Gezinszorg Inlijving van Finland bij het rode blok De rol van Moskou in het Tsjechoslowaakse drama RODE DEMONSTRATIES TE MILAAN? Verliezen in Indië Voorstellen van Moskou in gunstige overweging genomen Portret van Stalin in de scholen Italiaanse communisten dreigen geestelijkheid met vrijheidsstraf Morgen voetbal Nieuwe minister van Wederopbouw Binnenvaart nog in boeien NIET GAAN LOPEN! Tot hoofd en hart COLLEGIAAL ORGAAN Instelling spoedig te verwachten Studenten protesteren Buitenlandse correspondenten mogen alleen nieuws putten uit officiële bronnen Opvoeding wo rdt evenals leger politiek EXTRA KINDERTOESLAG NODIG GEACHT Het weer ZONNIG LENTEWEER Mr. dr. In 't Veld benoemd Wij vragen uw aandacht voor: 71ste JAARGANG No. 24088 Togliatti in Moskou? Velen vergeten in hun leven, dat het weven van de achtergrond zeer belangrijk en voornaam is. ZATERDAG 28 FEBRUARI 1948 o Naar hei ANP verneemi is Tegen Tsjechische overweld iging De zuivering Voor gezinnen met niet- verdienende kinderen zeer binnenkort de instelling te verwachten van het reeds in de regeringsverklaring van 23 September j.l. aange kondigde Collegiaal Orgaan in Indië. f 'jZMilUMto*. HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mlHImeie. hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 18 cents per m.m. hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor edvertentlën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. (Van een bijzondere medewerker) Het is een typisch samengesteld woord, wat in onze moderne vocabulaire groeiende is: gezins zorg Reeds voor de oorlog bestonden in het toenmalige K.J.V.-vormingscentrum. Bouvigne de bekende vïn rijkswege ge subsidieerde ..dienstbodencursussen.'' Omdat dit werk ressorteerde onder de nationale commissie voor jeugdwerk- lozenzorg. was het niet te verwonderen, dat de deelneemsters aan die cursussen voornamelijk werden gerecruteerd uit werkloze fabrieks- en ateliermeisjes, die in Bouvigne werden omgeschoold. Belang rijke nevenbedoeling van het werk was toen ongetwijfeld: de meisjes uit de fa briek, om plaats te maken voor manne lijke arbeidskrachten. Alle verhoudingen en zeker die in verband met dit onder werp zijn na de oorlog gewijzigd. Or® strijd hengelen fabrieken en ateliers om meisjes zowel als om mannelijk perso neel, en in de huisgezinnen waar hulp onontbeerlijk moet worden geacht sloven vrouwen zich af, om de zaak zo goed mogelijk op orde te houden. Naar de geteisterde gebieden trokken direct na de bevrijding de hulpcolonnes en deden er uitstekend werk. Volksherstel bemoeide zich met de nood in de gezinnen en stel de gezinshulpgroepen samen, die in de allerergste gevallen zeer loffelijk hebben gepoogd, de helpende hand te bieden. Van katholieke zijde is eveneens met* voortvarendheid gewerkt om op het punt waar de samenleving het ernstigst wordt bedreigd, de gezinnen, te redden wat maar enigszins mogelijk is De redenen hiertoe zijn wel overduidelijk. Uiterst gevaarlijke na-oorlogse dreigingen zoals al te materialistische instelling, opper vlakkigheid en geestelijke onevenwichtig heid gevoegd bij de materiële tekorten in zovele gezinnen, vormden gezamenlijk de bodem, voor een totale ontwrichting van het gezin, dat toch nog altijd de oercel en meest oorspronkelijke van alle maatschappijen is. Van het grote werk van Mgr. Frencken op Bouvigne is vooral de dragende ge dachte hierbij overgenomen, dat hulp in het gezin, een DIENST in de zuivere zin van dat woord moet' zijn. Dienst in de zin, zoals Christus ons daartoe een voorbeeld gaf,,Die kwam om te dienen en niet om gediend te worden." En nu kennen we het instituut van de Gezfnsverzorgsters met opleidingsinsti tuten te Gosssel, Bouvigne. Brummen enz. Een klein ieger van reeds meer dan 1000 gediplomeerde gezinsverzorgsters is over Nederland heengezwaaid en helpt in vele honderden gezinnen, aldus volgend wat zij als haar sociale roeping beschouwen. Te weinig bekend is het feit, dat