Terrein verkennen Opvatting van de Ned.-Indonesische Unie Kamp - Buchenwald „wérkt' MVD volgde Gestapo op nog Communistische infiltratie op Oost-Java en Madoera Kathedraal als parochiekerk BAKKER GRUPT ORANJE-TRUI Pollema (C-H)Op basis standpunt Romme is samengaan in nieuw kabinet mogelijk" STAATSGREEP IN FINLAND VERWACHT? Het weer. Engels-Amerikaans actieplan? Leiders van de actie te Soerabaja in arrest gesteld m Het rode C.C.D.- stoplicht Voor vijftig jaar ontving Mgr. Huibers er het Diaconaat Felle slag tassen Zaankanters in Helmond keek vierde etappe van de Ronde Haar hondje steekt poot in de wielen Tot hoofd en hart EERSTE KAMER NEEMT BEGROTING AAN Leino ontkent dat de communisten plannen zouden hebben Politie te Helsinki in alarmtoestand GEEN RADIOREDE VAN DE KONINGIN Bij plotselinge aanval door Sovjets ORDEVERSTORINGEN OP TIJD VOORKOMEN Nieuwe Prior van Egmond woensdag 28 april 1948 72ste JAARGANG No. 24138 De ontploffing te Muiden MAASTRICHT, Dinsdagavond (Telefonisch van onze sportredacteur) Niet het Limburgs heuvelland, niet de Winiraekerberg, de Molen- en Kruisberg, of die beul van Valkenburg de Cauberg zijn vandaag scherprechter geweest in de prachtige vierde etappe van Nijmegen naar Maastricht. Niet de gevreesde hellingen omhoog en omlaag, de grindwegen en haarspeldbochten, maar een klein, naar hondje zonder stamboom, dat de twee vluchte lingen Clemens en Rodriguez voor de wielen reed en hun val veroorzaakte op hei moment, dat zij op weg waren van deze etappe opnieuw een buitenlands succes te maken. Want dai was hei moment, dat de Zaankaniers naar de plaatsen gingen reiken, die zij nog maar een ogenblik tevoren in een scherpe afdaling misschien al hadden opgegeven. IJzersterk en plotse ling geïnspireerd tot een vlucht, die op dat moment niet meer te stuiten was. Bakker, Schellingerhoudt en Van Beek lieten de kans niet voorbijgaan. Vóór hen lagen niet alleen de overwinning in deze etappe, maar ook de oranje-trui en een voorsprong in het ploeg- klassement, die niet mei seconden maar met minuien zou worden geteld. (Vervolg op pag. 4) I Men moet nooit zeggen, wat men l niet goed kan zeggen. j „Verjaardags-schoenenbonnen" voor kinderen Prijsverlaging behangsel- paplier fc^EAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544! Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week, f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Wnd. hoofdredacteur: W. Severirv. Directeur: 3. 3. W. Boerriater. HAARLEM COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 15 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. en tweetal maanden geleden ont- (1. stond er nogal enige deining in de pers van de P. v. d. A., omdat de 'oorzitter van de K. V. P., de heer An- ■hessen, op verschillende bijeenkomsten "s zijn opvatting had te kennen gege- dat, aangezien de moeilijkheden van 'kndaag aller verantwoordelijkheid vra- kh, een kabinet op bredere grondslag ■JWcnst was. Hij stelde hierbij echter als '°orwaarde, dat de samenstelling een "bgressief-Christelijke zou moeten zijn. Het Parool van 25 Pebr. reageerde op e?e suggestie van de heer Andriessen scherpe wijze in een artikel „Een j>hjze coalitie?" Het blad schreef: „men ^gint weer te schermen met de voor- j^rtogse en zinledige formule van een Christelijke politiek en men hoopt met speculatie op de traditionele krach- in ons volk een politieke situatie in land te kunnen verwekken, die na "e verkiezingen de vorming van een ®«s, gematigd conservatief kabinet, J^Unend op vijf „zeer heterogene par- ■ien tot consequentie zal hebben." Ook Het Vrije Volk kwam in het ge- »eer en schreef: „de aandrang een tteuw kabinet op bredere basis te plaat- zien wij als een poging het scheeps- Y°lk opnieuw te verdelen." Sindsdien zijn we twee rpaanden *lich- bij de verkiezingen. Dat betekent, dat wijzer van de politieke barometer "St onrustiger wordt. Daarom verwon dt het ons niet zo heel erg, dat