Russen over geldzuiveringsmaatregel in Westen zeer ontstemd Tanks en scherpe controle langs de zone-grenzen Storing bij radiotoespraak van de heer Ch. Weiter H0NGAARTJES VERTROKKEN Welpen uit district Haarlem op rimboejacht Nieuw gebouw R.K. Universiteit plechtig ingezegend k j Generaal Sokolovsky noemt de valutahervorming onwettig COMPROMIS IN AMERIKA OVER HULP AAN HET BUITENLAND Boerenbruiloft in „Heerendainen Tot hoofd en hart ANJERDAG 1948 Duitsers in rijen voor de wisselkantoren Groot offensief tegen Griekse rebellen Geringe wapenzendingen naar West-Europa RUZIE OM EEN MEISJE Prinsesjes dansten voor de Unac President Traman mag zo nodig het geld in twaalf maanden gebruiken HAVENSTAKING TE LONDEN WORDT VOORTGEZET Te laat begonnen; op tijd „weggeregeld Nooit meer neem ik een kind van een ander; z'n afscheid snijdt als een mes door je hart Het weer Voorzien van de meest moderne instrumenten Twee doden te Eysden Oproep van minister Gielen MAANDAG 21 JUNI 1948 72ste JAARGANG Nó. 24182 Congress op reces 60.000 man nemen aan de operaties deel Besluit van Amerik. regering Staatsloterij Protesttelegranunen 99 Plantage-arbeiders in Republiek Dreigt er weer staking? MR. DR. N. BRANTJES f Oud-gouverneur van Curaqao n I Districts-patrouilledag Balletuitvoering te Hilversum BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS W cents per week, f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mffllmetor- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 1é cents per mjn.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. In lange rüen stonden de Duitsers Zondagmorgen voor de wisselkantoren om de oude marken te gaan inwisselen tegen nieuwe. Iedere Duitser leverde 60 oude marken in en kreeg daarvoor 40 nieuwe marken. Binnen enkele dagen zullen waarschijnlijk nog 20 mark wor den verstrekt. De uitgifte van het nieu we geld is volmaakt rustig verlopen. Alleen het spoorwegverkeer dreigde volledig ontwricht te worden, daar ieder zich naar zijn woonplaats wilde begeven, omdat hij slechts daar het nieuwe geld in ontvangst kon nemen. Het leek een chaos als na het grote bombardement van Keulen in 1942. De grens tussen de Westelijke zones en de Oostelijke zone wordt aan beide zijden zwaar bewaakt. Zondag stonden aan de Russische zijde tanks en ge vechtswagens opgesteld, die langs de grens patrouilleerden. Volgens het Duit se nieuwsbureau in de Russische zone zijn bijna zesduidend geldsmokkelaars gearresteerd. Britse gevechtswagens, die aan de grens stonden opgesteld, werden later teruggetrokken. Het verkeer tus sen de Westelijke zones en de Russische zone ligt bijna volledig stil. De Russen weigeren Duitse en ge allieerde burgers door te laten en slechts personen met door de Russen afgegeven passen mogen zich naar de Oostelijke zone begeven. Kilometers lang stonden Zaterdag en Zondag de auto's aan de Russische grensposten. Het goederenverkeer per schip en per trein gaat echter nog door, doch sche pen en treinen worden aan een lange en grondige controle onderworpen. De Westelijke geallieerden verklaren de Russische maatregelen te begrijpen. De Russen kunnen niet toestaan, dat grote bedragen aan marken naar hun zone gesmokkeld worden. Eerst over enkele weken zal men echter in staat zijn te zeggen, welke draagwijdte de Russische maatregelen werkelijk heb ben. Het Amerikaanse leger heeft Zondag avond het treinverkeer met Berlijn stopgezet, daar het goederenverkeer te veel vertraging ondervindt en daar de Amerikanen er de voorkeur aan geven de treinen niet door de Russen te laten controleren. Wanneer deze toestand be stendigd wordt, betekent dit, dat tien duizend Amerikanen in Berlijn per vliegtuig bevoorraad zullen moeten worden. De Russische en Duitse autoriteiten in de Oostelijke zone tonen zich zeer ont stemd over dê geldzuiveringsmaatrege- len in de Westelijke zones. De Russische opperbevelhebber in Duitsland, generaal Sokolofsky, heeft Zondagavond de valu tahervorming in West-Duitsland in een brief aan de Amerikaanse en Britse bevelhebbers onwettig genoemd. Hij zeide het excuus, dat de economie in de Westelijke zones dreigde te worden ont wricht, niet te kunnen