COMMUNISTISCHE REGERING DWINGT GROTE OVERWINNING AF eerste transport doden uit Columbia-rivier overstroomt Amerikaans stadje Procedure van de stemming maakt de vrijheid van de keuze twijfelachtig GERUCHTEN OVER AFTRÉDEN VAN Dr. BENESJ DUITSLAND AANGEKOMEN Rusland maakte zich schuldig aan 37 verdragsschendingen Amerika zou de „koude oorlog" aan het winnen zijn Honderden huizen weggespoeld Naar wapenstilstand in Palestina? J1 DE BUITENLANDSE BETREKKINGEN VAN DE REPUBLIEK Dr. Malan's partij stuurt aan op afscheiding van Britse Kroon Tot hoofd en hart HAARLEMS TRIBUNAAL TER ZIELE Het Tsjechische volk ging Zondag ter stembus Ambassade-personeel te Londen neemt ontslag Plechtige ontvangst aan 4e Nederlandse grens Velserbrug aangevaren Aantal slachtoffers nog onbekend Smuts naar Nederland Soeripno zou niet gemachtigd geweest zijn een overeenkomst met Rusland te sluiten Brief uit „Mariënbosch" wordt besproken Het weer Totaal 2035 dossiers afgewerkt Baandag 31 mei 1948 72sfe JAARGANG No. 24164 ^e± is Zondag volledig rustig gebleven in TsjecKoslowakije, *°en hei Tsjechische volk 'ier siembus ging om zich uii ie sPreken voor of iegen de communistische regering. Dat hei 6®n groie overwinning voor de regering zou worden heefi bemand beiwijfeld, doch achteraf blijki hei aanial der- 9®nen, die hei gewaagd hebben iegen ie siemmen, groter ^^n verwacht werd. Op de samenstelling van hei parlemeni dii echier van weinig invloed zijn, daar er geen °Pposiiielijsien waren. Diplomaten nemen ontslag mÊj$? 50.000 a f 60.000 schade Zijn erepromotie op 18 Juni COMMUNIQUE COMMISSIE VOOR GOEDE DIENSTEN Geen afbreking van onderhandelingen Onderhandelingen voortgezet Rapport aan Veiligheidsraad Rapport over Madoera Reorganisatie kabinet Republikeins Geen Aziatische immigratie Onafhankelijk Nationale Groep opgericht Pool tijdens dronkemansruzie met mes doodgestoken Vijf jaar voor Croin Verbeurdverklaring van f 50.000 ®UREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: T SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 «oonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week, I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. Directeur: 3. 3. W. Boerriater NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mlHïmeief- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. De officiële uitslag luidt: voor de re- (nationaal front): 6.429.145, blanco 'U.70L Het aantal ongeldige biljetten is ?»et bekend gemaakt, doch daar hetto- j*»l aantal kiezers 8.005.866 bedraagt, Rijken 806.041 niet te zijn opgekomen ''.ongeldig te hebben gestemd. In Tsje- jjië bedroeg het aantal blanco stemmen procent, in Slowakije 14 procent. Politieke kringen te Praag toonden *'ch verwonderd over de omvang .van ?e bij de verkiezingen aan het licht ge ntrien oppositie. Het aantal blanco en ,ngeldige stemmen plus niet uitgebrach- e stemmen bedraagt bijna twintig pro- ,®ht van het totaal stemgerechtigden, 'an officieuze zijde was geen geheim *e0iaakt van de verwachting, dat meer 95 procent voor de regering zou pramen. Radio Praag schakelde de on geldige stemmen uit en kwam aldus tot hoger percentage stemmen voor de ^gering. In officiële berichten worden de niet-uitgebrachte stemmen ver waarloosd. Aangezien het niet vervullen ah de stemplicht strafbaar is gesteld, ^oet men de niet-stemmers wel tot de bp os i tie rekenen. j Vele kiezers hebben foto's van Benesj, J^asaryk' of Churchill in de enveloppe ®n het stembiljet gedaan, «fen verwacht, dat de communisten de nabije toekomst hun positie zullen gaan verstevigen en dat als een der