er •hans stemmen opgaan in Katholieke ®ring, die een geheel- ander geluid laten horen. Het Kath. Tweede Kamerlid, Ru llig, heeft enkele dagen geleden in kroningen een rede gehouden, waarin hij vrij scherpe critiek uitte wij cite- f«n Ons Noorden op het feit, dat de 'hti-rev. partij prof. Gerbrandy als num mer drie op haar candidatenlijst heeft ^Plaatst. Mr. Bachg merkte op, dat hoor dit gebaar de anti-rev. partij de hans op een politieke samenwerking "taks na de verkiezingen op eenj bre- here basis volgens de mening van de j^ëende politici der K.V.P. niet groter h®eft gemaakt. Natuurlijk is het dit feit niet alléén, ®at sommigen in K.V.P.-kringen kop- ^huw maakt tegenover de A.R. De atki-reiv.,v zo is bun gïief, doen ook ^ijwel niets om de klove, die bijv. be- st*at t.a.v. het Indonesisch beleid, te ^kleinen. Integendeel. De houding door hs heer Schouten aangenomen in de missie tot herziening van de Grond- consequentie overigens van 'n strak doorgevoerde principiële politiek, maakt toenadering evenmin gemakkelijk, v°OTal nu de Christ. Hist, en de Volks- fertij voor Vrijheid en Democratie van 0Pd, Wèl bereid blijken tot een compro mis. Bezien in het licht van deze feiten is de jongste verklaring van het lid der K.V.P. in de Eerste Ka- her de heer Kerstehs, die in vele krin- nogal opzien baarde, zeker te be- fcijpen. Wel blijkt uit dé Handelingen, hat hij zijn woorden iets minder strin- Setu, heeft geformuleerd dan de weer de in erf-.ele bladen deed veronder- ^llen. „Ik wil, aldus de heer Kerstens, deze rede niet besluiten dan nadat ik Paar' aanleiding van de redevoeringen, Bisteren gehouden door de heer Al- Bra, zoeven door de heer de Zwaan, hoezeer diametraal tegenover de in houw staande er op gewezen heb, dat deze toch deze grote waarde hebben, dat zij èen zuivering brengen in de Politieke verhoudingen. Men vraagt Paar samenwerking en men klaagt over de eenzijdigheid van de Rege- hngssamer.tstelling, die naar het oor deel van deze heren naar wij vaak hebben mogen vernemen, meer van Pationaal karakter moest zijn, maar Piemand zal kunnen ontkennen dgt er, °Pi tot politieke samenwerking te. ko- Pien, een minimumbasis moet zijn op de essentiële punten. Ek stel er prijs op. namens mijn fractie te verklaren dai meer en meer blijkt, dat die mi- P'mumbasis van essentialia ont breekt en dat daarom redevoeringen, ®Js ik zoeven heb aangeduid, dit grote v°ordeel hebben, bij alle nadelen, dat de politieke verhoudingen zuiver stellen." v, ver als de heer Kerstens is nog /Upland gegaan met een dergelijke ^Pclusie en bet zal ons benieuwen of heren Romme en Andriessen hun J^komen instemming met deze woor- willen betuigen. Misschienl wel wat treft de Anti-Rev„ maar we betwijfe- vP of zij Kerstens' uitspraak ook wil- „P dekken t.a. van de Christ Hist., lr ons Eerste Kamerlid immers ook Zwaan (C.H.) in zijn conclusie be- ^ok y hiteressant is, dat we over de V.V.D. Oud en Stikker zo weinig horen dit verband. Zou een event, bredere in die richting gezocht worden? (j_*Ptussen moeten wij niet vergeten, j/t al deze speculaties niet meer bete- ij,'Pen dan een soort terrein verkennen. JP-slotte zal de uitslag der verkiezin- K.P de juiste verhoudingen weergeven. tjP daarbij zijn verrassingen zeker niet (toesloten. Mr. Bachg zei Maandag j.l u het uitstekend geslaagde Voorlich- V^«congres te Amsterdam inzake het Piunisme zeer terecht: het er oorspronkelijk naar, uit, 1(^e komende verkiezingsstrijd in de ^Weren over de Indonesische hervor- ®Plev plaats een uitspraak zou moeten ^Ptgspoiitiek, het zal er nu ook om hèb'' dat ons volk de communistische zo krachtig mogelijk afwijst." kie P neemt niet weg, dat duizenden in den lande wei d e g e 1 ij k be- P en er ook rekening mede zul- houden., dat deze verkiezingen ook *P uUitsPra-ak betekenen van het volk, tot °?verre het accoord gaat met het ^i«irt ver cloor de regering gevoerde ëft inzake Indonesië. Ook al