HOE DE RODE VOS IN ITALIË DE PASSIE PREEKT Algerijnen stemmen rechts Openluchtmuseum te Arnhem dertig jaar Standbeeld van Roosevelt te Londen onthuld Het, Christelijk geweten ontwaakt en keert zich af van het Volksfront DOOD EN LEVEN AAN BOORD VAN EEN TROEPENSCHIP Heel het folkloristisch verleden op luttele honderden vierkante meters Blijvende herinnering aan Engels- Amerikaanse vriendschap „Verheven broederschap COLUMBIA VERBREEKT DIPLOMATIEKE BETREKKINGEN MET RUSLAND Wereldcongres van universiteiten GOUDMIJN IN EEN ZANDIGE BERG Het weer. Tot hoofd en hart Heiligen als propagandisten voor communisme! Rustige stakingsdag in Italië Communisten halen slechts één zetel Vliegtuig neergestort Laatste eer aan een baby van vijf maanden EEN VERRUKKING ER TE KUNNEN WANDELEN van vrije mensen Volksopstand te Bogota beste werkstuk der communisten sinds Tsjechoslowakije" Pan-Amerik. conferentie wordt voortgezet 2000 ton zand en grind per dag leveren ons Belgische deviezen MOOKERHEI WORDT IN STUKKEN GERETEN DINSDAG 13 APRIL 1948 6 72ste JAARGANG No. 24125 Bestuurder op slag gedood In Augustus te Utrecht Vaak luisteren de mensen meer naar hen, die het luidst spreken dan naar hen, die het verstandigst spreken. f 10.000 er uit Rectificatie BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM '«leioon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week, f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Wnd. hoofdredacteur: W. SeverSn. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per minimetei hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 13 cents per m.m. hoogte De administratie behoudt zich het recht voor advertentlën eventueel zonder opgave van sedenen te weigeren. (Bijzondere correspondentie) Het pessimisme over de mogelijke uit lag der Italiaanse verkiezingen, dat nog ten maand geleden in kerkelijke kringen 1* Rome heerste, is plotseling veranderd >n een tamelijk beslist optimisme. „Doxa", het Italiaanse instituut voor peiling van de publieke opinie, heeft n.l. de resultaten bekend gemaakt van een onderzoek volgens hetwelk het aantal Van de pro-communistisclie stemmen de 20 pet. van het totaal niet ver zonden overschrijden. Voorts heeft het grote De een-nursstaking van het Italiaanse Vakverbond tegen de beweerde moord op Siciliaanse leiders op Sicilië is gis teren rustig verlopen. Alleen in het Zuiden deden zich enkele ongeregeld heden voor, doch in Milaan, de tradi tionele burcht van de linkse partijen, hleef alles zeer rustig. In verschillende fabrieken onttrokken de arbeiders zich aan de stakingsorder en staakten slechts tien minuten. De Italiaanse minister van Buiten landse Zaken, Graaf Sforza, heeft de communistische ambassadeur van Italië te Warschau, Ambrogio Domini, ontslagen, omdat deze zijn post ver laten had om in Italië verkiezings redevoeringen te gaan houden. De noteringen van de totalisator, die hi Rome voor de verkiezingen is geor ganiseerd en door het ministerie van financiën is goedgekeurd, gaf Maandag morgen de volgende noteringen: Christen-democraten: 226. Volksfront (commun.): 165. Soc. Unie (anti-comm.): 50. Nat. blok (rechts): 46. Ital. Soc. Beweging (neo-fasc.): 35. Rep. .Partij: 19. Monarch. Partij: 18. Nat Partij: 12. Boerenpartij: 12. Chr. Soc. Partij (pro-comm.): 1. -De hoofdprijs van 60 millioen lire zal worden uitgekeerd aan degene, die pre cies het aantal zetels van elke partij raadt. Het Amerikaanse Ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft Maandag bekend gemaakt, dat binnenkort voor 31 mil lioen dollar aan buitgemaakt goud door de Frans-Brits-Amerikaanse goudcom missie aan Italië teruggegeven zal borden. onafhankelijke dagblad „II Tempo" een onderzoek ingesteld, waaruit blijkt, dat ongeveer 226 zetels aan de Christen- Democraten zullen komen. 