Twee
uitspraken
Schreieder op vrije voeten doch niet
buiten vervolging gesteld
De scheepsramp met de „Kjöbenhavn
De 150 vermiste personen zijn
vermoedelijk verdronken
ENORME BRAND IN A.T.O.-
WAGENPARK TE ROTTERDAM
/i
Waar en hoede verantwoordelijkheden
liggen voor het England-Spiel
moet worden opgehelderd
NIEUW ONDERZOEK ZAL WORDEN INGESTELD
Katendrechters weerden zich dapper
KAMPEN VAN WEDEROPBOUW STRAKS
VACANTIE-VERBLIJVEN
Een trieste kostbare historie
Brieven schrijven
is méér dan leuk
Tot hoofd en hart
Het weer
Huwelijk van ex-koning
Michael
^stoor in Hongarije ter
dood veroordeeld
Rusland accoord met
besluiten van Londen?
Breken de Sovjets met
Generaal Markos?
Passagiers vochten in
paniek voor hun leven
Arbeiders moeten naar
eigen woonplaats
MGR. M. LUCAS NAAR
NEDERLAND
ZATERDAG 12 JUNI 1948
8
72ste JAARGANG No. 24175
Prinses Anne door het feit
zelf geëxcommuniceerd
MINISTER VAN MAARSEVEEN ANTWOORDT DE HEER GOEDHART
Sovjets zouden deel willen
hebben aan controle
op Ruhrgebied
-
11
011
Extra-suiker voor inmaak
N.
Verliezen in Indië
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Se verin.
Directeur: J. J. W. Boerrioter.
COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miffimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave vea
redenen te weigeren.
Het is geen toeval, dat zowel de
minister-president dr. Beel als
de Nederlandse gedelegeerde bij
de Veiligheidsraad, mr. Van Kleffens,
donderdag, vrijwel tegelijkertijd, in
krachtige bewoordingen nogmaals het
standpunt der Ned. Regering tegenover
bet gechicaneer der republiek hebben
uiteengezet. Dr. Beel legde er nog eens
bijzonder de nadruk op, dat de Regering
tich bij de onderhandelingen met de
«"("publiek strikt blijft stellen op de door
beide partijen onvoorwaardelijk aan
aarde 12 beginselen en 6 additio
nele beginselen van de Renville-over-
«enkomst. Het spreekt van zelf, aldus
de minister-president, dat iedere moge
lijkheid om tot een overeenkomst te
geraken verloren gaat, wanneer men
telkens weer kan terugkeren op het
geen reeds is overeengekomen. En
ihr. Van Kleffens verklaarde onom
wonden, in Lake Success, dat sommigen
de besprekingen in de Veiligheidsraad
Over Indonesië alleen willen gebruiken
dis een middel om druk op ons uit te
Oefenen.
Van Kleffens sprak deze woorden
Saar aanleiding van een felle aanval
dp het Nederlandse beleid door de re
publikeinse gedelegeerde Palar. Het is
ftiisschien goed er nog eens aan te her
inneren, dat deze zelfde heer Palar na
de verkiezingen in 1946 namens de
Partij van de Arbeid zitting had in
«nze Tweede Kamer- Misschien herin
nert men zich ook nog het „hartroe
rend" afscheid, ook per radio uitgezon
den. toen Palar was hij geen Indon.
deskundige voor de P. v. d. A..
Voor het eerst naar Indonesië vertrok.
Eerst later, toen de verhouding tussen
Palar en de P. v. d. A. onmogelijk was
geworden, ging hij heen als Kameilid
om weldra namens de republiek in de
Veiligheidsraad tegen Nederland te age-
1 Het is altijd goed dergelijke feiten in
bet «eheugen te bewaren, omdat zij
tnedc" kunnen dienen tot goed begrip
Van ons aanvankelijk beleid tegenover
de republiek, waarvan wij nu de wrange
Vruchten plukken. "Want bij alle geheim
zinnigheid. waarmede de onderhandelin
gen in Indonesië gevoerd worden, is op
bet ogenblik dit toch wel duidelijk, de
taken lopen voor Nederland niet goed.
t"e republiek gaat voort haar dubbel spel
Ie spelen door ons telkens voor nieuwe
Voldongen feiten te plaatsen. Djocja m-
«rigeert tegen ons en maakt nu eens een
bandig diplomatiek gebruik van zekere
telaties met Moskou om een andere keer
Vieer de Commissie voor Goede Diensten
gen ons uit te spelen.
