Militaire kracht moet de diplomatieke
actie kunnen steunen
msp
RONDE-TAFELCONFERENTIE GESLOTEN
Reeds 757 getuigen in de
zaak-Anton v. d. Waals
Lijst van treurige misdaden
nog niet volledig
Verrader komt in
Met Pasen de.. Volendam"zonder aalmoezenier
Staats
secretarissen
Bekend Engels communist
wordt katholiek
Volgens min. Forrestal onvoldoende
Amerikaanse troepen in Europa
De sterkte van het Russische leger
Berg van resoluties werd vrijwel
eenstemmig aanvaard
MOEILIJKE POSITIE VOOR DE KERK
IN TSJECHOSLOWAKUE
Pers en onderwijs uitgeschakeld
April voor
W
E
Tot hoofd en hart
Beraadslagingen over Truman's voorstel
C.P.N.-wethouder tot
heengaan uitgenodigd
Het weer
LAUSMAN AFGETREDEN
Ontwerp-grondwet thans
de eerste taak
RISICO'S VAN DE
TUINBOUW
Drie
kievitseieren
Ontgoocheld door de houding der partij
VRIJDAG 19 MAART 1948
71ste JAARGANG No. 24105
Motie in de Rotterdamse
gemeenteraad
„GROTE BEER" MORGEN
THUIS
Wallace propagandist
voor Moskou
(Van onze parlementaire redacteur)
De Ronde-Tafelconferentie is aan het voorlopige einde Van haar zitting
gekomen. Gisteravond om 7 uur, dodelijk vermoeid van het geforceerde
vergaderen, stonden hij wijze van spreken Surinamers, Curagaoers en
Nederlanders broederlijk hand in hand geschaard voor de vrijwel een
stemmig aanvaarde berg van resoluties, zestien van de commissie van
redactie, plus nog drie van delegatieleden, benevens een motie. En de
heren Gomez, Buiskool en Romme beklommen voor het laatst het spreek
gestoelte om voor de microfoon, waardoor de gehele vergadering ten
behoeve van een uitzending naar West-IifHië was opgekomen, hun oprechte
voldoening uit te spreken over de resultaten, die de conferentie bereikt
heeft. Men is tevreden en men kan'bemerken, dat deze tevredenheid bij
i geen der partijen geveinsd is. De conferentie heeft een alleszins vruchtbaar
resultaat opgeleverd.
(Vervolg op pag. 3j
- Reshevsky-Keres-
remise
Regeringssteun om „door
draaien" te voorkomen?
"Wh -
99
I leder draagt de verantwoording I
l voor zijn eigen persoon. j
eerste
MGR. LUCAS WAARSCHUWT
TEGEN COMMUNISME
BUREAUX VAN REDACllfc EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT S - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 54 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrlgter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miilimetei
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m hoogte
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentlën eventueel zonder opgave var
redenen te weigeren.
f
De Senaatscommissie voor Defensie is
te Washington dadelijk aan het werk
gegaan om te beraadslagen over Tru
man's voorstel tot tijdelijke wederinvoe
ring van de algemene dienstplicht. Ge
neraal Marshall zeide, dat diplomatieke
actie slechts improvisatorisch kon zijn,
zolang zjj niet steunde op militaire
kracht. Hij wees op het gewicht van de
op 18 April te houden Italiaanse verkie
zingen, die, naar hij meende „verre de
binnenlandse belangen van Italië te bo
ven gingen": zjj zouden beslissen of
Italië op de weg naar ware democratie
zou verder gaan, en een aanwijzing zijn
voor de gesteltenis van Europa.
De minister van Defensie, James For
restal, drong aan op het aannemen van
een wetsontwerp ter uitvoering van Tru
man's voorstel.
De stafchefs hadden aanbevolen de
sterkte van leger, marine en luchtmacht
op te voeren. Hij zou dit goedkeuren,
Volgens Forrestal waren ongeveer 3 mil-
lioen man tussen 20 en 26 jaar beschik
baar voor dienstplicht. Trumans verzoek
om recruten voor het leger zou waar
schijnlijk neerkomen op een verhoging
van de legersterkte tot 900.000 man. De
huidige toegestane sterkte van het Ame
rikaanse leger is 600.000.
