KONINGIN WILHELMINA doet afstand van de troon
na haar gouden jubileum
Gaat de toekomst tegemoet schouder aan
schouder met JULIANA
GEEN GEMEENSCHAPPELIJK
OPPERBEVEL
hoge
li
y
Troonswisseling
REGENTSCHAP VAN DE PRINSES TOT 30 AUGUSTUS
Souvereiniteit der beide landen
erkend en geëerbiedigd
Amerika stelt benoeming voor van
commissaris van de Une
Tot hoofd en hart
Het weer.
beëdigd
STAAT VAN BELEG IN
EGYPTE
President van Italië
donderdag 13 mei 1948
72ste JAARGANG No. 24150
h,
Mlh,
Hare Majesieil de Koningin heefi Woensdagavond over beide zenders de volgende radio
rede uitgesproken voor Nederland en de Overzeese gebiedsdelen. Hare Majesteit zeide:
„Land- en Rijksgenooien:
Als den dag van gisteren herinner ik mij nog den 12den Mei 1889, toen hei veertig jaar
geleden was, dat mijn onvergetelijke vader in Amsterdam werd beëedigd en ingehul
digd.
Waar ik u over hei wederom instellen van hei regentschap van mijn dochter en daar
mede verband houdende plannen voor de toekomst wil spreken, meen ik daarvoor geen
beieren dag ie kunnen uitkiezen, dan dezen op één jaar na honderdjarigen herinnerings
dag. Overgroote vermoeienis, die nóch mijn werk, noch mijn. gezondheid ten goede
komt en die onder den druk van de uiloefening van mijn zware laak, geen kans krijgt
over ie gaan, noopt mij ten tweeden male mijn toevlucht ie nemen tol een regentschap.
Maar er is meer.
Er is de last van hei klimmen der jaren, een achteruitgaan van veerkracht, weerstands-
en arbeidsvermogen, van de krachten, welke den geest onontbeerlijk zijn voor hei
nemen van verantwoorde beslissingen in de diepgaande en ingewikkelde vraagstuk
ken, die er in den tegenwoordigen tijd maar al ie vele zijn.
Voor deze nuchtere werkelijkheid ben ik gesteld en ofschoon ik mij steeds ten volle bewust
ben, dat de mensch slechts wikt en God beschikt, meen ik toch in hei wel begrepen be
lang van u allen en van hei rijk ie handelen, door hei regeeringsbeleid toe te vertrouwen
aan Juliana, die naast wijs inzicht ook haar leeftijd voor heeft en over jonge, frissche
krachien beschiki.
Hef is op haar dringend .verzoek, dat ik - de troonswisseling uitstel tot het begin van
September. Zij overwoog hierbij geen teleurstelling ie willen wekken bij hen, die mijn
jubileum willen herdenken.
IK HOOP, DAT HET MIJ GEGEVEN ZAL ZUN, DEN 30STEN AUGUSTUS DE TEUGELS VAN
HET BEWIND OVER TE NEMEN TOT NA DE FEESTEN, OM DAARNA AFSTAND TE HAREN
BEHOEVE TE DOEN.
Gij kunt ervan verzekerd zijn, dat ik eerst n a rijpe overweging tot dit besluit gekomen
ben en dat alleen uw belang en mijn plichis besef den doorslag hebben gegeven.
Vooraf heb ik hei ingewikkelde samenstel van hangende vraagstukken aan mijn geest
doen voorbij trekken en zoowel deze als de zeer moeilijke tijdsomstandigheden trach
ten te peilen, ja, ik heb alle gezichtspunten in beschouwing genomen, die daaruit kun
nen voortvloeien.
Al deze problemen hebben dit ééne gemeen, dat zij nog langen tijd onze aandacht
zullen vragen.
Dus ben ik tot de slotsom gekomen, dat niet ik, doch een jonge kracht op mijn plaats
moet medewerken, om het zeldzame samenstel van problemen, die ons en de geheel e
menschheid in hun greep houden, tot een goede oplossing ie brengen.
Hoeveel zoude ik tot u kunnen zeggen op een dag als deze, na al wat in den laalslen
tijd door hoofd en hart is gegaan, maar dan zoude ik veel te veel geduld van u
moeten vragen.
Slechts wil ik u zeggen, dat mijn gedachten steeds zullen blijven "uitgaan naar hen, die
hun leven gaven in den strijd tegen den overweldiger en haar al degenen, die nog
lijden, door wal zij verloren hebben.
Wij moéten tezamen den geest overwinnen, die spreekt uit de handelingen en nalatig
heden, Welke in de jaren van oorlog en bezetting den weerstand hebben belemmerd en
zelfs vele goede Nederlanders het leven hebben gekost, en die ook thans nog in ons volk
rondwaart.
