1945 af.

Daar de Stormschool tot de onderde
len behoort, di^ in het reorganisatieplan
van de Kon. Landmacht zijn opgenomen,
zal deze school worden overgeplaatst
naar de Engelbert van Nassau-kazerne
te Roozendaal. Deze kazerne is voor het
grootste deel vernield en moet eerst ge
restaureerd worden. Van de zijde van'
het bestuur der stichting Wildhoef ver
nemen wij nu. dat het rusthuis niet 1
Maart ontruimd zal kunnen zijn, maar
uiterlijk 1 September. Als "het nu maar
niet hetzelfde gaat als met Duinrust in
Overveen.

In het kader van een verscherpte
- controle op de naleving van de loon- en
prijsvoorschriften werd in Haarlem ge
durende een week speciaal het ambachts
bedrijf onder de loupe genomen en wel
in hoofdzaak aannemers, timmerlieden,
schilders en loodgieters.

Bij deze contröle bleek, dat niet al
leen de loon- en prijsvoorschriften
worden overtreden, doch dat ook de ad
ministratievoorschriften onvoldoende
worden nageleefd. Dit laatste waar
schijnlijk wel uit de overweging, dat
juist het ontbreken van de voorgeschre
ven boekhouding het constateren van
overtredingen zeer moeilijk, zo niet
onmogelijk maakt.

Er werden 8 processen-verbaal opge
maakt wegens het niet nakomen van de

administratievoorschriftén, het uitbeta
len van te hoge lonen en het fn reke
ning brengen van meer uren dan in
werkelijkheid aan êen bepaald karwei
was gewerkt.

Voor de onderlinge competitie werden
o.s. wedstrijden gespeeld:

Groep I:

L StevensE. de Ree 01

Groep n

a. v. d. Stoop—M. Vermeer 1—0

J. v. d. Berg—J. Reeuwijk 0—1

H. v. d. Velde—M. v. d. Berg 0—1

J. Hompus—J. Lippus 10

Groep III:

A. Komen—Th Schoorl 1—0

Th. de Looze—H. Stolvoort 1—0

J. J. StolvoortJ. Meyer 10

W. VosseB. Goedemans 10

De uitslagen van de onderlinge com
petitie luiden als volgt:

G. Kraak—C. Heesakkers afg.

Th van Wort—J. Lucas 1—1

G.Hesselman—A. Mas teling 1—1
M. Herben—C. Stijnman 0—2
A. JoostenP. Mul 02

GEBOREN: A. van der Eems-Kam-
stra, z; P. W. G. Aafjes-de Nijs, z; M.

H. Zuidam-Bodegom, z; J. E. Vegter-
Paesi, z; E. N. van den BersfVateler.
z; E. M. Buijs-Moens, z; A. C. Peen-van
den Heuvel, d; J. M. van Kuppeveld-
van Gemert, d; H. Schaefer-van
Schaik, d; A. Libbenga-Pennock. d; C.
M. A. van de Treijden*Steeman, d.

OVERLEDEN: T. van Rijsens, 71 fc
M Koning, 36 j: J- t Hart. 78 j; A. S.
Bijleveld-van Spankeren, 87 j; N. W.
Bom. 79 j.

Rectificatie: geboren, S. de Bijl!
Nachenius-Ridderhof, d.

Het comité voor de „Stille Armen"
betuigt aan allen, die meegewerkt heb
ben om de kerstinzameling te doen
slagen, hartelijk dank.

In de eerste plaats aan de milde ge
vers die het comité in staat hebben ge
steld gedurende de Kerstdagen een
lichtstraal te brengen in vele gezinnen.

In totaal werd pl.m. 13.250.ont
vangen.

De Toneelgroep „Comedia" maakt be
kend dat zij de volgende stukken in
studie heeft genomen: „Oblomow", een
toneelbewerking van de gelijknamige ro
man'van Gontscharew door Gerard den
Brabander. De titelrol wordt onder regie
van Cor Hermus vervuld door Guus
Hermus.

„Another part of the forest", een nieuw'
stuk van Lilian Hellmann, waarin we
voor een groot deel dezelfde personen
terugvinden als in haar vroegere werk
„Little Foxes". (Roofvogels).

Johan de Meester-voert de regie en
de hoofdrollen worden vervuld door
Ank van der Moer, Rika Hopper, Ellen
Vogel, John Gobau, Han Bentz van den
Berg, Henk Rigters.

De R.K. Rederijkerskamer „Alberdlngk
Thym" te Haarlem heeft deelgentjpen
aan een toneelwedstrijd, die de toneel
vereniging „Aloysius" te Amsterdam-N.
bij haar 40-jarig bestaan had uitgeschre
ven. De Kamer verkreeg de eerste prijs,
een zilveren beker, terwijl mevrouw
Jeanne KruyverRubeling de prijs voor
de be^e speelster mocht ontvangen. On
der regie van Herman Moerkerk werd
dit succes behaald met „De Nar", waarin
mevrouw Kruyver de hertogin vertolkte.