Nauwelijks hebben wij de slag, die
Sockamo ons toebracht door de ont
hulling van de totstandkoming van con
sulaire betrekkingen tussen Moskou en
djocja, met engelengeduld geïncasseei d,
°f er duiken „geruchten" op, dat de be
aamde Commissie voor G°e<ie Diensten
Op het punt staat onze onderhandelingen
«Pet de republiek, die voor de zoveelste
«Paal in een critiek stadium zijn geko-
°^n, te doorkruisen met suggesties, die
Op een compromis-voorstel zouden aan
komen inzake de buitenlandse betrek
kingen der republiek en de kwestie van
bet plebisciet, een compromis-voorstel,
flat hoogstwaarschijnlijk wéér in het
Voordeel van de republiek zou uitvallen,
bit laatste is aan weinig twijfel onder
hevig, als het bericht van A.P. juist is,
flat er aanwijzingen bestaan voor een
breuk in de Commissie van Drie, daar
bet Belgische lid zich zou verzetten te-
Hen de voorstellen, die gedaan of onder
steund zijn door de Amerikaanse en
Australische leden. Zoals bekend, is
«eeds meermalen gebleken, dat het Bel
gische lid der commissie over het alge
meen meer geneigd is het Nederlandse
standpunt betreffende de interpretatie
uitvoering van de Linggadjati- en
henville-overeenkomsten in te nemen,
blaar, hoe dat ook zij, de onderhandelin
gen met Djocja zijn opnieuw in een im-
fasse geraakt.
Wij zijn benieuwd, wie hier weer uit
eindelijk zal. moeten toegeven. De Ne-
Aerlandse regering, die bij monde van
minister-president Beel Donderdag cp-
[fleuw verklaarde onvoorwaarde-
j'jk aan de Renville-overeenkomst vast
6 houden, of de republiek, die welis
waar dezelfde overeenkomst tekende,
{««aar niet vergeten is, dat haar tegelij
kertijd door een der leden der Commis
sie voor Goede Diensten werd toege
luisterd: „you are what you are", gij
i'jt, wat gij zijt; in verstaanbaar Neder
lands weergegeven: ga voort op de weg,
"ie ge zijt ingeslagen.
i In verband met de huwelijksplechtig
heid van Koning Michaël van Roemenië
?«t Prinses Anna van Bourbon Parma,
^eike is geschied volgens de ritus der
L?hismatieke Orthodoxe Kerk, ver
baart het katholieke dagblad der Ita-
aanse Katholieke Actie „H Quotidiano"
4n u Juni het volgende:
Verscheidene buitenlandse dagbladen
i^eken hun verwachting uit, dat speciale
jm^kelijke sancties door Z. H. de Paus
^Uen worden toegepast op Prinses Anna
jegens het sluiten van een huwelijk in
Orthodoxe Kerk. Dit is echter zeker
i'et te verwachten. Feitelijk immers
b'eft Prinses Anna door deze daad
J«Ve reeds de sancties opgelopen, die
het Kerkelijk Wetboek zijn vast-
jSteld. Immers volgens Canon 2319 par.
(,jeh 2 heeft Prinses Anna de excommu-
jpatie belopen, welke op iedere katho-
S]°k wordt toegepast, die een huwelijk
ly^it tegenover een bedienaar van een
t et-katholieke godsdienst of die een
'uwc 1 ij k: sluit met de bedoeling een of
®er der kinderen op te voeden buiten
Katholieke Kerk. Vervolgens zijn
'ereenkomstig Canon 2375 katholie
die een gemengd huwelijk sluiten
Ar dispensatie, door dit feit zelf uit-
fl^oten van het ont v an gen der Sacra-
b^«J «hilitair gerechtshof te Boedapest
So,,' de zaak behandeld tegen zes per-
besp?' die als verantwoordelijk werden
florn wd voor het in het Hongaarse
Pespetri voorgevallen schoolstrijd-
«erip waarbij een politieman werd
^°od.
®mere Kiralyfalvi, die voor de moord
Politieman aansprakelijk gesteld
«s tot de strop veroordeeld, even-
t«l0g pastoor van het dorp, Johan Asz-
fligin'„ c volgens de Hongaarse beschul-
als de aanstichter van de moord
(Van onze parlementaire redacteur)
In het vragenuurtje heeft de heer
F. Goedhart de minister-president en
de minister van Justitie de reeds
gisteren in ons blad gepubliceerde vra
gen gesteld voor de in vrijheid stel
ling van Schreieder, welke vragen
door minister Van Maarseveen beant
woord werden.
