JAN MASARYK
Eén nationaliteit voor gehele Koninkrijk gewenst
SCHIP GEKAPSEISD
BIJ TEWATERLATING
De luidspreker leidt de kolchose-boer dag en nacht
RUSLAND, zoals het is
Blijft op uw hoede
Nieuw Duits bestuur in
Russische zone
pleegt zelfmoord
met daarnaast een landsburgerschap
Tot hoofd en hart
.Het weer
Prijsuitreiking voor best verzorgde
haring en vis
Slachtoffers onder de opvarenden
In het algemeen geen harde werker
zoals de boer in Westerse landen
Buitenlandse zaken moeten worden behartigd
door koniukrijksorganen
ONWAARDIG GEDRAG VAN VATICAANS PRELAAT
Gerucht over uitlevering van documenten aan
vreemde mogendheid blijkt vals
Bloemenvlootdag
Vakgroep rijwiel-groot-
handel treedt af
Prestaties van stoere vissers beloond met
wisselbeker en wimpel
S
Euwe staat zwak
Botwinnik wint
„Nederlandse Vrouw
1898-1948"
Plekker in eigen huis
voor Tribunaal?
woensdag 10 maart 1948
9
7Tste JAARGANG No. 24097
Alle niet-communisten
geweerd
STAATSLOTERIJ
CENTRAAL RAPPORT RONDE-TAFELCONFERENTIE
Regeling immigratie
Rode priesterhaat
golft over italië
(Vervolg op vagina 3)
Radio-discipline
door B. LUNDBERG
V.
Beter boer dan burger
„Vrijwillig"
De fabels zijn onwaar
Tentoonstelling Zondags
gesloten
„Stentor" in moeilijkheden
Me* gebroken roer op de
Noordzee
Treinen op de Nationale
Feesitdag
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 1434S0
ABONNEMENTSPRIJS 54 cents per «reek.
t 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Directeur 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Sever In.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per milllmetei
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave vee
redenen te weigeren.
In een zeer behartigenswaardig artikel
spoort „De Opmars", het propa
gandablad van' de Kath. Volkspartij,
in zijn nummer van 5 Maart de katho
lieken aan er voor te zorgen, dat ten
gevolge van de gebeurtenissen in Tsje-
ehoslowakije geeri soort angstpsychose zich
van ons gaat meester maken. Angst is
een slechte raadgever, zegt het blad en
We zijn het hiermede volkomen eens. Za
terdag 28 Pebr. j.l. publiceerden wij in
ons blad reeds een artikel van gelijke
strekking onder de titel: ,,Niet gaan
lopen".
,,De Opmars" wijst er op, hoe de jaren
ha de bevrijding ons hebben gestaald.
Niet genoeg kan er op worden gewezen,
hoe onze nationale wilskracht de een
dracht van ons1 godsdienstig gespleten,
maar toch christelijk gebleven volk ver-
Sterkt. Vergeten mag niet worden dat de
leiders van het politieke en sociale leven,
die door samen te werken in 4iet staat
kundig Nederland drie jaren lang ar-
beidsvrede hebben verschaft, ons volk
sulk een onschatbare weldaad hebben
bewezen, dat wij ons ook door die schat'
gevrijwaard achten van vrees voor het
'communisme.
Wij hebben hier enige gedachten uit het
Opmars-artikel weergegeven en men kan
moeilijk ontkennen, dat zij bemoedigend
Werken. Niets is gevaarlijker dan dat
een soort défaitisme zich van ons zou
meester maken, dat elke positieve actie
zou verlammen. Dus geen angst. Maar
dat mag niet betekenen, dat wij daarom
niet op onze uiterste hoede moeten zijn.
De samenwerking der politieke partijen
heeft ons land inderdaad wat arbeids-
Vrede betreft tot een eldorado gemaakt
en wij kunnen daar slechts dankbaar
voor zijn.
In tegenstelling tot andere landen
men zie naar Hongarije, Tsjechoslowakije,
Italië, waar de. socialisten te weinig
karakter bleken te bezitten, om nau
we samenwerking met de communisten te
Weigeren heeft de Partij van de Ar
beid met haar leiders Vorrink en Van der
Goes van Naters zich de verbitterde vij
and verklaard van de volgelingen van
Moskou. Nog dezer dagen drong-de Par
tijraad van de Partij van de Arbeid er bij
haar partijgenoten op aan zich ernstig
te beraden of zij iedere verdere samen-
Werking met communisten op politiek,
sociaal en' cultureel terrein niet zou
beëindigen. Jammer genoeg bestaat# er
In enkele Staten en gemeenteraden nog
Veel te veel contact tussen de P. v. d. A
en de communisten. Aan mooie' phrases
hebben wij niets, het komt op daden
kan- M'aar van deze daden zijn wij nog
hiet zo heel zeker.