DOCH OP DIT OÖGENBLIK ROEP IK U MET DEN MEESTEN ERNST TOE: IN DEZEN TIJD
VAN GEWELD EN GEVAAR: SLUIT U NAUW AANEEN, EENDRACHT EN NOG EENS EEN
DRACHT.
De goede eigenschappen, die wij in en na den oorlog konden ontplooien, hebben builen
onze grenzen bij allen, die van goeden wille zijn, waar ook ter wereld, vertrouwen en
waardeering gewekt.
Dit vertrouwen en deze waardeering zijn een kostbaar bezit, dat wij niet verloren mogen
laten gaan door verdeeldheid of hei voorop stellen van ons persoonlijk belang.
Toonf opgewassen ie zijn legen den groolen iijd, waarin wij leven, mei een "wijden blik
voor hei wereldgebeuren en met begrip voor hei wezenlijke, waar hei voor ons allen om
gaai.
En vervuil zoodoende uw plicht tegenover uzelf en tegenover het vaderland, tegenover
onze bondgenooien en de groofe gemeenschap der volkeren.
Gaai de toekomst tegemoet schouder aan schouder met Juliana.
God zegene u en mijn geliefd kind."
NEP..BELGISCHE MILITAIRE OVEREENKOMST
HET PALESTIJNSE PROBLEEM
Pieker niet over het verleden
maar leer er iets uit voor de toe
komst.
**EAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
'etefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severtn.
Directeur: 3. 3. W. Boerriater.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per milHmeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Een schok van ontroering doortrilde
het Nederlandse volk, toén het uit
de mond van Hare Majesteit zelve
®aar besluit vernam, om na de viering
v*n Haar gouden regeringsjubileum af
tand te doen van de troon. Eerst toen
tat Wilhelmus verklonken was, reali-
^rde het zich de historische betekenis
*an dit moment. Hots drong het nau
welijks voor te stellen feit tot ons door,
"at over enige maanden ons Koninkrijk
t°fcder Koningin Wilhelmina als rege-
rende Vorstin zou zijn. Vijftig jaar lang
Wft 2ü onafgebroken de zware verant
woordelijkheid, die soms als een bijna
"iet te torsen last op- Haar schouders
"tukte, gedragen. Vijftig jaar, waarin de
Wereld tengevolge van de vlucht, welke
techniek nam, een geheel ander aan.
®en kreeg; vijftig jaar, waarin ook het
Geestesleven diepgaande veranderingen
"Merging. Zo stond Zü daar, zoals zo
vaak in vredes- en oorlogstijd, voor ons
M Haar hoge eenzaamheid, terwijl Haar
'tem fris en krachtig, slechts een enkele
"laai trillend van emotie, weerklonk in
°Uze huiskamers.
„Er is de last van het klimmen der
laren, een achteruitgang van veerkracht,
Weerstands- en arbeidsvermogen, van
"e krachten welke den geest onontbeerlijk
voor het nemen van verantwoorde
beslissingen in de diepgaande en inge
wikkelde vraagstukken, die er in den te-
Senwoordigen tijd maar al te vele zijn.
^oor deze nuchtere werkelijkheid ben ik
Gesteld en ofschoon ik mij steeds ten
v°Üe bewust ben, dat de mensch slechts
Wikt en God beschikt, meen ik toch in
h®t wel begrepen belang van u allen
6h van het Rijk te handelen door het
"Wgeeringsbeleid toe te vertrouwen aan
JUliana, die naast wijs inzicht ook haar
'eeftjjd voor heeft en over jonge, frissche
brachten beschikt."
Met deze eenvoudige, recht uit het hart
bomende, woorden, kondigde Hare Majes
teit de troonsafstand aan.
En onwillekeurig trekken al die jaren
van 1898 tot 1948 aan onze verbeelding
v°°rbij, een halve eeuw, waarin twee
Wereldoorlogen de Europese volken
verscheurden, vorstenhuizen wegvaagden
slechts chaos achterlieten. Midden in
"e orkaan van 1914 tot 1918 stond als een
tots in de branding ons vorstenhuis, met
kan het hoofd de onverschrokken Vrou
we, beschermend het bedreigde volk. En
then .acht jaren geleden een nieuwe, nog
^eselijker orkaan losbarstte, toen de
^Uitse legers m enkele weken half Euro
pa. waaronder ook ons land, onder de
v°et liepen, trok Zij naar een bevriend
khd, om van daaruit met ongekende
Moed en wilskracht het Rijk te blijven
^sturen en de strijd tegen de vijand
*°ort te zetten tot de overwinning be
dachten was.
