KABINET-SJARIFOEDDIN AFGETREDEN Hatta nieuwe formateur Militair vervoer omvat een uitgebreid apparaat Churchill tegen verenigd socialistisch Europa VAN 55~DAGEN TOT 2M DAG De Fokker 7 vloog in 1924 voor het eerst naar Indië I Militairen kostwinners Twee republikeinse generaals treden uit onderhandelingscommissie Comm. G.D. naar Djocja Gemiddeld zeven troepenschepen per dag in Tandjong Prioh ERIC de Noorman Thans grotendeels in Den Haag ontvangen Medewerking van conservatieven aan buitenlandse politiek Uit de roemrijke dagen van „Pelikaan" en „Uiver" en .Het weer Verliezen in Indië Duitse kloosterzusters naar Rusland getransporteerd In twee jaar 23.500 passagiers Tot hoofd en hart Onderzoek tegen de „Merdeka" Mgr. Poels bediend Hoogovens en wederopbouw te Velsen Maandenlang werken in de mijnen, ernstige mishandelingen ZATERDAG 24 JANUARI 1948 o 71ste JAARGANG No. 24058 Soekamo heeft in een radio-redevoering bekend gemaakt, dat hei kabinei-Sjarifoeddin is afgetreden. Aan Hatta is de vorming van een nieuw kabinet opgedragen. Terstond hierna deelde radio-Djocja mede, dat twee repu blikeinse leden van de Indonesische commissie voor het staken van het vuren, die met de Nederlanders onderhan deld hebben over de besiandsovereenkomst van de „Ren ville" via de Commissie voor Goede Diensten, eveneens hun aftreden bekend hadden gemaakt. Deze twee leden zijn luitenant-generaal Urip en generaal-majoor Karfasasrhita. Twee vraagstukken Notulen Kalioerang: Geen machtiging van C.G.D. tot' publicatie TREEDT HATTA AF ALS VICE-PRESIDENT? DOOR DE LUCHT NAAR IASULINDE DRS. L. DE JONG Geen weekoverzichten meer voar de V.A.R.A. 476 BUREAUX VAN REDACllE EN ADivli. .ici I RATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544*. Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 - ABONNEMENTSPRIJS 54 cent» per week, f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Directeur: J. 3. W. Boerrlgter. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAAfiLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimete hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m hoogte De administratie behoudt zich het recht voot advertentiën eventueel zonder opgave var redenen te weigeren. De republikeinse omroep deelde verder mede, dat vooraf een volle dige kabinetszitting was gehouden om nog te trachten het kabinet te hervormen en tenminste de val van Sjarifoeddin te voorkomen. Men verwacht, dat Hatta een nationaal kabinet zal vormen en wellicht reeds vandaag een lijst van minis ters gereed zal hebben. Het was U.P. Vrijdagavond niet mo gelijk met Nederlandse bronnen in con tact te treden, doch naar verluidt, wa ren zij reeds de gehele week bang, dat het kabinet-Sjarifoeddin ten val zou gebracht worden onder krachtige druk van de zijde der nationalisten, die zich voornamelijk niet met de Van Mook- hjn konden verenigen. Naar verder vemomeft wordt zou Hatta, toen hij veertien dagen geleden in Djokjakarta terugkeerde, door de republikeinse leiders ondervraagd zijn Over de voorstellen, die tot het bestand geleid hebben. Hatta zou volgens deze neutrale kringen Sjarifoeddin gesteund hebben in zijn voornemen om de be standsovereenkomst en de politieke voorstellen te aanvaarden. De algemene indruk is echter, dat de val van het kabinet de nakoming van de wapenstilstandsovereen komst tamelijk twijfelachtig maakt. De Oommissie voor Goede Diensten is na de val van het kabinet-Sjarifoed din vandaag