wordt Py- 'aatste door de omstandigheden fcwd enigszins op de achtergrond ïai de uitslag dezer verkiezingen zeker beslissen over de toekom- *Lj ®tructuur van Indonesië, welke. ook vaag, in de Grondwet zal vastgelegd. De Eerste Kamer heeft Dinsdag de behandeling voortgezet van de begro ting van Overzeese Gebiedsdelen. Minister JONKMAN zag in de heer Algra een vertegenwoordiger van de al-oude ethische politiek. Deze politiek heeft echter plaats gemaakt voor de na tionalistische politiek. In de heer Mo lenaar had hij de stem beluisterd der voormalige economische groep van de Volksraad, terwijl hij de sprekers de Zwaan en Reyers beschouwde als ver tegenwoordigers van het Comité Hand having Rijkseenheid. Sprekend over de koninklijke rede van 3 Febr. 1948 betoogde spr., dat het kabinet volledig hiervoor verantwoor delijk is. Het verkeer van de Koningin met haar ministers is voor de buiten wereld echter ontoegankelijk. De aan leiding tot het uitspreken dezer rede is te zoeken in het feit, dat de Indone sische kwestie in het middelpunt van de internationale belangstelling stond. Over de rol van de oppositie merkte spreker o.m. op, dat de uitlatingen van deze zijde niet in staat zijn samenwer king met de regering te bevorderen. Ten aanzien van de Unie zeide spr., dat Linggadjati op dit punt zo duide lijk mogelijk is, mits men in acht neemt, dat de uitwerking door nader overleg moest tot stand komen. Over het incident te Djocja zeide de minister: „Dit was een ernstige belediging van de delegatie, in het bijzonder voor de Indonesiërs ondeir haar." Toch was het incident z.i. van beperkte betekenis. Na overleg met de Ned. regering is besloten de onderhandelingen voort te zetten, echter niet dan nadat aan de C. G. D. en aan de republikeinse rege ring was medegedeeld, dat herha ling, in welke vorm ook, aanleiding zou zijn tot terugroepen van de de legatie. Hij zeide een uitvoerig relaas der feiten toe in antwoord op een des betreffende schriftelijke vraag van het Tweede-Kamerlid Sassen. Hij deelde de heer Algra mede, dat Ra- tulangi en Douwes Dekker inder daad als adviseurs van de republi keinse delegatie optreden en gaf de heer Molenaar toe dat dergelij ke benoemingen niet bepaald in staat zijn het wederzijdse vertrou wen te versterken. Spr. betreurde, dat de heer Reyers het woord „Indonesië" nog stbeds niet over zijn lippen kan krijgen en achtte dit symptomatisch voor de grote af stand tussen deze spreker en de rege ring. De minister zonder portefeuille, de heer GöTZEN, verklaarde, dat ook naar zijn inzicht de regeling der arbeidsver houdingen in Indonesië aan de centrale regering moet worden voorbehouden. Economische eenheid van Indonesië is z.i. primair, zoals prof. Mo.lenaar be toogd had, en dient dus ook door de federale regering verzorgd te worden. Ook deze regering beschouwt 't Mar shall-plan van groot belang voor Indo nesië. Bij de replieken betoogde de heer ALGRA (A.-R.) tegenover de heer Kerstens, dat deze niet heeft aan getoond waarin de verschilpunten met sprekers partij liggen en waar door dan een verbreding van basis der regering onmogelijk zou zijn. Spr. was niet bevredigd door de ver klaring van de 'minister over het inci dent te Djocja en las een citaat voor uit het officiële communiqué van de R. V. D. te Batavia. De heer POLLEMA (C.-H.) ver klaarde te spreken namens i«n frac tie, als h|j zeide, dat de opvatting van de Ned.