VanZeelandweet
van niets
Ernstige bezorgdheid te Batavia over
lot der overeenkomst
Verduidelijkingen aan Ned.
delegatie niet bekend
c
AMERIKAANSE HULP VOOR
NED.TNDIË?
Regering acht zich alleen aan
zes punten gebonden
BAKEN IN ZONOVERGOTEN LAND
Rode-Kruispost op de grens
tan terreur en orde
Onvermoeid verrichten doktoren
en helpsters hun zware taak
Militairen
kostwinners
Djocja 's
Verbijstering te
Batavia
Republiek zou een eigen leger
mogen hebben
Van Mook Zaterdag
bij Commissie?
Overeenkomst gezonde basis voor
politieke en economische
ontwikkeling"
Nederlandse delegatie behoudt zich
alle rechten voor
Beraadslagingen
uitgesteld
Ministerraad bijeen
.Het weer
O.K. Toean
Toi hoofd en hart
- i
Onder stervende klapperbomen
i*SH
WOENSDAG 21 JANUARI 1948
71ste JAARGANG No. 24055
Betrouwbare Nederlandse
dringen hebben aan Reuier
v®rklaard, dal zij „verbijsterd
®n zeer verbaasd" waren na
kei lezen van de notulen,
^elke leidden tot het onder
tekenen van de wapenslil-
stendsovereenkomsi en de
Politieke punten als basis
ten politieke besprekingen.
tei
Acht personen bewusteloos
in logement
Geval van gasvergiftiging
te Beverwijk
te
VERKLARING MINISTER JONKMAN
Mei siralende overvloed overgiet de zon het Indische
landschap. De gloed wordt slechts verzacht door een
weelderig groene vegetatie. De stoffige landweg slingert
zich door uitgestrekte groene sawahs en dicht met klapper-
bossen en bamboestoelen bezaaide streken. Aan de randen
der sawahs, met de lichtgroene jonge padi, plekken donker
de ver uiieenliggeride kampongcomplexen waar de men
sen wonen die op de sawahs werken. Logge karbouwen
wentelen zich behaaglijk in de modderpoelen en de kleur
van de huid en hel vei der aarde smelten samen tot die van
een massa grijze, brijïge pap. In de verte, sterk contraste
rend met hei blauwe azuur van de lucht, dreigt een don
derbui. Een zwarte massa torent boven de kim terwijl lichte
wolken, als witte zeilen óp een wijde Oceaan, voortglijden
om even later samen ie smelten, zich te verspreiden of op
ie lossen in de blauwe oneindigheid die hei tropische land
schap overkapt.
Opbouw en herstel
A
(Vervolg op pag. 3)
Terugbetaling kolengelden
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Directeur: J. 3. W. Boerrlgter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severtn.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mllflmelei
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentlön eventueel zonder opgave vee
redenen Ie weigeren.
Nóg is (te inkt van het wapenstil-
standsaccoord niet geheel droog
of de leiders van Djocja beginnen
Weer hun oude beproefde spel.
Hoewel Nederland souverein is
in Indonesië en zeker ook blijft totdat
deze souvereiniteit aan de Ver. Staten
van- Indonesië wordt overgedragen
men leze de zes punten van de Com
missie van Drie Zondag jl. door Neder
land en de republiek officieel aanvaard
ratificeerde de republikeinse regering
het verdrag met Egypte, hetzelfde ver
drag* waarmede zij bij vorige gelegen
heden van zogenaamde overeenstem
ming de Nederlandse regering eveneens
irriteerde. Het is gemakkeüijk te begrijpen,
hat deze stap van de republiek zowel
Den Haag als Batavia zeer heeft be
vreemd, can het nu eens zacht uit te
drukken.
