Derde wereldoorlog moet beëindigd vóór hij kan uitbreken De „Ajax" in storm vergaan Tsjechoslowakije binnen tien jaar tweemaal naar de dood gereden WIJ STELLEN U VOOR: Big Five" hebben geloot Plan niet gericht tegen Oost-Europa De laatste uren voor het vertrek aan boord van de „Volendam" Nederlands grootste drijvende bok in Middellandse zee gekapseisd Uitlevering van het Karpathenland grote politieke fout a Samuel Reshevsky LUCHTVLOOT VAN 35.000 VLIEGTUIGEN NOODZAKELIJK GEACHT K.A.B. in bisdom Haarlem O.B.zal deelnemen aan conferentie te Londen Holland .Het weer bureaux van redactie en administratie: Marshall-plan in Amerikaanse Senaat n OE HOUDING VAN HET KREMLIN Poging tot muiterij bij Griekse marine Eén melodie blies de troep moed in „Nou, goeiedag Warme asregen daalt rond de Bromo neer HAAT WEDIJVERDE MET VADERLAHDSLIEFDE exclusief voor ons blad Grote belangstelling by ontvangst ATO-vrachtverkeer nog ongehinderd R.K. sportverenigingen in verband N.K.S. Tot hoofd en hart Vaststelling status quo- lijnen gereed DINSDAG 2 MAART 1948 o 71ste JAARGANG No. 24090 Communistisch complot ontdekt Nog geen slachtoffers van de aardbeving gemeld Chinezen gaan Koningin geschenk aanbieden De grote drijvende bok „Ajax", die in de Middellandse Zee is gekapseisd. DE HOUDING VAN DR. BENESJ Igfill! Amerika's schaakkampioen, zelj deelnemer aan de strijd om de wereldtitel, zal gedurende het schaaktournooi in Den Haag de beste partijen van de week" analyseren. Hij doet dat AMERIKA'S LUCHTVAARTPOLITIEK 99 W ERELDSCHAAKTOURNOOl ?.nge ?r°m Slechts met ijver, betrouwbaarheid en kennis is het mogelijk daad werkelijke leiding te geven. Nu lijkt het soms of gemakzucht, ver dachtmaking en onkunde de toon aangeven. Java en Sumatra SMEDESTRAAT S - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week, f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Directeur 3. 3. W. Boerrigter. Wnd. hoofdredacteur: W. Severtn. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT i ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimetei hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m hoogte De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave var redenen te weigeren. Senator Vandenberg, de republikeinse Voorzitter van de Amerikaanse commis sie voor Buitenlandse Betrekkingen, heeft Maandag een beroep gedaan op de Senaat om door goedkeuring van het Europese Herstelprogramma „te helpen 8e derde wereldoorlog te beëindigen, Voordat hij uitbreekt." Hij opende het debat over 't Marshall- Plan in de voltallige Senaat met de ver klaring. dat zijn collega's voor een be slissing stonden, „die een keerpunt in 8e geschiedenis van de eerstkomende honderd Jaar zou kunnen zijn." Vandenberg vroeg de' Senaat „in de haam van de vrede, stabiliteit en vrij heid" het Marshall-plan aan te nemen tonder wijziging te brengen in de be loofde bedragen van 53.000 millioen dollar voor het eerste jaar. ,,Er is," aldus Vandenberg, ,.in dit plan niets, dat het Sovjet politie-im- perium bedreigt met' een of andere consequentie, die het niet uit eigen vrije wil uitlokt. Het is geen plan tegen Oost-Europa, tenzij het onaf hankelijk voortbestaan der vrije volken op de zwarte lijst staat." Het Kremlin heeft echter de communisten opdracht gegeven, het plan met alle dienstige Het Griekse ministerie van marine •naakte Maandagavond bekend, dat de Communisten van plan waren een com- Plot op grote schaal op touw te zetten Het het doel de Griekse marine aan het hiuiten te zetten. In verband hiermee berden reeds zestig leden van de ma rine gearresteerd- In een communiqué ^an de zijde van het ministerie werd