deze meisjes, alvorens zij op de gezinnen worden ..losgelaten", eerst een internaatsopleiding van een half jaar ontvangen, waarin zij theoretisch op haar taak worden voorbereid, waar na zij een voorlopig diploma ontvangen. Dan .volgt een jaar practijk als aspi rant-gezinsverzorgster en' eerst daarna wordt het definitieve diploma uitgereikt Het belangrijkste van dit instituut is, dat ook na het ontvangen van het uit eindelijke diploma de meisjes niet als vrije arbeidskrachten zich op de. oneer biedig gezegd, „dienstbodenmarkt" aan bieden. Zij zijn geen dienstboden in de oude zin van dat woord, maar wel dienstbaren, die, een sociale roeping volgend, een hoge plicht met blijmoe digheid en uit oprecht christelijke naas tenliefde vervullen. De meisjes blijven als regel in een internaat bijeen, van waaruit ze 's morgens naar haar ar beidsterrein in de gezinnen vertrekken, 's Avonds keren ze er weer, om, een eigen gezelschapsleven leidend, elkander in haar idealisme te steunen. Reeds is een landelijke Katholieke Stichting tot stand gekomen even als vijf diocesane stichtingen, waar in Katholieke Actie, sociale organisaties, Vrouwenbewegingen en meisjesorganisa ties samenwerken. In voorbereiding is het tot stand komen van plaatselijke rechtspersoonlijkheid bezittende stichtin gen, teneinde een meer vaste vorm aan dit zo noodzakelijk sociale werk te kun nen geven. Laat men echter vooral oppassen, dat men. de opvoedende taak van de gezins verzorgster als het bijna uitsluitend noodzakelijke ziende, de dringende nood zaak van de gezinshulp niet onderschat. De moeder van het grote gezin, of dit nu een arbeidersvrouw is of de vrouw van een middenstander met een niet al te brede beurs, heeft een moreel recht op hulp, ook indien er niet direct een ..op voedende" taak voor de gezinsverzorg ster ligt. Voorts dient de hulp onder alle om standigheden financieel bereikbaar te zijn. Te spoedig wordt-soms geredeneerd: och die paar gulden per dag zal men in een noodgeval toch wel kunnen betalen. Neen, dat kan nu juist'vaak niet. Prach tige voorbeelden hebben K.A.B.-afdelin- gen reeds gegeven, die een sociaal fonds stichtten, om daarmede het werk van de gezinsverzorging te ondersteunen. Mo. gen andere sociale organisaties plaatse lijk deze voorbeelden navolgen. Waar schijnlijk ligt hier ook een taak voor plaatselijke katholieke centrales. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen in de afgelopen week in Indië de navolgende verliezen zijn ge rapporteerd: Kon. Landmacht: Sold. J. J. HART MAN. afkomstig uit Amsterdam, gesneu veld 20 Febr. 1948. Sold. Ie kl. J. WESTDIJK, afkomstig uit Goedereede. gesneuveld 20 Febr. 1948. Kon. Ned.-Ind. Leger: geen verliezen. Kon. Marine: geen verliezen. In Italiaanse kringen te Londen ver zekert men, dat Togliatti, leider van de communistische partij van Italië, zich momenteel te Moskou bevindt BUREAUX VAN REDACIIIt EN ADMiNlS I RATIE: SMEDESTRAAT 6 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 1434S0 ABONNEMENTSPRIJS 54 cents per week, f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Directeur: 3. 3. W. Boerrlgter. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin, NIEUWE Volgens berichten nit bronnen, die in Hauw contact met de Finse regering staan, heeft, zoals wij gisteren reeds in een deel onzer edities meldden, presi dent Paasikivi een diplomatieke nota van Stalin gekregen, waarin deze de na druk legt op de wenselijkheid, dat Fin land binnenkort een pact met de Sovjet- Unie sluit, gelijkluidend aan de pacten, die Rusland met zijn acht andere na buren verbinden. Finland is het enige aan Rusland grenzende land, waarmee men te Moskou nog geen militair ver drag heeft. In de nota wordt voorge steld, dat Finland onderhandelingen te Moskou of Helsinki zal beginnen. Een Fins-Russisch pact zal, aldus Stalin, „grotelijks bijdragen tot de bevordering van de vrede". Paasikivi heeft intussen geheime be sprekingen met de leden van