De republiek heeft echter reeds haar
antwoord gereed: zij beroept zich op de
Commissie van Drie, die haar tijdens de
bijeenkomst te Kalioerang nabij Djocja,
mogelijk om haar de stap tot het sluiten
van een wapenstilstand gemakkelijker
te maken, het recht zou hebben toege
staan op een eigen leger, eigen financiën
en eigen buitenlandse betrekkingen. Als
deze toezegging zij zou door het Ame.
hkaanse lid der Commissie van Drie
gedaan zijn inderdaad op waarheid
berust is zij een slag in het aangezicht
Van Nederland. Merkwaardig In dit ver
band is ook de houding der republikeinse
delegatie, die bij de aanvaarding van de
ses aan de overeenkomst toegevoegde
Punten, als grondslag voor een politiek
accoord, verklaarde, dat zij deze punten
hechts accepteerde op „basis der con-
®epties en verduidelijkingen, gegeven
door de Commissie van Drie".
Het ls precies hetzelfde spel, dat
Sjahrir en de andere republikeinse lei
ders destijds speelden na de onderteke
ning van het verdrag van Linggadjati.
Dok toen beriep de republiek zich tegen
over Den Haag op de geheime notulen,
Semaakt tijdens de besprekingen met de
Commissie-Generaal, waarbij deze laat
ste zich, zoals bekend, nog al eens ver
galoppeerde. Wij hopen, dat' de Com
missie van Drie zich niet in dezelfde val
beeft laten lokken. -
Intussen mogen wij verwaichten, dat
onze regering zich niet opnieuw zal laten
Verleiden tot uitvoerige discussies over
'nterpretaties van met de republiek ge
sloten verdragen.
Ons geduld is nog niet bekroond, maar
Wol bijna ten einde!
Samengeperst in een hoekje ach-
'or eeh bank in de douaneloods was
eei> groot aantal journalisten heden
ochtend in de gelegenheid het Bel
gische lid van de Commissie voor
Ooede Diensten. Paul van Zeeland,
die omstreeks 11 uur op het vlieg
veld Schiphol arriveerde en van
middag naar Brussel zou doorreizen,
ehige vragen te stellen.
Paul van Zeeland zei. dat hem niets
c«end is van toezeggingen, die het
•herikaanse lid van de Commissie,
raham, aan de republikeinen gedaan
0,1 hebben ten aanzien van leger, fi-
®hciën en buitenlandse betrekkingen.
was het hem niet bekend, dat de
e"üblikeinen voor het tot stand komen
*h het wapenstilstandsaccoord een ver
ste zouden hebben gesloten met
tempte.
Zeeland zei voorts, dat er na het
hertekenen van de overeenkomst
Vie u Nederland en Indonesië een ad-
^1
Viftl iicuciidliu CAA 1UUVUCÖ1C ceil dU"
Va~® is uitgebracht door de Commissie
i -h Drie naar aanleiding van een aan-
ge Vragen, die door beide partijen zijn
jfeld gedurende de onderhandelingen,
beer Paul van Zeeland is heden-
gphdag kwart over twaalf in Den Haag
[WjSekomen, waar hij onmiddellijk een
Ui,n houd had met de minister van
gOitenlandse Zaken. jnr. C. W. G. H.
°o van Boetzelaer van Oosterhout.
(Cistermcirgen werd de Kloosterstraat
ripiTr6verwij k opgeschrikt door het be
de c dat in het burgerlogement van
v. d. Linden zich een ernstig
an.
van gasvergiftiging had voorge-
«ch
olitie
en een vijftal doctoren begaven
^terstond naar het logement en
tety,, daar de gasten, acht in getal, in
biepk'sloze toestand aan. Spoedig
dat zij er minder ernstig aan toe
Slppu? dan aanvankelijk gevreesd werd.
"teest ®én persoon, een oude man,
V/Om' naar het Rode Kruis-ziekenhuis
''anten1 overgebracht. De andere pa-
Be konden thuis behandeld worden,
«et fe-Przaah van het gebeurde lag in
tl dat een gascomfoor, dat men
ten - gelagkamer had laten branden,
?ev0j„p are rubberleiding kreeg ten-
Van Hp Hrnnfffo Hot oqc Irnn
•rij van de droogte. Het gas kon
te slatin ap,pen en steeg omhoog naar
dPzaal met het genoemde gevolg.
