Verraad
PRESIDENT Dr. BENESJ AFGETREDEN
Als onze jongens uit
terugkeren
Indië
Nationalisatie van R.K. scholen
verwekt grote demonstraties
I*
aan het Gezin
Nieuwe grondwet van Tsj echoslowakije
niet door hem bekrachtigd
DIEPE VERSLAGENHEID ONDER DE BEVOLKING
Levensloop van
dr. Benesj
Het weer
Ontvang ze hartelijk en zie
door de vingers"
veel
AMERIKAANSE REGERING VERTROUWT
OP DE SENAAT
Aankopen en verschepingen van
goederen gaan voort
SENATOR VANDENBERG
KONINGIN IN DE VLAGGENDE BETUWE
Het rijverbod op Zondag
Tot hoofd en hart
vi
HATTA AANVAARDT
UITNODIGING
Maandag onderhoud
met Van Mook
VERMISTE ZEILBOOT
TE HARDERWIJK
Lijk van één slachtoffer
gevonden
LEIDT DE STRIJD
Gelderse popkersen en
een taart aangeboden
SCHREIEDER BUITEN
VERVOLGING GESTELD
Regering richt boodschap aan de Kardinaal
DINSDAG 8 JUNI 1948
72ste JAARGANG No. 24171
Productie Nederl. industrie
Vernielingen der onder,
nemingen
Geestelijke gevaren
NA BESLUIT VAN HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN
Nieuwe koninklijke
trein gereed
Ontheffing voor grens,
gangers
Speedway-<races im Lisse
DE SCHOOLSTRIJD IN HONGARIJE
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 54 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Se verin.
Directeur: 3. 3. W. Boerriater.
HAARIfMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mfWmet.
hoogte. Ingezonden mededelingen
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogti
De administratie behoudt zich het recht
advertentiën eventueel zonder opgave
redenen te weigeren.
In het artikel „Gezin iets meer dan
een leuze" in ons blad van Zater
dag j.l. maakte de schrijver, die
de K.V.P.-affiches voor de a s. ver
kiezingen besprak, o.a. deze scherpe,
ons uit het hart gegrepen, opmerking:
„misschien kan het de- Nederlandse
Wetgever interesseren, dat door de
echtscheidingen elk jaar 10.000 kin
deren de woestijn worden ingejaagd."
Juist dezer dagen echter heeft de
minister van Justitie een wetsont
werp aanhangig gemaakt, dat bedoelt,
door wettelijke maatregelen licht
vaardige echtscheidingen tegen te
gaan.
Hoe is immers de huidige toestand
op het zo precaire terrein der echt
scheidingen? Laten wij hier de cijfers
aan het woord. Zij spreken een zo dui
delijke taal, dat commentaar eigenlijk
overbodig is. Bedroeg het aantal uit
gesproken echtscheidingen in de laat
ste jaren vóór en in de eerste oorlogs
jaren 1.8 per 1000, tussen 1943 en 1945
groeide het reeds tot 2.4 om in 1946
te stijgen tot 4.2 en volgens nog latere
cijfers zelfs 5.2 per 1000 te bereiken
Dat wil zeggen, dat nu reeds het re
cord-cijfer van 5000 echtscheidingen
in één jaar bereikt is. En nóg zijn er
geen tekenen, dat deze onrustbaren
de stijging tot stilstand is gekomen.
Integendeel.
Het zou niet juist zijn de Overheid
te beschuldigen, dat zij geen pogin
gen heeft ondernomen om deze kan
ker der samenleving, welke onmiddel
lijk het gezin, de kiemcel der maat
schappij, op vreselijke wijze aantast,
tegen te gaan. Deze pogingen hebben
echter in het verleden vrijwel steeds
schipbreuk geleden en zullen ook
schipbreuk blijven lijden, omdat men
het huwelijk niet meer als een in
stelling Gods, als een sacrament wil
beschouwen, daarmede tevens de ab
solute onverbreekbaarheid prijsge
vend. Reeds in vorige eeuwen is de
verwereldlijking van het huwelijk
begonnen en waartoe dit op de duur
heeft geleid, constateren wij bij het
aanschouwen van de ruïnes van veler
huwelijksleven. De Pausen hebben op
de desastreuze gevolgen van deze
verwereldlijking herhaaldelijk in niet
mis te verstane bewoordingen gewe
zen. Hun waarschuwende stem ver
klonk echter als die van de roepende
in de woestijn. De wereldse mens
ging zijn eigen gang. In 1930 was het
nog Paus Pius XI, die in zijn prach
tige encycliek „Casti connubii" niet
alleen de katholieken, maar heel de
mensheid op haar plicht wees. De
cijfers der echtscheidingen in Ameri
ka, in Engeland en ook in ons land
bewijzen maar al te duidelijk, dat dui
zenden zijn waarschuwingen in de
V/ind hebben geslagen. Helaas ook
Vele katholieken.