Op de vraag, of de V. S. voldoende
troepen in Europa h'adden, om him posi
tie aldaar te verdedigen, antwoordde
Forrestal: „Volgens mij niet. Wij hebben
op geen stukken na de beschikking over
de reusachtige organisatie, die nodig is
om onze Europese posities te verdedi
gen".
Forrestal schatte, dat Sovjet-Unie aan
merkelijk meer dan 100 divisies had. De
divisies van de „satellieten" schatte hij
op 75.
De minister van het Leger, Kenneth
Royall, antwoordde op vragen van de
senatoren, niets af te weten van een be
langrijke vermindering van de Russische
strijdkrachten. De berichten over stap-
(Van onze Rotterdamse redacteur)
De Rotterdamse gemeenteraad
heeft na de alarmerende gebeurte
nissen van de laatste tjjd op duide
lijke wijze stelling genomen tegen
het communisme. Hij heeft na een
fel principieel debat, dat de com
munisten telkens met interrupties
onderbraken, een motie aangeno-
men waarin hij uitspreekt geen
vertrouwen te stellen in een wet
houder die lid is van de C.P.N. en
waarin «Jiij de wethouder, die tot
deze partij behoort, uitnodigt zijn
zetel ter beschikking te stellen.
De „Grote Beer" met ruim 1300 uit
Nederlands-Indië terugkerende mili
tairen, onder wie een aantal zieken aan
boord, wordt, onvoorziene omstandig
heden voorbehouden, Zaterdag 20 Mrt.,
in de loop van de morgen, in de Am
sterdamse haven verwacht. De ont
scheping vangt aan te circa 12 uur
pen tot demobilisatie in de Sovjet-Unie
kenschetste hij als „propaganda".
Men meent te weten, dat de tegen
woordige sterkte van het leger 550.000
a 660.000 man. is. Volgens de laatste
schattingen bezit het Russische leger
in totaal drie millioen man plus 450.000
man luchtmacht en 600.000 zeemacht.
De Amerikaanse luchtmacht telt 360.000
man, de zeemacht 392.000. De Sovjet-
Unie beschikt in de acht nabuurstaten
over ongeveer 1.121.600 man, verdeeld
in 100 divisies, die men echter beperkt
strijdvaardig acht. Volgens schatting
van Spaatz, stafchef van de Ameri
kaanse luchtmacht, bezit de Sovjet-
Unie 14.000 gevechtsvliegtuigen, dat is
driemaal zoveel als de V.S.
Henry Wallace, de candidaat van de
„derde partij" voor het Amerikaanse
presidentschap, heeft in een felle reac
tie op de rede van Truman op St.
Patricksday in het Congress verklaard,
dat deze rede zó ver gaat, dat zij het
leven van ieder menselijk wezen in de
wereld bedreigt.
Wallace stelde de vraag, waardoor,
men tot de huidige crisis gekomen was.
„Is er een enkele reden waarom wij niet
tot vrede zouden kunnen komen en de
koude oorlog beëindigen? Is er een en
kel bewijs, dat de Sovjet-Unie agres
sieve bedoelingen jegens ons land koes
tert of dat onze veiligheid van enige
zijde bedreigd wordt? Dit waren enkele
onopgeloste vragen in de „hysterie ver
wekkende rede op St. Patricksday van
1948", aldus Wallace.
Duidend op de verklaring van Tru
man, dat deze de steun van Wallace en
„zijn communisten" niet zou aanvaarden,
zeide Wallace: „Er zijn ernstige kwes
ties van oorlog en vrede door de pre
sident aangeroerd. Deze vragen zullen
echter niet opgelost worden door ge
scheld".
Sprekend over de Italiaanse verkie
zingen, zei Wallace: „Het is beschamend
te horen, dat hoge fdnctionarissen in
de V.S. beweren, dat een vrije democra
tische verkiezing in Italië een bedreiging
van de vrijheid betekent.
Wij kunnen onmogelijk, waar ter we
reld ook, vrienden maken door de men
sen te vertellen, dat zij moeten stem
men, zoals de Amerikaanse regering
zegt, dat ze moeten stemmen, en dat ze
anders geen hulp van Amerika krijgen.
