'f
I
Leger van koning Abdoellah
dringt Jeruzalem binnen
Massale troepenconcentraties
rond Tel Aviv
Arabische landen
uit de V.N.?
De rol van Oberst Fullride in het
drama van Putten
Wegbranden van verf veroorzaakt hevige brand
in Koninklijk Paleis Noordeinde
Kostbare inventaris kon in
veiligheid worden gebracht
VUURWERKMAKERS HEBBEN HET DRUK
m
St. Antoniusscholen 50 jaar
¥t
Tussen zonnen en fonteinen zal het
beeld van de Koningin vlammend
aan de avondhemel staan
Een terugblik op het gouden verleden
J
Het weer.
Tot hoofd en hart
w
6?*
S64
V
s.
Wegvoering van 600 mannen en brandstichting
in 100 huizen hem ten laste gelegd
Amerika wijst voorstel
van Stalin af
Enorme ravage in het
verbrande deel
Toch een lijst Weiter?
Fraude bij „Kunstbezit"
Merkwaardig bedrijf
even buiten Leiden
Bouw van stuwdam in de
Oostelijke Nijlmond
Grote viootmanoeuvres
in Middell. Zee
Zuster Josepha en
zuster Sophia
p
|oo
m
Woensdag 19 mei 1948
72ste JAARGANG No. 24154
ïaV
ïf
s!»
EEN ZWARTE
OOIEVAAR
"llilSlIËR
Pater Kuypers verongelukt
lit
k.
'15
•t.
15
:s.
|o-
00
3W-
Irt*
20
U
»o.
.38
jvs.
la.
et.
in.
.15
.00
Bu*EAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
T SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
■eiefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
^oonnementen 20800 - Postgiro 143480
*0ONNEMENTSPRI3S 34 cents per week,
1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wr»d. hoofdredacteur: W. Severin.
Directeur: J. X W. Boerriqter.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miHimetef-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentlën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
P-
lot>
hu
d.
iy-
kan
ie.
lux*.
pijl»
iraf
33.
idea"
u's*
B'di^
IP^
rn-
in.
adi'
ar»1''
.folT
iatju,
m-
Bet Arabische legioen van koning
AbdóeHah van Transjordanië, dat in de
eerste dagen van de strijd een groot ge
deelte van Midden-Falestina heeft be-
Zet' is Dinsdag Jeruzalem binnengedron-
epn en heeft de aanval geopend op de
die nog steeds stand, houden in
fle Joodse wijk van de oude stad.
Arabische infanteristen marcheerden
♦anmiddag snel de oude stad binnen en
1»men posities in, die bijna naast de
Joodse machinegeweernesten gelegen
waren. De soldaten van het Legioen mar
cheerden over de keien van de Via Do
lorosa, voorbij de kerk van het Heilig
Graf en de torens van de Poort van
Damascus.
De Arabische troepen zijn in een he
vig artillerie-duel gewikkeld met de Jo
den, die posities innemen in de nieuwe
stad, doch de mogelijkheid om de Joden
in de oude stad te ontzetten schijnt niet
aanwezig te zijn. Troepen van het le
gioen hebben versterkte, posities ingeno
men rond de stad, vanwaar zij het ge
hele stadsgebied van Jeruzalem bestrij
ken. Tot nu toe zijn de historische ge
bouwen gespaard gebleven en de con
suls der Christelijke landen doen wan
hopige pogingen de wapenstilstand te
10
een onzer speciale verslaggevers)
Sommige plaatsnamen zijn in de
oorlog tot begrippen geworden: Ber-
ken-Belsen, Auschwitz, Lidice. En zij,
die begrippen, dekken een reeks van
afgrijselijke verschrikkingen die nu,
drie jaar na de bevrijding, nog in
staat zijn gans ons gemoed met wal
ging te vervullen en die schier apoca
lyptisch moeten zijn geweest voor de-
Benen die ze beleefd hebben. Putten
*s ook zo'n plaatsnaam.
Vandaag staat voor het Arnhemse
Bijzondere Gerechtshof een man te
recht, die in het drama-Putten een rol
beeft gespeeld: Oberst Fullride, Duits
officier.