naar de republikeinse hoofdstad gevlogen. Zij zal met het nieuwe kabinet beraadslagen over de voorwaardelijke aanvaarding door de republiek van 6 der 18 politieke grond beginselen, die de Commissie als basis voor een eventuele regeling met Neder land heeft voorgesteld. Twee vraagstukken houden de leden van de Commissie voor Goede Diensten na het aftreden van het kabinet-Sjari foeddin thans bezig: 1. Zal de val van het kabinet afbreuk doen aan de „Renville"-overeenkomst, welke de basis vormt voor de nog te voe ren politieke besprekingen? 2. Betekent de val van het kabinet, dat de Indonesische delegatie zal worden ge wijzigd of geheel zal worden vervingen? In Nederlandse en in UNO-kringen waagt men zich hieromtrent niet aan veronderstellingen. Neutrale officiële kringen beschrijven de interne situatie in de republiek als „midden in de strijd van taktiek verwisselen" en voegen hieraan toe, dat de gevolgen op dit ogen blik moeilijk zijn te schatten. „Wij zullen echter spoedig meer weten," aldus deze kringen. In Nederlandse kringen toonde men zich niet verrast over de val van het kabinet-Sjarifoeddin. Men wees er op, dat reeds dagenlang de republikeinse pers, de Masjoemf en de nationalistische partijen een sterk afwijzende houding Met aan boord een bataljon infanterie Uit Den Bosch, een compagnie aan- en afvoertroepen uit Zuidlaren, een deta chement mariniers uit Bergen op Zoom cn het 50ste veldhospitaal uit Kampen, tezamen ongeveer 1500 man, vertrok Vrijdagmiddag het s.s. „Waterman" uit Rotterdam naar Indië. Het 50ste veld hospitaal heeft 'n NIWIN geluidsverster kersinstallatie meegekregen, bestaande Uit een versterker, vijf luidsprekers, 100 kussenluidsprekers, een gramofoon met Pick up en een microfoon. De actie voor hospitaal-versterkersinstallaties stelt de NIWIN in staat deze aan de uitrusting Van de veldhospitalen toe te voegen. In de hut van kapitein P. Bubber- tnan troffen wij kolonel K. J. Schum- melketel, hoofd van de Coördinatie Militair Vervoer te Batavia, die enige dagen in Nederland vertoeft voor besprekingen met het verkeers wezen, met het oog op het io effi cient mogelijk gebruiken van terug kerende troepenschepen. De C.M.V. heeft, aldus de kolonel, een zeer veelomvattende taak en is eigenlijk een superreisbureau. Niet alleen verzorgen wij de schepen, jhe uit het moederland met troepen binnenkomen of die met troepen ver dekken, doch ook zorgen wij voor het dilitair vervoer tussen de eilanden, Waarvoor wij eigen charterschepen en hjndiensten van de K.P.M. gebruiken. Daarnaast hebben wij de beschikking °Ver talloze Dakota's en nu de Staats- sPoorwegen in Indië langzamerhand ook Weer op orde komen speciaal in Oost- ^ava en Zuid-Sumatra is het spoorweg- Verkeer weer aardig op gang kunnen wij ook deze voor het vervoer inscha kelen. Hoe druk wij het hebben blijkt wel uit het feit, dat wij in Batavia gemid deld voor zeven schepen per dag heb ben te zorgen; we hebben zelfs top dagen van 12 schepen en zelfs telden wij eenmaal 26 schepen. hadden aangenomen t. a. v. de wijze, waarop Sjarifoeddin de besprekingen aan boord van de „Renville" heeft ge voerd. Hoge Nederlandse autoriteiten zouden vanmorgen met dr. Van Mook de si tuatie bespreken. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft o.m. het volgende ver klaard: De notulen van Kalioerang zijn Vrijdagmorgen grotendeels ontvan gen. De Nederlandse regering kan dit stuk, hoe gaarne zij ook volledige inlichtingen zou willen verschaffen, niet publiceren zonder nadrukke lijke machtiging van de CGD. Een dergelijke machtiging is niet ver kregen. Er zijn in de onderhande lingen van de laatste maanden do zijnen stukken tussen de Neder landse en republikeinse delegaties en de CGD gewisseld. De tinq avis en de notulen van Kalioerang zijn eenzijdige verkla ringen, die de Nederlandse regering niet heeft aanvaard. Derhalve acht zij een van haar uitgaande bekend making daarvan onjuist. Tegen de redactie van het republikein se dagblad „Merdeka" wordt, in verband met een publicatie van 17 Januari, een qnderzoek ingesteld. In de betreffende publicatie werd gemeld: ,,Het Neder-, landse leger zal binnen drie maanden geleidelijk worden teruggetrokken tot de stellingen van voor 21 Juli 1947." Dit bericht wordt als onrustzaaiend en leu genachtig beschouwd. Naar Aneta verneemt, zal Hatta thans onder de huidige omstandigheden als vice-president moeten aftreden. In Friesland wordt nabij Wellina hard gewerkt aan de verbinding tussen de Afsluitdijk en Heerenveen. De nieuwe brug aldaar vormt een belangrijke schakel in deze verbinding. (Telefonisch van onze Londense correspondent) Londen, 23 Januari Heden, tijdens de tweede dag van het Lagerhuisdebat over Engelands buiten landse politiek, sprak zowel de leider van de oppositie Churchill als minister president Attiee. Churchill beloofde de medewerking van de conservatieven voor Bevin's politiek en herinnerde aan zijn rede te Fulton, bijna twee jaar geleden. Hij betuigde zijn tevredenheid over het feit, dat de meningen, die hij bij die gelegenheid had geuit, nu waren gewor den tot de officiële politiek van het Engels sprekende gedeelte van de wereld. Evenals Eden in het debat van gisteren, waarschuwde hij echter tegen de „grote vergissing" en het „gebrek aan plichts besef", bestaande in een poging een Interieur van de nieuwe tram, welke in Amsterdam komt te rijden. Mederijden zonder betalen is uitgesloten, want bij het binnenkomen moet men meteen aan de conduc teur betalen. Op- en afspringen is niet meer mogelijk, want de deuren worden gesloten en de treeplanken opgeklapt. In het land, waar Eric de Noor- Vgn terecht komt, leven ook nog cir,fSacfltiOe spinnen. Eric merkt Pas, als hij, precies zoals een rJn een web gevangen raakt, h ütnsdag af zijn deze avonturen l °nze krant te lezen. n 1919 loofde het Ned.-Indische Gouvernement een prijs van 10.000 gulden Uit voor de eeiste vlucht NederlandIndië. Deze prijs werd tot f 228.000.verhoogd plus f 40.000.van het Nieuws van den Dag van Ned.-Indië. Maar niemand slaagde er fn voor I September 1920 ook maar toebereidselen te maken om de sprong te wagen. Nu, in 1948, wordt een dagelijkse dienst met Constellations op Batavia gevlogen met 44 passagiers. De reis duurt 2'A dag en de machines zijn zo goed ingericht, dat de luchtreizigers even fris aankomen als zij vertrekken. sagier de sedertdien befaamd gebleven Amerikaanse milllonnair van Lear Black meenam. Hij startte 14 Juni 1927 en vol bracht de heenreis In 13 dagen, in 20 dagen, waarvan 10 vliegdagen, werd de terugrei? gemaakt. Nog meer tot de ver beelding sprak in datzelfde jaar de be roemd gebleven eerste postvlucht met „De Postduif", bemand door Frijns en Koppen. De Fokker 7B was in 28 dagen uit en thuis. Eerst sedert 1929 kkn men van een min of meer geregelde dienst op Batavia spreken. Na twee proefvluchten in 1928 werd van 12 