Mannen, die haat en angst zaaien, drij
ven slechts handel met 6en woord; dat
woord is: Communisme. Zij hopen, dat
zij hiermee een vijandige reactie zullen
teweeg brengen bij de grote massa. Zij
denken, dat zij daarmee alle redelijk
heid kunnen uitwissen. Toch gaat het
niet op, dat je de mensen aldoor voor
de gek kan houden. Ideeën zijn nu een
maal niet te bestrijden met kanonnen".
Verwachting tot Zaterdagavond:
Meest zwaar bewolkt met op vele
plaatsen weer enige regen en een
krachtige Zuid-Westelijke wind. Iets
zachter, vooral in de nacht
zon 6.44—18.53, Maan 12.11—5.61.
Lausman, voorzitter van de Tsjecho-
slowaakse sociaal-democratische partij
en vice-minister-president, is afgetre
den ais voorzitter van de party.
Lansman werd tot voorzitter gekozen
op het congres yan Omo in de plaats
van Fierlinger, tegen wie de meerder
heid op het congres geen bezwaar had
om zijn politiek van gezamenlijke actie
met de communistische partij.
Bp het mededelen van zyn ontslag
name zeide Lausman ter verklaring:
,,Na de jongste gebeurtenissen in Tsje-
ehoslowakije is het noodzakeiyk, dat
symbolisch uitdrukking wordt gegeven
aan het corrigeren van de ernstige po
litieke fouten van Orno."
In Ontario aan de Chalk River heeft Canada een groot gebouwencomplex, waarin op
grote schaal atoom*onder zoeking en worden verricht. Dit gehele gebouwencomplex is
afgerasterd en wordt intensief bewaakt door speciale wachten, die nacht en dag
patrouilleren.
Nu gaat de redactie-commissie aan
het werk met de niet geringe taak een
ontwerp-grondwet op te stellen. De
heren Pos en Buiskool zyn al benoemd
voor Suriname, de heren Logemann en
Romme vooi; Nederland. Curacao is het
er nog niet helemaal over eens.
De dag was overigens in een verheu
gend teken begonnen. De heer Eman
van Aruba bleek naar de conferentie te
zijn teruggekeerd, nadat hy eerst al niet
met de drie democraten, die Nederland
verlaten hebben, was meegegaan. De
Een bijzondere Tsjechische correspon
dent van'het K.N.P. meldt uit Zwitser
land:
Het is niet eenvoudig op dit ogen
blik een volkomen klaar beeld van de
huidige toestand' in Tsjechoslowakye te
geven en zekere voorspellingen te
doen aangaand^ de toekomst. Dit is
echter boven iedere twyfel verheven:
Tsjechoslowakije heeft opgehouden een
wezenlijke democratie te zijn: van een
vryheid van pers en van mening
is geen sprake meer. Tot aan de Fe-
bruari-omwenteling was dit nog steeds
het géval, ondanks de verbindingen,
die Tsjechoslowakye op het gebied der
buitenlandse politiek had met dë Sov
jet-Unie. Thans echter is het land tot
een op zuiver communistische wyze
geleide staat geworden, die economisch
geheel en al is ingeschakeld by het
Oostelijk blok.
De vraag, hoe onder deze omstandig
heden de positie van de Kerk zal zijn,
heeft verschillende aspecten. Uit een
herderlpk schrijven van het episcopaat
hlijkt, dat de communistische machtsheb
bers aan de aartsbisschop van Praag,
Mgr. Dr. J. Beran, de verzekering hebben
gegeven, dat zij de rechten van de Kerk
ten volle zullen eerbiedigen; Mgr. Beran
heeft verklaard, dat de Kerk zich bulten
he party-politiek zou houden.
Hoe weinig 'n dergeiyke toezegging der
communisten overigens betekent, blijkt
^el hieruit, dat behalve de reeds verbo
den dagbladen intussen alle Katholieke
Weekbladen, niet slechts die der party,
'haar ook de zuiver kerkelyke en gods
dienstige in het Tsjechische taalgebied
zyn verboden; in het Slowaakse gebied
verschijnt alleen nog de „Katholieke No-
viny". Het schijnt, dat de Katholieke In
formatiedienst te Praag (Katholieke In-
farmacni Sluzba: K.I.S.) zyn werk nog
kan voortzetten. (Het K.N.P. ontvangt
echter van die zijde momenteel geen be
richten. Ook aan 't werk der Tsjecho-
slowaakse Katholieke „Caritas" worden
op het ogenblik geen moeiiykheden in de
weg gelegd.
