Amerika stelt voor de geschilpunten
met Rusland te bespreken
het
Sovj
et-regering gaat met
voorstel accoord
Duidelijke taal
van Natsir
I
w
t
Zwaar weer boven ons land
12 MILLIOEN TON KOLEN UIT DE MIJNEN?
Waarheen
Ontroerende plechtigheid
op Erebegraafplaats
H
BENDEN ONDER LEIDING VAN JAPPEN
VERWEKKEN NOG ONRUST
De overval bij
Cheribon
Velserbrug door bliksem getroffen
Radiorede H.M.
de Koningin
„Als onze vrijheid opnieuw wordt
bedreigd
Tot hoofd en hart
v.
Toezicht op uitleen
bibliotheken
MOLOTOV SCHAKELT DE HUIDIGE RUSSISCHE
POLITIEK ALS OORZAAK BIJ VOORBAAT UIT
Bezorgdheid van de V.S.
toegenomen
Republiek uitgenodigd leden aan te wijzen
voor een Nedeconomische delegatie
Krijgsgevangenen uit
Djocja teruggekeerd
Republiek de jure en
de facto erkend
Tweehonderd a drie
honderd doden en
gewonden
GROTE SCHADE IN HET
WESTLAND
Gezelligheid van het huiselijk leven in de
wintermaandenis er mee gemoeid
MECHANISATIE VAN DE
K0LENWINNING
Morgenavond om
half zes
Beëdiging van prinses
Juliana
Ere-begraafplaats te
Bloemendaal
REDE MINISTER
MANSHOLT
Het weer.
DINSDAG 11 MEI 1948
72ste JAARGANG No. 24148
DE SPANNING TUSSEN DE V.S. EN DE SOVJET-UHIE
De actie van communistische
minderheden
Mening der Sovjet-regering
8en
tem.
De grief tegen het Marshall
plan
iSPi
(Van onze Limburgse redacteur)
We zijn nu,in de vijfde maand van 1948 al een flink eind opgeschoten
cn nog kunnen we niet met zekerheid zeggen of we de 12 mülioen ton
productie in onze mijnen zullen halen. Dat is nochtans een probleem van
nationale betekenis. Het omvat zowel aangelegenheden van economisch
herstel als van betalingsbalans, want enige millioenen ingevoerde tonnen
steenkool betekenen grote bedragen aan vreemde, harde valuta. Ook de
gezelligheid van het huiselijk leven gedurende de zes stookmaanden, het
koude seizoen dat ons dwingt binnen te blijven, is ermee gemoeid.
Meer succes had men onder de poli
tieke delinquenten, van wie er een 2600-
H. M. de Koningin zal
Woensdag 12 Mei om 17.30
uur een radiorede houden
voor Nederland en de Over
zeese Gebiedsdelen. Voor
Nederland zal de rede uit
gezonden worden over beide
Hilversumse zenders.
In strijd met de Grondwet?
Geen uitvoering grote plan?
Het is voor velen moeilijk een
ander iets uit te leggen, zonder er
m te leggen, wat de schrijver of
spreker niet heeft bedoeld.
WONINGVRAAGSTUK
Gem. commissie van
onderzoek
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
telefoon: Redactie 21544; Adverten'ies 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
Directeur: 3. 3. W. Boerriater.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De Amerikaanse ambassadeur in Moskou, generaal Bedell Smith, heeft zes dagen
Seleden een nota aan de Sovjet-Russische regering overhandigd, waarin door de
Amerikaanse regering uitdrukking wordt gegeven aan de bezorgdheid van Amerika
'1 verband met de vijandige houding van de Sovjet-Unie en zowel de vastheid
Van de huidige Amerikaanse politiek als de afwezigheid van agressieve bedoelingen
ttn de zijde van Amerika werden onderstreept. In de nota wordt er de nadruk
°P gelegd, dat, wat Amerika betreft, de deur altijd open blijft voor discussie
en regeling van de geschillen.
In het bericht, waarin Radio Moskou hedenmorgen als eerste deze nota bekend
■naakte, voegde zij er aan toe, dat Molotov de Amerikaanse ambassadeur Zondag
heeft medegedeeld, dat de Sovjet-Unie instemt met het Amerikaanse voorstel om
besprekingen te beginnen over de regeling van de geschilpunten, die tussen beide
h>nden bestaan.
de buitenlandse politiek der V.S. ten
grondslag liggen.
2. De regering der V.S. wil duidelijk
doen uitkomen, dat de V.S. geen vijan
dige of agressieve bedoelingen heeft in
haar betrekkingen tot de Sovjet-Unie.