zijn rege ring, met de parlementaire commissie van Buitenlandse Zaken en andere frac tieleiders gevoerd. Men gelooft, dat de president het Russische voorstel ook met de partijleiders zal bespreken. Tevens werden de hoofdredacteuren der Finse bladen voor een conferentie bijeengeroe pen. Welingelichte kringen verklaren, dat het voorstel niet in de vorm van een ultimatum is gedaan, maar Finland ruimschoots gelegenheid laat tot on derhandeling en wijziging. Over mo gelijke agressie van Westerse mogend heden zou niet zijn gerept. Ook de soort van verdrag zou nog niet vast staan. Men meent echter, dat Rusland slechts met een volledig militair bond genootschap genoegen zou nemen. Sommigen wijzen er dan ook op, dat een verdrag, in welke .woorden ook gesteld, mee zal brengen, dat Finland definitief bij het Oostelijk blok zal worden ingelijfd. Naar verluidt ziuden alle politieke Dat de demonstratie van de Tsjechi sche studenten in Praag is uiteengesla gen, de leiders er van gearresteerd zijn en dat men.de rector der Praagse Uni versiteit tot aftreden heeft gedwongen, is voer vele Utrechtse studenten aan leiding geweest, alle Nederlandse stu denten door middel van bulletins op te roepen hun stem te ver heffen tegen deze aantasting van de vrijheid van denken. De Tsjechische studenten zullen horen, dat bun Neder landse collega s achter hen staan, die op hen een beroep doen de universitaire vrijheid hoog te houden. Men verwacht, dat in het gehele land soortgelijke acties zullen worden ingezet. Krachtens besluit van de Tsjechoslo- Waakse minister van voorlichting, worden vier katholieke bladen, de ..Katholik", „Nedele", Novy Narodi" en „Rozsevac" Wegens hun anti-republikeinse houding opgeheven. Voorts verneemt men, dat 17.861 hectaren grond, behorende tot de domeinen van het aartsbisdom Praag zullen onteigend worden en verdeeld on der de boeren. Een aantal domeinen, Welks oppervlakte meer dan 50 hectaren bedraagt, zal eveneens onteigend worden. groeperingen, met uitzondering van de „volksdemocraten", een unie van com munisten en linkse socialisten, die 48 van de 200 zetels in de Rijksdag bezet, zich afkerig verklaard hebben van een militair verdrag Alle partijen zijn het er echter over eens, dat men goede be trekkingen met de Sovjet-Unie moet bewaren. Men verwacht in sommige kringen, dat het Finse kabinet in gunstige zin over het voorstel zal besluiten en ver volgens een delegatie voor verdere on derhandelingen naar Moskon zal zen den. Men zou een miiltair bondgenoot schap echter wensen te beperken tot een alliantie, die uitsluitend tegen even tuele Duitse agressie is gericht. De Arabische staten per/ectionneren hun leger momenteel in alle onderdelen. Het Syrische leger heeft zelfs reeds de beschik king over ski-troepenCn dat in de woestijn. Het nieuwe Tsjechoslowaakse kabinet heeft Vrijdag de eed afgelegd op de grondwet in handen van president Be- nesj. De nieuwe ministers werden door Clement Gottwald, de minister-president voorgesteld. Gottwald dankte de president voor het in zijn nieuwe regering gestelde vertrou wen en voegde er aan toe: ..Zeer bin nenkort zal de regering voor de natio nale vergadering verschijnen en ik ben er van overtuigd, dat dit lichaam ook de nieuwe regering en haar program zal aanvaarden. Wij kunnen daarom met zelfrespect verkeerd gegronde verklarin gen uit het buitenland, die een gevaar voor onze vrijheid en parlementaire me thoden betekenen, van ons werpen. Wij moeten geen lessen in democratie en constitutionalisme krijgen van hen, die de verantwoordelijkheid dragen voor Mtinchen, die in verdragen met Hitier Duitsland over onze huid onderhandel den en die op zeer ondemocratische en onwettige wijze vriendschaps- en bond genootschapsverdragen, die zij met ons gesloten hadden, te niet deden." President Benesj antwoordde: „Ik heb het ontslag van de voormalige leden van de regering aanvaard en het decreet van de benoeming der nieuwe regering