Itel^t'jjmcler dan tien meter afstand van
.Jpandhi is een bom ontploft,
»rs- Nio-i ,atma in gebed verzonken
V(v!ï+ werd gewond en Gandhi
rijp met het gebed. Een jonge
eede *?et bezit bleek van een
"om, is gearresteerd.
Zowel in Nederlandse als in Indonesische en republikeinse kringen te Batavia
heerst pessimisme over een spoedige totstandkoming van de politieke overeen
komst, nu sedert Maandag is gebleken, dat de aanvaarding der zes toegevoegde
punten van de Commissie voor Goede Diensten door de republiek slechts is
geschied op basis der „concepties en verduidelijkingen", haar door de Commissie
verstrekt tijdens de vergaderingte Kalioerang van 13 Januari jj. Deze concepties
en verduidelijkingen waren aan de delegatie van het Koninkrijk niet bekend en
zijn eerst Dinsdag 20 Januari des avonds 6 uur aan de Nederlandse delegatie
overhandigd.
Kringen der Commissie te Batavia konden vandaag voor commentaar op de
situatie niet bereikt worden, doch neutrale kringen gaven uitdrukking aan hun
ernstige bezorgdheid ten aanzien van het lot van de overeenkomst der „Renville".
Volgens een Nederlandse woordvoerder tracht de Nederlandse delegatie een
conferentie voor a.s. Zaterdag tot stand te brengen tussen dr. Van Mook en leden
van de Commissie.
Dit geschiedde op Maandag 19 Januari
eveneens aan boord van de „Renville."
Beide partijen accepteerden de 6 pun
ten, de republiek echter pp basis van
bovengenoemde concepties en verduide
lijkingen van Kalioerang, die waren
vastgelegd in de officiële notulen van
die bijeenkomst.
Een woordvoerder van de republiek
verklaarde tegenover Aneta, dat de no
tulen niet bekend waren aan de dele
gatie van het Koninkrijk op 19 Janu
ari. Voorts verklaarde dezelfde woord
voerder thans tegenover Aneta, dat in
deze verduidelijking werd gesteld, dat
aanvaarding van de zes punten van de
Commissie niet betekende, dat de'repu
bliek niet zou kunnen beschikken over
eigen weermacht, eigen financiën en
eigen buitenlandse betrekkingen.
Uitdrukkelijk was van republikeinse
zijde vastgesteld, of het aannemen van
Recapitulerend zij vermeed, dat op
Zaterdag 17 Januari aan boord van de
Renville"' het bestand en de twaalf
punten voor de politieke besprekingen,
welke door de Nederlanders waren voor
gesteld, zijn getekend. Tevens werden
toen aangeboden de zes punten van de
Commissie van Goede Diensten en werd
overeengekomen binnen 48 uur te ant
woorden op de 6 toegevoegde punten.
In verhand met zijn ziekte, was de Nieuw
jaarsreceptie van Paus Pius XII tot vorige
week uitgesteld. Z.H. zegent twee kinderen.
Naast hen Prinses Torlonia, dochter van
ex-koning Alfonso van Spanje.
deze zes punten niet in strijd was met
het bovenstaande. Het antwoord luidde
neen.
Een republikeinse woordvoerder Heeft
hieraan toegevoegd, dat de republikein
se delegatie in de veronderstelling ver
keerde, dat de Nederlandse delegatie
van een en ander op de hoogte was. De
woordvoerder' van de Nederlands-In
dische regering zeide daarentegen, dat
de formele verduidelijking van Kalioe
rang een volkomen verrassing beteken
de voor de delegatie van het Konink
rijk.
