Gemeenschappelijk bestuur van Bizonia
Aanzienlijke bevoegdheden t.a.v.
het economisch leven
Vreselijke toestanden heersen
Noord-Griekenland
m
Honderdduizend kilo Amerikaanse
tabak wacht op rokers
Nicotine-deviezen industrie
in Wormer
Eén druppel doodt 10.0G0 insecten
y
Critiek van
een arbeider
„Geboren uit een noodtoestand"
m*'.
Optreden tegen duikboten in de
Griekse wuteren
Half millioen R.M.
Verliezen in Indië
bureaux van redache en administratie:
Frankrijk accoord met
Britse tekst
1 s -
PCf
Het weer
FEL ENGELS PROTEST
AAN BULGARIJE
Over de illegale
immigratie
N.S.F. BRACHT 86
MILLIOEN OP
Aardappelen voor Neder
landers in Duitsland
Duitse herstelbetalingen
aan Nederland
Risico's op de weg
Strooibiljetten boven
Sumatra
Tot hoofd en hart
CHURCHILL
eerste gast op séance
De komende herdenking
der bevrijding
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1948 s
71ste JAARCANG No. 24070
Economische Raad te
Frankfort
Frankrijk vóór deelneming
der Benelux
Aan besprekingen over
Duitsland
Voor verdrag der vijf landen
- -
-v
Een „water-baby"
- - ifil
tl». s v
fp\i-
Bij het opnemen van lifters
Situatie thans „zeer
bemoed igend"
Op Nationale Feestdag na
4 uur vrij af
DJOCJA OVER DE
KONINKLIJKE REDE
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 1434S0
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrlgter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents pet mllllmetei
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiSn eventueel zonder opgave ven
redenen te weigeren.
Mei ingang van 9 Februari zullen de Briise en Amerikaanse
zones van Wesi-Duiisland een gemeenschappelijk besiuur
krijgen dai aanzienlijke bevoegdheden heefi op uitvoerend
en rechtdoend gebied ten aanzien van hei economische
leven. Politieke macht zal dit bestuursapparaat echter niet
hebben.
Aldus wordt aangekondigd in hei handvest voor Bizonia
dai Vrijdag door de militaire regeringen van Amerika en
Engeland aan hei Duitse volk werd bekend gemaakt.
Amerikaanse en Britse autoriteiten
'eggen er de nadruk op dat <Tït hand-
Vest voor Bizonië geen constitutie voor
het volk van West-Duitsland betekent,
omdat het werd opgesteld door de mi
litaire regeringen zelf en niet in over
leg met dat volk. Bovendien wordt uit
drukkelijk verklaard dat het handvest
geen enkele politieke macht geeft aan
het centrale Duitse bestuur.
De bedoeling van hert handvest is: 1
Een grotere mate van coördinatie van
Uitvoerende verantwoordelijkheid te
scheppen en 2. Een grotere mate van
Wetgevende verantwoordelijkheid op
economisch terrein te verzekeren.
De nieuwe bizonaie economische ad
ministratie zal bestaan uit: 1. een Eco
nomische Raad; 2. een „Laenderrat"; 3.
een uitvoerend comité en 4. bepaalde
toegevoegdd agentschappen.
De aankondiging wordt Maandag van
kracht en binnen 15 dagen nadien zal
de Economische Raad, die haar zetel te
frankfort heeft, van 52 tot 104 leden
Worden uitgebreid door verkiezingen,
Welke zullen worden gehouden in de
parlementen van de staten der beide
zones
Het is de taak van de Economische
Raad dm verordeningen aan te nemen
en in werking te stellen betreffende
openbare nutsbedrijven, waterwegen, pa
lenten, copyright bepalingen, posterijen,
douane en indirecte belastingen en bur
gerlijke diensten. Bovendien is de Raad
gemachtigd wetten te maken in zaken
beltrekking hebbende op vervoer tussen
de staten onderling, productie, toewij
zing, inzameling, opslag en distributie
Van goederen én levensmiddelen, gas,
In bevoegde Franse kringen heeft
Uien te verstaan gegeven, dat Frankrijk
feeds sedert lang niet alleen heeft goed
gekeurd, dat België, Luxemburg en Ne
derland deelnemen aan alle besprekin
gen over de Duitse problemen, doch
daar ook op aangedrongen heeft. Deze
epmerking werd gemaakt in verband
biet de FransBritsAmerikaanse be
sprekingen die 19 Februari te Londen
fulien beginnen en waartoe de regerin
gen van de Benelux-staten verzocht heb
ben toegelaten te worden.