Vorrink en Van der Goes van Naters
mogen nog zo fulmineren tegen het com
munisme, er zijn er nog altijd in de lin
kervleugel van de P. v. d. A., wier hou
ding zich door weifelmoedigheid ken
merkt.
Wfj meenden deze wankelmoedig
heid bijvoorbeeld te bespeuren
bij de Parool-socialisten. Zater
dag 6 Maart verscheen in Het Parool een
uitvoerig interview met de Tsjechoslo-
Waakse minister Pierlinger, leider van de
linkervleugel der sociaal-dem. partij, die
overstag ging. „Oordeelt niet te hard
over ons" stond er met een kop over vier
kolom boven het interview. Ondanks alle
restricties, die de Parool-redactie gaf,
deed het artikel toch precies zijn ge
vaarlijk werk. Het lijkt veel op de me
thode, waarvan ook een ander groot
«neutraal" dagblad tussen 1933 en 1940
Saarne gebruik maakte
De Opmars sprak, zoals wij hierboven
Citeerden, over „ons godsdienstig gesple
ten, maar toch Christel ij k gebleven
Volk". De heer W- Andriessen, voorzitter
Van de K.V.P., heeft de laatste weken
Verschillende malen er met het oog op
de komende verkiezingen op gewezen, dat
hij een kabinet op bredere grondslag
gewenst achtte. Hij stelde hierbij echter
kis voorwaarde, dat de samenstelling
Ör ogressie f-c h r i s t e 1 ij k moet
zijn. De reactie hierop van de Farool-
SOcialisten was al heel merkwaardig. Een
grijze coalitie? vraagt het blad. Men be
gint, aldus' het blad, weer te schermen
biet de vooroorlogse en zinledige
formule van een „christelijke politiek".
Net is déze mentaliteit 'van sommige fi
guren in de P. v. d. A., die maar al te
gemakkelijk de weg bereidt voor de
jGottwalds". Geen „ge-Fierlinger" in de
M v. d. A., schreef Trouw dezer dagen
terecht. Wanneer men de strijd tegen
Moskou wil voeren zonder c h r i s t e-
1 ij k e politiek, dan wordt die strijd ver
téren.
Wij kennen geen angst, omdat ons ver_
troywen verankerd is in God, die een
Christelijke politiek zal zegenen. Wordt
Me politiek gevoerd zonder de hechte
basis van het christendom, dan storten
be pijlers onzer beschaving spoedig in-
?en. Het is de taak onzer politieke lei
ders er voor te waken, dat geen twijfel
achtige figuren deze pijlers misschien on
gewild ondergraven. „Fierlingers" kunnen
1 timers nóg gevaarlijker zijn dan „Gott-
Walds". Ook in Nederland.
Onder leiding van de communist
neinrich Rau is Dinsdag een nieuw be
duur gevormd voor de Sovjet-zone van
Uitsiand, de z.g. economische commis-
die de bevoegdheden heeft overge-
j|°Uien van het oude zonale bestuurs-
chaam, het z.g. centrale bestuur.
„De formatie van de nieuwe commissie
„®rd reeds verscheiden weken ver
acht. Krantenberichten en inlichtingen
kringen, die in nauwe betrekking
°hden tot het centraal bestuur, wezen
op, dat een grote verandering op til
In Parijs, heeft de regering in de dicht bevolkte wijken regeringswinkels gevestigd, waar
de bevolking tegen een redelijke door de regering 'vastgestelde prijs vlees kan kopèn.
Deze maatregel is genomen om inflatie tegen te gaan.
De 61-jarige Tsjechische minister
van Buitenlandse Zaken, dr. Jan Ma-
saryk, heeft vannacht in het paleis
Czernin door zelfmoord een einde aan
zijn leven gemaakt. Dit werd vanmor
gen door zijn secretariaat medege
deeld.
De afdeling Voorlichting van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken beves
tigde het bericht met tegenzin. Het hoofd
van de afdeling gaf echter toe: „Ja, het
is waar."
Mensen, die in de buurt wonen van
het paleis Czernin, waar Masaryk een
klein appartement bewoonde, vertel
den, gezien te hebben, dat om 7.30 uur
zijn lijk uit 't ministerie gebracht was.