173 aan de andere anti-communistische partijen en 165 aan het door de communisten over heerste Volksfront. Doch vooral de zeer talrijke rapporten, die uit gehgel Italië te Rome binnen komen, verschaffen de concrete gegevens, waaruit blijkt, dat in Italië werkelijk van een opmerkelijk ontwaken van het chris telijk geweten kan worden gesproken. Grote bewondering moet men dan pok hebben voor de honderdduizenden katho lieke propagandisten, die in alle Italiaan se parochies van huis tot huis gaan, om hen die zich van stemmen zouden kunnen onthouden, wakker te schudden. Alle inlichtingen bevestigen, dat de communisten-aanhangers verliezen, zo wel in het Noorden als in het Zuiden van Italië. Het is dus te begrijpen dat de communistische propaganda zich ook tot de gelovige Italianen richt. In sommige streken van het platteland, waar de bevolking overwegend katho liek is, beginnen daarom de propagan disten van het Volksfront hun bijeen komsten met het kruisteken. Op Zondag 4 April publiceerden „L'Unita" en "L'Avanti" namens het Democratisch Volksfront een oproep aan de gehele Italiaanse geestelijkheid. Daarin werd aan de geestelijken verzocht, op kalme wijze het standpunt van de „volksbewegingen" af te wegen tegen dat van het katholicisme. Deze beide bladen publiceerden echter een week later, te zamen met de gehele rode en rose pers, in brede opmaak uittreksels uit „De ge heime Documenten van de Vaticaanse Diplomatie", een vervalsing waarave de linkse partijen dezer dagen een maxi mum aan onwaarheid over het Vaticaan aan de man brengen. Ook zijn de communisten begonnen met plaatjes en aanplakbiljetten, waar op heiligen staan. Zo wordt Franciscus van Assisië erop voorgesteld als de vriend van de nederigen en als een aansporing om voor het volksfront te stemmen! Ook de timmerman St. Josef is door de rode arbeidersvrienden inge schakeld Op Goede Vrijdag plakte de bedrijfs raad in een Noord-Italiaanse fabriek de volgende bekendmaking aan de mu ren: „Heden Vrijdag, verjaardag van de dood van Jezus Christus ,die gekruisigd werd omdat hij predikte tegen de toen malige machtigen en kooplieden en te gen iedere uitbuiting, doch die zich uitsprak voor het gemeenschappelijk bezit van de goederen dezer aarde. De sociaal-communistische meerderheid in de Bedrijfsraad is er echter tegen, dat het werk drie minuten wordt stilge legd om zijn dood te herdenken. De Bedrijfsraad betreurt ten zeerste de handelwijze van die elementen, die deze dag gebruiken voor een propa ganda, welke niets met de christelijke godsdienst te maken heeft." In de ochtend van 5 April over stroomde het Volksfront Rome met grote vlugschriften, getiteld „Het Ge wijde Woord". Met als achtergrond een groot kruis baatten ze de woorden: „Voorwaar, Ik zeg u, het is voor een kameel gemakkelijker om door het oog van een naald te kruipen dan voor een rijke om in de Hemel te komen." Ook zegt dit rode manifest, dat tot op heden de hebzucht der mensen het Woord van Christus beledigt en het gaat te keer tegen de rijken, de Chris ten-Democraten en „de vorsten in het Vaticaan. die dag aan dag de armen bedriegen". Het Burgerlijke Comité te Rome be antwoordde dit onmiddellijk met: „De verdrukten hopen! De verdrukkers zijn bang!" f Alles duidt erop, dat in Italië de man in de straat, die onder dit demo cratische bestuur nog tijd krijgt om te denken, zich steeds meer afkeert van het Volksfront en op 18 April aan de wereld zal laten zien, dat zijn land nog in staat is tot een christe lijke wedergeboorte. Op Grosvenor Square te Londen ont hulde mevrouw E. Roosevelt gisteren een groot bronzen standbeeld van haar man. Het moment van de kranslegging door Ko. ning George VI; naast hem mevr. Roosevelt (Telefonisch van onze Parijse correspondent) Op de laatste twee Zondagen zijn in Frankrijks drie Noord-Afrikaanse de partementen, Algiers, Oran en Constan- tine, verkiezingen gehouden voor de Algerijnse Assemblée, welke vorig jaar zomer door het Franse parlement bij het Algerijnse statuut werd ingesteld, om tegemoet te komen aan het inheemse verlangen naar zelfbestuur. De uitslag van die verkiezingen heeft een merk waardig