De delegktie van het Koninkrijk, zo
zeide hij, ontving de notulen van de zit
ting te Kalioerang eerst Dinsdagmiddag
20 Januari om 6 uur, hoewel de verga
dering reeds 13 Januari had plaatsge
had, en deze notulen zijn gedateerd 15
Januari. Tot dusverre was het de ge
woonte, dat notulen van formele zittin
gen van een der beide partijen met de
Commissie binnen korte tijd aan de we
derpartij werden verstrekt. De thans in
het bezit van het Koninkrijk zijnde no
tulen hebben betrekking op een verga
dering van de Commissie met de Repu
blikeinse delegatie over de betekenis van
de zes punten van de Commissie.
Uiteraard kan hieraan door de Ne
derlandse delegatie geen enkele waarde
worden toegekend, aangezien de Repu
bliek zich reeds 15 Januari had verbon
den de zes punten te aanvaarden op een
wijze, die klaarblijkelijk in overeen
stemming was met de opvatting van de
Nederlandse delegatie, n.l. blijkens een
schrijven van de Commissie van 15 Ja
nuari, waarbij de Republiek in eerste
instantie kennis gaf van de formele aan
vaarding van het bestand en van de 12
punten, welke door de Nederlanders
waren vastgesteld als beginselen van
een politieke regeling en vervolgens van
de zes door de Commissie toegevoegde
politieke punten.
(Daar de tekst van bovenstaande
Aneta-mededelingen ons enigszins ver
minkt heeft bereikt, rrtoet enig voorbe
houd worden gemaakt ten aanzien van
de woordkeus).
Kort voor de hervatting in de Tweede
Kamer van het debat over de regerings
verklaring betreffende Indië, is de mi
nisterraad hedenochtend in het kabinet
van de minister-president gedurende
omstreeks een uur bijeen geweest.
Het Amerikaanse departement
van Buitenlandse Zaken heeft de op
de „Renville" gesloten overeen
komst begroet als een „gezonde
basis voor de politieke en econo
mische ontwikkeling van Indonesië"
en verklaard, dat de Amerikaanse
regering „wegen en middelen on
derzoekt om economische en finan
ciële hulp te bieden."
De tekst van de verklaring van het
ministerie luidt: „De Amerikaanse re
gering heeft het nieuws, dat de Neder
landse en Indonesische delegaties de
voorstellen van de Commissie voor
Goede Diensten van de Veiligheidsraad
hebben aanvaard als basis voor de re
geling van het Nederlands-Indonesisch
geschil, met grote voldoening ontvan
gen. De Amerikaanse regering acht
deze voorstellen rechtvaardig en prac-
tisch en gelooft, dat zij een gezonde
basis voor de politieke en economische
ontwikkeling van Indonesië zuilen ver
schaffen, niet alleen tot voordeel van
de Indonesiërs en Nederlanders, maar
ook van de rest van de wereld. De
Amerikaanse regering feliciteert de
Commissie voor Goede Diensten met
haar uitstekende werk en de Nederlan
ders en Indonesiërs met de geest van
groot staatsmanschap, waarmee zij de
onderhandelingen in tegenwoordigheid
van de Commissie voor Goede Diensten
hebben beëindigd. De Amerikaanse re
gering zal de vooruitgang en wederop
bouw in Nederlands-Indië met de
grootste interesse blijven volgen en on
derzoekt wegen en middelen om eco
nomische en financiële hulp voor deze
wederopbouw te bieden."
Een groot aantal journalisten stelde het Belgische lid van de Commissie
voor Goede Diensten, Paul van Zeeland, bij zijn aankomst op Schiphol
enige vragen.
De Tweede Kamer heeft vanmiddag de beraadslaging over de regeringsver
klaring nopens de ontwikkeling der gebeurtenissen in Indonesië voortgezet.
