Finse communisten tegen
president Paasikivi
ARABIEREN AARZELEN HET VUREN IN
PALESTINA TE STAKEN
B
Strijd tegen
giflectuur
I
Stakingsbeweging in verscheidene
sleutelindustrieën
y S
WmiBm
Zuid-Afrika erkent de
nieuwe Joodse staat
Palestina punt van wrijving tussen
Amerika en Engeland
cteurvande„Unita
veroordeeld
Zonder parachute in het luchtruim
REIZENDE MISSIETENTOONSTELLING
Het weer
BOTSING MET ST. BONIFACIUS-TOREN
DOOR ONJUISTE WEEROPGAVE?
Tot hoofd en hart
COMPLOT VAN BONNENHANDELAREN
OPGEROLD
Comité van actie
gevormd
President van Israël voor besprekingen met
Traman te Washington aangekomen
Dire
Na een snelle val van 3.000 meter toch
nog aan de dood ontsnapt
Wat Nijmegen aan Haarlem voor de
Mittovos-1948 allemaal leerde
Onderzoek naar vliegongeval te Leeuwarden
Gezagvoerder handelde
tegen de instructies
ZWARTE LONEN IN HET
BOUWBEDRIJF
Politierechter straft
streng
Lenstra niet naar Oslo
I
I
DINSDAG 25 MEI 1948
72ste JAARGANG No. 2415?
Mk'
mÊÉrn
■MMI
Metaalbewerkers krijgen
ex t ra-kfi n deir't oesl ag
Deze week drie eieren
I
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Jelefoon: Redactie 21544: Advertenties 21545
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wrvd. hoofdredacteur: W. Severln.
Directeur: 3. J. W. Boerriater.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De politieke crisis in Finland is uit
gegroeid tot een regelrechte strijd tussen
Be communistische partij en de Finse
President Paasikivi. De communisten
staan er op dat als opvolger van minis
ter Leino een communist zal worden be
last met de portefeuille van Binnen
landse Zaken en dat er voor de ver
kiezingen geen verandering komt in het
Finse kabinet. De meerderheid van het
Finse parlement acht voor die post een
communist echter onaanvaardbaar. Pre
sident Paasikivi ziet zich thans genood
zaakt in dit dilemma een oplossing te
Finden.
Een regeringsbron liet doorschemeren
Bat president Paasikivi voornemens is
een compromis-besluit te nemen en de
hiinister van Onderwijs, prof. Eino
Kilpi, de portefeuille van Binnenlandse
Zaken te geven. Prof. Kilpi is pas Za
terdag minister van Onderwijs geworden.
Een communist, die thans geen zitting
Jh het kabinet heeft, zal worden aan-
Sezocht de post van plaatsvervangend
kiinister van Sociale Zaken over te
hemen van Lennart Heljas, die dan in
Plaats van prof. Kilpi minister van On
derwijs zal worden.
,In geheel Finland neemt de commu
nistische druk op de president en op het
Sehele kabinet toe. Het partijbestuur van
Be communistische partij zet alle zeilen
bij om de Finse arbeiders tot een alge
mene staking te bewegen. De voor
naamste leus van de communisten is dat
de portefeuille van Binnenlandse
Zaken willen behouden. Maandagmor-
Sen waren reeds 2 a 3000 arbeiders in
staking. Later op de dag belegden de
communisten in tal van fabrieken bijeen
komsten waar de arbeiders hun stem
voor of tegen staking konden uitbrengen.
De stakingsbeweging breidde zich
Vrij snel uit en reeds Maandagmiddag
was de bedrijvigheid in de voornaam
ste havens van het land volkomen
tot stilstand gekomen. In verschei
dene sleutelindustrieën hebben de
communistische arbeiders het werk
eveneens neergelegd.
De Finse volksdemocratische partij,
bestaande uit communisten en linkse
socialisten, heeft een actiecomité ge-
vormd. Het actie-comité zal, aldus de
Voorzitter der partij Kulo, de activiteit
jh het gehele land leiden en coördineren
'•'Heinde te voorkomen, dat er wijzi
gingen in het Finse kabinet worden
a?ngebracht vóór de algemene verkie
zingen.
Een niet-communistisch lid van de re
ling verklaarde: „We kennen de com
munistische plannen en zullen niet ge
dogen, dat zij uitgevoerd worden".
De politie en het leger zijn te hulp
geroepen.
De ontslagen minister Leino heeft op
een meeting verklaard: „Mijn ontslag en
de daarna plaats gehad hebbende ge
beurtenissen zijn het gevolg van reac-
tionnaire aanvallen op onze democratie.
Wij wensen een volksdemocraat als mi
nister van binnenlandse zaken." Uit de
zaal werd geroepen: „Wij willen de
zelfde man terug op dezelfde plaats. In
dien niet goedschiks dan maar kwaad
schiks".