antwoord gegeven aan hen, die meenden, dat Frankrijk zijn eigen toe komst in Algerije op het spel zette. In het tweede college der Assemblée, dat, waarin de Mohammedanen, die niet het Franse staatsburgerschap bezitten, zijn vertegenwoordigd, hebben de twee separatistische inheemse partijen van Messali Hadji tezamen slechts 14 van de 60 zetels kunnen veroveren. De 46 ove rige leden van het tweede college zijn te beschouwen als voorstander van Frans-Algerijnse samenwerking in het bestuur van de Algerijnse zaken. Uit de omstandigheid, dat Messali en Ferhat Abas slechts een geringe minder heid in het tweede college hebben ver worven, is men geneigd af te leiden, dat het met het verlangen naar zelfbestuur of zelfs onafhankelijkheid van Algerië's inheemse bevolking zo'n grote vaart niet loopt en dat Frankrijk met het Al gerijnse Statuut aan dit verlangen op ruimschoots Vevredigende en voor zich zelf ongevaarlijke wijze tegemoet is ge komen. Omtrent de samenstelling van het eerste college, waarvoor de Fransen van den bloede en de inheemsen, be giftigd met het Franse staatsburger schap, stemgerechtigd waren, valt vooral op te merken, dat van de 60 zetels de communisten er slechts 1 hebben veroverd, de samengekoppelde Hjsten van de Algerijnse Unie en het R. P. F. (De Gaulle) daarentegen 42. Ook dit biedt op zijn minst gezegd een waarborg, dat in de Algerijnse Assemblée zeker geen politiek van Franse afbraak zal worden bedreven. (Van onze correspondent) Maandagochtend circa twaalf uur vloog de 21-jarige korporaal-vliegenier Mensing uit Bussum, komende van het vliegveld Gilze-Rjjen, met zijn machine boven, Stérksel, waar familie en ver loofde van genoemde vliegenier vertoef den. Hier vloog de machine zeer laag en voerde de bestuurder enige stunts uit. Hierbij raakte de machine de top van een fruitboom en stortte neer ip de fruitboomgaard van de stichting „Pr°- videntia". De machine werd geheel ver nield. De vliegenier was vrijwel op slag dood. De rector v»n „Frovidentia" dien de het H. Oliesel toe. Het stoffelijk overschot is naar Gilze Rijen overgebracht. (Van onze speciale verslaggever) Alfred Montong, de Ambomnese baby van vijf maanden, die ziek aan boord is gekomen, is nog de zelfde avond op het hoogtij der Op standing gestorven. Medische hulp mocht niet meer baten. Thans wappert van de Volendam de vlag halfstok ten teken van rouw om de kleine Rijks genoot. Te Tandjoeng Oebang op het eiland Bintam, dat wjj kort na Bela- wan aanlopen, zal het stoffelijk over schot van Alfred ter aarde worden be steld. De scheepstimmerman heeft het kleine kistje getimmerd, met witte stof gevoerd en wit geschilderd. Daar in wordt Alfred 's middags in de kleine lounge opgebaard, de bruine handjes voor de borst gevouwen en met een wit kapje op het hoofd. De veldprediker ds. Bos leidt een korte rouwdienst; met zuivere stem zingen de Ambonnezen, die allen zijn samen gekomen, de bekende Psalm 23 De Heer is mijn Herder. Kort nadat de Volendam aan de stei- Rer van Tandjoeng Oebang heeft vast gemaakt, gaat het stoffelijk overschot Van boord. De vader, sergeant bij het K_ n. I. L., draagt het kistje, gedekt door een zwarte doek, als een lichte last. De moeder volgt, een witte band °m het hoofd als uiting van rouw, en Verder gaan de veldprediker mee, luite nant Van Leeuwen van de vaste staf en een groot aantal verwanten en vrienden Van de ouders, die .mede met het K- N. L L. aan boord zijn. Op de wal staan auto's gereed, die het gezelschap daar het kerkhof brengen. De plechtigheid aan het graf is kort ontroerend. Als het kistje is -neer gelaten spreekt de veldprediker de eer- ?ie woorden der Geloofsbelijdenis in net Nederlands, waarna een Ambonne- ?6 sergeant, tevens hulpprediker, P.aar in het Maleis beëindigt. Gezamen- njk bidt men het Onze Vader. Dan fooien de nabestaanden en vervolgens ®he aanwezigen aarde op het kistje, een JV'tte vlek in de donkere schoot van ?et eiland. Het is vrijwel duister als Pet graf