eerste maatregelen het aantal nieuws bladen beperkt zal worden. Leden van het statistiekbureau van de stad Praag vertellen, dat zij Zondag avond opdracht kregen, met tellen op te houden, nadat al spoedig bleek, dat ongeveer 1 op de 4 stemmen tegen de regering was. Personeel van het minis terie van Buitenlandse Zaken nam de tellingsarbeid van het statistiek-bureau over. De Tsjechoslowaakse autoriteiten heb ben hun belofte aan de buitenlandse cor respondenten, dat hun zou worden toe gestaan bü de verkiezingen de situatie in de stemlokalen in ogenschouw te ne men, ingetrokken. In plaats daarvan Is aan de correspondenten aangeboden ge zamenlijk een rondrit alleen door het district Praag te maken, zulks „wegens benzineschaaiste". Renter's correspondent meldt, dat Jiy op vertoon van zijn perskaart overal vrjje toegang kreeg. Wie blanco wilde stemmen, kreeg over het algemeen wei nig gelegenheid dit in het geheim en daarmee zonder gevaar voor zijn veilig heid te doen. Wie gebruikt maakte van de schermen voor het geheim stemmen, was in de meeste gevallen gedwongen voor het oog van de kiescommissie, die uit leden van de communistische actie- comité's was samengesteld, zijn stem- strook in een aparte open mand te werpen. Het Tsjechische persbureau meldt, dat „in latere stadia van de telling" blanco-stemmen „aan het licht kwa men" en dat het percentage hiervan in sommige kleine dorpen de 50 bereikte. Reuter merkt hierbij op, dat het pers bureau deze passage niet heeft opge nomen in zijn nieuwsuitzending naar de Sowjet-Unie. Het Tsjechoslowaakse persbureau meldt, dat president Benesj niet heeft gestemd, daaraan toevoegend, dat hij zulks in 1946 ook niet heeft gedaan. In Praag doen hardnekkige geruch ten de ronde, dat Benesj binnenkort zal aftreden De President, die Vrijdag zijn 64ste verjaardag vierde, heeft de nieuwe grondwet nog steeds niet on dertekend. en men verwacht ook niet, dat hij dit zal doen. Berichten, dat hij ernstig'Ziek is, werden door zijn broer bevestigd. De leiders van de vier grote partijen zouden reeds overleg gepleegd hebben over een opvolger, als hoedanig vooral Fierlinger, de linkse sociaal-democraat, genoemd wordt. Miroslav Lokaj heeft Zondag bekend gemaakt, dat hy als consul-generaal van Tsjechoslowakije te Londen is afge treden uit protest tegen het door de communisten beheerst regiem te Praag. Lokaj, die sinds December te Londen vertoeft, is sinds 1920 in diplomatieke drenst. Hy is lid van de Tsjechische so cialistische partjf. Onlangs weigerde hjj SStSSSSSSSSS! Graaf Folke Bemadotte, onderhandelaar van de UNO voor Palestina, arriveerde Za terdag in Cairo, waar hij ontvangen werd door premier Nokrashi Pasha. Naar de foto te oordelen, verliep het onderhoud nogal vrolijk. ,Jk heb mijn eigen plan voor Pa lestina" vertelde Bemadotte later aan journalisten. (Radiograf. overgebrachte foto). gevolg te geven aan de oproep naar Praag terug te keren. De militaire en lucht-attaché en twee eerste secretarissen van de Tsjechoslo waakse ambassade te Londen, zijn Za terdag afgetreden uit protest tegen de wijze, waarop de algemene verkiezingen gevoerd worden. Naar verluidt hebben ook vijf lagere ambtenaren der ambas sade ontslag genomen. (Van onze correspondent) I^Dp sobere, doch Indrukwekkende wjjze Zaterdag tegen het middaguur het eer- v transport met de stoffelijke resten in Duitsland omgekomen Nederlan- bij Beek bij Nijmegen op vader- ™4se bodem aangekomen. Een groot (jhtal autoriteiten en burgers uit Beek ,5. omgeving en veel journalisten en v,. taircn hadden zich aan de grens gameid om