Maatregelen van de Sovjets gelden
ook voor Groot-Berlijn
Tussen Dewey en Taft gaat
Militair overleg
met Amerika
Haarlemse Sportweek 1948
De opbouw
j
Verbitterde strijd over economische
controle van de stad te wachten
Stassen heeft klaarblijkelijk terrein
verloren
Prominente figuren
nemen deel
England-spiel werk van Oberst Giskes
Schreieder wist wat hun
HEVIGE GEVECHTEN TUSSEN IRGOEN
EN HET LEGER VAN ISRAEL
Aankomst van schip met wapenen
de oorzaak van de botsing
Mittovos 1948
M'
Geldsanering in Russische zone afgekondigd
DUITSERS MET ZWARE
STRAFFEN BEDREIGD
KANSEN VOOR SENATOR
VANDENBERG GESTEGEN
Op Malakka zal de rust
terugkeren
INDIA NIET LANGER
EEN KEIZERRIJK
Na de commando-wisseling werden de gedropte
agenten naar Duitse kampen overgebracht
daar wachtte
Het weer
REGERING VAN ISRAEL
DREIGT MET AFTREDEN
Agenda-commissie
op dood punt
K.M.B. BOEKT SUCCES
Radio-toespraak van
deken Kuilman
Tot hoofd en hart
I E<
WOENSDAG 23 JUNI 1948
72ste JAARGANG No. 24184
Belastinghervorming
Door vertegenwoordigers van
landen van pact van Brussel
Strenger maatregelen tegen
de terroristen aangekondigd
Koning George doet afstand
van de titel
MAJOOR DE GRAAF CONTRA SCHREIEDER
Compromisvoorstel
hinderpaal
Verkiezingen vertrouwens
mannen in de mijnen
Attracties op Zaterdagavonc
Schoolblad
Pabliekrechtelgke Bedrijfsorganisatie
(Vervolg op pag. 3)
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
Directeur: J. J. W. Boerrioter.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miHImeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 1é cents per m.m.-boogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentidn eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Nadat de geallieerde opperbevelhebbers in Dnitsland Dinsdagavond zonder
overeenstemming te bereiken besprekingen hadden gevoerd over de munther
vorming in Duitsland, heeft maarschalk Sokolofsky, de Russische opperbevel
hebber, Dinsdagavond de Britse opperbevelhebber, generaal Robertson, in een
brief medegedeeld, dat de Sovjet-autoriteiten zich genoodzaakt hebben gezien
over te gaan tot een geldsanering in de Sovjet-zone van Duitsland met inbe
grip van Groot-Berlijn, als gevolg van de afzonderlijke geldsanering in West-
Duitsland. Deze maatregel, aldus Sokolofsky, moest genomen worden om de
Sovjet-zone en Berlijn voor chaos te behoeden.
In zijn brief zegt maarschalk Sokolofsky voorts, dat hij hoopt, dat aan de
uitvoering der Sovjet-geldsanering in de Britse sector van Berlijn geen belet
selen in de weg zullen worden gelegd.
den tot een bedrag van honderd mark
a pari en van honderd tot duizend mark
in een verhouding van 51.
Men verwacht, dat het gemeentebe
stuur van Berlijn van de Westelijke
commandanten order zal ontvangen do
Russische orders, voorzover deze de
Westelijke sectoren betreffen, te igno
reren.
Sokolofsky voegt er aan toe, dat er
geen nieuw bankpapier beschikbaar is,
aangezien de Sovjet-autoriteiten het
moreel en politiek niet verantwoord
hadden geacht een afzonderlijke geld
sanering in de Sovjet-zone voor te be
reiden. Er zullen stempels op de rijks-
marken worden gezet.
De Amerikaanse generaal Lucius
Clay en de Franse generaal Pierre Koe-
nig hebben gelijkluidende brieven ont
vangen.
Verder werd meegedeeld, dat de her
vorming op 24 Juni ingaat en dat de
26ste de circulatie van alle Reichsmar-
ken, Renten- en geallieerde marken
stopgezet zal worden. Elke overtreding
zal door de Russische autoriteiten ge
straft worden.