Ij.as- Alle niet-communisten werden uit
- hieuwe commissie geweerd.
nieuwe zonale regering bestaat uit
entien hpofd-departementen.
f2nS°—16495
f1RS°15657
f 1626, 3264, 7438, 12630
I SO.—: 12081, 14432, 18320
1 ,2°-—5537, 12291, 17639
•t00.__: 2489, 3061, 5150, 5357, 7014,
9699, 11957.
V er schenen is het reeds aangekondigde centrale rapport der Ronde-Tafel
conferentie, voorzover het betreft de bijzondere onderwerpen. Het rapport
maakt een onderscheiding der belangen in driegroepen: die, welke het
koninkrijk in zijn geheel aangaan, die, welke van belang zijn voor twee of
meer delen, zonder nochtans specifieke koninkrijkszaken te zijn, en die,,
welke voor de delen van intern belang zijn.
dient te zijn vertegenwoordigd.
Door het grootste deel der gedelegeer
den uit Curacao werd met klem de vol
ledige vrijheid t. a. y. het al dan niet
toetreden tot verdragen en overeen
komsten op economisch gebied ver
dedigd.
Door verschillende leden werd er ver
der op aangedrongen, in de internationale
organisaties op landbouwgebied een veel
ruimere plaats dan tot nu toe gebruike
lijk toe te kennen aan Suriname, ten
wijl dit land ook een plaats zou moeten
verkrijgen in het regionale bureau in
Zuid-Amerika. Het werd wenselijk ge
acht, dit gebiedsdeel als zelfstandig lid
der P.A.O. te doen optreden.
Algemeen was men het er over eens,
dat er één nationaliteit v<>or het gehele
De buitenlandse zaken,* zegt dit
rapport, moeten worden behartigd
door koninkrijks-órganen, met als top
de Kroon, die bij overeenkomsten al
tijd partij moet zijn, zelfs ais zij meer
regionale zaken betreffen, mede in
verband met hé mogelijkheid van ge
schillen. De verantwoordelijkheid van
de rijksminister van Buitenlandse Za
ken zal niet mogen wórden aangetast.
Bij of krachtens statutaire wet dienen
voorts regelingen te worden getroffen,
dat bij conferenties of andere bespre
kingen, waarbij de- belangen van enig
deel van het Koninkrijk in het bijzon
der zijn betrokken, in de betrokken
delegatie dit deel op adequate wijze
(Van onze Romeinse 'correspondent)
Sinds enige dagen is de Romeinse pers
in opschudding over de bekend gewor
den misdragingen van een vroegere
monseigneur Prettner Cippico. De fei
ten over deze affaire zgn aldus:
Een zekere mgr. Cippico was sedert
1939 werkzaam op het staatssecretariaat
als minutant, belast met het archiveren
van de stukken. Geboortig uit Triest,
kende hij in deze stad een rijke Joodse
familie, die in de dagen, dat de Duitse
troepen Italië bezetten, vreesde voor
haar bezittingen. Toen Mgr. Cippico
een bezoek aan de stad bracht, werd
hem verzocht de juwelen van de fa
milie mee naar Rome te nemen en deze
in het Vaticaan te bewaren. Hij stemde
hierin toe en borg een en ander in zijn
schrijftafel op het staatssecretariaat.
Na de oorlog waren er vfele redenen
voor de Kerkelijke autoriteiten om be
denkingen te koesteren tegen de activi
teit van Mgr. Cippico, welke niet in
overeenstemming was met zijn positie.
Met uiterste discretie werd een en an
der nagegaan, met het gevolg dat hem,
toen hij einde Augustus van zijn vacan-
tie terugkeerde, werd meegedeeld, dat
hij niet langer aan het staatssecretariaat
verbonden was. Een logisch gevolg van
dit ontslag was dat hij bij het- ont
ruimen" van zijn bureau de hem toe
vertrouwde juwelen met zich mee naar
huis nam,' om deze in een boekenkast
in zijn appartement (.buiten Vaticaans
grondgebied) op te bergen. In de nacht
van 12 op 13 September is dit pakket
„gestolen", doch Mgr. deed hiervan
eerst drie dagen later aangifte bij de
Romeinse politie. Deze onderzocht de
zaak en kwam onmiddellijk tot de
meest uitgesproken verdenkingen tegen
deze prelaat, tegen wie zij evenwel op
grond van de Lateraanse verdragen
niets kon ondernemen.