Tj it officiële Engelse bron wordt ver-
Lomcn, dat de Franse regering in grote
hjnen de Britse tekst, die als basis zal
dienen voor het bondgenootschapsver-
<®raK, waarover Londen en Pariis zich
horstellen met de Benelux te onder
bandelen, heeft aangenomen.
Zowel in de Britse als in de Franse
bhtwerp-tekst wordt voorzien in weder
zijdse bijstand, wordt gewag gemaakt
van eventuele Duitse agressie en wordt
gerefereerd aan het Handvest van de
N. en de reeds door Frankrijk en
Groot-Brittannië met de Sovjet-Unie
gesloten verdragen.
Nader wordt aangegeven, dat van
franse zijde gedacht wordt aan bila
terale overeenkomsten tussen de vijf
westelijke naburen van Duitsland.
toint "an de gevolgen van de zeer zachte
Qe/c,0', 's' d°t de boeren nu reeds hun in-
kgjg c aardappels te voorschijnmoeten
ytiaaleen maand eerder dan nor.
A>j0 r^at kef nodig is ziet men op deze
&e e aardappels zijn door de warmte in
20 uitgelopen, dat ze als trossen
in elkaar zitten.
water en electriciteit, voorts op het ge
bied van buitenlandse en binnenlandse
handel, prijsvorming, prijscontrole, prijs-
subsidies en de instelling van voorrech
ten voor de arbeiders.
Een staatsraad of hogerhuis, bestaande
uit twee vertegenwoordigers* van elke
staat, aan te wijzen door de staatsrege
ringen, zal binnen dezelfde periode in
functie treden.
De proclamaties der militaire rege
ringen voorzien in de instelling van een
utvoerend comité, bestaande uit een
voorzitter en vijf directeuren, die aan
't hoofd zullen staan van de bizonaie de
partementen van Economische Zaken,
Financiën, Transportwezen, .Verkeerswe
zen en Voedsel en Landbouw.
De leden van dit „kabinet" zullen
worden gekozen door de Economische
Raad en hun benoeming zal worden be
krachtigd door de Laenderrat, zeven da
gen na de aanvaarding van hun ambt
Het Hooggerechtshof, dat zal bestaan
uit 10 leden, die zullen worden benoemd
door de Amerikaanse en Britse militaire
gouverneurs, zal zijn zetel hebben te
Keulen in de Britse zone. De Economi
sche Raad en de Laenderrat hebben op
dracht gekregen een lijst van 25 can-
didaten voor dit hof in te dienen.
Als beroepsinstantie zal dit hof even
als het oude Reiphsgericht uiteindelijk
moeten beslissen over wetsbepalingen.
die door verschillende regionale hoven
verschillend zijn geïnterpreteerd. Het
hof zal belstaan uit. een president of
opperrechter, zijn plaatsvervanger en
acht toegevoegde rechters. Daanaast zal
het bureau van de procureur-generaal
het bizonaie bestuur vertegenwoordigen,
wanneer zaken voor het hof worden
aanhangig gemaakt. De leden van het
hof moeten beroepsrechters of professo
ren in de rechten en minstens 35 jaar
oud zijn.
Een woordvoerder voor de Britse en
Amrikaanse militaire regeringen legde
er dé nadruk op, dat het nieuwe be
stuur, dat door de communistische pers
een nieuwe West-Duitse regering is ge
noemd, een „voorlopige regeling" is,
welke ten doel hédft „het hoofd te bie
den aan een noodtoestand."