September 1929 af drie maanden iedere veertien dagen een proefvlucht met postvliegtuigen gehou den. Het duurde tot 25 September 1930 voordat een geregelde veertiendaagse dienst AmsterdamBatavia kon begin nen. Deze diensten werden allengs uit gebreid tot wekelijkse diénsten. In die tijd vloog men HVA uur in elf dagen. Per vlucht werd tot 500 kg. post ver voerd, waarnaast ruimte was voor drie of vier passagiers in de Fokker 18. Soer, Grosfeld en Beukering 30 De cember op een koude avond terug kwam en door maar liefst 22.000 be wonderaars werd verwelkomd. Bjj de eerste enkele reisvlucht naar Batavia had de gebruikte Fokker 7 een „plafond" van 2500 meter met de luchtvaartongemakken, die men op en beneden die hoogte maar kan beden ken. Voorzien van de meest moderne, verbluffende apparatuur vliegen thans reële „luchtkastelen" op doorgaans zes kilometer hoogte even rustig als een su per de luxe-auto bij mooi zomerweer op een Autostrada. Bovendien zijn de lucht wegen beter „geplaveid" dan de zand weggetjes van October 1924, toen een Fokker '7, bemand door A. N, J. Tho massen, A. Thuessink, Van der Hoop en H. van van Weerden Poelman ais pi loten en de werktuigkundige P. A. van den Broeke het traject in 55 dagen vol bracht. De mptor van dit „kistje" raakte onherstelbaar defect bij een nood landing in Bulgarije. Zo snel mogelijk werd een nieuwe.... per trein nagezon den. De eerste retourvlucht op Indië werd volbracht met een driemotorige Fokker i A door G. J. Geyssendorffer, die als pas- 18 December 1934 startte de Fokker 20 „Pelikaan", die in 4 dagen, vier uur en veertig minuten Batavia be reikte. Het enthousiasme fn Batavia was grenzeloos, evenals op Schiphol, toen deze machine met Smirnoff, Gedwongen door de vraag naar meer passagiersruimte, schafte de K. L. M. in 1934 vijftien DC-2-machines aan. De eerste, de „Uiver", won de handicaprace naar Melbourne en werd, bestuurd docr K. D. Parmentier, tweede in de snel heidsrace, waaraan speciaal gebouwde race-vliegtuigen, „vliegende benzine tanks", deelnamen. In 1935 werd tweemaal per week ge start. Een normale reis duurde 5A dag, In 1937 vloog men driemaal per week op Batavia, op welke route twaalf machi nes werden gebruikt. Het aanbod van post en passagiers nam geregeld toe. Het belang van de Indië-lijn met zijn tussenstations werd groter naarmate aansluitende diensten werden gevlogen. Doorverbindingen naar bijv. Kaapstad, Hongkong, Brisbane en Sidney door bui tenlandse maatschappijen of de KNILM maakten dit, traject uiterst aantrekkelijk. De oorlog knotte uitbreidingsmogelijkhe den aan alle kanten af en zette tenslotte de langste luchtlijn ter wereld stop. Sinds 10 November 1945 is weer met man en macht gewerkt en thans is men zo ver, dkt men met een renderende maat schappij een dagelijkse dienst met Constellations uitvbert. Door de mogelijkheid grotere afstanden in één ruk af te leggen, waardoor tus senstations worden vermeden, is de oor spronkelijke route van 14.500 K.M. met bijna 1090 KM. bekdrt. Uit enkele cij fers blijkt reeds, hoe groot.de vlucht is, die de Indië-lijn sedert 1928 heeft geno men. Tussen dit jaar en 1940 werden 22.459 passagiers vervoerd. In dezelfde twaalf jaar werden 103.919 uren gevlo gen «ver 23 en een half millioen kilo meter. In de jaren 1846 en 1947 werden tezamen 23.490 passagiers vervoerd in totaal 42.278 vlieguren over ruim twaalf en een half millioen kilometer. In ruim 15 jaar tijds werd