gesloten wordt. De kleine Am- n°nnese moeder snikt. De vader staat „hijgend en stram. Maar zodra men ecr in de auto's zit laat het verdere gezelschap alle soberheid varen en keert j Pgewekt naar boord terug. En niets s ook feestelijker van aanblik dan het gfote, in licht badende schip onder de ?t®rren van de tropennacht. Met vro- gerucht van de dekken, dat tot ver de stilte klinkt. De soldaten zingen tr de koelte van het late uur en men het tot in de rimboe: Jij moet *et treur nie, want die Stellingbosse reis kom weerom, j Nachts blijft de Volendam te Tand de Oebang. Een klein gezelschap K. B.-mensen is er ontscheept en an- der„ ,ZÜ® aan boord genomen, 's An- i0e„ndaags herhaalt zich dit in Tand- E Pinang. En dan eindelijk vangt het laatste traject aan van de langge rekte reis: over 36 uur, in de morgen van 1 April, hopen wij met de rest van de troep te Tandjong Priok definitief aan wal te gaan. Voor die tijdpasseren wij nog de evenaar, steeds weer een gebeur tenis, ook al is het zeer onzeker of Neptunus aan boord komt; de rechte stemming om hem uitbundig te ont vangen kan in het zicht van het lang verbeide einddoel niet meer worden op gebracht. Wie echter wel boven het schip zweeft, is de ooievaar: niet on waarschijnlijk, dat nog die laatste uren een Indische soldatenvrouw ergens m een van de slaapruimen, want naar het hospitaal wil zij niet, een Rijksgenootjé ter wereld brengt. Het troepentransportschip „Volendam" heeft het doel van zijn reis bereikt. De ontscheping is in volle gang. Onze jongens zetten voet aan wal te Batavia. (Van een onzer speciale verslaggevers Dit seizoen viert het Ned. Open luchtmuseum te Arnhem zjjn 30- jarig bestaan. Daarvoor is, om te beginnen, een tentoonstelling ingericht. Een tentoonstelling weliswaar, die nog géén naam heeft, maar die desniettemin al sinds Eerste Paasdag is opengesteld en die beoogt doel en opzet van het museum nog eens glashelder in het licht te stellen. Hierbij zal het natuurlijk niet blijven. Er bestaan bij de directie grote plannen. Plannen, die èn met de viering van dit jubilé èn met de toekomstige uitbreiding van de collectie ten nauwste verband houden. En al is nog het tijdstip niet aangebroken, dat hierop uitvoerig in concreto kan worden ingegaan, zoveel is •al zeker: in Juli van dit jaar zal de vie ring van dit eigen jubileum in groter verband worden geplaatst, dan zal deze tentoonstelling nog aanzienlijk worden uitgebreid, bovendien met 'n aantal ty pische Nederlandse bedrijven,waarin oude handwerken worden beoefend, b.v. pottenbakken. Tenslotte heeft men ook het voorne men het regeringsjubilé van Hare Ma jesteit niet onopgemerkt te doen voor bijgaan. Men ziet: er is leven. Volop leven in dit enige Ned. Openluchtmuseum. Er d; zijn plannen te kust en te keur en het heeft er alle schijn van, dat men in dit stukje Arnhem de wonden, door de oorlog geslagen, bijna volkomen heeft geheeld. En die toch waren niet gering. Heel dit 30 H.A. grote museum- ebied op de Waterberg was in die agen herschapen in een veld vol loopgraven en prikkeldraadversper ringen. Op de Zaanse buurt, het nart van het complex, zijn fluitend bom men uiteengespaten de kostelijkste verzamelingen oud-vaderlandse kleder drachten uit alle provincies en land streken gingen totaal verloren. Maar, zoals gezegd, men heeft zich daarvan hersteld. Alleen vorig jaar al noteerde men 95.000 bezoekers, het hoogste aan tal ooit bereikt, en nu dit jaar, alleen op de beide eerste openingsdagen, stroomden weer rond 1700 kijkers door de controle. Het is ook geen wonder. Nergens, naar ons gevoelen, manifesteert de lente zich zo duidelijk als hier, waar tussen heuvels en dalen, soms op het verras sendst, kleine waterloopjes ontspringen, die zachtruisend hun weg zoeken naar omlaag. Nergens ligt de roest der oude bladen zo glanzend in de zon als nier aan de voet van de slanke rijzige molens. Het is een verrukking, nu te mogen wandelten, zo met de handen op de rug alleen maar