s
Hongarije in overgangstijd
3
WC DB NOORMAN- DESTEEN VAN ATI ANTU
TV.
POLEN,
{HlET DOMEIN D
Als het kindje
Een volksdemocratie in wording
\N
L"
u
k
m
r
Tweede Kamer zet debat voort over
Noodvoorziening Gemeentefinanciën
GOEDE SMAAK
en schaamtegevoel
Cyriel Verschaeve gestorven
Een oude heer mm
ol
IN
k
LAND VOL TEGEN
STELLINGEN
J
Mr. Witteman zou liever wethouder dan
minister van Financiën zijn
Nieuwe missiebisschop
te Roosendaal
Commissie voor Aruba
Tragisch leven in ballingschap geëindigd
2
WOENSDAG 16 JUNI 1948
PAGINA 3
a
3T
mzW
kot*
OMSTREDEN VADERSCHAP
DER DELASTINGEN
BESCHERMING ARBEIDERS
Grensbedrag Burg. Wetboek
verhoogd
Gedelegeerden internatio
nale arbeidsconferentie
JUNI is
groentenmaand
Recepten
voor 4 personen
wekt
opschudding
I
A
ant
in
ge-,
er»
de
en
:tje
eer
ien
er,
ian
ro»
oet
den
dat
r?).
;erS
rolt
•eeS
enS
van
sen,
and
:h).
aad
i is
in
lag.
aan
nag
gen
te-
aan
•eer
(Ze
;d?"
ikte
pi*
>ro-
verU
L138S
da
dv.)
de
he-
van
zie-
n it
de
de
om
>od-
ind-
der
te
>ge-
uit-
ten
?ing
otte
oer,
»nde
isen
len-
Op
atie
leb-
slis-
root
tpen
^er-
deze
11493
tdv.)
hing
6
-99
OVt
3*
48.
t S'J
o«j>:
n
'gr
*af
V Tan alle landen, die zich bevinden
y achter het z.g. ijzeren gordijn,
biedt Hongarije de West-Europese
"«Zoekers wel de meest belangwekkende
'«rspectieven. Niet omdat Hongarije het
öiiverste voorbeeld vormt van wat men
'a Oost-Europa een volksdemocratie
"oemt. Nog minder omdat het politiek
e1 maatschappelijk regiem van het te-
'«hwoordige Hongarije een voor de al
gemeenheid in Oost-Europa kenmerkend
"aal zou zijn van wat de volksdemo-
^atie onder communistische leiding als
jjael nastreeft. Het Hongarije van van-
Jaag is veeleer van belang, omdat 't zich
Jennelijk nog in een overgangsstadium
ievindt en omdat men er de Oost-Euro-
We revolutie kan waarnemen in een
«ase, die zich in Hongarije in een ver
daagd tempo voltrekt en die elders in
"it deel van Europa reeds afgesloten is.
.Dit alles maakt uiteraard een juiste
'«oordeling van de Hongaarse toêstan-
ï«n niet gemakkelijker. Het gehele po-
«tieke en maatschappelijke leven be-
Wdt zich nog in beweging. .Nieuwe
rirmen beginnen zich eerst langzamer
hand te kristalliseren, zonder dat men
'eggen kan dat zij hun definitieve ge
halte reeds hebben gevonden. Wil men
®Us in alle objectiviteit een enigszins
'«trouwbaar oordeel over de situatie
Hongarije uitspreken, dan moet men
Jaarin ook allerlei symptomen en ten-
'«nzen betrekken, die men tijdens een
'«rblijf van enkele weken in dit land
'ader de oppervlakte van een schijn
bare stabiliteit kan ontdekken. De ob-
«ctiviteit eist ook, dat men de toestand
Hongarije beschouwt in zijn histo-
'sch perspectief en dat men zijn gis-
'Qgen omtrent de toekomst mede ba
Wrt op parallel lopende verschijnselen
ja andere Oost-Europese landen. Eerst
'an kan men hopen iets van het na
'orlogse Hongarije te begrijpen en in
llaat te zijn omtrent de toekomstige
atwikkeling een prognose te maken,
','e bij benadering juist zal blijken te
ajn.
Onze chef-redacteur Buitenland, C.
de Groot, heeft in de afgelopen we
ken een reis gemaakt door een van
de landen achter het ijzeren gordijn:
Hongarije. In de komende weken zal
hij voor onze lezers de belangrijkste
aspecten in het naoorlogse Honga
rije, waar de z.g. volksdemocratische
revolutie zich in een trager tempo
voltrekt dan in de overige Oost-
Europese landen, behandelen. Juist
omdat Hongarije zich nog in een
overgangsstadium bevindt, is de be
studering van de daar bestgande toe
standen en de verschillende tenden-
zen en invloeden, dié zich daar open
baren, van bijzonder belang. De
conclusies, waartoe de West-Euro
peaan, die Hongarije bezoekt en zich
objectief een beeld tracht te vormen
van de daar bestaande, maar nog
geenszins gestabiliseerde verhoudin
gen, komt, zijn noch onverdeeld
gunstig, noch onverdeeld ongunstig.
Voor het Westen kunnen zij een
aansporing inhouden en een waar
schuwing.