Wat de koers voor de oude en nieuwe
marken zal zijn werd niet bekend ge
maakt.
Er werd nog geen commentaar van
de Westelijke mogendheden bekend ge
maakt. Verwacht wordt echter, dat zij
zich hardnekkig zullen verzetten tegep
de stap van de Russen en dat zij hun
eigen nieuwe geld in de Westelijke zo
nes van Berlijn zullen invoeren en dat
een verbitterde strijd over de economi
sche controle van de stad gevoerd zal
worden.
De oude bankbiljetten zullen tussen
Donderdag en Maandag aanstaande
kunnen worden omgewisseld. Maximaal
70 mark zal a pari worden omgewisseld.
Spaargelden zullen omgewisseld wor-
De Russen bedreigen de Duitsers, die
weigeren het geld aan te nemen, met
zware straffen. Verwacht mag worden,
dat de Westelijke mogendheden van hun
kant, eveneens strenge orders zullen
uitvaardigen, zodat de Duitsers, wat zij
ook doen. door een van beide partijen
veroordeeld zullen worden.
Van gezaghebbende zijde wordt mee
gedeeld, dat de Westelijke mogendhe
den geen bezwaren opperden tegen de
technische details van de Russische her'
vorming, maar dat zij zich verzetten
tegen de Russische interpretatie, dat
Berlijn deel uitmaakt van de Sovjet-
Russische zone en dus alleen aan de
Russische voorschriften te gehoorzamen
heeft.
In een brief aan de loco-burgemees
ter van Berlijn, Louise Schroder, schrijft
Sokolofsky voorts, dat het oude geid
„in de Sovjet-zone en Groot-Berlijn" ge
heel uit de circulatie zal zijn genomen.
In de brief aan mevrouw Schroder
staat voorts: „Deze maatregelen zijn
noodzakelijk, daar Berlijn in de Sovjet
zone ligt en er economisch deel van
uitmaakt. Voortaan zal in Berlijn geen
ander geld circuleren dan dat der Sov
jet-bezettingszone. Elke inbreuk hierop
zal geëigende tegenmaatregelen van de
zijde der militaire autoriteiten ten ge
volge hebben.
Teneinde geldsmokkel te voorkomen
Na heftige discussies, over de onder
delen, die betrekking hebben op de
buitenlandse politiek, heeft de conven
tie der Amerikaanse republikeinse
partij, welke in Philadelphia bijeen is,
Dinsdag het door de resolutie-commis
sie opgestelde verkiezingsprogramma
aanvaard.
Het program is sterk internationaal
gekleurd.
Er wordt in verklaard dat „wij bin
nen de voorzichtige grenzen van ons
eigen economisch welzijn moeten sa
menwerken op de oasis van zelfvoor
ziening en wederzijdse hulpverlening
ten einde andere vredelievende naties
bij te staan in hun pogingen hun eco
nomische onafhankelijkheid, hun recht
op een menswaardig bestaan en hun
principiële vrijheden te herwinnen' In
het program wordt gepleit voor steun
aan de UNO. Voorts stelt het een poli
tiek in het vooruitzicht welke er op
is gericht misverstanden te vermijden
welke doorgaans oorlogen tot gevolg
hebben. .Volgens het program moet de
republikeinse partij steun geven aan
een systeem van „wederzijdse handel",
internationale handelsbetrekkingen aan
moedigen en bevorderen en te allen
tijde de eigen industrie en landbouw
beschermen.
Met betrekking tot Israël wordt in
het program gezegd: „In overeenstem
ming met letter en geest van het UNO-
handvest vragen wij voor Israël vol
ledige erkenning, vaststelling van de
grenzen zoals die door de UNO zijn
bepaald en hulp bij de opbouw van zijn
economische positie".