Maar al zijn wij er van overtuigd,
dat de Overheid slechts z w a k-
k e pogingen kan ondernemen
om het kwaad der echtscheidingen
tegen te gaan, juist omdat de wetge
ving in de meeste staten de ver-
wereldlijking van het huwelijk
als een feit heeft geaccepteerd en
vaak zelfs met kracht aan de verwe
reldlijking heeft medegewerkt, toch
moeten wij iedere stap, ondernomen
het kwaad der echtscheidingen te
beperken, toejuichen. Het jongste
Wetsontwerp van de minister van Jus
titie, mr. Van Maarseveen, gaat in
die richting. Het is slechts een zwakke
Poging, want het gaat niet verder
dan het voorstellen van wettelijke
maatregelen, welke slechts het licht
vaardig besluiten tot echtscheiding
tegengaan. Maar al te goed weet de
minister, hoe stappen, 'door zijn voor
gangers op dit terrein ondernomen,
door de houding der politieke partijen
gefaald hebben.
Uit de memorie van toelichting
blijkt, dat hij zich slechts zeer voor
zichtig op dit doornige pad begeven
beeft. Veel verder dan een pogen om
overijling in de echtscheidingsproce
dure tegen te gaan geven zijn wets
voorstellen dan ook niet. Hij wil de
Procedure, die in onze huidige wet
geving slechts enkele weken behoeft
ie duren, rekken tot minstens enige
maanden, om daardoor de kansen op
6en verzoening tussen de echt
genoten te vergroten.
De bezwaren, welke aan de be
staande praktijk op het gebied der
Echtscheiding kleven, zijn zeer ern
stig, aldus de minister. Lichtvaardige
Echtscheidingen werken lichtvaardige
huwelijken in de hand. Een huwelijk,
dat elk ogenblik weer met betrekke
lijk geringe moeite kan ontbonden
gorden, eist voor zijn sluiting minder
bezonnenheid dan een huwelijk, dat
Els een onverbreekbare levensge
meenschap is opgezet. Voorts wijst de
minister er op, dat bij echtscheiding
van de twee echtgenoten de vrouw
meestal de dupe wordt. Terecht wijst
de minister er ook op, dat op de
lEugd de tegenstelling tussen de idea-
en van plichtsbetrachting en offer
vaardigheid, welke haar worden bij
gebracht en waarvoor zij ontvanke-
■)k is, en de door wet en rechter ge-
SaPctionneerde plichtsverzaking en
mifzucht, welke soms in een echt
scheiding haar bekroning vinden, een
Verwarrende invloed heeft. En
Scherp klinkt zijn verwijt aan de sa
menleving, die verraad aan eigen volk
het uiterste straft, maar ver
bad aan het gezin gering telt.
L.Pm dit enigszins tegen te gaan, wil
,''i de pogingen tot verzoening uit-
reiden. En wel door het instellen van
gezinsr echter en een g e-
S'osraad. Hoe hij zich voorstelt
af deze moeten werken, daarover in
m volgend artikel.
Centraal Bureau voor de Statistiek
Dr dezer dagen een overzicht van de
la)8^tie-indices in het eerste kwartaal
bj °P basis 100 in 1938.
«(.''eruit blijkt, dat in de eerste vier maan-
van dit jaar de algemene productie-
°t> V van de Nederlandse industrie kwam
respectievelijk 102, 98, 105 en 105, zodat
«ie», dcld in deze periode ongeveer 2'/a
geproduceerd is dan in 1938.
President Benesj, de president van
de Tsjechoslowaakse republiek, is gis
teren, één dag voor het aflopen van de
termijn voor het ondertekenen van de
(door de communisten geïnspireerde)
grondwet, afgetreden. Dit bericht, in
een deel van onze oplaag van gisteren
reeds geplaatst, heeft in Tsjechoslowa-
kije diepe indruk gemaakt, waar deze
ontslagname gevoeld wordt .als het ver
dwijnen van de laatste krachtige scha
kel van Tsjechoslowakjje met het
Westen.
