bureaux van redactie en administratis:
Engelse versterkingen in
Palestina aangekomen
Toestand wordt snel slechter
PLEBISCIET OP JAVA, SUMATRA
EN MAD0ERA
HET ONGEVAL MET DE D.C. 6
HAARLEMS KATHEDRAALT0I
BASILIEK VERHEVEN
i
ONS LEVEN
Mgr. Paolo Giobbe
op Haags congres
Luisterrijke plechtigheden bij
gouden jubileum
1 MEI-VIERING IN ALLE WERELDSTEDEN
ZONDER INCIDENTEN VERLOPEN
Tot hoofd en hart
Demobilisatie van
vrijwilligers
Het weer.
WAPENSTILSTAND IN
KATAMON
Zonderling gedrag van
Russische kolonel
Amerika dient een compromis-voorstel in
Nog staking bij Parijse
ondergrondse
Staat van beleg in deel
van Griekenland
Vertegenwoordiger van
Z. H. de Paus
Linkervleugel brak af op een zandheuvel;
de romp knapte doormidden
Schaarse inlichtingen
Koningshuis vol bloemen
en kleuren
Demonstraties in Berlijn vertoonden een
algemene lusteloosheid
Nationalisatie Britse
mijnen
De toestand In Indië
Steun wettig gezag
MAANDAG 3 MEI T948
72ste JAARGANG No. 24141
.,Run op het leegstaand
persapparaat"
I,
Wegens aanslag op de
minister van Justitie
Verklaringen van jhr. Van
Vredenburch
Wees tevreden met het heden.
Laat zorg voor de toekomst of
kommer om het verleden niet uw
innerlijke rust geheel of ten dele
J
Tussen Mei en September
Radiorede minislter
Witteman
Naaldwijkse moord opgehelderd
Gearresteerde Duitser
bekent
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertentie» 21545
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 54 cents per week,
i iA7 per maand, t 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
Directeur: J. J. W. Boerrigter.
COURANT
'ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mflUmete»-}
hoogte. In^zonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht vooè
advertentlën eventueel zonder opgave uartj
redenen te weigeren.
Voor het eerst sinds Engeland met de
evacnatie van zijn troepen uit Palestina
een aanvang maakte, zijn thans Britse
Soldaten naar het Heilig Land terugge
zonden. Infanterie, tanks, kanonnen en
schepen zijn, naar Zondag werd mede
gedeeld, per vliegtuig naar Lyüda en
per schip naar Haifa overgebracht. Het
aantal Engelse soldaten bedraagt thans
m totaal 20.000 man. Men achtte de ver
sterkingen nodig met het oog op de snel
slechter wordende toestand. In Haifa
zijn reeds 1000 infanteristen, die naar
Engeland zonden terugkeren, ont
scheept.
In Amman vond een nieuwe vergade
ring plaats van de oorlogsraad der vijf
Arabische landen, waaraan Abdoel II-
lah regent van Irak, de Syrische en de
Libanese premiers en ministers van de-
fensie, de chef van de Iraakse generale
staf, de secretaris-generaal van de Ara
bische Liga en kolonel Hafiz Bakry van
het Egyptische leger deelnamen. Glubb
Pasja, de Engelsman, die het bevel voert
over het „Arabische Legioen" van
Transjordanië, was niet aanwezig. De
conferentie stond onder leiding van
koning Abdoellah van Transjordanië.
Naar onbevestigde berichten meedelen
heeft Abdoellah, die Optreedt als leider
der Arabische actie tegen de Palestijnse
Joden, generaal Sayeb, chef-staf van
het Iraakse leger, tot algemeen opper
bevelhebber benoemd.
De Haganah heeft Zaterdagavond
de volledige mobilisatie van alle Jo
den tussen 25 en 35 jaar bevolen. Dit
bevel houdt in, dat de Joden, die
reeds voor bewakingsdiensten waren
opgeroepen, thans ook aan de fronten
kunnen worden opgesteld. De Haga
nah zegt dat zij 75.000 man sterk is.
Katamon, een fel omstreden ;voor-
stad van Jeruzalem, is na verbitterde
strijd door de Haganah ingenomen.
Tengevolge van een persoonlijke tus
senkomst van Sir Henry Gumey, de
secretaris-generaal der huidige Pales
tijnse regering, hebben Joden en Ara
bieren in dit deel van de stad een
wapenstilstand van 48 uur gesloten.