Verwachting tot Za erdagavond;
Aanvankcl'it-*- 'roog, later toene
mende hew
Wind uit
deljjk toen*
aan de kust e;
binnenland,
der, later eni'
ra tuur.
met enige regen,
'tjke richtingen. Tij-
tot stormachtig
harde wind in het
J*htends iets kou-
Stijging van tempe-
Zondag: 8.1117.39, maan
8.06—15.31. Mandag: Zon 8.09—
17.41, maan 8.33—16.42.
Thomas Mann heeft een uitnodiging,
als ere-gast de 100-jarige herdenking
van de Duitse socialistische revolutie in
Maart bij te wonen, afgeslagen. Thomas
Mann schreef aan Oberbürgermeister
Kolb van Frankfurt, dat hij zich te oud
en te zwak voelde, deze reis vanuit
Amerika te ondernemen.
De Griekse vloot heeft bevel ontvan
gen ongeïdentificeerde duikboten, die
in de Griekse wateren opereren, on
middellijk tot zinken te brengen. Voorts
zuilen schepen, die militaire uitrusting
(voor de regering) vervoeren in con-
vooien moeten varen, geëscorteerd door
torpedoboot-jagers en korvetten.
In Noord-Griekenland heersen vrese
lijke toestanden. Een stijgend aantal
burgers boeven, dorpelingen en rei
zigers komt dagelijks om het leven
en gehele dorpen moeten worden ont
ruimd. Het aantal dergenen, die voor
de Guerillastrijders huis en haard heb
ben moeten verlaten, is tot 200.000 ge
stegen. Door mijnen versperde wegen
en opgeblazen spoorlijnen veroorzaken
ernstige ontwrichting van het economi
sche leven. -
Een officier van de Griekse inlich
tingendienst heeft meegedeeld, dat in
het landbouwgebied 260 dórpen geheel
door de boeren ontruimd zijn geduren-,
de het afgelopen jaar, nadat hun huizen
waren geplunderd, de oogst verbrand
Voorjaarsboden. In de Betuwe werden op een boerderij de eerste lammetjes geboren.
Naar oud gebruik werden ze in dé kruiwagen gezet en de hele boerderij
rondgereden.
en het vee weggevoerd. Verscheidene
honderden jonge mannen werden ge
dwongen dienst bij de opstandelingen
te nemen, terwijl anderen werden dood
geschoten of weggevoerd.
In Griekse legerkringen schat men
de sterkte der Guerillatroepen in Thra-
cië en Macedonië op 8 a 10.000 man. Het
Griekse leger heeft hier ongeveer 400
maal slag geleverd.
Engeland heeft aan Bulgarije het fel
ste protest doen toekomen, dat ooit over
de geheime immigratie in Palestina is
opgeslpld, aldus seint Reuter uit Londen.
Het protest is de vorige Zaterdag over
handigd.
Na de Bulgaarse regering Herinnerd
te hebben aan de herhaalde waarschu
wingen t.a.v. de „Pan York" en de „Pan
Crescent", waarvan beweerd werd dat
zij naar Panama zouden varen, wordt in
het Britse protest verklaard, dat bewe
zen is, dat alle 15256 passagiers van de
„Pan York" en de „Pan Crescent", die
zich momenteel in kampen op Cypres
bevinden, in de Bulgaarse haven Boer-
gas zijn ingescheept.
De nota herinnert er verder aan, dat
de V N. een oproep gedaan heeft om alle
daden te vermijden, welke de toestand
in Palestina in het stadium waarin de
Joodse en de Arabische staat gesticht
worden, zouden kunnen verslechteren
Indien Bulgafije er prijs op stelt lid te
worden var de V.N., aldus de nota
raadt de Britse regering het land aan
zijn gedrag in overeenstemming met de
richtlijnen van deze organisatie te bren
gen.