-In de nacht van 30 September op 1
prober werd in de nabijheid van Put-
'®n door de illegaliteit een aanslag ge
legd op een groep Duitse pfficieren,
onder wie Rauter. Men kent de gevol-
p" van de verschrikkelijke nazi-haat
daarna over het dorpje losbarstte,
n Wülisch gaf het bevel: Putten moet
gorden ontruimd, de mannén beneden
P vijftig zullen naar Duitsland worden
ootransporteerd, het hele dorp wordt
Platgebrand. En het Was Oberst Full-
f'de, die dit bevel ten uitvoer moest
rengen en ook ten uitvoer bracht.
In het vooronderzoek van deze zaak,
5''t twee jaar geduurd heeft, is door
Wlride steeds beweerd dat hij aanvan-
p'ijk geweigerd heeft aan het bevel
Sn Von Wülisch te voldoen en dat hij
parna door traineren getracht heeft tijd
t winnen tot de v.erhitte gemoederen
bedaren zouden zijn gekomen. Zelfs
,en schriftelijk bevel van Christiansen
plf zou hij op verschillende manieren
•psaboteerd hebben.
Nochtans heeft de procureur-fiscaal,
p- G. Fikkert, aan Oberst Fullride ten
Sste gelégd, „dat hij opzettelijk en in
fpijd met de gébruiken van de oorlog
met die van de menselijkheid alsver-
p'dingsmaatregel zeshonderd mannen
Sft Putten als represaille voor de over-
l op een auto met Duitse officieren.
PeIt doen wegvoeren, en dat hij vrou-
b e1' kinderen en ouden van dagen uit
jph' n uit hun huizen heeft verdreven
JC "lat onder zijn verantwoordelijkheid
aderd huizen in brand zijn gestoken
het is doodstil in de zaal als mr
*Kert deze aanklacht, die zelfs in de
v/,n het nationale park „De Hoge
werd voor. het eerst
te e*s de Pinksterdagen een zwar-
<tg gevaar waargenomen. Volgens
iic>p]indigen is het'ruim 300 jaar
Om, n> dat de zwarte ooievaar in
w-na. verbliif hield.
ambtelijke en onaandoenlijke taal waar
in zij gesteld is, ontroering bij allen
teweegbrengt, voorleest.
De laatste acte van het drama-Putten
is begonnen. En wellicht zal deze laat
ste acte een drama op zich vormen: het
drama-Fullride.
Een luchtfoto van het brandende paleis
Noordeinde. Duidelijk zichtbaar is. dat
de bovenste étages aan de voorzijde
en de vleugels aan de achterzijde ge
heel uitbrandden. Van de prachtige
empire-balzaal is het dak ingestort en
zijn alleen de verkoolde staketsels te
zien. Voor het paleis de vrijwilligers, die
in allerijl werkten om de kostbare in
ventaris te redden, want de verschillen
de eigenaren uit vier eeuwen (het pa
leis werd gebouwd in 1533) hadden
een prachtige collectie aangelegd, die
\^tot over onze grenzen beroemd was.J
herstellen. Zij vinden echter bij de Ara
bieren weinig gehoor. Men verwacht, dat
de Joden, die nog steeds geen verbinding
hebben met Tel Aviv, niet lang meer
stand zullen kunnen houden in Jeru
zalem.
(Vervolg op pag. 4)
Het voorstel, vervat in Stalin's „open
brief" terug aan Henry Wallace, dat be
sprekingen met de V.S. wenste op basis
van door Wallace in een „open brief"
aan Stalin geuite denkbeelden, is giste
ren te Washington van de hand gewe
zen. In een officiële verklaring, door
Marshall na overleg met Truman gere
digeerd, heet het o.a.:
„Het oordeel van premier Stalin, dat
een vredelievende regeling van de
hangende problemen mogelijk en nood
zakelijk is, is bemoedigend. Maar de
specifieke kwesties, in premier Sta
lin's verklaring opgesomd, zijn geen
bilaterale kwesties tussen ons land en
de Sovjet-Unie. Zij zijn van zeer groot
belang voor vele landen en zijn de
afgelopen twee jaren of langer be
sproken in lichamen, waarin andere
landen vertegenwoordigd waren, zo
als de V.N. en de raad van ministers
van Buitenlandse Zaken."