In de Amerikaanse nota wordt ver
gaard, dat de bezorgdheid en de vast
beslotenheid van het Amerikaanse volk
's toegenomen in verband met de vij-
andige houding, die de Sovjet-Unie toont
®iet betrekking tot het program voor
Europees herstek
Radio-Moskou citeert de volgende
'^ee punten uit de verklaring:
JL tie politiek van ae Amerikaanse
^gering in internationale aangelegen-
- beden is onlangs voldoende definitief
Geworden. Dit geniet de steun van de
^eerderheid van het Amerikaanse volk.
~eze politiek zal in de toekomst ener-
worden voortgezet. Binnenlandse
Politieke overwegingen, zoals bijvoor
beeld de a.s. verkiezingen, hebben in
bet geheel geen invloed op deze politiek.
De Amerikaanse' regering is er zich
"ewust van, dat de communistische or
ganisaties op verschillende plaatsen de
burning verbreiden, dat een naderende
®conomische crisis in de V.S. spoedig
leiden tot een wijziging in de Ame
rikaanse politiek. Zelfs degenen, die in
dergelijke verklaringen volharden, moe-
begrijpen, dat een economische cri-
fls in het geheel geen invloed zal heb
ben op de industriële capaciteit der V.S.
f °P de fundamentele factoren, die aan
In feite zouden vele elementen in de
buitenlandse politiek der V.S., die op
het ogenblik zulke scherpe tegenwer
pingen van de zijde der Sovjet-pers uit
lokken, nooit zijn ontstaan, indien er
voor de V.S. geen noodzaak had bestaan,
aan de andere landen hulp te brengen
met het doel hun politieke onschend
baarheid te beschermen tegen pogingen
van de zijde van communistische min
derheden om de macht te grijpen en
regeringen te vormen, die ondergeschikt
zijn aan buitenlandse belangen. Indien
deze pogingen ophouden, dan zal de
noodzaak van zekere manifestaties in
de buitenlandse politiek der V.S., die
klaarblijkelijk te Moskou ontevredenheid
wekken, verdwijnen.
Op 9 Mei ontving Molotov generaal
Bedell Smith en hij verklaarde, dat de
Sovjet-regering een positieve houding
innam tegenover de Amerikaanse wen
sen om de betrekkingen tussen beide
landen te verbeteren. Hij verklaarde
zich accoord met het voorstel om be
sprekingen te beginnen om de geschil-
De Nederlandse delegatie heeft in
«aam
van de Nederlandse regering de
JUpublikeinse regering uitgenodigd ver-
:ef>enwoprdigers aan te wijzen, die als
3 van de Nederlandse delegatie zullen
■welnemen aan de conferentie van de
Jbenomische commissie voor Azië en het
/erre Oosten, welke de volgende maand
Ootacamund in India zal worden ge
houden.
Naar Aneta uit Tasikmalaja verneemt,
18 het in de omgeving van deze plaats
b°g steeds onrustig.
Enige benden, welke onder leiding van
bpanncrs staan, maken deze streek
b°g onveilig. Nederlandse troepen tre-
^n hiertegen voortdurend op.
Dij 'n onlangs uitgevoerde zuiverings
actie zyn twee Japanners gedood, terwijl
groot aantal onruststokers gevangen
lohomen werd.
Alle zes Nederlandse krijgsgevangenen
Djocja zijn te Batavia gearriveerd,
y^er het algemeen was het hun wel
rbn te zien, dat zij geruime tijd een
yDjheidsberovlng hadden ondergaan. Zo
Ie soldaat J. H. Hicks uit Schiedam
b^s twee jaar in gevangenschap ge-
en de marinier tweede klasse J.
Vredensbregt bijna anderhalf jaar.
h De anderen zijn gedurende de politio-
bbie actie in republikeinse handen ge
ilen.
G. Sleegers uit Deume (N.B.) ver-
3e, dat hij in het hospitaal te Djocja
gbbfgaans een goede behandeling heeft
fbhoten. J. A. Dierendonck uit Vlissin-
zeide, dat hij in de Djocjase gevan-
s ook redelijk was behandeld, maar
{jchti-'^Publikeinse minister van Voor-
boiid bloh. Natsir, heeft in een onder-
Sub,i«"t Antara verklaard, dat de re-
»°or 3e jure en de facto is erkend
ïacbj y^schillende landen en alleen de
Ne# »r. verschillende grote mogend-
rwbiten'n f'* is> dat 3e republiek reeds
°k j. n3se betrekkingen onderhoudt,
h staan feit. aldus Moh. Natsir, het
ba 3er X.N.I., het leger, dat ook
\yb- Dicke overeenkomst blijft be-
fcl0,'3ent^|a,ls bestaat moet beschouwd
u;b So *'s stenen voor de vestiging van
Wi 3ic »ffein.e Negara Indonesia Seri-
a"dsf, c'sen strijdkrachten en bui-
e betrekkingen heeft.