De minister van Justitie verklaarde
in zijn antwoord, dat hem van het door
Schreieder indelen van de uit Engeland
hier neergelaten parachutisten in vier
oategorieën, t.w.: 1. degenen, die zonder
bezwaar doodgeschoten konden wor
den; 2. degenen, die nog enig belang
voor het England-Spiel hadden, maar
niettemin gedood mochten worden; 3.
degenen, die voor het England-Spiel
van waarde waren, zodat zij voorlopig
niet voor executie in aanmerking kwa
men, en 4. degenen, die zo voortreffe
lijk niet de Duitse contra-spionnage
samenwerkten, dat hun leven gespaard
moest worden, niets bekend was en dat
evenmin is gebleken, dat Schreieder
de hand heeft gehad in het vermoorden
van agenten.
Wel heeft hij het plan opgevat tot
het stellen van een hinderlaag, ter
wijl hij evenzeer aan de verzetsbe
weging een revolver heeft verschaft,
opdat deze een of meer landverra
ders zou kunnen neerschieten. In ver
band hiermede heeft de minister nog
nader rapport gevraagd.
Wat de door de Justitie gegeven ver
klaring betreft, waarin Schreieder een
„zeer knap en correct politieman" wordt
genoemd, meende de minister, dat het
epitheton „zeer knap" wel uitsluitend
als een technische waardering bedoeld
zal zijn, terwijl met het woord „cor
rect" te kennen wordt gegeven, dat
Schreieder een behoorlijke behandeling
gaf aan zijn arrestanten. De minister
voegde hieraan toe, dat het natuurlijk
wel uiterst bedenkelijk is, dat
Schreieder zijn capaciteiten in dienst
stelde van een barbaars régime.
Verder kon de minister niet zeggen,
of de verantwoordelijke personen in
Engeland wel de nodige voorzichtigheid
betracht hebben, doch hij wees hierbij
op de mogelijkheid van onderzoek dooi
de parlementaire enquêtecommissie,
alsook van een speciaal ministerieel
onderzoek, welke onderzoekingen bei
de niet uitsluiten de mogelijkheid van
een justitieel onderzoek.
Tenslotte kon hij de heer Goedhart
meedelen, dat Schreieder voorlopig
hier blijft en ten dienste staat van alle
onderzoeken, die men nader zal wil
len instellen.
De heer Goedhart stelde nog enige
nadere vragen: of de mogelijkheid be
staat, dat men zal terug komen op het
besluit tot buiten vervolging stelling. En
hij stelde een vraag,-die eigenlijk meer
een betoog was, waarin hij Schreieder
mede verantwoordelijk stelde voor de
gruwelen van de S.D. en er op wees, dat
de justitie wel juridische bewijzen weet
te construeren tegen verzetslieden, die
onder de afschuwelijke „Dauerverneh-
mungen" bezweken. Tenslotte vroeg hij
de minister de instructie te doen her
openen en alle noodzakelijke maatrege
len te doen nemen.
De minister van Justitie antwoordde,
dat van een buiten vervolgingstelling
niets gebleken is. De op vrije voeten
stelling is niet het zelfde. Schreieder
kan nog altijd vervolgd worden, in
dien een belanghebbende een klacht
UV Cl Cl 11
beschouwd.
In Berlijn doen de laatste tijd geruch
ten de ronde, dat de Sovjet-Unie voor
een verrassing zou kunnen zorgen door
de aanbevelingen van de Londense con
ferentie te aanvaarden, doch anderzijds
een aandeel op te eisen in de voorge
stelde internationale controle van het
Ruhrgebied, aldus schrijft Reuters steeds
goed ingelichte diplomatieke correspon
dent. Deze geruchten sugereren een mo
gelijke onvoorziene ontwikkeling, die
iedere onmiddellijke actie van de Wes
telijke mogendheden inzake West-Duits-
land zou kunnen vertragen door een
tweede reeks langdurige en vruchteloze
onderhandelingen tussen de vier mo
gendheden. Waarnemers wijzen er ech
ter op, dat de V.S. en Engeland zo goed
als zeker een waarborg zullen eisen, dat
de bepalingen van Potsdam betreffende
de behandeling van Duitsland als een
enkele economische eenheid door de
Sovjet-zóne zullen worden nagekomen
als voorwaarde voor een hervatting van
economische besprekingen tussen de
vier mogendheden.
Ten tweeden male heeft generaal Markos,
de Griekse rebellen-leider, laten weten, dat
eventueel wel met hem over een wapen
stilstand te spreken is. Dit keer heeft hij
aan de Amerikaanse arbeidersleiders een te
legram gezonden, waarin hij zijn aanbod
voor onderhandelingen herhaalt. In diplo
matieke kringen in Athene acht men het
meer en meer mogelijk, dat de communisten
buiten Griekenland bereid zijn de Griekse
burgeroorlog af te schrijven.