In het program werd ook ruime aan
dacht geschonken aan de strijd tegen
het communisme: „Wij ijveren voor in
grijpende verscherping van de bestaan
de anti-communistische wetten en het
indienen van nieuwe ontwerpen tel
kens wanneer het nodig zal blijken de
verraderlijke activiteit van de commu
nisten tegen te gaan en hun te beletten
hun doel een door buitenlandse
machten gecontroleerde goddeloze dic
tatuur in te stellen uiteindelijk te
bereiken".
Andere programpunten zijn: verster
king van de Amerikaanse defensie: een
landbouwplan op lange termijn met als
doel verbetering van de grond en
handhaving van de prijzen van land
bouwproducten op een redelijk peil;
strijd tegen inflatie en hoge prijzen;
economische inrichting van het rege
ringsapparaat; handhaving van de Taft-
Hartley wet (ter beperking van het
stakingsrecht); herzeniing en uitbrei
ding van de sociale voorzieningen.
Het aannemen van dit program met
zijn sterk internationalistisch getinte
richtlijnen op het gebied van de bui
tenlandse politiek betekent een niet
te onderschatten succes voor senator
Vandenberg. Zijn kansen, uiteindelijk
toch candidaat te worden gesteld
voor het presidentschap in geval geen
der andere candidaten een meerder
heid kan krijgen, zijn er door toege
nomen.
Gedurende een debat van niet min
der dan acht uren hebben de tegen
standers van Vandenberg's politiek
zich tegen het program verzet. Hun
tegenstand heeft echter niet mogen
baten.
Naarmate de tijd voor de eerste ver
kiezingen naderde, legden de adspirant-
Candidaten zich er achter de schermen
meer en meer op toe op het laatste
ogenblik nog te trachten hun aanhang
te vergroten. Voor zover thans bekend
is zal de eerste candidaatstelling he
denavond beginnen.
Dewey zag vandaag zijn aanhangers-
groep vergroot toen de delegatie uit
Arizona mededeelde Woensdag zijn
candidatuur te zullen steunen.
De supporters van Taft gaven toe,
dat het in de strijd om de nominatie
tussen Dewey en Taft hard tegen hard
zal gaan. Stassen heeft klaarblijkelijk
terrein verloren. Hij deelde echter aan
de pers mede, dat hij niet bereid zou
zijn een candidatuur voor het vice-pre-
sidentschap te aanvaarden.
Een poging van de aanhangers van
Taft, de beslissing tot toelating van de
16 Dewey-gezinde gedelegeerden uit
Georgia, welke was genomen door de
geloofsbrieven-commissie, ongeldig te.
doen verklaren, mislukte.
Ook vandaag werden er tal van
speeches afgestoken, waarin het ver
trouwen in een republikeinse overwin
ning in November werd uitgesproken.
Een van de voornaamste sprekers was
Senator Kenneth Whefry, die er bij de
conventie op aandrong, een candidaat
te kiezen die zeker het Witte Huis voor
de republikeinse partij open zou stellen.
Joseph Martin, de voorzitter van het-
Huis van Afgevaardigden, is tot per
manent voorzitter van de republikeinse
conventie voor dit jaar gekozen.
Een voorstel om de belangrijkste re
devoeringen te beperken tot een kwar
tier en de minder belangrijke tot vijf
a tien minuten werd aanvaard.
hebben de Sovjet-autoriteiten alle trein
verkeer op de lijnen door de Harz stop
gezet in het gebied tussen Wernigerode
(Sovjet-zone) en Nordhausen en Stapel
burg (Britse zone). Als verdere voor
zorgsmaatregel is alle bus- en rijtuig-
verkeer eveneens stop gezet.
Brits-Amerikaanse post-autoriteiten
hebben medegedeeld, dat er geen post-
wagons meer van de Westelijke zones
naar de Sovjet-zone gezonden kunnen
worden, naar aanleiding van een Russi
sche weigering om tijdens het afgelopen
week-einde 70 postwagons bij Helm-
stedt, de grensplaats tussen de Britse en
de Sovjet-zone. binnen te laten. De stap
der Sovjet-autoriteiten was kennelijk
gericht tegen het smokkelen van geld,
zo voegden zij er aan toe.