De kern van de Kath. Actie van
jongemannen houdt Woensdagavond
14 Janilari ajs. 8 uur in jiet
jeugd gebouw aan het Teylerplein
voor alle jongemannen van de parochie
St. Jan een bijeenkomst, waar de heer
H. van Santvoort het onderwerp zal be.
handelen: „Wat is het communisme
eigenlijk?" Iedere jongèman is van harte
welkom.

Bij de verkeerspolitie in Haarlem zijn
verschillende klachten binnengekomen
over te hoge parkeertarieven. Tot op
heden was het minimum f 0.25 per 6 uur.
Per 1 Januari zijn de tarieven als volgt
gewijzigd: 1 uur 10 cent, 2 uur 15 cent,
langer 25 cent.

De nieuwe tarieven gelden voor Grote
Markt, Stationsplein, Oranjekade (Bol-
lenbeurs) en Wilsonplein.

De luitenant-kolonel R. K. Kloppers
zal Haarlem verlaten en aftreden als
commandant van het depót A.A.T. in de
Ripperda-kazerne. Woensdagmiddag om
3,15 uur zal een afscheidsparade plaats
vinden op het terrein voor de kazerne.
De inspectie der troepen zal dm 2.50
uur geschieden op de Kleverlaan tus
sen het Gem. Sportterrein en de Mar-
nixstraat.

De R.K. Vereniging van Handelsver
tegenwoordigers St. Christoffel hield
haar jaarvergadering in restaurant
„Spoorzicht". De voorzitter wees er in
zijn rede op, dat dit jaar het 40-jarig
bestaan van de organisatie gevierd zal
worden. De verschillende jaarstukken
werden 'goedgekeurd en de gedelegeer
den van de vakgroepen brachten een
rapport uit. De prijs voor de hersen
gymnastiek won de heer Smit te Bever
wijk. Er bleek grote belangstelling te
bestaan voor de vergadering van de
Werknemende Middenstand op Dinsdag
a.s.

Zaterdagmiddag werd in de hal van de Middelbare Technische School te Haarlem een
gedenksteen onthuld voor de in de bezettingsjaren van deze school verongeluktenDe
foto toont ir. PJvZwietenvoorzitter van ae schoolcommissie,, die de steen onthult.

Bioscopen:

Rembrandt: Hue and Cry, in het voor-
progr. Huwel.pl. in Londen (14 j.), 2, 4.15,
7 en 9.15 u.; Cinema Palace: De zoon van
Monte Cristo (14 j.), 2, 4.15, 7 en 9.15 u.:
Luxor: Het wonder van de 34sle straat
(14 j.), 2. 4.15, 7 en 9.15 u.; City: Belle
of the Yukon, in het voorpr. Huwel.pl.
in Londen (18 j.), 2.15, 4.30, 7 en 9.15 u.;
Frans Hals: Minnebrieven (14 j.), 2.30,
7 en 9.15 u.; Spaarne: De zwafte zweep
van Zorro n (14 j.), 2.30, 7 en 9.15 u.

Tentoonstellingen:

Frans Halsmuseum: Werken van jonge
Haarlemse kunstenaars, geopend 1016
uur en Zon- en feestdagen 1316 uur.

Heerkens Thijssen: schilderijen van
een Zuster Benedictines en kleurteke-
ningen van D. Lindeman, geopend in de
week: 10—13 en 14—17 uur.

13 Januari:

Stadsschouwburg: De Haagse Comedie
met „Ze wisten wat ze wilden", 8 u.

Gem. Concertgebouw: Concertgeb.-
orkest o. 1. v. Hein Jordans, 8 u.

Brinkmann: Vergadering Werknemen
de Middenstand, 8 u.

AHSTEBOAMSOBB RIJ TUI O HU.

Baronesse De Vos van Steenwijk-van
Royen is voornemens in de maanden
Januari en Februari, te beginnen met
14 Januari bezoek te ontvangen elke
Woensdag van 3 uur 30 tot 5 uur 30
te haren huize Paviljoenslaan 5.

Morgen, Dinsdag, rijn te Haarlem aan
de beurt voor het afhalen van de nieuwe
bonkaarten en schoenenbonnen: restant
V.

Te Bennebroek: A, B, C en D van 9
tot 12.45 uur en E, F, G van 2.30 tot 4 u.

Te Overveen: WZ van 9 tot 12.30 en
2 tot 4 uur in Gebouw Domi.

In het Spaarnetheater wordt deze
week het vervolg van de film „de
Zwarte Zweep van Zorro" vertoond.
Wie het eerste deel van deze bijzonder
avontuurlijke rolprent, welke zich aan
het einde van de vorige eeuw onder de
bewoners van Idaho afspeelt, heeft ge
zien, zal zeker deze gelegenheid niet
voorbij laten gaan. Boven 14 jaar.