Inmiddels was men ook ten Vaticane
achter allerlei bedenkelijke bijzonder
heden gekomen, betreffende het privé-
leven van deze onwaardige priester.
Men besloot derhalve drastisch bp te
treden en de man werd gearresteerd
door de Vaticaanse politie en binnen het
Vaticaan geïnterneerd. Deze hechtenis
heeft ongeveer anderhalve maand ge
duurd en droeg een humaan karakter:
hij mocht slechts zijn verblijf niet ver
laten, waartoe enige Pauselijke gendar
men ter bewaking werden aangewezen.
Op 4 Maart wist de priester evenwei
roet een list zijn bewaker op te sluiten
en zag kans rustig het Vaticaanse
grondgebied te verlaten. Deze daad was
uiteraard voor de Vaticaanse autoritei
ten aanleiding thans niet langer
égards ten aarizien van deze oplichter
in acht te nemen. Hij had bovendien
reeds een volledige bekentenis afge
legd.
In de „Osservatore", die enige uren
later uitkwam, werd dan ook in een
kort communiqué medegedeeld, dat de
-priester Cippico, die „wegens bedrog
Niets is moeilijk voor hen, die wil
len, zegt een oud spreekwoord. Als
men dus bij de pakken gaat neer-
zittenzal veel onoplosbaar blij v enj
en oplichterijen" in Sptember door
het staatssecretariaat was ontslagen,
thans, nu hij gevlucht was, door de
Kerkelijke overheid gelaïciseerd werd.
Dit optreden lag voor de hand. Het
voorkwam, dat deze onwaardige priester
nieuwe slachtoffers zou maken en stelde
de Italiaanse politie in de gelegenheid
hem op te sporen en weer te arresteren.
Er is haar aanleiding van dit „schan
daal" waarlijk geen reden tot het ver
gieten van krokodillen-tranen. Het is
natuurlijk diep betreurenswaardig, dat
een priester zich zó vergeten kan, te
meer, daar blijkt, dat pure geldzucht de
man tot deze val heeft gebracht. Maar
het Vaticaan zelf bewijst, dat het geen
ogenblik aarzelt korte metten te maken
in een geval als dit.
koninkrijk moet ®Ün, niet alleen wegens
het volkenrechtelijk sequeel daarvan,
maar ook op ideële gronden. Daarnaast
ware een landsburgerschap in te stellen,
waarvoor men zou moeten ppteren. Aan
zulk een landsburgerschap zouden zekere
politieke rechten kunnen worden ver
bonden. De huidige nationaUteitsrege-
ling in het koninkrijk overzee is intussen
zo onbevredigend, dat bij de regering
op een zeer spoedige herziening dient
te worden aangedrongen, tengevolge
waarvan het Nederlandse onderdaan
schap zal verdwijnen.
Onder erkening, dat zee-, land- en
luchtmacht in beginsel algemene aan
gelegenheden zijn, werd er van Cura-
eaose en Surinaamse zijde bezwaar tegen
gemaakt, dat in de overzeese landen,
zonder verzoek van de verantwoordelijke
landsorganen, koninkrijkstroepen bij de
handhaving van de inwendige orde en
rust zouden kunnen worden ingezet.
Van eerstgenoemde zijde kon men zich
verenigen met een ingrijpen van de
weermacht bij aantasting of bedreiging
'van koninkrijksbelangen, mits de be
langen van het betrokken gebiedsdeel
zodanig zouden zijn gewaarborgd, dat
die niet het karakter ener bezetting zou
dragen.
Van Curaqaose zijde werd sterk op
het inrichten van marine- en lucht
vaartbases op de Nederlandse Antillen
aangedrongen. Dienstplicht zal geleide
lijk worden ingevoerd.
Van 25 Maart6 April wordt te
Amsterdam het Internationale
Fleurop Congres gehouden, waar
aan een honderdtal buitenlandse
bloemisten zal deelnemen. Op de
sluitingsdag, 6 April, zullen de
deelnemers aan dit congres in de
na-middag een bezoek aan Schip
hol brengen. Als onderdeel van het
tulpenfeest en naar aanleiding
van dit ^bezoek zal de K.L.M. in
samenwerking met het Centraal
Bloembollen Comité een „Bloe
menvlootdag" op Schiphol organi
seren. Meer dan 25 vliegtuigen,
welke die dan naar alle delen der
wereld vertrekken, 'zullen van bin
nen in ware vliegende bloemen
manden worden omgetoverd, ter
wijl bovendien de restaurants en
wachtkamers van Schiphol met
narcissen zullen worden versierd.