het aantal vliegdagen van elf tot 2A teruggebracht. Over de hoeveelheid post en vracht, die in deze jaren vervoerd werd, zou men bezwaar lijk kunnen klimmen. Over de cijfers struikelt men bijkans. socialistische partijkleur te geven aan de Europese eenheidsbeweging. Men had een Europees verbond van socialistische -partijen voorgesteld als substituut voor een beweging, die alle partijen omvatte. „Niets", aldus Chur chill, „zal onverstandiger of meer reac- tionnair kunnen zijn dan dat. Door te proberen een VerenigdSocialistisch Europa te scheppen, plaatst men zich op hetzelfde plan als bij een poging een Verenigd Communistisch Europa te scheppen." Churchill meende voorts, dat de landen van West-Europa spoedig tot een vorm van eenheid moesten komen om vervolgens zich gezamenlijk tot Rus land' te wenden voor het bereiken van een overeenkomst, hetgeen Churchill mogelijk achtte, daar de ervaring had geleerd, dat de Russen zich aan een overeenkomst hielden, zolang het in hun eigen belang was. Hij achtte het hoogst gevaarlijk de zaken op him be loop te laten en sprak in dit verband over oorlogsgevaar. Hij meende, dat men de pas moest forceren door een overeenkomst met Rusland te zoeken voor het te laat was. Crossman, die daags voor' het debat met zijn politieke vrienden in „The Daily Herald" aangedrongen had op een Socialistische Unie, verdedigde dit plan in een zeer bekwame rede. (Vervolg op pag. 3) Verwachting tot Zaterdagavond. Matige, tijdelijk krachtige Oostelijke wind. Zwaar bewolkt met voorname lijk in het Zuiden vaii het land hier en daar enige sneeuw of regen. Aan vankelijk plaatselijk nevel of mist. Temperatuur om het vriespunt. Zondag: Zon 8.3217.13, Maan 14.29 —7.31. Maandag: Zon 8.3117.15, Maan 15.46—8.31. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen in de afgelopen week de volgende verliezen zijn gerappor teerd: Kon. Marine: Mar. H. J. H. BOS, afkomstig uit Groningen. Gesneuveld 19 Januari. Koninklijke Landmacht: Sold. H. A. PRENGER, afkomstig uit Heerlen. Gesneuveld 31 December 1947. Serg. P. C. EMONS, afkomstig uit Valkenswaard. Gesneuveld 13 Januari. Sold. Ie kl. P. MULDER, afkomstig lilt Alkmaar. Gesneuveld 13 Januari. Huzaar J. VAN AKEN, afkomstig uit Rotterdam. Gesneuveld 14 Januari. Sold. C. G. J. BEEKMAN, afkomstig uit Eindhoven. Gesneuveld 14 Januari. Sold. P. BRON, afkomstig uit 's-Gra- venhage. Gesneuveld 14 Januari. Opperwachtmeester G. N. ROOZING, afkomstig uit Alkmaar. Gesneuveld 14 Januari. Ie It. G. J. WIRTJES, afkomstig uit Amsterdam. Gesneuveld 14 Januari. Serg. W. J. ZEEMAN, afkomstig uit Oosterland (Zld). Gesneuveld 14 Jan. Sold. Ie kl. K. KNOL, afkomstig uit Steenwijk. Gesneuveld 17 Januari. Sold. Ie kl. B. SCHUT, afkomstig uit Vlagtwedde. Gesneuveld 17 Januari. Korp. W. SPIJKER, afkomstig uit Veendam. Gesneuveld 17 Januari. Serg. H. VOS, afkomstig uit Stads kanaal. Gesneuveld 17 Januari. Sold. Ie kl. J. P. DON, afkomstig uit Vlaardingen. Gesneuveld 18 Januari. Koninklijk Nederlands-Indisch Leger: Man. sold. Ie kl. A. SENGKE, afkom stig uit Ned.