Het volksdemocratische orgaan Vapar
Sana heeft de houding van president
Paasikivi gekenschetst als „overeenstem
mend met de methode der Tsjechoslo-
waakse reactionnairen".
rs'
-V-:
V -
De boomgaarden in de Bommelerwaard worden op het ogenblik geteisterd door ontel
bare MeikeversDe schade aan de kersen- en pruimenoogst wordt reeds op tiendui
zenden guldens geschatEen eenvoudig bestrijdingsmiddel is het schudden van de
takkenwaardoor de logge insecten op de grond vallen en dan verzameld en ver
nietigd kunnen worden of door de kippen worden opgepeuzeld.
Ondanks een Amerikaans beroep op
de Arabische staten, hebben deze tot
dusverre geen gevolg gegeven aan de
order „staakt het vuren" van de Vei
ligheidsraad. Zij verzochten de Baad
om nog enige bedenktijd en verkregen
deze tot Woensdag 18.uur. Vandaag
beraadslagen zij over wat hun te doen
staat. Ze aarzelen, de eenmaal op gang
gebrachte oorlogsmachine thans tijde
lijk tot stilstand te brengen, juist nu
zij zo succesvol loopt: de ontmoeting
van Egyptische en Transjordaanse
troepen wordt als een keerpunt in de
strijd gezien. Engeland spoort, naar of
ficieel verklaard is, de Arabieren ech
ter aan, zich neer te leggen bij de or
der van de veiligheidsraad. De Arabie
ren zouden als voorwaarde de status
quo van 15 Mei in politiek en militair
opzicht stellen.
Intussen hadden de gevechten voort
gang. In Jeruzalem werd fel gestreden.
Militaire waarnemers voorspellen, dat
de Transjordaanse strijdkrachten, in
dien het vuren niet zou worden ge
staakt, een strijd in de onderaardse
gangen van de oude stad zullen vermij
den door een scherpe voedselblokkade
(.Telefonisch van onze Londense
correspondent)
De vijandelijkheden in Palestina en
bet langdurig meningsverschil tussen
Amerika en Engeland over de door beide
'anden te voeren politiek met betrek
king tot het conflict hebben geleid tot
bet scheppen van een zo ernstige Anglo-
Amerikaanse wrijving, dat er reden be
gaat tot ernstige bezorgdheid.
De Amerikanen verwijten Engeland
®en pro-Arabische gezindheid, terwijl de
^ritten, die van mening zijn, dat zij niet
s'echts voor zichzelf maar ook voor
Amerika in het Midden-Oosten de kas-
'anjes uit het vuur moeten naien en de
Ffiendschap met de Arabische staten
aebben moeten trachten te redden ten
behoeve van de strategische en olie-
slangen van beide Angelsaksische
landen, de Amerikanen verwijten dat
?Jj om interne politieke redenen een pro-
monistische politiek voeren, die dreigt
Be Arabieren volkomen te vervreemden
eh een vacuum te scheppen in het Mid-
B®n-Oosten op een van de belangrijkste
Wekken van net „cordon sanitaire" om
Rusland.
Men Is hier geschrokken van de golf
van anti-Britse gevoelens in Amerika.
Uok in Engeland heerst evenwel verbet
ering tegen Amerika, echter in minder
e!£treme en minder openlijke vorm. On
gelukkigerwijze vormt het geschil over
Palestina slechts een schakel in een ke-
van andere oorzaken, welke in
pgeland de laatste tijd geleid hebben
°t een gevoel van ergernis over het
bftreden van de Verenigde Staten.
Onvoorzichtige uitlatingen van
Fooraanstaande Amerikaanse rege
ringspersonen over mogelijke be
ïnvloeding van sociale nationalisatie-
Mannen door manipulering van de
Marshall-fondsen en zelfs ook moge
lijke dollar-pressies om Engeland te
bewegen tot een andere houding met
betrekking tot het Palestijnse conflict
bebben vooral in Labourkringen een
°naangename indruk gewekt.
Mier komt bij, dat het Engelse mi-
'sterie van Buitenlandse Zaken in de
Matste weken twee keer door Amerika
„°0r een fait accompli is gesteld. De eer-
k, keer met betrekking tot de bespre
ngen tussen Molotof en de Ameri-
jAanse ambassadeur te Moskou, de
eede keer met betrekking tot de on
macht snelle erkenning van de staat
li
jw® directeur van het Italiaanse com-
Fpjb'stische blad „Unita" werd gisteren
li °rBeeld tot een gevangenisstraf van
iite ahden of een boete van 150.000
bjkè 1,Vegens laster van een hoge kerke
lijk Autoriteit. Het vergrijp was begaan
tij^j Be jongste verkiezingscampagne,
Of 0 s Welke de communisten elk waar
K®rk aar argument gebruikten om de
'h een 06 Paus en bet. Vaticaanse Hof
4o kwaad mogelijk licht te stellen.
