Koningin treedt 4 Sept. af
6 September inhuldiging van
Koningin Juliana
Bertels' oliefabrieken ten
dele verbrand
DE „KAREL DOORMAN" EEN MARTIAAL SCHIP
Verzadigingspunt van melkverbruik
is thans bereikt
Vermindering Marshall-hulp met 25 procent
Gezond Indonesië,
gezond Rijk
Silo met twee-en-een-half millioen
kilo zaden behouden
Kerkje aan boord biedt plaats aan
ongeveer tachtig personen
Doolhof van gangen in
De Nederlandse
voorstellen
Geen wijziging in
Ned. Elftal
Hoffman verhlaart het volle bedrag
nodig te hebben
'lifesi
de ruimen
Tot hoofd en hart
BRAND IN KAMP
TE LAREN
Brood blijft op de bon
Het weer
Controversen in melkhandel over opheffing van
distributie en de winstmarge
Driehonderd militairen
met geweer in aanslag
VRIJDAG 4 JUNI 1948
72ste JAARGANG No. 24168
In de Nederlandse Siaaiscourani van heden komi de
volgende bekendmaking voor:
Hare Majesieii Koningin Wilhelmina en Hare Konink
lijke Hoogheid de Regenies Prinses Juliana hebben mij
gemachtigd mede ±e delen, dal de afstand van de Kroon
door Hare Majesteit Koningin Wilhelmina zal geschieden
op 4 September a.s., weshalve op die dag Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Juliana de regering zal aanvaarden.
De plechtige beëdiging en inhuldiging van de nieuwe
Koningin zal plaats vinden op 6 September a.s.
De Minister-President,
gei.BEEL
BEZORGDHEID EN
PROTESTEN
Impasse t\e Kalioerang
Waarschijnlijk rugnummers
Voorstel Amerikaanse begrotingscommissie
I Of wij iets waard of waardeloos I
l zijn hebben wij zelf in onze macht-J
Graanregeling oogst.1948
Kinderbijslag zelfstandigen
Voor.ontwerp van wet
van K.V.P.
GEZOND GEZIN, GEZOND VOLK
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 54 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Se verin.
Directeur: 3. 3. W. Boerriater.
COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave
redenen te weigeren.
Het is merkwaardig, dat er een
bekendmaking van Moskou zelf
voor nodig is geweest om de
gemoederen van officiële en officieuze
Nederlandse instanties in beroering
te brengen en tot de erkenning te
dwingen, dat inderdaad het gevaar
van het communisme in de republiek
en ook daarbuiten, op het ogen*
blik buitengewoon groot is. De toe
stand was immers in de na-oorlogse
jaren zó: zij, die herhaaldelijk wezen
°P dat gevaar, werden soms maar al
te lichtvaardig in de reactionnaire
boek geplaatst; zij werden zelfs ver
dacht in hetzelfde schuitje te varen
van de „Rijkseenheid" of besmet te
zijn door Welter-bacillen.
En zelfs nu, eenige weken voor de
Verkiezingen, die toch gaan om het
■.liquideren van alle koloniale ver
houdingen", zoals het in het verkie-
singsmanifest der K.V.P. staat, of, zo
als wij het liever zouden formuleren,
°m de opbouw van het Koninkrijk-
Nieuwe-Stijl, 1 ij k t het of men blind
•s voor hetgeen daar in Indonesië ge
schiedt en de aandacht der kiezers
bever van het eigenlijke doel
der verkiezingen afleidt. Het is voor
treffelijk, dat men de kiezers wijst op
bet gevaar van het communisme in
^èst-Europa, in Nederland, maar men
teag het feit niet verdoezelen, dat
dat gevaar in Indonesië onvergelijke-
bjk veel groter is. En dat het dus ónze
Plicht is, vooral n u, alles in het werk
te stellen, om de Indonesiërs hier
tegen te beschermen.
En wie nu nog niet gelooft, hoe
Sroot dat gevaar is, die leze het in
terview, dat de Apostolisch delegaat
Voor de Indonesische Archipel, Mgr.
öfe Jonghe d'Ardoye, te Rome aan de
Pers toestond en waarover het Kath.
Ned. Persbureau en de Volkskrant
dezer dagen een resumé publiceerden.
„Het communisme in Indonesië
neemt onrustbarend toe, aldus Mgr.
De Jonghe. Het is voortreffelijk ge
organiseerd en geld speelt geen rol.
Volgens de statistieken van October
van het vorige jaar zijn meer dan
een millioen inlanders bij de com
munistische partij ingeschreven.