Naar het Rijksinstituut voor Oorlogs
documentatie meldt, heeft het Nationaal
Steunfonds (N.S.F.) gedurende de be
zetting, voor de financiering van het
verzet in Nederland, f 86.000.000 bijeen
gebracht.
Herinnert gij u nog, dat u sigaret
tenrook door uw zakdoek blies,
om dan aan de hand van de brui
ne vlek, die achterbleef, vast te stellen,
of er veel of weinig nicotine in die ta
bak zat? Het eigenaardige is echter, dat
nicotine onzichtbaar is, kleurloos en
rfeukloos en dat dc vlek door de tabaks
olie, hars en kleurölie wordt veroor
zaakt.
Het winnen van nicotine werd tot nu
boe in een kleine fabriek in Noord-Bra
bant toegepast. Men hield daar echter
geen residu van waarde over. Sinds ruifri
een jaar werkt echter in de gemeente
Wormer een fabriek, die de tabak van
nicotine ontdoet en ze toch voor de
consumptie weet te behouden.
Het Denico-bedrijf aan de Veerdijk
speelt het klaar bij voldoende aanvoer
een productie van 50 ton ruwe nicotine
perjaar te verkrijgen', waardoor niet
alleen in de behoefte van het binnen
land voorzien wordt, maar ook export
mogelijk is, hetgeen reeds naar verschil
lende landen geschiedt.
Dezer dagen hebben wij met de direc
tie van deze jonge Nederlandse onder
neming een praatje gemaakt en er is
ons veel verteld, dat het weergeven
waard is.
Het systeem dat wij volgen, aldus de
directeur, is geheel nieuw. Bekwame
chemici en technici hebben er in de oor
logsjaren aan gewerkt. Sinds enkele
maanden is de derde installatie in ge
bruik genomen en nu kunnen we eerst
zeggen, dat het continubedrijf de hoog
ste economische waarde geeft.
Wij verwerken zowel tabak als tabaks-
afval. In de Nederlandse tabaksstelen,
die de grote tabaks- en sigarenbedrijven
overhouden, zit» 0.4 tot 0V6 pet. nicotine
en in de Amerikaanse tabakken onge
veer 3i^ pet.; wij zijn echter gedwongen
vanwege onze deviezenpositie alle
stelen te verwerken, waardoor h'et con
tinubedrijf noodzakelijk is, om aan de
benodigde opbrengst te komen. Wij kun
nen met ons product over de gehele
wereld terecht, want nicotine ig voor het
doden van schadelijke insecten het
beste middel. Bovendien kan dit vocht
gebruikt worden voor nicotine-houdende
praeparaten, die de pharmacie behoeft;
Het is wel aardig enige getallen te
horen: één druppel nicotine kan 10.000
insecten doden, die onze oogst in gevaar
brengen. Eén druppel weegt 40 milligram,
een kilogram is 25.000 druppels. Men
kan dus zelf uitrekenen wat deze in
dustrie betekent.
In grote vaten wordt het kleurloze
vocht, dat na enige tijd enigszins bruin
wordt, naar d& verbruikers verzonden
en daarna door hen verdund van 1 op
500 tot 1000. 9e vastgestelde prijs voor
de nicotine is f30.per kilo zodat de
totale omzet bij volledige productie on
geveer anderhalf millioen gulden per
jaar zou bedragen. Het importeren van
de nicotine, ongeveer 20 ton per jaar,
zou ons na de oorlog f35.per kilo
gram kosten, een kostbaar deviezen-
gevfd.
Daar staat echter tegenover, dat nu de
Amerikaanse tabakken, die zoals gezegd,
een hoog nicotinegehalte hebben, moe
ten worden ingevoerd, 100.000 kilogram
prima Amerikaanse tabak ligt in de
pakhuizen van deze industrie dood op
geslagen omdat er niets mee onderno
men mag worden, nadat de nicotine er
uit gehaald is.