Zoals de U.N.O.-commissie voor
atoomenergie gefaald heeft door ob
structie van Rusland en Oekraïne, zet
de verklaring uiteen, zo is het ook
met de andere problemen, die Stalin
noemde, gesteld.
Bü Wath-on-Dame, 32 kilometer ten
Zuiden van Leeds, is Dinsdagmiddag
een personentrein uit de rails gelopen.
Er werden 4 personen gedood en 41
gewond. Men vermoedt, dat de rails
krom getrokken waren door de bran
dende zon.
(Van onze Haagse redacteur)
Een wrange ironie heeft hei gewild, dat juist in de week,
waarin de residentie in hei teken staat van de Brandweer-
tentoonstelling, de vlammen haar prooi hebben gezocht in
een der gebouwen, welke de Hagenaars het dierbaarst zijn:
hei Koninklijk Paleis aan hei Noordeinde.
Sedert jaar en dag werd de noodzaak gevoeld hei witte
gebouw opnieuw en grondig ie schilderen,- gistermorgen
om 10 uur werd eindelijk door de firma Pieierse aan dit
werk, de strakke lijn van de voorgevel weer op ie halen,
begonnen, doch om 12 uur - ontstond bij het wegwerken
van de oude verflaag een klein brandje, waarmede de
eigen blusinstallatie van hei paleis weinig moeite had.
Een nauwelijks vermeldenswaardige gebeurtenis, welke
zich om - kwart vóór 3 echter"zou herhalen in een omvang,
die het paleis noodlottig is geworden.
.Wederom trachtte het paleispersoneel
eigenhandig het vuur te bestrijden, doch
ditmaal bleken de vlammen machtiger
dan hun bestrijders; ofh 2 minuten vóór
3 het verlies van 5 a 10 minuten heeft
volgens deskundigen de schade nog gro
ter gemaakt moest de Haagse brand
weer gealarmeerd worden, die onmid
dellijk met motorspuiten en eerst later
met ladderwagens aanrukte
Een der vier schilders, die aan de
voorzijde van het hoofdgebouw de 8
a 7 m.m. dikke verflaag afbrandden,
had plotseling geknetter onder zijn
brandlamp gehoord; door een kier van
de vermolmde daklijst werd het vuur
aangewakkerd en het vond verder
gretig voedsel langs het kurkdroge
dak en de lijst, welke er tegenaan ge
timmerd zat
De schilderswerklieden kondén met
hun emmers water en zand, die volgens
de voorschriften bij de hand waren,
weinig beginnen; voor de concierge was
het onmogelijk, dit deel van het dak
van binnen uit het gebouw te bereiken
en zo was het de brandweer, die, na een
gat in het dak gekapt te hebben, direct
voor een vuurzee kwam te staan, welke
zich snel uitbreidde en het oproepen
van nieuw materieel noodzakelijk
maakte.
Van dit ogenblik af kreeg het publiek
eerst recht in de gaten, dat het paleis
ernstig gevaar dreigde. Drommen Hage
naars begaven zich naar de binnenstad,
waar aldra een 50 man politie alle stra
ten rondom het gebouw afzetten.
Hoog sloegen de vlammen uit op het
dak; met 20 stralen ging de brandweer
het vuur energiek te lijf.
Op de tentoonstelling van Houtrust
kwam om 8 minuten vóór 3 het ont
stellende telexbericht binnen; enkele
manschappen van de brigades uit Alk
maar, Groningen en Arnhem, die voor
demonstraties toevallig aanwezig wa
ren, begaven zich naar het Noordeinde
en vooral de brandweerauto van
Westzaan, direct ter assistentie op
eigen initiatief van de commandant
naar de binnenstad getogen, 'nam een
werkzaam aandeel in het blussings-
werk.
Gedurende anderhalf uur heeft men
door middel van de mobilophoon-instal-
latie der P.T.T in de Houtrust-hallen
het verloop van de brand van seconde
tot seconde kunnen volgen en inmiddels
zagen wij op het Noordeinde de verbe
ten strijd van mensen tegen vuur.
Grote rookontwikkeling
De rookontwikkeling was enorm; vaak
leek het of de zon verduisterd was.