De N.K.S. district Haarlem afdeling
handbal organiseert ook dit paar de
wedstrijden om de Bisschopsbeker, wel
ke verleden jaar gewonnen werden resp.
bij de damesafd. door P.V.C.B. en bij
de afd. heren door Wilskracht, beide uit
Amsterdam.

De eerste elftallen van alle vereni
gingen, aangesloten by de N.K.S. Haar
lem afd. handbal, kunnen hieraan deel
nemen. Inlichtingen bij het Seer. Ar-
chimedesweg 63. Amsterdam.

De Haarlemse biljartkampioen Piet
Kobus zal deelnemen aan het Nederl.
kampioenschap cadre 45/1, dat eind Ja
nuari in Tilburg zal worden gehouden.

De Haarlemse voetbalvereniging
Spaarnevogels bestaat 24 Januari 25 jaar
en zal dit jubileum vieren met o.a. een
feestavond in de Haarlemse Ifegelbond.

Woensdag 14 Januari zal in de Renais-
sancezaal van het Frans Halsmuseum
voor de Volksuniversiteit afd. Haarlem
en omstreken het Aziatische lied be
sproken worden door Bemhard lJzer-
draat. Medewerking verleent de Soen-
danese zangeres E. P. Sadjadibrata.

De trekkingslij sten van de nationale lo
terij ten bate van het kinderhuis „St.
Joseph" te Vogelenzang "zijn vanaf
Woensdag verkrijgbaar aan de admi
nistratie, Zijlsingel, Haarlem.

Vanavond 8 uur wordt de tweede
lezing gehouden in de serie „Reddend
Christendom" voor de K.A.B. in het
Patronaatsgebouw. Spreker is de heer
J. Salman, secretaris van de R.K. Land-
arbeidersbond.

In Huize St. Joseph te Hillegom is
Zondagmorgen in de ouderdom van
ruim 100 jaren overleden de heer Th.
van der Helm, die het grootste deel van
zijn leven in Haarlem woonde. Hij werd
geboren 7 Dec. 1847 te Hazerswóude en
ging op 7-jarige leeftijd naar een boer
derij in de Haarlemmermeer, waar hij zich
wist op te werken tot bedrijfsleider. Toen
hij 37 jaar was, kon hij rich een zaak
kopen in zuivelproducten in de Van Ma-
rumstraat hoek Rozenprieelstraat te
Haarlem, waar hij tot op de oude dag
zijn klanten bediende. Tien jaar geleden
ging bij naar Hillegom om te rusten.
Zijn vrouw werd 84 jaar en op één
maand na kon het echtpaar het 60-jarig
huwelijksfeest vieren. Uit het huwelijk
(Srerden 10 kinderen geboren, van wie de
jongste als pater Franciscaan pastoor der
St. Paschaliskerk te Den Haag is.

Verschenen is het verslag van de ge
meente-geneesheer C. A. van Fraassen,
waaraan wij het volgende ontlenen:

Vanaf de oprichting van het scabies-
station in Augustus '45 tot op heden
werden behandeld 1768 patiënten. By
velen werd deze behandeling maanden
lang voortgezet wegens recidiven en be
geleidende infecties (impetigo).

Terwijl in de laatste maanden van
1945 en gedurende 1946 het aantal be
handelde patiënten 1540 bedroeg, liep dit
getal in 1947 terug tot „228". In Dec. 194.7
bedroeg het aantal behandelde gevallen
nog 17, reden waarom het noodzakelijk
blijft het scabiesstation te handhaven.

De gemeente-geneesheer heeft talloze
malen assistentie verleend aan de po
litie bij ongevallen aan het strand en
op de weg. Met grote waardering wordt
vermeld, de snelle en juiste wijze/waar
op de ziekenauto met bemanning haar
diensten heeft verricht.

Voort organiseerde de dokter een spe
ciale dienst voor hulp aan patiënten, die
tijdens de ophoping van mensen bij het
vervoer per tram, onwel ^werden. Het
grootste gedeelte der patiënten werd
door opgeleide colonisten verzorgd.

Tegen pokken werden ingeënt 109
kinderen. Bijna allen reageerden fel
op deze inenting, doch goed, waardoor
een behoorlijke immuniteit is verkregen.

Tegen diphterie werden met a naro
ingeënt 95 kinderen en volwassenen.

in samenwerking met het Rode Kruis
en de Reddingsbrigade werd georgani
seerd een cursus E.H.B.O., waaraan o.a.
ook het politiepersoneel deelnam. De
meesten van deze cursisten slaagden
voor het eenheidsdiploma E.H.B.O., het
welk werd afgenomen door de directeur
van de Gemeentelijkê Geneeskundig!.
Dienst van Haarlem.

Onder auspiciën van het NIWIN-co-
mité gaf de toneelvereniging van de
Twentse Bank, versterkt met enige
krachten van de R. K. Toneelvereniging
„Ludamus", Zaterdagavond In het R. K.
Verenigingsgeb&uw een opvoering van
het toneelspel „Twee gelukkige dagen".

