H Electrische centrale van Berlijn wordt opnieuw ingericht TUSSEN TWEE POLE ER/C DE NOORMAN-DE STEEN VAM ATLANTIS Bestrijding van aanstootgevende boeken Bij dr. H. van Mook, de reuzen-waraan van het Koningsplein MENSEN GROMYKO'S VETO VEELBETEKENEND VOOR TOESTAND IN ITALIË In opdracht van Britten en Amerikanen i AAIEN en VAN NELLE Chili zet door voor Veiligheidsraad West-Duitsland vraagt hulp van Marshall-plan F Doèlsanering van uitleenbibliotheken en straffere wettelijke bepalingen r lÉPS DINSDAG 13 APRIL 1948 PAGINA 3 BUITENLANDS OVERZICHT Amerika hanteert de meerderheid, Rusland het veto Gromyko verzet zich tegen lasterlijk document?' nma lil'; Officiële publicatie C.P.N. IN MAASTRICHTSE GEMEENTERAAD Verklaring van de P, v. d. A. Nieuwe bioscoopprijzen door RICHARD POWELL (Wordt vervolgd) Zoals te verwachten was, is de toe lating van Italië tot de Verenigde Naties andermaal afgesprongen. En dat is, hoezeer ook voorzien, een veelbetekenend feit. Men kan zich im mers afvragen, waarom de Sovjet-Unie Zich de moeite getroost heeft, een veto uit të spreken, indien zij er erg van overtuigd was, dat Italië eerstdaags, na de verkiezingen van 18 April, een com munistisch bewind zou hebben. Het Russische veto is een tamelijk zuivere richtingwijzer naar een rechtse over winning bij de stembus en naar een voortduren van de rechtse regering ook na de verkiezingen. Men twijfelde er aan, of de communisten in een even tuele nederlaag zouden berusten: of zij niet naar de wapens zouden grijpen en zich met geweld zouden proberen te ver schaffen wat zy legaal niet konden Verkrijgen. De kansen daarop zijn- aanzienlijk verminderd door het uiteenvallen van de partisanenbond, die een groot deel van de rode strijdmacht vormde. On tegenzeglijk bestond het merendeel Van die bond uit communisten en linkse socialisten, doch het uittreden van de aanhangers van alle andere partijen ontneemt aan de bond de grote kracht en brengt een desorganisatie teweeg, die niet één-twee-drie is opgeheven- Bovendien heeft de regering zich, zo veel als doenlijk was, geprepareerd op een mogelijke linkse revolutie, volgens de Sovjet-Unie zelfs met méér man schappen, dan bij het vredesverdrag zijn toegestaan. De Russische weigering, de Italianen als gelijkgerechtigden te beschouwen in de zaken van de ganse wereld, vormt wel een schel contrast met de welwil lendheid, die de Westerse mogendheden ook in dit opzicht hebben betoond. Eh de indruk, die deze houding in Italië moet maken, kan niet anders dan on gunstig voor de communisten zjjn. Het is waax, de bevolking van het Apen- nijnse schiereiland maakt zich niet zó heel druk om wat er te Lake Success bekokstoofd wordt en kijkt meer naar de noden vlak bij en in huis, doch het totaalbeeld moet ook voor haar zonder twijfel zijn, dat Rusland het toch niet zo goed met Italië voor heeft, als To- gliatti wel wil doen geloven. Veelbetekenend is het voorval ook in een ander opzicht. Warren Austin, de Amerikaanse afge vaardigde, stelde voor, dat men voor Italië en sommige andere mogendheden de mogelijkheid zou scheppen, zoiets als „toegevoegd lid" te worden, en de beslissing hierover niet aan de Veilig heidsraad doch aan de Algemene Ver gadering te laten. Nu het de Verenigde Staten mislukt te, het veto in onbruik te doen geraken, en nu ook de z.g „Kleine Assemblée" niet dat is geworden, wat men er van had gehoopt, nu is het'dus zaak, zoveel mogeiijk beslissingen uit de Veiligheids raad te houden en voor de Algemene Vergadering te reserveren. Die omtrent het lidmaatschap is van meet af aan het privilege van de Veiligheidsraad geweest. Omtrent „toegevoegde leden*' staat echter niet vast, welke instantie het besluit mag' némen, en wanneer de Veiligheidsraad bepaalt, dat hij niet bevoegd is, dan wordt het allicht de Al gemene Vergadering en kan dus geen veto worden aangewend tegen zulke toekomstige toegevoegde leden. Austin maakte een onderscheid tus sen een aantal landen, dat door veto, en een ander aantal, dat door meer derheid van stemmen uit de UU.O. was geweerd. Door veto de vrienden van de Westerse democratieën, door meer derheid van stemmen de vrienden van de Sovjet-Unie. Dit werpt evenwel een licht op de reden, waarom Rusland zo dikwijls, n.l. reeds 23 keer, zijn veto heeft gebruikt, terwijl de overigen dat bijna nooit doen. De overigen behoeven het immers niet te doen. Een beslissing, die hun, speciaal de V. S., onwelgevallig is, wordt prac- ftsch niet genomen, en als een bepaalde zaak bij nader inzien niet zó is be slecht, als men te Washington wenst, gelijk bijvoorbeeld de Palestijnse kwestie, dan wordt rustig het U.N.O.