Nog frappanter is de poging van Bulgarije
om tot een hervatting van de betrekkingen
piet Griekenland te komen. Bulgarije heeft
Markos nooit openlijk gesteund, doch altijd
officieus met zijn sympathie aan zijn zijde
gestaan. Men meent, dat o.a. de Bulgaren
het thans moe zijn. Markos te steunen
in een strijd, die steeds meer verloren staat
en constant buitenlandse complicaties heeft.
Het wordt niet uitgesloten geacht, dat deze
proefballonnetjes deel uitmaken van een
Sovjet-campagne om de spanning in dit deel
van de wereld te verminderen.
indient, of indien de procureur-fiscaal
uit eigen beweging aanleiding vindt
dit te gelasten.
Overigens wees de minister er op, dat
de mogelijkheid om Duitse ambtenaren te
vervolgen beperkt is door de wet, waar
in de Kamer zelf voor een belangrijk
deel mede de hand heeft gehad. De wet
somt de oorlogsmisdrijven en de misda
den tegen de menselijkheid op, op grond
waarvan de vervolging mogelijk is.
Behalve op grond van deze misdrijven
is een Duitse ambtenaar niet te vervol
gen, als hij niet buiten de formele kring
zijr.er bevoegdheden is gegaan.
De minister verklaarde aan het slot,
dat de zaak-Schreieder, zomede de
vraag, waar en hoe de verantwoorde-
lijkheden liggen voor het England-
Spiel opgehelderd moet worden. En hij
voegde hieraan toe, dat er vermoede
lijk voor de Justitie aanleiding zal
bestaan in verband hiermee een on
derzoek in te stellen.
Uit dit vragen- en antwoordenspel blij
ken twee dingen:
In de eerste plaats, dat de regering
de wil heeft om het England-Spiel op
te helderen. Het behoeft nauwelijks
betoog, dat het opgehelderd worden
moet, tot elke prijs en zonder aan
zien van welke persoon dan ook.
In de tweede plaats de wil van
sommige kringen om Barbertje, in
casu Schreieder, te laten hangen. De
vragen van de heer Goedhart gaven
hier op onverholen wijze blijk van.
Zij insinueerden, dat het Schreieder
zelfs kwalijk genomen moet worden,
dat hij aan mensen van het verzet een
revolver heeft verschaft om er land
verraders mee neer te schieten. In
Verwachting tot Zaterdagavond
Droog weer behoudens kans op
enkele verspreide onweersbuien,
voornamelijk in het Zuiden en Oos
ten van het land. Overdag zonnig en
behalve langs de Waddenzee warm
weer. Zwakke tot matige wind uit
Oostelijke richtingen, doch in de na
middag op enkele plaatsen invallen
van een koelere zeewind.
Zon op: 4.20. Onder: 21.00.
Maan op: 9.47. Onder: 0.46.
deze geestesgesteldheid komt men er
natuurlijk nog eerder toe de slagen, die
Schreieder in zijn ambtelijke functie
aan het verzet toebracht, de man als
persoonlijke misdaad aan te rekenen.
Het ware verdienstelijker en profijte
lijker geweest voor Nederland, als het
tegenover een Schreieder, een tegen
speler van gelijk formaat had kunnen
stellen; als minstens de Londense spe
lers van het England-Spiel hun taak
naar behoren vervuld hadden.
Alles wat met spionnage te maken
heeft, is een afschuwelijk bedrijf.
Spionnage wordt niettemin door ieder
land beoefend.
Als Nederland over een Schreieder
had beschikt, dan zou mén hem hoog
geacht hebben. Als Schreieder inder
daad zijn functie zo correct heeft uit
gevoerd, dat de Justitie geen enkele
greep op hem kan krijgen, dan moeten
wij hem daarom nog niet hoogachten,
want hij stond in dienst van een af
schuwelijke vijand, dan moeten wij
hem zeer zeker niet op een ongezonde,
smakeloze en stupide manier in de be
langstelling plaatsen, zoals sommige
bladen de laatste dagen hebben gedaan,
doch dan moeten wij de wet, die wij
zelf hebben gesteld, op hem toepassen,
ook als dit impliceert, dat wij hem
met rust moeten laten.
Het Deense passagiersschip ,JCjoebenhavn" in het Kattegat, zoals vliegtuigen het
ontdekten na de scheepsramp, die de vreselijkste is, welke ooit in de Deense
wateren is voorgekomen. Onder water is de omtrek van de boot nog te zien;
de pijp en het bovenste dek steken nog boven het water uit. 150 mensen
vwrden nog steeds vermist, zodat zij als verloren te beschouwen zijn.
(Van onze correspondent)
De Deense salonboot .Kjöbenhavn",
welke met 400 passagiers op weg was
van Kopenhagen naar Aalborg in Jut
land, is (zoals wij gisteren reeds in het
grootste deel van onze oplaag meldden)
in het Kattegat op een mijn gelopen
en bijna onmiddellijk gezonken. Van
een totaal aantal opvarenden van 445
man werden Vrijdagavond na een ge
hele dag zoeken door schepen en vlieg
tuigen nog 150 personen vermist. Men
veronderstelt, dat deze verdronken zijn.