De heer H. v. d. Broek gaf een goede
interpretatie van de rol van Oom Karei,
mej. Ans Swart een zeer goede vertol
king van Christine Kuiper en de heer
H. Donker zorgde voor een grote verras
sing door een onberispelijke vertolking
van de rol van Joseph Preisinger, door
daarbij keurig het gebroken Hollands
van een Oostenrijker te imiteren. Aan
het eind van het spel reikte de vice-
voorzitter van dé NTWIN met een dank.
woord aan de speelsters en spelers een
doos sigaretten uit.

Aan het slot van de avond declameerde
de heer Striekwold op waarilijk onover
troffen wyze een goed geschreven ge
dicht, gewijd aan de jongens in Indië,
waarmede hij een zeer groot succes
oogstte en waarmede de avond op keu
rige wyze gesloten werd.

De ere-voorzitter, jhr. J. P. W. van
Doom, burgemeester van Heemstede,
hield een toespraak, waarin hij o.m. eni
ge brieven voorlas van Nederlandse mi
litairen, die thans in Indië vertoeven en
die door bemiddeling van de NIWIN te
Heemstede een Kerstpakket hadden
ontvangen. Deze brieven getuigden van
grote dankbaarheid voor het medeleven
uit Nederland.

Woensdag 8 uur: Damclub „St. Bavo",
8 uur leden K.J.M.V., 8 u. Bestuur K.A.B.

Donderdag: Harmonie St. Michaël, St.
Vincentius.

Vrijdag 8 uur: Rijkseenheid.

Werknemers in het Bloembollenbe
drijf zijn te Hillegom bijeengekomen.
Na de opening door voorzitter Bas
Warmèrdam, werden de notulen vast
gesteld. De voorzitter deed mededeling
van het doel dezer vergadering, n.l. de
leden in te lichten over de gang van
zaken na de bespreking in de kleine
commissie en het standpunt, dat de be
sturen en districtcommissies innemen
ten opzichte van da voorstellen voor de
vaststelling van het nieuwe contract
met de werkgevers in het Bloembollen-
bedrijf.

Hierna kwam de bondsvoorzitter, de
heer v. d. Ploeg aan het woord, die
allereerst een overzicht gaf van de
moeilijkheden rond de collectieve con
tracten in de laatste jaren.

In twee-en-half jaar is dit contract nu
voor de vierde maal op de helling. Dit is
niet bevordelijk voor het hoog nodige
vertrouwen.

Nadat de werkgevers en werknemers
langdurige besprekingen hadden gevoerd
om te komen tot de vaststelling van een
nieuw contract, bleek al spoedig, dat er
groot verschil van mening was en be-
sloót men de zaak in handen te stellen
van een kleine commissie, die tot op
dracht kreeg voorstellen te doen voor
de samenstelling van het nieuwe collec
tief contract.

De voorstellen van deze commissie zijn
nu behandeld en zijn door de districts-
besturen en de besturen der drie land
arbeidersvakbonden goedgekeurd. Zij al
leen hebben gemeend deze voorstellen
te moeten aanvaarden en wederzijds is
aangenomen om de voorstellen in de ver
schillende vakbonden te verdedigen.
Deze voorstellen luiden als volgt:

12 vacantiedagen per jaar voor de
vaste arbeiders, waarvan zes dagen ach
tereenvolgens kunnen genomen worden
voor 1 Juni.

Een weekloon extra als vacantietoe-

E^én gulden toeslag op het diploma, zo
wel voor jonge en oudere werknemers.

Vacantiebonnen voor losse arbeiders
(de z.g. 2 pet.)

Spr. wijst op de waarde van deze ver
beteringen op sociaal terrein. Daartegen
over staan echter, zegt spr., enige ver
slechteringen op materieel terrein. Lr
wordt' voorgesteld, wat langer te wer
ken. Ten hoogste is dit 80 uur per jaar.
Deze meer uren-arbeid zullen moeten
worden gevonden in een kwartier min
der middag per dag gedurende negen
maanden en een half uur m de dne
drukke maanden. Ook bestaat er bij de
werkgevers bezwaar tegen de volledige
handhaving van het privilege van vrij
aardanpelen en -of land. i__„„

In het voorstel komen ook de lonen
ter sprake. Voorgesteld wordt de week
lonen van de vaste arbeiders te bren
gen van 39 op 42, voor de losse ar
beiders van 42 op 45.

De spittarieven worden ook verhoogd
en wel als volgt: 20 duim van 0.95 op
1.24 duim van 1.15 op 1.25 en
30 duim van 1.50 op 1-60 alles p.

Na een uitgebreide toelichting op deze
voorstellen verwacht spr. geen ap
plaus voor deze voorstellen, maar toch
waardering voor het resultaat, dat na
langdurige besprekingen en veel moeite
werd bereikt.