tot hij daar arriveerde had hij veel
moeilijkheden met de -TNI, terwijl de
behandeling te wensen overliet. In de
gevangenis had hij echter sinds zijn
aankomst in September 1947 geen post
mogen ontvangen en ook niet mogen
schrijven. Sergeant I. C. Mos uit Rotter
dam en soldaat G. A. Steerrvoorden uit
Noordwijk hadden beiden in het Djocja-
hospitaal gelegen, hadden bezoek mogen
ontvangen en post per Rode Kruis-
forrr.ulier gekregen en verstuurd.
De Nederlandse militairen wisten niet
wat er verder met hen zou gebeuren na
aankomst te Batavia, maar hoopten
spoedig naar huis te mogen vertrekken.
punten, die tussen beide landen bestaan,
te regelen.
Radio Moskou voegt hieraan toe: „Te
zelfdertijd verklaarde Molotov, dat de
Sovjet-regering het nodig acht mee te
delen, dat zij het niet eens kan zijn
met de Amerikaanse regering, dat de
oorzaak voor de huidige onbevredigen
de toestand de politiek is van dë Sovjet-
Unie in Oost-Europa en de vergroting
van de invjoed der Sovjet-Unie.
„De verklaring van de Amerikaanse
regering zegt, dat bepaalde maatrege
len op het gebied der buitenlandse po
litiek der V.S. in andere landen, welke
maatregelen ontevredenheid van de zijde
der Sovjet-unie verwekken, het resul
taat zijn van de invloed van de Sovjet-
Unie op de binnenlandse aangelegen
heden van deze Oost-Europese landen.
De Sovjet-regering kan niet accoord
gaan met een dergelijke uitleg". Molotov
verklaarde, dat er sedert de oorlog in
de landen van Oost-Europa ernstige de
mocratische veranderingen hebben
plaats gevonden. Het zou onjuist zijn
deze veranderingen toe te schrijven aan
inmenging van de Sovjet-Unie.
In de Sovjet-verklaring wordt voorts
gezegd, dat, indien de kwestie van het
economisch herstel van de Europese
landen werd opgelost op de basis van
de internationale economische samen
werking binnen het kader der V.N., er
geen redenen zouden zijn voor een ne
gatieve houding van de Sovjet-Unie.
De Sovjet-regering acht het nodig
te verklaren, dat de huidige onbe
vredigende toestand der Sovjet-Rus
sischAmerikaanse betrekkingen en
de spanning in de internationale toe
stand een gevolg zjjn van de politiek
der V.S. gedurende de jongste periode.
Deze wordt in de eerste plaats aange
moedigd door de stappen, die de V.S.
hebben genomen in de richting van
de steeds grotere ontwikkeling van
het netwerk van militaire, marine- en
vliegtuigbascs in alle delen van de
wereld, met inbegrip van gebieden in
de buurt van de Sovjet-Unie.
Militaire zegslieden, die uit Cheribon
te Batavia zijn teruggekeerd, bevestig
den vandaag het United-Pressbericht,
volgens hetwelk duizend Indonesiërs,
gewapend met bamboesperen, een aan
val hebben gedaan op een Nederlandse
legerafdeling te Koenjngan in het ge
bied van de zeehaven Cheribon. Vol
gens hun mededelingen waren de In
donesiërs blijkbaar van mening, dat
de Nederlandse post gedemobiliseerd en
ongewapend was, doch toen zij deze
post naderden openden de Nederlan
ders het vuur uit machine-geweren,
tengevolge waarvan de Indonesiërs
tweehonderd a driehonderd man aan
doden en gewonden verloren. Neder
landse officieren hebben het incident
nog steeds in onderzoek. De botsing
speelde zich af op door de Nederlanders
bezet gebied. Aan Nederlandse zijde
werden geen verliezen geleden. Naar
vernomen wordt voeren de Nederlan
ders in de omgeving thans een zuive
ringsactie uit
Een officiële Nederlandse woordvoer
der bevestigde het incident, doch was
niet in staat bijzonderheden te ver
strekken, waarbij hij er op wees, dat
dit in strijd zou zijn met de Renville-
overeenkomst, die dergelijke gebeurte
nissen onder militaire censuur plaatst.