De minister van Overzeese Gebiedsdelen heeft by het begin der vergadering het
volgende medegedeeld:
Tot goed begrip van de gebeurtenissen, welke zich hebben afgespeeld na de
ondertekening van de zes, door de Commissie voor Goede Diensten aan de reeds
gesloten overeenkomst toegevoegde punten, moet ik de Kamer mededelen, dat de
republikeinse delegatie de zes punten heeft aanvaard met verwjjzing naar de
„conceptions and clarifications", die door de Commissie voor Goede Diensten,
tijdens de bijeenkomst te Kalioerang op 13 Januari j.l„ aan de republikeinse
delegatie waren gegeven.
Deze toelichting was aan de Nederlandse delegatie niet bekend. De
Nederlandse delegatie heeft hierop nog dezelfde dag in een brief aan de
Commissie voor Goede Diensten gewezen en stelde uitdrukkelijk vast, dat de
Nederlandse regering zich uitsluitend gebonden acht aan de in de zes punten
geformuleerde beginselen.
Nog wordt op nadere opheldering over deze aangelegenheid gewacht.
Deze nadere opheldering kan zeer binnenkort worden tegemoet gezien. De
Nederlandse delegatie heeft zich uiteraard alle rechten voorbehouden met be
trekking tot de opvatting der republikeinse delegatie en de toelichting op de zes
punten, door de Commissie voor Goede Diensten gegeven tijdens de vorenvermelde
bijeenkomst-
Tot zover de verklaring van minister Jonkman. Het debat wordt voortgezet.
De heer Schouten (A.R.) vraagt, of
thans het debat wel kan worden voort
gezet. De Nederlandse regering is nog
opheldering wachtende. Er is geen ze
kerheid. Daarom vraagt spr„ of de re
plieken nu' moeten beginnen, of dat ze
uitgesteld moeten worden.
De heer Romme (K.V.P.) verklaart de
vraag van de heer Schouten goed te
kunnen begrijpen. Spr. meent, dat bij
voortzetting van het debat er onzeker
heid bestaat over de inhoud van een
bepaald stuk.
Het lijkt hem wenselijk, thans het
debat niet voort te zetten. De vraag
van de heer Schouten, of de beraad
slaging moet worden opgeschort, is
spr. geneigd bevestigend te beant
woorden.
De heer Joekes (P.v.d.A.) sluit zich bij
de overwegingen van beide vorige spre
kers aan.
De voorzitter meent, dat de discussies
steeds opnieuw ingesteld kunnen wor
den met het oog op de ontwikkeling der
toestanden. Aanvankelijk meende hij,
dat in derde termijn op de zaak zou
kunnen worden teruggekomen.
Besloten wordt de beraadslagingen uit
te stellen.
Verwachting tot Donderdagavond:
Meest zwaar bewolkt met enige
sneeuw of regen en zwakke lot matige
wind uit Zuidelijke richtingen. Tem
peratuur om het vriespunt tot lichte
vorst. Later in het Westelijk gedeelte
van het land wind draaiend naar
West met enige stijging van tempera
tuur.
Zon 8.3617.08, maan 12.253.26.
99
Ti yfensen werken rustig op de
II// sawah en langs de landweg
gaan met rhythmische tred
de dragers van de pikolans, beladen
met de producten van het land. In
deze landelijke sfeer komt de har
monie tot uiting tussen mens en
natuur, die men kan samenvatten
in één enkel woord: Vrede. Het
landschap is vredig, de natuur liefe
lijk en de mens vriendelijk
Doch helaas! Deze groene pracht, dit
llefeiyke landschap en de rustige bedrij-
vlgheid van mens en dier verhullen een
grimmige realiteit. De sfeer van een
vreemde gespannenheid, aanvoelbaar in
stygende mate naar gelang men de rand
gebieden nadert waar zich de vooruitge
schoven posten bevinden van hen, die de
verwekkers van die beklemmende angst
sfeer uit die gebieden verdreven hebben,
neemt plotseling vaste vorm aan als in
versteende climax.