Is het wondér, dat de gedachte, dat
deze Sterke Vrouwe, deze Moeder des
Vaderlands, over enkele maanden
d°or goed zich uit het bestuur des lands
*1 terugtrekken, ons met weemoed er>
"toefheid vervult?
Maar dan klinken ons plots opnieuw
"fe laatste woorden van Hare Majesteit
de oren, welke bijna als een kreet
Weerklonken: „Gaat dé toekomst tege-
Mhet schouder aan schouder met Ju-
bana."
En aan wie zou het Nederlandse volk
bever het Koninklijk Gezag in handen
'eggen dan in die van zijn geliefde Prin
ze''5. die met Haar huisgezin zo*n grote
Maats In aller harten Inneemt? Zij zal
troon bestijgen, ongetwijfeld in een
"er moeilijkste perioden van heel onze
"cschiedenis, maar Zij zal zich altijd ge
dund weten door de liefde van ons volk.
Mog scheiden ons echter enkele maan-
"*1 van de Inhuldiging in de hoofdstad
Juliana als Koningin der Nederlan-
^h. Tevoren zal de Prinses als Regentes
Koninklijk Gezag opnieuw op zich"
hemen, zoals dit ook het vorig jaar ge
bied
is. Maar dan krijgt het Neder-
Cdse volk bij de jubileumfeesten gele
peld zijn dankbaarheid te uiten voor
hetgeen vijftig jaar lang Koningin
J/'helmina, deze grootste telg uit het
'hts van Oranje, voor Nederland gedaan
j®eft. En wanneer het op indrukwekken-
Wüze afscheid genomen heeft van zijn
°mtin, zal het zijn aanhankelijkheid en
gaan betuigen aan zijn nieuwe
v gaan oen
0tl®gin, Juliana.
Pen wij God in deze voor ons land
historische dagen, dat Hij Koningin
eimina nog lang tot in hoge ouder
moge sparen en dat Hij Juliana de
i moge sparen en aar im junaua ut-
,cht geve de zware verantwoordelijk-
te kunnen dragen, die het koning-
meebrengt juist in deze tijden,
w,arin ons Koninkrijk hervormd gaat
Pen.
b
boud*1®*1 is verschenen staatsblad I 176,
ende Kon. Besluit van 8 Mei, waar-
wordt, dat H. M. de Koningin
van 14 Mei de uitoefening
Koninklijk gezag tijdelijk neer-
deze hervat met ingang van 30
l
i
De Belgisch? minister van Landsver
dediging, kolonel De Fraiteur, heeft aan
vertegenwoordigers van de pers enige
bijzonderheden verstrekt over de mili
taire overeenkomst, die hij in Den Haag
heeft ondertekend.
Het accoord, aldus de ministèr, voor
ziet in de samenwerking op het gebied
der instructie der beide legers, hun be
wapening en bevoorrading. Het betreft
hier problemen, die reeds na de bevrij
ding voor beide landen actueel waren
en die geleid hebben tot een samen
werking, waarvan de huidige overeen-
De Amerikaanse regering is na de
andere mislukte pogingen opnieuw met
een plan vooroplossing van het Pa
lestijns probleem gekomen. Dit keer
betreft het de benoeming van een
hoge commissaris van de UNO door de
V. S„ Rusland, Engeland, Frankrijk en
dnina. Deze functionaris zou moeten
trachten bemiddelend op te treden
tussen de Joden en Arabieren, een re
geling zien te treffen voor gemeen
schappelijke openbare diensten, voor
de bescherming van de heilige plaatsen
zorgen en trachten overeenstemming te
krijgen ten opzichte van de toekomsti
ge regering van Palestina. De UNO-
verdelingscommissie voor Palestina zou
onmiddellijk van haar verantwoorde
lijkheid ontheven moeten worden.
De UNO heeft intussen haar pogin
gen om een nood-regering voor Pa
lestina in het leven te- roepen, opge
geven evenals de Joden en Arabieren
het plan voor een voorlopig bewind
van de V. N.verworpen hebben.
Vandaag, de voorlaatste dag voor het
einde van het Britse mandaat, komt draagt.
de UNO bijeen ter bespreking van
het nieuwe Amerikaanse voorstel. Op
hetzelfde moment zijn de Engelsen in
volle voorbereiding voor hun aftocht
Gisteren vertrokken reeds 4000 man uit
Haifa naar Engeland en Benghasi.
Eindeloze rijen vrachtauto's rijden
naar Haifa, waar vele transportsche
pen langs de kust liggen. Tanks en
jeeps worden in de ruimen geladen
onder nauwkeurig Brits toezicht. Even
uit de kust kruist een kleine Britse
siagvloot met aan het hoofd het vlieg-
dekschip „Ocean Watch". Vliegtuigen
stijgen af en toe van het dek van de
„Ocean Watch" op om boven Haifa te
cirkelen.