-Indonesische Unie, zo als de heer Romme die verdedigt, niet in overeenstemming is met de visie van de heer Kerstens en van minister Jonkman. Met de opvatting van de heer Romme kon spr. zich verenigen en op die basis was sa mengaan in een nieuw kabinet mo gelijk. Met de opvatting van de heer Kerstens was inderdaad een dergelijk samengaan niet mogelijk. Hij vroeg de heer Kerstens hier over een duidelijke uitspraak. In de avondvergadering zeide de heer MOLENAAR (V.V.D.) over de toekom stige kabinetsformatie het volgende: „Onze houding in de afgelopen jaren is voldoende bekend. Wij weten dat de klok niet teruggezet kan worden. Wij zullen wat de toekomst betreft met ons beginselprogram in handen realistisch zijn." De heer KERSTENS (K. V. P.) verklaarde wederorp namens zijn fractie te spreken. De redevoerin gen van de heren Reyers en De Zwaan acht spreker van onverstand en ondeskundigheid getuigen, zo dat een debat met deze heren, naar zijn mening, onvruchtbaar is. Dit is sprekers overtuiging na twee ja ren Indië-debatten in deze Kamer. Dat er in de K. V. P. verschil van inzicht bestaat omtrent de in richting der Ned.-ïndonesische Unie acht spreker een gewoon verschijn sel in een democratische partij. Minister JONKMAN zeide nog, dat de benoeming van Ratulangi en Dou wes Dekker ook de regering pijnlijk getroffen heeft. De begroting werd dan zonder hoof delijke stemming aangenomen, met aan tekening dat de communisten geacht worden, te hebben tegengestemd. De Finse minister van Buitenlandse Zaken Yrjo Leino, verklaarde Dinsdag avond voor de Finse radio dat de Finse linkerzijde geen plannen tot een staats greep heeft en unaniem achter de hui dige instellingen staat. Leino zeide, dat de politieke gebeur tenissen, verkiezingen en regeringswij- (Speciale correspondentie) In April 1945 werden de slachtoffers van de Nazi's uit het concentratiekamp Buchenwald door de Geallieerden be vrijd. 2000 hunner, leden van de „Ver- eimgung der Verfolgten des Nazis-Re gimes" kwamen onlangs te Weimar bijeen. In deze stad, die*niet ver van Buchenwald in de Sovjetzone ligt, na men zij resoluties aan waarin het fas cisme werd veroordeeld en de progres sieve democratie werd geprezen. Geen enkele van de sprekers maak te evenwel gewag van het voortbe staan van het concentratiekamp Bu chenwald. Vanzelf kwam dus niet ter sprake, dat er thans nog evenveel slachtoffers verblijven als drie jaar geleden. De MVD, de geheime politie van de Sovjets, heeft de „bedrijfsleiding" van Buchenwald no. 2 in handen. Bezoekers en journalisten worden nooit door hen toegelaten. Ondanks het stilzwijgen omtrent de gebeurte nissen in het kamp, is toch bekend geworden, dat begin Februari van dit jaar een 22.000 gevangenen het con centratiekamp vulden. Mogelijk zijn er thans minder, omdat tijdens de laatste twee maanden ongeveer 800 hunner in veewagens per trein zijn weggevoerd in de richting van Frank fort aan de Oder, op de Oostelijke grens van het huidige Duitsland. Aangezien eik bericht, dat zij zijn vrijgelaten, ontbreekt, wordt veronder steld, dat zü als dwangarbeiders naar Rnsland werden weggevoerd. Een betrouwbaar Duits journalist, die onlangs de omgeving van het kamp bezocht, gaf er de volgende algemene beschrijving van: Het kamp is omgeven dioor drie prikkeldraadversperringen en een ongeveer drie meter hoge schut ting. De ingang is versierd met eenl houten boog, waarop de Sovjet-emble men zijn aangebracht, 's Nachts wordt de gehele omgeving door zoeklichten be straald en grote honden, een erfenis van de Gestapo, lopen dan tussen de buitenste versperringen. Op ongeveer vijftig meter afstand van elkander verheffen zich wachttorens, die bekroond zijn door een op het kamp ge richt machinegeweer. Voor de ingang, die tegenover het bos ligt, wordt des nachts een extra-wacht geplaatst. On danks de bittere kou, zag niemand deze winter ooit rook uit de talrijke schoor stenen van het kamp komen. De boeren zeggen echter, dikwijls zware rookwol ken te zien komen uit de schoorsteen van het vroegere crematorium. Naast een klein contingent vroegere Nazi's en officieren van de Wehrmacht, vertegenwoordigen de gevangenen alle lagen der bevolking en alle politieke partijen.. Er zijn b.v. sociaal-democraten, katholieken encommunisten, die moeilijkheden met hun partijleiders of met de Sovjet-Russen kregen. Zo werd een communist, die er reeds vijf jaar tijdens het Nazibewind had gezeten, door de Sovjets