Hij voegde er aan toe dat de Nederlan
ders geen communiqué zouden uitge
ven.
Inmiddels wordt bekend, dat militai
re waarnemers van de UNO bezig zijn
een neutraal onderzoek naar het inci
dent in te stellen.
De Bond van ex.Politieke Gevangenen herdacht gisteren de 10e Mei op het Erekerkhof
te Bloemendaal. Minister Mansholt hield daarbij een toespraak
Tijdens hej zware onweer, dat zich
Maandagmiddag boven ons land ont
lastte, is de Velserbrug over 't Noord
zeekanaal door de bliksem getroffen
met het gevolg, dat de bovenleiding
van het electrische spoorwegnet on
klaar raakte. Van half zes tot half elf
moest het verkeer tussen Haarlem en
Uitgeest over een spoor worden geleid.
Ook de hoofdstad heeft zijn deeboge-
kregen van de onweersbuien, die in een
breed front sedert 12 uur van het Zui
den uit over ons land trokken. Een
vrachtwagen met reclameborden was
een gemakkelijke prooi voor de ruk
winden en tot tweemaal toe bracht het
heen en weer zwiepende gevaarte de
levens van de voorbijgangers op de
Dam in gevaar, gelukkig zonder ern
stige gevolgen. Brandweerauto's gier
den even later met sirenegeloei door
de straten naar het postkantoor, waar
uit rookwolken opstaken: er zou blik
seminslag zijn in de radiokamer. Het
was slechts de dieselmotor, die werd
aangeslagen voor de lichtvoorziening
van het gebouw....
Het stadhuis kreeg ook alarm.
Hier sloeg het hemelvuur in de
vlaggestok, die versplinterd werd.
De landbouwer Brekelmans in het ge-
hucht Giersbergen onder de gemeente
Drunen vond in het bos een nest met
acht jonge wilde zwijnen. De ouders van
deze diertjes hebben de vlucht genomen
en nu probeert Brekelmans ze met de fles
groot te brengen. Of hij ze ook vet kan
mesten
In de grond is het een kwestie van
arbeidskrachten, een probleem, dat zich
moeilijk oplossen laat. Momenteel wer
ken in onze mijnen ongeveer 40.000 man,
van wie zowat 26 000 ondergronders, de
echte delvers. waar het om gaat. De
zware, vuile en gevaarlijke arbeid in
,,'s aardrijks ingewand" is niet geliefd
bij de West-Europeanen, bij de Neder
lander, die nog maar weinig mijn-tradi
tie heeft, allerminst.
In normale jaren vormden de vreem
delingen: Duitsers. Polen. Slovenen enz.
een aanzienlijk deel der bemanning, die
overigens toch steeds voor ongeveer de
helft uit geboren Limburgers bestond.
Nederlanders uit andere provincies wa
ren er ook wel genoeg, doch ze bleven
gewoonlijk niet langer dan onvermijde
lijk in het bedrijf: velen werkten boven»
gronds, wat men nauwelijks echte mijn-
arbeid noemen kan.
De aanvulling van de gelederen der
delvers blijft een der grote zorgen voor
de leiding onzer bedrijven. In sociaal
opzicht geraakten de mijnwerkers in
goede conditie; de veiligheid in onze
kolengroeven mag men voorbeeldig
noemen; er worden flinke lonen met
kindertoeslagen enz. uitbetaald; er
kwam een meer bevredigende regeling
der pensioenen, en tochMen heeft
aanvulling geprobeerd met een werf-
actie door heel het land. die geen vol
doende resultaten opleverde.
tal in de mijnen werkt. Over hun pres
taties is men wel tevreden, doch men
moet er op rekenen, dat de meeste na
hun straftijd wel elders pogen onder dak
te komen. Enkele jaren kan men op het
gros nog wel rekenen: ook zullen hon
derden aan de mijnen getrouw blijven,
doch het personeelsprobleem vermogen
zii niet op te lossen. Een paar duizend
jonge Polen heeft men hierheen gehaald.
Men hoopt, dat ze hier kunnen aar
den, doch moet nu reeds constateren, dat
zelfs deze mannen, die uit een land met
lager levensstandaard komen, wel eens
pogen ander werk te vinden.
Hoe het met de propaganda voor ar
beid in de mijnen, gevoerd in Indonesië
zelf en op de schepen naar patria onder
weg. verloopt, kan men nu nog niet
weten; de actie werd met zorg en in
zicht, met veel moeite en kosten onder
nomen. we hopen dus het beste. Ze kan
van veel belang wezen, doch vermag
uiteindelijk het probleem al evenmin op
te lossen.