deze intocht by te wonen. "hn een half uur over het tydschema l^^eerdcn de vier trucks met hun kost. In een document, dat is overgelegd aan de Senaatscommissie voor de bui tenlandse betrekkingen, heeft het Ame rikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken 37 gespecificeerde gevallen aan gegeven, waarin naar de mening der V.S. de Sovjet-Unie zich niet gehouden heeft aan verdragen betreffende Duits land, Oostenrük, Oost- en Zuid-Europa, Korea en Mandsjoerye. Deze lyst werd opgesteld als antwoord op een resolutie van 31 senatoren, die inlichtingen vroe gen over verdragsschendingen door de Russen, waar President Truman in zpn toespraak tot het Congress op 17 Maart toespeling op had gemaakt. Met betrekking tot Duitsland signa leerde het ministerie 10 schendingen, het beschuldigde de S.-U. er onder meer van, dat zy voortdurend de pogingen der vier mogendheden om Duisland als een enkele economische eenheid te be handelen had doen falen, dat zij niet- communistische politieke partijen had tegengewerkt en onderdrukt en dat de Sovjet-Russische autoriteiten door onderdrukking, intimidatie en terreur de vrijheid van spreken hadden geknot. In het geval Van Polen, aldus deze bekendmaking, zijn de bepalingen van Yalta en Potsdam, die voorzagen in vrije en onbelemmerde verkiezingen, onge daan gemaakt. Het ministerie haalt talrijke voorbeel den aan ter ondersteuning van zijn be schuldiging, dat Hongarije, Bulgarije en Roemenië door eenzijdige Sovjet-Russi sche actie zich teleurgesteld zagen in de beloften der geallieerden voor een democratische oplossing van hun vraag- stukken Met betrekking tot Korea werden vier schendingen genoemd. In welingelichte kringen te Washing ton gelooft men steeds meer, dat de Verenigde Staten het niet willen laten zitten bij de huidige spanning in de verhouidng met de Sovjet-Unie, doch spoedig zulilen pogen tot onderhandelin gen te komen over enkele aangelegen heden van minder belang, teneinde de mogelijkheid van „grotere dingen" te peilen. Dit vertrouwen is gegrond op de verklaring van Marshall, dat „zeer goede vooruitgang is gemaakt" wat be treft het stabiliseren van de wereld naar Amerikaanse opvattingen, met andere woorden, dat de Verenigde Staten de „koude oorlog" met de Sovjet-Unie aan het winnen zijn. Generaal Bedell Smith, de Ameri kaanse ambassadeur te Moskou, is na een vacantie in Frankrijk op zijn post teruggekeerd. Bij aankomst deelde hij mede, dat hij geen verklaring had te doen betreffende de Russisch-Ameri- kaanse betrekkingen. Zondagmorgen 4 uur is de ongeveer 1400 ton metende Engelse weekboot „North Down" in aanvaring geko men met de spoorbrug te Velsen. Het schip vertrok uit de noordelijke binnenhaven, geladen met zgn. broodjes gietijzer, met bestemming Amsterdam. Er werd op dat ogenblik gespuid en dat bemoeilijkte het manoeuvreren door de geopende brug. Het bleek bij de sterke stroom een moeilijke opgave ineens de draai naar links te nemen, maar niette min trachtte de loods dit toch te doen, door met volle kracht voortuit te draaien. Op het laatste ogenblik bemerkend dat het fout liep, gaf hij volle kracht ach teruit maar het was reeds te laat. Het houten remmingswerk ten westen van de brug werd totaal ingedrukt, .waarna het schip tot de derde balk in de brug liep. Bij de voormast, die inscheurde en on geveer 30 graden achterover helde, bleef het voorschip vastzitten. Door het voor schip vol te pompen, slaagde men erin het weer vrij te krijgen, waarna het on geveer kwart over vier op eigen kracht de reis naar Amsterdam kon voortzetten. Men raamt