De Arabieren krijgen aldus gelegen
heid, zich terug te trekken. Teneinde
de wapenstilstand af te dwingen heb
ben zich afdelingen Schotse Hooglan
ders tussen de strijdende partijen op
gesteld. De Arabieren beschuldigen
de Engelsen, dat dezen een Arabische
tegenaanval verhinderd hebben.
Tal van Arabieren vluchtten uit de
door de Joden bedreigde stad Jaffa.
Drie grote schepen met passagiers heb
ben de haven in noordelijke richting
verlaten. Een passagiers- en een vracht
schip werden onder bewaking van
zware Britse torpedojagers Zaterdag ge
laden. De Engelsen trachten ook hier
een wapenstilstand te doen sluiten.
Volgens een communiqué der Joodse
strijdorganisatie Haganah zijn in de
vroege morgen van I Mei Syrische en
Libanese legereenheden, ter sterkte van
2000 man, Palestina binnengevallen. Zij
hebben vijf Joodse nederzettingen in
Opper-Galilea aangevallen, doch werden
met verliezen teruggeslagen. Volgens de
Haganah betreft het hier de eerste
openlijke aanval van een Arabische
staat op Joods Palestina.
De Libanese minister van Buiten
landse Zaken, Mohammed Frangihyeh,
een woordvoerder van de Arabische Lig»
te Kaï'ro, en autoriteiten te Londen,
ontkenden echter ten stelligste, dat ge
regelde troepen het Heilig Land zouden
djn binnengetrokken. Slechts enkele
vrijwilligers kunnen over de grens ge
komen zijn, zeker geen leger, aldus ver
klaarde men te Kaïro.
De Russische autoriteiten in Duits
tand hebben Vrijdag bij de Amerikanen
artegen geprotesteerd, dat de Russische
kolonel Tassojev door Amerikaanse in
telligence agenten ontvoerd is, nadat hij
thee gedronken had in het huis van
een Aiherikaanse havenautoriteit in
Bremen. Tassojev was in Bremen ge-
stationneerd voor het houden van toe-
riciht op het inladen van herstelbeta
lingsverschepingen naar Rusland.
De Amerikaanse militaire gouverneur
Lucius Clay gaf onmiddellijk een de
menti uit, maar zegde toe de zaak te
sullen onderzoeken.
Vervolgens kwam uit Hamburg de
'Mededeling dat de Russische militair
Sich in handen bevindt van de Britse
autoriteiten. Uit betrouwbare bron werd
vernomen, dat hij niet ontvoerd is,
•haar vrijwillig naar de Britten is ge-
Saan. De volgende lezing werd gegeven:
perkende in Bremen, ontmoette de Rus
ue Amerikaanse havenmeester Stanley
^lem en vroeg deze of hij een ontmoe
ting met een zekere Britse agent voor
"em kon arrangeren. De ontmoeting
tverd vastgesteld op 23 April te Bre
ien. Na deze ontmoeting heeft men de
Bus niet meer gezien. Alles werd ge
kegeld op verzoek van Tassojev. De
f-fnerikanen hebben er niets mee te
Jhaken, met uitzondering dan van de
'Mstandigheid, dat het in hun gebied
eebeurd is.
f: Nader wordt nog gemeld, dat de of-
jCier zich te Herford in de Britse zone
evmdt en daar ondervraagd wordt.
Ij ®iükens het voorlopig verslag over
Q wetsontwerp inzake onteigening
vP het gebied van het perswezen achtten
Kamerleden het niet op de weg van
overheid te liggen in te grijpen in
Particuliere concurrentiestrijd,
(wh^enkomst zou 3 jaar geleden ge-
hieu z^n geweest, doch thans zijn
ook® verhoudingen gegroeid, waarbij
kaq vr°ègere illegale bladen met el-
een zware strijd voeren. Er. heeft
gev na de bevrijding een run plaats
raatnden op het leegstaand persappa-
Er gingen eveneens geruchten, dat
het Egyptische leger Zaterdagmorgen de
Palestijnse grens had overschreden en
dat koning Ibn Saoed zijn soldaten op
dracht gegeven had, zich bij de Egyp
tische troepen te voegen. Ook deze be
richten werden echter officieel tegen
gesproken. Wel verklaarde de Egyptische
minister van Verkeer, dat zich grote
troepenconcentraties ten Zuiden van de
Palestijnse grens voltrokken. De minis
ter van Defensie is intussen naar de
troepen gegaan, en een hoge officier
van het Egyptische leger schatte, dat
ongeveer 10.000 man voor de Palestijnse
grens stonden. Ook zijn alle verloven
van de Egyptische officieren ingetrok
ken.