De directie van Denico meent, dat
men hier aan dé eenvoudige pijpro
ker in het land tekort doet, want deze
tabak, die goed rookt, zou voor een
Prijs van maximum 20 cent per half
ons verkocht kunnen worden. Hoeveel
meer zou er van het weekloon van een
arbeider naar het huishoudgeld over
geheveld kunnen worden, indien hij
tegen deze lage prijs zjjn werkelijk
smakelijk pijpje zou kunnen roken.
Maar er ligt in de opslagplaatsen nog
veel meer: ruim een millioen kilogram
stelen van verschillende tabakssoorten,
die er nog hetzelfde uitzien als toen zij
vin de fabrieken kwamen en die na ge
korven te zijn als rooktabak verkocht
kunnen worden. Het Rijksbureau voor
Tabak maakt* echter bezwaren, omdat
dit product niet zou voldoen aan de
hoge kwaliteit, die de pijproker aan zijn
tabak zou stellen. Nu, wij hebben een
monster genomen en daar de brand in
gestoken. Zeker, een goede mixture is
geureer, maar deze tabak, onschadelijk
omdat de vergiftige stoffen eruit ge
haald zijn, geeft toch een echte tabaks
geur, brandt gemakkelijk en zou zender
bon in de handel gebracht kunnen
worden.
Nicotine-vrije' tabak heeft niet veel
van haar aroma verloren en met nadruk
vertelde men ons, dat niet de nicotine
doch de aetherische oliën en de vele
andere stoffen, die de tabak bevat, be
palend zijn voor het aroma. De zo be
roemde Sumatra-tabak bevat slecht zeer
weinig nicotine en heeft een geur als
geen andere.
Van het proces zelf hebben wij weinig
of niets gezien; een zeer ingewikkelde
installatie met kranen en meters trekt
de nicotine uit de tabak door ze te dro
gen tot nul pet. vochtgehalte. Wij heb
ben de tabak gezien voor de bewerking
en slechts enige minuten daarna, ont
daan van haar nicotine en er was voor
ons leken geen verschil te bespeuren.
Uit alle delen van de wereld ontvangt
de Denico-fabriek aanvragen voor ex
port van nicotine. Economen moeten
maar uitrekenen, hoe "ver we met de
import van Amerikaanse tabakken mo
gen gaan, om het grootste voordeel aan
deviezen te behalen.
Een waterkind is de baby Hnerry Lynn uit Los Angeles. Zij is negen
maanden oud en ziJbemt reeds met haar moeder in het zwembad. Toen
zij drie weken oud was zwom zij in haar bad en nu kan ze al bijna
zeven meter ver zwemmen zonder moe te worden.
Naar het A.N.P. verneemt, is op
initiatief van de Caritas Missie te
Sittard met volledige instemming en
medewerking van de Nederlandse
regering een plan ontworpen, om
onder de Nederlanders in Duits
land een hoeveelheid aardappelen
van rond 2.000 ton te verdelen.
Naar de correspondent van het
A.N.P. tijdens een onderhoud met de
Nederlandse plaatsvervangende ge
delegeerde bij het te Brussel geves
tigde internationaal bureau voor de
herstelbetalingen (I.A.R.A.) vernam,
zijn aan Nederland in het kader van
het ,21ste toewijzingsprogramma, ge
deelten van Duitse fabrieken en losse
machines toegekend tot een geza
menlijke waarde van RM 500.000
(waarde 1933).
Uit de fabriek Bobingen in de gelijk
namige plaats, werden machines toege
wezen ter waarde van RM 80.875, uit de
Kontinental Metallwerke te Hedderheim
ter waarde van RM 28.868, uit de Han-
seatische Kettenwerke te Hamburg ter
waarde van RM 48.270 en uit de fabriek
Espenplant Flugzeugbau te Wupperthal
ter waarde van RM 149.621. Tenslotte
werden in het bestek van het zgn.
Franse spoédverdelingsschema nog losse
machines toegewezen, die een waarde
van RM 193.000 vertegenwoordigen.