En toch: we willen en moeten de 12
millioen ton kolen halen en handhaven;
we willen en moeten zelfs meer opleveren.
De arbeidsprestatie per man en per
dienst zal wel weinig meer verhoogd
kunnen worden, de bemanning nauwe
lijks meer uitgebreid waarmee ook
nog andere problemen als huisvesting,
verbonden zijn van de gunstige ge
volgen ener hoogst twijfelachtige grëns-
correctie maken we ons weinig wiis. We
geraakten op een productiepeil van ruim
11 millioen tonWat nu?
Er schijnt nog maar ene mogelijkheid
over te blijven om uit de impasse te
raken: mechanisatie der kolenwinning,
waardoor meer kolen gedolven kunnen
worden met evenveel en desnoods min
der personeel.
Er bestaan natuurlijk volmaakter
werktuigen om kolen los te werken
dan hak of voorhamer. Het effect daar
van hangt veel af van de ligging der
kolenlagen en deze is, over het alge
meen in ons Geleenbekken, met zijn hin
derlijke storingen enz., niet zo gunstig.
Niettemin opent deze methode, te com
bineren, met meer individuele pro
ductie, perspectieven.
Er worden nu, in enkele mijnen, proe
ven genomen met z.g. schrapbakken en
kolenploeg. Omtrent deze technieken
kan men in het bedrijfstijdschrift onzer
mijnen gedetailleerde beschrijvingen
aantreffen. Bij de schraper bedient men
zich van beitels, die de onderkant der
koolwanden losmaken, waardoor ook de
bovenkooi naar heneden valt en in de
bakken wordt weggevoerd. De kolen-
ploeg vertoont hiermede verwantschap.
Ook deze woelt de benedenlaag van de
kolenpijler los, waardoor het bovenste
deel der lagen vanzelf naar omlaag valt.
De vrijgekomen kolen geraken op een
transportband, die ze verder vervoert.
Beide systemen werken met jlectrisch
gedreven lieren. Zo ziet deze vorm van
mechanisatie, in enkele woorden ge
schetst, er uit.
Men is nog in de phasë der proefne
mingen. Van welke omvang 'de mecha
nisatie in deze mijnen kan worden,
weet men nog niet, zeker niet algemeen,
doch wel aanzienlijk. Natuurlijk gaat er
ook nog heel wat tijd overheen eer ze,
waar mogelijk, is doorgevoerd. Ze be
hoeft onze „kompels" dus niet te ver
ontrusten. De meningen onder dé arbei
ders hieromtrent schijnen zeer verdeeld.
Er zijn er, die vrezen dat schraper-
bakken en kolenploeg de houweel wei
eens overbodig zouden kunnen maken.
Optimisten merken daartegen op, dat
dit zo'n vaart niet lopen zal en ook dat
de ingewikkelde werktuigen bediening
en toezicht vorderen, wat evenwel be
trekkelijk lichte arbeid wezen moet. „Er
zit wat in", zou de algemene indruk van
alle betrokkenen, ingenieurs, opzichters
en arbeiders, wezen.
Ook in het naburige kolenbekken
der Belgische Kempen stelt men be
lang in deze experimenten. Een onzer
mjjnbouwkundigen hield alreeds te
Hasselt een voordracht erover voor
Vlaamse ingenieurs.
Een hoofdambtenaar, die aan het
telefoneren was, kreeg een schok,
maar kwam verder met de schrik
vrij. Na ruim drie kwartier slag
regen en zwaar onweer was de bui
overgetrokken en hernam het ver
keer weer zijn normale loop.
Om half twee bereikte het onweers
front al Eindhoven waar het onweer
met zware hagelval vergezeld ging. Be
halve deze frontale onweersbui, waar
bij de lucht opvele plaatsen een zeer
dreigend uiterlijk vertoonde, ontstonden
in de Noordelijke provincies reeds
vroeg in de middag enkele losse buien.
Het frontale onweer arriveerde daar
pas tegen 8 uur in de avond.
In Zeeland werden op vele plaatsen
eerst later in de avond de eerste on
weersbuien gemeld.
In het Westiand hebben de gewassen
te velde, vooral de aardappelen, andij
vie, sla en bloemkool erg geleden. In
Monster en Naaldwijk, waar het onweer
het hevigst was, ging het licht een half
uur uit. De enige melding van bliksem
inslag uit het Westiand bereikte ons uit
Maasdijk, waar een woonhuis werd ge
troffen. De schade was gering.
Reizende Rotterdammers werden on
aangenaam verrast door de mededeling,
dat het treinverkeer met Den Haag ge
stremd was. Te Leidschendam sloeg na
melijk de bliksem in de bovenleiding.