In berichten uit Irak heet het, dat
Transjordanië twee gewapende afdelin
gen, ter sterkte van 3000 man, naar
Palestina heeft gezonden.
Mosje Sjertok van het Joods Bureau
hoopte vandaag op het Britse voorstel
te künnen antwoorden. Intussen heeft
hij de Veiligheidsraad dringend verzocht
om een „onverwijld en doeltreffend op
treden" teneinde de invasie in Palestina
te stuiten.
De verongelukte D.C. 6 zoals het toestel
in de greppel op Schiphol neer kwamDe
romp is middendoor gebroken, de vleu
gels met de motoren afgeknapt en de
staart vernield
Verwachting tot Dinsdagavond:
Kende nacht met weinig wind en
op vele plaatsen nachtvorst. Morgen
geleidelijk toenemende bewolking en
latei- voornamelijk in het Zuid-Wes
ten van het land enige regen of mot
regen. Iets zachter dan vandaag.
Meest matige wind uü Zuidelijke
richtingen.
Zon 5.05—20.09, Maan 3.59—14.45.
De Amerikaanse delegatie van de
Commissie voor Goede Diensten
heeft een compromis-voorstel ont-
worpen voor de regeling van het ge
schil inzake het plebisciet tussen de
Nederlanders en de Republikeinen,
aldus verneemt A. P. van betrouw
bare zijde.
Volgens dit plan zou de bevolking
van Java, Sumatra en Madoera niet
rechtstreeks stemmen over de vraag,
of zij zich wil aansluiten bij d'e
republiek of bij de te vormen Ver.
Staten van Indonesia. De bevolking
zou een constituerende vergadering
moeten kiezen, welke dan het land
volgens geografische grenzen zou
verdelen.
De besprekingen zullen deze week in
Batavia worden hervat. Men blijft hier
gedürende drie weken bijeen, waarna de
conferentie weer voor drie weken naar
Republikeins gebied wordt verplaatst.
Volgens bevoegde kringen worden
informele besprekingen gevoerd over
een plan, waarbij de Republiek onmid
dellijk haar intrede zou doen in de
interim-regering en op grond van het
aantal zetels die daarin verkregen
zouden worden zijn vertegenwoordiging
De leden van de onafhankelijke bond
van Parijse Métro-bestuurders zijn Za
terdagochtend in staking gegaan, waar
door het verkeer tijdens de 1 Mei-vie
ring ernstig gestagneerd werd. De trei
nen reden echter frequenter naar punten
waar demonstraties werden gehouden.
Zondag reden 105 van de 229 treinen.
De staking is uitgeroepen door de on
afhankelijke (anarchistisch getinte) bond
van Métro-bestuurders die opnieuw her
ziening van de voorwaarden eist.
Het onder communistische leiding
staande algemeen vakverbond, welks le
den bij het Parijse Métro-personeel op
1 Mei een beperkte dienst hebben on
derhouden, verklaarde, dat zijn leden
zouden blijven werken „zo lang er mo
gelijkheden voor overeenstemming be
staan". In de mededeling, die sommige
vakverenigingskringen heeft verrast,
wordt gezegd, dat er een „versobering
der voorwaarden" was gekomen sedert
een decreet betreffende herklassificatie
in April. Intussen handhaaft de stakende
vakvereniging haar eisen voor meer be
taling.
in de wetgevende vergadering zou
voorbereiden, r
Deze wetgevende vergadering zou dan
de taak krijgen de grootte van de ver
schillende staten der toekomstige fede
ratie vast te stellen.
Men verwacht dat de fundamentele
kwestie waarop de verdere besprekingen
rusten aan het einde van de volgende
week behandeld zal worden.
In Athene is Zaterdagmorgen een aan
slag gepleegd op de Griekse minister
van Justitie Christos Ladas. De minis
ter werd daarbij ernstig gewond, een
politieagént is gedood en een andere
gewond. Nabij Ladas' huis werd een
handgranaat in zijn auto geworpen.
Volgens voorlopige berichten is een 22-
jarige arbeider gearresteerd.
Een woordvoerder van hét hoofdcom
missariaat van politie te Athene heeft
de aanslag toegeschreven aan commu
nisten.
De minister is Zaterdagavond aan zijn
verwondingen overleden. Hij zou van
morgen worden begraven.
De staat van beleg is afgekondigd voor
Attica, de Peloponnesus, Creta en an
dere eilanden.