-besluit herroepen en een nieuw besluit geno men, dat Washington beter schikt. et is onloochenbaar, dat het veel vuldig gebruik van het veto door de Russische gedelegeerde een ondemocratische inbreuk is op het func- tionneren van de Organisatie der Ver enigde Volken, voorzover tenminste het democratisch beginsel van kracht is voor debetrekkingen tussen staten en van staten tot de U.N.O., zoals het dat in vele landen voor de betrekkingen tussen burgers en van burgers tot rege ringen is. Even onloochenbaar is even wel, dat ook de „democratische" wijze, waarop de Verenigde Staten in de UJST.O. te werk gaan, niet geheel be- Chili heeft de Veiligheidsraad officieel verzocht een sub-commissie samen te stellen voor een voorlopig onderzoek en bestudering van de bewijzen van de Chileense beschuldiging, dat de Sovjet- Unie zich gemengd heeft in de binnen landse aangelegenheden van Tsjccho- slowakije. Gromyko noemde de Chileense aanklacht een „lasterlijk document" en verklaarde, dat de Sovjet-Unie niets te maken had met wat in Tsjechoslowakije gebeurde. De aanwezigheid van Zoriin, de Russische plaatsvervangende minister van Buitenlandse Zaken, in Praag ten tijde van de politieke ommekeer, hield verband met handelsbesprekingen en niets anders. De getuigen, die Chili wilde oproepen, zouden „politieke schurken" zijn. In ieder land zou men alt'ijd duizenden personen kunnen vinden, die wilden getuigen tegen hun regering, aldus Gromyko. De Amerikaanse afgevaardigde, War ren Austin, vroeg waarom op 't ogenblik de Tsjechoslowaakse grens ongewoon sterk wordt bewaakt en wat dè betekenis was van de vlucht van talrijke personen, in het bijzonder politici „wier reputatie en onkreukbaarheid voor het aan de macht komen van het nieuwe regiem aan geen twijfel onderhevig waren". De Raad ging uiteen zonder dat een datum voor de volgende bijeenkomst werd vastgesteld. antwoordt aan de verwachtingen, die men bij het opstellen van het Handvest van San Francisco koesterde. En het eind van het lied is maar, dat er van de U.N.O. niets terecht komt, hoe schoon zij ook was opgezet. De Brits-Amerikaanse autoriteiten hebben opdracht gegeven Berljjns groot ste electrische centrale, die in Juni 1945 door de Russen is leeggehaald, opnieuw In te richten, zo wordt te Berlijn mee gedeeld. Dit nieuws werd door de Ber- lijners met vreugde begroet als een be wijs, dat de Westelijke mogendheden besloten zijn in de stad te blijven. Majoor-generaal Brown John, pl.v. .Brits militair gouverneur, heeft het Rus sische verzoek, de Britse reparatiepost voor auto's aan de weg Berlijn-Helm- stedt op te heffen, ingewilligd. De En gelse autoriteiten behouden zich ech ter het recht voor de post aan het be gin van de nieuwe winter weer te ope nen. zoals door een overeenkomst in 1945 was toegestaan. De Amerikaanse autoriteiten hebben bekend gemaakt, dat hun post binnen 14 dagen zal worden gesloten. Het Britse militaire vrachtvervoer per trein van Berlijn naar de Britse zone is voor onbepaalde tijd gestaakt. Vliegtuigen van het Amerikaanse le ger zijn begonnen met het huisraad van 147 Amerikaanse gezinnen uit Berlijn naar Frankfort of de V. S. te brengen. De Russen hebben de laatste weken hun bezettingsstrijdkrachten in Duits land versterkt, voornamelijk met afde lingen van de M. V. D. (Geheime Po litie). Deze versterking zou volgens een Amerikaanse zegsman niet massaal zjjn, maar toch in het oog vallend. Men ge loofde, dat de versterking van de M. V. D. verband hield met het verscher pen van de controle op de zonegrenzen door de Russen. Ook het burgerpersoneel van de Rus sen in Duitsland is kort geleden