Israël door President Truman, aan wie
men bovendien verwijt reeds eerder roet
in het Palestijnse eten geworpen te heb
ben door zijn persoonlijk ingrijpen. Vol
gens hier circulerende berichten heeft
het plotseling toenemen van de wrijving,
dat o.m. dreigde de ontwikkeling van
West-Europese verbondenheid nadelig
te beïnvloeden, zowel het State Depart
ment als het Foreign Office doen schrik
ken met het gevolg, dat nu besprekingen
plaats vinden tussen Amerika en En
geland, waarin men hoopt een uitweg
te vfnden uit een gevaarlijke impasse.
en door zware artilleriebeschieting. De
Franse regering heeft koning Abdoel-
lah en het Joods Agentschap verzocht,
de Heilige Plaatsen in de stad zoveel
mogelijk te willen ontzien.
Twee Arabische vliegtuigen heb
ben de door de Joden bezette Arabi
sche stad Jaffa voor het eerst gebom
bardeerd. Ook werd een luchtaanval
ondernomen op de electriciteitscen-
trale in het Zuiden van Tel Aviv.
De Haganah deelt mede, de eergiste
ren door de Arabieren ingenomen
Joodse nederzetting Ramat Rachel te
hebben heroverd. Door de verove
ring van Shaar Hagolan en Massada
is, naar uit Joodse bron wordt ge
meld, de Jordaanvallei geheel van
Arabische strijdkrachten gezuiverd.
Dr. Chaim Weizmarm, de eerste
president van Israël, is, op uitnodi
ging van de Amerikaanse regering,
te Washington aangekomen voor be
sprekingen met Truman. Men ver-
Graaf Bernadotte is door de U.N.O. aange
steld als bemiddelaar tussen Joden en Ara
bieren. Per K.LM.-vliegtuig is hij naar
Palestina vertrokken, waar Trygve Lie de
strijdende partijen en de Engelsen voor
hem een vrijgeleide heeft gevraagd.
jj na niet te gelovenNu vele
krijgsgevangenen weer naar Enge
land zijn teruggekeerd onder
wie vele leden van vliegtuigbemannin-
gen komen de verhalen over wonder
baarlijke ontsnappingen aan de dood los.
Verzinsels? Zeker niet! Al die verhalen
zijn bevestigd door officiële onderzoekin
gen van Britse officieren en.... door
Duitse documenten.
Neem het verhaal van de twee leden
van een vliegtuigbemanning, die nog
nimmer een stuurknuppel in de hand
hadden gehad en toch hun zwaar be
schadigd toestel veilig naar Engeland
loodsten. Of het verhaal van de piloot,
die zonder parachute uit een brandende
machine sprong, in de takken van een
boom belandde en vandaar in een dikke
laag sneeuw terecht kwam, welke zijn
val geheel brak.
En dan is er het verhaal van de 22-
jarige „luitenant-vlieger" Joe Herman
Hij was de Australische commandant
van een „Halifax", waarmede hij op 4
November zijn drie en dertigste vlucht
maakte met Bochum als einddoel. Daar
werden de bommen afgeworpen, waarna
de koers gewend werd. Er volgde echter
een klap en nog een en nog een: vol
treffers van het afweervuur. Binnen
enkele seconden was de bommenwerper
één vlammenzee.
„Springen!" riep Joe. En de mannen
volgden zijn bevel zonder bedenken op
En Joe zelf? Hij hoorde een nood
kreet: „Ik geloof, dat mijn been gebro
ken is, kapitein: kan je me helpen?"
riep de middenboordschutter. Joe gespte
zijn parachute los en kroop naar achte
ren. Zijn hulp was echter niet nodig,
want halverwege zag hij, hoe de boord-
chutter naar buiten kroop, het ge
wonde been achter zich aanslepend. Op
hetzelfde ogenblik vouwde zich de
stuurboordvleugel op, de „Halifax"
draaide op zijn rug, Joe werd naar de
kant geslingerd,- waarna het toestel uit
elkaar spatte.
Joe viel..-- En meteen flitste de ge
dachte aan zijn achtergebleven para
:ute door nein neen. Een akelig Hulpe
loos gevoel beving hem- Het verdween na
enkele seconden. Daarna begon hij te
denken aan het einde van zijn val en de
angst keerde terug.
Hij merkte, dat hij langzaam salto's
maakte. Dan weer zag hij de zacht glan
zende sterren, enkele ogenblikken later
een zwarte vlakte, doorsneden door het
zilveren lint van een rivier. Hij hoopte
vurig, dat hij in het water terecht zou
komen.
Nog geen seconde later bonsde hij met
een vreselijke schok tegen iets aan. Eén
ogenblik scheen zijn geest niet te werken,
daarna kreeg hij een vreemd, zwevend
gevoel. „Als dit de dood is", zo dacht hij,
„valt het nogal mee!"