getekend. Mijnheer de minister-presi dent, gij hebt terecht verklaard, dat het n«ef gemakkelijk is geweest tot dit besluit te komen. Lang en ze®r ernstig heb ik over de crisis nagedacht. Tk kwam tot de conclusie, dat het noodzakelijk was ep uw voorstellen in te gaan. Ik heb gezien, dat de crisis anders ernsti ger zou worden en tenslotte zou leiden tot een dergelijke verdeling van het land, dat een algemene" verwarring zou kunnen ontstaan. Gij wenst de staats zaken in nieuwe banen te leiden en vol gens een nieuwe vorm van democratie. Ik wens voor u en voor het land, dat het allen geluk zal brengen", aldus be sloot Benesj zijn toespraak. Bij het verlaten van de vergadering wenste Gottwald Benesj gezondheid en sterkte. Tijdens een persconferentie op het Tsjechoslowaakse departement van Bui tenlandse Zaken werden de buiten landse dagbladcorrespondenten gewaar schuwd, dat in het vervolg tegen de genen, „die onware berichten versprei den", maatregelen kunnen worden ge nomen. Dr. Kosta van het departement van Voorlichting deed zijn beklag over dc berichten, die de afgelopen week over de ontwikkeling in Tsjechoslowakije in de buitenlandse bladen hadden gestaan en hij stelde voor, dat de buitenlandse correspondenten „hoofdzakelijk hun be richten zullen putten uit de officiële bronnen, die hen ten dienste staan". Dr. Kosta meende, dat de departemen ten van Voorlichting en Buitenlandse Zaken alleen te beoordelen hebben, welke berichten wel en welke niet over eenkomstig de waarheid zijn. Een politieke vluchteling uit Praag heeft te Frankfort verklaard, dat Zorin, Molotofs rechterhand en voormalig Sovjet-gezant in Tsjechoslowakije, die op 19 Februari te Praag was aangeko men, „de communisten voor de putsch heeft klaargemaakt". De vluchteling verklaarde, dat hij een vooraanstaand lid van een der Tsjechoslowaakse oppo sitiepartijen was, doch verzocht zijn naam niet te noemen. Hij zei voorts, dat hij het „definitieve bewijs" had, dat aan Fierlingcr, de pro- communistische sociaal-democratische leider, door de communisten het presi dentschap was beloofd, indien Benesj aftrad. HU verklaarde, dat de niet-commu- nistische partijen in Tsjechoslowakije in haar positie waren aangemoedigd door inlichtingen nit Moskou, dat het Kreml op het ogenblik geen voorstander van een communistische coup was. t* Het nieuwe bestuur van de Tsjecho slowaakse sociaal-democratische partij heeft besloten er bij de leden op aan te dringen geen zitting te nemen in de gezamenlijke actie-comité's, welke na het aftreden van de twaalf niet'-com- munistische ministers en de vorming van een nieuwe regering zijn opge richt. In plaats daarvan zal de leden van de partij gevraagd worden eigen actie-comité's in te stellen. De parlementsfractie van de sociaal democratische partij heeft een brief gezonden aan president Benesj, waarin beloofd wordt: „Wij zullen alle demo cratische en socialistische groepen van ons volk te zamen brengen voor de zaak van de toekomst van onze republiek. Wij geloven, dat wij teza men met U een betere tijd tegemoet gaan." Radio-Praag heeft aangekondigd, dat de Tsjechische en Slowaakse omroep saamengevoegd zullen worden tot „een enkele moderne radio-omroep, die de denkbeelden van de volksdemo cratie zal bevorderen." Het verbod van Kardinaal Schus ter, Aartsbisschop van Milaan, om de absolutie te schenken aan leden en sympathisanten van die partijen, die anti-christelijke oogmerken na streven, heeft in de Italiaanse .com munistische kringeneen orkaan van Verontwaardiging en haat verwekt. „Maarschalk" Luigi Longo, vice- secretaris van de communistische partij en opperbevelhebber van het ondergrondse leger in Italië, heeft verklaard: „Dit is een ongehoorde insluiping van een hooggeplaatste geestlijkë in de lage Chnsien-demo- cratische verkiezingskeuken". Longo bereip zich op art. 71 van de Italiaanse grondwet, „dat de geestelij ke van welke geloofsbelijdenis ook met 6 maanden tot 3 jaar gevangenis