ver sterkt. Volgens een onbevestigd Duits bericht zijn grote aantallen Mongoolse soldaten te Leipzig aangekomen. Londense deskundigen inzake Duitsland, die nauwe betrekkingen onderhouden met leidende figuren der Labour Partij, zeiden, dat binnen zes maanden een West-Deitse regering zal worden ingesteld. De constitutionele plannen voor West-Duitsland zouden zich in een vergevorderd stadium be vinden. Van betrouwbare zjjde te Frankfort werd Maandagavond vernomen, dat West-Duitsland zal vragen om een im port ter waarde van 1.250 millioen dol lar onder het Marshall-plan, welke im port in hoofdzaak zou bestaan uit grondstoffen en voedsel. De import is bedoeld voor de eerste twaalf maanden. Een vorig verzoek om 2.260 wiillioen was door Engeland en Amerika als „overdreven" verworpen. Barbara gaat naar Hollywood - Hammen als geschenk - Wie durft het aan? De fiscus heeft lange armen - „Jongeheer Amerika 1948" De Ponte Vecchio in verval 69. Eveti was Eric met stomheid geslagen; kon Ivet meisje dan niet begrijpen, dat hij geen vijand was van Atlantis? Hij volgde haar naar buiten en geduldig begon hij haar zijn toestand uit te leggen vanaf de schipbreuk en de landing op de kust van Atlantis tot hun ontmoeting op de galei van Kirasso. Langza merhand verdween de afwijzende trek op het jonge gezicht. Nu begreep zij waarom hij haar telkins weer gered en verdedigd had.Gij zijt uit het Noor den gekomenriep zij verbaasd uit en toen verhelderde een glimlach haar ge zicht. Verheugd dat nu alles opgehelderd was, wendde Eric zich tot de dwerg en vroeg hem hen te begeleiden tot de rand van de hoofdstad van Atlantis. Aarzelend stemde deze toe, er dreigden vele gevaren op deze weg! Eric was echter vastbesloten en besloot deze gevaren dan maar te trotseren. Toen de jonge vrouw merkte, dat Eric mee wilde naar de hoofdstad van Atlantis, alleen om haar on derweg te kunnen beschermen, was haar laatste twijfel verdwenen en stemde zij ook in met het plan van Eric. De tocht werd vastgesteld op de volgende mor gen, heel vroeg zouden zij vertrekken, nieuwe gevaren tegemoet Alle verklaringen ten spijt, dat zij niet voor de film wilde spelen, heeft Barbara Scott, de Olym pische 'kampioene kunstrijden van St. Moritz, een contract met een filmmaat schappij in Hollywood afgesloten. Voor lopig zal zij een kleine 6500 gulden in de week verdienen. Het zal In de toe komst wel méér worden, daar de di rectie van de filmmaatschappij ver vacht, dat Barbara de populariteit van Sonja Henie nog zal overtreffen, Enige hammen behoorden tot de bagage, welke mevrouw Roosevelt mee naar Engeland heeft geno den. Zij zijn een geschenk voor de Britse Koning en Koningin. Mevrouw Roosevelt heeft enige speciale berei dingsmethodes bij zich. In de bagage, die voor haar reis naar Nederland be stemd is, bevinden zich ook enige ham- hien voor Koningin Wilhelmina. De hammên zijn een product van de Val- 'rill-farm, welke een van de-zonen van President Roosevelt met zijn vrouw Iriift Een kasteel, een geest, een druïden- altaar en één jaar gratis huur voor iedere dappere man, die het 0(1de kasteel Cam Brea wil restaure- aldus luidtde advertentie In een ^dgels provinciaal blad. De 83-jarige 'ïenaresse mevrouw Shelley, een verre ?8komeling van de grote dichter, die kasteel drie jaar geleden heeft ge- "cht en over weinig geld beschikt, 400 brieven ontvangen op deze ad- ®rtentie. Bet spook is een oude druïden-prles- r' die volgens de bewoners In de om wring iedere nacht in de vestibule van et kasteel verschijnt en zich dan naar -zplder begeeft. Het druïden-altaar -'hdt zich in de tuin, doch heeft in eeuwen dienst gedaan. Het kasteel triefP geen stromend water noch elec- eh of sanitaire installaties, doch j. r.van de vijf bewoonbare kamers eert eigen telefoon. Het kasteel ligt in ^°rnwall. Et*1 geheimzinnige getuige, wiens pofd in een bruine papieren zak kriw.f J, werd Zaterdag voor de Britse Vast aa geleid- HT1 zat met een boei bUrBert7n 6en Brftse soldaat en droeg de 5q j®rtn- moest getuigen tegen ge John stuart Smith, een Britse officier van gezondheid, wie dood slag én verwaarlozing van Duitse