Want daar, als een silhouet van droef
geestigheid, tekenen zich scherp tegen de
achtergrond van de opkomende donkere
donderwolken onafzienbare ryen klap
perbomen af, waarvan de eens zo trotse
bladerenkronen vergeeld en verwelkt
neerhangen langs de rechte stammen. Nóg
staan zy kaarsrecht, doch zy zyn ster
vende deze bomen, omdat de mensen er
de groeipunten van afgeknauwd hebben.
Deze bakens van licht en vroiykheid,
die eens aan het landschap zyn liefeiyk
karakter verleenden, zyn thans geworden
tot monumenten van de honger, stille
getuigen van lijden en terreur, zwijgende
aanklagers tegen de bedrijvers en ver
wekkers van vele wandaden. De tere
band tussen mens en natuur werd hier
verbroken.
Doch temidden van deze door brutaal
geweld veroorzaakte ontnuchtering
groeit er ln de waarnemer een nieuwe
bewustheid. Het is de positieve bewust
heid van de aanwezigheid van bescher
mende en opbouwende krachten, zy
weerspiegelt zich in de gezichten der be
volking en ln de hervatte bedrijvigheid
van land- en kampong-leven.
Men gevoelt, dat er zich een proces
voltrekt. Een proces van nieuw leven,
van opbouw en herstel, ondanks aUes.
Ook dit gevoel neemt vaste vormen aan,
ook hiervan wordt de oorzaak tastbaar.
Want daar, achter gindse kampong met
haar klapperbomen, waarvan de blade
ren vergeeld en droef neerhangen, omdat
hun groeitoppen door schendende door
trekkende benden afgeknaagd zijn, daar
aan de rand van het niemandsland staat
een baken van menselijkheid. Het is een
Rode-Kruispost. Het is er een zoals er
vele honderden zijn in de hongergebie-
den van Indonesië: een oud kampong
huisje, opgetrokken van bamboe.
Helder 'wit steekt de Rode-Kruisvlag
tegen de groene achtergrond der gewas
sen af. Het is de nieuw opgerichte Rode-
Kruispost in kampong Kramat, een vis
sersdorpje, enkele tientallen kilometers
ten Noordwesten van Tangerang. Hier
op de grens van terreur en orde, in deze
branding, waar menseiyk wrakhout
voortdurend aanspoelt wordt het univer
seel beginsel van het Rode Kruis in de
De zwarte contouren van de geschonden klapperbomen verheffen zich
tegen de donkere avondhemel. Silhouet van droefgeestigheid in het
prachtige land, waar stoere werkers met hardnekkigheid en liefde arbeiden
I- aan de wederopbouw.
daad omgezet. Indonesiërs stromen uit
alle richtingen naar de Rode-Kruispost
en vormen, zittende of liggende, groepjes
in afwachting. Want het zyn zieken.
Geen gewone zieken. Tevens zün het ge
tuigen en hun ziekten zün bewyzen. Zij
vormen een groep menseiyke ellende,
veroorzaakt door mensen.
Met opgsetroopte mouwen verrich
ten hier de Rode-Krulswerkers, de
dokter en zyn helpsters, hun taak.
zy vragen niet naar oorzaken, zy
hebben slechts aandacht voor de ge
volgen. zy behandelen de nimmer
eindigende reeks van zweren, scabies,
trachoom, oedeemgevolgen ter plaat
se en sturen gecompliceerde en in
terne gevallen naar de Rode-Kruis-
noodhospitalen.