de schade aan de brug op f50.000 a f60.000. Enkele balken zym geheel ontzet en een gevolg hiervan is, dat de treinen van en naar het Noorden slechts uiterst langzaam over de brug mogen rijden. De overstroming van de Columbia- rivier in de Amerikaanse staat Oregon heeft Zondagavond plotseling een cata strofale omvang aangenomen. Door het plotseling opstuwende water is de in de oorlog gebouwde stad Van port geheel verwoest. Van de 18.700 inwoners van de stad is een nog onbekend aantal ver dronken. Gehele blokken van houten huizen van twee verdiepingen werden weggespoeld en als wrakhout op elkaar gedreven. De stad lag ongeveer vijf meter beneden het waterpeil van de rivier, terwijl het water in de stad thans even hoog schijnt te staan als in de rivier. Mannen, vrouwen en kinderen werden gegrepen door de kolkende watervloed, dte zich een weg had gebroken door een spoordijk. Overlevenden vertelden, dat zij door het water weggesleurd werden voordat zij wisten dat er sprake was van een overstroming. Mannen vormden levende kettingen, waarlangs vrouwen en kinderen in vei ligheid gebracht kunnen worden, terwijl steeds hoger golven door de straten spoelden, die de lichte huisjes van hun Na een lang debat heeft de Veiligheidsraad Zaterdagavond, met enige verscher pende amendementen, de Britse resolutie aanvaard, welke de strydende partyen In Palestina oproept om een wapenstilstand te sluiten voor vier weken, tijdens welke periode de Veiligheidsraad het Palestynse probleem nader zal bezien. Dit betreft de zesde oproep van de Veiligheidsraad aan Joden en Arabieren om een einde te maken aan de stryd. Tien van de elf leden van de Raad steunden de Britse resolutie,- nadat de door de V. S. en Frankrük gesteunde Russische resolutie om onmiddeliyk opdracht te geven het vuren te staken en zonodig door sancties en een militaire macht der V. N. de nakoming af te dwingen, werd verworpen. Zondag is in de kerk van O. L. Vrouw Be- meivaart te Breda Mgr. JJH. v. d Biesen, Apostolisch-Vicaris van Lwang- wa en titulair'Bisschop van Tulliatot Bisschop gewijd. Als consecrator trad op Mgr. Jos. Baeten, met assistentie van Mgr. W. P. A. MMutsaerts en Mgr. J. Hanssen. De secretaresse van H. M. de Koningin mejGeldenswoonde o.m. de plechtig heid hij. Naar het A.N.P. verneemt, zal Maar schalk Smuts, de dezer dagen afgc- treden minister-president van Zuid- Afrika, op Vrydag 18 Juni persooniyk in het groot-auditorium van de Leidse Universiteit het eredoctoraat in ont vangst nemen, dat hem tijdens zijn laatste bezoek aan Nederland werd verleend op grond van zjjn verdienste voor het herstel van de vrede. Als promotor zal optreden prof. mr. J. M. van Bemmelen. Soom, l "se grens last. In plechtige stilte werd de die de Nederlandse van de scheidt, opgeheven en £"8zaam reden de trucks de eerste me- op Nederlandse bodem. vertegenwoordiger van de Neder- j/kise regering sprak de heer Van de Ltte en noemde dit een grote dag voor •7 Nederlandse volk. Met dit transport |Cd een begin gemaakt van de vervul- tj* van een vurige wens, de stoffelijke jvjfh van de Nederlanders, die in w'^land zijn omgekomen, rust te ge- In eigen land. Het waren verzets- vijaUers' die vocllten temidderi van een 1e omgeving, niet geschraagd door W^uip en de sympathie van het eigen UVp Als overwinnaars, al lieten zij het 11 in de strijd, keren zy thans terug, tuigmeester Sassen van de grens- w*® Beek-Ubbergen herinnerde afin schillende transporten, welke reeds ri zijn gemeente op Nederlandse arriveerden; de strijdgroep Stijkel stoffelWk overschot van oud-mi- r colijn. Hij