Ware het niet zo, zou men Honga
rije inderdaad kunnen beschouwen
als een land, dat geheel zelfstandig
zijn positie en houding in een wereld,
Waarin de storm van oorlog en om-
Wenteling vele oude en verouderde
instellingen, gebruiken en denkwijzen
heeft weggevaagd, kan bepalen, dan
zou men kunnen menen, dat Honga
rije op het ogenblik het enige Oost-
Europese land is, waar men ernstig en
oprecht, zij het moeizaam en niet
zonder vergissingen, poogt het maxi
mum aan sociale rechtvaardigheid te
Verwezenlijken zonder het elemen
taire recht van de mens op persoon
lijke en geestelijke vrijheid wezenlijk
te beknotten.
Thans moet men, bij alle eerlijke
'aardering die men voelen kan voor
*at het Hongaarse volk in zijn geheei
*h met inspanning van alle krachten
'hderneemt, om de slagen van een hard
w bitter lot te boven te komen, vre-
b«h, dat de prijs van deze sociale recht
vaardigheid die men zoekt te verwer
kelijken, tenslotte toch deze persoonlij
ke en geestelijke vrijheid zal blijken
zijn. En deze orijs zal altijd te hoog
wn.
Want het is een illusie te menen
y. zijn er ongetwijfeld vele Hongaren,
r'« zich gaarne aan die illusie over-
P'Ven dat dit nieuwe Hongarije on
bestreden meester zou zijn over eigen
J«t. Dit is het niet, ook al bespeurt
«ten maar weinig van directe Russische
jhvloed in het Hongaarse politieke en
maatschappelijke leven. Doch wie met
hongaarse politici spreekt, maakt een
J?ede tans om vroeg of Iaat uit hun
■'gen mond te vernemen, dat het niet
m'een de «Hongaren zijn, van wie de
Wkomstige ontwikkeling van hun land
?'hangt. De tegenwoordige machtheb
bers bezitten ongetwijfeld een zekere
wate van autonomie, maar het is een
''itonomie, die zich richten moet naar
algemene lijn van de Russische po-
j'iek in Oost-Europa en die daar niet
■?en in zou kunnen gaan. Dat is heel
'rklaarbaar en zelfs wel niet goed an
jers mogelijk in een wereld, waarin
bjke politiek wordt beheerst door het
bjachtselement, maar het is niettemin in
Wjd met het souvereiniteitsbeginseL
at tegenwoordig in Oost-Europa meer
beleden wordt dan in het Westen, maar
er tegelijkertijd in de practyk meer
wordt aangetast.
Spreek met een aanhanger van het
nieuwe Hongaarse regiem over het
plan-Marshall en hij zal u zonder aar
zeling verzekeren, dat de West-Europe-
se landen bezig zijn hun politieke in
economische onafhankelijkheid te ver
kopen voor wat armzalige dollars. Maar
wijs hem op het feit, dat de Hongaarse
luchtvaartmaatschappij voor de helft
van het aandelenkapitaal een Russische
onderneming is, dat de Sovjet-Unie fi
nancieel sterk geïnteresseerd is in de
Hongaarse Donauscheepvaart, waarvan
de schepen op hun romp hun naam
dragen zowel in Latijnse als in Russi
sche letters, in de Hongaarse Bauxiet-
winning en ten dele zelfs in de steen
koolwinning, en hij zal ontkennen, dat
er een economisch Sovjet-imperialisme
bestaat.
Hij zal niet geloven aan het bestaan
van het ijzeren gordijn, maar tegelij
kertijd door zijn houding het bestaan
er van bewijzen. Want dit ijzeren gor
dijn, dat door talrijke Hongaren wordt
beschouwd als 'n legende van kapita
listische oorsprong, bestaat in de gees
ten der mensen. Het openbaart zich
in de argwaan, waarmee het Westen
naar het Oosten kijkt en waarmee
het Oosten de ontwikkeling der dingen
in het Westen volgt. Hongarije heeft,
krachtens zijn geografische ligging en
de inzichten van de leidende revolu-
tionnaire groepen, die het besturen,
geopteerd voor het Oosten.
Doch tegelijkertijd blijft het, door zijn
religie, zijn traditie en zijn beschaving,
met duizend banden verbonden aan hei
Westen. Dit verklaart het, in vergelij
king met andere Oost-Europese landen,
betrekkelijk langzame tempo der poli
tieke en maatschappelijke ontwikkeling
in Hongarije, het verklaart ook de be
trekkelijk grote vrijheid, die er nog be
staat, doch die ongetwijfeld de tendenz
bezit ineen te schrompelen. Het
verklaart tenslotte de felheid van de
strijd, die thans in Hongarije ontbrand
is om de geestesvrijheid, de vrijheid der
ouders om voor hun kinderen de opvoe
ding te kiezen, die zij zelf wensen en
nodig achten.
Wie daarvan een beeld wil geven en
de psychologische achtergrond daarvan
wil verklaren, kan en mag niet volstaan
met hét gebruik van de schrille kleu
ren van een louter door politieke over
wegingen gevormd palet. Hij moet be
schikken over de vele tinten, die alleen
in staat zijn de bonte veelheid van het
Hongaarse leven met zijn vele en grote
tegenstellingen Weer te geven. Hij zal veel
kunnen waarderen van wat er in dit
land achter het ijzeren gordijn gebeurt,
hij zal daarnaast veel ernstige critiek
niet kunnen verzwijgen. En indien in
zijn conclusie tenslotte een ernstige be
zorgdheid voor de toekomst overheerst,
bij wie ligt daarvan dan de schuld?