ge- interneerden ten laste wordt gelegd. Niemand weet tot nu toe wie de getuige- met-de-kap is. Een ontdekkingsreiziger, die een be zoek van negen maanden heeft ge bracht aan een weinig bekende streek diep in het hart van Afrika en daar inboorlingen heeft ontmoet van de stam der Turkana's, welke volgens hem waarschijnlijk de minst bekende van alle Afrikaanse stammen is, heeft medege deeld, dat deze mensen jaarlijks de te genwaarde van 1.25 dollar aan het plaat selijke Britse bestuur als belasting beta# len. Hij voegde hieraan toe, dat deze stam woont in een van de meest onvruchtba re streken der wereld, waar 1.25 dollar een heel bedrag is. Na Miss America, mevrouw Ame rika enz. is er nu ook een „jon geheer Amerika". De jongens clubs van de Verenigde Staten hebben n.l. de veertienjarige Frank Harrison uit Valdosta in Georgië tot „boy 1948" gekozen. Maar hij verdient het ook, want hij is de kostwinner van een gezin van zes personen, krijgt de bes te cijfers op school, speelt voetbal, basketball en baseball en staat elke morgen om half vier op om kranten rond te brengen voor hij naar school gaat. In Florence is men ernstig ongerust over de veiligheid van de Ponte Vecchio, de 14de eeuwse brug over de Arno, waar Michel Angelo als jongen in een zilversmederij gewerkt zou hebben. De Ponte Vecchio, de eni ge van de bruggen over de Arno, die nog is overgebleven, is door gevechts handelingen tijdens de oorlog licht beschadigd. Twee maanden geleden werd het verkeer over de brug be perkt, toen er scheuren in de steen en het metselwerk werden ontdekt. Vol- g-ns de laatste berichten uit Floren ce heeft de gemeenteraad de hulp van werktuigkundigen ingeroepen. inzake versterking van de drie bogen, waar op de brug rust. Ook deze zouden ernstige tekenen van verval tonen. (Van een onzer speciale verslaggevers) In Den Haag aan de Raamweg is een politionele instantie gevestigd, die de naam draagt van Centrale ter be strijding van de pornografie. Het is Ivooral dank zij de bemoeiingen van dit lichaam, dat op het ogenblik over het gehele land door de zeden politie een actie gevoerd wordt om de zgn. particuliere bibliotheken, waarover enige tijd geleden zowel Henri De Greeve als „De Linie" het hunne ge zegd hebben, te zuiveren van al die boeken, die aanstootgevend zijn voor de eerbaarheid of zinneprikkeiend voor de jeugd. Deze actie staat niet op zich. Men mag haar zien als een eerste poging om in overleg met de vele bonafide bibliotheek houders te komen tot een doeltreffende sanering -van dit bedrijf Een sanering, waarvan men hoopt, dat zij haar be kroning zal vinden in de invoering van de vestigingswet ook voor deze branche, En dit streven past op zjjn beurt weer in het kader van de totale activiteit van bovengenoemde Centrale, die kort gele den ook de stationskiosken In haar werkzaamheid heeft betrokken en welker oogmerk het is In de toekomst te komen tot straffere wettelijke bepalingen. Met deze dan hopelijk nauwkeuriger gefor muleerde bepalingen als basis hoopt men, wanneer een grotere vrijheid van in- en uitvoer de contröle op boeken en tijdschriften zal bemoeilijken, het kwaad toch doeltreffend te kunnen blijven be strijden, wat niet betekent, dat op het ogenblik, nu de boeken- en bladen- import aan officiële regelingen is onder worpen, -geen waakzaamheid zou zijn ge boden. Het is voorgekomen in het na-oor- logse Nederland zij het dan ook, dat de Nederlandse autoriteiten daarbij volkomen te goeder trouw waren dat, gedekt door officiële invoer vergunningen van het Dep. van Eco nomische Zaken en betaald met door de overheid beschikbaar gestelde de viezen, vrachtauto's vol lectuur uit België ons land zijn binnengekomen, waaronder aanzienlijke hoeveelheden duidelijke pornografie. Dat begrip „duidelijk" in deze kwestie ft be langrijk- Immers, zo kan men begrijpen, de overheid kan zich in deze strijd slechts beroepen op wettelijke voorschriften. En wél uitsluitend op de beide moeilijk hanteerbare artikelen 240 en 451bis van het Wetboek van Strafrecht. Het eerste daarvan richt zich speciaal te gen alles, dat aanstootgevend voor de eerbaarheid genoemd moet