Zeven motorspuiten waren in actie; op
de Magyrus-ladders zwoegden de Haag
se brandweerlieden om het Koninklijk
Paleis te behouden. De garnizoenscom
mandant, kolonel Claassen, stelde een
groot aantal manschappen ter beschik
king, om de bedreigde gedeelten van het
paleis te ontruimen. Van alle kanten
snelden detachementen matrozen, solda
ten en groepen padvinders toe, om bij
dit zware werk: het wegslepen van ban
ken, monumentale Japanse vazen van
2 meter hoogte, enorme schilderijen en
moeilijk te hanteren ornamenten, te hel
pen.
Z.K.H. Prins Bemhard, Min.-President
dr. Beel, de Commissaris der Koningin
in Zuid-Holland, mr. Kesper, de Offi
cier van Justitie en enkele Haagse wet
houders verschenen spoedig om het
blussin^swerk, dat onder leiding van de
Haagse brandweercommandant Otten
stond, gade te slaan. Tussen hen bewo
gen zich matrozen, die zich ijlings van
hun branie-kraag ontdeden, paleisperso
neel, dat zwoegde, om kolossale lopers
uit de vensters naar beneden te werken
en de radio-jeeps van de politie, die het
contact onderhielden tussen de voor- en
achterzijde van het paleis. Met donde
rend geraas kwam een enorme luchter
in de Balzaal naar beneden.
Een brandweerman sprong achteruit
door een ruit van de balcondeuren; na
dat het vuur op de bovenverdieping
zijn vernielend werk had gedaan, was
nu het plafond van de eerste verdieping
aan de beurt. De brandweerwagens met
een capaciteit van 1000 liter putten het
water uit alle brandkranen van het pa
leis en uit de vrij diepe vijver uit de
hoftuin. Achter de betimmeringen in de
Balzaal kwam het vuur en in de holle
pilasters, even zovele schoorstenen en
trekgaten.
Vuur op doodlopende
gang ingesloten
Niettemin slaagde men er, na ver
schillende sponningen weggekapt te
hebben, langzamerhand in het vuur in
te sluiten op een doodlopende gang;
een gunstige omstandigheid is geweest
de zigzag-vorm van het dak, die be
perking van de vlammen mogelijk
maakte als het dak uit één stuk
geweest was, zou de ramp niet te
overzien zijn geweest. De achterzijde
van het hoofdgebouw, waar zich ver
trekken bevinden voor gepensionneerd
personeel, kon behouden blijven, doch
alle zoldervertrekken aan de voor
zijde, de Balconzaal, daarnaast de
Kleine Balzaal en aan de achterzijde
de Grote Balzaal zijn geheel uitge
brand. Intact zijn gebleven de eetzaal
en de zeer brandbare Indische Zaai,
die ook voor waterschade gespaard
bleven.
(Vervolg op pag. 3)
Brandweerauto's, ladders en spuitgasten,
samengestroomd voor het Paleis om nog te
redden wat mogelijk is.
Een politieagent en een brandweerman dra
gen een van de tapisserieën weg. Met man
en macht is er gewerkt om de kunstschat
ten en verdere inventaris te redden.
Naar wij uit kringen rond de heer
Weiter vernemen, zou thans definitief
besloten zijn tot het uitkomen bij de
a.s. verkiezingen met een lijst Weiter.
Mededeling van dit besluit is, naar
men ons mededeelde, gedaan aan H. M.
de Koningin en aan Z. Em. Johannes
Kardinaal de Jong. Een dezer dagen
zou van het besluit officieel medede
ling worden gedaan.
Stichting had slordige
administratie
Bij de stichting Nederlands Kunst
bezit, die zich bezig houdt met het
opsporen van Nederlands kunstbezit
in Duitsland, is ernstige fraude ge
pleegd. De centrale vermogensopspo
ringsdienst en de corruptiedienst zijn
erin geslaagd volledig klaarheid in de
zaak te brengen. Een zeer slordig ad
ministratief beheer blijkt niet weinig
deze fraude in de hand te hebben ge
werkt.
Wanneer de stichting eenmaal in
Duitsland kunstschatten had opge
spoord, die aan Nederlanders toebe
hoorden, werden deze zolang hier opge
slagen tot men de eigenaar had inge
licht. Een der inspecteurs der stichting
maakte nu gebruik van de omstandig
heid, dat men grote verzamelingen niet
had geboekt. Hij nam steekpenningen
aan en liet in kleine plaatsen veilingen
organiseren. Op deze wijze werden de
kunstschatten voor een koopje in han
den gespeeld van zijn medeplichtigen.