wordt Sestraft, indien hij zijn bevoegdheden te buiten gaat, door bij de uitoefening van zijn ambt de vrijheid te beperken van de kiezers, en hen aan te sporen tot dan niet stemmen op bepaalde kies- •jjsten of bepaalde candidaten". Voorts beschuldigt Longo Kardinaal Schuster ^an leugens, omdat deze „de communis- en en de bewegingen, die deelnemen ®a'i het Democratische Volksfront, ver hit, dat zij in strijd zijn met het Ka- 'nolieke Geloof". De „Osservatore Romano" ant woordt hierop, dat de Kardinaal z'ch beperkte tot het noemen van e«n „valse leer", die strijdig is met godsdienst en de moraal, welke bepaalde partijen verwerkelijken. „11 Quotidiano". het blad van de Ita- "Jaanse Katholieke Actie, preciseert, „dat ?.e Aartsbisschop van Milaan de Katho- ?eken niet heeft gezegd op de Christen democraten te stemmen, doch wel op die kandidaten, die uit godsdienstig oogpunt de noodzakelijke garanties bieden. De "?ncties. welke hij toepast, zijn dezelfde ?ts die van het Duitse Episcopaat tegen et nationaal-socialisme in 1930". l "U Tempo", het gezaghebbend onaf- sankelijk blad, schrijft: „De „Maar- Longo hoopt Maarschalk Tito te "«nafen, die Mgr. Stepinac tot dwang arbeid liet veroordelen, maar hij kan nog niet met Hitler en Tito wedijveren bij het beperken van het gezag en de activiteiten van de geestelijkheid. En hij kan evenmin een Bisschop het recht betwisten, zijn gelovigen te waarschu wen, indien zij niet meer in overeen stemming zijn met de Christelijke leer" Voorts wordt uit zeer wel-ingelichte bron vernomen, dat de communistische partij bezig is, felle volksbetogingen in Milaan voor te bereiden, ten einde een verwijdering van Kardinaal Schuster uit de Lombardische hoofdstad te eisen. Ook de communistische mantelorgani saties „De Unie der Italiaanse Vrouwen", en de „Anticlericale Italiaanse Bewe ging voor de Lekenstaat" ziWien aan de demonstraties deelnemen. Inmiddels vindt de zuivering van het politieke leven voortgang. Journa listen, docenten van universiteiten, politieke leiders en fabrieksfunctio- narissen worden ontslagen, „omdat hun denkbeelden niet in overeenstem ming zijn met het nationale front." Het actie-comité van het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de voor zitter van de parlements-commissie voor Buitenlandse Zaken, Ivo Ducha- cek en Scdor Hodza, zoon van de vroegere eerste minister, ontslagen. Voorts zijn 36 employé's van het Mi nisterie op wachtgeld gesteld, 19 zijn gepensionneerd en 8 zijn overgeplaatst naar weinig verantwoordelijke pos ten. Hierna zal het actie-comité een aanvang maken met de zuivering» on der diplomaten in het buitenland. Jan Masaryk, de Minister van Buiten landse 'Zaken, heeft de mutaties goed gekeurd. Radio Praag deelt mee, dat bij het Ministerie van Voorlichting zestig ambtenaren ontslagen zijn. Het Sovjet-Russische Nieuwsbureau Tass meldt, dat het Tsjechoslowaakse departement van Binnenlandse Zaken een niet nader genoemde ambassade er van beschuldigd heeft, hulp geboden te hebben aan Tsjechoslowaakse „sa menzweerders" en herf gebruikt te hebben als spionnen. Dr. Nejedly, de communistische mi nister van Opvoeding, heeft verklaard, dat in alle Tsjechoslowaakse scholen het portret van Stalin zal worden op- Een kijkje in Praag tijdens de demonstratiesdie daar gehouden werden. Ook de auto van Van Gend Loos, de Holland.Czechoslovakije-express, moest gedurende deze optocht wachten. gehangen. Tevens zullen nieuwe leer boeken voor politieke opvoeding wor den uitgereikt. Tegenovèr professoren en leraren zeide Nejedly, dat opvoeding „politiek moet zijn evenals het leger." President Benesj heeft met zijn echtgenote Praag verlaten om het weekeinde door te brengen in zijn bui ten te Fezimove Usti in Zuid-Bohe- men. Benesj heeft zich intussen ont houden van alle openbare verklarin gen. Er is nog steeds niet medege deeld wanneer hij zijn aangekondigde doch reeds tweemaal uitgestelde radio-rede tot het volk zal houden. In