acepteren en waarschuwde de Westelijke mogend heden niet te proberen hun nieuwe geld in Berlijn in te voeren. Er kon volgens Sokolofsky slechts één munt in Berlijn in omloop zijn. Invoering van twee valuta's zou het economische leven in de Sovjet-zone en in Berlijn dat in de Sovjet-zone ligt ondermijnen en zulks zou door de Sovjet-autoriteiten niet kunnen worden toegestaan, aldus Sokolofsky. Inmiddels wordt de Russische propa- De Amerikaanse Senaat en het Huis Van Afgevaardigden hebben Zondag een compromis bereikt over de hulp aan het buitenland. Men is overeengekomen, dat er voor hulp aan het buitenland besteed zal worden een bedrag van 6 milliard 30.7 millioen dollar. Deze som betekent een compromis tussen het bedrag, dat het Huis van Afgevaardigden had voor gesteld (5 milliard 950.7 millioen) en dat waaraan de Senaat zijn goedkeuring had gehecht (6 milliard 125.7 millioen). Over eengekomen is verder, dat de eerste periode voor de hulp aan Europa 15 maanden zal bedragen. De Senaat had deze periode gereduceerd willen zien tot 12 maanden, doch men is thans over eengekomen, dat President Truman ge machtigd wordt zo nodig het bedrag, dat hij nodig acht, in 12 maanden te ver lenen. Deze volmacht betekent in de prak tijk, dat de administratie van het Marshall-plan de handen vrij heeft om het grootste deel der besnoeiingen on gedaan te maken. Volgens het aangeno men compromisplan zal, indien de pre sident geen gebruik maakt van zijn vol macht, het beschikbare bedrag 21 pro cent lager zijn, dan door de Senaat is voorgesteld. Wordt dit bedrag echter in 12 maanden uitgegeven, dan zullen de Uitgaven slechts l'/2 procent lager zijn. Volgens welingelichte kringen te Washington zal voor de hulp aan Europa na dit compromis 5 milliard 55 millioen dollar beschikbaar zijn. Hierbij zijn dan inbegrepen de 1 milliard 25 millioen dollar, die door de reconstruction finan ce corporation ter beschikking zijn ge steld. Men meent, dat Truman zal aan bevelen, dat het gehele bedrag in 12 maanden zal .worden verbruikt. Zondagmorgen om kwart over zeven is het 80ste Amerikaanse Congress ver daagd, na in de laatste uren een reeks belangrijke besluiten te hebben geno men. Op de eerste plaats werd de dienst plichtwet aangenomen, krachtens welke recruten tussen 19 en 25 jaar een dienst tijd van 21 maanden zullen moeten vol brengen. Verder bereikten het Huis en de Senaat een compromis over de be- Het Griekse leger heeft Zondag met 60.000 man zijn grote offensief tegen de oommunistische strijdkrachten1 in de Grammos-bergen ingezet. Het is zijn grootste offensief sedert in 1941 de Italianen verslagen werden. De aan- vallers zijn het beroemde tweede corps, dat in de oorlog Mussolini's zwerthem- ^an onverbiddelijk naar Albanië terug lees. De zak die door de aan het offensief deelnemende divisies gevormd wordt, eihsluit ongeveer 7000 rebellen. Het dpen eind van deze zak bevindt zich km. van de Albanese grens. Indien ?c regeringstroepen succes hebben zal ?et gehele „vrije Griekenland" van de *aart worden geveegd. Men verwacht *ehter gedegen tegenstand van de 'dmmunistische bergvestingen. groting voor het leger, die werd vast gesteld op 6 milliard 767.6 millioen dollar voor het jaar, dat 1 Juli a.s. aanvangt. Tenslotte werd een compromis bereikt over de toelating van ontheemden in de V.S. Gedurende de komende twee jaar zullen 220.000 ontheemden uit Europa worden opgenomen. 15.000 van hen be vinden zich reeds in de V.S. De Senaat keurde het wetsontwerp goed ondanks scherpe aanvallen van sommige senato ren, die verklaarden, dat de wet anti- semietische en anti-katholieke bepalin gen bevatte. Er werd geen beslissing genomen, wanneer het Congress weer bijeen, zal komen. Het kan worden teruggeroepen door zijn republikeinse voorzitter of door de President. ganda tegen de Westelijke mogendhe den, die voor de verdelers van Duits land uitgekreten worden, voortgezet. Elk uur wordt over de door de Rus sen gecontroleerde radio van Berlijn maarschalk Sokolofsky's proclamatie voorgelezen, waarin de valutahervor ming in de Westelijke zones „de defini tieve verdeling" van Duitsland wordt genoemd. Het onder Amerikaans