wees op de grote plich- i'thtVan het Nederlandse volk ten op- StVai, van de nabestaanden van deze n Nederlanders. de Stichting Oorlogsgraven en ^a^hkling Nymegen van het Neder- Roode Kruis werden kransen als karwei aan de wagens gehecht. h" transport stond onder leiding van nt Kersten en heeft een voorspoe dt gehad. Regen, storm en wind het niet gemakkelijker, maar hema kon behoorlijk wórden j In een Zaterdagavond door de Com missie voor Goede Dienstengepu bliceerd communiqué worden bijzonder heden gegeven van de verklaringen, welke de Nederlandse en de republi keinse buitenlandse betrekkingen heb ben afgelegd. In een republikeinse verklaring die voorgelezen werd door voorzitter Roem, biykt deze gezegd te hebben, dat de regering van de republiek met nadruk elke schikking van de hand wyst, die het recht om buitenlandse betrekkingen te onderhouden beperkt. Betreffende een overeenkomst met Rusland tot uitwisseling van consulaire vertegenwoordigers zei Roem, dat Soe ripno geen machtiging had ontvangen deze overeenkomst te sluiten. (Roem's verklaring, dat Soeripno geen instructies had om met Rusland een overeenkomst te sluiten, is inmiddels achterhaald door een communiqué van het republikeinse ministerie van voor lichting, waarin medegedeeld wordt, dat Soeripno in December een algemene machtiging had ontvangen). Van Vredenburch, die de Nederland se verklaring voorlas, zei, dat de Neder landse regering had gehoopt, dat de re publikeinse regering uit eigen beweging geleidelijk en op een niet in het oog vallende tactische wijze verschillende missies in het buitenland zou terug trekken. Niettemin liet de republiek zich door Yomen erkennen, werd Palar buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister en kwam een overeenkomst met Rusland tot stand. De verklaring van Van Vreden burch werd in de door Roem voor gelezen bekendmaking volkomen on bevredigend genoemd. Roem zei. dat de huidige politiek van de republiek niet gericht was op het verder uit breiden van buitenlandse betrekkin gen. De voorzitter van de Commissie voor Goede Diensten heeft beide partijen uit genodigd onderling een spoedige bijeen komst te arrangeren om die republi keinse delegatie gelegenheid te geven de commissie een definitief antwoord te overhandigen inzake de consulskwestie. Aangezien het republikeinse ant woord onvoldoende geacht werd, is Van Vredenburch Zaterdag naar Ba tavia teruggekeerd om met de Neder landse en de Indonesische regering nader overleg te plegen over het ver dere beleid. Een Nederlandse woordvoerder te Batavia heeft Zondag verklaard, dat er nog geen „bevredigend antwoord" van de republiek is ontvangen betref fende de gemelde uitwisseling van consuls tussen de Sovjet-Unie en de republiek. Hy legde er echter de nadruk op, dat Nederland de on derhandelingen, die thans worden ge voerd, niet zal afbreken. De woordvoerder legde deze ver klaringen af na een onderhoud van jhr. Van Vredenburch met de Neder landse autoriteiten te Batavia. De Commissie voor Goede Diensten heeft Zaterdag aan de Veiligheidsraad haar tweede rapport over laar werk zaamheden, ditmaal over de periode van Februari tot 30 April 1948, overhandigd. Het eerste rapport dateert van 10 Febr. In net rapport wordt verklaard, dat de Commissie uitstekende resultaten heeft bereikt en dat vooruitgang valt te constateren zowel op politiek als op economisch en militair gebied, „een vooruitgang, die in grote mate het be wijs levert, dat de overeenkomst tussen de Nederlandse autoriteiten en de repU' bliek Indonesië onder 't beschermheer schap der