O. de GROOT
(Van onze parlementaire redacteur a.i.)
De Tweede Kamer vervolgde giste
ren onder voorzitterschap van de
heer Smeenk de debatten over de
Noodvoorziening Gemeentefinanciën,
een voorlopige regeling, welke, al
dus minister Witteman, die niet wil
de pronken met andermans veren,
voor een belangrijk deel de vrucht
is van het werk der commissie-Oud.
Een financieel-technische materie
overigens, welke meer spreekt tot de
fantasie van gemeentelijke bestuur-
deren dan tot die van de gewone
burger, die er slechts indirect mee
te maken heeft.
In kort bestek komt het wetsontwerp
hier op neer, dat, vóór de financiële
verhouding tussen Rijk en gemeente
definitief opnieuw geregeld wordt, voor
de tijd van drie jaar een gemeente
fonds gevormd wordt, waaruit de ge
meenten, naargelang hun classificatie
deze blijft gehandhaafd! uitkerin
gen ontvangen niet op grondslag van
de gedane uitgaven, maar naar zekere-
factoren vastgesteld.
Uiteraard was er voor dit onderwerp
een vrij lange rij ^sprekers met vele
desiderata en vragen. Minister Witte
man vergeleek in zijn antwoord het
Rijk met een vader, die zijn studeren
de zoon van zakgeld voorziet: de jon
gen moet zien, dat hij rondkomt, maar
de vader heeft de zorg, dat het geld
gefourneerd wordt en in dit verband
deelde de bewindsman mede, dat hij
liever wethouder dan minister van Fi
nanciën zou zijn.
Met de vergelijking was de heer
IJsselmuiden (K. V. P.) het in genen
dele eens: als er een vader van de
belastingen moet worden aangewezen
dan is het d<^ gemeente, doch de zoon
het Rijk laat vader „op een
houtje bijten".
Hiermede zat men weer midden in
het gecompliceerde vraagstuk wat Rijk
en gemeente elk in principe toekomt,
doch voor het overige viel er ditmaal
in concreto minder dan anders te twis
ten over meer en mindèr, want bij het
fondssysteem betekent, zoals dé minis
ter nog eens onderstreepte, verhoging
van het ene elemeat een verlaging van
het andere.
Minister en Kamer zijn dan ook
tezamen bij de behandeling der
amendementen op zoek gegaan naar
de „verdelende rechtvaardigheid". De
maximum-uitkering uit het gemeen
tefonds voor enkele wedden was in
het ontwerp gesteld op 3000, de
Commissie van Rapporteurs stelde
5000 voor, de bewindsman maakte
het af op 4500,
In een Nota van Wijzigingen kwam
rar. Witteman tegemoet aan de ver
langens, de kleine gemeenten bij
de verdeling der uitkeringen per in
woner minder scherp te doen afste
ken bij de grotere.
Tenslotte strandde de beraadslaging
op een amendement over de regeling
der kortingen op de uitkeringen, waar
over hoofdelijke stemming werd ver
langd het quorum was niet aanwe
zig, zodat eerst heden hierover gestemd
zou worden.
Aan het betoog van de minister, die,
waar bezwaren rezen, deze met enkele
woorden wegbonjourde, ontlenen wij
nog, dat Z. Exc. de Noodvoorziening
ook ingewikkeld vindt, maar "m 1013
gemeenten aan hun trek te laten ko
men is een variabel systeem noodzake
lijk. Bij de bijzondere uitkeringen is een
subjectief oordeel onvermijdelijk, daar
er factoren als draagkracht en behoefte
in het geding zijn. Van de straatbelas-
123. Prachtigzei Eric. In een oogwenk hadden zijn helpers zich in de kleding
van luipaardkapitein gestoken en Eric draaide met een tevreden gezicht de
kamerdeur weer op slot. Ook de kapiteins werden nu in de muurkast gestapt en
toen begonnen de drie samenzweerders op hun gemak de laden van het bureau te
doorzoeken. Allerlei rapporten over de tinmijnen werden aan een nauwkeurig on
derzoek onderworpen en gaven de mannen waardevolle inlichtingenEensklaps
liet Eric een zacht gefluit horenDit is zeer interessant," mompelde hij
Nieuwsgierig traden zijn mannen naderbij. Het was een brief, eigenhandig ge
schreven door de Egyptenaar, waarin verklaard werd, dat de audiëntie, waarom
de kolonel gevraagd had, was toegestaan en wel op de 12e dag in de maand der
geurige bloemen. „Dat is vandaag," zei EricLet op! dit is onze kans. Als
ik ga in plaats van de kolonel, kan ik de Egyptenaar overmeesteren, waarna wi]
de macht in handen nemen!" Dit doldrieste plan werd hem door zijn twee
helpers sterk afgeraden. Maar Eric had besloten zijn zin door te zetten.