De zware zee verhinderde de red
dingspogingen, die spoedig werden in
gezet. Als eerste kwam op de plek des
onheils de Deense tanker „Dangulf
Lube", die de noodseinen van de „Kjö
benhavn" aanvankelijk niet opmerkte.
Plotseling ontdekte de uitkijk van het
schip het wrak, terwijl zelfs hulpgeroep
gehoord werd van ronddrijvende dren
kelingen. Twee reddingsboten werden
uitgezet, maar door de hoge zee gelukte
De jeugd van Berlijn vindt een prachtig speelterrein in de Amerikaanse zone
nabij het U-Bahn-station, Yorkstrasse, waar stukgeschoten tanks nog precies
zo iiggen als drie jaar geleden. Er worden nog geen maatregelen genomen om
deze oorlogsherinneringen op te ruimen.
het slechts enige passagiers te redden.
Hiervan waren een paar zó uitgeput,
dat zij op een reddingsvlot het bewust
zijn verloren en door het water werden
weggespoeld, voordat iemand dit had
kunnen verhinderen.
Blijkens verhalen van overlevenden
werd het schip in de nacht plotseling
door een geweldige explosie gewekt,
welke gevolgd werd door een dof ge
luid. Het water stroomde snel naar
binnen en voordat de meeste passagiers
het dek hadden kunnen bereiken, be
gon het schip reeds water te nemen en
te zinken.
Er ontstond een paniek. Mannen
en vrouwen vochten op en over el
kaar heen om de reling te berei
ken. De uitgezette reddingsboten
werden overbemand en schepten
eveneens water. Leden van de be
manning duwden vele passagiers in
het water, om dat een blijven op
het schip in ieder geval de dood zou
betekenen.
Een jonge moeder, die tot de overle
venden behoorde, vertelde, hoe zij met
haar dochtertje in haar armen over
boord sprong, maar in oliegolyen te
recht kwam. Het meisje stikte door de
olie. Vele opvarenden werden geschei
den van verwanten. Een vrouw uit
Nibe, die in Kopenhagen op vacantie
was geweest, werd van haar man en
een tweejarig dochtertje gescheiden.
Zij zag nog hoe de man met het kind
in zee sprong. Zij zelf sprong hen ach
terna en wist een vlot te bereiken. De
man en het kind behoren niet tot de
geredden.
De oorzaak van de ramp is een mijn.
Het schip was niet gedemagnetiseerd,
daar de maatschappij van het schip van
Britse scheepvaart-maatschappijen had
vernomen, dat zij de schepen, die door
het schoongeveegde Kattegat varen,
niet langer demagnetiseren. Om deze
reden had men dit ook niet met de
„Kjöbenhavn" gedaan. In het wrak
zijn reeds duikers aan het werk gegaan
om naar slachtoffers te zoeken.
In Kopenhagen en andere Deense
steden zijn na het bekend worden van
de ramp de openbare vermakelijkheden
afgelast. De vlaggen hangen overal
halfstok bij deze grootste scheepsramp,
welke ooit in Deense wateren heeft
plaats gehad.
Gisteravond is een geweldige
brand uitgebroken in de loods „San
Francisco", van de HollandAme
rika Lijn, gelegen langs de Zuid
zijde van de Rijnhaven te Rotter
dam. Wagens van de A.T.O., die
daar garage voor de Praagdienst
heeft, gingen geheel in vlammen op
en een grote hoeveelheid benzine en
olie ging verloren. De brandweer
heeft met meer dan 20'stralen en
met schuimblussers het vuur be
streden. Na twee uur was men de
brand in zoverre meester, dat met
de nablussing kon worden be
gonnen.
Omstreeks zeven uur merkten de be
woners van Katendrecht de brand in
het z.g Molukkencomplex, een enkele
honderden meters lange betonnen loods
van de HollandAmerikalijn. waarvan
de havenzijde na Dolle Dinsdag door de
Duitsers was opgeblazen. Reeds was
„Havenherstel" bezig aan een nieuwe
kademuur, welke het mogelijk zou ma
ken de loodsen aan de waterzijde weer
te dichten en bruikbaar te maken voor
opslaggoederen. Aangezien de A.T.O.
echter garageruimte nodig had, had zij
(Van een onzer speciale verslaggevers)
Om nu maar meteen midden in de droeve werkelijkheid te vallen: in
Nederland staan op het ogenblik 58 opbouwkampen. 21 in Zeeland, 15 in
Gelderland, 10 in Limburg, 7 in Noord-Brabant en 5 in Noord-Holland. Geza
menlijk hebben die kampen een capaciteit van 9245 mannen en volgens de
jongste gegevens, namelijk die van 20 Mei, worden zij bewoond door welgeteld
5594 arbeiders. D.w.z., dat ze, vriendelijk geformuleerd, sterk onderbezet zijn.
om enthousiast uit te roepen: „En toch
wordt er gebouwd, hè!"