commissie een begin is van de uitvoering van verschillende beslui ten, die op basis van deze overeenkomst genomen zijn". De commissie merkt in het rapport op, dat het haar toeschijnt, dat, hoe wel de wettelijke regeringsvorm van Madoera van een residentie in een vrije staat Madoera is veranderd, er tot nu toe in de practijk geen veran deringen in het bestuur zijn aange bracht en dat elke verdere ontwikke ling zal afhangen van de besprekin gen in de voorlopige raad van Ma doera. De speciale correspondent van Aneta te Kalioerang meldt, dat de onderhan delingen tussen Nederland en de repu bliek „zeker zullen worden beïnvloed door de komende wijzigingen in het re publikeinse kabinet". Sjarifoeddin's oppositiepartij, het de mocratisch volksfront (Front Rakjat De- mokrasi), is reeds definitief uitgeno digd om een vertegenwoordiger in het republikeinse kabinet aan te wijzen en naar Aneta verneemt zal dit hoogst waarschijnlijk de leider der partij, Amir Sjarifoeddin, worden. De bedoeling der wijziging is, een sterk nationaal kabi net te vormen, zonder oppositiepartij. De basis voor de samenwerking is reeds gelegd en Maandag zou waarschijnlijk te Djocja tussen het kabinet en de be trokken politieke partijen een bespre king plaats hebben over de verdeling der portefeuilles. In het nieuwe kabi net zal dus de linkervleugel vertegen woordigd zijn. Van officiële republikeinse zijde wa ren omtrent een en ander nog geen me dedelingen te verkrijgen. Hadji Agoes Salim heeft aan een vertegenwoordiger van Antara ver klaard dat, indien er werkelijk een overeenkomst is gesloten tussen Rusland en de republiek, het voor de republ. re gering moeilijk zal zijn, haar te ratifice ren, teneinde de sfeer rondom de onder handelingen niet te verstoren. Indien echter de erkenning unilateraal van de Sovjet-Unie is uitgegaan, zal zii moeillik kunnen worden geweigerd. Dr. Daniël Malan, de leider der na tionalistische party, die by de Zuid- Afrikaanse verkiezingen Smuts versla gen heeft, zal waarschü'niyk Woensdag zyn nationalistisch kabinet bekendma ken. Hij zal vandaag per trein uit Stel lenbosch naar Pretoria vertrekken. In een interview heeft dr. Malan ver klaard, dat zijn partij en hij zelf voor standers zijn van een absolute gelijkheid van rechten voor Afrikaners en Engels sprekende inwoners van Zuid-Afrika en van het erkennen van beide talen als officiële talen. In verband met de immi gratie-politiek zei dr. Malan: „Uitgeko zen immigranten zijn steeds welkom, doch wij zullen de bevolking weten te beschermen tegen Aziatische immigra tie". Dr. Malan is ook de mening toe gedaan, dat wat de gouddelving betreft een einde moet gemaakt worden aan de uitputting „van een dergelijke nationale rijkdom voor een tijdelijk economisch voordeel". „Onze partij," zo betoogde hij, „zal tegenover monopolies en kartels de staatscontrole stellen, doch zal de rech ten van het bezit en van de particuliere ondernemingen in acht nemen. De na tionalistische partij stuurt aan op een republikeinse regering, afgescheiden van de Britse Kroon. Een der plannen van de nieuwe regering is de invoering van het metriekstelsel." Dr. Malan besloot het interview met de woorden: „Minis ter-president zijn is nog heel wat anders dan in de oppositie staan. Er is zeer veel te doen." Dezer dagen is opgericht -een nieuwe politieke partij, die zich noemt „Onaf- hankelyk-Nationale Groep". Zij zal aan de aanstaande verkiezingen deelnemen met als lijst-aanvoerder dr. W. Feuille- tau de Bruyn te 's-Gravenhage. Gene raal Winkelman en staatsraad dr. J. W. Meijer Ranneft