Tussen 15.57 en 16.27 stond daardoor t
verkeer tussen Den Haag en Rotterdam
D.P. stil. Overigens was dit niet de eni
ge blikseminslag, die het treinverkeer
vertraging bezorgde. Tussen Voorburg
en Den Haag werd de lijn naar Utrecht
troffen. Bij 's-Hertogenbosch werd de
brug over de Dieze door de bliksem ge
troffen. De brandweer te Leiden moest
vijftien maal hulp bieden voor bliksem
inslag, omgewaaide schoorstenen, onder
gelopen kelders enz.
Naar wij vernemen zal de beëdiging
van H.K.H. Prinses Juliana als Regen
tes van het Koninkrijk plaats hebben in
de verenigde vergadering van de Sta-
ten-Generaal, welke tegen Vrijdag 14
Mei a.s., des middags te kwart voor twee
is bijeengeroepen.
Naar het ANP. verneemt is binnen
kort een beslissing van de Kroon te ver
wachten over de vraag of de gemeente
lijke commissies van toezicht op uitleen
bibliotheken in strijd zijn met art. 7
(Persvrijheid) der Grondwet. De bond
van Bibüotheekhouders heeft bjj de
minister, van Binnenlandse Zaken ge
klaagd over het gemeentelijk toezicht,
dat hier en daar bestaat op de uitleen
bibliotheken, met name over de bepaling,
dat de bibliotheekhouder verplicht is op
aanwijzing van B. en W. bepaalde
boeken uit de bibliotheek te verwijderen.
De heer K. R. van Staal, voorzitter
van de Nederlandse vereniging van ex-
politieke gevangenen uit de bezettings
tijd, heeft gisteravond in het Concertge
bouw te Haarlem medegedeeld, dat de
Ere-begraafplaats in de duinen van
Bloemendaal niet in de vorm gereed
komt zoals zich de commissie, die hier
voor verantwoordelijk is, heeft voorge
steld. De financiële toestand is zeer pre
cair, zelfs zo, dat het de vraag is, of
men de kosten, verbonden aan de hui
dige beperkte opzet, wel dragen kan.
Graaf Sforza heeft besloten zijn can-
didatuur in te trekken, 'omdat nij niet
verwacht, door een ruime meerderheid
op de presidentszetel te worden ge
plaatst. De Christen-Democraten stellen
nu vice-minister-president Luigi Einau-
di als candidaat.
(Van een bijzondere medewerker)
Waarheen moeten we met onze
kinderen, die over enkele maan
den de zesde klas der lagere
school doorlopen hebben?
Daar er nog steeds ouders zijn, die
begrijpelijkerwijs niet op de hoogte van
de leerplichtwet zijn, zullen we eerst
even vaststellen, welke leerlingen na
afloop van dit leerjaar niet meer leer
plichtig zijn.
Voor 1948 en 1949 geldt nog de vol
gende regeling:
Op de eerste plaats: iedere leerling is,
bij het bereiken van de 14-jarige leef
tijd, niet meer leerplichtig; hij kan
dus op z'n 14de verjaardag onmiddellijk
van school.
Vervolgens is niet meer leerplichtig
iedere leerling, die een leertijd van
zeven jaren heeft doorlopen, en wel
zeven opeenvolgende leerjaren, en die
bovendien in het zevende leerjaar der
tien jaar geworden is. Wie dus eenmaal
doubleert, blijft na zeven jaar school
bezoek aan het eind van de 6de klas
nog leerplichtig, ook al zou hij in die
klas dertien jaar geworden zijn. Prac-
tisch worden alleen zij, die op de lagere
school in klas 6 of lager veertien jaar
worden, vrij van leerplicht.
Voor zijn dertiende jaar kan dus nie
mand de school verlaten; bovendien
moet ook de klas, waarin een leerling
dertien jaar geworden is, nog afgemaakt
worden.
Het kan dus gebeuren, dat een leer
ling/ na zes jaar lager onderwijs en één
jaar Ulo, nog leerplichtig blijft, omdat
hij aan het eind van het zevende jaar
nog 12 jaar is. De meeste leerlingen
zullen dus, tënzij zij 14 jaar geworden
zijn, na de zesde klas een jaar ar der
dan lager onderwijs moeten volgen.
Natuurlijk rijst hier dan de vraag:
wat voor onderwijs? We hebben deze
kwestie al meerdere malen besproken,
zodat we dit keer volstaan kunnen met
de mededeling, dat V.G.L.O., Ulo, H.B S
Lypeum en Gymnasium de ieder voor
zich geschikte leerlingen van de lagere
school overnemen, onverschillig of die
leerlingen elf, twaalf jaar of ouder zijn.