Een woordvoerder verklaarde, dat er
„drastische maatregelen zullen worden
genomen om het communistische terro
risme te verpletteren". Er zijn reeds tal
van arrestaties verricht.
Z. H. de Paus heeft Zaterdag Mgr.
Paolo Giobbe, Apostolisch Internuntius
in Den Haag, aangewezen om 't Vaticaan
te vertegenwoordigen op het Congres
voor eeto Verenigd Europa, dat van 7
tot 10 Mei a.s. in Den Haag wordt ge
houden.
(Van een onzer speciale verslaggevers)
Zoals wjj reeds in onze vorige oplage
konden melden, is Zaterdagmorgen om
tien voor elf 0p Schiphol de P.H.-
T.K.W., de tweede in de serie D.C.
6-toestellen, die onlangs door de
K.L.M. in Amerika werden ge
kocht, verongelukt. Het vliegtuig,
dat opgestegen was ter instructie
'van het personeel op dit nieuwe type,
kwam bij de landing (vermoedelijk
door ee» verkeerde manoeuvre van
de piloot) naast de startbaan terecht.
De linkervleugel brak af op een zand
heuvel, waarna het toestel een halve
slag draaide en tenslotte met de neus
in een greppel terecht kwam.
Een propeller vloog als een boomerang
de lucht in en viel enige honderden
meters verder tussen de barakken; de
romp van de D.C. 6 brak door midden.
Vanzelfsprekend was de consternatie
op Schiphol groot. Arbeiders, die in de
nabijheid van de plek des onheils aan
het werk waren, slaagden er in. een
brand, die uitgebroken was'aan dé rech
tervleugel, met zand in de kiem tq smo
ren. Een der benzinetanks brak open,
waardoor 2000 liter benzine verloren
ging.
Direct na de crash was de medische
dienst bij het toestel aanwezig. Maar
gelukkig was wonder boven wonder
geen! der vier inzittende leden van
de bemanning ernstig gewond. De in
structeur, de heer Efcels, had slechts een
gebroken enkel opgeiopen. Een ogenblik
meende men nog, dat een der werklie
den onder de romp van het vliegtuig
was gekomen, maar dit bleek gelukkig
op een vergissing te berusten. De leer
lingvlieger Dupurto, de radio-telegrafist
Hoefnagels en de boordwerktuigkundige
v. d. Ham kwamen, vrijwel met de schrik
vrij.
De inlichtingen, die de K.LJM. Za
terdag over het gebeurde wenste
te verstrekken, waren bedroevend
schaars. Een niets-zeggend communi
qué aan de Pers was het enige. Menl
zou zich een andere gang van zaken
kunnen voorstellen, zoal niet ten bte-
hoeve van een behoorlijke berichtge
ving dan toch om voorbarige geruch
ten te voorkomen.
Toen gisteravond in de kathedrale kerk te Haarlem .de plebaan, Mgr.
F. Filhry. het „Laudate Dominum" inzette en de overvolle kerk er blij mee
instemde, waren het klanken van vreugde en dankbaarheid om de eer cöe de
jubilerende kathedraal te beurt was gevallen. Na het plechtig Lof n.l. besteeg de
plebaan de kansel en deelde hij de vele aanwezigen namens de Bisschop mede,
dat het Z. H. de Paus had behaagd de gouden kathedraal te verheffen tot
Basiliek. Doch vóór deze blijde tijding aan de Haarlemse Diocesanen werd gebracht,
was de bisschoppelijke kerk getuige van drie bijzondere plechtigheden.
zelf waren aan de wanden en pilaren
Zwaar en welluidend beierden in de
vroege ochtend de klokken en strooi
den hun feestelijke klanken over de
huizen van de oude bisschopsstad aan
het Spaarne. Hun jubelend geroep,
hoorbaar tot ver in de omtrek, was een
uitnodiging tot de vele kerkgangers
aanwezig te zijn bij de pontificale Hoog
mis, waarmede de vijftigste verjaardag
van de kathedraal zou worden ingezet.
Op de torens wapperden de vlaggen in
de frisse morgenwind en guirlandes
sierden in wijde bogen de hoofdingang.
Met een schat van bloemen was het in
terieur van de kerk artistiek versierd,
en rode vanen gaven de pilaren een bij
zonder kleed. Het priesterkoor was af
gezet met een haag van rode azalea's,
witte lelies sierden het Bisschoppelijk
altaar, waaraan rode anjers een stem
mige achtergrond gaven. In de kerk
Het blad van Léon Blum „Le Popu
laire", het enige socialistische blad in
Parijs, heeft bekend gemaakt, dat de
publicatie zo goed als stopgezet is bij
gebrek aan geldmiddelen.