Inderdaad, er wordt gebouwd. Het is
ook warempel niet om daarop af te din
gen, dat wij hier de oude kwestie der ar
beidskampen opnieuw aan de orde stel
len. Daarvoor is een andere reden.
Men is op het Ministerie van Weder
opbouw zo langzamerhand een nieuwe
koers ingeslagen. Althans wat betreft
het vraagstuk van de arbeidsvoorziening
in de getroffen gebieden.
Het is niet langer: „Kom, kom naar
de getroffen gebieden, wij zullen u
het leven en het werk zo aangenaam
mogelijk maken," maar cr dringen
gaandeweg ook andere opvattingen
naar voren, opvattingen, waarin het
heet: „Aan oneconomisch heen en weer
gereis van arbeiders moet een einde
komen en -bepaalde emolumenten,
waardoor arbeiders sterk door het
Zuiden werden aangetrokken, moeten
ten verdwijnen."
En zie, ze verdwijnen ook. Behalve
voor Zeeland is de kostelijke en ook
kostbare vergoeding van de rusturen
komen te vervallen. En door die en der
gelijke maatregelen vermindert de trek
naar de zwaargetroffen gebieden. Men
kan niet langer zo maar in een arbeids
kamp worden ondergebracht en bet
En dat zijn dan die beroemde op
bouwkampen, die na de bevrijding in
allerijl met gebruikmaking van de
meest schaarse materialen uit de
grond gestampt moesten worden. Wan
neer men ze door elkaar voor de
bouwkosten schat op f 150.000.en
voor wat betreft de inrichting ieder
nog weer eens op f 10.000.extra, dan
heeft men de zekerheid, zijn raming
zeker niet aan de hoge kant te heb
ben gehouden. Nu staan ze daar dan.
En op één kamp na, dat o gril van
het lot zelfs lichtelijk overbezet is,
Wouw in Noord-Brabant, zijn er tien
tallen zo weinig bewoond, dat de om
geving spreekt van practisch leeg.
Waarom wij dit onderwerp nu juist
op dit ogenblik aansnijden, zal men ons
vragen. Waarom wij een somber geluid
laten horen over het werk van de we
deropbouw in een zomerse vacantietijd,
waarin zoveel vacantiegangers gecon
fronteerd met blokken nieuwbouw in
andere plaatsen telkens weer bereid zün
aantal arbeiders, dat half en half ge
dwongen het werk in de getroffen ge
bieden moest opgeven om weer in de
plaats van inwoning de wederopbouw
ter hand te nemen, groeit regelmatig.
Men begrijpe goed, het is niet aan
ons, daarover een lans te breken. In
tegendeel, wij zijn ervan overtuigd, dat
de Haagse arbeider inderdaad beter de
wederopbouw in Den Haag, waar nog
een schreeuwend tekort heerst aan
bouwvakarbeiders (eind April liepen er
in Nederland bijna 3500 bouwvakarbei
ders werkloos) kan steunen dan elders.
De wederopbouw kan, met inachtne
ming natuurlijk van de sociale verplich
tingen, niet zakelijk genoeg worden ge
leid. Maar er is iets anders. Door deze
gehele ontwikkeling is het duidelijk, dat
de opbouwkampen zo zij ooit waarach
tig zin hebben gehad, dat nu met de
dag minder zullen krijgen.
Dat betekent dus, dat bij degenen die
permanent leeg (Tienraay) of perma
nent onderbezet zijn geweest, zich steeds
nieuwe zullen voegen. Het avontuur van
de opbouwkampen blijkt inderdaad een
avontuur te zijn geweest en op het tijd
stip dat de laatste in Vierlingsbeek nog
voltooid moet worden, kan men elders
constateren dat hun bouw in deze aan
tallen en spreiding voorzichtig geformu
leerd, niet rendabel is geweest.