De heersende mening, dat het
communisme in Islamietische gebie
den geen vaste voet zou kunnen
krijgen, is onjuist. Vroeger mag dit
zo geweest zijn, maar de Koran, het
gebed, de vasten en zelfs Allah zijn
Voor vele Muzelmannen heden niet
meer dan holle woorden en de Is
lam is ontaard in een soort natio
nalisme, dat alle nieuwe politieke
lichtingen in zich opneemt. Buiten
dien is er een zekere analogie tus
sen de Islam en het communisme.
hebben vóór alles gemeen, dat
zij beide het Christendom haten.
Toch heeft een hooggeplaatste chef
van de Islam mij nog in Januari
plechtig verklaard: „Wij willen met
u samenwerken om het communis
me te bestrijden."
Onder de leidende* Islamieten m
Indonesië bestaan twee stromingen:
één vóór en één tegen het commu
nisme. De eerste is ongetwijfeld de
sterkste. De tweede zoekt contact
met het Christendom."
Het komt ons voor, dat wij aan de
beoordeling van de werkelijke
teestand, afkomstig van zulk een ge-
teghebbende zijde, iets méér waarde
teogen hechten dan aan die van som-
teige Nederlandse autoriteiten, die zo
Pu en dan eens een K.L.M.-retourtje
Pemen naar Batavia om te praten, te
blijven praten met vertegenwoordi
gers van een trouweloze republiek.
Ook de heer J. W. H. (Hofwijk?
ted.) deed in De Maasbode van Don
derdag j.l. enige merkwaardige mede
delingen, welke maar al te duidelijk
bewijzen hoe groot de greep van
."toskou reeds is en hoe geraffineerd
bet Kremlin in de republiek te werk
teat.
„Enkele weken geleden, aldus De
Msb., zouden de communisten aan
de Republikeinse staatssecretaris,
Ali Boediardjo, vijf millioen^ Straits
dollars hebben doen toekomen als
geldelijke steun voor de republi
keinse plebisciet-actie. Een van
Boediardjo's naaste medewerkers
schijnt verder thans te overwegen
in de buurt van Bandoeng een fa
briek over te nemen, waarop 400
man perken. Of hij het kapitaal
daarvoor, waarvan de herkomst uit
dezelfde bron schijnt te stammen,
zal besteden ter verbetering van
sociale voorwaarden of dat een
nieuwe communistische cel, de
kern ener nieuwe mantelorganisa
tie in wording is....? Het hersen-
Werk voor zeer veel, dat in Djocja
geschiedt, wordt in Singapore ver
richt en via Singapore loopt een
rode draad via China naar het
Kremlin."
En verder: „Tegenover de 1.224.169
Pctieve, georganiseerde communisten
jP Java (onder wie o.a. 850.000 on-
5fcrnemingsarbeiders en niet minder
jPft 25.000 onderwijsmensen) staat
ftet logge Masjoemi-blok als voor-
lamste opponent. Een Mohamme
daanse kolos, politiek op lemen voe-
]?h, reeds geïnfiltreerd door rood, po-
^tek veel minder geschoold hoven-
ten en de vechtlust van de Moskouse
teottroep missend."
Wanneer men deze feiten thans
leest en zij bevestigen het
v herhaaldelijk in ons blad naar
J?r®n gebrachte standpunt, dat de
jPpubliek van Soekarno tegen Neder-
zolang zij bestaat, zal blijven
t^geren en ook als het in haar spel
komt niet zal aarzelen Moskou's
daarbij in te roepen dan be-
*ït?6mdt het ons zeer, dat onze rege-
tj?g en zelfs onze Kath. Kamerfrac-
teif Zo weinig aandacht aan het com-
^jteistisch gevaar in Indonesië be-
Laat men zich toch niet blind
en, zoals ook de heer H. in De
b0 j- schrijft, op de actueel gunstige
W e> die de Missie in Djocja ïn-
Men geeft hoog op, dat er dit
m Djocja zo'n grootse-processie
v«tcUden mocht worden, maar men
€eet, dat ook de eerste speciale
Een zware brand heeft Donderdagavond gewoed in de Bertels' Oliefabrieken aan
de Omval te Amsterdam. De rookontwikkeling was vanzelfsprekend enorm en
beletnmerde het blussingswerk ernstig.
(Van een onzer speciale verslaggevers)
Ge zjjt een doolhof van nauwe
gangen doorgegaan, hebt op het
maindek tussentijds een blik gewor
pen in de wel gerieflijke, maar toch
niet overruime manschapsverbiyven:
ge hebt verder zeer vele „overstap
jes" moeten nemen, daar waar de
waterdichte schotten bij gevaar ge
sloten kunnen worden en die uiter
aard niet groot van omvang zijn en
als ge dan het Damplein, het cen
trale punt van het hoofddek gepas
seerd en met de grote lift omhoog
gezoefd zjjt, moet ge plotseling uw
hoed vastgrijpen, want dan staat ge
ten overstaan van een felle Zuid
ooster op het enorme vliegdek van
de nieuwe „Karei Doorman", nog
slechts luttele uren liggend aan de
uiterste punt van de Rotterdamse
Merwehaven.