worden, het tweede tegen datgene, wat de wetgever prikkelend acht voor de jeugd. De moeilijkheid is nu natuurlijk, uit te maken, wanneer .voor een bepaald boek of tijdschrift voldoende termen aanwe zig geacht mogen worden, dat daarop een veroordeling tot vernietiging kan volgen. Een zeer belangrijke kwestie, want het is wel voorgekomen, dat door de zedenpolitie een boekwerk in beslag werd genomen, dat achteraf, hoewel af keurenswaardig, toch niet bij rechterlijk vonnis vernietigd kon worden. De ver koper plaatste het groot opgemaakt in zijn étalage: Door de zedenpolitie in be slag genomen en weer vrijgegeven. Het boek beleefde meerdere drukken Daarvoor nu, om in. deze kwesties op de juiste wijze voorlichting te kunnen geven, is aan de Haagse centrale een commissie van advies verbonden, waarin naast een kunsthistoricus, een paedagoog en een litterator o.a. prof. Pompe zitting heeft en welke commissie niet alleen adviseert tot inbeslagneming van een be paald boek, schilderij, plaat of tijd schrift, maar die ook scherp geformu leerd de gronden aangeeft, waarop een en ander wettelijk mogelijk moet zijn. Zo werkt de Centrale voor pornogra- fie-bestrijding typisch voorlichtend. Zij adviseert en assisteert de zedenpolitie overal in den lande. Zij onderzoekt of een bepaalde uitgave werkelijk kan worden verboden en zij heeft een lijst samengesteld van al die boeken, die in Nederland zijn verschenen en die wet telijk op grónd van hun zedeloosheid zijii verboden. De bonafide boekhande laar kan. wanneer hij dat wil, een der gelijke lijst inzien. Daarmee nu worden op het ogenblik de bibliotheken gecon troleerd en het is beschamend, maar daarbij zijn het volgens de man. die deze Centrale leidt bijna altijd de meest stukgelezen exemplaren, die ver boden blijken. Vaak is dat echter zeer moeilijk te achterhalen, want niet zelden verschuilt zich onder een onschuldig omslag van Dostojewski, of wie dan ook, een erger lijk pornografisch boek; de omslag dient dan als camouflage. Geheel Nederland overziend, zegt men in Den Haag, dat het aardig ge kuist is. Maar, voegt men er haastig aan toe, dat komt voor een niet ge ring deel, omdat door allerlei import beperkingen centraal een scherpe contröle kan worden uitgeoefend. In ieder geval houdt men in het buiten land terdege rekening met de Hol landse contröle. En zo komt het voor, dat speciaal voor het „preutse" Neder land van bepaalde dure buitenlandse uitgaven,, die ondanks hun meer dan bijzondere verzorging bepaald porno grafisch zijn, speciale minder erge Hollaódse uitgaven worden gemaakt. En als ook die dan worden ge weigerd en bestemd voor vernietiging, komt uit het buitenland soms hei be richt: Terugsturen s.v.p., dan kunnen .wij ze hier veilen. Men mag dan ook de wens uitspre ken, dat de huidige bewindsman de be- strijding zal blijven bevorderen, dat een herziening van ons strafrecht ook een herziening en verbetering van de Het onderwerp, waarover een onzer speciale verslaggevers schrijft in nevenstaande reportage is geenszins verkwikkend. Toch hebben wij gemeend, dat het zijn nut kon hebben hierover onze lezers naar behoren in te lichten. Het is immers, dunkt ons, belang rijk te weteif, hoe tegen een der miserabelste uitwassen in onze maatschappij, de pornografie in beeld en geschrift, door onze Nederlandse politie en jitstitie wordt opgetreden en hoe door preventieve en repressieve maat regelen getracht wordt dit kivaad in de kiem te smoren. Vooral de jeugd, opgroeiend in een toch reeds niet al te kies ge werden Nederland, is bij de uitslag ten zeerste geïnteresseerd. j voor dit werk geldende bepalingen zal betekenen en dat wanneer straks het werk moeilijker zal worden, ook de centrale dienovereenkomstig zal worden uitgebreid. Want dit is nuttig, hoogst belangrijk preventief werk. Tien twaalf grote boekenkasten vol ver schillende specimen van alle vie zigheid, die sinds de tijd, dat deze cen trale in 1908 als Rijksbureau werd op gericht, ts verschenen, zijn er in Den Haag om dit te bewijzen. Gelegenheid tot aanvragen van werkkleding Het Centraal Distributiekantoor deelt mede, dat zij, die werkzaam