Nadat uit de vergadering de or lb
sprekers zeer scherpe critifk op het
voorgestelde waj uitgebracht, is de
Bondsvoorzitter er nogmaals aan begon
nen de zaak toe te lichten en duidelijk
te maken, dat de voorstellen mets in
houden wat buitengewone offers vraagt.
Het is zelfs zo, dat de bloemisten-arbei
ders nu op een betere grondslag komen
op sociaal gebied, doordat zij in het ver
volg bij hun plichten ook rechten kun
nen laten gelden, wat bij de komende
Bedrijfsorganisatie van groot belang
zal blijken te zyn. De voorzitter der af
deling wees er op hoe deze voorstellen
met grote moeite tot stand zijn geko
men en hij acht het onverantwoord wat
de verschillende aanwezigën hebben
gezegd aan het adres van Hoofdbestuur
en anderen en hoe men over de voor
stellen denkt. Handhaving en stipte na
leving van het collectief contract moet
leiden tot betere orde en arbeidsverde
ling. Ook de heer L. Seijsener (be
stuurslid) deed een beroep óp de aan-
wezigen, zodat hij pp het - enig juiste
standpunt der vergadering had gewe
zen, de voorstellen zonder verdere
bespreking aan te nemen. De Geest.-advi
seur wees er op, dat de werknemer pn
de werkgever samen moeten werken.
Maar alles was tevergeefs. Het slot was
zo onwaardig aan katholiek georgani-
seerden. dat wij er geen verder verslag
van maken. Het moet wel een grote te
leurstelling zijn voor de meeste wer
kers, die zoveel tijd en moeite offeren
voor het algemeen belang, als men er
zo op reageert.

ZWITSAL FABRIEKEN
APELDOORN

Omiirent de hulpverlening, welke Ne
derland in het kader van het Marshall
plan van Amerikaanse /ijde heeft te
verwachten en omtrent het standpunt,
dat de Nederlandse regering hiertegen
over inneemt, vernemen wy van officiële
zijde, dat zolèmg de Nederlandse regering
niet beschikt over de officiële gegevens,
zoals deze by het Amerikaanse congres
zijn ingediend en zij in de gelegenheid
zal zijn gesteld de hierin voorkomende
cijfers omtrent de door Nederland te
verwachten steun, te bestuderen, eniger
lei mededeling omtrent het standpunt
der» Nederlandse regering moeilyk kan
worden verwacht. De Nederlandse rege
ring hoopt het betreffende officiële zeer
uitvoerig document zeer spoedig te ont
vangen en zal eerst na bestudering hier
van in staat zijn dienaangaande nadere
mededelingen te doen.

Het comité Rotterdma van Belgisch-Ne
derlands-Luxemburgse samenwerking heeft
in samenwerking met het provinciaal Ant
werpse zuster-comité, te Rotterdam van
daag een Nederlands-Belgische samen
komst georganiseerd, gewijd aan de be
spreking van de betekenis van de inter
nationale handel voor de beide landen, in
het bijzonder voor de grote zeehavens, in
deze landen gelegen.

Hedenochtend werden de Belgische gas
ten, onder wie de Belgische eerste minis
ter, Spaak, ten stadhuize ontvangen. Bur
gemeester Oud hield een toespraak, waar
in hij o.m. zeide dat het bezoek van een
Belgisch minister-president aan het stad
huis een bekrojning is van het werk, dat
twee gemeenten in België en Nederland
sedert het einde van de oorlog met kracht
ter hand hebben genomen: het versterken
van de vriendschapsbanden tussen Ant
werpen en Rotterdam.

Tijdens deze rede, welke in het Frans
werd uitgesproken, wende de burgemeester
zich bok tot de Belgische ambassadeur, er
op wijzend, dat zowel België als Neder
land, hoewel klein, een taak hebben te
vervullen. „Het zal in bet belag van ge
heel West-Europa zijn, dat de betrekkingen
tussen beide landen „goede" betrekkingen
zijn", aldus spreker.

Na de rede van burgemeester Oud ver
kreeg eerste-minister Spaak het woord. Hij
zeide verheugd te zijn, dat Rotterdam op
zijn reis naar Nederland de eerste pleis
terplaats mocht zijn. Rotterdam is tijdens
de oorlog een symbool geweest van Duits
barbarisme en van het verzet van de West-
Eurdpese volken. Moge Rotterdam spoe
dig herbouwd zijn. Over de Benelux-pro-
blmeen sprekend, zeide de heer Spaak, dat
de besprekingen, voorwat België en Ne
derland betreft, niet alleen gaan tussen
Den Haag en Brussel, overtuigd als spre
ker is, dat de Antwerpenaren er voor
zorg zullen dragen,
worden.

dat zij niet ^vergeten

(Van onze parlementaire redacteur)
Zullen de leden van de Surinaamse
delegatie der Ronde Tafelconferentie
reeds op 17 Januari a.s. per vliegtuig
in ons land arriveren, dei eden van de
Curagaose delegatie hebben verkozen
met eenx Engelse boot naar Nederland
te reizen, zodat zij eerst op 24 Januari
hier verwacht- kunnen worden.