Medicijnen, straks een gaarkeuken,
kleding om te bedekken de magere,
zieke en verzwakte lichamen, verzwakt
door hongeroedeem; lichamen gedeelte
lijk bedekt door zakkengoed. Dit is de
meest urgente hulp. Het is op deze wüze,
dat het vertrouwen herwonnen en dat
in een nieuwe sfeer van hulp en opbouw
de droeve druk opgeheven wordt. De
nieuwe hoop zal zich straks weerspiege
len: niet alleen in de mens, doch ook
in het karakter van het tropeniand
Zwygend en doelmatig werken de dok
te; eq zyn helpsters. Een moedertje met
ten verwaarloosde zwerende borst on
dergaat een kleine operatie. Dit gebeurt
staande en zy houdt zich goed. Haar
gezicht zegt genoeg; zü heeft vertrouwen
in de toean dokter. Zweren worden ge
reinigd: groter wordt de hoop vuil ver
bandgaas en watten, steeds kleiner de
voorraad medicynen en verbandmidde
len. Straks gaan dokter en zusters nieu
we voorraden halen met de jeep. En
wanneer zy langs de kampongs ryden
en de volgende dag terugkeren met ver
snaperingen, dan drommen de kampong-
bewoners langs de weg en steken hun
duimen °P en roepen: O.K. Toean!
Het vertrouwen is weergekeerd, de
rust verzekerd. En ais de donkere scha
duwen van de tropennacht over het goede
land vallen, dan is het rustig in de
kampongs. Zij zijn gerust, want morgen
komt de jeep van het Rode Kruis weer
voorby met medicijnen, verband en....
biscuitjes!
Hebt gij het zelf beter dan ande
ren. bewijs het dan aari hen, die
in droeve omstandigheden leven.
Naar aanleiding van het artikel
van een bijzondere medewerker
over „Militairen-Kostwinners"
schrijft de heer P. Joh. IJzenbrandt,
referendaris aan de gemeente-secretarie
van Amsterdam, ons het volgende:
Ond^r het opschrift „Militairen-
Kostwinners" wordt in uw blad van 27
December j.l. een beschouwing gewijd
aan het huidige instituut van de kost
winnersvergoedingen. Niet geheel onbe
kend zijnde met deze materie, heb ik
het artikel met belangstelling gelezen
en meen ik er goed aan te doen daar
over enkele opmerkingen te maken.
Volgens de schrijver bestaan er tea
aanzien van het vergoedingssysteem
vele klachten. Of deze klachten, welke
blijkbaar bij het bureau van uw blad
binnenkomen, ook telkens op haar juist
heid worden onderzocht, vermeldt hij
evenwel niet. Nu fe het merkwaardig,
dat de instanties, die by het vaststel
len van de vergoedingsbedragen zijn be
trokken, in het algemeen zeer weinig
klachten vernemen. Dit is een gevolg
van het feit, dat verscheidene gezinnen,
naar iedere insider weet, na de op
komst van de hoofdkostwinner in mili
taire dienst, er financieel niet op ach
teruit gaan, doch in betere omstandig
heden komen te verkeren.
Zodra b.v. een gehuwde dienstplichtige
zich onder de wapenen begeeft, wordt
van zijn bruto-loon 4/5 gedeelte aan zijn
echtgenote als kostwinnersvergoeding
verstrekt, is dit bruto-loon, laat ik zeg
gen, 40 per week, dan ontvangt de
vrouw minstens 32, verhoogd met
0.75 als tegemoetkoming in de kosten
voor ziekenfondspremie. Zijn er kinde
ren, voor wie kinderbijslag werd geno
ten, dan wordt aan gemelde bedragen
nog de bijslag toegevoegd. Zo zal in het
onderhavige geval een gezin met twee
kinderen, voor wie aanspraak op kin
derbijslag bestaat, in totaal ontvangen
ƒ32 plus 0.75 plus ƒ4.80 (kinderbij
slag) is 37.55 pier week. Toen de man
thuis was ontving hy bruto 40
plus ƒ4.80 kinderbijslag, doch hiervan
moesten betaald worden loonbelasting,
fondsenpremie etc., zodat het netto-loon
beduidend lager was en niet ver boven
het uit te keren vergoedingsbedrag, dat
vrij ls van belastingheffing, uitstak.
Vermits de dienstplichtige, wat kost,
kleding en onderhoud aangaat, tijdens
zijn diensttyd niet ten laste komt van
zijn gezin, volgt hieruit, dat dit tydens
zijn afwezigheid volstrekt geen geldelijk
nadeel lijdt.