zijn in een zelfstandig beroep of in een bedrijf met. minder dan 5 werkkleding dragende arbeiders op een formulier MD 33-08 een aanvraag om werkkleding bij de distributiedienst kunnen indienen, in dien zy dit in Februari van dit jaar heb ben verzuimd. Alleen zij komen in aan merking, die na 20 September 1947 geen bonnen voor werkkleding hebben ont vangen. De" distributiediensten zullen plaatselijk nader bekend maken wan neer hiertoe tussen 16 en 20 April a s. gelegenheid zal bestaan. Zij, die in aan merking komen voor werkkleding, zul len onmiddellijk een bon ontvangen, welke bon voorzien is van een der num mers 1 tot en met 6. De nummers 1 en 2 van deze bonnen zijn reeds geldig ver klaard, zodat hierop onmiddellijk kan worden gekocht. Omtrent de geldigver klaring van de overige nummers zal telkenmale een afzonderlijke publicatie verschijnen. Voorts kunnen in genoemd tijdvak ook bedrijven met 5 of meer werkkleding dragende arbeiders ten behoeve van hun arbeiders bonnen voor werkkleding aan vragen, voor zover zij dit in Januari j.l. niet hebben gedaan. Aan deze bedrijven zullen bonnen genummerd 1 tot en met 12 onmiddellijk worden uitgereikt, waar van derhalve op de bonnen 1 en 2 reeds terstond kan worden gekocht. Naar verwacht wordt, zal de Tweede Kamer niet vóór 20 April in het open baar bijeenkomen. Wellicht zullen in die week kunnen worden behandeld het vyflandenpact, de wijziging der dienstplichtwet en de technische her ziening der lagere onderwijswet. In de week daarop zal dan de grondwetsher ziening aan de orde komen. ::*vl De „Nlwin" zendt hedenavond hl het radioprogramma een interview uit met Kick Smit en Wim Roozen. Deze voetballers zullen als sportvertegenwoordigers optreden in het plaatselijk Niwin-comité. De Niwin gaat een actie voeren, waarbij het motto zal zijn; .jElke vereniging een wedstrijd ten bate van de Niwin." De bedoeling is hierbij alle takken van sport te betrekken. Gisteravond heeft de fractievoorzitter van de P. v. d. A. in de Maastrichtse gemeenteraad een verklaring afgelegd over de houding van zijn partij tegen over de C.P.N. in de raad. „De Partij van de Arbeid heeft in het verleden steeds geweigerd en zal in de toekomst blijven weigeren enige toenadering of samenwerkng met de C.P.N. te voeren of te aanvaarden," aldus spr. De frac tie van de P. v. d. A. zal van heden af bij eventuele benoemingen voor raads commissies of anderszins haar stem niet uitbrengen voor de vertegenwoordiger van de C.P.N. of haar nevenorganisaties. Hierna heeft de voorzitter van de Ka tholieke Democratische Fractie een soortgelijke verklaring afgelegd. De vermakelijkheidsbelasting voor bios coopvoorstellingen is of wordt in de loop van deze maand in de meeste gemeenten verhoogd. Het publiek zal van" deze ver hoging niet veel bemerken, daar tevens een nieuwe prijzenbeschikking ingaat, die de opbrengst voor de bioscoopexploitanten met ongeveer evenveel verlaagt als de be lasting wordt verhoogd. Tegelijkertijd heeft het Directoraat-Generaal voor de Prijzen goedgevonden, dat het vooroorlogse systeem van prijsverschillen tussen avond en middagvoorstellingen, Zondag- en week- -voofstellingen, binnen zekere grenzen en op zekere voorwaarden, weer wordt inge voerd. De bioscooptheaters, die van deze mogelijkheid gebruik maken, kunnen dus b.v. de avondvoorstellingen met 5 a 10 et. per plaats verhogen. Zij zijn echter ver plicht de prijzen van andere voorstellingen te verlagen. Zoals de luitenant-gouvemeur-ge- neraal dr. Hubertus van Mook. daar voor ons zat op de Empire- canapé in zijn karakteristieke houding, de armen zijwaarts, steunende op ge spreide handen, het hoofd met de brede lijn van neus en miond en half toe- genepen ogen iets weggezakt tussen de schouders, flitste' ons de afbeelding door de geest die wij ooit zagen van de reu- ren-waraan, de haast legendarische, bij kans uitgèstorven hagedis van voorwe reldlijke afmeting, die nog voorkomt op het eiland Flores. De symbolische ver gelijkingen, die dit beeld bij ons opriep, met deze waarschijnlijk laatste der im posante rij, die aanvangt voor drie en een halve eeuw bij Jan