Toen hoorde hij, vlak bij zich, de be
kende stem van de middenboordschutter
Vivash. „Is er iemand in de buurt?"
(Tja, het klinkt vreemd, maar wat zou
u gezegd hebben?) Langzaam ontwaakte
Joe uit zijn verdoving en bemerkte dat
hij zijn armen stevig om een paar benen
hield gekneld. „Ja, ik ben hier beneden!
Ik hang aan je benen".
„Zeg, wees voorzichtig met m'n rech
terbeen. Dat is gebroken". (Het was,
naar later bleek, niet gebroken, doch er
zaten „slechts" zeven wonden van af-
weer-granaten in).
Daarna vielen zij in diepe stilte en in
een kalm tempo. Joe zag plotseling
bomen onder zich, yOelde takken, be
merkte dat zijn voeten de grond raakten
ei. probeerde vrij te komen Maar Vivash
viel precies op zijn borst en Joe voelde
een stekende pijn. Geen wonder: twee
ribben gebroken. Voorts zaten zijn ge
zicht en oren vol bloedende schrammen,
zijn lichaam was bedekt met builen en
hij had kramp in zijn armen. Maar....
hij leefde nog!
Later hebben Joe en Vivash uitgere
kend, dat de laatste net zijn parachute
had geopend, toen Joe arriveerde. Vlak
na het openen van een valscherm zwaait
de parachutist vrij hevig heen en weer
en het was juist tijdens zo'n zwaai, dat
Joe de benen van Vivash te pakken kreeg.
De zonderlinge ontmoeting moet op een
hoogte van tweeduizend meter zijn ge
schied, zodat Joe, die met zijn vliegtuig
op 5000 meter zat, een ,.v val van
drie k.m. heeft gemaakt
wacht, dat deze besprekingen een
opheffing van het Amerikaanse ver
bod voor wapenuitvoer naar het Na
bije Oosten tot gevolg zullen hebben,
ten gunste van de Joden. De moge
lijkheden hiertoe worden reeds on
derzocht.
De Democratische afgevaardigde
Adolph Sabath heeft er op aangedron
gen, maatregelen te treffen die zullen
voorkomen, dat credieten, in het ka
der van het Marshall-plan verstrekt,
worden aangewend tot steunverlening
aan Arabieren.
„Indien de Britten zich de luxe kun
nen veroorloven, millioenen uit te ge
ven om de Arabische legers te finan
cieren, dan moeten zij, aldus Sabath,
dat maar doen zonder daar het geld
van de Amerikaanse belastingbetalers
voor te gebruiken." In regeringskrin
gen wees men er op, dat Engeland nog
geen dollar aan Marshall-hulp heeft
ontvangen en overigens de Arabieren
met ponden steunt.
Van bevoegde zijde te Londen wordt
verklaard, dat Engeland zal voortgaan,
wapenmateriaal aan Egypte en de an
dere Arabische staten, waarmee het
geldige desbetreffende verdragen heeft
lopen, te zenden. Een officiële woord
voerder ontkende categorisch, dat En
geland de uitvoervergunningen zou
hebben ingetrokken. Van regeringszij
de is er evenwel op gezinspeeld, dat
Britse officieren uit het Arabisch Le
gioen zullen worden teruggeroepen, als
Transjordanië de order „staakt het vu
ren" niet opvolgt. De Engelse verplich
tingen jegens de Verenigde Naties, al
dus werd verklaard, hebben voorrang
op die jegens de Arabieren.
De Amerikaanse ambassadeur te
Londen, Lewis Douglas, heeft voor de
tweede maal binnen 48 uur een bezoek
gebracht aan minister Bevln.
De regering van Zuid Afrika heeft
besloten, de staat Israël te erkennen.
Te Londen beschouwt men dit als een
ernstige slag, toegebracht aan de En
gelse politiek. Israël zal volledige di
plomatieke en economische betrekkin
gen aanknopen met Polen. Binnen
kort zal een handelsdelegatie naar
Warschau vertrekken.
Tussen de zestig- en de zeventigdui
zend bezoekers heeft men in Nijmegen
geteld voor de grote missie-tentoonstel
ling, die daar van 15 tot 23 Mei onder
de titel „Mitto" gehouden werd. Dat wil
zeggen, dat alleen aan entree-gelden on
geveer f 17.000 is ontvangen. Maar dat
wil ook zeggen, dat de missie-gedachte
bij al die duizenden weer sterk verle
vendigd is, waarvan jarenlang de voor
delen geplukt zullen worden.
Begin Juli zal de „Mittovos" in onze
Spaarnestad de aandacht van het De
kenaat vragen en daar heel veel van
de Nijmeegse tentoonstelling naar
Haarlem zal worden overgebracht,
hebben wij in de Novum-hallen van
de Keizer Karei-stad een kijkje geno
men.