Umoogt het allemaal gerust weten".
De woorden van deze kdrte be
schouwing zijn eerst na veel wik
ken ,en wegen geschreven. Met alle
journalistieke flair immers, die wij ons
misschien in- de loop der jaren mochten
eigen maken, staan wij machteloos te
genover de taak, die ons vandaag ge
steld is: U met enkele woorden in te
leiden tot de dodenherdenking die mor
gen de jacht van ons leven zal onder
breken.
De kalender wijst dan weer 4 Mei,
de vooravond van de bevrijding. De
vlaggen gaan half-stok en op vele
plaatsen in ons land zullen redenaars
spreken over het offer der gevallenen
en laten wij nu maar meteen bekennen
dat wij daarom zo beschroomd waren
omdat wjj vreesden, in dit artikeltje
óok niet anders tcfjkunnen treffen-dan
de toon, die wij op zulke bijeen
komsten zo vaak hoorden. Een rheto-
riek, vol gemeenplaatsen uit plicht
matigheid.
En dat, geloven wij, zou onze schan
de zijn. Als wij nu niet durven beken
nen hoe veel moeite het ons kost eer
lijk de omvang van hun offer te me
ten, omdat wij het weer bijna zijn ver
geten, omdat drie jaar bevrijding ons
weer zover hebben gebracht van de
sfeer, waarin zij vielen, dat het moei
te en inspanning kost het toneel van
het verledfn te reconstrueren. Mis
schien ook ligt daarin wel de waarde
van hun offer. Wij zeggen dat niet om
daarmee te trachten onzerzijds een
nieuw element te brengen in het
gesprek over onze doden. Wij zeggen
dit, omdat wij het menen. Omdat het
ons lean ontroeren, nu te bedenken.
dat wij, mede door hun dood, moeite
hebben de waarden van het verleden
te herinneren. Dat geeft, geloven wij.
hun offer de glans die het behoeft. De
glans, waardoor morgen iets in ons zal
breken, als wij even buiten onze stad
zullen luisteren naar het Wilhelmus, als
de vlag zakt in de avondlucht
In alle grote steden van de wereld
zjjn de betogingen ter viering van de
dag van de arbeid vrijwel zonder inci
denten verlopen.
Op het Rode Plein in Moskou waren
ongeveer een millioen mensen samenge
stroomd voor de grote parade, die werd
afgenomen door Stalin, Molotov, Boel-
ganin en andere leidende persoonlijk
heden van de Sovjet-regering en de
Communistische Partij.
Terwijl ontelbare arbeiders, infanterie,
artillerie, tanks en gemechaniseerde
troepen paradeerden vlogen onder com
mando van de zoon van Stalin, Vassily
Iosefinovitch, reusachtige vliegen van
het superfort-type boven 't plein, zware
bommenwerpers en jet-toestellen van
twee verschillende typen, geëscorteerd
door jachtvliegtuigen. De buitenlandse
diplomaten, die naast het Mausoleum
van Lenin een plaats gevonden hadden,
waren het er overeens, dat het een
machtig schouwspel was.
Op het St. Wenceslaus-plein in Praag
was een menigte van een half millioen
bijeengestroomd om de Mei-redevoerin
gen te beluisteren van Klement Gott-
wald en Fierlinger.
De demonstraties in Parijs werden
ernstig gehandicapt door de staking
der bestuurders van de ondergrondse.
Het aantal personen, dat bij de com
munistische demonstratie in St. Cloud
aanwezig was, bedroeg naar schatting
niet meer dan 20.000 man. Op een bij-
eenkomst, waar De Gaulle het woord
Wij weten ook, dat wij hiermee alleen
maar onze eigen gedachten vertolken
en dat er morgen nog naast ons zullen
staan, die anders en meer denken. Dat
zijn degenen, die in het verzet iets ver
loren van zich zelf, die denken niet
als wij abstract, maar concreet. En het
is, omdat zij naast ons zullèn staan,
dat wij menen deze beschouwing maar
op één manier te mogen beëindigen.
Door voor hen uw aandacht te vragen.
Zie, misschien doet het hun goed, dat
wij daar morgen allemaal zullen staan,
ook al zijn wij wat verlegen omdat wij
nog altijd niet leerden, massaal onze
ontroering te uiten. Maar misschien is
het ook niet het geval. Misschien zal 't
hen wel verbitteren. Want van de 8,5
millioen gulden, die nodig zijn om 4500
gezinnen van achtergeblevenen te steu
nen, ontbreken er nog 2,5. Daarom zal
u deze week door de „Stichting 40-45"
gevraagd worden.