Het heeft er alle schyn van, dat de
communisten de Kerk zullen willen te
rugdringen tot binnen de muren van het
kerkgebouw en Haar daar verder met
rust zullen laten. De minder belangrijke
kerkelyke instellingen zullen althans de
eerste tijd weinig *te vrezen hebben, maar
al het andere in het bijzonder het ka-
tholieke onderwijs zal zonder enige
twyfel geliquideerd worden.
De Katholieken zelf hebben zich aan-
vankeiyk door de Februari-gebeurtenis-
sen schrik laten aanjagen. Nu de gemoe
deren een weinig tot rust komen, is de
verwachting niet overdreven, dat men
thans eindeiyk. tot een sterke concentra
tie van alle katholieke krachten zal ko
men, die tot nu toe ongelukkigerwyze zeer
versnipperd waren. Het zal voornamelijk
van de verantwoordeiyke leiders en in
het byzonder ook van de invloed van het
episcopaat afhangen, of alle nog voorhan
den zynde positieve mogeiykheden zullen
worden uitgebuit en men daardoor tot een
krachtig, eensgezind en gemeenschappe-
lyk front van alle katholieken zal komen.
heer Eman heeft de verstandigste party
gekozon, maar hy had een motie inge
diend, strekkende om een commissie
van onderzoek in te stellen om de con
ferentie de nodige gegevens te verschaf
fen, waaruit zij kan beoordelen de mate
waarin en de wijze waarop aan de
wensen van Aruba tot afscheiding van
Curasao ware te voldoen. Deze motie
werd zonder hoofdeiyke stemming aan
genomen. De heer Eman heeft dus ook
zyn overwinning behaald.
Over de discussie moeten wij kort
zyn. Verscheidene resoluties werden
z. h. st. aangenomen. Over onder
delen van andere werd lang gewkit
en gewogen. Er werd nogal gerede
twist over bepaaide zinswendingen
in resolutie IV, waarbij de benoe
ming van de staande en zittende
magistratuur door de Koning wordt
vastgesteld. De heer Gerharts, door
ervaring wys, gesteund door de re
geringsadviseur dr. Ellis, was deze
formulering niet secuur genoeg.
Het ging hier per saldo om de vei
ligstelling van de onafhankelijkheid
der rechterlyke macht. Doch _prof.
Romme wuifde dat allemaal weg.
Volgens hem moet deze kwestie
verder geregeld worden by de uit
werking in de Grondwet. En als
men het dan niet afdoende vindt,
kan men er later altyd nog over
praten.
Prof. Romme kreeg zyn zin. Heel veel
is er te doen geweest over de 'stemdele-
gatie voor de leden van de Kamer van
Afgevaardigden, wanneer ide voltallig
vergadert. Dat is te zeggen niet in die
zin, dat er een tekst gegeven werd over
de horribele figuur van de stern-dele
gatie in het algemeen. Men had er al
leen bezwaar tegen, dat de Nederlan
ders per man twee stemmen zullen mo
gen uitbrengen (de West-Indiërs mogen
er zes hebben). De heer Tilanus was de
kampioen voor de gedachte, dat de Ne
derlanders, die in Jiun eigen land ver
gaderen, slechts een enkelvoudige stem
mogen hebben. Delegatie werkt het
absentisme maar An de hand, zei hy.
Niet het sterkste argument, dat er te
bedenken viel.
Sinds in September 1946 het onder
zoek in de zaak van Anton van der
Waals, de beruchte verrader van ille
gale. werkers in de bezettingstyd, een
aanvang nam, zyn 757 getuigen gehoord,
van wie 700 met Van der Waals wer
den geconfronteerd. Het aantal pagina's
f rocessen-verbaal bedraagt 1467, het
geen nog wel zal stijgen, waait hoewel
het onderzoek voltooid is, komen er nog
dagelijks kleine gevallen by, die „ad
informandum" aan het Hof worden
overlegd.