De deelnemers waren de missie-orden
en congregaties, die in Nijmegen een
klooster hebben. De algemene intentie
luidde: „Maria, Koningin der Apostelen,
laat ons met de priesters en missionaris
sen Christus' Kruis doen triomferen, op
dat het een wereld worde van ware ge
lijkheid, vrijheid en broederschap." In
de naam „Mitto" wilde het Missiecomité
de gedachte weerleggen, dat God Zijn
missionarissen zendt, opdat Zijn Woord
zich zou verspreiden en alle volkeren
Hem, de ene God, zouden erkennen en
Jezus Christus, die Hij gezonden heeft.
De verenigde missionarissen bouwden
een tentoonstelling van stands, die met
behulp van de meest moderne techniek
overal in zeer korte tijd, geheel of ge
deeltelijk, kan worden geplaatst. Deze
nieuwe vorm van expositie was voor het
eerst in zijn gehele opbouw te Nijme
gen te zien.
Naar onze smaak gaf de systematische
indeling van de stands niet die kleurige
afwisseling, die wij ons van vroegere
missietentoonstellingen herinneren. Daar
tegenover staat echter, dat een ordelijk,
overzichtelijk en ook architectonisch ge
heel werd verkregen. Men zou dus kun
nen zeggen, dat de sfeer heeft moeten
inboeten ter wille van de strakke stijl.
(Met ijsco-karren en brallende luidspre
kers kan men echter die sfeer niet op
roepen).
Het midden, tevens het kernpunt,
wordt gevormd door de stand van de
Pauselijke Missiegenootschappen: Voort
planting des Geloofs, St. Petrus Liefde
werk, H. Kindsheid. Rondom dit kern
punt groeperen zich de missionarissen,
ieder met hun eigen missiegebied, waar
van zij foto's en vele bezienswaardig
heden tonen, doch waarvan zij vooral
vertellen. Het is inderdaad waar, dat de
stands als een groot prentenboek open
vallen en de bezoekers meetrekken naar
Bulgarije en Afrika, naar Java en Tur
kije, naar Curagao, Suriname, Bolivia
en Columbia, naar China zowel als naar
de Poolstreek. Het geheel werd in Nij-
Verwachting tot Woensdagavond:
Meest zwaar bewolkt met tijdelijk
enige regen. Veranderlijke wind. Op
de meeste plaatsen iets minder kond,
vooral des nachts.
Zon 4.32—20.42, maan onder 6.31.
(Van onze Haagse redacteur)
Robinson en Kroon, K. L. M.-pilo-
ten, beiden van Canadese origine,
moesten gisteren voorkomen b|j de
Raad voor de Luchtvaart, die in Den
Haag in openbare zitting het ongeval
onderzocht, dat op 27 December van
het vorig jaar des morgens om
streeks 11 uur overkwam aan de
PHTCV, welk vliegtuig tegen de
78 meter hoge toren van de St. Bo-
nifaciuskerk te Leeuwarden vloog,
daardoor een stuk van z|jn linker
vleugel verloor cn slechts dank zij
de voortreffelijke manoeuvres van
zijn bestuurder zeven kilometer ver
der bij Boxum, zonder dat zich per
soonlijke ongelukken hadden voorge
daan, op een weide kon worden
neergezet.
Een geslaagde noodlanding, die des
tijds een kans van één op de duizend is
genoemd, doch het is niet de succesvolle
afloop van deze botsing geweest, waar
de Raad voor de Luchtvaart zich mee
bezig heeft gehouden, maar de om
standigheden, welke tot dit ongeluk
geleid hebben en het begon reeds da
delijk niet mals toen gezagvoerder Ro
binson via de tolk te horen kreeg, dat
de Raad reden had om aan te nemen,
dat hij met schuld gehandeld had.
Hij vloog namelijk die morgen zeer
laag over Leeuwarden en behalve de
kwestie of de hoogtemeters van het
toestel geen grotere dan de toelaatbare
afwijkingen vertoond hebben kwam in
dit verband ter sprake of de barome
terstanden wel juist door het vliegveld
Leeuwarden waren opgegeven. Uit deze
laatste opgaven zou namelijk een
weerstoestand gereconstrueerd kunnen
worden, welke de waarnemend chef
meteoroloog op Schiphol ter zitting
uniek noemde. f
Parmentier, die als buitengewoon
lid van de raad deelnam aan het
onderzoek, merkte naar aanleiding
hiervan op, dat reeds énige malen
door K. L. M.-vliegers was geklaagd
over de opgaven van het vliegveld
Leeuwarden. Deze omstandigheden
waren van belang omdat uit on-
I Gevoel voor humor is een zegen
vooral in moeilijke omstandig-
heden.
en I
iff- I
juistheid van landingsinstructies
minder of geen verantwoordelijkheid
van de piloot zou voortvloeien.