Rhodos danst „Koning Custaaf-dag" - Feest bij de „zonen
van de tijger" Nederlandse chocoladehoe raken we
haar kwijt De politie zocht
Voor de eerste maal sedert een jaar
mag er op Rhodos gedanst wor
den. De directeur van het „Hotel
«-» Roses" heeft van de autoriteiten ge-
£>an weten te krijgen in zijn zaak bals
y organiseren. Zoals bekend, is er ten
«jvolge van de Griekse burgeroorlog
.'-'ti verbod voor het gehele Griekse ge-
'ed tot het organiseren van openbare
°?Ls, maar het „Hotel des Roses" is het
Semeen hoofdkwartier geworden van
."aaf Bernadotte de bemiddelaar van
UNO. Met toestemming van dezelfde
J^toriteiten is de directie echter ook
T'ergegaan tot verhoging van de prijzen
verband met de stijgende kosten van
levensonderhoud.
be Amerikaanse Lawntennisvereni-
ging heeft een „Koning Gustaaf
V Dag" ingesteld ter ere van de 90ste
jaardag van de Zweedse Koning, die
veel van tennissen houdt.
L.
D wee hoofden van de „Zonen van de
4, Tijger", die de elite der Siamese
H bandieten vormen, gaven op een
iv.S een schitterend feest te Kamboeri,
als men de berichten geloven mag,
(Ah feest niet geëindigd, zoals zij zich
Aden voorgesteld.
bandieten hadden duizenden per-
*tfn«n uitgenodigd en mooie meisjes,
tA^trovers, ambtenaren en journalisten
V,;6n zij aan zij in de aangenaamste
tt, standhouding. De alkohol vloeide bij
sA.tnen en zes Boeddhistische priesters in
echterende feestgewaden lazen gebeden
A het feest een hogere wijding te ge
lig Tenslotte vond een danswedstrijd
,tats' maar op het ogenblik, waarop
J'.nri°PPerhoofd der bandieten zich ge-
L-A, maakte de winnaar de kroon op
hoofd te zetten, stortte hij door een
'i> getroffen neer. De winnaar van
Off: .danswedstrijd was n.l. een politie-
Kler
JitA volgde een homerische strijd, van
Sr hur 's avonds tot zeven uur in de
werden honderden schoten ge-
!rki tussen de bandieten en de poli-
var>nen, die in de meest verschillen-
SAirnommingen in de feestzaal waren
^gekomen. De genodigden maakten
mogelijk dat ze wegkwamen.
Toch heeft de politie een aantal „nota
belen" in arrest genomen, die zich voor
de rechter te verantwoorden zullen heb
ben wegens hun al te nauwe betrekkin
gen met de „Zonen van de Tijger". Van
deze laatsten zijn er zes gedood. Boven
dien zijn vier der „genodigden" gedood
en vier agenten gewond.
Ongeveer acht- ton chocolade en
zoetigheden uit Nederland zullen
een dezer dagen in Dublin in het
openbaar worden verkocht, daar de
winkels zo zijn voorzien van Britse
voorraden, dat men met de Nederlandse
„in de maag" zit, d.w.z. men ziet geen
v
kans ze in de magen van.de Dublina-
ren te krijgen. Chocolade etc. is zon
der bon in Ierland, dat blijkt hier
wel uit.
Gedurende drie dagen zocht de po
litie van de Britse stad Hadden
ham naar een man met gebroken
handboeien, die een 9-jarig meisje zou
hebben beroofd. De negen-jarige had
uitvoerig verteld hoe de man er uitzag,
wat voor kleren hij droeg enz. Maar
de politie zocht tevergeefsHoe kon
het anders? Na 3 dagen bekende de
„beroofde", dat ze het hele verhaal
verzonnen had om haar verlies te ver
klaren van 10 shilling.
Op Zondag 27 Juni zal mgr. F. Hall
van de Missionarissen van Mill Hill in
de kapel van het Missiehuis te Roosen
daal een pontificale Hoogmis opdragen.
Daarna zal de nieuwe bisschop, die a.s.
Zondag in de kapel van het Moederhuis
te Londen de H. wijding ontvangt, re
cipiëren.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot wijziging van de grens
van vier gulden in titel Vila van
het Ille boek van het Burgerlij a
Wetboek. De wetgever heeft in 1907 bij
de regeling van de arbeidsovereenkomst
de economisch zwakkere partij in be
scherming genomen. Het grootst is deze
bescherming voor de arbeiders die zich
tegenover de werkgever in de meest af
hankelijke positie bevinden, te weten
voor hen, die vier gulden of minder per
dag verdienen.
Langzamerhand zijn in de afgelopen
40 jaren zowel de in geld uitgedrukte
lonen, als de prijzen zeer gestegen. De
bepolingen van titel Vila van het
Ille boek van het Burgerlijk Wet
boek zijn niet toepasselijk voor die ar
beiders, wier in geld vastgesteld loon
weliswaar meer dan vier gulden be
draagt, doch wier tegenwoordige posi
tie» niet minder afhankelijk is dan des
tijds die van arbeiders met een loon van
minder dan vier gulden. Bij die be
doelde bepalingen is derhalve het grens
bedrag van vier gulden te laag gewor
den.
Het verdient naar de mening van de
minister van Justitie aanbeveling het
grensbedrag in het Burgerlijk Wetboek
gelijk te stellen aan dat van de onge
vallenwet.
Bij K. B. zijn o.m. benoemd in (Je
delegatie van Nederland naar de een-
en-dertigste internationale arbeidscon
ferentie, welke tegen 17 Juni 1948 te
San Francisco is bijeengeroepen:
tot regeringsgedelegeerden: Mag. dr.
J. G. Stokman, O.F.M., lid van de Twee
de Kamer, voorzitter der delegatie; B.
Krijger, secretaris van Staat, hoofd van
het departement van Sociale Zaken te
Batavia.