Het aantal hiervoor benodigde
narcissen schat men op 35.000.
Verwachting tot Donderdagavond:
Koude nacht met weinig wind en
plaatselijk vorming van nevel of
mist. Morgen overdag weer wat toe
nemende bewolking, doch droog weer
en ongeveer dezeJfde temperatuur als
vandaag. Naar Zuidelijke richtingen
draaiende wind
Zaai 7.04—18.37, maan 7.42—19.17.
Naar wij vernemen is het hoofdbe
stuur van de vakgroep groothandel in
rijwielen en rijwielonderdelen in Zijn
geheel afgetreden uit protest tegen de
voorschriften, die het Rijksbureau voor
metaalverwerkende industrieën heeft
uitgevaardigd. Vandaag wordt het ad
vies ingewonnen van de bedrijfsgroep
groothandel, terwijl het definitieve
standpunt van het bestuur in de leden
vergadering, die 11 Maart gehouden
wordt, zal worden bepaald.
(Van onze Haagse redacteur)
Achter de bestuurstafel zit de ronde
•figuur van de Urker Rijckelt Brands,
voorzitter van de Nederlandse Vissers
bond. Wij meenden, dat zo'n schipper
wel een pijp hoorde te .roken, maar
hij heeft een sigaret in de mond
misschien is het, omdat er 9 Maart
met de visserij iets bijzonders staat
te gebeuren: de uitreiking van de Be
drijfschap-wisselbekers voor de best
verzorgde haring en vis.
Er is het afgelopen jaar in de Noord
zeehavens zoiets gaande geweest als een
landelijk tournooi in het kaken, zouten
en pakken van haring en het strippen,
wassen, ijzen en bewaren van zeevis.
De buitenstaander heeft er geen span
nende verslagen over gelezen en de vis
sers zelf, och zij hebben rustig hun
werk van alledag gedaan, zo goed mo
gelijk, dat spreekt vanzelf voor een-
De schippers van de Nederlandse haring- en vissersvloot, die in 1947 de best verzorgde
haring en vis hebben aangevoerd, hebben de door het Bedrijfschap voor Visserijproduc-
ten beschikbaar gestelde prijs in ontvangst genomen. Het zijn v.l.n.r. schipper C. v.
Oosten uit Vlaardingen, schipper D. A. Vink uit Scheveningen, schipper J. Vink uit
Katwijk en schipper H. Krab uit. lJmuiden, die een beker en wimpel ontvingen.
Hedenmorgen is ie Maartenshoek,
gem. Hoogezand, op de scheepswerf
der Gebr. Bodewes, een schip te
water gelaten, dat bij de. tewaterla
ting kapseisde^ Verschillende perso
nen bevonden zich tijdens dit onge
val 'op het schip en raakten te wa
ter. Tot dusverre is er reeds één
slachtoffer, de heer Landman. Bij
een tweede slachtoffer is men nog
bezig de levensgeesten op te wek
ken.
Nader vernemen wij, dat het schip
halverwege de helling is blijven haketY
Het kapseisde en viel zijdelings in het
water van het Winschoterdiep. Op dat
ogenblik bevonden zich ongeveer dertig
mensen aan boord. De timmerlieden
waren op het schip nog bezig mét hun
werkzaamheden. Terwijl het overhelde
wisten velen nog over de reling in het
water te springen. Anderen, die echter
in het inwendige van de kustvaarder
aan het werk waren, kropen, nadat het
was gekapseisd, door de patrijspoorten
naar buiten.
Het gekapseisde schip, dat de naam
„Rian" draagt, was een kustvaarder van
450 ton, gebouwd voor rekening van
kapitein Dirk Buining uit Groningfen.
Volgens verklaring van de directie van
de scheepswerf Bodewes is het in Ne
derland nog nimmer voorgekomen, dat
een schip van dergelijke afmetingen bij
de tewaterlating is verongelukt. Dit zou
in de laatste tientallen jaren voor zover
bekend slechts éénmaal in Engeland ge
beurd zijn.
Volgens ooggetuigen zou de schroef
van de boot vastgelopen zijn tegen een
balk van de helling, tengevolge waar
van het vaartuig overhelde. Het onge
val geschiedde omstreeks tien uur he
denochtend.