Nadat reeds sinds enige weken
berichten de ronde hadden gedaan,
dat de gezondheidstoestand van de
president achteruitgaande was,
kondigde premier Gottwald gister
middag in een buitengewone kabi
netszitting het aftreden van Benesj
aan. Het is niet onwaarschijnlijk,
dat de berichten over de slechte
gezondheidstoestand van Benesj
zijn verspreid om de bittere pil, die
dit ontslag voor het thans aan het
bewind zijnde regiem vormt, te
verzachten.
Het was algemeen bekend, dat Benesj
tegen de nieuwe gang van zaken ge
kant was, dat de verkiezingen met één
lijst hem tegenstonden en dat hij van
plan was te weigeren de nieuwe grond
wet te tekenen Het was om een „al
gemene chaos" (zoals hij zelf zei) te
vermijden, dat Benesj het communis
tische regiem in Februari j.l. accep
teerde.
In een brief van de president, welke
Gottwald gisteren voorlas, zegt Benesj:
„Op 4 Mei verwittigde ik u dat het
definitief mijn plan was om het pre
sidentschap neer te leggen. Wij bespra
ken bij die gelegenheid mijn besluit in
verband met de problemen van de ge
hele politieke situatie. Ik vertelde u
ook, dat mijn geneesheren mij even
eens adviseerden om af te treden, zulks
in verband met mijn huidige gezond
heidstoestand. Met betrekking tot dat
gesprek verzoek ik u de nationale ver
gadering van mijn besluit te verwitti-
gen
Het tijdstip van het aftreden be
schouwt men algemeen als een aanwij
zing dat niet redenen van gezondheid,
doch politieke motieven de beslissende
factoren gevormd hebben voor Benesj'
besluit. De tekst van de officiële me
dedeling geeft niet specifiek de ge
zondheidstoestand op als reden, of
schoon terloops weL gerefcreierd wordt
aan de adviezen van de 'doktoren-.
Benesj zelf spreekt in zijn brief eerst
over de politieke situatie, die hij een
maand geleden in het eerste gesprek
over een ontslagname met Gottwald
besprak. Gottwald eerde in zijn ant
woord op de presidentiële brief de pre
sident om zijn verdiensten voor Tsje-
choslowakije en deelde o.a. mede, dat
de regering besloten heeft hem een
pensioen te geven, gelijk aan het sala
ris van de president en hem voor het
leven het gebruik van het kasteel Lany
toe te staan.
Zolang er geen nieuwe president ge
kozen is, is Gottwald gemachtigd de
wetten te 'ondertekenen en zittingen
van de nationale vergadering uit te
schrijven. Men verwacht algemeen, dat
Gottwald tot president gekozen zal
worden en dat Antonin Zapotocky, lei
der van de vakbonden en plaatsver
vangend premier, minister-president
zal worden. Er zou echter van de an
dere kant tegenstand in de communis
tische partij zijn tegen het idee, dat
Gottwald de betrekkelijk onbelangrijke
post van president zou gaan bekleden.
De nieuwe Nationale Vergadering komt
10 Juni bijeen. Op 14 Juni zal vermoe
delijk de presidentsverkiezing zijn.
De ontslagname van Benesj heeft on
der de Tsjechische bevolking diepe
verslagenheid veroorzaakt. Velen be
schouwden hem als de laatste man op
wie zij nog konden vertrouwen en zien
Edvard Benesj werd 28 Mei 1884 te
Kozlany bij Pilzen als laatste zoon van
een gezin van tien kinderen geboren. Dank
zij de ofjers, door zijn ouders gebracht,
en de hulp van zijn oudste broer, die naar
de V. S. uitweek, kon hij studeren. In de
eerste dagen van de oorlog 19141918 be
gaf Benesj zich naar Masaryk en maakte
rrtoi hem een plan voor revolutionnaire
actie op. Masaryk ging naar Italië, later
naar Engeland, terwijl Benesj te Praag
bleef om een net voor inlichtingen en pro
geallieerde propaganda te organiseren. In
September 1915 verliet Benesj op zijn beurt
Bohemen en voorzien van een vals pas
poort begaf hij zich naar Parijs. Tot. alge
meen secretaris van het Nationaal Tsje
chisch Comité benoemd, had hij als taak
de geallieerden te overtuigen van de nood
zakelijkheid de dubbele monarchie te ver
nietigen en de onafhankelijkheid aan de
Tsjechoslowaakse natie terug te schenken.
Op 14 September 1918 werd zijn werk met
succes bekroond; de geallieerden erkenden
de Nationale Raad als voorlopige regering
van de Tsjechoslowaakse republiek. Benesj
woonde nog als minister van Buitenlandse
Zaken de vredesconferentie bij. Hij leidde
hierna het ministerie van. Buitenlandse
Zaken, totdat hij in 1935 president van de
republiek werd ter vervanging van Ma-
seryk.