De KNAC heeft zich tot de bevoegde
autoriteiten gewend met het verzoek
het daarheen te willen leiden, dat het
doen stoppen van het motorverkeer voor
controle langs de weg voortaan slechts
geschiedt door geüniformde ambtenaren
of anders slechts op zodanige plaats en
onder zodanige omstandigheden, dat de
stoppende automobilist daaruit de ze
kerheid kan putten niet met onbevoeg
den te doen te hebben.
Bovendien heeft de KNAC in haaf
orgaan gewezen op de risico's, die de
alleen rijdende automobilist tegenwoor
dig kan lopen bij het ojpnemen van
lifters.
Uit" militaire bron verneemt United
Press, dat in de loop van deze week
een Amerikaans legertransportvliegtuig
over negen verschillende streken op
Noord- en Zuid-Sumatra heeft gevlogen
om strooibiljetten uit te werpen, waar
in afgesneden republikeinse troepen-
afdelingen op de hoogte worden gesteld
van het evacuatie-plan volgens de over
eenkomst van de „Renville". Bovendien
werden, duizenden exemplaren van
Soekarno's persoonlijke order „Staakt
het vuren" uitgestrooid boven Sumatra.
De laatste berichten van Oost-Java
melden, dat de situatie thans veel ver
beterd was en „zeer bemoedigend". De
grootste moeilijkheden ontstonden in dit
gebied tengevolge van slechte verbin
dingen en slechte transportmiddelen.
Het licht, dat alles in uw leven in
glans kan zetten, komt niet uit de
wereld, maar van boven,
n I
De Engelsen schijnen niet veel te
voelen voor spiritisme, willen althans
voor een groot deel liever een onder
houd hebben met eeif, levende dan met
eèn dode.
Op eenvraag van het Britse Gal-
lup-institüut voor opinie-onderzoek
luidende: „Als gij een gesprek zoudt
kunnen hebben met een grote per
soonlijkheid uit de Britse geschiede
nisaan wie zoudt gij dan de voor
keur geven*', kreeg Winston Churchill
de meeste stemmen. Als tweede volgde
koningin Victoria en vervolgens Nel
son, Hendrik VIII en Shakespeare. De
Hertog van Windsor kwam op de 11de
plaatsvóór de tegenwoordige koning
en koningin en maarschalk Montgo.
mery. Prinses Elizabeth teas 17dè. y
y
De regering heeft besloten, dat ge
zien de noodzaak in de huidige omstan
digheden de arbeidsproductiviteit, zo
weinig mogelijk in ongunstige zin te be-
invlóeden aan ljet rijkspersoneel, op
de aanstaande Nationale Feestdag (5
Mei), welke op Woensdag valt, van
4 uur des middags af vrij zal worden
gegeven. J\an de gemeentebesturen is
verzocht, eenzelfde gedragslijn te vol
gen.
Voorts besloot de regering, dat aan
de vooravond van" de bevrijdingsdag,
dus 4 Mei, van 6 uur des middags af
de nationale herdenking onzer doden
zal zijn. De openbare gebouwen zullen
op dat uur de vlaggen halfstok hjjsen.
Des middags te 3 uur zal in de Ridder
zaal te 's-Gravenhage een soortgelijke
bijeenkomst als er verleden jaar was,
worden gehouden, onder auspiciën van
het Comité Nationale Herdenking.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de volgende verhezen zijn gerappor
teerd:
Koninklijke Landmacht;
Sold. B. W. VONK, afkomstig uit
Haalderen. gemeente Bemmel. Gesneu
veld 27 Januari.
Sold. J. VAN HAAREN, afkomstig uit
Breda. Gesneuveld 28 Januari.
Sold. F. M. KUYPERS. afkomstig uit
Haaren (N.-B.). Gesneuveld 28 Januari.
Sold. H. W. LEENDERS. afkomstig
uit Eindhoven. Gesneuveld 28 Januari.
Sold. A. J. NEDERLOF. afkomstig uit
Amsterdam. Gesneuveld 28 Januari.