Ook naar hen zoekt de recherche naar
stig. Hoeveel schade met 'deze malver
saties aan de eigenaars der verduisterde
kunstschatten is berokkend is nog niet
vast te stellen. Een reorganisatie van de
stichting komt evenwel zeer gewèns'
voor.
(Van een onzer speciale verslaggevers)
Zo zal het zijn. Als de avond daalt en de vogels zwijgen, zulten
plotseling vuurspattende pijlen door de hemel klieven. Duizenden
bomyien zullen kapot barsten en tussen walmende vuren zal aan de
einder eensklaps Haar beeld staan. Groots zal dat zijn en statigZonnen
en fonteinen zullen het omgeven en het zal vonken in alle tinten, die
oude vuurwerkmakers in donkere nachten konden ontdekken. Van de
zon zal het de glans hebben en hoog erboven, laaiend als een brand,
zal aan de hemel daarbij nog Haar naam staan vurig en striemend:
WILHELMINA.
Daarvoor zwoegt men nu. Voor dit
slotvisioen. Avond aan avond zit daar
boven een oude vuurwerkmaker in de
stilte van zijn huis, tekenend en ont
werpend. Want meent niet, dat het
vuurwerk een kwestie is van een ,ech-
nisch procédé, dat het gaat om mengen
en verbindingen. De heer A. J. Kat, di
recteur van 's lands grootste vuurwerk
fabriek te Leiden, die zichzelf de eer
kan geven van één van Europa's groot
ste vuurwerkmakers te zijn, zou u an
ders verklaren. Een vuurwerk, zegt hij,
wordt niet gemaakt, een vuurwerk
wordt geboren. Het wordt gezien, uitge
tekend en ontworpen, want een vuur
werk is een kunstwerk. En alleen wie
zichzelf kunstenaar weet, kan goed
vuurwerkmaker worden.
De heer Kat zegt dit met grote over
tuiging en als men .hoort van zijn suc
cessen overal ter wereld, als men hoort
van zijn export, die zich uitbreidt tot
Brazilië, Vehezuela, de Goudkust, Sin
gapore, West-, Brits- en Nederlands-
Xndië, dan kan men moeilijk anders dan
hem geloven. Moeten immers ook liiet
de feiten hem gelijk geven? Alle grond
stoffen voor de vuurwerk-industrie, ook
die voor rotjes en zevenklappers, moe
ten worden geïmporteerd en kan men
aannemen, dat de Nederlandse regering
daarvoor deviezen zal beschikbaar stel
len, wanneer diet de baten de kosten
zouden overtreffen? En dat gebeurt bij
deze industrie.
Want ondanks het feit, dat de bin
nenlandse productie zeker in dit
jubeljaar die van de export vier
maal overtreft, is de vuurwerk-indus-
tri voor 's lands financiën een uiterst
gunstig bedrijf. Het is namelijk de
enige branche, waarin de kosten van
grondstoffen-import en de opbrengst
van de export zich verhouden ais 1:8.
Het is ook een merkwaardig bedrijf.
Het ligt daar even buiten Leiden aan de
Haarlemmer Trekvaart, maar geen
vreemdeling, die dit complex ooit voor
een fabriek zou verslijten. Het is een
goede hectare groot. Het wordt doorsne
den door een klein troebel water, waar
rond de vlier groeit en de eik en de
beuk. Het is, hoe vreemd het ook klin
ken moge, een bosrijke fabriek. Het be
staat. ter wille van de veiligheid, uit
vele kleine gebouwtjes. En daar tussen
door heeft de natuur vrij spel. Nog
maals, een eigenaardig bedrijf. Naast
vuurwerk, groot en klein, maakt men
er ook signaalpijlen voor de scheep
vaart, lichtboeien en allerhand oefen
granaten voor het leger. Men treedt er
binnen in een kamer, waarvan de bege-
Verwachting tot Donderdagavond:
Tamelijk heldere nacht, echter in
het Noorden van het lapd tijdelijk
mist of lage wolkenbanken. Morgen
overdag enkele overdrijvende wol
kenvelden. Droog weer. Zwakke tot
matige wind uit Noordelijke richtin
gen. Weinig verandering in tempera
tuur.