in September j.l. voor de tweede maal in Buchenwald opgesloten. Van de ongeveer honderd inwoners van de nabijgelegen dorpjes Hottel- stedt en Ettersburg zjjn er tijdens de laatste drie jaar 31 „verdwenen' Twaalf hunner vond men, aan schot wonden overleden, in de bossen terug. Sommigen zijn waarschijnlijk het slachtoffer van hun nieuwsgierigheid geworden. Voorts gaat in de omgeving van deze dodenstad het gerucht, dat de bewakers van het kamp, om stren ge straffen te vermijden, indien ge vangenen ontsnappen, eenvoudigweg het veld ingaan en zich daar van „plaatsvervangers" voorzien. Natuur lijk hoort niemand iets over «eze ar restaties en de achtergeblevenen geven dan ook alle hoop op. Voorts is er in Buchenwald een speciale vrouwen afdeling, waar onbeschrijfelijke toe standen heersen; het aantal zelfmoor den is er naar verhouding In de «ochtenduren rijden talrijke vrachtauto's op de weg tussen Weimar en Berka. Zij komen van Buchenwald en vervoeren de gevangenen naar di verse werkplaatsen in de stad en el ders. Om het vluchten onmogelijk te maken, moeten de gevangenen op de bodem van de laadbak zitten; de voorbijgangers zien alleen hun petjes of kaalgeschoren hoofden; in het mid den van de laadbak staat een wacht met een 'licht machinegeweer. Tussen 5 en 7 uur 's ochtends worden burgers, die op deze weg' lopen en geen vol doende identiteitsbewijs hebben of i verdacht lijken, gean-esteerd. zigingen in andere landen niet gezien kunnen worden ais een voorbeeld van de komende ontwikkelingen in Finland. De minister gaf echter toe, dat de po litieke atmosfeer door een zekere on rust gekarakteriseerd wordt, welke niet eenvoudigweg door de komende verkie zingen kan worden verklaard. De politie van Helsinki werd Maan dagavond gealarmeerd in verband met pogingen van „extremistische ele menten" zich meester te maken van het surplus-oorlogsmateriaal, dat Fin land volgens het vredesverdrag naar de Sovjet-Unie moet zenden. De plotselinge mobilisatie wordt beschouwd als een demonstratie van de Finse regering om te tonen dat zij paraat is en voornemens, elke poging tot een staatsgreep de kop in te druk ken. De paraatheid van de politie zal wor den gehandhaafd tot het Fins-Russische verdrag zal zijn geratificeerd door het parlement. Dinsdagmorgen was in Helsinki alles rustig en slechts enkele politieagenten deden in de straten hun ronden. Maan dagavond laat echter waren voor de vitale openbare gebouwen dozijnen schildwachten opgesteld. Het wapende- pot van de politie wordt thans door veertig man bewaakt. Normaal staan daar slechts twee a drie mannen op post. De commissie van Buitenlandse 55a- ken van het Finse Parlement heeft de ratificatie van het Fins-Russisch ver drag van vriendschap en wederzijdse aan'Jevolen. Het verdrag zal waar- sehijnlijk vandaag worden geratificeerd. Wjj vernemen, dat H. M. de Ko ningin, om Haar krachten te ontzien, op 4 Mei a.s. geen radio-toespraak zal houden. Verwachting tot Donderdagavond: Krachtige, tijdelijk harde wind, draaiend naar West of Noord-West. Aanvankelijk zwaar bewolkt met eni ge regen, later wisselend bewolkt met enkele buien. Vooral morgen overdag aanzienlijk kouder. Zon 5.1520.01, maan 2.05—8.51. Functionarissen te Washington willen geen commentaar leveren op een door de B.B.C. verspreid bericht, dat de bezoeken aan Washington van generaal- majoor Sir Leslie Hollis, plaatsvervan gend minister van Defensie in het En gelse kabinet verband houden met een gezamenlijk EngelsAmerikaans plan van actie in geval van een plotselinge aanval van de Sowjet-Unie in Berlijn of» elders. In officiële kringen gelooft men, dat de jongste reizen tussen Londen en Washington van generaal Hollis dien den! cm de gecombineerde Engels-Ame rikaanse stafchefs op de hoogte te hou den van de West-Europese verdedigings strategie. De Regeringsvoorlichtingsdienst te Batavia deelt het volgende mede: Ook na het sluiten van de bestands