Sezegd, dat verleden week een zeeman 'Verd gearresteerd, die van het complot ifwist en verklaard had, dat de com munisten cellen vormden waarbij de 'eden van de partij de sleutelstellingen •ouden innemen en bij gelegenheid zou- 'Jen overgaan tot een muiterij op orders 'an de communisten. Het hoofdkwartier van het Ameri kaanse leger heeft Maandag bekend ge blaakt, dat in het kader van het hulp- Program honderd lichte tanks naar •Turkije zullen worden gezonden. SENATOR VANDENBERG Hartstochtelijk pleiter voor Marshall-plan. middelen te laten schipbreuk lijden. „Grote sabotage staat voor de deur. Men kan inderdaad van een koude oorlog spreken." De senator zei verder, dat men niet mpest toestaan, dat het ijzeren gordijn tot de kusten van de Atlantische Oce aan vooruit geschoven werd. Een verdeling van de wereld tussen Washington en Moskou zou geen vrede zijn, maar een eerloze wapenstilstand, welke aan een uiteindelijke onzegbare ramp vooraf zou gaan. Ons hoogste be lang is een rechtvaardige vrede. Met betrekking tot het Duitse pro bleem, verklaarde Vandenberg: „Het succes van het plan hangt af van het snelle herstel van West-Duitsland, tot het een effectieve plaats ineemt in de economie van Europa en de wereld. Het moet worden gedecentraliseerd. Het moet voor goed worden gedemilitari seerd." Vandenberg verklaarde, dat tijdens de huidige zitting ook diende te worden gesproken over hulp aan China, Grie kenland, Turkije, Triest en de bezette gebieden, waarvoor wij als een legaat van de oorlog verantwoordelijk zijn." Het slagen of mislukken van het Europese Herstelprogramma zal groten deels afhangen van de wijze waarop het beheerd wordt, aldus Vandenberg. Hij voegde eraan toe: „De keuze van de beheerder van het plan en zijn mede werkers is een van de meest verantwoor delijke opdrachten, die ooit op de schou ders van een president der Verenigde Staten heeft gerust." Nadat Vandenberg had gesproken stonden de meeste Senatoren op en applaudiseerden. De Democratische Senator Fulbright diende een amen dement in, waarin de hoop van het Amerikaanse volk werd uitgedrukt, dat de Europese Marshall-landen zich politiek zouden verenigen. tf (Van onze speciale verslaggever) Het militaire muziekcorps op de kade de Merwehaven speelt het Wilhel mus. Vier en twintig honderd man aan "oord van het troepenschip Volendam sPringen in de houding en brengen het toluut. Door de stilte van de nevelige Jrintermiddag schrijden plechtig de janken van het volkslied. Niets roert *>ch op de kade en schip; slechts het y®rre gerucht van de altoos bedrijvige taven klinkt tot hier door. Zoveel ma- reeds heeft een contingent troepen, Sereed voor het vertrek, dit ogenblik IJoleefd, maar steeds opnieuw is dit het Oogtepunt van het afscheidsceremo- P'eel. Vier en twintig honderd jonge /erels luisteren toe en in hun aller iet wat benarde gemoed daalt een wonder- i'lke rust, een .groot vertrouwen in de °ekomst, die in dit ogenblik van ver- zo donker lijkt en onze"ker. .Want er knaagt en bijt iets, deze laat- ®re uren, in al die jonge lijven, het eer- le heimwee en het slopend gevoel van ?bzekerheid. Zij zijn stil geweest, de J°bgenSj siechts een enkele branie luid ruchtig, maar als de laatste maten zijn ^klonken en het koper zwijgt, is het j' iets van de onheimelijke spanning, >v.e allen gevangen houdt, is geweken. is in de beste zin des woords de >f0eP moed ingeblazen, geen euvele jJ°ed of vermetelheid met blakend vuur, jj aar dat wat 'n oud, schoon en zinrijk in een mensenhart kan uitrichten, jh Nederlandse lied bij uitnemendheid Jonge Nederlandse harten, die kalmer 5?ab slaan en waarin het vertrouwen