wat stilweg rond te kuieren tussen al die boerenhuizen, bedrijven, molens en buurten, waar de herinne ring leeft aan een vroeger, dat weemoe dig maakt door zijn» rust en zijn een voud. Men trekt er, in het bestek van nauwelijks 300 m. in het vierkant, door heel ons land. Door Noord en Zuid, door Oost en West. Hier vindt men dit en daar vindt men dat. En overal, voor ieder huis en voor ieder hutje leest men op een klein bordje de roman van het bedoeninkje. Vanwaar het kwam, aan wie het behoorde en hoe het gebeurde, dat het hier terecht kwam. Hier, waar heel het folkloristisch verleden van ons vaderland geconcentreerd staat op lut tele honderden vierkante meters. En dit heeft een openluchtmuseum toch voor op een gewoon museum, dat daar, waar de rust en de stilte van het tentoon gestelde misschien beklemmend zou kunnen gaan werken, beklemmend juist om die idee, dat niemand het meer ge bruikt en niemand het meer gebruiken zal, daar staat men hier met een stap weer buiten, waar de lente zich koepelt over een der schoonste streken van ons vaderland. In een gewoon museum niet. Het wordt u wonderlijk te moede hier. En als ge vermoeid van uw tocht neerzit in die brede, kraakhel dere Zaanse herberg, geplaatst midden in het hart van deze heerlijkheid, dan zoudt ge fluisterend willen bestellen en een beetje voor u uit mijmeren, terwijl uw ogen rusten op die hoge gracieuze bomen, waarin de wind speelt met de zon en de bladeren. Meer moet men er eigenlijk niet van zeggen, vinden wij. De rest, de zakelijke inhoud van dit museum, is al zo vaak beschreven. Die moet ge zelf maar eens gaan kijken. Maar, als wij u daarbij raden mogen, laat dan uw geïllustreerde gids, die aanstonds weer verkrijgbaar is, bij die rondgang eens ongeopend. Bezie die thuis maar. Betracht hier liever geen diepzinnigheid en wandel zo maar wat rond met uw jas los en uw ogen open. Kijk. Laat de zon u beschijnen en praat eens met de rhannen, die hier zo onopvallend de wacht houden. Zij zijn wijze lieden en weten meer en smakelijker te ver tellen dan wie ook. GenietBuiten wachten weer de gortvolle bus, de trein, het avondblad en het laatste nieuws van het front der politiek. Die politiek, weet u, die wel over U, maar waarover u niet beschikt.... Het jonge Engelse koningspaar met prinses Margaret Rose op weg naar Grosvenor Square. Engelands gedenkteken voor president Roosevelt is Maandag op Grosvenor Square te Londen onthuld en door ko ning George VI in tegenwoordigheid van de ganze koninklijke familie, tal van re geringspersonen, buitenlandse diploma ten en vooraanstaande binnenlandse figuren als een blijvende herinnering aan de Engels-Amerikaanse vriendschap opgedragen. Door op uitnodiging van de koning aan een zilveren koord te trek ken heeft mevrouw Roosevelt het twee meter hoge bronzen gedenkteken, dat het middelpunt vormt van de Memorial Gardens tegenover de ambassade der Verenigde Staten, zichtbaar gemaakt. De duizenden, die zich rond het plein, op de daken en in de vensters verza meld hadden, werden stil, toen het standbeeld van de president, die staande en blootshoofds is voorgesteld, zich voor het eerst aan hun ogen vertoonde. Hierop trad de koning naar voren om een krans te leggen aan de voet van het standbeeld, onder de eenvoudige inscrip tie „Franklin Delano Roosevelt". Na de koning legden Mevrouw Roosevelt en autoriteiten kransen neer. In een -korte toespraak herdacht de koning de grote wereldburger Roose velt en zeide o.a.: „Dit standbeeld zal ons tot in een verre toekomst verbon den houden met zijn persoon en met zijn werk." Vervolgens hield de Amerikaanse am bassadeur in Londen, Lewis Douglas, een herdenkingsrede. „Wil allen," aldus Douglas, „de burgers van mijn land, van dit koninkrijk en zijn gemenebest van onafhankelijke staten, vormen een mach- 4 De radio van dé Columbiaanse rege ring heeft, nu de toestand in Bogota weer rustig is, bekend gemaakt, dat Columbia de diplomatieke betrekkingen met d'e