Groter tegenstelling is welhaast niet
denkbaar: hier voor u het 212 meter
lange en 34 meter brede vliegdek, waar
over de wind vrij spel heeft;'een enor
me vlakte, die haast ongemerkt over
gaat in de grauwe Hollandse lucht met
van deze hoogte een weids uitzicht
over Rotterdams levensader, de haven
het vliegdek, van waar de vliegtuigen
hier hun aanloop kunnen nemen om de
wijde lucht te doorklieven en beneden
de beklemmende wirwar van verblijven
en gangen (om de weg kwijt te raken)
met een voor de leek onbegrijpelijk
aantal pijpen en buizen.
Dit is overigens de enige tegenstelling
op dit vliegkampschip, dat is overgeno
men van de Engelse marine, dat tegen
het einde van de oorlog gereed kwam
en dat toen de naam „Venerable" droeg.
Want er is toch zeker géén controverse
of iets van die aard merkbaar als ge
door het nauwe mansgat afgedaald zljt
en, wat men hier grootscheeps noemt,
de kerk hebt betreden.
Dit kerkje of kapelletje, dat plaats
biedt aan- 80 personen, wordt zowel
gebruikt voor de Katholieke als de
Protestants-christelijke manschappen.
Het is vanzelfsprekend zeer klein van
Het Amerikaanse State Department
is ernstig bezorgd over het voorstel.
Men sprak bezorgdheid uit over:
1. Het gevaar, dat het vertrouwen
van West-Europa in de waarde van de
Amerikaanse beloften tot hulpverlening
zal schokken.
2. Het vooruitzicht, dat het gehele
herstelprogram, dat reeds met gevaar
lijk weinig speling berekend is, een
hulpprogram zal worden.
3. De weerslag op de gehele beweging
tot Europese eenheid, in het bijzonder
wat betreft de militaire samenwerking,
welke op Amerikaanse hulp gebaseerd
zou moeten worden.
4. Vrees, dat Amerika moeite zal
hebben het diplomatiek initiatief te
behouden, dat grotendeels verworven
was door het in principe aanvaarden
van de hulpverleningsplannen.
De Amerikaanse pers protesteert
krachtig tegen de voorgestelde verla
ging. „Vermindering der credieten is
niets minder dan een verraad aan de
Amerikaanse verplichtingen en een
verloochening van de duidelijke wil
waarvan het Congress zetf blijk heeft
gegeven," zo schrijft de New York
Times.
De schrijver van het hoofdartikel
doet een beroep op het Huis van Afge
vaardigden en op de Senaat en eist,
dat de Amerikaanse verplichtingen
zullen worden nagekomen, opdat de
goede trouw van de V. S., evenals hun
buitenlandse politiek, waarvan thans
het lot der Westelijke wereld afhangt,
ongeschonden zal blijken te zijn.
De „New York Herald Tribune" cri-
tiseert het voorstel even streng en
onderstreept, dat de credieten een
vitaal gedeelte vormen van het pro
gram, dat vereist is om de landsver
dediging van de V. S. te verzekeren.
De schrijver verklaart, dat de credie
ten even noodzakelijk zijn ais wapens
voor de verdediging der V. S. en het
is van belang, dat het Huis van Afge
vaardigden de resultaten van zijn actie
op het gebied der militaire credieten
niet te niet doet door misplaatste be
zuinigingen op een soortgelijk terrein.
uitvoering met een twaalftal banken
en wat bidstoelen en met een heuse
communiebank. In een hoek is het ta
bernakel, waar een brandend licht
wjjst op de aanwezigheid van het Al
lerheiligste. Hier zwaaien vlootaal-
moezenier, pater Schimmel, en do-
miné Van der Giessen broederlijk
samen de scepter en er is geen wan
klank, die de samenwerking verstoort.
De dominé, die men in de gang ont
moet, is een opgewekt man en graag
vertelt hij van de godsdienstzin van
de manschappen, die momenteel be
langrijk levendiger is dan voor de
oorlog.
Neen, bij de eerst geschetste tegen
stelling blijft het, want er is hier ook
een voorbeeldige samenwerking en ver
standhouding tussen officieren en min
deren. Luitenant ter zee-eerste klasse
Korsten, die een vriendelijk begeleider
is, vertelt van de prettige samenwer
king en er staan direct één, twee man
nen klaar om hem als het ware in de
rede te vallen en om zijn woorden te
onderstrepen.