toezicht ver schijnende blad „Der Tagesspiegel" schrijft: „Het lijkt wel of we weer in de Hitlertijd zitten. Er mankeert nog maar aan, dat na elke proclamatie de Badenwiler mars (Hitler's lievelings mars) wordt gespeeld." Ook wordt de Russische eis, dat de geallieerden Berlijn moeten verlaten, steeds dringender. Het Duitse economische bestuur heeft bekend gemaakt, dat een verordening van de Britse militaire regering, die de distributie en de aankoop van een groot aantal artikelen beperkte, is opgeheven. Pannen, serviezen, fornuizen, electri- sche apparaten voor huishoudelijk ge bruik, naaimachines, kinderwagens, fiet sen. radiotoestellen en uurwerken mo gen thans vrij door fabrikanten en win keliers worden verkocht, evenals kan toorbehoeften, met inbegrip van schrijf- en stencilmachines, en een aantal land bouwgereedschappen. Voorts is de ver koop van medische instrumenten aan artsen en die van teken- en precisie- instrumenten aan ingenieurs vrijgege ven. De verkoop van motorrijtuigen aan hen. die over een voorrangsverklaring beschikken is niet langer aan beperkin gen onderhevig. De Verenigde Staten hebben er slechts node toe besloten, in 1948 zeer kleine hóeveelheden wapens naar West-Euro- pese landen te zenden, hebben rege ringsautoriteiten Zaterdag medegedeeld. Dit besluit van de regering zou slechts gewijzigd kunnen worden door een ernstige crisis in Europa, waarby Rus land betrokken was. En dan nog zou het Congress zgn speciale goedkeuring moeten geven. De autoriteit, die dit bekend maakte, erkende, dat deze politiek zeker een ernstige teleurstelling zou zijn voor de Europese regeringen, die zo spoedig mogelijk aanzienlijke hoeveelheden Amerikaanse militaire uitrusting wen sen te ontvangen. Het besluit weerspiegelt echter de mening van het departement van Bui tenlandse Zaken, dat Rusland in de eerste zes maanden niet van plan is agressief te worden ten opzichte van enig Europees land. Dit besluit over de wapenzendingen naar Europa komt na beraadslagingen, die maandenlang geduurd hebben. Autoriteiten zeiden, dat het departe ment van Buitenlandse Zaken en de Amerikaanse weermacht tot de conclu sie zijn gekomen, dat de regering de bevoegdheid niet bezit, een greep te doen in de Amerikaanse arsenalen, om daaruit de Europese landen te bevoor raden. Op een massa-meeting te Londen heb ben de havenarbeiders Zaterdag beslo ten hun wilde staking voort te zetten. Arbeiders van andere dokken hebben zich bij de staking aangesloten, zodat thans in totaal 15.200 man het werk hebben neergelegd. Volgens een offi ciële opgave liggen 121 schepen werke loos in de haven. De stakers eisen volledige intrekking van „onrechtvaardige straffen" tegen elf collega's, die geweigerd hebben een lading zinkoxyde zonder extra betaling te behandelen. f 25.000.— op 18551. H. K. H. de Prinses-Regentes woonde Zondag met Z. K. H. Prins Bemhard en de prinsesjes Beatrix en Irene de Olympische Dag bij in het stadion te Amster dam. De vorstelijke personen op de ere-tribune tijdens het spelen van 't volkslied. Zaterdagavond zou de heer Ch. J. I. M. Welter voor de „Lyst-Welter" via Hilversum II, in de Haagse studio van de Nederlandse Radio Unie van half acht tot kwart voor acht een verkiezingsrede houden. De heer Weiter werd evenwel eerst enige minuten na half acht voor de luis teraars verstaanbaar. Een storing zou hiervan de oorzaak zyn geweest. Dit bemerkende, begon spreker zyn toespraak opnieuw, waardoor hü uiteraard niet om kwart vóór acht gereed kwam. Op dit tydstip werd de heer Weiter „weggeregeld" en nam het programma van de K.R.O. weer een aanvang. Zoals was aan gekondigd geschiedde de uitzending van de verkiezingsrede buiten ver- antwoordeiykeihd van de omroep verenigingen. Van K.R.O.