IV
Wat het allereerst de aandacht trekt
van degene die naar een, Russische kol-
chose onderweg is, en van verre probeert
t- ontware.., wapr zjj ligt, is de
ui-vormige toren van de dorpskerk. Bijna
alle kerken in Rusland zijn vervallen, en
er is niets over van de vroegere pracht.
Kraaien hebben hun nesten gebouwd in
de torens. De ramen zijn gebroken, en
ieder jaar zien ze er treuriger en meer
verwaarloosd uit.
De kerk wordt door de communisten
gebruikt voor andere dan religieuze
doeleinden: als paardenstal soms, maar
bijna nooit als kerk. En als men een
van de dorpelingen vraagt, hoe het
met zijn kerk staat, antwoordt hij
slechts: „Ne rabotajet", er is niets
meer te doen.
Per auto kan men kolchosen niet be
reiken. De wegen zijn daartoe veel te
slecht. Kolchose-dorpen liggen, zelfs in
het district van Moskou, zó geïsoleerd,
dat men er in_ het algemeen slechts met
paarden, karren of sleeën kan komen.
De kolchose-boeren zien weinig kans,
om naar de stad te gaan. Maar in de
bureaux, van de kolchose zijn telefoons
aangebracht, en'vele boerderijen hebben
luidsprekers, waardoor van het bureau
uit gemakkelijk mededeiingeri kunnen
worden omgeroepen. Er bestaat ook een
dorps-radio-distributie. Alleen zijn er
heel weinig ontvangtoestellen sterk ge
noeg om buitenlandse zenders te beluis
teren, zodat men altijd is aangewezen op
nationale programma's,
Men kan deze luidsprekers niet af
zetten, mag het althans nieit. Soms
dienen zij ook als wekkers. Want de
kolchose-leiders staan er op. dat hun
boeren vroeg uit de veren komen. Vrij
heid wordt op deze wijze een tamelijk
zeldzaam goed, in een land, waar men
op ieder ogenblik van dag of nacht
kan worden verrast door een order,
rondgebazuind door een luidspreker
waarnaar men móét luisteren
De kolchose-bureaux, groter en hoger
dan de één-verdicpings-huizen van de
boeren, vormen het communistische
hoofdkwartier van het dorpje. Naast de
administratie bevatten zg ook bet „cul
turele centrum" en de ambtswoning van
de kolchose-leider. Uit dit hoofdkwar-
staat deze maar uit één vertrek. Zijn
meubilair is sober en weinig overvloe
dig. En in een hoekje vindt men altijd
de oude ikonen, de religieuze schil
derijen, netjes opgesteld achter een
olielampje. De meeste en de mooiste
ikonen zijn verdwenen tijdens de
godsdienstvervolgingen van na de
revolutie. Ofschoon de grondwet van
de Sovjet-Unie aan iedere burger het
recht geeft, anti-godsdienstige propa
ganda te maken, doen de boeren aan
het voeren van zulke propaganda
haast nooit mede.
Ondanks pl hun ellende verkeren de
kolchose-boeren in vele streken van
Rusland in veel gunstiger omstandig
heden dan de meeste andere mensen in
het land. Zij hebben bijvoorbeeld vol-
tier komen de orders, de instructies aan
de dorpelingen om politieke bijeenkom
sten bij te, wonen, deel te nemen aan
partij-activiteiten, enz. Klein als de dor
pen zijn, is het niet gemakkelijk voor
iemand, zich aan dergelijke orders te
onttrekken: zijn afwezigheid zou da
delijk opgemerkt worden.
De normale boerenfamilie heeft door
gaans één kamer tot haar beschikking,
alsmede een hoekje, dat als keuken ge
bruikt wordt. Een belangrijk deel van
het huis is de grote, stenen oven, die
veel ruimte eist. Boven deze oven, on
der de zoldering, bevinden zich slaap
plaatsen voor enkele personen, hetgeen
gedurende de winterse koude goed uit
komt. Om de koude te weren, bedekt
de boer in de herfst zijn huis met gras
of stro. in de winter hoopt hg sneeuw
op tegen de muren.
Een onmisbaar stuk huisraad is ook
de „samovar", de grote ketel, waarin de
ganse dag op een hout- en kolenvuur-
tie water voor de thee staat te koken.
Het spreekt vanzelf, dat ook de
Russische boer kampt met gebrek aan
woonruimte. Toch is hij er veel beter
aan toe dan de stedeling. Hij heeft
tenminste nog een eigen woning, albe-
doende eten. De traditionele tegenstel
ling en naijver tussen stèdeling en plat
telander, die eigenschap van kapitalis
tische landen, is in de Sovjet-Unie even
zeer merkbaar, en bewoners van de ste
den ergeren zich dikwijls zeer, wanneer
boeren voorbijkomen met hun welvoor
ziene etensmandjes.