als °lie vloeit over de golven van on- toSï' het vertrouwen in de taak en de bkornst, die allen gelijkelijk wacht, jnfibg uren verlopen voor het vertrek, dc sfeer aan boord is anders ge erden. onwennige, nerveuze, dat zoveel jn-J1 8ie jonge, ingescheepte soldaten De eerste schemer valt reeds als de „Volendam", na 'n laatste schor signaal uit haar gorgel, langzaam van de kade is losgekomen en die kleine, donkere pier vol wuivende vrienden en verwan ten gestadig terugwijkt in de avond, het water van rondom, het verre haven silhouet en iets van de grote eenzaam heid. Op de achterpiek staan nog sol daten en wuiven tot nauwelijks nog iets van de vertrekplaats zichtbaar is. Dan draaien ook zij zich om. Nou, goeiedag, Holland, zegt er een. En een knaap, die naast ons heeft uitgekeken, ver leunende over de verschansing, richt zich op en fluit, terwijl hij langs het dek naar voren loopt, de eerste ma ten van het Wilhelmus. Verwachting tot Woensdagavond: Vannacht en morgenochtend op vele plaatsen nog lichte vorst en hier en daar nevel of mist. Morgen overdag vrij zonnig weer met hogere tempe raturen dan vandaag. Naar Zuidelijke richtingen draaiende wind. Zon 7.22—18 23, Maan 3.32—10.40. Uit de 2300 M. hoge Bromo in Oost- Java daalde een warme asregen neer op de ondernemingen in de omgeving, na de aardschokken van gisteren, die, naar wordt aangenomen, hun epicen trum hebben nabij Boeroe en Ceram in de Zuid-Molukken. Deze aardschokken waren zelfs te Los Angeles voelbaar. Reuter meldt uit Batavia, dat er tot nu toe nog geen slachtoffers zijn gemeld van deze aard beving, welke, naar men meent, dub bel zo hevig was als die, welke onlangs in de Philippijnen woedde en daar 21 ongevallen met dodelijke afloop tenge volge had. De as der eruptie bracht schade toe aan ondernemings-aanplan- ten op Java. De beving deed gebouwen in Los Angeles, 9000 mijlen van het centrum verwijderd, trillen en ruiten klepperen, doch Voorzover tot nu toe werd gerapporteerd, werd er geen schade aangericht. Chinese ingezetenen te Makassar hebben een centraal comité gevormd voor Oost-Indonesië om de Koningin ter gelegenheid van haar 50-jarig re geringsjubileum een geschenk aan te bieden. De Britse kruiser Nigeria heeft Port Stanley verlaten en is met de gouver neur van de Zuid-Falklandseilanden aan bcord op weg naar de randgebie den van de archipel in de Zuidpoolzee. De grootste drijvende bok van Ne derland, de 300 ton metende Ajax, is in de nacht van Zondag op Maandag tijdens een zware storm in de Mid dellandse Zee vergaan. De „Ajax" was door het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen aangekocht om in verschillende havens in de In dische Archipel, o. ,a. te Soerabaja en Priok, de wrakken Van gezonken sche pen te lichten. Ongeveer anderhalve Dr. Hubert Ripka, de afgezette Tsje- choslowaakse socialistische minister van Buitenlandse Handel, is, volgens onbevestigde berichten, naar het buiten land gevlucht. Officiële kringen ver klaren echter, dat Ripka zich nog te Praag bevindt. Volgens dezelfde ge ruchten zou ook prof. Krajina, secre taris-generaal van de Tsjechische Socia listische Partij, het land hebben ver laten. Het parlement komt 10 Maart voor het eerst weer bijeen. Premier Gottwajd zal dan namens de regering een verkla ring afleggen. Het stemt ons tot grote voldoening te kun nen mededelen, dat de Amerikaanse schaak kampioen, Samuel Reshevsky, zelf deelnemer aan het vandaag in de Haagse Dierentuin be ginnend schaaktournooi om de wereldtitel, zich bereid verklaard heeft exclusief voor ons blad! een analyse te geven van de beste partijen, die wekelijks in dit tournooi ge