Zon 4.39—20.34. Maan 17.39—3.39.
leider u vertelt, dat als van de stoffen,
die daar worden gemengd, ook maar
een spoor in het belendende perceel zou
geraken, het gehele bedrijf op zijn
grondvesten zou schudden. Het is een
bedrijf met een oefenterrein. Een wei
land even buiten Leiden, waar telkens
en telkens als weer de avond gedaald is
de experts proeven nemen, waar de kos
telijkste vuurwerken als proeven wor
den afgestoken en waar naast elkaar
mengers en -experts zich vergapen aan
hun eigen producten. Het procédé daar
van is geheim.
De omvang van de productie, spe
ciaal voor dit jubeljaar, is nog onbe
kend want twee factoren heeft men
nog niet in de hand. Men weet nog
niet hoeveel bestellingen er zullen
binnenkomen en men weet nog niet,
hoe op 31 Augustus zich het weer zal
gedragen. Als 't eens ging regenen
Dpor Nederlandse
maatschappij
De Nederlandse Maatschappij voor
Havenwerken N.V. te Amsterdam en de
Société de Construction des Batignol-
les te Parijs zijn een contract aangegaan
met het Egyptische ministerie v%n open
bare werken voor de bouw van een
stuwdam in dc Oostelijke Nijlmond bij
Elfina. De kosten van deze bouw zullen
zijn 3.274.000 Egyptische ponden. Het
werk zal onmiddellijk worden begonnen,
het moet op 1 Maart 1951 voltooid zijn.
Oefening door 29
Amerikaanse oorlogsbodems
Het Amerikaanse ministerie van ma
rine heeft bevestigd, dat 29 Amerikaan
se oorlogsschepen in Juni en Juli grote
manoeuvres in de Middellandse Zee
zullen houden.
Het heeft de juistheid ontkend van
krantenberichten, die zeggen, dat het
plan „strikt geheim" zou zijn De route
van de betrokken schepen is reeds ge
publiceerd.
Het gehele eskader, bestaande uit een
groep van 13 schepen, waaronder het
slagschip „Missouri" en het vliegdek-
schip „Coral Sea" en een groep van 16
oorlogsschepen, zal tussen 21 en 26 Juli
Lissabon bezoeken en zich daarna in
tweëen splitsen voor andere bezoeken,
o.a. aan Monaco, Genua, Algiers, Gi
braltar en Casablanca.
Op het stationsemplacerr.ent te Boxtel
is de ruim 70-jarige pater E. J. Kuy
pers, die pas sedert een week uit de
missie van Midden-Afrika gerepatrieerd
was, uit de reeds rijdende trein ge
sprongen, toen hij waarschijnlijk te laat
bemerkte, dat hü moest uitstappen. De
missionaris kwam daarbij te vallen tus
sen het perron en de trein. Hij werd
vermoedelijk op slag gedood.
Verscholen achter de St. Bavokerk aan de Herenweg ligt een complex schoolge
bouwen, dat door de voorbijsnellende automobilist niet eens wordt opge
merkt, maar dat in Heemstede zeer bekend is en zelfs ver daarbuiten een
uitstekende naam heeft door het goede onderwijs, dat daar wordt gegeven op
velerlei gebied en dat, bekend als de St. Antoniusscholen, op 15 Juni het gouden
jubileum gaat vieren. Duizenden hebben van de bewaarschool tot de modevak
school hier hun opleiding genoten en zij vormen thans een grote schare van flinke
Katholieke vrouwen, die als moeder of op de een of andere plaats in 't maatschap
pelijk leven de vele goede lessen in praktijk brengen. In alle kringen en standen en
verspreid over het hele land vindt men de vroegere leerlingen en wanneer zij op
de een of andere wijze zullen vernemen, dat „hun" school thans jubileert, zullen
zij met grote dankbaarheid nog eens terugdenken aan de prettige jaren en het
goede onderricht dat zij daar hebben ontvangen.