Realiseert u daarbij, dat Katholiek
Nederland wel bijna unaniem de eis
heeft gesteld van integrale vergoeding
voor materiële oorlogsschade en reali
seert u zich, dat wel op het woord van
de bisschoppen een golf van barmhar
tigheid over ons land is gegaan ten op
zichte van de politieke delinquenten.
Morgen Is het 4 Mei. Laat het dan
niet nodig zijn, ook zo luidruchtig als
hier te spreken over onze verplichtin
gen. Laten wij stil zijn. Zo stil, dat wij
kunnen luisteren paar het geluid van
de wind en de stem van ons hart en
als wij er nog een gedachte mogen bij
voegen, vergeet dan niet, dat er ook
in Indië rijen graven liggen onder de
palmen in de zon van de tropen. De
„last post" werd ook voor hen gebla
zen,
zou voeren, waren naar schatting rond
15.000 personen aanwezig.
In Berlijn werden de demonstraties
gekenschetst door algemene lusteloos
heid. Naar schatting een 250.000 mensen
stroomden naar de Unter den Linden,
waar zij echter meer aandacht hadden
voor de kraampjes dan voor de commu
nistische sprekers. Enkele huizen-ruines
daarvandaan stonden de socialisten en
luisterden naar een anti-communistische
spreker, die echter evenmin veel ap
plaus oogstte.
In Plymouth sprak de Britse minis
ter-president, Clement Attlee, op een
grote Mei-demonstratie, waar hij o.m.
verklaarde, dat Rusland een nog 'even
grote politiestaat was als in de dagen
van de Tsaren.
In Hyde-park te Londen vond een
communistische betoging plaats op het
zelfde ogenblik, dat in een andere hoek
van het park een betoging van de fas
cistische Mosley-volgelingen plaatsvond.
De politie moest alle materiaal laten
aanrukken om te voorkomen, dat de be
togers met elkaar in botsing kwamen.
Te Wenen demonstreerden 330.000
mensen, van wie naar schatting van de
politie 300.000 socialisten waren en
30.000 communisten.
In Rome was alles ordelijk. Katho
lieke en andere anti-communistische
vakverenigingsleden verlieten de voor
naamste bijeenkomst, waaraan 50.000
mensen deelnamen, omdat deze vol
gens hen een linkse politieke demon
stratie was geworden.
30.000 socialisten hebben onder leiding
van Spaak, de Belgische eerste minister,
door hét centrum van Brussel gemar
cheerd.
Te New York werden twee optochten
van resp. 25.000 en 75.000 man gehouden,
de eerste van linkse zijde en de vak
verenigingen, de andere door het Oud-
strijderslegioen.
De Britse plaatsvervangend minister
van Oorlog Emanuel Shinwell, die in de
winter van 1946-'47 als minitser voor de
brandstoffenvoorziening ernstige critiek
te verduren had naar aanleiding van
het tekort aan brandstoffen, heeft Zon
dag te Edinburgh verklaard, dat de plan
nen voor de nationalisatie van de kolen
mijnen niet goed waren uitgewerkt.
„Men heeft bij de voorbereiding van de
nationalisatie te weinig aandacht ge
schonken aan de details, en de nationali
satiewetgeving kwam dus tot stand
zonder de nodige blauwdrukken, met
behulp waarvan wij verder hadden kun
nen komen in de goede richting," aldus
de minister.
„Toen de mijnindustrie werd genatio
naliseerd na vijftig jaar op het pro
gramma van de Labourpartij te hebben
gestaan dachten wij, dat wij er alles
van wisten. Maar wij wisten er niets
van. Bij de voorbereiding der natio-
nalisatiewetten stieten wij op zeer grote
moeilijkheden en nu de leiding in han
den is van een publiek lichaam doen
zich steeds meer moeilijkheden voor.
Wij moeten zeer voorzichtig zijn, dat
deze moeilijkheden niet het gehele na
tionalisatieplan vernietigen en het on-
mqgelijk maken verdere nationalisaties
uit te voeren.'*
Niet alleen de communisten en socialisten
maar ook de R. P. Fhield een manifesta
tie in het park „St. Cloud" te PaAjs. Gene.
raai Charles de Gaulle werd door zijn nol-
gelingen enthousiast op de schouders
genomen en rondgedragen.