hebben steun toege zegd. Op de lijst van de Tweede Kamer komer verder voor Indische specialisten, dissidente liberalen, oud-illegalen en aanhangers van Nationaal Reveil. Generaal Winkelman was gevraagd als lijstaanvoerder voor de „Onafhankelijke nationale groep" te fungeren. Hij meen de zulks echter te moeten weigeren, om dat hij beslist geen Kamerzetel wenst te bezitten. Het programma spreekt zich o.a. uit tegen de voorgestelde Grond wetsherziening, die „leidt tot losscheu ring van Indie". De zaken, die wij vrezen, bergen I vaak minder gevaar in zich dan de dingen, die wij begeren. J De „Grand Daily Mail" schrijft Za terdag, dat de nieuwe nationalistische regering van Malan een poging zal kun nen doen Zuid-West-Afrika in te lijven bij de Unie van Zuid-Afrika. Dit zou dan plaats hebben ondanks de oppositie van de U.N.O. Vroeger hebben de nationalisten te rugtrekking uit de U.N.O. bepleit in ver band met de houding der organisatie in de kwestie Zuid-West-Afrika en het probleem der Indiërs in Zuid-Afrika. fundamenten scheurden en meevoerden in hun wilde stroom. Sirenegehuil was het eerste, dat de inwoners voor de losgebroken ramp waarschuwde. Honderden zochten een veilig heenko men boven op de dijk, in afwachting van overbrenging naar Portland. De houten huizen dreven draaiend en kan telend mee op de woeste stroom als luci fersdoosjes of stootten tegen elkander op en werden versplinterd. Ouders moesten machteloos toezien, hoe hun kinderen door het water van hen wer den weggesleurd. Vanport, dat tijdens de oorlog de tweede stad van Oregon was met een bevolking van hoofdzakelijk scheepswerf- arbeiders, is gelegen ten Noorden van Portland, in een kom, gevormd door de dijken van de grote weg, de spoorlijn en de rivier. De bevolking van Portland wordt thans geëvacueerd. Naar aanleiding van een brief, die door de bewoners van het kmap „Ma riënbosch" enige tijd geleden onder meer is verzonden aan dr. Beel, Prin ses-Regentes Juliana en Johannes Kardinaal de Jong, worden, naar wij vernemen, de toestanden in „Mariën bosch" zoals zij in deze brief zijn ge schetst, thans door de betrokken Mi nisters besproken. Te Utrecht is Zaterdagavond om streeks half tien een zes en twintigjarige Pool, E. Los, aaji de Nieuwe Gracht, ver moord. De dader, de 31-jarige M. Sawe- zyn, eveneens een Pool, kon onmiddellijk worden gearresteerd. Met een zestal messteken heeft hy zjjn slachtoffer tydens een dronkemansruzie om het leven gebracht. Tegen half tien verlieten Zaterdag avond Los en Sawezyn het voormalig Joods Weeshuis aan de Nieuwe Gracht, waarin thans ongeveer 200 afgezwaaide Poolse militairen verblijven. Even later trok de laatste een dolkmes te voor schijn en stak daarmee tot zes maal toe Los in het lichaam. Twee der steken kwamen in de hartstreek terecht. Wel iswaar probeerde de getroffene terug te keren naar het tehuis, maar hij zakte spoedig in elkaar en overleed. Alvorens de dader kon worden gehoord, moest men hem eerst zyn roes laten uitslapen. Het slachtoffer was in dienst by Werkspoor te Utrecht. De dader had voor zover bekend geen vast werk. Het tribunaal te 's-Gravenhage advi seert dr. C. C. A. Croin, tijdens de be zetting voorzitter van de Artsenkamer, vijf jaar internering met aftrek van voorarrest, eindigend 13 April 1950, ver beurdverklaring van 50.000 en van zjjn radio, alsmede ontzetting uit de kiesrechten, op te leggen. Verwachting tot Dinsdagavond: Aan de kust aanvankelijk krach tige, overigens meest matige wind tussen Zuid-Oost en Zuid-West. Nu en dan regen, 'hier en daar met on weer Vry koel. Zon 