Anders wordt de kwestie als het be
treft de overgang naar Ambachtsschool
of naar dagscholen voor bepaalde vak
ken (bakker, kleermaker enz.). Voor
toelating tot die scholen wordt geëist,
dat de leerling gedurende zeven jaren
lager onderwijs genoten en tenminste
zes klassen der lagere school doorlopen
heeft. Deze bepaling heeft dit enigszins
vreemde gevolg, dat de leerling, die vlot
achter elkander de zes leerjaren door
lopen heeft, van de zesde Uit niet naar
Ambachtsschool e. d. kan, terwijl de
leerling, die eenmaal is blijven zitten,
via de zesde klas wel naar laatstgenoem
de scholen kan overgaan. Eisis dus
hier: zeven jaar lager onderwijs en de
zesde klas doorlopen hebben.
Wjj mogen aan deze korte uiteenzet
ting nog even deze raad toevoegen:
wacht niet te lang met het ik ten in
schrijven der leerlingen voor nieuwe
scholen. Het is nu de tijd daarvoor.
Laatkomers veroorzaken zich zelf moei
lijkheden en teleurstellimgen.
et was een lange stoet van ernstige, ingetogen mannen en vrouwen, die
gisteren op de jaarlijkse herdenkingsdag van de 10e Mei 1940 door Haarlems
straten trok, op weg naar de Erebegraafplaats in de stille duinen, om voor
de derde maal na de bevrijding te herdenken hen. die tijdens de bezetting in
concentratiekampen of door fusillering het leven lieten. Moeilijk was voor velen
deze gang van anderhalf uur in de felle zon, die achter een donker dreigende
lucht schuil ging, toen de stoet het Erekerkhof genaderd was en de plechtigheid
begon.
En aan het einde van de herdenking, terwijl de talrijke deelnemers de gewijde
plaats verlieten, wierp de zon uit een zich openbrekende wolk een glanzende
stralenbundel/ als een teken des hemels, op het hoog boven de duinen oprijzende,
verlaten kruis....
Meer dan duizend leden van de Ned.
Bond van ex-politieke gevangenen, uit
alle delen van het land. namen deel aan
deze devote tocht, begeleid door het
sombere rhythmische geroffel van de
met zwart omfloerste trommels en de
treurmuziek van de muziekcorpsen „Jo-
hez", der Haarlemse Politie en de band
der Haarlemse Padvinders. De Harmo
nie „Crescendo" opende de plechtig
heid op de begraafplaats, welke werd
bijgewoond door een vertegenwoordiger
van H.M. de Koningin, kapt.-adj. Bühr-
man, met een „Wilt heden nu treden",
waarna minister S. Mansholt een tref
fende toespraak hield.
Het is acht jaar geleden, aldus spr.,
dat Nederland plotseling werd be
trokken in een conflict, waarmee het
leven van millioenen mensen gemoeid
was. Van die gedenkwaardige dag in
Mei 1940 af werden wij voorgoed in
het wereldgebeuren opgenomen en
werd een lange periode van neutra
liteit afgesloten.
Het is goed, dat wij juist op de 10e
Mei dit in herinnering roepen en allen,
die gedurende de vijf jaren van bezet
ting gevallen zijn, eerbied en dank be
tuigen voor het offer, dat zij brachten
voor de bevrijding van ons vaderland,
dat zij zo innig lief hadden, aldus de
Minister, die zich voorts afvroeg, wat
de doden zouden zeggen van de wereld,
waarin Wij thans leven en waarin de
neiging bestaat, om zo snel mogelijk de
moeitevolle strijd te vergeten. Spr.
haalde de figuur van Willem van Oran
je voor de geest, die, evenals de man
nen van het verzet, vele van zijn idea
len niet in vervulling heeft zien gaan
en schetste de verknochtheid van het
Nederlandse volk jegens H. M. de Ko
ningin, die voor ons het symbool van
de vrijheid is géworden. Wij weten, zo
ging spr. voort, dat zij die hun leven
gaven niet voor niets gestorven zijn en
al is niet alles gegaan zoals we hadden
gehoopt en gewenst, toch doet dit niets
af aan de waarde van het verzet.
Wij moeten bereid zijn, ons weer
krachtig te verzetten, ais onze vrijheid
opnieuw wordt bedreigd, aldus de Mi
nister, die in dit verband wees op
Tsjechoslowakije en het gevaar uit het
Oosten. Spr. deed tenslotte een drin
gend beroep op de jeugd, om de zware
verantwoordelijkheid. die op haar
schouders is gelegd, toch te beseffen.