Een van de redenen, waarom ae boe
ren, die in de nabijheid van steden wonen,
een betrekkelijk behoorlijke levensstan
daard kunnen ophouden, is, dat zij dicht
bij hun afzetgebied wonen, waar zij
goede prijzen-» maken voor dat deel
van hun producten, dat zij hebben
voortgebracht bóven de hoeveelheid, die
de staat heeft opgeëist. In de lente van
het voijg jaar kwamen velen van hen
dan ook naar de stad, om daar hun aard
appelen en hun kool te verhandelen aan
burgers, die te lijden hadden van de
voedselschaarste, welke op dat ogenblik
heerste.
Officieel is Iedere kolchose in Rus
land een vrijwillige vereniging van
boeren, maar in werkelijkheid is deze
vereniging allesbehalve vrijwillig. Nooit
hebben mensen zo getreurd over „vrij
willige organisatie", als toen deze vorm
vhn agrarische productie werd gelast uit
het Kremlin.
Iedere kolchose wordt geleid door
een comité van ongeveer 10 personen.
In theorie wordt de voorzitter van dat
comité, die tegelijk leider van de kol
chose is, gekozen door de boeren zelf.
In practijk beslist de Communistische
Partij over deze „verkiezing", zoals
zij dat met alle verkiezingen in Rus
land doet.
Slechts een klein gedeelte van de pro
ducten wordt door de boeren zelf aan
de man gebracht. Het grootste gedeelte
moet aan de staat geleverd worden, als
de jaarlijkse aflossing voor de schuld,
die de kolchose bij de staat heeft. De
staat is namelijk eigenaar van het
krachtstation, van de landbouwwerk
tuigen enz. De prijzen, die voor deze
gedwongen leveranties van overheids
wege worden betaald zijn evenwel zó
ladg, dat ze eigenlijk belastingen ver
vangen.
In het algemeen is dé Russische boer
geen harde werker, vergeleken hij zijn
collega in Westerse landen. Dit wordt
geheel erkend door de dagbladen, die
hem onophoudelijk aansporen, toch
vooral op tijd te zaaien en niet te Iaat
te zgn met oogsten. Zulke aansporingen
zijn nauwelijks nodig in andere landen,
waar de boeren eigen verantwoordelijk
heid hebben.
De wereld gelooft, dat de kolchose
absoluut gemechaniseerd is, dat ossen
en paarden vervangen zijn door tracto
ren en andere zware landbouwmachines.
Iri de grote korenstreken van de
Oekraine worden inderdaad zulke
machines gebruikt, maar tal van andere
kolchosen werken nog volgens uiterst
onbeholpen methodes. Trekossen zijn nog
heel gewoon en men kan ze zien op alle
velden en wegen in de omgeving van
Moskou. Eerst meende ik, dat dit een
gevolg van de oorlog was, maar mij is
gebleken, dat het in 1939 precies zo was.
Vele dorpen, die ik bezocht heb,
hadden slechts één put, waar iedere
familie haar dagelijkse portie water
kwam halen. Het graan wordt meestal
gedorst .op een uiterst primitieve
wijze, en dorsvlegels zijn nog overal
in gebruik. Ondanks de radicale ma
nier waarop men heeft getracht de
rgkdom van de Russische bodem ge
heel te exploiteren, staat er nog veel
te doen, vóórdat de landbouw in de
Sovjet-Unie waarlijk efficient werkt
ieder, die het vissershart op de juiste
plaats draagt.
Maar inmiddels hebben de ambte
naren van de Nederlandse Haringcon-
tröle en van het Staatsvissershaven-
bedrijf hun rapportcijfers uitgedeeld
en gisteren is de competitie-1947 in
een Haagse vergaderzaal afgesloten
-met een uitreiking van de prijzen aan
de schippers en bemanningen, die hun
vangsten het best verzorgd hebben
binnen gebracht
Daar zijn woorden van waardering
over de behaalde winst aan dierlijke
eiwitten gesproken door dr. C. den Har-
tog, directeur van het Voorlichtingsbu
reau van de Voedingsraad en daar heeft
drs. D. J. van Dijk. directeur van het
Bedrijfschap voor Visserijproducten, 'n
mooie redevoering afgestoken over de
taak van de vissers en alles wat daar
maar bij betrokken kan worden.