Uit Rome .wordt bericht, dat de Ita
liaanse minderheidssocialisten besloten
hebben toe te treden tot de nieuwe Ita
liaanse regering
Een halve eeuw geleden begon het
eerste streven naar de ontwikkeling,
welke later oversloeg naar de ge
hele gemeente Heemstède en die tot de
resultaten heeft geleid, welke thans da
gelijks bewonderd kunnen worden. Het
was wijlen pastoor Zeegers z.g., bij wie
het denkbeeld ontstond, Heemstede
een R.K. school voor meisjes te bezorgen
en hij wendde zich vol vertrouwen tot
de Congregatie van de Zusters Francis
canessen. van Bennebroek, toen nog te
Rotterdam aan de Coolsingel gevestigd,
om de nodige leerkrachten. Het verzoek
werd ingewilligd en alle krachten werden
onmiddellijk gerequireerd. Nadat op 14
October 1897 de eerste steen was gelegd
voor school en klooster, waarbij reke
ning was gehouden met een gestadige
groei, werden op 2 Juni 1898 de eerste
onderwijskrachten, de E. Z. Wilhelmina,
Agneta, Henrica, Valerie en Josepha, van
wie de laatste nog in leven is en het ju
bileum hoopt mee te maken, feestelijk
ingehaald en de historie gewaagt zelfs
van het feit, dat zij per rijtuig van het
station te Haarlem werden gehaald. Op
6 Juni van dat jaar werden school en
klooster door de tóenmalige vicaris-ge
neraal van het Bisdom Haarlem, de la
tere Bisschop, Mgr. A. J. Callier z.g.,
plechtig ingewijd en met het onderwijs
kon een aanvang worden gemaakt.
De drie eerstgenoemde zusters begon
nen met een bewaarschool.de beide
laatsten namen de naaischool voor hun
rekening en zuster Wilhelmina werd met
de algemene leiding belast. Al spoedig
werd de belangstelling voor de school,
I Als. vien zelf vertrouwen wil in-
I boezemen, moet men beginnen het
l jegens anderen te betonen.
ook van de zijde der oudere kinderen,
zo groot dat reeds een jaar later, op 1
Juli 1899, een school voor lager onder
wijs werd geopend, wat naturlijk tenge
volge had, dat het aantal leerkrachten
sterk moest worden uitgebreid.
En toen bleek reeds, hoe juist pastoor
Zeegers had gezien, toen hü een groot
klooster liet bouwen. De groei hield
niet op en in 1918 werd de Uloschool
voor jongen^ en meisjes geopend, met
welk onderwijs de Antoniusscholen hun
uitstekende reputatie niet alleen beves
tigden, maar zelfs verhoogden. In 1926
werd 'de school uitgebreid en aange
past aan moderne begrippen. Er kwamen
een nieuwe bewaarschool en een afzon
derlijk gymnastieklokaal, waarbij wijlen
architect Nijman de bouw deed aan
sluiten bij het bestaande complex. In
1930 bleek de splitsing van de Ulo
school een dringende noodzakelijkheid
te zijn en de Broeders van de Christe
lijke Scholen namen toen niet alleen de
jongensscholen onder hun beheer, maar
vestigden tevens de St. Henricus Mulo-
school, zodat de Zusters even ruimte
kregen. Lang duurde dat echter niet,
want door de zeer sterke uitbreiding
van Heemstede en de drang naar meer
uitgebreid lager onderwijs was de ruim
te spoedig weer te klein en zagen de
Zusters Franciscanessen zich genood
zaakt in de nabilheid van de scholen
een drietal lokalen te huren. Een zeer
moeilijke tijd werd doorgemaakt, toen
van Augustus 1939 tot Augustus 1940
een groot deel van de school door het
Nederlandse leger in beslag werd ge
nomen en .het onderwijs daardoor na
tuurlek geducht te lijden had. Merk
waardig genoeg ls juist deze school voor
een Duitse bezetting gespaard gebleven
en misschien *is dit wel gekomen, door
dat onze „beschermers" door de afge
legen ligging haar niet zo spoedig in de
gaten hadden.
De zusters konden, toen de Neder
landse soldaten na een jaar de school
hadden ontruimd, de villa's aan de
Nobellaan weer verlaten en in de eigen
vertrouwde lokalen het werk voort
zetten.
(Vervols op pag. 2)