Een interessant onderdeel van het
schip, dat niet minder dan zeven dek
ken telt en dat met zijn zware comman
dotoren een martiale en overweldigende
indruk maakt, is de afdeling, waar de
scheepsbeveiligingsdienst zetelt en waar
met rode en groene lichten op platte
gronden aan de wand aangegeven
staat, in welke ruimten men werkzaam
is én waar de tussenluiken niet gesloten
zijn. Het is vanzelfsprekend bij actie en
de mogelijkheid van een treffer drin-
De „Gooyer" te Amsterdam staat in
bruidstooi ter gelegenheid van het zil
veren jubileum der vereniging „De
Hollandse Molen".
gende noodzaak, dat men, met het oog
op de beveiliging, een duidelijk over
zicht heeft van de stand der tussenlui
ken. Ook met het oog op brandgevaar
is deze dienst van groot belang.
28 Mei is, zoals wij reeds meldden,
het schip te Devonport aan de Neder
landse Marine overgedragen, de beman
ning bestaat uit ongeveer 850 man, het
maximum aantal vliegtuigen, dat mee
gevoerd kan worden, bedraagt 32 (20
jachtvliegtuigen en 12 jachtverkennings-
vliegtuigen), van wie er in Juli de eer
ste worden aangevoerd.
In tegenstelling tot de vroegere
„Karei Doorman," die geleend was
van de Britse marine en die in Maart
j.l. is teruggegeven, beschikt dit
nieuwe vliegkampschip over twee
vliegtuigliften tegen één op de oude
„Karei Doorman." Ook zijn de afme
tingen van het vliegdek belangrijk
groter. Het eerste verblijf te Rotter
dam duurt tot 14 Juni, op welke da
tum het schip, een sieraad voor onze
marine, voor oefeningen onder de
Schotse kust vertrekt.
Naar A.P. uit Kalioerang verneemt,
zijn in de nota van de Nederlandse re
gering, die door Van Vredenburch en
Neher aan Hatta werd overhandigd, de
volgende twee voorstellen gedaan:
1. De Republiek dient te verkla
ren, dat het de overeenkomst in
zake de uitwisseling van consuls
alsnog niet gesloten beschouwt.
2. Het is gewenst, voordat de
besprekingen tussen Nederland en
dc Republiek worden voortgezet,
het woord „souvereiniteit" nader te
definiëren. De meeste misverstan
den vloeien n-L voort uit de afwij
kende interpretatie van dit woord.
Hedenochtend zou Hatta met Roem
een bespreking hebben. De repub. dele
gatie is reeds in onderlinge vergadering
bijeen geweest om de Nederlandse voor
stellen te bespreken.
Hedenochtend had er een bijeenkomst
plaats van de agendacommissie ter be
spreking van de komende agenda. In dit
verband wordt vernomen, dat de agenda
voor de volgende week de normale
weekagenda is zoals voorheen. Ook de
subcommissies zullen op de normale
wijze blijven vergaderen. Tijdens het
weekend zullen er waarschijnlijk geen
leden der Nederlandse delegatie te Ka
lioerang aanwezig zijn.
De republikeinse legercommandant
Soedirman heeft aangekondigd, dat er
binnenkort „een algehele mobilisatie
moet worden uitgevaardigd om de Ne
derlandse agressie te weren". Hij ver
klaarde dit in een interview met „Mer-
deka" te Solo.
De speciale correspondent van Aneta
te Kalioerang verneemt, dat Soedirman
te Djocja heeft verklaard, dat de T.N.I.
volledig in stand zal blijven. Hij zeide:
Indien de repub. regering en onze dele
gatie zouden toegeven aan de Neder
landse eisen tot opheffing van de T.N.I.
en de buitenlandse betrekkingen, zou dit
voor het repub. leger aanleiding zijn om
„de zaken in eigen hand te nemen".
Verwachting tot Zaterdagavond:
Koude nacht met op enkele plaat
sen vorming van nevel of mist- Mor
gen overdag weer toenemende be
wolking en iets hogere temperaturen
dan vandaag. Vrijwel overal droog
weer. Zwakke tot matige naar Zui
delijke richtingen draaiende wind.
Zon 4.23—20.54.
Maan 3.06—18.46.
Voor de voetbalwedstrijd tegen Zwe
den, die Woensdag 9 Juni a.s. in het
Olympisch Stadion te Amsterdam zal
worden gespeeld, is het Nederlands elf
tal als volgt samengesteld:
Doel: Kraak (Stormvogels).
Achter: Van Bun (M.VV.) en Schjj-
venaar (E.D.O.)
Midden: Stoffelen (Ajax), Terlouw
(D.C.V.) en De Vroet (Feyenoord) aan
voerder. I
Voor: Van der Tuyn (H.D.V.S.), Rij
vers (N.A.C.), Roozenburg (Neptunia),
'Wilkes (Xerxes) en Lenstra (Heeren
veen).
Reserves: Landman (Neptunus), Ever-
se (Neptunus), Beenhakkers (N.A.C.) en
Schaap ('t Gooi).