De volgende jaren stortte het na Ver
sailles toegepaste internationale systeem
ineen.
De geallieerden, voor een eventuele oor
log slecht voorbereid, legden tenslotte aan
Tsjechoslowakije het vonnis van München
op. Benesj boog, nam ontslag en ging in
October 1938 opnieuw in ballingschap. Te
Chicago, waar hij een leerstoel in de socio
logie bezette, vernam hij de bezetting van
Praag door de Duitsers. Namens de Tsje
choslowaakse natie richtte hij een plechtig
protest tot de mogendheden en tot de
Volkenbond. Hij begaf zich naar Bonden,
waar hij een nieuw Tsjechoslowaaks co
mité vormde, waarvan de zetel na de wa
penstilstand te Parijs werd gevestigd.
In Maart 1945 verliet Benesj Londen. Na
een verblijf te Moskou ging hij in April
naar Tsjechoslowakije en stelde te Kosioe
met de vertegenwoordigers van alle poli
tieke partijen het program van het Natio
nale Front op. In October 1945 werd hij
tot president der republiek herkozen. Na
de verkiezingen van 1946 wees Benesj
Gottwald, de leider van de communistische
partij de belangrijkste aan om de
nieuwe regering te vormen. Op diens ad
vies aanvaardde hij in Februari 1943 het
ontslag van 12 ministers, tot de gematigde
partijen behorende, terwijl hij de nieuwe
regering-Gottwald goedkeurde, die 27 Fe
bruari j.l. de eed aflegde. Op dezelfde dag
verliet Benesj het kasteel van Praag om
zich naar zijn persoonlijke residëntie te
Sezimovo Oesti te begeven.
Aneta's speciale correspondent ver
nam van officiële zijde, dat Hatta de
uitnodiging tot informele besprekingen
met dr. Van Mook heeft aanvaard. Dit
geschiedt op voorwaarde, dat deze geen
afbreuk doen aan de betekenis van de
Commissie voor Goede Diensten en het
werk der delegaties.
Het onderhoud tussen dr. Van Mook
en Moh. Hatta zal volgende week
Maandag plaatsvinden. Te Batavia
wordt het niet onmogelijk geacht, dat
Hatta vergezeld zal zijn van enige
hoge republikeinse autoriteiten.
Naar U. P. uit Kaliocrang meldt,
heeft dr. Van Mook zowel de repu
blikeinse premier Hatta als diens
adviseurs uitgenodigd tot deelne
ming aan de te Batavia te houden
besprekingen met een uit negen per
sonen bestaande Nederlandse dele
gatie, die thans op weg naar Indië is.
De leider van de Katholieke Volks
partij, prof mr. C. P. M. Romme, zal de
besprekingen ook bijwonen.
Aneta vernam voorts van bevoegde
zijde, dat het republikeinse antwoord op
de Nederlandse mededeling hedenoch
tend door de republikeinen met de
C. G. D. is besproken. Uit dien hoofde
is het mogelijk, dat het antwoord niet
heden zoals eerder verwacht werd
zal worden overhandigd.
De Veiligheidsraad heeft gisteren na
enige discussie besloten de Indonesi
sche kwestie in de vergadering van
Donderdag te behandelen. Dan zullen
de twee nieuwe rapporten van de C.G.D.
en het rapport over West-Java bespro
ken worden.
Aneta's speciale correspondent in
Kalioerang verneemt, dat de econo-
misch-financiële commissie heden o.m.
gesproken heeft over de kwestie der
vernielingen van de ondernemingen.
Waarschijnlijk zal een onderzoekings
team van de commissie voor goede
diensten ter plaatse de kwestie onder
zoeken. Naar Aneta verneemt stelde de
republikeinse delegatie als eis, dat in
een dergelijk team geen Nederlanders
zullen worden opgenomen.
in het ontslag een zeer ongunstig voor
teken. Het Tsjechische volk was er vast
van overtuigd dat Benesj was aange
bleven om te trachten het beste er van
te maken en erger te voorkomen.
Vaticaanse diplomatieke kringen wa
ren diep onder de mdruk van het af
treden van Benesj. Men tooont zich be
zorgd over de gevolgen voor de betrek
kingen tussen het Vatieaan en Tsjecho
slowakije. Benesj had de betrekkingen
met het Vatieaan hernieuwd en een zeer
bekwame jonge diplomaat, Machula, als
zijn persoonlijk intermediair aan de
Tsjechoslowaakse legatie bij de H. Stoel
toegevoegd. Machula werd gisteren van
zijn post ontheven. Men beschouwt dit
ontslag als een teken der slechter wor
dende betrekkingen tussen het Vatieaan
en Tsjechoslowakije.