Sold. J. VERHOEF, afkomstig uit
Ruwiel. post Nieuwersluis. Gesneuveld
28 Januari.
Kon. Ned.-Ind. Leger:
Jav. sold. 2e kl. infie. SOEKARDX,
afkomstig-uit Ned.-Indië. Overleden aan
bekomen verwonding 30 JanuarL
De Kon. Marine heeft in deze periode
geen verliezen gerapRorteerd.
Naar uit republikeinse radioberichten
blijkt, werd de radiorede van H. M. de
Koningin te Djocja koel ontvangen. Men
is daar van oordeel, dat de inhoud van
deze rede in wezen niet veel verschilt
van de December-rede 1942 en men
maakt bezwaar tegen de „common-
wealth-idee". Voorts staat men sceptisch
tegenover de woorden betreffende „orde-
verstorende elementen", daar deze zou
den voortspruiten uit het denkbeeld, dat
de Indonesiërs altijd schuld hebben.
De Koninklijke rede zou in de toe
komst de atmosfeer kunnen vertroebe
len, aldus de republikeinse radio, die
ook melding maakt van „optimisten",
volgens wie deze rede een voorloper
kan zijn van „blijvende vriendschap tus
sen de republiek en Nederland".
(Van een bijzondere medewerker)
Ook al was het nergens anders uit
af te lelden, dan nog zou reeds
een vluchtig kennis nemen van de
hedendaagse kranten of een regelmatig
corresp<Jnderen met arbeiders en arbei
dersleiders hier en in het buitenland het
de meest volslagen leek al heel gauw
duidelijk maken: rondom, wat men door
gaans het maatschappelijk vraagstuk
heeft* genoemd, nemen de spanningen
toe. We gaan naar wijzigingen in de
verhoudingen tussen de mensen, die van
wezenlijke aard zijn. Het twistgesprek
over de sociale verhoudingen is tot een
werefdkwestie geworden, waarmede de
staten zelf zich bezig houden. Uno en
Unesoo. Wereldvakverbond en L C. V„
Enfrabenelux, Rusland en-ga-zo-maar
door, dat alles groeit tot even zovele be
grippen. die in het modern vocabularium
omschreven staan naast woorden als:
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, be-
roepschap, ondernemingsraad en wat
dSes meer zij-
„Ik kan er met mijn pet niet mee bij,"
zei ons dezer dagen een eenvoudig arbei
der. ,,Ik ben maar zo bang, dat, terwijl
de heren over allerlei grote en naar hun
mening belangrijke vraagstukken dokte
ren, men vergeet, dat oplossing van so
ciale moeilijkheden op de allereerste
plaats een leefkwestie is Voor de arbei
ders, of wilt ge: voor de economisch
minder draagkrachtigen." „Je bedoelt
natuurlijk een levenskwestie," voerden
we tegen. „Ik bedoel wat ik zeg." was het
wederwoord. Als de grote heren over le
venskwesties praten, over zijn of niet zijn
en zo, dan spreken ze altijd in vage en
algemene termen.
'Voorbeelden? Denk eens aan het zo
vaak herhaalde: Ons land moet produ
ceren °f economisch ten onder gaan. Onze
plaats in de rij der naties. Nu ben lla na
tuurlijk .helemaal niet tegen dat „onze",
maar het moet het „mijn" onderwijl niet
vergeten. En wat ik daarmee bedoel, zal
ik ook trachten duidelijk te ipaken. Uit
stekend begrijp ik, dat, wanneer ikzelf
arbeid nodig heb voor mij en mijn ge
zin, dat de „gemeenschap" die arbeid
nog harder behoeft. Maar nu verlegt
men, naar mijn smaak, het accent wel
eens te veel naar het algemeen belang
en tengevolge daarvan wordt vaak aan
individuele belangen te kort gedaan.