verband met de nood in gezin nen met niet-verdienende kinderen, willen de Kath. Werkgevers-Ver eniging en Kath. Arbeiders Bewe ging, die daartoe met elkander in overleg zijn getreden, dat de Rijks bemiddelaars zo spoedig mogelijk zullen goedkeuren een regeling, waarbij aan de hiervoor vermelde gezinnen een extra kindertoeslag gegeven zal worden. Die toeslag zou volgens deze organisa ties moeten zijn f 1, f 1,50, f 2 en f 2,50, resp. voor het derde, vierde, vijfde en zesde kind beneden 15 jaar en f 3 voor het zevende en volgende kinderen be neden die leeftijd. Aan de Stichting van de Arbeid is reeds het verzoek gericht, deze regeling ter sprake te brengen bij het College van Rijksbemiddelaars. Alle voetbalwedstrijden voor morgen (het oorspronkelijke programma van 22 Februari) zullen normaal doorgaan, al dus meldt de K.N.V.B. Hetzelfde geldt voor de wedstrijden van de plaatselijke bonden. De consuls en scheidsrechters zullen beslissen of de terreinen bespeel baar zijn. Verwachting tot Zondagavond. In de nacht en vroege ochtend plaatselijk nog lichte vorst en hier en ■daar nevelig. Morgen overdag vrij rus tig voorjaarsweer met af en toe be wolking. Zondag: Zon 7.2918.18. Maan on der 9.25. Maandag: Zon 7.2718.19. Maan «.559—9.44. Nu wordt het lente! Met een paar krampachtige pogingen heeft de win ter zich nog trachten te handhaven, maar Vrijdagmiddag werd reeds dui delijk, dat het pleit w»s beslecht. Het dooit! Wel is de koude luchtlaag nog enkele honderden meters dik, maat de zon zal de kou verdrijven en de nacht vorst neemt in betekenis af. Overdag loopt de temperatuur op tot boven tien graden. Er is weinig of geen wind, droog weer, bijna geen bewolking. Het is misschien nog interessant de laatste minima op te meten. Welnu verder dan 4 zijn we de afgelopen nacht niet gekomen. Groningen kon bogen op deze temperatuur. Een gemid delde van 2 gaf de toon aan over Ne derland. Alleen Vlissingen moest al niets meer van de vorst hebben. Met +2 prijkt het vandaag als topscorer. En nu de madeliefjes, tulpen en se ringen Bij Kon. Besluit is met ingang van 1 Maart aan de heer L. Neher eervol ontslag verleend als minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting met dankbetuiging voor de Vele en gewichtige diensten, door hem be wezen Met ingang van dezelfde datum is tot minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting benoemd mr. dr. J. in 't Veld, burgemeester van Zaan dam (Partij van de Arbeid). De Braziliaanse regering heeft aan dr. P. Kasteel, gouverneur van Curacao, de „Nationale Ordemdo Cruzeiro De Sul" nationale orde van het Zuiderkruis toegekend. (Van onze speciale verslaggever) Dit is het sombere beeld van de De Ruyterkade in Amsterdam. Grote sta pels stukgoederen, vaten, kratten en pakken, gereed voor verzending, maar niet één schip, dat kan doorbreken dwars door de woeste verlaten ijsmassa van de Zuiderzee naar Kampen of Stavoren. En al zou liet dat kunnen, al was het mogelijk, dat een ijsbreker de weg zou openrammen, dan nog zou niet veel zijn gewonnen. Want niet alleen' het IJselmeer, maar ook de grote vaarroutes door Friesland, Groningen en Drente zijn versperd. Zware ijsgang en hier en daar zelfs totaal dichtgevroren wateren ma ken het onze kleine scheepvaart onmogelijk daar haar aflatende transport- arbeid te verrichten. De goederen blijven op de ka. doelloos en renteloos. Maar kijk, is het verbeelding? krijgen we het werkelijk te warm in onze winterjas? De schipper, die de laatste dagen ongeduldig heen en weer liep, de handen diep in de zakken, werend naar wind en wolken, de schipper is plotseling een en al monterheid geworden. Hij daalt het ruiin in en als hij er even is geweest komt hij al weer boven. Over de kade valt een milde wind. De zon, warm in een fel blauwe hemel, kondigt niet vergeefs de lente aan. Want het is lente, ook al kan geen boot nog uitvaren. Nog even geduld. Straks gaat de kleine scheepvaart weer aan de slag. De