-Indië. Gesneuveld 16 Jan. Mgr. Dr. H. Poels is nit voorzorg voorzien van de H.H. Sacramenten der Stervenden. De hoogovens hebben aangeboden hun inkoopafdeling in te schakelen bij de materiaalvoorziening voor de hui zenbouw der gemeente Velsen, teneinde daarmede de wederopbouw te steunen. Generaal Dwight Eisenhower heeft Vrijdag medegedeeld, dat hij zich niet beschikbaar zal stellen als candidaat voor het presidentschap van de V.S. Een uit de Sovjet-Unie naar Duits land teruggekeerde krijgsgevangene bracht het volgende bericht mede, welks geloofwaardigheid van Duitse kerkelijke zijde bevestigd wordt, al dus meldt het K. N. P. Het werpt een veelzeggend licht op de ont zettende toestanden, waaronder de uit de Sovjet-zone in Duitsland ge deporteerden lijden. „12 Ocober 1947 werdén wij op het station van Stalino op transport naar Duitslatid gesteld. Wij hadden tot dan toe in de mijnen van Stalino gewerkt. Op dezelfde dag werden de mensen, die. onze plaatsen daar moesten innemen, op het naastliggende treinspoor uitge laden. Het waren 1400 zusters van de H. Vincentlus. Zij maakten een ellendige indruk en 2&gep er even slecht uit als wij. Ongevéer de helft van de zustere droeg nog het, natuurlijk besmeurde en gescheurde ordeskleed, de overigen droe gen werkpakken. Ik kon met twee zus ters 6preken. Zij vertelden mij, dat zij in 1946 uit hun huizen in de Oostelijke zone waren gehaald en in Pommer^n tot een groot transport samen werden ge voegd. De ene zuster kwam uit Stargard, de andere uit Leipzig, de ene was 34, de andere 39 jaar. Volgens mij waren er ook zusters bij van ongeveer 50 jaar en ouder. In 1946 hebben de zusters bij de bruggebouw over de Dnjepr zware mannenarbeid verricht. Toen werden zij opnieuw in een transport samengevoegd en haar werd medegedeeld, dat zij in de mijnbouw zouden komen, dat zij een betere verpleging zouden krijgen, tot April moesten werken en dan naar huis zouden gaan. De zusters geloofden hier niets van, behalve dan dat zij naar de mijn gin gen. Zij waren erg bedrukt. Haar groot ste verdriet was, dat zij onder de wille keur van de bewakingsmanschappen hadden te lijden. Zij benijdden haar ge storven medezusters. De slechte voeding, de zware arbeid, de armzalige huisves ting, de miserabele lompen, dit wilden ze allemaal dragen, zelfs ziekte en dood, Het is heter, dat de naastenliefde de hand, die krampachtig op de portemonnaie ligt, losmaakt, dan dat een maatschappelijke omwen teling dit doet. maar wat zij te lijden hadden van de bewakingsmanschappen was niet te ver dragen. Willekeurig werden afzonder lijke zusters uit de barakken gehaald, onder voorwendsel, dat nagegaan moest worden in welke arbeidsklasse zij vielen en bij welke overeenkomstige com mando's zij moesten worden inge deeld. Ook kwam het voor, dat dronken wachtposten de zusters mid den in de nacht haalden. Ieder, die naar huis terugkeerde, was er vast van overtuigd, dat de zusters zeer ernstig werden mishandeld. Wij hadden immers onze eigen ondervinding, want wij wa ren maanden lang aan het werk in de mijnen geweest met Rode Kruiszusters uit het burgerlijk geïnterneerdenkamp 280/15, dat vlak naast ons kamp 280/405 in Makiewkam, 15 K.M. van Stalino, lag. Zij hadden openlijk over deze toe standen gesproken. Van de Zusters van St. Vincentius hoorden wij verder, dat zij met 1500 zus ters uit Dnjepropetrowsk vertrokken waren. Tot aan Stalino waren ongeveer 50 doden en evenveel doodzieke zusters uitgeladen. Alle zusters droegen haar ordekruis nog zichtbaar op de borst. Toen wij vertrokken, wenkten zij en riepen ons toe: „Groet het vaderland!'j Zelfs de hardste soldaat liepen de tranen over de wangen. Wij konden dit schouw spel niet vergeten. Het ontroert me nog als ik er aan denk." Na 7 jaar is er een einde gekomen aan de reeks radio-uitzendingen