-zijde vernemen wij hier over het volgende: De heer Weiter werd om half acht aangekondigd. Hij was echter te laat, want eerst om twee mi nuten na half acht begon hij zijn rede, die evenwel niet doorkwam. Er is toen een gramofoonplaat gedraaid. Om vier minuten oxer half acht was de storing weer opgeheven en kon de heer Weiter zich voor de luisteraars verstaanbaar maken. Hij is op dat tijdstip zijn toe spraak opnieuw begonnen. Alhoewel spreker om kwart vóór acht zijn tekst nog niet had uitgesproken, moest hij op gezag 'van de algemene regie van de K.R.O. toch werden „weggeregeld" (uit geschakeld), omdat anders het verdere programma in het gedrang zou komen, zoals bijvoorbeeld de uitzending over beide zenders van de radionieuwsdienst en de rede van minister Gielen over Anjerdag via Hilversum II. Een alge mene instructie bij de omroepvereni gingen wijst er op, dat ieder program ma-punt prompt op tijd moet beginnen en eindigen. Onlangs is het nog voor gekomen, zo deelde men ons mede, dat ook de voorzitter van de K.R.O., prof. Kors, door zijn eigen omroepvereniging werd „weggeregeld", om dat hij niet binnen het vastgestelde tijdstip zijn toe spraak beëindigde. Van de zijde van „Lijst-Welter" deelt men ons over de toedracht het volgen de mede: Daar men in Den Haag voorzag, dat de heer Weiter niet precies om half acht achter de microfoon zou kunnen plaats nemen, omdat hij kort voor dat tijdstip nog niet was gearriveerd, ver zocht men de Hilversumse studio een plaat gereed- te houden „voor het geval de uitzending iets later zou beginnen Om één minuut na half acht had de heer Weiter zijn plaats in de Haagse spreekcel ingenomen en begon hij zijn Daar ging ie, parmantig stappend, nagewuifd door buurvrouwen met tranen in de ogen, en de mannen, sterk en groot, hadden een prop in de keel. Op zijn rug een stevig zakje met veel lekkers erin en de kleine cadeautjes, die vrienden en kennis sen nog te elfder ure hadden ge bracht. In z«n ene handje een Hon gaars vlaggetje, en in de andere een stukje stopverf. Daarmee had hy de gehele morgen nog gespeeld, onbezorgd, echt kinderlijk, zich niet bewust van dc verre reis terug naar vader en moeder, een reis, die des middags om half drie zou beginnen, en niets beseffend van het grote ver driet in het tehuis, dat hem zo lief derijk onderdak had verleend, het verdriet om een afscheid, een Volen- dams „genacht," misschien voor al tijd. Op een geel-wit kaartje aan een touwtje om zijn hals stond zijn naam: Mosonyi Larzló, Boedapest, Greguss V.8.H.5. Volendam kende die naam niet, maar wel de kleine krul- lebol „Latsle," het fijne kereltje met de grote, bruine kykers, zacht als de ogen van een gazelle. Zo gingen ze allen, een rugzak om, het kaartje om de hals, een opgerolde deken bij zich, uit voorzorg meegegeven voor de nachten in de trein, want men herin nerde zich nog zo goed, hoe koud en verkleumd de kleintjes waren gekomen op het dorp, dicht opeen gepropt op het stationnetje, schuwe, tere wezentjes, die het dorp nog niet kenden als een oord van goedheid, dat houdt van kinderen, dat berst van de kinderen, doch waar men nooit geen armoe zal lijden om 'n mondje meer! Zo vol als tegen de tijd van het ver trek het Spoorplein was, is het nimmer geweest. Eens was er ook veel volk op de been, maar toen was er een uitbun dige vreugde. Dat was op „Dolle Dins dag" tijdens die schromelijke, komische vergissing, toen een Duits soldaat op een motorfiets werd begroet als de „eerste Canadees!" Nu was het stil, ondanks de honder den, die er waren. Vrouwen schreiden, vrouwen,die niet eens pleegmoeders waren. Het was een tragisch gezicht te zien, hoe de grotere Hongaartjes huilden om het afscheid van allen, die hun zo dierbaar waren geworden, en dat, ter wijl de pleegouders toch meegingen tot op het Centraal-Station in Amsterdam De kleineren zaten op de schoot van hun huilende pleegmoeder en lachten tegen iedereen, en waren zoals kinderen zijn, die een reisje mogen maken. „Latsie" trok grimassen met het stukje stopverf op zijn neus geplakt voor het raampje van de tram, onbewust van het feit, dat juist dit kinderlijke gedoe verse stromen waterlanders drong naar de vrouwenogen en nieuwe proppen deed stokken in de mannenkelen. De laatste dagen waren in hoog spanning verlopen. Door allerlei ver wikkelingen was het afscheid toch nog onverwacht gekomen, 's Morgens nog rikketikte de telegraaf onophoudelijk naar Boedapest met de berichten aan de ouders, dat hun kinderen toch ver trekken zouden in tegenstelling met de berichten, die men daags van te voren had