Dat is drie dagen te laat, want de
opening'sdatum van de conferentie blijft
gehandhaafd op 21 Januari. Waarschijn-
iyk zullen slechts twee of hoogstens drie
leden van de delegatie van Curasao, die
op die dag in ons land aanwezig zijn, de
opening meemaken.

(Van onze Brussejfe correspondent)

et bezit van een belangryke ura-
nium-voorraad geeft aan België
de mogelijkheid, een byzondere
rol te spelen of te gaan spelen in de
internationale politiek, juist zoals tot nu
toe het bezit van ryke petroleumbronnen
andere landen hiertoe in staat heeft ge
steld.

De Congo waarvan men niet kan
zeggen dat hij door België verwaarloosd
werd, maar die toch nooit voor het moe
derland ls geweest, wat Indië voor Neder
land was wordt nu en is waarschyn-
lijk reeds volop op dit moment België's
grootste troef. En by alle discussies, die
zich op het ogenblik rond de monarchie
afspelen, mag men wel even bedenken
dat de Congo een persoonlijk geschenk
aan het land geweest ls van Koning
Leopold II, de vorst die als weinigen in
staat bleek werkelijk gróót te zien, over
al de kleinheden en kleinzielige bezwa
ren van zijn tijd heen!

Het ls nog niet zo lang geleden dat
de heer Pregell, die president ls van de
Canadese Corporatie voor Radium en
Uranium, van België verklaarde dat het
.geroepen is een steeds grotere rol te spe
len in de wereldgebeurtenissen, alleen al
door het feit, dat het een aanzienlijk
deel van de wereldvoorraden aan ura
nium controleert.

Op het ogenblik dus is de totale op
brengst bestemd voor Amerika. De hui
dige gouverneur-generaal van Belgisch
Congo, de heer Jungers, die thans in
het vaderland verblijft en over enkele
dagen weer vertrekt, heeft ons dit wel
willen bevestigen.

„Ik ben persoonlijk," vertelde hij,
„naar de mijn van Sjinkolobwé gegaan
in de maand Juli van dit jaar. De ex
ploitatie van de mijn is volledig in Bel
gische handen en wordt verricht door
de Union Minière, die er ontzaglijke
kapitalen in heeft belegd. Het uraniufl-
wordt inderdaad aan de Amerikanen
verkocht, maar de regering ontvangt
daarvoor hoge uitvoer-belastingen. Het
personeel bestaat uit Belgen en inlan

ders en .het is een verzonnen verhaaltje
dat de Amerikanen de mijn zouden be
waken of er toezicht op houden. Er is
trouwens niets dat er zich tegen zou
verzetten de uitvoer naar andere lan
den te richten."

Dit laatste is niet het oordeel van alle
Belgen. Men vraagt zich van Hijd tot
tijd af of zich daar werkelijk niets
tegen verzet ep of er met betrekking
daarna, met de Verenigde Staten geen
tot het uranium, tydens de oorlog pf
overeenkomst is gesloten.

OVer dit alles wordt echter het meest
strikte stilzwijgen bewaard. Officieel is
er vrijwel niets te vernemen en het
merkwaardigste is nog dat er zelfs in
het Parlement waarin zich toch altijd
wel enkele „enfants terribles" der poli
tiek bevinden, al waren het maar de
communisten en in dit geval juist zij!
nog geen pertinente stemmen zijn
opgegaan om nauwkeurige gegevens
over dit alles te verkrijgen.

Het ligt voor de hand dat me* in het
huidig stadium der internationale be
trekkingen alles wat maar uit de verte
verband houdt met de productie* van
de atoombom met de grootste geheim
houding omringt en dat België dus ook
zorgvuldig alles verzwijgt wat er in en
buiten de relaties daaromtrent met
Amerika betrekking op heeft.

Overigens heeft waarschijnlijk nie
mand, behalve natuurlijk de commu
nisten, er bezwaar tegen dat het urani
um naar het Westen vertrekt en niet
naar het Oosten! Maar al het uranium?
Er valt tenslotte nog wel wat anders
mee te doen dan atoombommen in serie
te fabriceren! Er kunnen tal van ex
perimenten worden verricht die ons be
slist een betere dienst zouden bewijzen.
Het is niet a priori onmogelijk dat Bel
gië zelf zich met dit vreedzamer ge
bruik zou bezighouden. Tal van landen
uiteraard Amerika en Rusland, maar
verder Engeland, Frankrijk, Zwitser
land, Zweden en niet te vergeten Ne
derland, hebben centra opgericht waar
de kern-energie wordt bestudeerd en
vaar allerlei specialisten inzake dit
'zonder probleem der physica zich
iet proefnemingen occuperen.

En nu is het 'een paradoxaal feit
dat België een der grootste urani
um-bezitters geen wetenschappe
lijke onderzoekscentra heeft die vol
doende op dit punt uitgerust en van

de nodige middelen voorzien zyn,
zeker niet wanneer men rekening
houdt met de betekenis die dit voor
België zou moeten hebben.