overeenkomst komen er in Oost-Java nog dagelijks gevallen voor van infiltra tie. Blijkens verklaringen van arrestan ten en volgens aangetroffen documenten ageren de infiltreerders in organisato risch en soms in militair-organisatorisch verband. Tevens kon meermalen wor den vastgesteld, dat deze lieden nauw keurig waren geïnstrueerd door com mandanten van de T.N.I. Zelfs, wanneer de infiltreerders slechts komen voor de plebisciet-actie, bevatten deze instruc ties opdracht tot intimidatie en aan sporingen tot het gebruik maken van geweld, wanneer het tijdstip der volks stemming zal zijn aangebroken. Een en ander was te Soerabaja aanleiding om krachtig in te grij pen, hetgeen in de vroege ochtend 'X- V' Groot was het enthousiasme te Heerlen toen Prinses Juliana op het balkon van het nieuwe stadhuis verscheen. Honderden schoolkinderen met vlaggen en oranje kokardes juichten haar toe. van Zondag j.l. is geschied met een aantal arrestaties en voorlopige aan houdingen. De onmiddellijke aanlei ding hiertoe was de ontdekking ener organisatie, die opdracht had, te Soerabaja, in andere delen van Oost- Java en op Madoera geweld te ple gen. De order daartoe zou zijn uit gevaardigd door de republikeinse generaal Moestopo, en in die order was Zondagochtend 25 April 10 uur als actie-moment gelast. Het ingrij pen, enkele uren tevoren, voorkwam de uitvoering van het plan tot het plegen van gewelddaden en het ver oorzaken van ordeverstoringen op grote schaal. Het communiqué van de R.V-D. ver volgt: Deze ondergrondse organisatie had een sterk communistische inslag, zoals bij het onderzoek o.m. bleek uit haar pogingen tot cellenbopw in overheids diensten. Te Soerabaja zijn de meeste leiders der actie gearresteerd. Naa aanleiding van afgelegde verklaringsi zijn ook in andere steden in Oost-Jav. en op Madoera een aantal personen ge hoord. Het kapittel der Paters Benedic tijnen van Egmond heeft als opvol ger van Dom Huyben, die etaige tijd geleden is overleden, tot Prior ge kozen Dom Paulns Andriessen, monnik van de St. Paulus-Abdij van Oosterhout. De nieuwe Prior werd te Rotterdam geboren, 22 Augustus 1909. Na zijn stu dies op de seminaries Hageveld en Warmond werd hij 26 Mei 1934 priester gewijd. Tot September 1936 was hij ka pelaan te Hoek van Holland, waarna hij intrad bij de monniken der St. Paulus- Abdij. Vrijdagavond a.s. is de plechtige in stallatie. Zaterdagmorgen zal de nieuwe prelaat een plechtige Hoogmis op dragen. i Het wapen van de Prior is een in vakken verdeeld vlak (dambord) voor stellende de wederwaardigheden des levens. Over dit bord loopt een baan, symboliserende de weg, waarlangs de nieuw-benoemde de hém toevertrouwde zielen ten Hemel moet geleiden. Zijn wapenspreuk is: „Iter para tutum". Dom Andriessen heeft veel studie gemaakt over de Kerkvaders en de liturgie in de eerste drie eeuwen. De militair, die gistermorgen het slachtoffer is geworden van de munitie ontploffing te Muiden is de 42-jarige J. Brijde uit Amsterdam, die een vrouw met vier kinderen achterlaat. Wegens ziekte van een van zijn collega's moest deze militair invallen. In de eerste maanden van dit jaar is enige verwarririg ontstaan, doordat in een kort tijdsbestek twee politierechters, zitting houdende te Zwolle, geheel uit eenlopende meningen bleken te hebben betreffende de vraag of een automobi list te allen tijde in het donker voor het rode stoplichtje van de C.C.D. moet stoppen. Voor de economische politie rechter te Zwolle kwam het onderwerp thans weer ter sprake. Twijfel kon er echter nu niet meer bestaan, daar, zoals de Officier van Justitie mededeelde, bij arrest van 2 Maart j.l. door de Hoge Raad is vastgesteld, dat de automobilist behoort te stoppen, al vreest men ook, dat het lifters zijn, die met een rood lichtje zwaaien. De automobilist, die thans terecht stond wegens overtreding van dit stopverbod, werd ook tot f 50 boete veroordeeld. Zuiver geoordeeld had