Er is dus geen enkele wijziging in het
Nederlands elftal gekomen sinds de
wedstrijd tegen Noorwegen. Behalve
natuurlijk, dat Clavan plaats heeft moe
ten maken voor Lenstra, die aanvanke
lijk ais linksbuiten was opgesteld.
De wedstrijd begint om 19 uur. Het
Nederlands elftal speelt in het normale
oranje shirt met witte broek, terwijl de
spelers naar alle waarschijnlijkheid voor
de eerste maal rugnummers zullen
dragen.
(Van een onzer speciale verslaggevers)
Bertels' Oliefabrieken in Amster
dam-Zuid, een der vijf grootste pro
ducenten van veevoeder en raap-,
lijn- en andere oliën van ons land,
zijn gisteravond door 'n grote brand
geteisterd, welke de veevoeder
fabriek in as legde en de olieslagerij
en fijnkorrel-afdeling zwaar bescha
digde. De totale schade wordt op
drie a vier ton geraamd. Het nieuwe
graanmagazijn en de grote silo met
250.000 ton (twee en een halve mil
lioen kg.) oliehoudende zaden kon
den worden behouden en de tanks
met olie liepen zelfs helemaal geen
gevaar. De oorzaak is onbekend.
Een arbeider in de mengafdeling be
merkte om ongeveer kwart over zes
de fabriek werkte dag en nacht door
dat de daarboven gelegen zolder, waar
o.a. zemelen waren opgeslagen, in brand
stond. De ongeveer dertig man perso
neel verlieten de fabriek zonder onge
lukken. De brandweer kon eerst moei
lijk 't brandende gebouw bereiken de
hitte was enorm groot en de vlammen
sloegen, dank zij het vettige materiaal,
naar alle kanten uit, zodat een polder
spuitje het eerste water gafMaar al
spoedig kwamen van alle kanten de
brandweerlieden aanrijden en ook de
drijvende „Jan van der Heyde" hielp
een handje. Zestig brandgasten wierpen
met 15 stralen water in de brandende
gedeelten en het duurde tot half negen
eer het vuur bedwongen was. De vee
voederfabriek, die nieuwe, bijna nog niet
gebruikte machines bezat, brandde ge
heel af, de olieslagerij kreeg, wat de ma
chines betreft, alleen waterschade.
Enorme rookwolken dreven over Am
sterdam-Zuid. De brand was door de ge-
isoleerde ligging van de fabriek aan de
Amstel tot verre in de omtrek te zien.
De brandweer, die onder leiding stond
van de commandant, de heer J. B. Schui
temaker, had brandspuiten en ladder
wagens laten aanrukken uit de kazernes
De Ruyterkade, Nieuwe Achtergracht
en Honthorststraat en een brandspuit
uit de post Dapperstraat. Verder waren
er nog stafpersoneel en gereedschapswa
gens, terwijl op een personenwagen van
de brandweer een waterkanon was ge
monteerd, dat grote hoeveelheden water
in de fabriek wierp. Totaal was een do
zijn brandweerwagens aanwezig. Ze kon
den niet direct het fabrieksterrein op
rijden, zodat men met behulp van has
pels de lange verbindingen van de
brandspuiten naar de plaats des onheils
moest tot stand brengen.
Het verbrande gedeelte is juist het
hart van het bedrijf, dat met zijn 150
arbeiders ernstige stagnatie onder
vindt tot schade mede van onze toch
al niet zo florissante veevoederposi
tie in Nederland. Het is dan ook maar
gelukkig, dat de grote lange silo met
zaden (o.a. pinda's!) niet verbrand is,
hoewel de bewoners van de Amstel-
oevcrs ertegenover dit lelijke, het
uitzicht belemmerende gebouw, gaar
ne hadden zien verdwijnen.
De brandweer heeft echter een knap
(Van onze Haagse redactie)
De gehele melkhandel is het hier
over eens: de melk kan zonder be
zwaar van de bon. De distributie
stelt meer melk beschikbaar dan de
verbruikers opnemen, m.a.w. het
verzadigingspunt van het melkver
bruik is bereikt. Nu is het bekend,
dat binnen enkele maanden een be
sluit van minister Mansholt ten
aanzien van deze kwestie is te
wachten, maar dit bevreemdt de
melkhandel ten zeerste, want vol
gens hem is juist deze maand ge
schikt om de melkdistributie op te
heffen. In de maanden Juli en Au
gustus zou er bezwaar gemaakt
kunnen worden tegen deze ophef
fing, daar de melk als gevolg van
Moskou-agenten in China in 1926 zeer
met de missie sympathiseerden. En
liet ook een Hitier de Sacramentspro
cessie in München niet jarenlang on
der het nazi-bewind door de straten
trekken? Men doorzie het spel....