Er wordt soms tegen deze toestand
geprotesteerd. Maar het meeste pro
test (voorzover men daarover spreken
kan in een materie die zo aan de pu
blieke aandacht wordt onttrokken!)
komt toch tegen het feit dat de open
bare mening en zelfs het Parlement
niet op de hoogte blijken van de
juiste omstandigheden waaronder en
voorwaarden waartegen de export
naar Amerika plaatsvindt, noch trou
wens van de juiste hoeveelheden.

De reden van dit protest is duidelijk en
weegt inderdaad zwaar genoeg. Het is
deze, dat het uranium op het ogenblik
internationaal België's grootste troef is!
Dat die troef het Belgische „wonder"
heeft verricht, des te beter! Maar is die
troef niet tot meer in staat, is zij niet
groter dan dat? Brengt zij België niet Op
een hoger internationaal plan, waar niet
meer alleen geluisterd, maar ook gespro
ken wordt?

De Amerikaanse minister van Handel,
Harriman, schreef onlangs: „Wij moeten
importeren/Dank zij de mogelijkheden,
die het gebruik van de kernenergie ons
biedt, staan wy nu op de drempel van
een Industriële ontwikkeling die onze
voortbrengst en onze levensstandaard
heel wat hoger kan opvoeren dan zy
thans zijn. Maar onze eigen bronnen van
het vereiste mineraal zijn beperkt. De
grondstoffen, die voor deze energie nodig
zyn, zyn thans de belangrijkste vormen
van de minerale rijkdommen der %ioder-
ne wereld."

Een dergelyk citaat spreekt voor zich.
Amerika begeert uranium. Belgisch
Congo bezit uranium. België zelf heeft
nog veel hulp nodig voor «het 'weer
geheel hersteld ls; het heeft nog enorm
veel nodig eer het met de vereiste
middelen zelf iets met zyn uranium
kan beginnen. De dreiging tussen Oost
en West is nog steeds groot genoeg en
de positie van België is zo dat, als er
van kiezen sprake moet zijn (maar
Spaak doet alles wat gedaan kan wor
den om een derde mogelykheid te
creëren), het vóór de democratie kiest,
desnoods van Amerika, en zeker tegen
de dictatuur van Rusland Om al die
redenén begrijpt men dat het ura
nium thans exclusief naar Amerika
verdwijnt, begr'ypt men, dat België met
de dollar op betere voet leeft dan de
meeste andere landen en begrijpt men
tenslotte het „Belgische wonder".

Ongeacht het feit, dat het oorspron
kelijke, in 1931 gestichte en inmiddels
geheel' afgeschreven machinale gedeelte
van de Centrale te Velsen reeds een
zodanige gebruiksduur achter de rug
heeft, dat eerlang aan vervanging moet
worden gedacht, is gezien de ver
wachte toeneming der energie-behoefte
in de eerstkomende jaren de capaci
teit dezer centrale zodanig, dat zelfs
rekening houdende met de invloed van
de in aanbouw zijnde 150 kV koppellijn
tussen de centralen op het veilige
vermogen omstreeks 1949-1950 volledig
beklag zal zijn gelegd.

Het is dan ook noodzakelyk ten spoe
digste tot verdere vergroting van het
vermogen der centrale over te gaan, zo
schrijven Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland in de begroting van het
P.E.N. over 1948.

Gedacht wordt aan een uitbreiding
met 50 a 60.000 K.W., waardoor het op
gesteld vermogen tot rond 200.000 K.W.
zal worden opgevoerd.

Een nauwkeurige raming van de kos
ten is onder de huidige byzondere om
standigheden practisch niet te maken.
Voorlopig is daarom volstaan ten
einde de nodige bestellingen te kunnen
plaatsen op debegroting 1948 een
eerste termijn van tien millioen gulden
op te nemen van de zeer globaal in
totaal op 12 tot 15 millioen geraamde
kosten dezer uitbreiding. Zo nodig zul
len In de loop van het jaar suppletoixe
begrotingen worden ingediend voor het
resterende deel van het crediet.

In het grote plan van een landelijk
koppelnet voor de electricitpitsvoorzie-
ning is ook de bouw van een koppelver-
binding LeidenVelsenAmsterdam
betrokken. De totale kosten werden op
6 millioen gulden geraamd. Een gedeelte
der materialen is in het buitenland be
steld. De regering blyft er op aandrin
gen, dat ,fleze aansluiting eind 1948 ge
reed zal zijn. Daarom is boven de zes
millioen nog een bedrag van ƒ1.500.000
op de begroting geraamd.

De telefoonautomaatcentrale te Bloe-
mendaal in het hoofdgebouw van de
P.E.N. moet uitgebreid worden, wat
j*45.000 zal kosten. Het leggen van een
telefoonkabel BloemendaalSantpoort
is op ƒ25.000 geraamd.

De begroting sluit met een bedrag van
16.869.000. Aan de reserve kon een be
drag van 434.000 worden toegevoegd.