Sovjet-Unie heeft verbroken. „Dit besluit werd genomen, opdat bet communisme niet zou zegevieren over Columbia en de overige staten van dit halfrond", deelde de omroeper mede. Volgens de officiële lezing hebben com munisten de opstand geïnspireerd, de plannen gesmeed en de onlusten uitge lokt. Het doel was, de Pan-Amerikaan- se conferentie, waar maatregelen tegen het communisme werden besproken, uiteen te jagen. Een Amerikaanse zegsman ver klaarde, dat de gedelegeerden voor de Pan-Amerikaanse conferentie be sloten hadden, de conferentie in Bo gota voort te zetten. De Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken, George Marshall, zei- de in een rede tot de afgevaardigden van de conferentie: „Deze gebeurtenis reikt ver over de grenzen van Colum bia. Zij heeft hetzelfde patroon als de gebeurtenissen, die de stakingen in Frankrijk en Italië uitlokten. Wij moe ten er bij Het nemen van een besluit ten aanzien van de huidige toestand ons van bewust zijn, dat dit een wereld aangelegenheid is, niet een Columbiaan se of zuid-Amerikaanse". Marshall noemde het communisme niet met name als verwekker van de revolutie, doch het was duidelijk, dat hij daar wel op doelde. Londono, de ambassadeur van Colum bia in Parijs, verklaarde: „Wat in mijn land is geschied, moet worden be schouwd als een deel van de strijd tus sen twee ideologieën, welke thans de wereld verdeelt. Ik hoop van harte, dat de andere landen, het gevaar zullen beseffen en zodanige voorzorgsmaatre gelen zullen treffen, dat hun landen niet in de as worden gelegd door een bevolkingsgroep, welke niet het welzijn van de natie beoogt, zoals het geval is geweest in mijn land, na een 48-jarige periode van vrede". Een Columbiaanse liberale politicus zeide: „Dit is het beste werkstuk van de communisten sinds Tsjechoslowa kije." Er bestaat geen stad op het Weste lijk Halfrond, die ooit zo grondig is Op een het vorig jaar gehouden con gres van de Unesco werd besloten in 1948 een universiteitscongres te organi seren, waarop alle universiteiten ter wereld zullen zijn vertegenwoordigd. Naar het A.N.P. verneemt zal dit congres te Utrecht worden gehouden van 2 tot 13 Augustus in het Universi teitsgebouw aan het Domplein. Tweehonderd gedelegeerden der Uni versiteiten zullen er bydpnkomen. leeggeplunderd en vernield als Bogo ta. Het grootste aantal doden, dat viel tussen Vrijdagmiddag twee uur en Zaterdagmorgen vroeg, de tijd waar in het gepeupel koning was, viel niet om politieke twisten, doch in gevech ten over plunderingen. In vele geval len doodde de ene Columbiaan de andere, zonder te weten waarom. Alleen het streng bewaakte paleis van de president bleef voor het vuur gespaard. Pas tegen negen uur Zater dagochtend kwamen de eerste troepen in de- stad en werden o.m. de weinigen, die in de Amerikaanse ambassade wa ren achtergebleven, geëvacueerd. In het kapitool, waar de Pan-Ame rikaanse conferentie gehouden werd, is het meubilair vernield; er is in het ge hele gebouw geen schrijfmachine heel en 'vele bescheiden zijn vernietigd. De voornaamste vergaderruimte is echter nog in tact. De bijna geheel katholieke bevolking van de 400.000 zielen tellende stad kon Zondag niet ter kerke gaan. Voedsel is ook nu nog zeer moeilijk te krijgen. tige en verheven broederschap van vrfle mensen waarbij anderen van gelijke ge zindheid, die dezelfde doeleinden na streven, zich kunnen aansluiten. In een radeloze wereld kan geen volk op zich zelf lang de wezenskenmerken van een vrije samenleving benouden. Allen heb ben wij elkaar nodig." Vóór 's konings rede zong het koor van St. Paul's Cathedral de 23ste psalm, na de woorden van Douglas het Ameri kaanse strijdgezang. Te New York heeft Trygve Lie, secre taris-generaal der Verenigde Volkeren, in het huis van Roosevelt te Hyde Park de regeringen van de wereld opgeroepen „ëen eind te maken aan het oorlogsge- praat, en te beginnen, harder voor de vrede te werken." Hij zeide: „Wij zijn president Roo sevelt