In een onderhoud met Aneta heeft de
plaatsvervangende voorzitter der Ned.
delegatie in de onderhandelingen met
de republiek, jhr. mr. H. L. F. K. van
Vredenburch, een aantal vragen over
deze onderhandelingen beantwoord.
„Het vraagstuk van de handhaving
der Ned. souvereinitelt tot aan het tijd
stip der totstandkoming van de Unie
en van de Verenigde Staten van Indo
nesië is niet discutabel" zei hij o.m-
Vraag: Hoe komt het, dat de republiek
nog steeds is toegestaan o-a. een eigen
leger en buitenlandse betrekkingen te
onderhouden?
Antwoord: De Ned. delegatie heeft
zich op het standpunt gesteld, dat aan
de republikeinse regering een redelijke
tijd diende te worden gelaten om haar
positie in overeenstemming te brengen
met de beiderzijds onvoorwaardelijk
aanvaarde beginselen der op de „Ren
ville" gesloten overeenkomst. Voorzover
kan worden nagegaan, heeft sedert
17 Januari de republikeinse regering in
dit opzicht practisch nog niets gedaan.
Hef wordt hoog tijd, dat er in deze on
bevredigende situatie verandering komt.
Vraag: Stelt u bij de onderhandelingen
de afschaffing van de republikeinse
strijdkrachten, de buitenlandse betrek
kingen der republiek en andere met de
Ned. souvereiniteit in strijd zijnde orga
nisaties, op een lijn.
Antwoord: In beginsel wel, doch in
feite niet. De omvang der repub-bui-
tenlandse betrekkingen bijv. heeft niet
veel te betekenen, zodat wat dit betreft
de situatie, met wat goede wil van de
republiek zonder veel moeite zou kun
nen worden geregulariseerd. Onzerzijds
kan niet worden verwacht, dat de repub.
regering van de ene dag op de andere
de T. N. I. en andere strijdformaties zou
kunnen demobiliseren of zou doen op
gaan in andere formaties. Dit laatste
dient een geleidelijk proces te zijn dat,
in onderling overleg en samenwerking,
overigens zeer wel tot een bevredigende
oplossing zou kunnen worden gebracht.
In ieder geval zou deze overeenstem
ming moeten worden bereikt, wil er een
politiek accoord tot stand komen.
Vraag: Verstaat u onder „buitenlandse
betrekkingen" ook de economische rela
ties, die de repub. regering met het
buitenland heeft aangeknoopt?
Antwoord: Ongetwijfeld. Bovendien is
hetgeen de republiek op dit gebied
heeft ondernomen, weinig verheffend,
en geëigend, om Indonesië in het bui
tenland een weinig gunstige reputatie te
bezorgen.
Verwacht mag worden, dat in Mei al
die vraagstukken zullen worden bespro
ken, waarover overeenstemming moet
worden bereikt.
Met 170 stemmen en 1 onthouding is
in de Belgische Kamer het wetsont
werp tot goedkeuring van de overeen
komst tussen België en Nederland en
België en Frankrijk met het oog op de
gemeenschappelijke controle aan de
douanekantoren aangenomen.
grote bloembakken aangebracht met
witte en lila hortensia's.
Het was een feestelijk gezicht toen
om 9 uur de Pauselijke Internuntius,
Mgr. P. Giobbe, de kerk binnenschreed
oqn de pontificale Hoogmis op te dra
gen, met assistentie van kapelaan de
Wijs als diaken, rector J. Rutten als
subdiaken en de rectoren J. de Groot
en Van der Kraan als troon-diakens.
Mgr. J. P. Huibers, Bisschop van Haar
lem en Mgr. W. Bouter, Bisschop van
Nellore, woonden de plechtigheid bij.
Onder - leiding van dr. A. Kat zong de
schola cantorum op uitstekende wijze de
Missa „Pange Lingua" van Josquin des
Prez. In verheven taal vertolkte de ple
baan de dankbaarheid van de Haarlem
se diocesanen voor de vele genaden, die
God vanuit de kathedraal de mensen
had doen toekomen.
Om drie uur in de middag was de
Kathedraal bezet met zeer vele leden
van de Aartsbroederschap van de H.
Familie. Behalve de leden van de Haar
lemse afdeling v<r St. Bavo waren uit
geheel het bisdom deputaties gekomen
om de plechtigheid bij te wonen, waar
onder het feestgeschenk van de H. Fa
milie zou worden aangeboden.
Mgr. W. Bouter verleende bij deze
feestcongregatie pontificale assistentie.