De K.V.P. heeft deze grondwets
verkiezingen, die ten doel hebben de
structuur van ons Koninkrijk te wij
zigen, geplaatst in het teken van het
gezin; een voortreffelijke gedachte,
inderdaad van een grote actualiteit,
nu, maar waarschijnlijk evenzeer
ook over twee of over tien jaar. Zou
ei naast de actuele leuze: een ge
zond gezin, een gezond volk, ook
geen reden geweest zijn voor de leu
ze: een gezond Indonesië, een gezond
Rijk?.
De begrotingscommissie van het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
heeft voorgesteld de bedragen, die de
regering der V.S. heeft gevraagd voor
het Marshall-plan en de andere pro
gramma's voor hulpverlening aan het
buitenland, met 25 procent te ver
lagen. Dit voorstel werd" gedaan in het
rapport, dat de commissie heeft uit
gebracht over het wetsvoorstel met
betrekking tot het uittrekken van de
voor de hulpverlening aan het buiten
land bestemde gelden. De commissie
stelt voor een bedrag van 5.980.710.228
dollar beschikbaar te stellen voor al
gemene hulpverlening in de periode
van 15 maanden, eindigende op 31 Juli
1949, terwijl president Truman had ge
vraagd om gelden voor de periode van
12 maanden tot 30 April 1949 tot een
totaalbedrag van 6.533.710.228 dollar.
De commissie heeft het bedrag voor
de hulpverlening aan Europa vastge
steld op 4 milliard dollar, hetgeen een
verlaging betekent van 245 millioen
dollar t.o.v. het door de regering ge
vraagde bedrag.
Ofschoon 't door de commissie voorge
stelde totaalbedrag slechts ongeveer 7,5
pet. verschilt met 't door de regering ge
vraagde totaalbedrag, komt de wijziging
in feite neër op een verlaging met 25
procent, daar de commissie zich slechts
met het uittrekken der gelden wil ac-
coord verklaren, indien de periode van
12 maanden, waarvoor zij zijn bestemd,
wordt verlengd tot 15 maanden.
De commissie verklaarde in haar rap
port, dat het niet toegestaan zal zijn om
in de periode tot 1 Juli 1949 meer uit
te geven dan in het door haar gewijzigde
wetsontwerp is vastgesteld. Zij voegde
hier aan toe, dat het congres in Januari
a s. weer bijeenkomt, zodat in geval van
nood dan de nodige stappen kunnen
worden genomen.
De door de commissie aangebrachte
wijzigingen luiden in het kort samen
gevat als volgt:
E.C.A.: voor hulpverlening aan 16
niet-communistische landen van Europa
en West-Duitsland 4.245 millioen dollar
gevraagd, 4 milliard dollar voorgesteld.
Het voor Triëst afzonderlijk gevraagde
bedrag van 20 millioen dollar moet aan
de algemene E.C.A.-toewijzing worden
onttrokken. Hulp aan Griekenland en
Turkije: 275 millioen dollars gevraagd,
200 millioen voorgesteld zonder nadere
aanduiding van de wijze, waarop deze
verlaging moet worden toegepast. Hulp
aan China: 463 millioen gevraagd en 400
millioen dollar voorgesteld. Bestuur en
hulpverlening in de bezette gebieden:
1.400 millioen dollar gevraagd, 1.250 mil
lioen voorgesteld. Internationale vluch
telingen-organisatie: 70.710.228 gevraagd
en voorgesteld.
Internationaal noodfonds voor kinde
ren: 60 millioen gèvraagd en voorge
steld. De totale besnoeiing komt hier
door neer "Op een bedrag van 553 mil
lioen dollar.
In kringen van het Congress bestaat
weinig twijfel, dat het Huis van Af
gevaardigden de door de commissie
voorgestelde verlagingen zal goedkeu
ren. In dergelijke gevallen vestigt de
regering gewoonlijk haar hoop op de
Senaat, die zij er toe hoopt te kunnen
bewegen om de verlagingen althans
gedeeltelijk ongedaan te maken.
De wegen onderzoekend, waarop de
hulp besnoeid zou kunnen worden, wees
de commissie er op, dat de Europese
oogsten over het algemeen beter waren
dan verwacht werd en dat het niet nodig
behoort te zijn om grote bedragen aan
aankopen van wol, katoen en tabak te
besteden, terwijl zij de 81.5 millioen om
de Europese landbouw te mechaniseren,
onnodig acht. Zy drukte tevens haar on
tevredenheid uit over de vorderingen
van de Duitse wederopbouw.
Na het voorstel van de toewijzings
commissie heeft Hoffman, de administra
teur van het E.R.P., verklaard: „Wij
hebben het volle bedrag van 4.245 mil
lioen nodig, als wij het program behoor
lijk willen uitvoeren."