Het onderzoek in deze zaak is door
<.'- minister van Justitie indertijd in
handen gelegd van prof. mr. J. E. Jon
kers, hoogleraar te Leiden, vroeger pro
cureur-fiscaal in Nederiands-Indië, daar
met het oog op het zeer tijdrovende
onderzoek een aparte man daarvoor
moest worden benoem Daar echter
o -of. Jonkers, gezien andere werk
zaamheden, niet langer zyn tijd daar
aan kon besteden, is vervolgens deze
bijzondere opdracht aan de advocaat
fiscaal bij de Rotterdamse Kamer van
het Haagse Bijzondere Gerechtshof, mr.
H. W. van Doom, verstrekt. In opdracht
van de minister van Justitie moest dit
onderzoek zo volledig zijn, dat het
resultaat een vereeuwiging van een
belangrijk deel van de Nederlandse
verzetsstrijd zr-- betek-iien.
Uit het onderzoek is duidelijk ge
bleken, dat heel veel verbindingslij
nen met Londen nooit door de Duit
sers zijn bntdekt en dat Van der
Waals nooit de grote man is geweest
-n dit zgn. „Fnrelahd-spiel'', doch wel
Schrieder, de man met hersens, die
Van der Waals zijn opdrachten gaf.
In de achtste ronde van het tour-
nooi om het wereldkampioenschap
schaken kwam onze landgenoot
dr. Euwe niet aan bod. De vier
buitenlandse schaakmeesters stre
den hier twee aan twee tegen
elkaar. Reshevsky speelde remise
tegen Keres, doch hiervoor moest
de Amerikaan eerst al zijn slag
vaardige capaciteiten aanwenden.
De partij Botwinnik-Smyslov werd
na de vijf en veertigste zet van
Botwinnik afgebroken. Op het
ogenblik staan deze spelers, bij de
afgebroken stelling, practisch even
sterk.
De stand is:
1. Botwinnik 4 .punten 1 afg.
partij uit 6.
2. Keres 4 punten uit 7.
3. Reshevsky 3/2 punt uit 6.
4. Smyslov 2% punt 1 afg.
partij uit 7.
5. Euwe 1 punt uit 6.
In de dagvaarding staan 83 van het
nog grotere aantal personen genoemd,
die door zijn toedoen aan de Duitsers
zijn overgeleverd. Van deze 83 kwamen
42 nimmer terug, tefwijl alle anderen,
meestal tot aan de bevrijding, in Duitse
gevangenschap doorbrachten.
Met dit al is de treurige lyst van zijn
misdrijven nog niet beëindigd. Onder de
gemeente Tienhoven by de Loosdrechtse
Plassen heeft hy omstreeks 16 Maart
1945 Joseph Marie van der Meer van
het leven beroofd een man, die hij in
zyn dienst had genomen, slechts met
dft vreselijke doel om door deze daad
in de gelegenheid te worden gesteld te
gaan leven onder de naam en de iden
titeit van zijn slachtoffer en zich zo
veilig te stellen tegenover eventuele
repressailles. Eenzelfde feit moet hij
nogmaals gepleegd hebben, om ook de
S.D. zijn spoor bijster te doen worden,
opdat deze bij het scheiden van de
markt hem niet zou kunnen aanwijzen
als een hunner beste spionnen.
De zaak van Anton van der Waals
zal op 16, 17, 19, 21 en 23 April,
mogelyk nog een dag langer, voor
de Rotterdamse Kamer van het
Haagse Byzondere Gerechtshof
voorkomen. Zes en veertig getuigen
zullen worden gehoord. De verdedi
ging berust by mr Van der Starp.
Te Utrecht is Donderdag de jaarver
gadering van het Centraal Bureau voor
de Tuinbouwveilingen in Nederland ge
houden. Tijdens deze vergadering deelde
de voorzitter mede, dat door de organi
satie-commissie aan de regering is ge
vraagd voor 50 pet. te participeren in het
dragen van risico's.
Een voorstel om minimum-prijzen-
fondsen in te stellen voor door het be
stuur aan te wijzen producten in dier
voege, dat voor ieder aangewezen product
of voor tedere groep van aangewezen
producten een afzonderlyk fonds zal
worden gevormd, werd aanvaard. Ook
werd nqg een toezegging van de minis
ter bekend gemaakt, dat als op een
bepaald terrein van de tuinbouw na
vaststelling van de minimum-prijzen
zou blijken, dat er plaatselyk of regio
naal een débacle zou ontstaan, de rege
ring steun zou verlenen.