speeld worden. Reeds in 1937 bewees Reshevsky tijdens de revanchematch om het wereldkampioenschap tussen Euwe en Aljechin dat hij tot de beste schaakjournalisten behoorde. Zijn analyses van de dertig partijen in Nederlandse en buitenlandse bladen muntten uit door de critische gedegenheid, waar mede hij elke partij op de voet volgde. „Whit much pleasure!" zegt hij spontaan, wanneer hem het verzoek, zelf enige beschouwingen in ons blad aan dit tournooi te wijden, bereikt. En met die woorden ontdooit de op-en-top Amerikaanse business-man", die direct na zijn aankomst in het Kurhaushotel in Schévenirigen diverse bezoekers moest „verwerken." Klein en gezetter dan ruim tien jaar geleden, inderdaad, aan de kleine slanke Reshevsky, die in 1937 zes en twintig jaar oud was. zijn de jaren, waarin hij als leider van een accountantsbureau in New York midden in het bruisende zakenleven staat, niet onopgemerkt voorbij gegaan. Zij hebben .echter niet kunnen knabbelen aan zijn vitaliteit en aan zijn slagvaardigheid. En evenmin heeft het zakenleven de schaakzin van'deze „kleine schaakmatador" nadelig kunnen beïnvloeden: zijn jaarlijks abonnement op de titel van schaakkampioen van de U.S.A. bewijst dit wel. En ook aan voorbereiding op de thans beginnende strijd om de wereldtitel heeft het Reshevsky niet ontbroken. Tot aan de tanden gewapend zal hij al zijn kennis en kunde, alle tactische slagvaardigheid, waarover hij beschikt, in het geding brengen. Hoe hij over zijn kansen denkt? Die vraag kan beter niet gesteld worden. De man, die zoeven nog uit de huid van de 'zakenman in die van beroemd schaker kroop, laat zich over zijn kansen niets ontvallen, ,,'t Zal een zware strijd worden!" verzekert hij. En daarmede neemt hij afscheid. Onze lezers zullen hem nog enige malen in deze kolommen ontmoeten, zullen van zijn gedegen beschouwingen kunnen genieten omtrent een tournooi, waarin vier van de vijf deelnemers met ongeveer dezelfde kansen op veiovering van de wereldtitel aantreden. De Partij der Nationale Socialisten waartoe Benesj heeft behoord, zal voor taan „Tsjechische Sociale Partij" heten. Over de houding van Benesj in de Tsjechoslowaakse crisis schrijft onze correspondent: Dr. Benesj Heeft nu dezelfde fout gemaakt. Hij heeft binnen tien jaar Tsjechoslowakije tweemaal naar de dood gereden. De eerste keer, toen hjj in zijn krankzinnige haat het Tsjecho slowaakse nationaliteitenvraagstuk niet rechtvaardig wilde oplossen, de tweede keer, toen hij in 1943 een vriendschaps verdrag sloot met de Sovjet-Unie. Toen de communistische militie het partijgebouw van Benesj' partij, de na tionale socialisten, omsingelde en door zocht, was het voor Benesj het moment geweest Gottwald het ultimatum te stellen óf zijn ontslag te nemen, óf zich als gevangene te beschouwen. Benesj had als president het recht de communistische minister-president een voudig uit zijn ambt te ontzetten, nadat immers twaalf van zijn ministers ont slag gevraagd hadden, doch Benesj aarzelde. Hij schrok, toen hem gemeld werd, dat de Russische plaatsvervangende minister van Buitenlandse Zaken in Praag was aangekomen. Benesj wilde niet geloven, dat de partijloze minister van Oorlog in werkelijkheid communist is en dat de eveneens partijloze Jan Masaryk zijn opvolger wil worden. Mis schien won de jalouzie het bij hem van de haat, vooral, daar hij niet openlijk kon optreden tegen de zoon van Tho mas Masaryk. Hij bleef, omdat hij de overwinning van zijn geheime rivaal wilde verhinderen. Benesj meent, dat hij als president nog een stukje van de democratie kan redden. Pétain en Horthy denken thans in gevangenschap