voor de voltooiing van de orga nisatie der Verenigde Volkeren meer verschuldigd dan wie ook." De y.N. vormen de enige boop op het bijeen houden der wereld in deze gevaarlijke periode van „vrede-maken." Bij de plechtigheid was ook de oude oor logsmakker van Roosevelt, Winston Churchill, aanwezig. Verwachting tot Woensdagavond: Voor het Noorden van het land: Veel overdrijvende wolkenbanken maar overwegend droog weer. Zach ter des nachts, overdag ongeveer dezelfde temperatuur als vandaag. Meeat matige wind nit Westelijke richtingen. Voor het Zuiden van het land: Op vele plaatsen nog tamelijk heldere nacht met hier en daar vorming van nevel of mistbanken en bijna nergens nachtvorst meer. Morgen overdag wat meer bewolking dan vandaag. Droog weer. Zwakke tot matige wind uit Westelijke richtingen. Zon 5.46—19.35, Maan 7.57—0.49. (Van onze correspondent) Placht de Mokerhei een stil en ver laten oord te zijn, waarheen de volks mond irritabele mensen wenste, thans heerst daar van de vroege morgen tot de late avond grote bedrijvigheid. Graafmachines scheuren de heidegrond van de oppervlakte en enorme kranen ploegen hun bakken diep in de onder liggende zand- en grindlagen. Auto's rijden af en aan en bet lied van de arbeid weerklinkt op deze eens zo eenzame plaats, begeleid door het ronken van zware motoren. Enige maanden voordat het vorige jaar enorme branden grote delen van het machtige Reichswald in Duitsland verwoestten, zetten arbeiders de spade in de zeker zo schone uitlopers van dit gebied rond Mook in Noord-Limburg. Door de enorme verwoestingen ten gevolge van de oorlogshandelingen, was in ons land, maar vooral ook in het bui tenland, grote vraag ontstaan naar zand en grind voor woningbouw, herspel van wegen en dijken en voor de verbetering en vernieuwing van de spoorlijnen. Vooral in België was de vraag naar deze producten zeer groot, met het gevolg, dat men de Mookse berg, de voorpost van de Mokerhei, ging afgraven. Op bescheiden schaal werd begon nen. Met de spade in de hand verzet ten 36 arbeiders in het begin 70 ton zand per dag. Maar allengs werd ge tracht de productie hoger op te voe ren. Graafmachines en kranen kwa- men in het werk en in een minimum van tijd ontstond een grote gele ga ping in een van de prachtigste delen van ons land. Natuurschoon ging verloren, maar deviezen kwamen ons land binnen. Want vrijwel alle zand en grind, dat in de Mookse Derg gewonnen wordt, wordt uitgevoerd naar België, waarvoor aanhoudend schepen af en aan de Maas bevaren. Er zijn dagen geweest, dat 32 schepen voor de rede van Mook lagen, wachtend op de lading. Thans varen ongeveer 28 schepen in regelmatige vaart op België, een ruime toevloed van deviezen bewerkstelligend. Allengs ont stond de N.V. Zand en Grind Exploita tiemaatschappij „Mook aan de Maas", die de afgraving ter hand nam. Thans wordt de productie van deze zandmijn op ongevaar 1500—2000 ton per dag ge schat. Hier ligt een groots project. Wan neer wÜ goed zjjn ingelicht, zijn de plannen voor het graven van een ka naal, dat de Maas en de Rijn ter hoogte van dit gebied verbindt, reeds in een vergevorderd stadium. Met de huidige productiemiddelen kan men namelijk dertien jaar lang graven, voordat de Mookse berg in een Mook se kuil veranderd zal zijn. Want naar men mededeelde, kan hier zand tot een dien te van 7Q meter verzet worden. Een groots project inderdaad, dat zich in de toekomst kan gaan uit strekken naar de Jansberg tot diep in het Reichswald. Het blijkt voor sommi gen tenslotte mogelijk in een zandige berg een goudmijn te vinden. De prijs van f 10.000 van de Staats loterij is gevallen op nr. 19088. Het zetduiveltje heeft ons 'gisteren lelijk parten gespeeld. De f 50.000 van de Staatsloterij is namelijk niet gevallen op 7575. zoals was vermeld, maar op 7475. Laten wii hopen, dat de teleur stelling van de „verkeerde" winnaar minder groot is dan de blijdschap van de echte.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1