De Tsjechische politieke vluchtelin
gen in West-Duitsland menen, dat
Benesj zal trachten Tsjechoslowakije
te verlaten om zich aan het hoofd te
plaatsen van de anti-communistischc
Tsjechische vrijheidsbeweging. Men ge
looft, dat Benesj genegen zou zijn aar.
de nieuwe Tsjechische vrijheidsbewe
ging zijn naam en reputatie te geven.
Verwachting tot Woensdagavond:
Zonnig en warm weer met in de
namiddag een kleine kans op onweer
in het Zuiden van het land. Zwakke
tot matige wind, overwegend uit Oos
telijke richtingen.
Zon 4.41—20.57. Maan 5.33—23.40.
Vanmorgen half twaalf is een
Harderwijker visser met de ver
miste zeilboot „Jan van Gent" de
haven van Harderwijk binnenge
komen. Het lijk van de 21-jarige
leerling-stuurman J. Brei uit Baam
bevond zich nog aan boord.
De namen van de twee vermisten zijn:
Elly Loopuit. 20 jaar, leerlinge aan het
Lyceum te Baarn en. G. J. Brakel, 24
jaar, studente te Utrecht, afkomstig uit
Opheusden.
In Santpoort woont vader de Bie; hij he eft tien zonen. Nu is dit zonder meer niet
bijzonder genoeg om in de krant te komen, maar vader de Bie heeft met zijn
zonen een voetbal-elftal gevormd en elk jaar speelt hij een wedstrijd tegen de
winkeliersvereniging te Santpoort. Gisteravond vond deze wedstrijd weer plaats
en eindigde in een 44 gelijk spel. Voor de strijd gaf de vader-aanvoerder, die
zelf rechtsbuiten speelt en 58 jaren telt, zijn instructies.
Nu er velen van onze militairen
in Indië naar Nederland terugkeren
en hier worden gedemobiliseerd,
is het overschakelen van het mili
taire leven naar het burgerlijke in
zekere zin een probleem geworden.
Een probleem echter, dat bij tac
tisch aanpakken eenvoudiger in zijn
oplossing zal zijn dan men op het
eerste gezicht zou zeggen.
En daarom was het van de Kath. Ac
tie en het Kath. Thuisfront in Haarlem
een gelukkig idee om een speciale avond
te beleggen, waarop ouders, echtgenoten,
verloofden en andere belangstellenden
voorgelicht werden, op welke wijze zij
het beste de demobiliserende militair
weer in het burgerleven konden ont
vangen.
In grote getale waren zij gisteravond
opgekomen om te luisteren naar de
woorden van pater C. v. d. Linden S.J.,
die in Brinkmann over dit onderwerp
een korte, doch zeer leerzame inleiding
hield.
Pater v. d. Linden was gedurende
vijftien jaar werkzaam als missionaris
in Indië, waarvan dertien als pastoor
in Batavia. Ofschoon dus geen aalmoe
zenier was hij wel de man, die zijn ge
hoor op deskundige wijze over het In
dische leven kon inlichten en vertellen
kon over zijn veelvuldig contact met
onze militairen.
Spreker begon met er op te wijzen,
dat tot voor kort de gemiddelde Neder
lander zo bijzonder weinig van Indë
wist, ofschoon er toch bijna vier eeuwen
tussen beide gebiedsdelen een stevige
band bestaat.
Het waren voornamelijk kooplieden,
die interesse hadden voor het land aan
de evenaar en de Nederlander wist niets
meer dan dat er koffie en thee vandaan
kwam en dat daar „zwarte kinderen
met rijstbuikjes" waren.
Door de gewijzigde omstandigheden
is daar nu enige kentering in gekomen
en wil men iets meer weten dan wat
Lagere School-kennis.
Ook bij ons katholieke volksdeel was
de belangstelling gering en was Indië
een geheimzinnig begrip en een land,
waar men geestelijk slechts armer kon
worden.
Maar al te dikwijls vond de gedachte
ingang: „Als mijn jongen naar Indië
moet, dan loopt het mis". Niets is ech»
ter minder waar en spr. gewaagde hier
bij van de grote steun, die de missio
narissen van de jongens ontvingen en
de grote dank, die zij hen verschuldigd
waren.