over de gevolgen van een dergelijke logica na. Bij Benesj liggen de dingen echter iets anders dan bij Horthy en Pétain. Zij hebben niet gedurende twintig jaar een vreedzame oplossing van de vraag stukken van het Donaudal verhinderd en zij hebben voor de Russen niet de poort naar Europa geopend. Nu ziet Benesj de gevolgen er van, dat hij het Karpathen-land, deze invalspoort naar Europa, die voor de Russen de weg maand geleden vertrok de „Ajax" uit Rotterdam. Bij het bepalen van de ver trekdatum had men enige speling aan gehouden om de bok in ieder geval voor de Oost-moesson naar Indonesië te kunnen overbrengen. Dit is noodzakelijk, omdat een drijvende bok alleen bij kalme zee gesleept kan worden. Een hevige storm op de Noordzee dreef de sleep naar de Engelse haven Falmouth. Na vier weken wachten werd besloten de tocht voort te zetten. De zeer kleine schade, tijdens de storm in de Golf van Biskaye opgelopen, was toen weer her steld en Lloyd schreef zonder bezwaar een certificaat van zeewaardigheid uit. Men geloofde reeds, da^ het 'eed ge leden was, toen de sleep Zondagnacht plotseling door een zware storm in de Middellandse Zee overvallen werd. De storm uit het Oosten werd in de loop van de nacht steeds heviger en onge veer 100 irtijl ten Oosten van Algiers is de „Ajax'» gekapseisd en gezonken. De drie runners van de bok zijn in veiligheid. Van de zijde van het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen werd ons medegedeeld, dat de scheepvaart in Indië zeer gedupeerd is door het ver gaan van de „Ajax". Aan het zenden van een nieuwe bok valt voorlopig niet te denken. Het duurt geruime tijd voor een bok zeewaardig gemaakt is en bovendien moet men wachten tot de Oost-moesson voorbij is. DR. BENESJ opende tot Triëst, aan de Sovjets uit leverde. Hij krijgt er thans de dank voor, dat hij het ongelukkige Polen tij dens zijn Londense ballingschap prijs gegeven heeft en daardoor het commu nisme in de landen waar het vroeger nauwelijks bestond aan de macht hielp. Zijn haat tegen sommige landen wed ijverde met zijn vaderlandsliefde. Het Tsjechische nationale comité in Londen, dat de Tsjechen in Engeland, Frankrijk, België, Italië, Duitsland en Oostenrijk vertegenwoordigt, heeft Maandag geprotesteert tegen de „onderdrukking van Tsjechoslowakije door communistische dictators, die ondergeschikt zijn aan Moskou". George Klastersky, Tsjechisch com mercieel attaché in Brussel, is op grond van de recente gebeurtenissen in Praag afgetreden. Klastersky is lid van de Tsjechische Katholieke Partij. „Er bestaan reeds wapens met een grotere vernietigingskracht dan atoom bommen, zodat de V. S. bij afwezigheid van een handvest voor de wereldverdediging een zodanige luchtmacht moet opbouwen, dat een plotselinge aanval op het Amerikaan se volk geen succes kan hebben. Een overrompeling moet snel en met overweldigende kracht beantwoord kunnen worden." Aldus heeft de gezamenlijke Raad van het Amerikaanse Congres voor verbergen kunnen, is st^L!'kjaar verdwenen. Het gerucht van ï:etoi *icw nauwelijks st„ntbaar t einmen Q- over de dekken, gonst een «el!? ,h°ger. Meer dan zojuist wordt er Hvb n' klinken montere uitroepen eJï en weer. De troep, zojuist nog 'h H- nd en onzeker aan boord gegaan UH onbekende, voor zovelen van ver lv6 net achterland geheel vreemde van het grote schip, heeft zich- W~ nervonden. Eén melodie uit het repertoire van die middag, on- br=!5?eid door de kapel ten gehore ge- be^nt, heeft dit wonder gewrocht. On voor de meesten, wellicht, maar ^hder." is zijn uitwerking des te ver- (Van onze Haagse redacteur) Het wag natuurlijk bloot toeval, Maandagavond