Pieterszoon Coen, drongen zich onweerstaanbaar aan ons op. Stellig echter, dal geen der 162 mach- IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIMIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIlllllllllllimi tlge bewindvoerders wier portretten nog op het paleis te Batavia worden be waard. ons zou hebben ontvangen met de gemoedelijkheid van deze lanc^oogd. Hij stond daar in ons midden, in de simpele, moderne khaki-tropendracht, de halskraag los, een luchtige plastic riem om het middel. En hij begToette ons glunder-joviaal, het doorzonde ge laat één gulle lach, de Indische oom onzer kinderdromen met, zijn koffers vol geschenken voor neefjes en nichtjes. En wij, die geïmponeerd langs rood fluweel het blinkende marmer hadden betre den van de tempelachtige voorgalerij met haar Venetiaanse kronen. Het wit der zuilen was schier onheilspellend te- r 25) Toen ik de volgende ochtend ontwaak te, leverde een stel spotvogels buiten mijn raam een geslaagde imitatie van een brandweersirene, terwijl een specht ver woed de regenpijp zat te bewerken. Van beneden dreven heerlijke geuren van kof fie en geroosterd brood naar boven, waaruit ik opmaakte, dat Arab het ont bijt aan hef klaarmaken was. Ik waste me en daalde moeizaam de trap af. Arab huppelde me al tegemoet en vloog mij liefderijk om de hals. Ik moest me schrap zetten om niet omver gegooid te worden; Arab ziet er ten- gertjes en popperig uit, maar ze heeft jarenlang in de voorhoede van de Phila delphia dameshockeyploeg gespeeld en ik heb haar vaak genoeg tegenstandsters omver zien stormen, waarvan er hoog stens twaalf of dertien in éen ton gin gen. „Het speet me ao voor je van gister avond," zei ze, terwijl ze zich tegen me aan vlijde. Ik haaide voorzichtig adem en stelde vast, dat mijn ribben nog allemaal heel waren, hoogstens een beetje verbogen. „Mü speet het ook," zei ik. „Maar ik ben niet zo veranderlijk als jij. Mij spijt het nog.'» „Ga dan maar gauw zitten en ontbijt eens stevig, dan zul je je straks een stuk beter voelen," zei ze, terwijl ze me, om zichtig als een blindenhond, de eetkamer binnen voerde. „Ik zal me pas beter voelen," zei lk, „als ik het stof van Philadelphia's Stra ten aanschouwd heb, wanneer ik de trol leybussen heb horen ratelen, zodra ik de chloorlucht van Philadelphia's water op. gesnoven heb." „In het water hier zit ook chloor, lie veling." „Dit chloor heeft een ander aroma," mompelde ik. Ze bracht me mijn ontbijt, ging tegen over me zitten, sloeg me met milde, lief devolle ogen gade en zei, na een korte stilte: „Je hebt m« nog niet verteld wat er gisteravond eigenlijk in Georgia's huis is voorgevallen." „O, alleen maar een tweede moord aanslag." „Vertel eens.'* „Ik zag een kerel in een rood-met-wit gestreepte trui," zei ijc met toonloze stem, „die me volgde en ik wist dat het Chuck was; daarom stelde ik me aan als een dronken vent, zodat de buren me konden horen. Ik ontdekte, dat Georgia niet thuis was. dus ging ik naar binnen en snuffelde rond, op mijn vingers ge keken door Chuck, terwijl ik alsmaar deed of ik dronken was; en toen giag ik tenslotte zitten om wat te drinken en toen is hij achter me naar binnen ge slopen en heeft me een dreun ln mijn nek verkocht er. toen ik bijkwam, had-ie zich in de eetkamer verstopt en daar bleef hij op Georgia wachten, klaar om haar hersens in te slaan met een zware glazen karaf, waar mijn vingerafdrukken op stonden. En dan zouden de buren hebben horen gillen en zouden ze de po litie opgebeld hebben en de politie zou het Hik van een vrouw aangetroffen heb ben en een dronken kerel, die kennelijk de boel overhoop had gehaald en Geor gia in zyn dronkemansroes vermoord had, omdat ze tegenstand had geboden. Het klinkt niet bijster geloofwaardig, wel?" „Wie zou er dan gegild hebben?" „Chuck natuurlijk. Hij zou een heel hóge stem opgezet hebben, zodat de bu ren zweren zouden, dat ze Georgia hoor den." „Andy, liefste, ik wil je natuurlijk niet van de wijs brengen, maar was die wit- met-rood gestreepte trui het enige waar aan je Chuck herkende?" „Ik zei je immers dat 't niet erg ge loofwaardig klonk? Ik verwacht hele