De voorzitter van de raad, mr. J. E
v. d. Meulen stelde hier echter o.m.
tegenover, dat de weersomstandighe
den niet voldoende verklaring geven
waarom de Douglas-Dacota zo laag
vloog en dat het vliegtuig in verkeerde
koers op het baken af ging.
Op de vraag van de president aan de
gezagvoerder hoe hij er toe kwam in
strijd met de voorschriften zijn collega
Kroon het vliegtuig te laten besturen
antwoordde de flegmatieke Robinson,
die instructeur in Canada is geweest,
volkomen op zijn gemak, de handen in
zijn zakken, dat Kroon naar zijn me
ning voldoende was „uitgecheckt" om
als captain op te treden. Dat deze
Kroon, een boom van een kerel, met
het verder vliegen op anderhalve vleu
gel, ook inderdaad bewezen heeft wel
was waard te zijn als piloot, kwam
uiteraard ditmaal niet aan de orde.
Op 28 Juni zal de Raad voor de
Luchtvaart z|jn oordeel geven.
megen besloten met een indrukwekken
de stand over Indonesië en een over de
wereldgodsdiensten. De Medische Mis
sie-actie heeft haar hoekje gekregen,
evenals de Missie-naaikringen 'n plaatsje
hebben verworven.
Wij hebben ons afgevraagd, waar die
enorme belangstelling van het publiek
in Nijmegen uit ontstaan is. Allereerst,
zo vertelde men ons, is de voorberei
ding zowel bij de volwassenen als bij
de kinderen zodanig geweest, dat men
als het ware verlangend uitzag naar de
kennismaking met de missionarissen uit
alle delen van de wereld. De mond-tot-
mond-reclame heeft echter het grootste
resultaat opgeleverd. Het klinkt mis
schien wat eigenaardig, maar zoals de
standwerkers op een markt het publiek
kunnen vasthouden, zo weten die paters
der missionnerende orden door hun inte
ressante verhalen, die zij illustreren met
gebruiksvoorwerpen uit het land, waar
over zij vertellen, de toeschouwer in een
ban te houden. Het is een warm werk
in de zomer, maar het brengt zijn vruch
ten honderdvoudig op.
Voor Haarlem is het lang geleden,
dat de eerste Mittovos de missievlam
opnieuw ontstak. De voorbereidingen
voor die van 1948 zijn zodanig, dat
verwacht mag worden, dat het resul
taat niet minder zal zijn. De missiona
rissen zijn verlangend, naar de Bloe
menstad te gaan, omdat zij maar
misschien is dat wat ondeugend be
doeld ervan overtuigd zijn, dat de
hoofdstad van Noord-Holland het beste
bidt en het meeste geeft.
Een 38-jarige aannemer uit Haarlem
had zich gistermiddag voor de econo
mische politierechter te verantwoorden,
omdat hij gedurende lange tijd en voor
het uitvoeren van verschillende werken
hogere lonen aan zijn werklieden had
betaald dan de wet toelaat. Teneinde
een ontdekking van deze overtreding te
voorkomen had hij zijn administratie in
een „ongeregelde toestand" gebracht.
De officier van Justitie achtte deze
zaak zeer ernstig en eiste dan ook een
hechtenisstraf van 4 weken en publicatie
van het vonnis.
De verdediger van verdachte, mr. Di-
derich, verklaarde, dat „Vrouwe Justi-
tia met een doek voor de ogen en een
knijpkat in de hand pechvogels vangt."
Hij wilde daarmede betogen, dat er niet
gebouwd kan worden als er geen zwarte
lonen betaald worden en dat de rech
ter, ondanks „de innerlijke onbillijkhe
den van de wet", recht moet spreken.
De lonen in de bouwvakken zijn gedrukt
ten opzichte van die in de bedrijven,
welke deviezen kweken. Wil men een
geordende toestand hebben, dan zou er
niet meer werk aanbesteed mogen wor
den dan er arbeiders zijn om het uit te
voeren. Deze verhouding is echter ge
heel zoek, omdat drommen mannen uit
de bouwvakken naar andere bedrijven
worden getrokken, door hogere lonen.
Eindelijk zullen nu werkgevers, werk
nemers en regering samen overleggen
wat er te doen staat. Het betalen van
zwarte lonen is een zeer speciaal soort
overmacht, verklaarde de verdediger
verder. Als ik de bouwers, die er niet
toe overgingen, op mijn kosten aan een
maaltijd zou nodigen, zou ik er met een
koopje afkomen. Pleiter achtte de hech
tenisstraf dan ook te zwaar. De politie
rechter dacht er echter niet zo over.
Nog nooit heb ik in deze zaal voor een
dergelijk feit onvoorwaardelijke vrij
heidsstraf uitgesproken, aldus de rech
ter, maar nu moet er een voorbeeld ge
steld worden, omdat getracht is door
vervalsing in de boeken een ontdekking
van de overtreding te voorkomen. Deze
verdachte heeft de toch al wankele ver
houding tussen lonen en prijzen zeer
ernstig verstoord en daarom veroordeel
ik hem conform de eis, viermaal een
week hechtenis, besloot de rechter.