in 't Haagse Raads gebouw aan de Javastraat, waar de strijd om het wereldkampioenschap schaken officieel werd geopend, dat Botwinnik bij de loting als eerste nr. 1 werd en Euwe als tweede nr. 2 trok; het vormde een grappige coïncidentie en velen verwachtten half, dat Keres nu wel nr. 3 zou trekken. Maar hier kwam het einde aan het toeval: Keres trok 5, en om nu tegelijk maar volledig te zijn, Reshevsky trok 4 en Smislov 3. Van avond speelt dus volgens het reeds opgestelde schema in de Haagse Dierentuin Euwe teSen Keres en Reshewsky tegen Smislow. Botwin nik is deze eerste dag vrij. Naast de gehele Haagse beau monde en de fine fleur van de Nederlandse schaakwereld, waren gisteravond vele prominenten in de zalen van het Raads gebouw bijeen. De Russische ambassa deur was aanwezig en verder gaven acte de presence de Commissaris der Ko ningin in Zuid-Holland, de gezant van Tsjechoslowakije en de vertegenwoordi ger van de ambassadeur van België. De wijnglazen weerkaatsten menigvuldig het zachte licht der luchters en schoten felle stralen als het leger persfotografen zijn scherpste lampen deed flitsen. De jonge, ernstige Keres onderhield zich ongedwongen met Euwe en de kleine, dikke Reshewsky schudde vrien delijk kennissen de hand. Botwinnik, rustig en zelfverzekerd, het type van een gemoedelijke burgerman, keek op zijn gemak om zich heen en de rossige Smislov streek nadenkend over zijn haar, terwijl hij zacht tussen de tanden floot. Teen de burgemeester van Den Haag, de heer W. A. J. Visser, het ge zelschap verwelkomde, stonden de heren keurig in het gelid. De burgemeester wees er op, dat de ogen van millioenen ter gelegenheid van het grote tournooi op Den Haag ge richt zijn en dat de residentie als vre- desstad graag dit gebeuren, waarop vijf grote denkers zich meten, binnen haar muren ziet. Hier wordt gestreden een strijd, die niet scheidt, maar bindt. De banden van solidariteit worden door dit wereldschaaktournooi nauwer aange haald. Na de loting, die een officiële, hoog ernstige bezigheid is, maar die een grappig onderonsje werd, met veel extra poseren voor de fotografen, voer den nog het woord de voorzitter van de F.I.D.E., de wereldschaakbond, mr. A. Rueb, en de voorzitter van de Kon. Ned. Schaakbond, de heer G. W. J. Zittersteyn. En dan was het nog een prettig half uurtje praatjes maken, handjes druk ken, glaasjes nippen, waarbij een opge wekt iftuziekje voor de aangename noot zorgde. De wedstrijdrooster voor het eerste ge- In het Raadsgebouw Javastraat te Den Haag is geloot ter vaststelling van de volgorde van uitkomen der deelnemers om het wereldkampioenschap schaken. Max Euwe trekt zijn nummer. deelte van het tournooi is, in verband met de uitslag van de loting, welke tot resultaat had: 1.- Botwinnik, 2. Euwe, 3. Smyslov, 4. Reshevsky, 5. Keres, als volgt samengesteld: Dinsdag 2 Maart eerste ronde: EuweKeres en SmyslovReshevsky; Donderdag 4 Mrt. tweede r.: Keres—Smyslov en Botwinnik— Euwe; Maandag 8 Mrt. derde r.: Smyslov Botwinnik en Reshevsky—rKeres; Dinsdag 9 Mrt. vierde r.: Botwinnik—Reshevsky en Euwe—Smyslov; Donderdag 11 Mrt. vijfde r.: Reshevsky—Euwe en Keres—Botwinnik; Maandag 15 Mrt. zesde r.: KeresEuwe en Reshevsky—Smyslov; Dinsdag 16 Mrt. ze vende r.: SmyslovKeres en Euwe—Bot winnik; Donderdag 18 Mrt. achtste r.: Bot winnikSmyslov en KeresReshevsky; Dinsdag 23 Mrt. negende r.: Reshevsky Botwinnik en SmyslovEuwe; Donderdag 25 Mrt. tiende r.EuweReshevsky en Bot winnikKeres. De eerstgenoemden spelen met wit. Naar wij van de directie der N.V. Ato vernemen heeft het vrachtverkeer op Tsjechoslowakije tot dusver van de veranderde politieke