brug Tsjecho-Slowakije begaf het onder de wassende stroom van het Bode Fascis me. En welke zullen nog vol gen? De goedwillende christen, die nog om andere dan po litieke en economische rede nen de doordringing der com munistische ideologie vreest, slaat de schrik om het hart: hij vreest, de ineenstorting der gehele christelijke cultuur onder de hernieuwde invasies van „barbaren uit het Oos ten". De radeloze vraag dringt zich bij hem op: ..Wat moe ten wij hiertegen doen?..." Hij begrijpt, dat de verbe tering van sociale toestanden, economische versterking, po litieke weerbaarheid cn de al gemene bewustwording van het dreigende gevaar, nood zakelijke dingen zijn bij het stelpen van de rode vloed, maar dat daarmee de kwestie nog slechts van de buiten kant wordt benaderd. Waar de tegenstelling: christen en niet-christen juist in deze dreiging bijzonder wordt toe gespitst, voelt hij de nood zaak van allereerst innerlijke versteviging eu weerbaarheid. Deze bewustwording is een onschatbaar waardevolle, die wij niet genoeg kunnen aan wakkeren: want zij is niets anders dan het ontwaken van de christelijke apostolaats- geest, die bij velen, jammer genoeg, was ingesluimerd. Wij zouden bijna de toestand van gevaar zegenen, die bij ve len de ogen opent voor hun diepste christenplicht, welke zich heel wat verder uitstrekt dan het zich houden dan christelijke praktijken of een christelijk organisatieleven. Als deze barre tijden onze christenmensen eens dwongen tot een vruchtbaar christendom!... Het moderne apostolaat is in geen enkel opzicht een negatieve houding van zich terugtrekken, afstand, nemen, zich isoleren of bescherming zoeken tegen de verderfelijke invloeden, in de zin, dat men er zich aan wil onttrekken. Evenmin een kwestie van luidruchtige propagandaof veroveringin de zin van met geweld personen of stro mingen te willen annexeren Het is een zaak van stille, maar niet minder krachtige doordeseming. Wij hebben geen reden tot klagen en jammeren en nog minder tot lang wij niet probeerden de huidige om standigheden hoe ongun stig zij ook mogen schijnen met onze christelijke invloed te doordringen. Al te zeer be staat de ngiging ze te ontlo pen: men moet er met beide voeten in gaan staan, tjiet vlees ervan aannemen". Over deze christelijke „in carnatie'' heeft Kardinaal 'Su- hard van Parijs in zijn be roemde Vastenbrief van vo rig jaar behartigenswaardige dingen gezegd, dia wij ons ook hier in Nederland niet genoeg kunnen eigen maken. Hij zegt daarin o.a.: „De apostelen der ont kerstende milieu's ondervin den dagelijks opnieuw, dat men, om. over de Blijde Boodschapte kunnen spre ken, in de eerste plaats het zelfde leven moet leiden als degenen, met wie men om gaat, zoals Christus, „die on der ons gewoond heeft", en evenals Hij moet men vreug de en verdriet met hen delen, ontgoocheling en verwachtin gen, deelgenoot zijn van de gerechtvaardigde verlangens van het milieu. Want de ka tholieke waarheid is geen systeem, dat zich van buiten if doet gelden door het presti ge van lien, die haar ver kondigen, en zelfs niet door haar objectieve waaide op zich; ze wordt voorgehouden als een getuigenis. Welnu een eerste vereiste voor de getuige is: aanwezig te zijn, niet slechts in de phy- sieke. maar in de geestelijke zin des woords, die een ge meenschap van leven veron derstelt. Dat is de betekenis van die formule, welke men vaak te oppervlakkig be. schouwt, maar die -een diepe zin heeft: apostolaat van ge lijke op gelijke". En dat nu hebben wij veel te weinig gedaan. Wij heb ben ons opgesloten in ons eigen knusse hokje, maar het hokje van de naast ons staan de niet willen binnen gaan: het was wat ongemakkelijk, het was er misschien te vies... Laten wij inzien, voor het te laat. is, 'dat een gemak zuchtig, zelfgenoegzaam chris tendom. een moord voor het christendom betekent of be ter: reeds geen christendom meer is. r. G.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1