afgezonden. Alles ging nu zo over haast. Was het wonder, dat verschil lenden op het tijdstip van vertrek ontdekten, dat het paspoort nog thuis lag? In één geval kwam men zelfs te laat; de tram was juist vertrokken. Vliegensvlug trapte iemand op de fiets langs de Zet, en kon daar de tram nog op tijd bereiken. De tafereeltjes, die zich afspeelden op het Centraal-Station, laten zich moeilijk beschrijven. Een Volendammer stond er, een grote sterke kerel, met een eigen kind op zijn brede schouder, en de tra nen liepen hem vrij uit zijn ogen. „Nooit, nooit meer," zei de man, „neem ik 'n kind van 'n ander! Zo'n afscheid snijdt als een mes door je hart!" Huilende Hongaarse kinderen werden door de zusters van het Nederlandsche Roode Kruis, die de gehele reis zouden meemaken, zachtjes in de trein gewerkt. De organisatie was er prima. Letterlijk voor alles was gezorgd. Dekens voor de kinderen voldoende eten, en kussentjes om de reis op de harde banken draag lijk te maken. De pleegouders werden gerustgesteld. Geen kind zou worden afgegeven in Boedapest als niet familie aanwezig zou zijn om het af te halen. Men hoopte reeds Maandagmorgen om ongeveer 7 uur in de Hongaarse hoofd stad aan te komen, en wat het visiteren van de bagage betrof, zo verzekerde men werd de uiterste soepelheid be tracht. Precies op het aangegeven tijd stip schoof de lange Rode-Kruistrein het Centraal uit op weg naar het land, waarnaar Volendam de kinderen met rouw in het hart ziet vertrekken. Weg zyn ze.... „Stephan van Piet Kas," de goedmoedige met de schorrige stem die 21 pond aankwam, de kleine, blonde „Bela van de Stuut," de pittige „Julica van Sjoerd," „Attilla van Aagt Ballap" en „Hertzeke uit de pastorie," die een zee van tranen stortte by het af scheid van het dorp, waarin zy en allen zoveel liefde ondervonden van iedereen, omdat ze zelf waren kinderen om „groot van te houden," zoals dc Volendammer dat zegt, en daarom viel het dorpse „genacht" zo zwaar te zeggèn. Iff rede uit te spreken, welke evenwel niet doorkwam. Eerst zeven minuten na half acht was spreker verstaanbaar voor de luisteraars en begon hij wederom met zijn toespraak, welke uiteraard om kwart voor acht niet geheel beëindigd was. Op dat tijdstip werd de heer Wei ter uitgeschakeld. Onmiddellijk na de mislukte uitzen ding heeft de heer Weiter gelijkluiden de protesttelegrammen gezonden naar de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, dr. J. J. Gielen, de voorzitter van de Radioraad, prof. Ger- brandy en de voorzitter van de Katho lieke Radio-Omroep, prof. Kors. De telegrammen luiden: „Ik protesteer ten krachtigste tegen afbreking van mijn radio-rede, nadat deze buiten mijn schuld zeven minu ten was onderbroken door een zoge naamde technische storing. In verzoek dringend in de gelegen heid te worden gesteld op hetzelfde uur van een andere dag mijn rede volledig uit te spreken". WELTER. Volgens de radiopost in Hilversum, een speciaal P.T.T.-instituut waarover de verbinding loopt tussen de studio's in Den Haag en Hilversum, was deze verbinding prima in orde. De storing zou dus of in de Haagse studio of in die van Hilversum gelegen hebben. De „Heerenduinen" te IJmuiden hebben in de verkennerswereld een vertrouwde klank gekregen. Van ver uit de omtrek trekken wekeiyks grote en kleine groepen voortrek kers, verkenners en welpen naar dit prachtig bos- en duinterrein, dat ge heel voor de R.K. Verkennerij is ge reserveerd. Ideaal gelegen nabij IJmuiden-Oost is dit stuk zuivere natuur met zijn talloze mogelijkheden voor sport en spel bij uit stek geschikt voor kamp en bivak en de Zondagen, dat er zich duizend en meer jonge mensen bekwamen in tal van vaardigheden, zijn geen zeldzaamheid. De districtsraad van Haarlem had moeilijk een betere keus kunnen maken voor de jaarlijkse rimboejacht van de welpen, die dit jaar onder de titel „Een boeren-bruiloft" werd gehouden. Zondagmorgen ruim half tien vertrok uit Haarlem een axtra trein met welpen en akela's en toen zich op het station IJmuiden-Oost de deelnemers uit Bloe- mendaal en Santpoort bij hen hadden gevoegd, trok een vrolijke groep van 600 welpen met tal van akela's, tezamen