situatie aldaar geen nadelige gevolgen ondervonden. Zelfs bij de grensoverschrijdingen. Wer- den geen moeilijkheden in de weg ge legd. Men verwacht niet, dat in de zeer nabije toekomst hierin verandering zal optreden, doch over wat daarna kan ge beuren wenst men zich niet uit te laten. luchtvaartpolitiek in een rapport mee gedeeld. De Amerikaanse luchtmacht moet in staat zijn het gebied boven de V.S., zijn bases en de bezette landen te bescher men en ook om aanvallen op „die vrije regeringen, met wie een verdrag van wederzijdse bijstand is gesloten" met grotere kracht te vergelden. De Raad heeft twee plannen voor de uitbreiding der luchtmacht opgesteld; Het ene plan voorziet in een lucht macht, bestaande uit 35.000 vliegtuigen, waarvan ongeveer 14.000 voor de marine. Deze luchtmacht zou in 1952 ge reed moeten zün en in staat een aanval van een sterke vijand onmiddellijk te vergelden. Volgens het tweede plan, dat in 1954 uitgevoerd zou kunnen zijn, wordt een luchtmacht van dezelfde sterkte voor gesteld, die echter de vijand bezig houdt, totdat de industriële capaciteit in actie komt. Het rapport maakt gewag van de mogelijkheid van het verspreiden van radio-actieve stofwolken en bacteriolo gische besmetting en wijst erop, dat „een nationale verdediging op de tra ditionele wijze niet meer mogelijk is". Het bezit van een overweldigende strijdkracht is de zekerste bescherming tegen nederlaag en slavernij. Het rapport legt de nadruk op het moordend karakter m de nieuwe wapens en noemt een oorlog een open lijke uitnodiging tot massa-vernietiging. In 'n rondschrijven aan de geestelijke adviseurs en de besturen van de Katho lieke sportverenigingen heeft het Ne derlands Episcopaat medegedeeld, dat het als Katholieke verenigingen na 1 Juni 1948 alleen die sportverenigingen zal er kennen, die zich op deze datum als lid bij de Nederlandse Katholieke Sport bond hebben aangesloten. Donderdag 4 Maart is een belang rijke dag voor de Katholieke Ar beidersbeweging in het bisdom Haarlem. Dan zal het namelijk de dag zijn, dat 60 jaren geleden op initiatief van W. C. J. Fasstoors te Amsterdam, de Ned. R.K. Volksbond werd opgericht. Geplaatst in het licht van de latere ont. wikkeling kan gezegd worden, dat flit feit het uitgangspunt was van de ge schiedenis van de Ned. Kath. Arbeiders beweging, welke wij thans kennen. Daar om heeft de voltooiing van dit 12de lus trum niet slechts betekenis voor het Bis. dom Haarlem. Het is van interdiocesane, van nationale betekenis. De.historie van de Ned. RK. Volks bond kan in vier perioden worden ver deeld. De eerste periode (18881906) om vat de algehele zelfstandigheid van de bond; de tweede ziet hem deel uitmaken van de Federatie van de R.K. Diocesane Volks- en Werkliedenbonden (1906—1925), de derde kent hem als een der bonden, aangesloten bij het R.K. Werkliedenver bond (19251945); de vierde als dioce saan orgaan van de Ned. Kath. Arbei dersbeweging in het bisdom Haarlem. De stichting van genoemde Federatie ge schiedde op initiatief van de Ned. R.K. Volksbond. De oorspronkelijke doelstelling van de bond en zijn samenstelling spreken ka rakteristiek uit de eerste statuten. Als doel van de bond werd aangegeven; „Door sanjenwerking zijner leden in de geest en volgens de beginselen van de R.K. kerk, vooral de werkmansstand en de kleine burgerij te beveiligen tegen de sociale dwalingen van onze tijd". De samenstelling sprak o.a. uit de be paling: „Als gewone leden van de bond zullen worden toegelaten alle R.K. man nen, die de leqftijd van 18 jaar hebben bereikt en aan het bestuur van vpldoend zedelijk en godsdienstig gedrag voorko