Neem nu b.v. eens dat consumentencre-
diet. Ik heb een tegoedboekje ontvangen
voor f 400. Als men nu in overeenstem
ming met het verlangen van „onze bond"
b.v. eens waardebonnen aanwees op de
zelfde dag, dat textielpunten werden
aangewezen, wat zouden er dan een ar
beidersgezinnen ,uit de knoei worden ge
holpen. Eerst schijnen echter de goede
kansen achter de rug te moeten zijn ea
dan kan de kleine man met zijn cre-
dietbonnen komen kopen. En dat is nog
niet alles. Aanvankelijk behoefde ik van
the f 400 maar een kwartje per week
terug te betalen. En daar heb ik plotse
ling een leuk briefje gekregen, dat ik
voortaan f 4.per week moet terug
storten. Dat betekent derhalve, dat ik
met m'n eigen centjes bezig ben de oor
logsachterstand in moeders geruïneerde
linnenkast in te halen. Wat eigenlijk
niet lijden kan. En de reden? Wel. de
heren zeggen: je loon is door die en d:e
reden omhoog gégaan, dus je kunt meer
afbetalen. Dat dus snap ik niet Want
ze vergeten daar helemaal bij, dat de
prijzen ook knap de hoogte in zijn ge
gaan. Zó zelfs, dat ik minister Van den
Brink onlangs heb horen zeggen, dat, als
hij de verhoudingen goed bekeek, eigen
lijk van een loondaling moest worden
gesproken. Snap je waarom ik sommige
dingen niet snap? De bond moest er
naar kijken."
Een poging, mijn vriend te onderbre
ken» hfelp niet. „Neem de servies
goedkwestie. Onze Jan Andriessen
heeft er vragen over gesteld aan de mi
nister en hij werd braaf met een kluitje
in Het riet gestuurd. Maar in de krant
lees ik. dat de fabrikanten van aarde
werk beweren, dat het goed best van de
bon kan. Je had mijn vrouw moeten ho
ren. Als we een doodenkele keer soep
eten, branden de kinderen hun vingers
aan de aluminium-bordjes en mijn
vrouw en ik lepelen het g^val uit de
laatste der platte borden.'
Het gaat hier om wat sommige men
sen ondergeschikte puntjes noemen. Maar
ik begrijp best, dat de communisten
dankbaar zijn voor de moeilijkheden
van de kleine man. Het is in ons land
hun mooiste kans om winst te halen.
Je weet misschien, dat mijn vrouw lid
is van die vrouwenclub van de K.A.B.,
waar juffrouw Stringa zo achterheen
zit. Nou, gisteravond kreeg ze visite van
een paar dames, zal ik maar zeggen,
die een beroep op haar kwamen doen:
als vrouwen onder elkaar. Eerst hadden
ze het over sociale noden en zo en toén
al heel gauw over Beel. en Indonesië
en dat de vrouwen samen één front
moesten vormen. Ik heb ze eerst maar
eens laten praten, maar toen ze een
afspraak wilden maken om eens als be
sturen van „verwante" vrouwenbewe
gingen bij elkaar te komen, heb ik toch
maar gevraagd, van wie ze kwamen. Het
bleek van de Nederlandse Vrouwen Be
weging te zijn. Niets waard, een man
telorganisatie van de C. P. N. Onze
vrouwen zouden er intippelen en dat is
begrijpelijk. Ze piekeren zich moe en
ziek, hoe ze de eindjes aan elkaar moe
ten knopen, hoe ze bovendien nog de
oorlogsachterstand moeten inlopen.
Grote problemen? Allemachtig belang
rijk. Maar de zogenaamde kleine pro
bleempjes ruïneren het beste wat een
land kan hebben: gezonde arbeidersge
zinnen. Schrijf je dat nu maar eens In
je krant."
Wat we nu ook maar doen. Het is
„maar" sprokkelhout, maar door sprok
kelhout krijgt men de felste vuren.
Blijkens een mededeling van het Ne
derlandse consulaat-generaal van Hong
kong zal in April de directe luchtver-
binding tussen Ned.-Indië en China ge
opend worden. Die maand wordt n.L
de overeenkomst van kracht die in Oc
tober j.l. tussen de Nederlandse en Chi
nese luchtvaartljjnen ondertekend is.