Gevolg van een en ander zou kunnen
zijn, dat het doordraaien van groenten,
zoals dat thans al weer op ruime schaal
geschiedt, eindelijk van de baan is.
J9
x A y'
Sinds het begin van de week vertoeven twee van onze prinsesjes in Zermatt (Zwitser
land), waar zij genieten van het prachtige winterweer. Reeds de dag na aankomst
begonnen de prinsesjes hun skilessen.
anneer op Zondagmorgen aan
stuurboord van de Volendam
op het promenadedek de Hoog
mis wordt opgedragen en aan bakboord
de veldprediker de protestantse dienst
leidt, maakt het schip sterk naar stuur
boord slagzij. Want de katholieken
vormen met ongeveer 1300 zielen veruit
de meerderheid op het troepenschip.
Drie Missen achtereen leest de aalmoe
zenier, pater Th. Ruys O.F.M., twee in
de scpeepskape], die ook als recreatie-
en bioscoopzaal fungeert, en de laatste,
de Hoogmis, in de open lucht aan dek.
Bij alle Zondagse Missen, de Hoogmis
•in het bijzonder, maar ook door de week,
is de opkomst indrukwekkend groot.
Eveneens des avonds, wanneer na het
eten, wederom op het dek» het Rozen
hoedje wordt gebeden. Het Gregoriaans
van de Mis, door een soldatenkoor ge
zongen, het avondlyke Rozenkransge
bed uit duizend monden begeleiden het
schip op zijn vaart, zoals de bruisende
boeggolf langs boord, de roep der meeu
wen en binnen het sourdine gezoem
der luchtverversers in gangen, ruimen
en zalen.
De jonge aalmoezenier gaat voor
twaalf jaar naar Indië, waar hij, na het
vervullen van zijn taak bij de troep,
als missionaris werkzaari^ blijft. In dit
opzicht spant hij de kroon boven allen,
officieren en soldaten, die vrijwillig of
dienstplichtig met hem op weg zijn naar
hun bestemming. Hij is een stille, iet
wat schuchtere figuur, die onopvallend
zijn weg gaat aan boord, in voortdurend
contact met zijn jongens, de wel zeer
grote katholieke gemeenschap, die aan
zijn zorgen is toevertrouwd. Hij heeft
hier bij de troep de krachtige steun van
de Katholieke Actie, die overal in de
peletons haar werkzame kernen heeft.
Geest en godsdienstzin konden op een
Kruisvaardersschip nauwlyks beter en
groter zijn geweest.
Toch is de taak hier aan boord voor
één enkele aalmoezenier eigenlijk te
zwaar. Terwijl de fa. Ruys Co. op
deze route voor de Holland—Amerika
Lijn de scheepspassage verzorgt, moet
Pater Ruys het voor de geestelijke pas
sage zonder Co. stellen. Dit valt te ster
ker op, nu juist met dit schip drie
veldpredikers meereizen voor nog geen
500 protestanten. Hoofdaalmoezenier
Mgr. Van Straelen, die even voor het
vertrek uit ,de Rotterdamse haven de
Volendam bezocht, gaf hiervan de ver
klaring. Tot dusver waren de aalmoeze
niers in Indië en op de schepen veel
groter in aantal dan de veldpredikers,
die nu eenmaal door de zorg van een
gezin werden weerhouden. Thans melden
zich echter onder de- dominé's meer vrij
willigers en wordt het. tekort aan veld-
predikanten geleidelyk aangevuld. Toch
betreurde de hoofdaalmoezenier het,
niet op de hoogte te zijn gesteld van
het hoge percentage katholieken aan
boord van de Volendam, ofschoon dit
door het voornaamste contingent, het
5e bataljon van het 11e regiment In
fanterie, gerecruteerd uit katholieke
streken, niet twijfelachtig was.
Daarbij komt nog, dat de bestemming
van Aalmoezenier Ruys de haven van
Belawan op Sumatra is, waar een ge
deelte der troepen wordt ontscheept.