„Het klinkt misschien vreemd, maar
ik hoop, dat er velen van onze mili
tairen, die naar Nederland teruggaan,
weer naar Indië zullen terugkeren,
Want willen wij Indië voor ons be
houden,' dan hebben wij principiële
mensen nodig, die een open oog heb
ben voor de inlander".
In grote lijnen beschreef pater v. «L
Linden het leven van onze jongens ia
Indië. Door de geheel andere levensom
standigheden, waarbij de brandende
hitte een grote rol speelt, zijn zij psy
chisch en physisch veranderd.
Zij zien de dingen met een andere
waardering, zij zijn de burgerlijke be
nepenheid ontgroeid en zij zijn ook niet
meer de zoete jongens en brave Hen
drikken, maar wel een enkele uit
zondering daargelaten stuk voor stuk
kerels, die van aanpakken weten.
Hun oordeel is scherp geworden ca
hun optreden meer agressief. En daar
om zal het nodig zijn verdraagzaamheid
te tonen, wanneer hun optreden in de
eerste tijd misschien wel wat ruw en
vreemd is.
Wanneer het bijv. wat warm wordt,
zal de gedemobiliseerde militair geneigd
zijn dadelijk zijn jas uit te gooien en zo
nodig nog enkele kledingstukken. „Zie
dan wat door de vingers, en zo u het
helemaal niet kunt zien, houd dan maal
uw hand voor uw ogen".
De Amerikaanse regering gaat voort
met het doen van aankopen en versche
pingen van Marshall-goederen, daar zij
de opvatting huldigt, aldus meldt A.P.,
dat de senaat de vermindering in de
toewijzing van de fondsen van het her
stelprogramma, die door het Huis van
Afgevaardigden zijn aanvaard, onge
daan zal maken. Dit vertrouwen neemt
toe, daar senator Vandenberg de strijd
in de senaat zal leiden. Bovendien heb
ben de republikeinse candidaten voor
het presidentschap zich tegen de be
slissing van het Huis gekeerd. Stassen
noemde deze „buitengewoon ongeluk
kig", terwijl Dewey een ongedaan
maken eiste door de republikeinse
meerderheid van de senaat.
De „New York Times", die sommige
voor-historische republikeinse leiders
er van beschuldigt de volle verant
woordelijkheid te dragen voor de stem
ming in het Huis, heeft de republikei
nen uitgenodigd zich te verheffen
tegen de reactionnaire elementen in
hun partij. De manoeuvres, die tot deze
stemming geleid hebben, zijn niets an
ders dan een opstand van isolationis
tische elementen in de republikeinse
partij, die tegen de politiek van samen
werking met de democraten, die in de
oorlog gebruikelijk was, zijn, schrijft
het blad. „Het is thans de kwestie te
weten in hoeverre het mogelijk en rede
lijk is op het woord van de V.S. te ver
trouwen."
(Van een onzer speciale verslaggevers!
Waarschijnlijk zit op het moment
„Drieske", een grote Gelderse pop,
getooid met, een miniatuur fcestrokje,
naast enkele kistjes uitgelezen ker
sen en een grote roomtaart, gcschen-
ken van een enthousiaste Midden-
Betuwse bevolking, in een van de
kamers van het Koninklijk Paleis,
terwijl H.M. de Koningin met ontroe
ring nog terugdenkt aan de spontane
blijken van trouw en aanhankelijk
heid, Haar gisteren tijdens Haar tocht
door de juichende en vlaggende Be
tuwe betoond.
Ondanks het feit, dat onze Vorstin
enige tijd geleden te kennen heeft ge
geven, dat Zij door Haar zwakke ge
zondheid geruime tijd rust zal moeten
nemen, heeft ze zich niet laten weer
houden. enkele tochten te maken door
één van de zwaarst getroffen gebieden
van ons land, de Betuwe. Enthousiast
heeft de bevolking van haar vreugde
hierover blijk gegeven.
In de Betuwe hangen de vruchten te
rijpen en fris groen bedekt de weiden.
In de boomgaarden klepperen de ratels
om de vogels te verdrijven en langs de
dijken grazen grote koppels vee. Op het
oog lijkt dit een gelukkig land, maar
uit de overdadige pracht van de rijke
natuur rijzen de brokstukken van hui
zen en dorpen op, de krotten, waarin
mensen moeten leven, zijn omzoomd
met kleurrijke bloemen en in de witte
noodwoninkjes moeten velen zich met
weinig ruimte behelpen.
Maar op deze dag is het, alsof alle
kommer is verdwenen en de mensen
zijn Mij met de uitbundigheid van de
natuur en de dreiging in de lucht kan
de feestelijkheid niet keren. De droeve
aanblik van de geschonden huizen is
weggewerkt achter een rijkdom van
vlaggen en groen en daartussendoor
staat een kleurrijke menigte, die juicht
en zingt van vreugde over dit bezoek.