ongeveer dertig horden van het district Haarlem, naar het kampterrein om in de vrije natuur een echte boeren-brui loft te vieren. Om half elf gingen de Nederlandse driekleur en de wolvenvlag in de mast en schalde het uit 600 kelen „Akela, wij doen ons best" en dan van de Wontolla M. Voss, de districts-leidster „Djib" (Doe je best) en het antwoord „Wij dob" (Wij doen ons best). De inspectie is een\ onontbeerlijk onderdeel van elk kamp en stram in de houding doorston den de jonge wolven de keurende blik ken van akela's en van districtscommis saris B. Nooy. Hiermede was het welpenritueel ten einde en wie een half uur later het kamp betrad kon geen welp meer te rugvinden. Vliegensvlug gingen allen zich, elk in hun eigen horde, verkleden en toen om half twaalf het défilé be gon, waren er 600 boeren en boerinnen in zakformaat. Bij de ene groep had de fantasie meer tot de verbeelding gespro ken dan bij de andere, maar de gehele stoet bood een kleurrijk en aardig ge heel. Er waren enige bruidsparen en Verwachting tot Dinsdagavond: Vanavond en vannacht tijdelijk enige lichte regen. Morgen overdag half tot zwaar bewolkt, doch over wegend droog weer. Matige tot vrij krachtige wind tnssen Zuid en West. Vry koel. Zon: 4.20 21.04. Maan: 22.36 4.27. (Van onze correspondent aan de R.K. Universiteit) Zaterdag was een feestdag voor de R. K. Universiteit te N«megen. Vroljjk wapperden de vlaggen van de univer siteitsgebouwen bü gelegenheid van de plechtige opening van het nieuwe ge bouw aan de Berg en Dalseweg. Talrij ke autoriteiten, professoren en studen ten waren voor deze gelegenheid in het nieuwe gebouw bijeengekomen. Mgr. dr. J. Hanssen, bisschop-coadjutor van Roermond, verrichtte de inzegening. De president-curator, dr. W. A. Boe- kelman, memoreerde in een toespraak de totstandkoming van dit gebouw. Toen het in- 1946 werd aangekocht, was het niet veel meer dan een ruïne. Het werd geheel herbouwd en sterk uitgebreid, zo dat het terecht als een nieuw gebouw beschouwd kan worden. Het zal tot huis vesting dienen aan de instituten voor psychologie onder leiding van prof. Rut ten, psycho-pathologie en neuro-physi- ologie onder leiding van prof. Prick en dan 1 z. L voor paedagogie. Zwaar werd de universiteit door de oorlog getroffen. Met energie werd het herstel ter hand genomen. En van de resultaten daarvan op het eind van het 24ste jaar van haar bestaan is de ope ning van dit nieuwe gebouw, dat wer kelijk een modelinrichting genoemd mag worden. Mgr. Hanssen was verheugd by deze plechtige gelegenheid voor het eerst officieel met de universiteit kennis te maken. De resultaten van de weten- schappeiyke onderzoekingen op het ge bied van de psyche van de mens kun nen een onschatbaar belang zijn voor Zaterdagavond om elf uur kregen een Pool en een Belg op een bal te Eysden ruzie om een Nederlands meisje. Toen de twee wachtmeesters der politie De Wit en Kraft tussenbeide wilden ko men, trachtten enige andere Polen hun landgenoot te ontzetten. De politie werd zodanig in moeilijkheden gebracht, dat zij eerst van de gummistok gebruik maakte en daarna een waarschuwings schot loste. De politiemannen zagen kans om versterking te vragen, maar voordat deze ter plaatse was, drongen de Polen opnieuw op, tengevolge waar van de politiemannen genoodzaakt wa ren, van hun vuurwapens gebruik te maken. De Pool K. werd door een van de geloste schoten in het hoofd getrof fen en overleed tijdens het vervoer naar het ziekenhuis te Maastricht. De wachtmeester Op de Ven en een mare chaussee, die assistentie kwamen verle nen, werden bij het betreden van de balzaal ook door enige Polen, aange vallen, waarbij Op de Ven met een stoel zodanig op het hoofd werd geslagen, dat hij met een schedelbasisfractuur naar het ziekenhuis te Maastricht moest worden overgebracht. Zondagmorgen omstreeks half elf is hij daar overle den. Dit slachtoffer was dertig jaar oud, gehuwd en vader van één kind. De Officier van Justitie te Maas tricht en de districtscommandant van de Rijkspolitie majoor Oor hebben een onderzoek ingesteld en naar wij verne men zijn al enige arrestaties verricht. de Kerk. Priesters moeten immers