Tijdens de verdere reisduur naar Bata
via zijn de jongens dus zonder geeste
lijke verzorging en juist in deze dagen
valt het Hoogfeest van Pasen! Dit moge
een aanwijzing zijn tot groter waak
zaamheid voor de toekomst. Intussen
echter maakt de Volendam nog elke
avond lichte slagzij naar stuurboord,
als meer dan duizend Mariakinderen,
geschaard om de aalmoezenier, hun
Rozenkransgebed aan de Sterre der Zee
toevertrouwen.
Even trouw als de lente ieder jaar
het hoofd om de deur steekt, verrast
de kleine kwieke kievit ons met haar
eerste ei. Dit keer echter gaat de race
op kievitseieren wat op de Elf-steden
tocht lijken, want het is moeilijk uit
te maken wie winnaar is. Drie vader
landers vonden namelijk het eerste
kievitsei. De 11-jarige Bert us Ibrink
uit Epse in Gelderland haalde het uit
de wei zijns vaders. Een uur later diep
te de heer Ter Maat uit Varsseveld
het op. En dan is er nog de heer C.
Zonneveld Jbz. uit Castricum. Mijn
heer Zonneveld, blijkbaar geen hoop
koesterend op de zege, heeft het al
verkocht. De beide andere vinders
schonken hun kievitsei aan H. M. de
Koningin. De onbekende kievitten, die
de eigenlijke schenkers zijn, moeten
t deze jou -
met
gen nemen.
journalistieke hulde genoe-
(Van een byzondere medewerker)
De taak, welke in de huidige moei
lijke omstandigheden op de schou
ders van de leden van het kabi
net is gelegd, is zó zwaar, dat het voor
menige minister slechts met de groot
ste inspanning mogelijk is in grote
lynen de dagelijkse gang van zaken op
zijn ministerie te beheersen.
Tekenend is in dit verband, hetgeen
een hoofdambtenaar van het ministerie
van Binnenlandse Zaken in een vak
tijdschrift onlangs schreef naar aan
leiding van het feit, dat de minister
president dit ministerie aan de zorg van
een nieuwe minister heeft overgedragen:
„De zorgen, die de functie van minister
president dr. Biel in de afgelopen .pe
riode baarden, waren zodanig, dat deze
reeds op zichzelf de krachten van een
gewoon sterveling bijkans te boven
gingen."
Deze physiqke overbelasting van de
ministers is nog verergerd, toen de toe
stand in Indië het noodzakeiyk maakte,
dat enkele leden van het kabinet zich
daar persoonlijk van ae toestand op de
hoogte stelden. Het beheer van hun mi
nisteries moest toen ad interim worden
overgelaten aan hun reeds met werk
overladen ambtgenoten.
Dit heeft er toe geleid, dat ook de
parlementaire arbeid gestagneerd wenl,
zodat bijvoorbeeld de rijksbegroting voor
1948 niet zoals gebruikelijk was in haar
geheel door de Tweede Kamer vóór de
aanvang van liet nieuwe jaar kon wor
den afgehandeld.
Een ander, ons inziens gewichtiger,
bezwaar is dit, dat onder deze omstan
digheden de macht en de invloed van
het ministeriële ambtenaren-apparaat
toeneemt en wel in die mate als het de
minister aan tyd ontbreekt zich
met de belangrijke zaken van zijn mi
nisterie grondig bezig te houden. Dit
bezwaar klemt te meer, naarmate de
politieke richting van de minister af
wijkt van die van de aan zijn ministerie
verbonden hoofdambtenaren.
Ook vroeger werd <ht bezwaar gevoeld
en vóór de oorlog kwam het dan ook
wel voor dat een nieuw optredend mi
nister een hoofdambtenaar .meebracht."
Daarmede zijn positie tegen de overige
ambtenaren van zyn ministerie verster
kend. E!en bezwaar van een dergelyke
handelwijze was, dat de minister die
hoofdambtenaar by zijn aftreden niet
meenam en diens opvolger dus met deze
erfenis bleef zitten.