men." Doet de doelstelling thans wat ne gatief aan, er werd reeds de eerste ja ren krachtig positief werk verricht. Daar van getuigden de belangrijke congressen van 1893 (Eerste Vakcongres); van 1895 (Tweede Vakcongres) en van 1900 (Ka tholiek congres voor sociale belangen). De aanduiding „Vakcongres" moet eigenlijk als te beperkt worden be schouwd. Op grond van verschillende punten, die op de omvangrijke agenda's voorkwamen, kan beter de aanduiding zijn als bij het congres van 1900. Bij dit laatste congres ontving Passtoors de mededeling, dat hij benoemd was tot Geheim Kamerheer met kap en degen van Z. H. de Paus. Hieruit sprak, naast persoonlijke waardering, ook ongetwijfeld de hoge pauselijke instemming met het werk van de Volksbond. Het noemen van de beide eerste con gressen herinnert tegelijk aan de grote bondsactiviteit tot het stichten van vak verenigingen en aan hetgeen verder op dit gebied werd gedaan. Het ontwikkelingswerk had grote aan dacht, terwijl het culturele ontspan ningswerk zich demonstreerde in tal van zang- en muziekverenigingen en in rederijkerskamers. Daarnaast kwamen tal van instellingen op gebied van voor zorg, (ziekte, weduwensteun, arbeids bemiddeling, wintervoorraad, spaarban ken, enz.) tot £tand. Vele van deze in stellingen waren in het begin, naar huidige maatstaf primitief, doch ze ge tuigden van sociale activiteit en vorm den mede een grondslag voor het werk. waarop de katholieke arbeiders heden met groot gevoel van eigenwaarde kun nen wijzen. De Katholieke Arbeidersbeweging van Nederland met haar organen en instel lingen vormt thans een katholiek so ciaal-economisch en cultureel complex, dat als zodanig zijn weerga in het bui tenland niet heeft. Tot de opbouw daar. van heeft de Ned. R. K. Volksbond in zestig jaren zijn aandeel bijgedragen. Daarom is er aanleiding tot feestelijk herdenken. Deze herdenking zal begin nen met het laten opdragen van een H. Mis, waaronder algemene H. Communie der leden in alle 176 plaatselijke afde lingen. Tot de verdere plannen behoort het bijeenbréngen van een grondkapitaal voor het stichten van een rusthuis voor moeders en een grootse herdenkingsdag te 's-Gravenhage in September a.s. Aan de heer Jos van Seggelen is op gedragen het schrijven van een boek over de bondsgeschiedenis gedurende die zestig jaren. Het ligt in de opzet, het boek tegen de herdenkingsdag te doen verschijnen. In een communiqué van de Commis sie voor Goede Diensten van Maandag avond wordt medegedeeld, dat de vast stelling van alle status quo-lijnen op Java en Sumatra thans gereed is. Deze kwestie is thans geheel opgelost na de overeenkomst tussen de betref fende delegaties ten aanzien van de vaststelling- der states quo-lijnen bij Kemit en Pronodjiwo in Banjoemas. Tevens werd een regeling getroffen voor een uitbreiding der gedemilitari seerde zone in de sector van Kemit. In een heden gehouden vergadering van de militaire commissie hebben beide delegaties vertegenwoordigers aangewezen voor een subcommissie, die het vraagstuk van de evacuatie van het militaire personeel onder de ogen zal zien. De Ned. Kath. Arbeidersbeweging ontving van de Engelse vakbeweging het verzoek met vertegenwoordigers van 15 andere landen deel te nemen aan een op 9 en 10 Maart te Londen te houden conferentie, gewijd aan het Marshall plan. Nu de E.V.C. te kennen heeft gegeven niet aan die conferentie te zullen deel nemen, heeft het bestuur van de K.A.B. besloten op de uitnodiging van de En gelse Vakbeweging in te gaan. De heer A. C. de Bruyn zal de KJV.B. op deze conferentie vertegenwoordigen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1