De Westelijke bczettingsautoriteiten
hebben voor West-Duitsland een belas
tingverlaging aangekondigd.
Uit Duitse bron wordt vernomen, dat
de Franse bezetters pas na zware druk
van Amerikanen en Engelsen hebben
besloten de belastingverlaging ook in
hun zone toe te passen.
De belastingverlaging wordt een nood
zakelijke voorwaarde geacht voor het
welslagen van de munthervorming.
De belasting op eigendommen en op
ondernemers zal verlaagd worden. De
verlaging van de inkomstenbelasting
wordt gemiddeld op een derde geraamd.
De mensen met de kleinste inkomens
zullen er het grootste profijt van trek
ken. De belasting op eigendommen
werd vrijwel gehalveerd, terwijl de on
dernemersbelasting met 10 pet. en de
accijnzen op tabak met een derde ver
laagd werden.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft gisteren medegedeeld, dat mo
menteel overwogen wordt binnenkort
te Washington een bespreking te hou
den tussen vertegenwoordigers van de
landen van het Pact van Brussel en de
V.S. over politieke en militaire samen
werking tussen de vijf landen en de
V.S. Engeland zou, aldus de woord
voerder, deze conferentie zo spoedig
mogelijk gehouden willen zien.
Deze besprekingen, die de volgende
stap zullen zijn ter voorbereiding van
de Amerikaanse gewapende hulp aan
de West-Europese alliantie, zullen een
„zeer wijd veld" bestrijken, aldus de
woordvoerder. De onderhandelingen
zullen waarschijnlijk tot directe stafbe
sprekingen tussen de militaire deskun
digen van de V.S. en de verdragsianden
leiden.
De woordvoerder zei, dat aan de be
sprekingen een bijeenkomst van de vijf
ministers van Buitenlandse Zaken van
de West-Europese Unie zou vooraf gaan
op een tijd en een plaats, die later in
de week bekend gemaakt zouden wor
den.
In officiële kringen te Pariijs werd
vandaag gezegd, dat de ministers van
Buitenlandse Zaken der vijf Westelijke
mogendheden op 20 Juli in Den Haag
zullen bijeenkomen ter bestudering van
de gemeenschappelijke behoeften op
militair en strategisch gebied.
De Britse minister van Koloniën,
Arthur Chreech Jones, heeft voor een
deputatie van planters, mjj-eigenaren,
bankiers, levensverzekering- en handel
maatschappijen op Malakka te kennen
gegeven, dat Groot-Brittannië zal zor
gen voor uitrusting en „doelmatige
machtsmiddelen" om „het vertrouwen
en de veiligheid te herstellen tegenover
de huidige uitbarsting van terrorisme
en geweld op Malakka.
Jones verzekerde, dat de Britse rege
ring vastbesloten was „de grondoorzaak
van het kwaad uit te roeien." De hoge
Commissaris zal alle nodige volmachten
krijgen.
De deputatie deelde mede, dat „de
huidige moordovervallen en intimidatie
een onderdeel zijn van een welgeorga-
niseerd plan om de regeringsmacht-om
ver te werpen en dat ze absoluut niet
samenhangen met ontevredenheid van
de arbeiders over de arbeidsvoorwaar
den."
Twaalfhonderd Amsterdammertjes van
de Eilanden waren gisteren de gast van
de politie. Per boot werd een reis naar
IJmuiden gemaakt, waar de dienaren
van de H. Hermandad een voetbalwed
strijd tegen de jongens speelden, zonder
de bal af te pakken. Op het strand werd
druk gespeeld en de agenten hadden
zelden een zwaardere' dienst.
De Britse koning heeft bij proclama
tie in de „London Gazette" doen be
kend maken, dat hij afstand doet van
de titel „Keizer van India." Dis is een
gevolg van de overdracht der regering
over India en Pakistan aan de bevol
king van,die landen zelf. Het is inmid
dels nog altijd onzeker of beide staten
lid van het Brits Imperium zullen
blijven.