van het buitenlands weekoverzicht van drs. L. de Jong, directeur van het rijksin stituut voor oorlogsdocumentatie, dat in de Vrijdagavondprogramma's van Radio-Oranje bekendheid verwierf en na de bevrijding eerst in de program ma's van Radio-Nederland in overgangs tijd, later in die van de Vara werd op genomen. Desgevraagd deelde de heer De Jong het ANP mede, dat de Vara de over zichten voor de Nederlandse luisteraars wenste te staken, omdat hij geen lid van de Partij van de Arbeid is en dus op bepaalde punten van inzichten blijk zou kunnen geven, die van die van de partij afweken. De heer De Jong, die bij geen enkele politieke partij is aan gesloten, zeide daarop zijn medewerking onmiddellijk te hebben beëindigd. Totaal Middenstand Boerenst. Hogere st. Arb.stand Aant Aant. Aant. Aant. Aant. Pers. In mil. diens£ 2894 100 16.45 703 2429' 35 1.21 1680 58.05 Vrijstell. 346 100 82 23.66 218 63.— 1 029 45 13.05 Uitstel 445 100 106 23.82 2'43 54.61 24 5 39 72 16.18 Totaal 3685 100 664 18.02 1164 31.59 60 1.63 1797 48.76 (Van een bijzondere medewerker) Met waarderende belangstelling namen wij kennis van het goed. gedocumenteerde, mogen we het noemen, aanvullende betoog van de heer P. Joh. Uzenbrandt te Amsterdam. Het betoog Is zo goed gesteld, dat ge zegd zou kunnen worden: hiermede is de keerzijde van de medaille getoond, de discussie kan worden gesloten. We zouden daarmede instemmen, ware het niet, dat daardoor de indruk zou kun nen worden gewekt, dat de beweripgen in ons artikel van 27-12-'47 wel wat lichtvaardig zouden zijn neergeschreven en dat (dus) slechts ttj hoge uitzonde ring een groot gezin een financieel na deel zou ondervinden van het in mili taire dienst gaan van een (mede)kost- winner.'Zo is het inmiddels niet. Wij boden in het bewuste artikel aan, het geboden voorbeeld desgewenst met tien tallen aan te vullen en wij handhaven dit aanbod volledig. Voor ons liggen momenteel 30 nauwkeurig onderzochte gevallen, alle betrekking hebbende op grotere en grote gezinnen, onder welke 30 gevallen er slechts één is, dat geen beduidend nadeel ondervindt van de hui dige regeling. Al deze gevallen zijn thans aan de minister van Oorlog voorgelegd,- ter ondersteuning van een pleidooi voor verbetering van de kostwinnersvergoe- dig. Laten we nog enkele voorbeelden hieruit noemen. Het gezin van A. F. G. te V. bestaat uit 12 personen en had een gezinsinko men van 105.20. Het loon van de mili tair bedroeg ƒ26; overblijvend gezins inkomen na het vertrek van de militair ƒ79.20. Er werd geen kostwinnersver goeding toegekend, zodat het gemiddelde gezinsinkomen daalde van 105.20 12 tot 79.20 li, ofwel met 1.56 per gezinslid en per week, is ƒ17.16 per week. Het gezin R. L. te E„ bestaande uit 10 personen, had een gezinsinkomen van ƒ102.90. Loon van de militair ƒ23; geen vergoeding; gezinsinkomsten-der ving per week 12.69. Gezin v. H. te B„ 13 personen, 2 zoons in militaire dienst; gezinsinkom sten 14020, loon van de militairen 70. Hier betreft het een geval, waarbij ook boven de norm van 50 plus kinderbij slag kostwinnersvergoeding werd toege kend, n.l. 5.60 per week. Het gezins inkomen daalde van 140.20 13 is ƒ10.78 tot ƒ75.80 11 is ƒ6.89. Per week derft dit gezin derhalve 11 maal 3.89 is 42.79. Bij dit geval werd aange tekend, dat sedert Mei 1947 geen ver goeding meer werd ontvangen. Hierbij is nog in onderzoek, of in dit laatste opzicht niet van een ambtelijke vergis sing sprake is. Dit zijn slechts enkele voorbeelden* maar de heer IJzenbrandt zal willen aannemen, dat vanoverdrijving onzer zijds in geen enkel geval sprake is. Wij kennen de beschikking van de minister van 4 Augustus 1947 (Handelingen 440. 