Zowel ambtenaren van de E.C.A. als
van het departement van Buitenlandse
Zaken gaven uiting aan hun grote be
zorgdheid over de nieuwe ontwikkeling.
In welingelichte kringen verklaart
men, dat de komende dagen sterke druk
van Hoffman en Marshall, mogelijk zelfs
van pres. Truman, op het Congress zal
worden uitgeoefend en dat zij zullen
trachten het gevaar van een verlaging
der toewijzingen en de mogelijke in
vloed op het moreel in Europa te drama
tiseren.
de droge zomer iets minder over
vloedig zou kunnen vloeien.
De veehouders gaan volledig met dit
standpunt accoord, want tengevolge van
de in werking treding van het Mars
hall-plan kan de veevoederpositie moei
lijk meer in gevaar komen.
De Federatie van de melkhandel met
de provinciale bonden, waarvan de con
fessionele bonden, de R.K. en de Prot.
Christelijke Bond zich in Maart j.l. heb
ben afgescheiden, heeft in de vergade
ring die 19 Mei te Utrecht werd ge
houden, zoals bekend, een ultimatief
telegram gezonden naar minister Mans-
holt, waarin op min of meer revolu-
tionnaire wijze geëist werd dat de melk
van de bon ging. De besturen hebben
daarop excuus aan de minister moeten
aanbieden. Dit ultimatum doorkruiste
het voornemen van de bewindsman om
de melkdistributie op te heffen, en het
is te begrijpen, dat hij zich niet heeft
laten dwingen. De R.K. en de Prot.
Christelijke Bond keuren de houding
van de Federatie af en betreuren uiter
aard dit onbekookte optreden, waardoor
een stap achteruit is gezet.
Overigens is er nog een controverse
tussen de confessionele bonden aan de
ene en de provinciale bonden ander
zijds. Het gaat hier om de winstmarge
van de kleinhandel die in Noord- en
Oost-Nederland f 2.25 per 100 liter lager
ligt dan in het Westen. Het rapport Van
Ouwerkerk, in 1946 uitgebracht, dat aan
vaard is door het Bedrijfschap van
Zuivel, kwam met een oplossing, die
in het algemeen de instemming had van
vele bedrijfsgenoten. Voorgesteld werd
de prijs per liter in het Westen te ver
lagen met cent, en die in de provin
cieplaatsen van 0.1 tot 1 cent op te
voeren. Dit betekende wel een aderla
ting voor de bedrijven in het Westen
van ons land, maar terwille van de col
lega's in de provincie, die maar een po
ver bestaan leidden, bracht men dit
offer blijmoedig. De voorzitter van het
college van Rijksbemiddelaars, dr. Ber
ger, ontwikkelde echter bezwaren en
dit schijnt voornamelijk wel de oorzaak
te zijn, dat de minister het rapport-Van
Ouwerkerk niet met zijn handtekening
heeft bekrachtigd.
Nu gebruiken de Federatie en
de provinciale bonden dit rapport
als middel om de principiële geor
ganiseerde bonden in het Westen
aan te vallen. Zij ontkennen, dat de
confessionele bonden dit offer gaar
ne hadden willen brengen, terwijl
het voor de onbevooroordeelde toe
schouwer duidelijk is, dat deze in
het belang van hun slecht betaalde
collega's niets liever willen.
Wij gebruikten tot nu toe het woord
federatie, maar eigenlijk is deze uitdruk
king niet goed meer, want uit deze or
ganisatie, die 9500 leden telde, zijn in
Maart de leden der confessionele bon
den ten getale van 4000 uitgetreden,
zodat deze federatie nog maar 5500 leden
telt.
stuk werk geleverd door deze silo, die
vlak aan de brandende fabriek grenst,
te behouden, want eerst leek het of hei
gehele complex zou afbranden. Boven
dien liggen op het „eiland", dat door de
Amstel en aangrenzende wateren ge
vormd wordt, nog vele andere fabrie
ken, die eveneens behouden zijn. De
schade is desniettemin al groot genoeg.
Naar de oorzaak van de brand wordt 'n
onderzoek ingesteld. Op de zolder, waar
het vuur het eerst werd bemerkt, is de
gehele dag niet» gewerkt. Alleen zijn er
zakken van de zolder naar een schip
overgebracht. Heeft een van de hierbij
betrokken arbeiders misschien gerookt?
Anderen spreken van broeiing van de
opgeslagen zemelen en zaden. Een onge
luk ligt in een klein hoekje! Van de af
gebrande fabriek staan slechts de ver
koolde muren overeind. Verzekering
dekt de schade.
De burgemeester van Amsterdam, nr.