Schellinger houdt, die het laagst geklasseerd stond van deze drie en dus niet voor het ploegklassement in aanmerking kwam, zjjn fiets aan Van Beek moeten geven, toen die daarna een lekke band kreeg. Maar hjj vond op dat moment voor zulk een offer de kracht niet. Van Beek moest repareren en Schel lingerhoudt draafde met Bakker naar het stampvolle Koningsplein in Maas tricht, waar hjj zjjn makker zelfs in de eindsprint nog naar de kroon wilde steken, hoewel Bakker, als kopman van zjjn ploeg, de bonificatie van de overwinnaar ten deel moest vallen. Dat was een kink in de kabel van de uitstekende Zaanse samenwerking, maar Bakker drukte er in de laatste meters nog precies genoeg kracht uit, om zjjn ploeggenoot te passeren en de sprint met enkele centimeters ver schil te winnen. Ruim twee en een halve minuut later kwam Van Beek in Maastricht, op zjjn beurt na enige tjjd gevolgd door de onfortuinlijk» Clemens. Wat gingen die twee buitenlanders toch in een prachtige cadans van de Wij hebben gisteren Helmond on recht aangedaan, want een staking heeft er niet gedreigd. Wel was er Maandag enige onrust gevaren in de Helmondse wielerharten omdat de renners in de Ronde van Nederland dreigden Peelland's hoofdstad rechts te laten liggen. Dat nam men niet. Eerst was Helmond in de route op genomen, vorige week kwam echter de tijding, dat .aandoendezer stad niet mogeijk was, omdat drie bruggen over de Zuid-Willemsvaart en het Wilhel- minakanaal moesten worden gepas seerd. Het Ronde-Comité werd toen geweld aangedaan om de karavaan toch door Helmond te leiden met een kleine aftakking vanuit Bakel. Geen enkele brug lag in dit nieuwe parcours. De goedgunstige bewilliging vervulde Hel mond met vreugde, doch toen Maandag bekend werd, dat er een vergunning van Gedeputeerde Staten voor deze omlegging ontbrak, ontstond de on rust. Een staking was helemaal niet nodig, want alle werkgevers der stad hadden hun personeel 'op Dinsdagmid dag twee uren vrijaf gegeven, om op de trottoirs te kunnen staan en de karavaan te bewonderen. Ook de Hel mondse fabrikanten zijn sportief! De Commissaris der Koningin heeft in derdaad vriendelijk meegeholpen, dat de Helmonders niet de dupe werden van een verzuimpje van het Ronde- Comité. En er is genoten! kopgroep weg. Nog zie ik hen met twee, drie duwen licht brengen tussen hun wiel en dat van de vertwijfeld bijspur- tende Nederlanders. Licht als veertjes dansten zij naar boven, de lange Lu xemburger wat forser dan de kleine Spanjaard, maar beiden met een vertoon van macht, dat langs de dichtbevolkte wegen een storm van geestdrift ontke tende. En nog zie ik hen terugkomen, langs Hopstake en langs Motké en met een vertoon van macht, dat geen gren zen scheen te kennen. Maar die grens wés er. Want de Zaan- kanters dreven als op vleugelen voort en lieten zich de kans niet meer ontne men, die deze dag tot een bij uitstek Zaans festijn maakte, hoewel hun lei der, Arie Vooren, er zijn oranje-trui in verspeelde. Zoals bekend' is de nieuwe St. Bavo behalve kathedraal ook parochiekerk. Van een kathe draal is de bisschop volgens het Kerkelijk Wetboek de eigenlijke pas toor, maar omdat hij de dagelijkse werkzaamheden van het pastoorschap niet of zeer moeilijk kan vervullen, heeft hij voor die zielzorg een plaats vervanger, de plebaan. Hjj is de enige priester in het bisdom, die deze titel draagt. De eerste plebaan van de kathedraal was plebaan Bosman, die bjj zijn benoe ming pastoor van Hem en Venhuizen was. In 1904 werd hjj benoemd tot rec tor van het Ziekenhuis St. Joannes de Deo in Haarlem en nog later tot de ken van Amsterdam. Bij het zilveren feest van de kathedraal in 1923 droeg hjj des morgens voor zijn vier- a vijfhon derd zilveren parochianen van 1898 de H. Mis op. De tweede plebaan van de kathedraal was de hoogeerwaarde heer Rikmenspoel, die deze functie van 1904 tot 1922 vervulde. De derde was de in Haarlem nog lang niet vergeten