Tot adviseur, tevens plaatsvervangend
regeringsgedelegeerde: mej. mr. G. J.
Stemberg, lid van de raad van beheer
van het Internationaal Arbeidsbureau.
Tot adviseur der regeringsgedelegeer
den, tevens secretaris der delegatie,
mr. J. Aeg. Timmerman, ambtenaar aan
het ministerie van Sociale Zaken.
ting weet de bewindsman, dat zij impo
pulair is, doch hij acht haar onmisbaar;
bij de vermakelijkheidsbelasting advi
seert de regering de gemeenten er uit te
halen wat mogelijk is.
Sprekend over de classificatie zei
mr. Witteman, dat hij het platteland
ook op een hoger peil wil brengen,
maar het is nu niet de tijd voor ver
anderingen in de status quo; de bij
zondere uitkeringen zijn nog niet de
finitief vastgesteld. De minister acht
voor de toekomst voor de gemeenten
een eigen en een gezamenlijk belas
tinggebied gewenst.
Aan het slot van de middag heeft de
Kamer minister Lieftinck aan de tand
gevoeld over een uitkering van f 100.000
aan de weduwe van de Thesaurier-Ge
neraal, dr. J. Ridder, die in November
'46 bij een vliegtuigongeluk om het le
ven kwam.
Z. Exc. had ten onrechte gemeend
deze uitkering te kunnen doen op grond
van een K.B. van 1924, doch de Reken
kamer tikte de minister van Financiën
op de vingers. Prof. Lieftinck erkende
deze middag de verkeerde weg te heb
ben bewandeld en de Kamer zag in
verband met het pijnlijke van de si
tuatie van het aanvoeren van bezwaren
in tweede termijn af.
De minister verschilde met de heer
Bierema V.V.D.)die reizen per vlieg
tuig niet meer riskant achtte dan per
auto, van mening en deelde de Ka
mer mede, dat hij zojuist een K.B. ge
contrasigneerd had, waarby bepaald
is, dat ambtenaren, die voor dienstrei
zen van het luchtverkeer gebruik
moeten maken, voor kosten van het
Ryk verzekerd worden.
ma
lijk^En, eerlijk gezegd, men
zi<|0altijd ook vrouwen, die
er'zich weinig om bekom
meren, hoe ze er in zo'n tijd
uitzien, iets wat fout is en
waarin men, zeker tegenover
de mannelijke huisgenoten, te
kort schiet.
Als u wel eens in het Am
sterdamse museum is geweest
en u heeft daar dat prachtige
schilderij van Vermeer beke
ken van die jonge vrouw in
verwachting met 'n blauw jak
aan, die een brief staat te
lezen, dan moet het u getrof
fen hebben, hoe mooi deze
vrouw is, hoe ontroerend
mooi, ondanks, maar het
ware beter te zeggen, juist
in haar positie. Maar haar
wijze van kleden draagt daar
ook zeer het hare toe bij. Ze
draagt een losvallend jakje
op een ruime rok. En nu wil
den wij u vertellen, hoe het
ons opviel, toen wij vorig jaar
zomer in Noorwegen waren,
dat de vrouwen, die in ver
wachting zijn, daar zulke
aardige, geschikte jurken
droegen op straat, ook be
staande uit een ruime, be
hoorlijk lange rok en een
wijd, losvallend jakje.
Men kan zich als positie
jurk geen beter model voor
stellen, want een lichte zo
merstof leent er zich zo
uitermate goed voor. In som
mige winkels kan men aar
dige bedrukte katoens kopen,
die eigenlijk als bekledings-
stof zijn bedoeld. Als u geen
punten heeft, gaat u dan eens
naar zoiets op zoek, want be-
kledingsstoffen krijgt men
wel zonder punten.
stand is, die een
natuur en haar dies een "T,gen
schoonheid geeft.
De tekenaar schetste een
model van positiejurk, zoals
wij ze in Oslo op straat za
gen dragen. ASTRÏD.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiititiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiin
nen dragen? Hondjes, poes
jes en kuikentjes waren
vroeger de gebruikelijke ver
sierselen voor kinderjurkjes
en schortjes. Vandaag de dag
lopen dames van om en bij
de zestig rustig met een
rand van geborduurde hond
jes in haar japon. En nu
kan de jurk op zich nog zo
aardig zijn, een dame op
leeftijd, die voor haar kle
ding een dergelijke kinder
achtige versiering kiest, geeft
blijk over weinig goede
smaak te beschikken.
Eindelijk is het dan toch
zomer geworden. De
zon is doorgebroken
en het ziet er naar uit, dat
zij van plan is voorlopig
haar heerschappij te hand
haven. En als echte vrou
wen kunnen wij op dit
stralende zomerweer slechts
antwoorden met het on
middellijk voor de dag ha
len van onze zomerjurken.
Een blik naar buiten is vol
doende om ons te tonen,
dat deze reactie algemeen
is. Iedereen heeft opeens
iets zomers aangetrokken.
En nu we weer even wat
extra aandacht aan onze
•mede-aardebewoonsters en
haar kleding schenken, zien
we weer ontstellend duide
lijk het schromelijke gebrek
aan goede smaak.
De „new look", die in we
zen zeer gracieus kan zijn,
wordt slechts door weinigen
werkelijk elegant gedragen.