vaak psycholoog en psychiator tegelqk zyn. Monseigneur waarschuwde echter, dat steeds de eerbied voor de persoon in acht genomen worde. Onder leiding van de hoogleraren Rut ten en Prick werd vervolgens een rond gang door het gebouw gemaakt en ver schillende demonstraties gegeven. Dit imposante gebouw met zijn witte gevel is het eerste grote gebouw, dat sinds de oorlog in Nijmegen is klaar gekomen. Uitwendig en inwendig zeer modern uitgevoerd is het tevens voorzien van de meest moderne instrumenten, waaron der zeer vele Amerikaanse, welke ver kregen zijn uit een gift, welke de Rocke feller-Foundation na de bevrijding aan ieder der Nederlandse universiteiten heeft geschonken. In het gebouw zul len enkele gebrandschilderde ramen, ontworpen door Hans Teeselink, wor den aangebracht, welke geschonken zijn door de firma's De Gruyter uit 's Her togenbosch. Mignot en De Block uit Eindhoven, Taminiau uit Eist en Douwe Egberts uit Utrecht. Een tweetal van die ramen, voorstellende Maria als de Sedes Sapientiae, bevinden zich reeds op hun plaats. In dierenhokken, welke achter in de tuin zijn geplaatst, zullen de proefdieren, die prof. Prick zal be nutten bij zijn onderzoekingen, een zeer riant verblijf vinden. De SOBSI (centrale arbeidersorga nisatie in de republiek Indonesië) heeft bekend gemaakt dat zij ten behoeve van de plantage-arbeiders is gaan onderhandelen met het republi keinse ministerie van economische za ken. De textielraad van de republiek heeft zich namelijk niets aangetrokken van de eisen der arbeiders, die hogere lonen en regelmatige rijst- en kleding- rantsoenen gevraagd hebben. Daar de arbeiders geen bevredigend antwoord kregen hebben zy zo nu en dan een sit-down-staking gehouden en tweemaal gedreigd de steun van andere, vakverenigingen in te roepen om een algemene staking te beginnen. Door de tussenkomst van de SOBSI is het ge schil verscherpt. Het rep. ministerie moet het thans opnemen tegen de pres sie van de 1.000.000 leden van deze vak bond. In het Sint Jozef-ziekenhuis te Maas tricht is Zaterdag, na een langdurige ziekte, in de ouderdom van 74 jaar overleden mr. dr. N. J. L. Brantjes, oud-gouverneur van Curacao. Hij was ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, commandeur in de Orde van de H. Gregorius de Grote en comman deur in de Orde van Simon Bolivar. Gedachten moet men vatten in woorden, zoals men diamanten vat in goud. een horde had zelfs zijn burgemeester in vol ornaat en de eerbiedwaardige pastoor meegebracht. Vele boerinnen waren zo natuurgetrouw, dat men twij felde of dit nu wel uitsluitend jongens waren. De akela's deden ook mee in de verkleedpartij en horde voor horde de fileerden allen voor de leiding en de jury. Tot 's middags drie uur hield iedere horde in eigen verband zijn bivak, dat eveneens door de jury werd beoordeeld. Het grootste evenement van een kamp dag is de sluiting met een kampvuur. De boeren-bruiloft-gedachte bleek echter zo gelukkig te zijn geweest, dat de districts leiding besloot deze rimboejacht ook all boerenbruiloft te doen eindigen. Was 's morgens districtsaalmoezenier B. J. de Bot reeds aanwezig, in de middag kwamen verschillende andere aalmoeze niers eveneens kijken, hoe hun jongens het maakten. En wat waren zij gelukkig, toen hun aalmoezenier ook een boeren- petje opzette en zo oók een echte gast op de boeren-bruiloft was. Om drie uur verzamelden alle horden zich tegen een heuvel om te kijken naar de boerendansen en andere stukjes, die elke horde voor de anderen had ingestu deerd. Hopman Vahrmeier als boer Drikus reeg alles komisch aaneen en toen ten slotte roggebrood met kaas werd rond gedeeld, was het festijn compleet. Veel te gauw was het vier uur, Maar ook het slot was van belang, want de uit slag van het werk van de jury werd met spanning tegemoet gezien. Deze uitslag luidde tenslotte: 1. Raphaël I van de parochie H.H. Eli sabeth en Barbara uit Haarlem; 2. Lauren- tius I uit Bloemendaal; 3. Raphaël II eveneens St. Elisabeth en Barbara uit Haarlem. De prijzen, bestaande uit een echte boe- renpet en boerendas, een klomp en een pijp, komen in de resp. hordenholen te hangen als een trophee van