Zij komen leeg en de intentie van
het Ministerie en daar gaat het nu
om is, te pogen deze kampen dan
te verkopen of te verhuren aan di
verse verenigingen die hiervoor in
aanmerking komen. Voor ter beschik
kingstelling van woonruimten zijn ze.
naar wij vernemen, niet geschikt in
verhand met de te hoge verbouwings-
kosten. En ofschoon wij de zwaarte
van dit laatste argument niet kunnen
beoordelen, blijft er bij ons een wee
gevoel achter, nu blijkt, dat wij uit
eindelijk in de tijd van de grootste
schaarste aan de duurste materialen
kampen hebben gebouwd, die- straks
notabene misschien als clubhuizen of
vacantie-oorden zullen worden ge
bruikt. Zou dat, zo vragen wij ons af,
waarachtig niet anders kunnen?
een doer betonnen schotten afgeschoten
deel van het complex voor enige tijd
gehuurd en bestemd voor de Praag-
dienst. De aanwezigheid van die beton
nen schotten is oorzaak geweest, dkt de
enorme vuurzee hier een halt werd
toegeroepen en tot de ongeveer 60 m.
lange ingeperkte ruimte beperkt bleef.
De bewoners van Katendrecht na
men direct maatregelen. Zij waar
schuwden politie en brandweer en
forceerden met vereende krachten
een van de loodsdeuren. Toen ze ge
waar werden, dat een gemakkelijk
door het vuur bereikbare ruimte, die
geheel met vaten benzine gevuld
was, eveneens was afgesloten, werk
ten zij deze deur uit haar voegen,
met een der vrachtwagens als ram
mei. Ruim twintig, kleinere, zowel
als grote, schier onhanteerbare lya-
gens, werden door tientallen hel
pers naar buiten geduwd en in de
Vecrlaan en de Delistraat In veilig
heid gebracht.
Ook zag men velen met volle en le
dige benzinevaten rollen, die ver buiten
bereik van het vuur werden opgesta
peld. Maar tenslotte werd de hitte on
draaglijk en de geweldige rookontwik
keling de grauwe, torenhoge rook
kolommen waren weldra langs de ge
hele rivier te zien dreigde de helpers
te verstikken, zodat van verdere ber
gingspogingen moest worden afgezien.
De brandweer was inmiddels met
groot materiaal, zowel autospuiten als
de bekende bootjes van de havendienst,
ter plaatse en in allerijl werden tien
tallen slangen uitgelegd, waardoor met
grote stromen water de vuurhaard be
streden kon worden. Omstreeks negen
uur was het ergste gevaar geweken,
maar een deel van het wagenpark was
volkomen vernield. Ook een groot aan
tal vaten olie en benzine werd een prooi
der vlammen. De schuimblusser van
een der havenbootjes deed hier uitste
kende diensten. Er bestaat alle kans,
dat een groot ondergronds benzine
reservoir behouden zal kunnen worden.
De oorzaak van de brand is onbekend.
Mogelijk wordt geacht, dat iemand te
gen hot strenge verbod in, gerookt heeft
en een eindje sigaret achteloos heeft
weggeworpen.
Op het terrein van de brand waren
o.m. aanwezig de hoofdcommissaris
van politie, de heer H. M. C. A. Staal
en de commissarissen van politie J. L.
Krans en H. de Jong, alsmede haven
meester J. van Leeuwen.
Voor de inmaak zal dit jaar een ex
tra rantsoen suiker worden verstrekt.
In de bonncnlijst van 2 Juli zal voor
alle leeftijdsgroepen een bon bekend
gemaakt worden voor 500 gram suiker.
De Amerikaanse Seneat heeft Vrijdag
een resolutie van Senator Vanden-
Berg aangenomen waarin Amerikaanse
hulp aan niet-communistische landen in
uitzicht wordt gesteld.
De brievencampagne, ten tijde der
verkiezingen in Italië van ons
land uit gevoerd, om de harten
in het land over de Alpen te versterken
en de geesten te doordringen van het
geen er bij die verkiezingsstrijd voor
Italië en geheel het Westen op het spel
stond, is ongetwijfeld een succes ge
worden. Nog voortdurend komen er
hier brieven aan als verlate antwoor
den op de oproep van toen, die bewij
zen, dat die oproep inderdaad weer
klank heeft gevonden.
Het zou echter van grote kortzichtig
heid getuigen, als iemand meende dat
na de overwinning der Christelijken m
Italië de publieke zaak aldaar ten
enenmale haar beslag heeft gekregen
en de christelijke gedragslijn voor eens
en voor altijd is veilig gesteld.
Neen, de Communisten, alhoewel
sterk gedesillusioneerd, gaan voort met
hun ondergravingswerk. zij het mis
schien minder aan de oppervlakte. Nog
pas kwamen berichten binnen, dat de
Communisten er op uit zijn hier en
daar stakingen uit te lokken.
Natuurlijk, dat was te voorzien.