Enigszins anders ligt het geval, waar
het betreft een gehuwde dienstplichtige,
die geen kinderen heeft en wiens echtge
note na hét huwelijk bij haar ouders,
schoonouders of naaste verwanten isbly-
ven inwonen of is gaan inwonen. Hier is
na t huweiyk geen belangrijke wijziging
in de gezinstoestand gekomen. Huishuur
behoeft doorgaans niet of weinig te
worden betaald, terwijl het gebruik van
gemeenschappeiyke maaltyden een be
langrijke besparing ln de kosten van
levensonderhoud oplevert. Het enige
verschil met voorheen ls veelal, dat de
vrouw thans in het bezit is van een
trouwboekje, waaraan zy het recht op
uitkering kan ontlenen.
Men ontkomt niet aan de indruk, dat
menig huwelijk wordt gesloten met het
oogmerk, in het genot van bedoelde uit
kering te geraken. Om hieraan, althans
enigermate, paal en perk te stellen, heeft
de Overheid bepaald, dat de echtgenote
van een dienstplichtige, inwonend by
haar naaste verwanten en geen kinderen
te haren laste hebbend, niet meer dan
3/5 gedeelte van het loon van haar man
als. vergoeding kan krijgen en dat haar
ten hoogste een bedrag van ƒ25 pet
week mag worden toegekend.
Hoewel uw medewerker erkent, dat
de regeling niet onaardig is, voor zover
de kleine gezinnen hiermede te maken
hebben, meent hy, dat dit niet gezegd
kan worden ten aanzien van de meer
grote gezinnen. Ter staving hiervan
haalt hij een brief aan van een arbeider,
wiens gezin bestaat uit man, vrouw,
drie dochters en twee zoons. Ka vertrek
van de jongste zoon, die in militaire
dienst moest, bleef er precies ƒ50 als
weekinkomen over en kwam het gezin
dus niet voor kostwinnersvergoeding in
aanmerking, wijl bij een overbiy'vend in
komen van ƒ50 en meer geen vergoe
ding zou mogen worden toegekend.
De voorstelling van zaken, in die brief
gegeven, is niet geheel duidelijk. Vreemd
doet het aan, dat de jongste zoon uit
het gezin ƒ35 per week verdiende, ter
wijl de vader met de oudste zoon en de
dochters tesamen niet meer dan 50 in
brengen. Natuuriyk kunnen daarvoor
byzondere oorzaken zyn. Vader of een
of meer vazi de andere gezinsleden kun
nen ziek dan wel geheel of gedeeltelijk
invalide en daardoor niet of niet ten
volle tot werken in staat zyn. Gesteld
echter, dat het genoemde bedrag van
50 bestaat uit de verdiensten
van de vader ad 25 en uit die
van de kinderen, zijnde eveneens
25, dan zou tóch vergoeding kun
nen worden gegeven en wel tot een
bedrag van ƒ0.90 per dag of ƒ6.30 per
week. Immers bij de vaststelling van
het vergoedingsbedrag worden de in
komsten van de inwonende meerder
jarige kinderen niet ten volle medege-
teld, doch slechts voor gedeelte. Zou
het gezinshoofd werkloos zyn en de ver
melde 50 alleen afkomstig zijn van de
kinderen, dan zou de vergoeding zelfs
1.80 per dag of 12.60 per week kun
nen belopen.
Vooraleer op een klacht in te
en zich een oordeel er over te vormen
is het van belang, de bijzonderheden
tot in finesses te kennen en te infor
meren naar de reden, op grond waar
van op een ingediende aanvrage om
kostwinnersvergoeding afwijzend werd
beschikt. Dikwyls zal dan blijken, dat
een geheel andere reden aanleiding is
geweest tot het afwijzen dan de klager
aangefeft.
Voor de terugbetaling van kolengel
den ten postkantore tegen inlevering
van de bonnen 78 B.V. en 81 B.V. zijn
morgen aan de beurt BriCo.