maal niet, dat je het voor zoete koek opeet." „Nu, in ieder geval," zei ze, „kim je een poosje op verhaal komen. Ik gleloof dat Chuck vandaag voor dat vistochtje vertrekt „Ik hoop, dat je 't me niet kwalijk neemt, indien ik. me daarvan persoonlijk overtuig. Dat zal mijn nachtrust vrij wat ten goede komen." „Je deed beter, Georgia in de gaten te houdenvan een afstand althans. Heb je gisteravond niets verdachts in haar huis gvonden? Iets dat verband kan houden met Sherry?" „Nee," mompelde ik. „Maar ik kan me niet losmaken van de gedachte, dat ze dat kind hier ergens in de buurt verbor gen houdt. Er zijn hier massa's lege huizen en garages. Veronderstel nu eens, dat jij hier een meisje van een jaar of twaalf in een leeg huis verstopt had. Wat zou je haar dan geven, zodat ze zo'n beetje voor zichzelf kon zorgen?" „Nou," zei Arab nadenkend, „een kus sensloop, twee lakens, een handdoek en een washandje, een tandenborstel, melk. boter, suiker, vlees in blik, een'blikope ner, mes, vork. lepel, misschien ook een paar borden en pannen, ofschoon je die in een leeg huis meestal wel vinden kunt. De boel zou natuurlijk bederven in dit klimaat, als je geen huis uitzocht met een ijskast, waar gas en electriciteit niet waren afgesloten." Er doemde een vage herinnering in mij op. „Noem die dingen nog eens op." „Kussensloop, twee lakens, badhand doek. washandje, tandenborstel, melk. brood, boter, suiker, vlees in blik, blik opener „Een blikopener!" „Natuurlijk, Andy, zonder zo'n ding heb je toch niets aan je blikje6." „Dat bedoel ik juist! Er was er geen in Georgia's bungalow. Ik heb overal ge zocht, want ik wilde een fles spuitwater openmaken. En toen ik Georgia er naar vroeg, zei ze, dat ze ér geen had. En er lag 'n leeg kippensoepblikje in de vuil nisbak. Georgia heeft een goed gebit, maar ik denk niet, dat ze er blikjés mee open.pleegt te bijten. Luister. Eergister avond was Sherry bij ons. Georgia is gis teren de hele dag met ons mee geweest. gen de zwart-blauwe tropische onweers- lucht buitên boven het Koningsplein. Met de bloedrode bloesemtros van een bougainville boven het marmer van het bordes leek het een schilderij van Wil link. Geruisloos zweefden de blote bruine voeten der djongos door die ruimte, waar palmen en Oosters beeldhouwwerk en het schemerig verschiet van diepe, mar mer-belegde zalen iets van het verhe vene opriepen, dat door Bauer met de etsnaald werd gegrepen en door Van Deyssel gezegd hi zijn Akedysseril. Het beeld van de waraan verdrong dat van de Indische oom in het ont- vangstvertrek, Empire gemeubeld met aan de witte wanden schilderijen van Raden Saleh, liet Javaanse landschap in al zijn romantische pracht. Een Chinees tapijt bedekte de vloer. Er stond een kastje met blauw porcelein. En een grote staande klok sloeg het uur. Het was er koel in de zephir der fans aan het plafond. Hurkend voor elk der gas ten boden de djongos verversingen aan. De landvoogd sprak en terwijl wij hem observeerden in houding en gebaar, ver vaagde het gemoedelijke in zijn ver schijning. De trekken van zijn gezicht verstrakten, de twinkeling in zijn blik werd een smeulende gloed achter het haardscherm der brilleglazen. De reu zen waraan. die wij een ogenblik in de verbeelding zagen, nam menselijke vor men aan: een machtige van het Oosten, Nabob, Groot-Mogol, een heerser even sterk van wil als rijk aan verbeeldings kracht. Dr. Hubertus van Mook beantwoordde onze vragen. De Indische specialisten van het gezelschap hadden de hunne zorgvuldig geformuleerd. Zij waren nochtans als pijlen, die machteloos neer- zwenkten pal voor 'het doel. Het leek een neuswijs gepiep van prille kuikens te gen het moederlijk gekokkel in van 't oude bedachtzame hoen. En ook het beeld van dit hoen sublimeerde zich tot dat van de Maraboe, de wijze Maraboe van het Oosten. Onder de indruk van die wijsheid namen wij afscheid en het was toen opeens geen reuzen-waraan meer, geen Nabob of Groot-Mogol, geen wijze', geheimzinnige Maraboe, maar weer de gulle Indische oom, die nog een ogenblik met ons toefde in de voor- galerfc.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 3