Zij dient, zo eindigde hij, gereed te zijn
om de fakkel der vrijheid over te ne
men en hoog te houden.
Hierna sprak de vice-voorzitter van
het hoofdbestuur, mr. Aalders, een kort
woord, waarin hy zeide, dat men, ver
enigd in geloofsvertrouwen, eensgezind
heid en opofferingsgezindheid, niet al
leen gekomen was om de gevallenen te
eren, maar ook om zich te bezinnen
op de plicht voor heden en toekomst,
zowel tegenover de nagelaten betrek
kingen als tegenover vaderland en volk.
Indien wij allen de idealen van de ver
zetshelden nastreven en op de Almach
tige God vertrouwen, dan behoeven wij
niet te twijfelen, maar kunnen wü zeker
zijn van het herstel van ons land en
van Europa.
Mevr. E. Hannemavan Maasdijk
declameerde op gevoelvolle wijze enige
verzetsverzen en het koor „Zang en
Vriendschap" bracht stemmige zang
ten gehore.
Tot slot van deze plechtigheid op de
Erebegraafplaats legde kapt.-adj. Bühr-
man op het middelste graf een krans
namens Hare Majesteit, waarna ook het
Verwachting tot Woensdagavond:
Aanvankelijk nog plaatselijk en
kele regenbuien of onweer. Hier en
daar ochtendmist. Over het alge
meen weinig wind en ongeveer nor
male temperatuur voor de tijd van
het jaar.
Zon 4.5120.22, maan op 6.42.
bestuur van de bond en vele anderen
kransen en bloemen neerlegden.
Des avonds was er een by eenkomst
in het Gem Concertgebouw. De grote
zaal, die zich met een aanzienlek aan
tal deelnemers vulde, was versierd met
de vlaggen van vele bevriende naties.
De voorzitter van het uitvoerend comité,
de heer K. R. van Staal, sprak een in
leidend woord en deelde mede, dat een
hulde-telegram aan Koningin Wilhel-
mina gezonden zou worden. De landehjk
voorzitter, mr. B. Stomps, stelde voor.
ook een telegram te sturen aan Winston
Churchill, die op het ogenblik in ons
land verblijft, als een bewijs van er-
kenteiykheid voor zijn voorbeeld van.
onverzettelijk doorzettingsvermogen, in
de strijd voor de vrijheid.
Deze samenkomst, waarby wethouder
D. Geluk namens het gemeentebestuur
tegenwoordig was, werd met fraaie zang,
muziek en declamatie opgeluisterd. Ver
dienstelijke medewerking verleenden
o. m. het koor „Stem des Volks'' o. L v.
Maurice van IJzer, het Haarlems Trio,
de organist dr. B. Drukker, de zangeres
Marthine Kal en mej. M. Hamel als
declamatrice.
Een viertal raadsleden van de fractie
der P.v.d.A. diende enige tijd geleden
een voorstel in, waarin B. en W. van
Haarlem werden uitgenodigd een com
missie ad hoe in te stellen, om op korte
termijn te onderzoeken langs welke
wegen kan worden gekomen tot maat
regelen op het gebied der volkshuis
vesting, die op doelmatige en sociaal
verantwoorde wijze in het woningte
kort voorzien. Ofschoon B. en )V. in
verband met de grote woningnood niets
onbeproefd laten, om zoveel en zo
spoedig mogelijk woonruimten te ver
krijgen, menen zij ook deze mogelijk
heid te moeten aangrijpen om de oplos
sing van de moeilijkheden te bespoe
digen. Zij stellen de raad voor een com
missie ad hoc in te stellen, bestaande
uit de volgende heren: wethouder A.
Angenent. voorzitter, dr. ir. F. Bakker
Schut, H. J. L. Klein Schiphorst, M.
Meijers en D. Spek, leden. Aan de com
missie zullen worden toegevoegd de
directeur van Openbare. Werken, de
wnd.-directeur van Bouw- en Woning
toezicht en de hoofdadministrateur ter
gemeentesecretarie, de heer H. Meeu-
sen, als secretaris.
Verder vragen B. en W. machtiging
om overeenkomstig de door de minister
van Wederopbouw en Volkshuisvesting
vastgestelde regeling betreffende het
toekennen van premiën ten behoeve
van het verbeteren en of splitsen van
bestaande woningen premiën toe te
kennen tot een bedrag van f 60.000,
waarvan f 45.000 door het Rijk zal wor
den terugbetaald.