Een probleem vormen de ?4.000 Joden
die bij pogingen tot illegale Immigratie
door de Britten naar Cyprus werden ge
bracht en daar gevangen zitten. Men
meent, dat de Engelsen hun vertrek
naar Palestina zullen toestaan mits het
Joodse Agentschap voor transport zorg
Deze zusters worden niet opgebracht, maar verlaten onder escorte van
Haganah-soldaten de wijk Katamon te Jeruzalem, waar vorige week heel
hevig gevochten werd. De zusters wilden juist de St. Theresia-school (sen
school voor kinderen van alle nationaliteiten) bezoeken, toen de strijd
ontbrandde.
komst de bevestiging is.
Kolonel De Fraiteur wees er in 4'!
verband op, dat. Nederland een bestel
ling voor zijn leger geplaatst heeft bij de
Fabrique Nationale d'Armes de Guerre
in België, terwijl Belgische legervlieg
tuigen in Nederlandse werkplaatsen
worden gereviseerd en hersteld.
Voor de uitvoering van het accoord
worden drie commissies in het leven ge
roepen: 1. Een commissie voor de studie
van de algemene legerpolitiek. 2. Een
commissie voor de bewapening, die de
gezamenlijke aankopen in beide landen
of in het buitenland zal regelen. 3. Een
commissie voor het onderhoud van ma
teriaal en onderdelen en voor standaar
disatie van wapens en vervoer.
Naar de Belgische minister verder
opmerkte, voeren de generale sta
ven der beide landen reeds bespre
kingen om tot eenzelfde opvatting
omtrent het gebruik der eenheden
te komen. Gezamenlijk zal het we
tenschappelijk onderzoek ter hand
worden genomen, terwijl talrijke
officieren voor langere periodes zul
len worden uitgewisseld. In het ka
der der Westerse Unie en het Hand
vest der Verenigde Volkeren zullen
er in beide landen legers ontstaan,
die in alles gelijk georganiseerd zul
len zijn.
Wat de vloten betreft, bestaat ook
reeds samenwerking, aangezien de Bel
gische marine-officieren in Nederland
hun opleiding ontvangen.
Kolonel De Fraiteur stelde vervolgens
in het licht dat op het ogenblik een
grote actie in het Belgische leger wordt
gevoerd om alle officieren de gelegen
heid te geven Nederlands te leren.
Leraren van het Middelbaar Onderwijs
zullen meer dan 1500 cursussen leiden.
Over anderhalf jaar moet ieder officier
Verwachting tot Vrijdagavond;
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
hier en daar nevel of mist. Morgen
overdag minder bewolking en iets ho
gere temperaturen dan vandaag.
Droog weer en weinig wind.
Zon 4.4820.25, maan 9.06—1.44.
ver gevorderd zijn in de kennis der Ne
derlandse taaL Met zijn kennis van deze
taal zal bij bevordering rekening wor
den gehouden.
Uit de antwoorden van de minister op
een aantal vragen viel op te maken dat
het militair accoord slechts voor het
moederland geldt en niet voor de Over
zeese Gebiedsdelen. Een uitbreiding
van het accoord tot de Koloniën is zelfs
niet voorzien.
Tenslotte legde kolonel De Fraiteur er
de nadruk op dat geen gemeenschap
pelijk opperbevel voor de legers van
beide landen is ingesteld. De souvereini
teit van België en Nederland wordt in
tegendeel door het accoord' erkend en
geëerbiedigd. De tekst van de overeen
komst zal geheim worden gehouden.
Koning Faroek van Egypte heeft een
decreet ondertekend, volgens hetwelk
het land met ingang van Donderdag
nacht in staat van beleg wordt gesteld.
Alle Egyptische iegerverloven zijn met
ingang van 15 Mei ingetrokken.
De staat van beleg heeft ten doel
„Egypte in staat te stellen zijn huishou
ding te bepalen en zijn strijdkrachten
aan de Palestijnse grens te verzamelen
om een militaire actie te kunnen onder
nemen, die de Zionistische aanvallen
op het Arabisdhe Palestina moet af
slaan".
Luigi Einaudi, de gekozen president
van Italië, heeft Woensdagavond voor
het parlement de eed afgelegd als pre
sident van de republiek. Slechts de
plaatsen van de monarchisten waren
leeg.
De Gasperi, de Italiaanse premier,
heeft formeel het ontslag van zijn
regering aangeboden aan president
Einaudi. Deze heeft het ontslag niet
aanvaard.
I