De katholieke werkgevers in de me
taalnijverheid hebben Maandag te ^Val
kenburg besloten op basis van vrijwil
ligheid een fonds te stichten, waaruit
aan werknemers met drie of meer kin
deren onder de 15 jaar een extra-kin-
dertoeslag zal worden verstrekt.
De kwestie der lectuurvoorziening is
en blijft hoogst actueel. In deze tijd
wordt de zedelijke volkskracht op
tal van manieren bedreigd. Naast vraag
stukken van radio en film is dat van de_
lectuur zeker niet 't minste van de pro-'
blemen der volksopvoeding en vrije-
tijds-besteding. Op elk terrein van het
culturele leven komt de lectuur aan de
orde. In de standsorganisaties, in de
jeugdbeweging, in de godsdienstige ver
enigingen, in de parochies. Sint Vincen-
tius heeft, terecht, reeds jaren lang de
lectuurvoorziening betrokken in zijn
charitas. Het vraagstuk der industriali
satie is niet op te lossen zonder een in
tensieve lectuur-actie. De vraag: Wat
leest de volksbuurt, met zijn „neutrale
winkelbiebjes", blijft van een pijnlijke
actualiteit.
Hoe de grondwettelijke bepalingen ook
mogen luiden of in de toekomst mogen
gesteld worden, het vraagstuk der lec
tuurvoorziening vraagt op de allereerste
plaats een positieve oplossing. Het is in
teressant te weten, wat voor schunnigs
of lectuur-op-het-randje de winkelbi
bliotheken bieden. Maar van meer be
lang is het, te zorgen, dat op de grootst
mogelijke schaal het goede boek zijn
lezers bereikt.
Dezer dagen heeft het bericht de ron
de gedaan, dat het Hoogwaardig Epis
copaat op voorstel van de Landelijke
Katholieke Actie een Bisschoppelijke
Adviescommissie inzake Lectuurvoorzie
ning in het leven heeft geroepen. Dat
is toe te juichen, te meer daar blijkt,
dat dit college van deskundigen de zaak
werkelijk grondig en grootscheeps blijkt
aan te pakken.
De enige oplossing immers, om wer
kelijk groots en machtig voor de dag
te komen is een coördinatie van alle
krachten, die reeds het nodige presteer
den of dit eigenlijk zouden willen doen.
En zij alle, Katholieke Leeszalen, Vin-
centius, volksbibliotheken en andere lec-
tuurbehartigers enerzijds, en standsor-
ganisaties anderzijds hebben elkaar ge
vonden in het aangewezen lichaam van
samenwerking, een Katholieke Centrale
Vereniging voor Lectuurvoorziening in
Nederland. Zij gaat uit van de gezonde
gedachte, dat een poging om het volk
door middel van goede lectuur groter
zedelijke weerbaarheid te geven, ge
doemd is tot mislukken, als men dit
zou doen zonder ruggegraat van een
vaste levensovertuiging.
Inmiddels zijn in enkele provincies
reeds provinciale afdelingen van de Ka
tholieke Centrale Vereniging voor Lec
tuurvoorziening gestart, bestuurd door
de reeds genoemde organisaties gezamen
lijk. Bibliotheken van de meest verschei
den aard worden in een practisch inge
richt wisselsysteem voortdurend van
nieuw materiaal en deskundige leiding
voorzien. Via een centrale wisselstock
kan daardoor een ieder regelmatig wor
den voorzien van de nieuwste en aller
beste boeken.
Bundeling van klachten. Het is bij
voorbeeld vreemd, dat niemand precies
weet. hoeveel parochiebibliotheken en
volksbibliotheken Nederland bezit. Daar
om wordt momenteel onder leiding van
de Diocesane Bureaux der Katholieke
Actie een nauwkeurige enquête gehou
den over de stand van zaken. Men kan
immers de strijd aanbinden tegen neu
trale biebjes, maar belangtrijker is het,
het bestaande tot nieuwe of groter le
venskracht te brengen en de zwakke of
geheel onverzorgde plekken op korte
termijn te voorzien.
Aldus blijkt, dat de nieuwe Advies
commissie er niet een is, die de zaak
helpt schuiven op de lange baan, aan
welks einde de doofpot staat. Strijd te
gen het toenemende volkseuvel der min
derwaardige lectuur, uitstekend. Dat
men hier of daar de oplossing zoekt in
een betere lectuurvoorziening van „het
platte land," gaat reeds in de goede
richting. Zo „plat'' is het platte land
overigens weer niet, of men verlangt
daar dikwijls lectuur van een kwaliteit,
die menig stedeling te machtig is. Maar
als de openbare leeszalen en bibliothe
ken er ondanks hard werken in de ste
den klaarblijkelijk in veertig jaar niet
in geslaagd zijn de stadsbevolking in
haar geheel tot een hoger leespeil op te
voeren, zodat de kreet „Wat leest de
volksbuurt?" een schrikbarend antwoord
oproept, dan moet het probleem der lec
tuurvoorziening van de stedelingen met
minstens evenveel zorg bekeken worden.