Een wisselbeker voor de schipper, een
wimpel om een jaar lang mee te varen
en een oorkonde voor de leden van de
bemanning, die hun aandeel in de top
prestatie hebben geleverd, dat zijn de
tropheeën, die onder veel blitzlicht bij
de radio-microfoon in ontvangst worden
genomen en dan de rokerige zaal in
gaan, van hand tot hand
7.89 punten voor de Umuiden-57,
8 voor de Katwijk-32, 8.1 voor de
Vlaardingen-80 en 8.4 voor de Sche-
veningen-75 luidt de uitslag van dit
tournooi wa£ al aan arbeid en. goed
vakmanschap m deze cijfers verdis
conteerd is, kan de leek slechts ra
den en waarschijnlijk is Rijckert
Brands achter de bestuurstafel de
enige, die met de prijswinnaars in
het zaaltje beseft hoeveel moeite en
inspanning het deze vissers zal kos
ten hun wisselprijs een volgend jaar*
te behouden.
Afzetgebieden moeten herwonnen, be
houden en uitgebreid worden en de
kwaliteit van de Hollandse haring en
vis zal daarbij de doorslag geven;, de
eerste faze van de strijd om de vissers
kampioen-titel is begonnen: Schevenin
gen ligt aan de kop!
In de vierde ronde van het Wereld-
schaaktournooi, heeft Reshevsky tegen
Botwinnik na 32 zetten de vlag moeten
strijken, doordat hij in tijdnood ver
keerde. Dr. Euwe ging de goede kant op
tegen Smyslov, maar verzwakte zijn
positie door een dubbel paardoffer zó
danig", dat de na 42 zetten afgebroken
partij een cjuidelijk gunstiger stelling
voor de Rus te zien geeft.
De stand is nu: 1. Botwinnik 2 pun
ten 1 afgebr. vartij (3).
2. Keres 2 punten (3).
3. Reshevsky 1V4 punt (3).
4. Smyslov 'A punt 2 afgebr. par
tijen (4).
5. Euwe 0 punten 1 afgebr.
partij (3).
Het bestuur der tentoonstelling
„Nederlandse Vrouw 18981948"
heeft besloten terug te komen op zgn
besluit, de tentoonstelling op Zondag
middag open te stellen.
Het heeft daarbij overwogen, dat het
onder andere omstandigheden geen reden
zou hebben gevonden aan de gevoelens
van een minderheid zulk een overheer
sende betekenis toe te kennen, doch het
feit, dat het hier een hulde aan H. M.
de Koningin door alle Nederlandse
Vrouwen betreft, eist, dat zo enigszins
mogelijk alles wordt vermeden, wat
door bepaalde groepen van vrouwen
kan worden gezien als een hinderpaal,
om aan de tentoonstelling haar mede
werking te verlenen.
Derhalve kal de tentoonstelling op
Zondag de gehele dag gesloten zijn.
Het Haarlemse Tribunaal heeft gisteren
aan de gewezen burgemeester van
Haarlem, S. L. A. Plekker, die bedlege
rig is en wiens verschijnen voor het Tri
bunaal nog steeds onzeker is, de dag
vaarding betekend.
Het A.N.P. verneemt, dat de Eerste
Kamer van het tribunaal de mogelijk
heid overweegt de behandeling van de
zaka-Plekker op 17 Maart ten huize van
deze te doen geschieden, in verband met
de slechte gezondheidstoestand van de
beklaagde.
Hedenmorgen is te Scheveningen-ra-
dio via het Poolse schip „Batory" be
richt ontvangen, dat de Nederlandse
sleepboot „Stentor" van de fa. Wijsmul
ler te lJmuiden op de Nóordzee ter
hoogte van Denemarken met een ge
broken roer in Oostelijke richting
drijft en om hulp vraagt. De „Stentor"
sleept een lichter. De positie van de
sleepboot was hedenmorgen om kwart
voor tien 56 gr., 35 minuten Noorder
breedte en 7 graden 25 minuten Oos
terlengte.
Op de Notionale Feestdag, Woensdag
5 Mei, zullen de treinen lopen als op
werkdagen.
De Italiaanse uitvinder Pietro Vas-
sena heeft met een „vestzak-duikboot"
in het Lago di Como een diepte bereikt
van 235 m. Vassena verklaart daarmee
het wereld-diepte-record, dat volgens
hem op 138 meter stond, te hebben ge
broken.