9) en weten, dat op dat moment een verbetering is ingetreden. Ons be zwaar gaat ^er juist tegen, dat deze ver betering niet afdoende was. Gaarne zij inmiddels toegegeven, dat een werkelijk afdoende regeling, waarbij alle partijen tevreden worden gesteld, practisch niet mogelijk is. Doch bovenstaande voor beelden mogen o. i. duidelijk maken, dat in talrijke gevallen een onrecht vaardige last op arbeidersgezinnen wordt gelegd. Wij nemen gaarne nota van de verzekering, dat in Amsterdam aan achtergebleven verwanten met een ge zamenlijk inkomen van 75 a ƒ80 een vergoeding is verstrekt van ƒ15 a ƒ20 per week. Ons bezwaar richt zich echter tegen het feit, dat deze gezinnen zich niet op een rechtsregel kunnen beroe pen, doch zich afhankelijk weten van een voor elk geval afzonderlijke beslis sing van het departement van Ooriog. Het departement laat zijn beslissing veelal steunen op inlichtingen van ge meentelijke instanties. En nu hebben we te maken met het betreurenswaar dige feit, dat in talrijke, vooral klemere gemeenten, er bestuursambtenaren zijn, die dikwijls optreden op een wijze alsof de vergoeding uit hun portemonnaie moet wordenbetaald. Nu is voor zulk een houding iets te zeggen. Een amb tenaar met verantwoordelijkheidszin moet ook over de gemeenschaps-finan- ciën waken, alsof het zijn eigen geld betreft. Doch hij moet dit op de eerste plaats doen als een goed zorgend huis vader, wiens zuinigheid nooit in vrek kigheid mag verkeren. Nog slechts enkele dagen geleden hebben we b.v. het Volgende geval te behandelen gekregen; Op een aanvrage om kostwinnersvergoeding had een amb tenaar de aanvrager (vader van. de dienstplichtige) mondeling medegedeeld, dat deze er niet voor in aanmerking kwam. De betrokkene had hierin berust, maar bracht het een half jaar later op een ÏC.A.B.-vergadering ter sprake. Een ingesteld onderzoek toonde aan, dat wel recht op vergoeding bestond. De vergoe ding werd toegekend van de nieuwe datum van aanvraag af. Wie het ach terstallige in deze uiteraard moet ver goeden, wordt nog onderzocht. De meningen moeten even uiteenlo pen, waar het betreft het aantal verleende vrijstellingen. Een on derzoek, ingesteld in 67 plattelandsge meenten, wees uit, dat de verhoudingen onder de verschillende bevolkingsgroe pen voor personen in militaire dienst, vrijstellingen en uitstel zijn samen te vat ten volgens nevenstaand staatje. We zijn het volkomen met de heer IJzenbrandt eens wannéér deze betoogt, dat waarborgen moeten worden gescha pen teg?n onrechtvaardige uitbuitingen van officiële, uitkeringen Veeljarige er varing op liet gebied'van de werkloos heidsvoorziening en sociale wetgeving hebben ons wel geleerd, dat vaak bij ver zekerden of uitkering-genietenden de neiging ontstaat te trachten een hoger bedrag te incasseren dan waarop men recht heeft. Hiertegenover passen stren ge maatregelen. Degene, die zich niet aan deze praktijken schuldig maken, mogen echter zeker niet de dupe worden. Hier gaat het niet pp, dat de goeden met de kwaden moeten lijden. Met dit voorbe houd menen we toch onze verlangens, als in het aangevulde artikel omschre ven, te moeten handhaven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1