Maar is het nu niet erg, dat er in dat
land nog velen zijn, die van de ernst
der dingen blijkbaar nog niet voldoende
zijn doordrongen en in onvergeeflijke
behoudzucht of uit winstbejag wind in
de zeilen der Communisten blazen Zo
bereikt ons het bericht, dat in de grote
industrie-centra van het Noorden, met
name Turijn, de werkgevers pver het
algemeen niet voldoende hun mede
werking verlenen aan de sociale pro
grams der laatste Pausen, ja zelfs de
doorvoering ervan remmen en tegen
gaan.
Dit is ergerlijker dan dat de arbei
ders voor de schone beloften der Com
munisten bezwijken en met de hulp
van deze laatsten zich uit de soms nog
grote maatschappelijke nood, waarin zij
verkeren, trachten op te werken. Want
de houding dier werkgevers kan moei
lijk door iets anders dan een behoud
zuchtig egoïsme worden ingegeven.
Zou het nu geen vruchtbare gedachte
zijn, weer eens een brievenactie van
hieruit op touw te zetten, om deze
mensen de overtuiging op te dringen
van de grote verantwoordelijkheid, die
zij hiermee op zich laden
Dit is geen neus-steken in andermans
zaken. Want bij de steeds hechtere in-
eengroeiing van West-Europa en de
grote gemeenschappelijkheid der be
langen, hangt het lot van Italië met ons
aller lot tezamen. Daarenboven is het
een algemeen christelijk belang, niet
aan afzonderlijke landen gebonden, dat
de christelijk-sociale beginselen zo al
gemeen mogelijk over de gehele wereld
weten door te dringen en worden toe
gepast. Want slechts dan hebben zij
kans de wereld te kunnen behouden.
Zeg dus nietdie mensen daar heb
ben hun eigen geestelijke overheid ze
hebben ons niet nodig, om op hun
plichten te worden gewezen. Want dat
de gedachte aan een dergelijke actie
bij ons oj komt, vindt zijn reden juist
hierin, dat die mensen niet naar de
duidelijke woorden van hun geestelijke
overheid luisteren. Waar de Paus en de
Bisschoppen tevergeefs hun stem ver
heffen, hebben de leken de plicht hun
pogingen ten goede aan te wenden.
Of zo'n brievenactie iets uithaalt
Bij de vorige campagne zijn sommige
der geschreven brieven in de Italiaanse
pers gepubliceerd, hebben dus in
bredere kring hun invloed kunnen uit
oefenen. En daarenboven heeft een
woord van over de grenzen grotere
doordringingskrachtdat is gebleken.
Het zou dan ook volstrekt niet zo
dwaas zijn, dat middel nog eens aan te
wenden, om de christelijke maat-'
schappij-inrichting in Italië blijvend te
helpen veilig stellen en deze nog on
willige groep van personen van hieruit
te bewerken met brieven, liefst ge
schreven door mensen in dezelfde om
standigheden van het openbare leven.
Ik denk aan katholieke werkgevers,
K. A. B.-leiders en kerngroepen van
fabrieken. Het zou een vruchtbare actie
zijn voor onze K.A. om met de
bloeiende K.A. in Italië contact op te
nemen en aldaar adressen te krijgen
van personen, die voor het ontvangen
van zo'n schrijven 'in aanmerking ko
men. Die kunnen dan worden doorge
geven aan onze katholieke stands- en
vakorganisaties.
Het is waarlijk niet zo gek
P. C. v. G.
Met waarzeggen kan men een bo
terham verdienen; iemand de waar
heid zeggen is vaak minder voor
delig.
Benesj, na het neerleggen van zijn
presidentschap met zijn echtgenote op
zijn landhuis te Sezimovo.
Op 16 Juni wordt Z. H. Exc. Mgr. M.
Lucas S.V.D., titulair-aartsbisschop van
Adulis en apostolisch delegaat van Zuid-
Af rika, voor een bezoek van enkele we
ken in Nederland verwacht. Zoals wij
reeds meldden, vertoeft Z. H. Exc. thans
te Rome om aan Z. H. de Paus verslag
uit te brengen over zijn reis naar Zuid-
Afrika, waar hij als apostolisch delegaat
achttien apostolische vicariaten en vier
prefecturen bezocht. In Augustus hoopt
Mgr. Lucas weer naar Zuid-Afrika te
rug te keren.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerappor
teerd:
Koninklijke Landmacht: Sold. P. VAN
DEN BERG, legernr. 250705100, afkom
stig uit Bergen (N.-H.), gesneuveld 29
Mei 1948.
Koninklijk Nederlands-Indisch Leger:
Soend. cav. 2e kl. OESMAN, stbnr. K
94716803, afkomstig uit Ned.-Indië, ge
sneuveld 16 April 1948.
Koninklijke marine heeft in de pa
riode van de afgelopen week geen ver
liezen gerapporteerd.