Voor een goed functionneren van on
ze democratische staatsinrichting be
hoort aan de 'boven geschetste toestand
een einde te komen.
en oplossing ware te zoeken in het
mogelyk maken van de aanstel
ling van staatssecret aris-
sen: politiek ingestelde ambtenaren, die
een positie innemen, welke ligt tussen
die van de minister en de secretaris-ge
neraal en die tegelyk met de minister af
treden. De staatssecretarissen kunnen de
minister van veel nut zijn voor het be
heersen van het nginisteriële ambtena
ren-apparaat en nem van detailwerk
ontlasten. De minister kan zyn aan
dacht dan volledig wijden aan de belang-
rykste zaken en het overleg met de Sta-
ten-Generaal.
Deze gedachte is niet nieuw. By de
behandeling van de Grondwetsherzie
ning van 1938 voegde de Tweede Kamer
by amendement aan de voorstellen der
regering een artikel toe, hetwelk de aan
stelling van staatssecretarissen mogelyk
maakte. Deze bepaling heeft haar weg
naar de Grondwet evenwel niet gevon
den. Zij was namelijk ingelast in een
wetsontwerp, waarin verschillende rege
lingen -varen opgenomen; o.a. betreffen
de de beperking van de parlementaire
immuniteit. Hiertegen rezen ook by de
tweede lezing in de Tweede Kanjer ern
stige bezwaren, zodat het verzamel-ont-
werp de vereiste meerderheid niet kon
behalen. Daarmede waren ook de ande
re in dit verzamel-ontwerp vervatte be
palingen, waaronder die betreffende de
staatssecretarissen, van de baan.
Nu onze Grondwet weer op de helling
komt, verdient deze zaak de volle aan
dacht. De motieven welke in 1938 voor
de aanstelling van staatssecretarissen
werden aangewend, gelden thans in veel
sterkere, mate.
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
Een bekend Engels communist, Don-
glas Hyde, gedurende dc laatste vijf
jaren nieuwsredacteur van het commu
nistisch dagblad „The Daily Worker",
maakte gisteren bekend, dat hy zijn
journalistieke post had verlaten en,
evenals zyn vrouw, uit de communis
tische partij was getreden. Hy verklaar
de tevens, dat hij en zijn vrouw binnen
kort hoopten te worden opgenomen in
de Katholieke Kerk. Zijn beide kinde
ren hadden reeds enige tyd geleden het
Doopsel ontvangen.
Deze bekering van een prominent
communist heeft veel opzien gebaard in
Engeland en het merendeel van de En
gelse nationale pers publiceerde heden
morgen het bericht met grote opmaak.
Als redenen voor zyn uittreden uit de
communistische party, na twintig jaar
lang een trouw en vooraanstaand lfd
geweest te zijn, gaf de heer Hyde de
door Rusland gevolgde buitenlandse po
litiek, zoals deze de laatste tyd gede
monstreerd is in Oost-Europa en vooral
in Tsjechoslowakye, en de communisti
sche pogingen de productie te saboteren
in Engeland en elders, in de hoop 't plan-
Marshall te doen mislukken. Hy meende
ook, dat zijn uittreden uit de communis
tische party gevolgd zou worden door
het uittreden van vele jongere partij
leden, die eveneens ontgoocheld zyn
door de onvaderlandse en onchristelyke
houding van de partij.
Over zyn bekering tot het katholicis
me zeide de heer Hyde, dat, naar zyn
inzichten, slechts de Katholieke Kerk
de wereld weer kon verenigen In één
gemeenschappelijk geloof en één be
schaving.
De Nederlandse bisschop Mgr. M.
Lucas, Apostolisch. Delegaat in Zuid-
Afrika, heeft de aandacht van de ka
tholieke leraren in dat land gevestigd
op hun belangrijke taak ten overstaan
Van deagenten uit Moskou, die met
hun propaganda de negerbevolking te
gen Kerk en Staat proberen op te zet
ten. Hij waarschuwde hen voor de ern
stige bedreiging van het godloze com
munisme, dat het geestelijke en bur
gerlijke gezag tracht te ondeAiynen
en het materialisme te stellen in de
plaats van het christelyk geloof en de
christelijke beschaving. Deze boodschap
was gericht aan het, te "Witbank gehou
den congres van „De Vereniging der
Zuid-Afrikaanse leraren en onder
wijzers", welke de vier provincies van
de Unie van Zuid-Afrika, alsmede de
protectoraten van Basoetoland en
Swaziland, omvat.