deze boeren bruiloft. Alle deelnemend^ horden ont vingen tevens een herinneringsleertje. Wontolla M. Voss en haar wakkere as sistenten waren na afloop van mening, dat het een beetje rommelig was geweest. WMj zijn er echter van overtuigd, dat deze 600 jonge mensen hebben genoten van deze mooie buitendag, die zeker ook nuttig is geweest. De vermeende „rommeligheid" zal wel te wijten zijn aan het feit, dat de welpen nu eens niet in hun keurige uni formen, maar in deze bonte boerenkledij rondliepen, iets wat de leidsters van hun jongens niet gewend zijn. Niet alleen de welpen van het district Haarlem zijn Zondag naar de Heeren duinen getrokken, maar ook tal van ver kennerspatrouilles hebben er van Zaterdag op Zondag gekampeerd, om deel te nemen aan de districts-patrouille-wedstrijd Gold- rush 1948. De spoorzoekers waren goud zoekers geworden en het onweer met de daarop volgende stortbui in de prille Zon dagmorgen vermochten niet de goede stemming te bederven. Het is voor de ver kenners een spannende dag geworden voor spoorzoeken. Bij de ouderen werd de Spechten-pa trouille van de speurders van de Raphaël- groep te Haarlem no. 1; no. 2 de Eek hoorns van de woudloperstroep van de Tarcisiusgroep te Haarlem en no. 3 de Haviken van de trappers van de Bavp- groep te Haarlem. Bij de jongeren werd de Meeuwen-pa trouille van de springbokken-troep van de Tarcisiusgroep no. 1; no. 2 de Zwaluwen van de Pieter Maritztroep van de Paschalis Baylongroep te Heemstede en no. 3 de Ek sters van de Mentanatroep van de St, Franciscusgroep te Haarlem. Minister Gielen heeft in een radio rede nogmaals het doel van Anjerdag 1948 steun aan het Prins Bemhard Fonds uiteengezet. Dit fonds steunt iedere vorm van Nederlandse cultuur- arbeid, van welke richting of gezind heid ook, waar dit nodig mocht blijken. Wetenshcap, kunst jeugd, volks ontwikkeling, overzeese gebiedsdelen en buitenland zijn de onderafde lingen van de werkzaamheid van het Prins Bernhard Fonds. Hieron der vallen bijdragen voor laboratoria, bibliotheken, muziekverenigingen, stu dentenverenigingen, letterkundige clubs, kortom alles, wat het leven kleur warmte, schponheid, waarde en inhoud geeft. Van het materiële alleen kunnen wij niet leven, wij hebben dingen van ideële aard even nodig als brood. En de instellingen, die ons dit brengen de mannen en vrouwen, die met hun talen ten woekeren, hieraan hun tijd en moeite geven, moeten geholpen worden. Het Prins Bernhard Fonds brengt die hulp, maar het kan dit uitsluitend met ons aller steun. Anjerdag is behalve een dag van blijd schap, de dag van offervaardigheid. Het zal u vreugde geven, wanneer u voor u zelf iets nalaat, om daardoor anderen te kunnen helpen. Stelt deze daad van gemeenschapszin. Toont, dat gij trots zijt op wat ons land en do Overzeese Gebiedsdelen bijdragen aan onze cultu rele schatten d.w.z. aan de geestelijke weerbaarheid van ons volk, aldus mi- nister Gielen. Dat ook het prinselijk gezin de steun-actie voor de UNAC een zeer goed hart toedraagt, bleek Zaterdag middag nog eens,'toen onder aanwezig heid van hèt prinselijk gezin de drie jonge prinsesjes Beatrix, Irene en Mar griet, als leerlingen van de ballet school van de danseres Gabrielle Des- trée, deelnamen aan een ballet-uitvoe- ring, welke ten bate van de UNAC werd gegeven in „Ons Gebouw" te Hilversum. De middag begon met een openbare les, waaraan de zusjes Cissy van Dijk in de kleuterklas en Emmie en Mientje van Dijk in de kinderklas deelnamen. De Van Dijkjes waren de schuilnamen voor de prinsesjes, die later ook op traden in een fantasiesprookje „Wol- kine" op muziek van Schumatln. In de kinderklas vervulde Beatrix een dub belrol, zij danste eerst als „wolk" en later als aanstellerige dame, terwijl Irene een verlegen meisje uitbeeldde. Margriet gaf haar aandeel in het kleu terklasje. De Prinses-Regentes woonde de gehele uitvoering bij. In de gang van het hoofdgebouw van de Technische Hogeschool te Delft zal een monument worden opgericht ter nagedachtenis aan de in de oorlog ge vallen studenten en docenten. Het ont werp is van prof. L. O. Wenckelbach.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1