De tocht begon in Tiel, waar de
Vorstin om half elf arriveerde en
begroet werd door de Commissaris
der Koningin, jhr. dr. C. G. C. Quarles
van llfford, en de burgemeester van
Tiel, de heer N. M. Cambier van Noo-
ten, en eindigde in Kcsteren en in alle
tussenliggende plaatsen was het
enthousiasme niet te stuiten, zodat de
politie meermalen moest toezien, hoe
haar cordon doorbroken werd en een
vreugdevolle menigte zich naar voren
stortte.
In de huldiging hebben de kinderen
een voornaam aandeel gehad. Velen van
hen hadden de Koningin nog nooit ge
zien en reikhalzend stonden zij in hun
paasbest langs de weg, beheerst door
een bange vrees, de Vorstin slechts voor
één ogenblik uit het oog te zullen ver
liezen Op de verschillende gemeente
huizen heeft Hare Majesteit zich op de
hoogte laten stellen van de vorderingen
door de wederopbouw en het herstel
van de landbouw in de onderscheiden
gemeenten en heeft zij haar belangste!-
Overal, waar H. M. de Koningin Maan
dag in de Betuwe een bezoek bracht,
viel haar een enthousiaste ontvangst
ten deel. De jeugd van Tiel overhandigt
de Vorstin een kostbare bouquet bloemen.
ling getoond voor de nabestaanden van
verzetsstrijders, die bij de uitoefening
van hun plicht om het leven zijn geko
men. Persoonlijk heeft Zij Zich in de
dorpen Echteld. IJzendoorn, Ochten en
Kesteren van de stand van de weder
opbouw overtuigd en Zij toonde grote
voldoening.
In Kesteren heeft tenslotte nog een
korte plechtigheid plaatsgevonden,
welke min of meer buiten dit Konink
lijk bezoek aan de Betuwe viel. Op
het station aldaar is de na de bevrij
ding gebouwde Koninklijke trein of
ficieel door de Directie der Neder
landse Spoorwegen aan de Koningin
overgedragen. Ir. Den Hollander hield
hierbij een korte toespraak, waarbij
hij het een en ander meedeelde over
de inrichting en accommodatie der
wagens.
Het is niet onmogelijk, dat een
supplementaire verhoging van de
Marshall-hulp in de loop van het
volgend jaar wordt toegestaan, in
dien de vermindering voor dit jaar
zijn beslag krijgt.
Er zijn in Washington echter ook
tekenen, die er op wijzen, dat sena
tor Vandenberg zijn strijd tegen de
besnoeiing van de Marshall-hulp
aan Europa zal winnen (U. P.).
Wanneer ook de senaat de beslissing
van het Huis zou overnemen, zou op
deze wijze ook weer de vermindering
te niet kunnen worden gedaan.
Naar het A.N.P. verneemt, heeft
de procureur-fiscaal bü het Bijzon
der Gerechtshof te 's-Gravenhage de
vooral door het z.g. „England-Spiel"
bekende Kriminal-Direktor Joseph
Schreieder buiten vervolging ge
steld.
Omtrent de motivering van deze bui-
tenvervolgingstelling verneemt 't A.N.P.
nog het volgende: „Het England-Spiel"
was, voor wat de betrokken Duitse
ambtenaren betreft, een knap stuk
contra-spionnagewerk. Van door Schreie
der gepleegde oorlogsmisdrijven is niet
gebleken. Integendeel is komen vast te
staan, dat Schreieder, die een zeer knap,
maar ook een correct politie-ambtenaar
was, zijn invloed heeft aangewend om
zijn werk, dat tot het 'zakelijk verant
woorde beperkt bleef, buiten het bereik
te houden van de drastische en misda
dige practijken van andere Duitse auto
riteiten. Schreieder heeft zich bereid
verklaard nog enige tijd in Nederland
te blijven ter beschikking van de Ne
derlandse justitie voor het verstrekken
van inlichtingen.
De geestelijke gevaren, waaraan de
jongens bloot staan, zijn inderdaad groot
en kunnen niet onderschat worden. Maar
men moei grote bewondering hebben
voor het heldenbedwang, dat de jongens
aan de dag leggen. En hier is het vooral
het contact met thuis, dat zo heilzaam
werkt. Hun enige houvast is hun moe
der, vrouw of verloofde en het zien van
een foto of de gedachte aan hen geeft
hun zulk een wilskracht.