Nog steeds proberen dames
van middelbare of oudere
leeftijd er uit te zien als
haar dochters en kleindoch
ters en maken hierdoor dat
zij er, in plaats van char
mant, allerbespottelijkst uit
zien. Een lichtgebloemd ja
ponnetje met een vlinder
mouwtje en een wijd open
hals kan een dame op leef
tijd niet anders dan bela
chelijk kleden.
Het lijkt wel of de heden
daagse vrouw verleerd heeft
zichzelf in de spiegel te be
kijken. Of zijn de dames van
nu zo ij del en zo naïef, dat
ze denken, dat ze alles kun-
Dit gebrek aan goede
smaak, dat zich steeds meer
uit in kleur, snit en versie
ring van de kleding over
dit gebrek in de levensstijl
van talloos velen zwijgen we
maar wordt nog verre
overtroffen door het gebrek
aan normaal, gezond schaam
tegevoel. Onze badplaatsen
en stranden vormen daar
het duidelijke bewijs voor.
Wie nog enig schaamtege
voel heeft overgehouden,
kan er op warme dagen niet
zonder ergernis verblijven.
En dat daar de gevoelens
voor het betamelijke bij kin
deren en jeugdige personen
hartgrondig geruïneerd» wor
den, behoeft geen betoog.
Het is wel triest, dat op deze
manier zee en strand tot
geestelijk gevaarlijk terrein
worden gemaakt.
Waar het gevoel voor nor
men bij de bezoekers ont
breekt, hebben overheidsbe-
palingen weinig nut en even
eens weinig kans op effect.
Juni Js de maand van de
zomergroenten. Wij, Neder
landse huisvrouwen, zijn daar
zo mee verwend, dat we e r ei
genlijk niet dankbaar genoeg
voor zijn. Men moet de twee
Noorse vriendinnen, die haar
vacantie in ons land door
brachten, en verrukt waren
van al die frisse heerlijkhe
den, gehoord hebben, om
weer eens te beseffen, hoe
véél keus er voor ons is. In
Noorwegen zijn groenten
namelijk zeer schaars, want
de zomer is er kort en goede
grond is er weinig.
Wij geven ditmaal eens
"twee recepten van het toe
bereiden van een groente
soort, zoals u het wellicht nog
niet geprobeerd heeft. Maar
'n mens en zeker een huis
vrouw is nooit te oud om
iets nieuws te leren. De tuin
bonensoep kan wellicht die
huisgenoten, die tuinbo
nen overigens versmaden,
deze kostelijke groente lé
ren eten en de spinaziesla
is een frisse toevoeging, an
ders dan anders. Wie één
keer met spinaziesla kennis
heeft gemaakt, brengt dat
gezonde en lekkere hapje
minstens iedere Week op
tafel.
TUINBONENSOEP
1 liter tuinbonennat (kook
vocht, aangevuld met water
of melk), (een restje fijn
gemaakte tuinbonen), 2
bouillonblokjes. 30 a 40 gr.
(3 4 eetlepels) bloem (al
naar de dikte van het nat),
boter of margarine, veel ge
hakte peterselie, wat zout.
Het tuinbonennat met de
bouillonblokjes aan de kook
brengen en bij binden met de
aangemengde bloem. Een
klontje boter of margarine
en op het laatst de gehakte
peterselie er aan toevoegen.
i SPINAZIESLA
kg. spinazie, 2 lepels
azijn of slasaus, zout, peper,
basilicum, dille, kervel, tijm,
bieslook, venkel, gekookte
aardappelen). De spinazie
wassen, zeer fijn snijden en
vermengen met azijn, zout en
peper of slasaus, met de
fijngehakte tuinkruiden en
met wat fijngemaakte aard
appelen. waardoor dit slaatje
aan zachtheid wint.
Na^r het A.N.P. verneemt, is de com
missie voor onderzoek van de toekom
stige status van Aruba als volgt samen
gesteld:
Voorzitter: Prof, dr. G. A. van Poelje,
leden: Dr. J. E. M. Arends, mr. dr. M.
F. da Costa Gomez, J. E. Croes, dr. W.
Ch. de la Try Ellis, J. H. A. Eman, dr.
P. Henriquez, C. W. J. Jonckheer, L. A.
C. Lacle, mr. L. P. M. Loeff, W. F. G.
Mensing, W. R. Plantz, mr. dr. D. Si
mons en A. E. Wever.
Tot secretaris, tevens lid van de com
missie, werd benoemd: Mr. J. van An-
del Gzn., tot secretarissen: L. C. M.
Kerstens en H. A. Hessling.
De benoeming van de heren A. Curiel
en Helmund is te verwachten. Voorts
is de commissie gemachtigd deskundi
gen aan te wijzen, die dan door de mi
nister van Overzeese Gebiedsdelen zul
len worden benoemd.
De leden van de commissie zouden
vandaag de reis naar Aruba aanvaarden
in gezelschap van de heer J. A. Eman
en dr. da Costa Gomez.
„La Libre Belgique" meldt het over
lijden in Zuid-Afrika van de Vlaamse
priester-dichter Cyriel Verschaeve, die
in 1874 te Ardooie werd geboren.
Cyriel Verschaeve, die tijdens de be
zetting voorzitter was van de Vlaams-
Duitse cultuurgemeenschap, volgde in
1944 de Duitsers bij hun terugtocht en
vestigde zich in Duitsland.
Door de persoonlijke bemiddeling van
maarschalk Smuts werd hij na de capi
tulatie met een speciaal vliegtuig naar
Zuid-Afrika overgebracht, waar hem
asyl werd verleend.