4.26—20 50, Maan 2.17—13.40. Op plechtige wijze hield: het Haarlems Tribunaal Zaterdagmiddag zijn afscheids- zitting, een zitting, waarop tevens zijn doodvonnis zou worden voltrokken. Voor deze laatste keer gaten al de aanwe zige voorzitters van de diverse kamers, n.l. mr. C. E. Miiller, mr. F. v. d. Goot, mr. dr. L. Frades, mr. dr. A. F. H. Schreurs, mr. J. E. Goudsmit, mr. A. G. H. H. Roeffen en de secretaris, mr. N. Kolff achter de groene tafel. De andere Tribunaalleden, bijzitters en secretaris sen hadden ervoor plaats genomen te zamen met de vertegenwoordigers van de Haarlemse pers. Het Tribunaal-per soneel en die parketwachters bevonden zich op de publieke tribune. Mr. Midler, die het college voorzitters voorzat, voerde het woord in plaats van mr. T. A. M. A. van Löben Seis, die we gens riekte niet aanwezig kon zyn. Spre ker memoreerde dat men op 13 Mei j.l. officieel heeft bepaald de Tribunalen op te heffen. Hiermede velde men het dood vonnis en er is geen recht tot cassatie. De verdere berechting van politieke de linquenten zal op het Kantongerecht plaats vinden volgens dezelfde rechtsre gels en maatregelen als op het Tribunaal gelden, aldus spr. Hy hoopte, dat de re gering het vacuum, dat wellicht zal ont staan by de berechting, tot een mini mum zal kunnen beperken. Mr. Miiller herinnerde aan de afkon diging van het Tribunaalbesluit in de spannende Septemberdagen van 1944. Aanvankeiyk vond men het niet aanwe zig zyn van een openbare aanklager zeer vreemd. Zelf kon mr. Müller er ook niet goed aan wennen. Een van de meest bestreden punten van de Tribunaalrech'-- spraak is wel het deelnemen van leken- rechters, aldus spreker. Hy weersprak de bezwaren en was van mening, dat het Tribun aalwerk èn van de voorzitters, die jurist zyn, èn van de leken geslaagd mag heten en tot een zegen heeft ge strekt. Van byzonder belang waren b.v. de financieel deskundige byzitters. Na mens voorzitters en secretarissen bracht mr. Müller hen allen zyn welgemeende dank over voor de steun, die zy in het werk hebben gegeven. Daarna gaf spr. een beknopte weer gave van het kortstondige bestaan van het Tribunaal. In Juni 1946 is men in Haarlem in feite met berechting begon nen, nadat er eerst veel werk was ver zet by het vinden van een geschikt ge bouw en het samenstellen van personeel en secretarie. Onder leiding van de na derhand vertrokken mr. W. Veniet heeft deze laatste goed gemarcheerd. Ook mr. J. Groot verrichtte uitstekend werk. Aanvankelijk bestond het Tribunaal uit 8 kamers, later heeft men deze beperkt tot 6. Het Haarlemse Tribunaal heeft in totaal 2035 dossiers afgewerkt en in 2003 zaken uitspraak gedaan; 174 tenlaste leggingen werden geheel vervallen ver klaard en op 194 uitspraken heeft de Hoge Autoriteit het fiat-executie gewei gerd, waarop dan een nieuwe behande ling van de betreffende zaak volgde. De Hoge Autoriteit weet het Haarlems Tri bunaal In bepaalde gevallen een zekere mildheid; formele bezwaren waren er weinig. De processen-verbaal van de P.O.D. en later van de P.R.A. voldeden, aldus mr. Müller, aan de redelyke eisen. Dit geldt ook de kamprapporten, hoewel die soms schoolmeesterachtig waren ingevuld. Voorts sprak mr. Müller een woord van lof voor advocaten, die geregeld op het Tribunaal hebben gepleit. Ook de parket wacht, het personeel van de griffie, de administratie en de bode kregen woor den van hulde en dank. Toen, na de gebruikeiyke rondvraag, klonk de laatste klan van de voorzitters hamer: het Haarlems Tribunaal was niet meer.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1