A. J. d'Ailly, behoorde tot de toeschou
wers en had er een nat pak voor over
om de brand van dichtbij te zien. Ook
de hoofdcommissaris van politie, kolonel
Kaasjager, wethouder mr. J. v. d. Velde
en enige raadsleden waren op het ter
rein aanwezig.
Donderdagavond om negen uur brak
door onbekende oorzaak brand uit in
een loods op het terrein van het be-
waringskamp te Laren. Het vuur greep
srfel om zich heen en een loods, waar
in hout e.a. goederen waren opgesla
gen, brandde geheel af. Aan de blus
sing, die tot ongeveer half elf duurde,
namen de brandweren uit Hilversum,
Bussum, Laren en Blaricum deel. De
kampleiding verzocht de commandant
van de Palmkazerne assistentie om ont
vluchtingspogingen van de gedetineer
den te kunnen verijdelen, en 300 mili
tairen met de bajonet op het in aanslag
gehouden geweer trokken een cordon
om het kamp. Voorts rukte nog ter
versterking een detachement politie uit
Hilversum aan. Op het terrein zelf pa
trouilleerde de met militaire politie ver
sterkte kampwacht. De vuurgloed was
tot ver in de omtrek zichtbaar en bo
vendien loeiden tot tien uur de sirenes
in het kamp, waardoor talloze nieuws
gierigen uit het Gooi in de richting van
het zwaar bewaakte kamp trokken.
Bij de brand waren aanwezig minister
Van Maarseveen, het hoofd van de af
deling 3 A van de Bijzondere Rechts
pleging, de heer Boogaard, en het hoofd
van het gewest Noord-Holland van de
brandweer. Toen om kwart vóór tien
's avonds appèl werd gehouden, bleek,
dat er nog geen ontvluchtingen geweest
waren.
Het ministerie van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening deelt o.m.
het volgende mee:
Hoewel de wereldgraanpositie zich
momenteel voor zover kan worden na
gegaan beter laat aanzien dan de laat
ste jaren het geval is geweest, verkeren
w(j vooralsnog in omstandigheden, waar
bij niet gerekend mag worden op een
zodanige graanpositie in ons land, dat
brood- en/of veevoederdistributie afge
schaft zouden kunnen worden.
Wel is te verwachten, dat door de
leveringen binnen het kader van de
onlangs tot stand gekomen wereldtar-
we-overeenkomst, waarbij Nederland
met ingang van Augustus 1948 jaarlijks
een kwantum van 750.000 ton brood
graan hoopt te kunnen aankopen, de
importbehoefte aan broodgraan voor
een belangrijk gedeelte gedekt zal kun
nen worden.
Vooralsnog zal het noodzakelijk zijn
zowel voor import- als voor inlandse
granen een zodanige regeling te treffen,
dat de overheid in staat is de beschik
baar komende hoeveelheden te kunnen
dirigeren naar die plaatsen, waar zij
het meest en in de eerste plaats nodig
zijn.
De belangrijkste richthjnen en bepa
lingen, welke voor de granen van de
oogst 1948 zullen gelden, houden o.m.
in, dat de tarwe practisch geheel voor
consumptie beschikbaar zal moeten ko
men. Het vrijgeven van tarwe voor vee
voeder-doeleinden zal niet plaats kun
nen hebben, noch door het vrijgeven
daarvoor aan de telers zelf noch door
levering aan mengvoederfabrikanten.
De andere granen zullen door 't ver
strekken van z.g. „toewijzingen uit
eigen oogst" in zodanige hoeveelheden
op de bedrijven der telers achtergehou
den mogen worden als redelijkerwijze
voor voedering van de eigen veestapel
nodig is. Andere granen, welke niet voor
verbruik op de eigen bedrijven toege
wezen worden, zullen verplicht gele
verd moeten worden ten behoeve van de
broodgraanvoorziening (rogge) dan wel
voor andere consumptiedoeleinden (b.v.
grutterswaren) en/of de veevoederdis
tributie.
Het vervoerverbod van granen blijft
gehandhaafd. Vervoer is alleen töege-
staan op geleidebiljetten.
(Eigen berichtgeving)
Naar wy vernemen is het Studiecen
trum voor Staatkundige Vorming ge
reed gekomen met een nota, welke zij
op verzoek van de K.V.P. heeft onge
steld, over het vraagstuk van de kin
derbijslag voor zelfstandigen. De no*, a
heeft de vorm gekregen van een vof-
ontwerp van wet. De K.V.P. heeft ef
vaste voornemen alles te doen, wat in
deze materie tot een spoedig reëel re
sultaat kan leiden.
De heer J. W. Andriessen, voorzitter
van de Katholieke Volkspartij, zal Zon
dag 6 Juni a.s. voor de K.R.O.-micro-
foon van 15.30 tot 15.40 uur spreken
over „Gezond Gezin Gezond Volk."