Het is wel een tragisch leven, dat
op deze wyze werd beëindigd. Het
talent van Cyriel Verschaeve als
schrijver heeft van het begin af aan
erkenning gevonden in een uitge
breide kring van katholieke Vlamin
gen, doch is zeker niet voldoende ge
waardeerd geweest buiten die kring,
Dit neemt niet weg, dat zijn bedoelin
gen ten opzichte van het Vlaamse volk
door JAMES CHARLES LYNCH
13)
Sam draaide zich met een ruk om,
kwaad op zichzelf. Hij was in een hin-
derlaa ggelopen. Een oud-gediende, met
een krans van witte baardharen rond
om zijn wangen, gluurde hen van de
deuropening uit uilachtig aan.
„Hallo, Casper", zei Will „Ik achter
volg die man".
„Grijp hem dan en maak dat je weg
komt", zei Casper. „Jullie bent in over
treding. Niemand heeft je gevraagd, om
op deze grond iemand te achtervolgen".
„Kom mee, Sam", zei Will.
„Zodra ik uitgepraat ben", zei Sam.
Hij wierp Casper een wantrouwige blik
tde. „Waar is Deborah? Ik wil haar
spreken".
„Ga dan maar naar Boston", zei Cas
per. „Ze is naar Boston vertrokken.
Voor de hele zomer. De baas heeft haar
weggestuurd"
„Wat je zegt. En waarom?"
„Gaat je geen snars aan. Hy heeft
Terheun haar het hof zien maken en
daarom heeft hij haar weggestuurd".
„Wat!" zei Will Arundle.
„Ruk in", zei Casper. „Orders van de
baas".
Sam keerde zich om en wandelde de
heuvel af. De nederlaag knaagde aan zijn
ziel, maar het was niet de eerste maal,
dat hij verslagen werd. Niettemin was
het een ondraaglijke toestand. Hij
stampte op de grond en uitte een ver
wensing.
Toen zij terug waren op Tom Adam's
grond, zei Will Arundle: „Je loopt je
overal te pletter tegen die Smythe. Hij
heeft zijn vangarmen naar alle kanten
uitgestrekt 't Is vechten tegen de bier
kaai. Snap je nou, waarom Steve de
kuiten wil nemen? Hij is hier uitge
praat. Hij krijgt niet ene klant meer".
Sam bleef plotseling stilstaan. „Zeg
tegen hem, dat hij z'n winkel niet moet
verkopen. Zeg hem maar, dat z'n zaken
als een vuurpyl de hoogte in zullen
gaan".
„Hoezo?" vroeg Arundle.
„Je zei daar juist iets", zei Sam. „Je
hebt me op een idee gebracht".
„Wat ga je doen?" vroeg de agent.
„Tekort aan arbeidskrachten, niet
waar?"
„Schreeuwend".
„Als de ramen kapot waaiden en de
pannen van de daken vlogen, dan zou
den ze Steve de zaak moeten laten her
stellen, nietwaar?"
„Ik zou het wel denken"
„Ik ga de boel laten kapot waaien",
zei Sam. „Ik ga de hele zaak ruïneren".
Will Arundle keek niet op zijn ge
mak. „Hoe dan?"
,,'n Smerige Indianentruc", zei Sam.
„Ik heb een medicijntas. Gekregen van
een medicynman Blauwe Arend
heette hij nadat ik zijn spoor had ge
volgd en hem te pakken had gekregen.
Blauwe Arend placht regen te maken,
zodat de wagentreinen in de modder
vastliepen. Of, als de mensen ergens
een huis bouwden, riep hij een cycloon
op, die alles van de vlakte vaagde".
„Blij toe", zei Arundle, „dat jij geen
Indiaan bent".
„Komt op hetzelfde neer", zei Sam.
„Ik heb toctj zeker een Indianennaam.
Ik ben toch zeker in een stam opge
nomen!"
„Weet ik niks van", zei Will. „Maar
wat ik wel weet, dat is, dat je wegens
vernieling van andermans eigendommen
kunt worden gearresteerd".
„Zie maar, dat je me te grazen krijgt",
zei Sam. „Probeer het maar te bewij
zen". Will krabde op zijn hoofd. „Voel
je je helemaal goed, Sam?"
„Best. Ik heb me zelden zo uitgesla
pen gevoeld".
„Ik ga terug naar de stad", zei Will.
„Neem je in acht. Als er morgen ook
maar één dakpan ontbreekt, voer ik dit
arrestatiebevel uit".
„Mij een zorg", zei Sam. „Als je tot
zolang je snavel maar houdt"
De wagen stond nog voor de deur
geparkeerd. Sam ging naar binnen en
gluurde in de zitkamer. Tom Adams
hing in een stoel, met een groot glas
in zijn hand.
„Langzaamwerkend vergift is dat, m'n
zoon", zei Sam. „Ik gebruik het al se
dert jaren".
„Nog nieuwe verwoestingen?" vroeg
Tom. „Nog slachtoffers van geweld?"
„Weet ik veel", zei Sam. „Dacht je dat
ik me met zulke akelige dingen op
hield?"
„G-r-r-r-r!" zei Tom. „Wees stil. Janet
slaapt. Ze is doodop".
„Ze topt te veel", zei Sam. „Ze onder
mijnt haar krachten".