In Hongarije werd een processie, die
te Gellertberg uit de kerk kwam, door
de politie met pantserwagens weer te
ruggedrongen. Alle staatsambtenaren,
die in de processie werden ontdekt, kre
gen onmiddellijk ontslag. Twee andere
processies werden door de politie ge
stoord.
Dit jaar is het tien jaar geleden, dat
het initiatief genomen werd in Haar
lem een Sportweek te houden. Het suc
ces was TrO groot, dat het voorbeeld in
andere plaatsen werd overgenomen. Het
uitvoerende comité van de Haarlemse
Sportweek is gereed gekomen met het
programma voor 1948, dat weer een
groot aantal wedstrijden en demon
straties bevat. Sporten, welke in de
afgelopen jaren niet op het program
ma gestaan hebben, zuilen te zien zijn
en bekende figuren uit het Nederlandse
sportleven zullen naar Haarlem komen,
om aan de wedstrijden deel te nemen.
Daarbij is ook de candidatenploeg
zwemmen voor de Olympische Spelen;
boksers en wielrenners, die in aanmer
king komen, om naar Londen te worden
uitgezonden, zullen zich in de verschillen
de wedstrijden doen gelden.
De optocht, welke Zaterdagavond ter in
leiding gehouden wordt, zal in zijn geheel
in het centrum te zien zijn. Van twee
punten uit trekken de sportbeoefenaars
(sters) naar de Grote Markt op. Het plan,
om ook in Haarlem-Oost en -West te
laten beginnen, heeft men moeten laten
vallen. Om half zeven vertrekt een groep
van het Santpoorterplein én een groep
van de Dreef. Op de Grote Markt komen
In een onderhoud met een verslagge
ver van het A.N.P. heeft majoor K. de
Graaf, voormalig commandant van het
continentaal detachement B. B. O., ver
klaard, dat Schreieder's lezing over zijn
eigen rol in het England-Spiel niet juist
is.
Het England-Spiel werd niet door
Schreieder „gespeeld", maar door Oberst
Leutnant Hermann Giskes.
Giskes maakte de plannen en leidde
de uitvoering ervan. Schreider deed
niet veel meer dan by de, door Giskes
aangekondigde, droppings van agenten
aanwezig zijn en arrestaties verrichten.
De goede behandeling van gevangen
genomen agenten geschiedde dan geheel
door toedoen van Giskes. Deze behande
ling veranderde echter, nadat Canaris,
leider der Duitse contra-spionnage, uit
zijn functie ontheven was, voornamelijk
omdat Berlijn wist, dat hij behoorde tot
een groep officieren, waarvan een ge
deelte betrokken was bij een samenzwe
ring tegen Hitier. Dat Giskes ook deel
uitmaakte van het complot kon niet be
wezen worden. Men ontnam hem echter
zijn leidende functie en droeg aan
Schreider voortaan de. supervisie op
Majoor De Graaf verklaarde, dat het
aan deze commando-wisseling te wijten
was, dat de agenten uit Haaren naar
Duitse concentratiekampen werden over
gebracht.
Schreieder heeft hen daar enige
malen bezocht en kon weten, dat zij
in die kampen werden doodgemar
teld. In dit geval kan hij zich niet
beroepen op een bevel uit Berlijn,
want als er een bevel tot wegvoe
ring naar Duitsland zou zijn uitge
gaan, had Schreieder altijd kunnen
zeggen, dat de agenten belangrijk
voor de Wehrmacht waren en niet
konden worden gemist.
Majoor De Graaf wees er verder op,
dat het England-Spiel reeds in No
vember 1943 beëindigd was. Wanneer
Schreieder als einddatum April 1944
noemt, doet hij dit slechts om te kun
nen beweren, dat hij, na in November
'43 Giskes te zijn opgevolgd, zelf ook
een leidende rol in het England-Spiel
gespeeld heeft. Majoor De Graaf ver
klaarde nog, dat de veronderstelling, als
zou een onderzoek hebben uitgewezen,
dat een familielid van een met name ge
noemde Britse hoofdofficier in Neder
land voor de Duitsers gewerkt zou heb
ben, onjuist is. Rapporten inzake het
England-Spiel heeft majoor De Graaf
ruim twee jaar geleden aan de bevoegde
overheidsinstanties overhandigd.