En dit kan alleen door een positieve
actie, eendrachtig en op grote schaal
aangepakt.
Abe Lenstra, de linksbuiten van ons
nationale elftal, zal de reis naar Oslo
op medisch advies niet meemaken. Len
stra heeft in de kampioenswedstrijd van
Zondag j.l. tegen EDO een blessure op
gelopen en de geneesheer achtte het be
ter, dat hjj in Oslo niet "van de partij
zou zijn. De Keuze-Commissie heeft nu
besloten ook de ADO-er Clavan de reis.
naar Noorwegen te laten meemaken, zo
dat de jeugdige Hagenaar waarschijnlijk
de plaats van de Fries zal innemen.
Ook de reserve Temming gaat niet
naar Noorwegen. De Utrechtenaar was
zo onfortuinlijk zijn enkel te verzwikken,
toen hij gisteravond op weg naar de
laatste training uit de bus stapte.
Dank z|j de gunstige eierenproductie
is het mogelijk deze week voor alle leef
tijdsgroepen drie eieren beschikbaar te
stellen.
De zwart-rood-gouden vlag van de
Weimar-rcpubliek, die door de Duitse
„Volksraad" als het kenteken van het
nieutve Duitsland is erkend, woei voor
het eerst sinds 15 jaar op een overheids
gebouw te Berlijn, n.l. op het hoofdge
bouw van radio-Berlijn (onder Rus
sische controle) bij de aanvang van het
referendum over de eenheid.
I knoopte een vermomde Haarlemse ln-
specteur een gezellig praatje aan met
de twee gezochten. Daarna togen dezen
op weg, zonder het te weten achter
volgd door recherche en politie. Na een
lange tocht belandden de heren bij een
café, waar de politie tevoren reeds een
kijkje had genomen. Ook de „Schrik"
kwam met zijn auto ter plaatse aan en
binnen werd vervolgens een onderhou
dend gesprek gevoerd over het wel en
wee van de handel. Een en ander kwam
hierbij ter ore van de blokkerende po
litiemannen.
Daarna verlieten de heren het café,
om naar een oude spoorwagen, die on
geveer 150 M. van de weg stond, te
gaan, alwaar de transacties gesloten
zouden worden. Toen de handelaars
niets vermoedend vijf minuten binnen
waren, achtte de politie de tijd geko
men om in te grijpen. Een worsteling ont
stond, waarbij het pistool van een der
marechaussees afging. De kogel trof de
„Schrik" in het been.
De twee Haarlemmers werden naar
het Huis van Bewaring te Zutfen ge
bracht. Maandag zijn z|j voor de econo
mische officier aldaar geleid. E. J. ten
C., de „Schrik van de streek" is naar
een ziekenhuis vervoerd. Allen hebben
bekend. Ze konden niett anders, want de
losse bonnen lagen bij de arrestatie
practisch „geëtaleerd". De bonnen, waar
bij 5000 eiei bennen en 3700 rantsoenen
Op* het "oldenbróëksê station vieesboimen, zijn in beslag genomen.
Verdienstelijk werk heeft de Haar
lemse recherche, in dit geval in
specteur Van St. Maartensdijk, re
chercheur Van Vliet en tevens ook
de heer Vink, verricht bij het op
rollen van een complot van bonnen
handelaren, die niet voor een kleintje
vervaard waren. De beruchtste ver
koper, wonende in Wezep, staat be
kend onder de naam „De Schrik
van de stlreek".
Reeds lang achtervolgde de Haar
lemse Hermandad met ijver al de bon
nenhandelaars. Een spoor in een be-
papaalde zaak leidde naar de beruchte
markt van Zwolle, waar zo goed als
alles clandestien te koop is. Twee Haar
lemmers, genaamd W S. en J. P. G„
zouden in de omgeving rondzwerven om
een transactie aan te gaan. Op de
Zwolse markt ontdekte de recherche,
dat de beruchte „Schrik van de streek"
in het spel meespeelde. Men vond het
daarom beter, eens z|jn licht op te
gaan steken in het plaatsje Wezep. Met
assistentie van de plaatselijke rijks
politie werd de omgeving uitgeveegd en
bij het café, waar waarschijnlijk bon
nentransacties zouden gesloten worden,
geposteerd. Toch bleek Wezep niet de
plaats van samenkomst te zijn, want
men kwam te weten, dat de Haarlem
mers, komende van de Zwolse markt,
de trein naar Oldebroek hadden ge
nomen. Aldus deed daarna ook de po
litie.
I