Hij gifig naar boven, naar zijn kamer
en trok de jutezak onder zyn bed van
daan. Hy bleek heel wat te bevatten.
Behalve de half lege zak met pinda's,
was er ook een met gepofte maïs en een
andere met stukken taai, gedroogd
vlees. Sam at uit beide zakken een flinke
hoeveelheid, terwyl hy zyn arm in de
plunjezak begroef en een bundeltje te
voorschijn bracht, dat in een rode lap
zat gewikkeld. Hij stopte het pakje on
der zijn jas en sloop weg door de ach
teruitgang, zonder te worden lastig ge
vallen. Weer. ging hij naar het strand,
waar hy een afgezonderde plek vond
tussen een boomstam en een overhan
gende rots. Hier kon hij onopgemerkt
zijn plechtigheden verrichten. Maar het
was nog te vroeg. Hij stak zijn bundel
tje onder de rots, ging op zijn rug liggen
schoof zyn hoed over zijn gezicht en viel
in slaap.
Met schrik werd hy wakker. De duis
ternis was gevallen Hoog in de lucht
stond een pokdalige maan en wolken-
c;
flarden joegen voorbij het kille gezicht.
Hier en daar dansten lantarens en de
nacht was vervuld van roepende stem
men.
„Opa!"
„Sam!"
Hé, daar!"
„Mensenjacht", mompelde Sam en dook
dieper in zijn schuilplaats.
Er naderden gestalten. Hij onder
scheidde Janet in een baan maanlicht.
Tom herkende hij aan zijn stem. Will
Arundle verscheen, zwaaiend met een
lantaarn. Ze maakten een massa spek
takel en verdwenen toen in de richting
van het huis.
„Die Arundle heeft me verklikt", zei
Sam. „Ik mag lijden, dat hij een dakpan
op zijn kersepit krijgt".
Hij pakte het bundeltje uit en haalde
een aantal amuletten en kralensnoeren
te voorschijn. Deze legde hij volgens een
bepaald patroon neer, na verscheidene
malen zijn ogen op de Grote Beer en
andere hemellichamen te hebben ge
slagen Toen alles gereed was, ging hij
met gekruiste benen voor zijn uitstalling
zitten, een rammelende, uitgeholde ka
lebas in elke hand. Hij schudde de ram
melaars boven de amuletten. Hij wierp
een snuifje stof «ver zijn linkerschou
der en riep: „Whamamaho!"
Een half uur lang rammelde hij met
de kalebassen en uitte hij onverstaan
bare kreten. En toen hij klaar was, riep
hij uit: „Blaas, zeg ik je, blaas!" in
zyn moedertaal, om elk misverstand te
voorkomen. (Wordt vervolgd)
zuiver en belangloos geweest kunnen
zijn. Maar in hem bewoog een droom
van genialiteit, waaraan zijn vorm
vermogen hem niet de gelegenheid
bood, te beantwoorden. In werkelijk
heid schreef hy vaak zeer slordig of
zeer pathetisch. Hij had grootse ont
werpen, weidse denkbeelden, doch
een gering schattingsvermogen ,en te
weinig zelfcritiek.
Als priester, die reeds in de eerste
wereldoorlog gezien had, hoe in het
leger, speciaal tydens de gevechten'aan
de IJzer, onrecht werd gedaan aan
Vlaamse militairen, gaf hy zich met
hart en ziel aan de belangen van deze
katholieke Vlaamse jongens. Hij kwam
hierdoor in een ietwat scheve verhou
ding tot zijn kerkelijke overheden, die
oordeelden, dat hij in het kiezen van
party ten gunste der Vlamingen verder
gegaan was dan hij strikt gesproken
verantwoorden kon. .Zijn benoeming tot
pastoor bleef uit. Het was voor iedereen
duidelyk, dat Verschaeve om bepaalde
redenen werd achteraf gehouden.
Zeker mag men het als een rehabilita
tie zien, dat hij in 1937 door de universi
teit te Leuven zich een eredoctoraat in
de letteren zag toegekend. Inderdaad
heeft hij voor de Vlaamse letteren grote
verdiensten. Hij is bij uitstek de inwij-
der geweest tot allerhande meesterwer
ken. Zijn betoog wist de jéugd te be
zielen. Hy leerde haar eerbied voor het
grootse en gaf haar oog voor het ver
hevene.
Dat hij in de tweede wereldoorlog op
nieuw partij koos, menende dit voor
Vlaanderen te doen, is moeilijk te ver
ontschuldigen, want nu koos hij niet
alleen partij voor een verwant volk,
maar voor een fel anti-katholieke bewe
ging. Hij heeft het nazidom gepropa
geerd. Hij zal daarbij zekere omzichtig
heid niet uit het oog verloren hebt^n,
doch zijn naam is als belangrijk propa
gandamiddel gebruikt^Hij heeft dit la
ten geschieden.
Dat een man van zijn begaafdheid
in ballingschap sterven moest, is be
treurenswaardig. Maar het is niet toe
te schrijven aan enigerlei onrecht ten
zynen opzichte. Hij heeft zichzelf dit
bittere lot op de hals gehaald.
Het hoofdbestuur van het Nederlandse
Rode Kruis deelt mede, dat van de
Nederlandse Bank toestemming kan
worden verkregen tot overschrijving uit
geblokkeerd tegoed voor giften van
500 en hoger, ten bate van het Neder
landse Rode Kruis.