Pater W. Jonckbloedt C.ss.R. gebruikte
al zijn oratorisch talent om met de
kracht van zijn woorden de schoonheid
te bejubelen van de kathedraal als het
hart van het Haarlemse kerkgebied. Na
de plechtigheid sprak kapelaan P. Botte
lier een inleidend woord op de aanbie
ding van het geschenk en verzocht hij
de plebaan het te gebruiken tot versie
ring van de kerk met een kunstzinnige
schildering. Hij overhandigde daarbij
een oorkonde, waarop de feestgave be
schreven stond. De heer Wildschut, uit
Rotterdam, de initiatiefnemer tot het in
zamelen van geld bij de verschillende
afdelingen der H. Familie, bood hierna
de plebaan op het priesterkoor een en
veloppe aan, inhoudende een bedrag van
4.000.—.
Zichtbaar ontroerd, bedankte deze de
leden van de H. Familie en gaf hij de
belofte volgens het plan in de kathe
draal een waardige en stijlvolle schilde
ring te zullen laten aanbrengen.
In de avonduren waren het weer de
klokken, die de mensen opriepen naar
het kerkgebouw om daar het pontifi
caal Lof bij te wonen. Haarlems Bis
schop, Mgr. J. P. Huibers, celebreerde
dit met assistentie van de zeereerw. heer
N. van Ruyven, sub-regent van het
klein-seminarie Hageveld, als diaken, en
de zeereerw. heer J. de Jong, econoom
van dit seminarie, als sub-diaken. Als
troon-diakens fungeerden de pastoors C.
van Mierlo uit Heemstede en H. Wennen
uit Haarlemmermeer. Tevens waren aan
wezig de kanunniken Mgr. G. van der
Burg, dr. C. J. Henning, C. van Trigt en
plebaan F. Filbry.
In de feestpredicatie schilderde Mgr.
Van der Burg de betekenis van de ka
thedraal voor de gelovigen van het bis
dom: dit is de kerk van waaruit de Bis
schop predikt, de kerk bestuurt en zijn
wetten uitvaardigt.
Een bekroning van deze gloriedag en
van de gehele feestviering was de mede
deling van de plebaan, dat de kathedraal
tot Basiliek was verheven. In het kort
gaf hü een verklaring van de betekenis
van dit woord en de grote eer, die daar.
aan verbonden is.
Was de blijdschap groot onder de pa
rochianen van St. Bavo, dat zij als enige
parochie in ons Bisdom een basiliek be
zitten, groot ook is de vreugde van alle
andere diocesanen, te weten, dat zij in
het hart van Holland een „koningshuis"
rijk zijn, in de ware zin van het woord.
In aansluiting op de hierover reeds
gepubliceerde berichten valt thans te
melden, dat de legerleiding heeft be
sloten alle oorlogsvrijwilligers, die
voor Juni 1946 in Indië waren gear
riveerd,'voor October van dit jaar te
demobiliseren.
Reeds vertrokken de „Johan van Ol-
denbarnevelt" en „Grote Beer" naar ons
land en Mei volgen 1-3 R.I., 1-11 R.I., 1-5
R.I. en 1-4 R.I.. in Juni komen dan aan
de beurt 2-4 R.I.. 1-9 R.I. en het 8ste
bataljon Stoottroepen, in Juli 2-5 R.I. en
2-7 R.I., in Augustus 1-12 R.I. en 1-11
R.I., terwijl in September 2-10 R.I. aan-
en afvoertroepen en de genie zich ia-
schepen.
Hedenavond zal de minister van Bin
nenlandse Zaken mr. dr. P. J. Witte
man over de beide zenders van 20.05 tot
20.15 uur een rede houden over „Steun
Wettig Gezag".
De Naaldwijkse politie is, In samen
werking met de Haagse recherche, ei
in geslaagd enig licht te brengen in d<
duistere moord te Naaldwijk.
Tijdens het verhoor heeft de Duitser S.
bekend, er met de vroegere knecht van
't Hoen, Z. genaamd, in de avond van
Zaterdag 24 April op uitgetrokken
te zijn om met het geladen pistool en
een masker voor de tuinder te dwin-
gen, geld af te geven. Omdat 't Hoen
zich te weer stelde, had S., om hem
schrik aan te jagen, zo verklaarde hij,
geschoten in zijn richting.
De Hagenaar B., die ook was gearres
teerd, bleek niets met het misdrijf te
maken te hebben. Hü werd op va^je
voeten gesteld.