hoog eerwaarde heer Westerwoudt, die in 1936 op zijn verzoek om gezondheidsre denen tot -pastoor van Sint Victor te Noordwijkerhout werd benoemd. Omdat de kathedraal tevens parochiekerk is, vindt men er twee altaren: het parochie altaar onder de koepel en het bisschop pelijk of hoogaltaar in de absis van het gebouw. Zo op het eerste gezicht doen deze twee altaren afbreuk aan de een heid van het bouwwerk, maar dit zal veel beter worden als het hoogkoor, ge heel afgesloten zal zijn door een koor hek, waarvan het eerste deel reeds staat ter hoogte van de bisschoppelijke troon. Vijftig priesterwijdingen hebben in de kathedraal plaats gehad. De eerste op 15 Augustus 1898. Het diaconaat werd toen door Mgr. Bottemanne toegediend aan de eerwaar de heren L. J. Boogmans, J. P. Huibers, Th. A. van de Laar, H. A. J. M. Quant en A. J. C. Schraag en de H. Priester wijding aan de weleerwaarde heren P. J. Bonnet, G. van den Boogaard, J. C. Klavan, L. Dolle, H. J. C. Haver, H. P. Heijtveldt, P. J. de Kok, Th. Kwakman, J. B. G.' Nierman, M. A. Pieber en L. C. Spoortnan. Zoals men ziet komt onder de na men der eerste wijdelingen ook die voor van Z. H. Exc. Mgr. Huibers, onze tegenwoordige bisschop, zodat Mgr. volgend jaar, als O. L. Heer het wil, zijn gouden priesterfeest zal kunnen vieren. De kathedrale parochie heeft zich natuurlijk in die vijftig jaar aan zienlijk in zielental uitgebreid. Het grondgebied is, met uitzondering van een kleine strook tussen spoorbaan, Pijlslaan en Houtvaart (richting Heem stede, dat in 1923 aan de nieuwe pa rochie Aerdenhout moest worden afge staan, hetzelfde gebleven, maar in die vijftig jaar is wat nog onbebouwd was met woningen bezet. Van de Leidse- straat af tot aan de Munterslaan zijn de straten zich aaneen gaan rijen en aan de overzijde van de Leidsevaart verrezen Bos- en Vaartkwartier, de omgeving yan Koninginneweg en die van het Lorentzplein. Van 5000 steeg het aantal parochianen tot bijna 11.000. Omdat de kathedraal de aetelkerk van de bisschop is, was zij in de afge lopen vijftig jaar getuige van gTote fees ten, manifestaties en plechtigheden. Driemaal werd er de uitvaart van een bisschop gehouden, viermaal werd er een bisschop geconsacreerd, de laatste maal op het feest van Petrus en Paulus in het jaar 1936, toen Mgr. Huibers de volheid van het priesterschap toediende aan de missiebisschop Z. H. Exc. Mgr. Stam. By die gelegenheden was er al- tyd groot vertoon van wereldlijk en geestelijk gezag; bisschoppen, abten, monsignori, honderden geestelijken, ministens, oud-ministers, leden van de Raad van State, gezanten, kamerleden, gouverneurs, burgemeesters. Ook tal van diocesane bijeenkomsten werden in de kathedraal gehouden. Het is opmerkeiyk zoveel er reeds over onze toch nog zo jeugdige Moeder kerk van ons bisdom te vertellen valt. Een dezer dagen is een Gedenkboekje verschenen, dat, beknopt, tal van bij zonderheden bevat. In groter formaat behandelt een, andere uitgave de ka thedraal als kunstwerk, zulks ter, ver vanging van het in 1923 uitgegeven "maar uitverkochte werk „De Kathedraal van Haarlem", door Th. M. P. Bekkers, pr. en C. N. J. Meijsing, pr. Het Centraal Distributiekantoor deelt mede, dat voor hen die dit tot dusverre nog niet hebben gedaan tot en met 7 Mei &.s. alsnog gelegenheid bestaat tot het afhalen van schoenenbonnen voor kinderen tegen inlevering van bon 804 van het inlegvel. Na 7 Mei wordt de „verjaardagsbon" alleen nog verstrekt krachtens de nieuwe regeling, waarbij bon 606 van het inlegvel moet worden ingeleverd. Zowel de prijzen van het in Neder- .and vervaardigde als van het ge- importeerde behangselpapier zullen met ingang van 1 Mei aan een nieuwe re-, geling gebonden zijn. Voor zover hier te lande vervaardigd, moet 65 pet. van het behangselpapier in een aantal pri' klassen worden geleverd, oplopend ten hoogste f 1.30 per rol. f

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1