Dit brengt echter ook weer een moei
lijkheid met zich mee. In hun peinzen
en dromen idealiseren zij hun vrouw
of meisje en denken zij haar terug te
vinden zoals zij dat gedroomd hebben.
Een eerste vereiste zal het dus zijn hun
met hartelijkheid en verdraagzaamheid
tegemoet te treden, ook al lijkt een
kleine wrijving onvermijdelijk.
Wanneer de militair in dat „enge en
bekrompen" Nederland is teruggekomen,
zal hij nog wel eens zijn hoofd stoten.
Onrecht kan hij niet zien en zo nodig
zal hij als eigen rechter optreden. En
daar kan men in Nederland op reke
nen: hij zal zich niet van het kastje
naar de muur laten sturen (goedkeurend
gemompel in de zaal!)
„Zielsnodig zijn ten opzichte van de
demobilisant: fijne tact, «rustig geduld
en begrijpende liefde. Maar dat zijn spe
cifiek vrouwelijke geheimen Het zal
dus ook hier weer vooral de vrouw
moeten zijn, die de terugkerende mili
tair tot grote steun is".
De minister van Verkeer en Water
staat heeft bepaald, dat aan zijn be
schikking verbod van het rijden op
Zondag wordt toegevoegd:
Op hen, die, op Zondag uit het bui
tenland komende, de grens overschrij
den, is, voorzoverre het de Zondag van
grensoverschrijding en de rit naar hun
woonplaats betreft, het in het eerste lid
bepaalde (het gebruik van een motor
rijtuig is op Zondagen verboden, behou
dens voor zoverre daartoe door de Rijks-
(hoofd)inspecteur schriftelijk ontheffing
is verleend) niet van toepassing, mits
zij in het bezit zijn van een door de in
de grensplaats gestationneerde ambte
naren der Invoerrechten en Accijnzen
dan wel door de Koninklijke Marechaus
see afgegeven verklaring omtrent de
plaats en de datum van de grensover
schrijding. en zij deze verklaring op eer
ste vordering aan de opsporingsambte
naren behoorlijk ter inzage geven.
Zaterdag 12 Juni zullen in het sportpark
wederom de speedway-races voor motoren
worden gehouden. Ditmaal zullen de Ne
derlandse Leeuwen uitkomen tegen de
Vliegende Hollanders. De wedstrijd begint
om 6.30 uur.
De Hongaarse regering heeft gewaar
schuwd, dat „strenge maatregelen" zul
len worden getroffen om een einde te
maken aan demonstraties tegen de natio
nalisatie van Katholieke scholen. Dit
besluit is genomen na de dood- van een
politieagent bij een demonstratie te
Pocspetri. 28 personen, die beschuldigd
worden van ophitsing van de Katholieke
bevolking tot moord, zullen door een
speciale rechtbank in kort geding
binnen 72 uur na afloop van het politie
onderzoek berecht worden. Zij zuilen
of vrijgesproken of ter dood veroor
deeld worden. De pers, die achter de
coalitieregering staat, beschuldigt de
Hongaarse primaat, kardinaal Minds-
zenthy, openlijk van ophitsing der ka
tholieken tegen het democratisch regiem.
De kardinaal heeft een herderlijke
brief gepubliceerd, waarin hij zegt: „Wij
zullen geen aanslag op onze scholen dul-
Anderen kunnen beter naar u op
zien, dan dat gij op anderen neer
kijkt.
den en willen geen dictatuur".
In een boodschap aan de Kardi
naal heeft de minister van Onderwij»
verzocht order te geven dat „alle
agitatie tegen de Hongaarse demo
cratie" stopgezet zal worden. „An
ders", aldus de minister, „zouden
wij gedwongen zijn u voor alle ge
volgen verantwoordelijk te stellen.
Ieder, die de agitatie voortzet, zal de
macht van de wet tegenover zich
vinden."
De arrestaties in Pocspetri hadden
plaats, nadat een menigte van 500 men
sen het gemeentehuis bestormd had. De
ongeregeldheden ontstonden, volgens een
bericht van Radio-Boedapest, nadat de
pastoor gewaarschuwd had, dat onder
wijzers, die voor de nationalisatie van
de kerkelijke scholen zouden stemmen,
geëxcommuniceerd zouden worden.
Toen de gemeenteraad de dag daarop
bijeen kwam, zou de pastoor bevel ge
geven hebben de kerkklokken te luiden
om de mensen bijeen te roepen. Toen
twee politiemannen ter plaatse ver
schenen, werd een van hen doodgescho-
j ten.