(Van onze speciale verslaggever)

Voor de tweede maal, nu in hoger
beroep, stond hedenmorgen voor het
Gerechtshof te Amsterdam terecht do
»heer H. A. Lunshof, ex-hoofdredac
teur van „Elsevier", die op 15 October
1947 door de Arrondissementsrecht
bank veroordeeld was tot een boete
van 10.of 10 dagen, „terzake dat
hii. wettelijk als getuige opgeroepen,
opzettelyk niet voldeed aan enige wet
telijke verplichtingen, die hü als zo
danig te vervullen had." De procu
reur-generaal van het Gerechtshof,
mr. J. Fabius, eiste vanmorgen ƒ250.
boete of 1 maand hechtenis.

Zoals men zich herinneren zal betreft
het hier het geval van de geheime
Linggadjati-notulen, die de heer Luns
hof 11 Jan. in „Elsevier" publicerde;
een publicatie die hem een strafrechte
lijke vervolging bezorgde, tijdens het
verloop waarvan hij voor de rechter
commissaris weigerde de bron te noe
men. waaruit hij zijn wetenschap om
trent de notulen geput had. Daarbij zich
beroepend op het beroepsgeheim van de
journalisten.

Als getuige-deskundige werd deze
keer de heer J. M. Lücker. hoofdredac
teur van „De Volkskrant", gehoord, die
op de vraag of een journalist maat
schappelijke schade ondervindt, zo hu
een hem toevertrouwd beroepsgeheim
prijs geeft, bevestigend antwoordde. Ook
na de aanvullende vraag door een der
raadsheren gesteld of dit eveneens zou
gelden, zonder dat de betreffende jour
nalist een belofte in dit opzicht gedaan
zou hebben. En getuigde staal'dé dit met
een voorbeeld uit de practijk. De heer
Lücker verklaarde tevens, dat zowel het
publiek als officiële instanties mede
delingen aan de pers doen.' onder ge
bruikmaking vap de wetenschap, dat zij
tde pers) inzake de bron tot geheim
houding verplicht is. Een der Raads
heren merkte in dit verband op. dat de
journalisten-stand nog niet „afgesloten"
is. zoals die der advocaten en doktólen.
en dat dus een beroepsgeheim betwijfeld
kan worden. De getuige verklaarde hier
op. dat sinds 1 Januari een C.A.O. voor
journalisten is ingegaan, die een journa
list verplicht lid te zijn van zijn orga
nisatie. Een organisatie overigens. di«
hem van zijn beroep kan uitsluiten, als
hij zich onbehoorlijk gedraagt. Getuige
noemde zulks een voorfase van da
tuchtraad, die in de maak is."

De procureur-generaal, mr. Fabius,
zeide in zijn korte requisitoir, dat de
zaak van de heer Lunshof van te vo
ren een verloren zaak was. Hij kan
zich volgens de wet niet beroepen op
zyn zwijgrecht. Spr., die besloot met
te zeggen, dat het proces-Lunshof met
als een „test-case" beschouwd moet
worden, eiste 250 of 1 maand. f

Het pleidooi van de verdediger, mr. S.
Gerbrandy, leidde niet zelden tot een
amusante discussie tussen de president,
mr. J. Spreij, en hemzelf. Een discussie,
waaraan ook soms een der raadsheren
deelnam. Het Hof betoonde hierin een
ongewone welwillendheid! Mr. Gerbran
dy beriep zich voor zijn cliënt allereerst
op overmacht. Juridische verplichtingen
kruisen soms de maatschappelijke ver
plichtingen en de verdediger haalde in
dit verband enige arresten van de Hoge
Raad aan, die moesten aantonen, dat dit
College somtijds de laatste verplichtin
gen het zwaarst laat wegen. Spr. bracht
in dezen de beroepsmoraal ter sprake en
omschreef de overmacht tenslotte zo, dat
de heer Lunshof op een gegeven moment
rekening moest houden en met „een on
geschreven voorschrift" èn met net op
het spel staan van zijn maatschappelijke
positie.

Omtrent het beroepsgeheim stelde
mr. Gerbrandy vast, dat het perswezen
zich zo ontwikkeld heeft, dat dit be
roepsgeheim er in feite is. En de ver
dediger besloot zijn pleidooi met de
woorden: de drukpersvrijheid volgens
de grondwet is zó, dat zij de pers aan
vaardt, zoals zij is. Men kapt nu die
persvrijheid af door het in feite be
staande beroepsgeheim niet 4e erken
nen.

Op Maandag 26 Januari zal het Hof i»
deze principiële zaak uitspraak doen.
Voor verdere uitwerking van het prin
cipe staat eventueel dan nog de Hoge
Raad ter beschikking

IJmuiden 12 Jan. Een stoomtraw
ler IJm. 114 met 3.450. De aanvoer b^
stond uit 8 kisten tarbct en tong.
kisten schol. 30 kisten wyting en 10 K1
ten diversen..