Zoals wij in een deel van onze oplage
van gisteren nog meldden, is de aan
komst van een schip met wapens voor
de Joodse verzetsorganisatie Irgoen Zwai
Leoemi voor de rede van de Joodse
haven Nathanya, de oorzaak geworden
van een ernstige botsing tussen het le
ger van Israëi en de Irgoen. De rege
ring van Israël beschouwde het aan
land brengen van de wapens als een
schending van de wapenstilstand, doch
de Irgoen wilde de bevelen der rege
ring niet gehoorzamen en sloeg aan het
muiten. Het kwam tot hevige gevech
ten tussen leden van de Irgoen en de
soldaten van het regeringsleger, waar
bij aan beide zijden doden en gewon
den vielen. Het wapensehip, de Altalena.
werd dooi kustbatterijen beschoten.
Dinsdagavond laat vloog het schip in
brand. Inmiddels duurden de gevechten
op het strand van Nathanya nog voort,
terwijl ook in Tel Aviv en op de weg
tussen Haifa en Tel Aviv fed gevochten
werd tussen soldaten van het regerings
leger en de Irgoen.
Volgens de laatste berichten hebben
de Irgoentroepen de Israëlitische troe
pen van de Noordelijke zeekant van
Tel Aviv verdrongen. Laat in de avond
verminderde het vuren.
De laatste manschappen hebben het
schip in grote haast verlaten. De com
mandant van de Irgoen, de leider van
de gehele operatie, Menahem Beigin,
verliet het vaartuig als laatste.
Het garnizoen van Tel Aviv was Dins
dagavond paraat in afwachting van een
aanval door de Irgoen van het land uit.
De ontploffingen op het vaartuig voor
de kust nemen toe.
De regering van Israël vergadert thans
doorlopend in verband met het con
flict met de Irgoen.
De beide opperrabijnen van Tel-Aviv
hebben een bezoek gebracht aan pre
mier Ben Goerion en hebben hem aan
geboden al hun invloed aan te wenden
om een broederoorlog te vermijden.
Het leger is verzocht zich klaar te
houden om eventueel in het land in te
grijpen.
De minister van Binnenlandse Zaken
van Israël, Griinbaum, heeft zich tot
beide partijen gericht en dreigt, evenals
andere ministers, met ontslag, indien
geen accoord wordt bereikt.
Het leger van de UNO. Trygve Lie
neemt afscheid van enkele leden van
het politie-leger der V. N., waarvan
vijftig man naar Palestina zijn ver
trokken om Graaf Bernadotte behulp
zaam te zijn
Voor de 26ste maal heeft Gromyko
gisteren in de Veiligheidsraad zijn veto
uitgesproken. De raad had met 9 tegen
2 stemmen besloten tot opheffing van
de atoomenergiecommissie en verwijzing
van de gehele kwestie naar de Algemene
Vergadering der V.N.
Tegen stemden de Oekraïne en Rus
land, waarbij Gromyko aantekende, dat
zijn tegenstem als een veto moest wor
den beschouwd. De commissie blijft dus
officieel bestaan, doch is in feite opge
heven
Verwachting tot Donderdagavond:
Voor de kustgebieden: Overdrij
vende wolkenbanken doch over-
wegenfl droog weer. Langs de
Waddenkust tijdelijk nog vrij krach
tige, overigens meest matige wind
uit Noordelijke richtingen. Weinig
verandering in temperatuur.
Voor het binnenland: Vannacht
op vele plaatsen opklarend. Morgen
overdag weer wat toenemende be
wolking, doch vrijwel nergens buien
meer. Vannacht zwakke, morgen
overdag matige wind uit Noorde
lijke richtingen. Iets hogere tempe
raturen dan vandaag-
Zon op: 4.20. Onder: 21.04.
Maan op: 23.38. Onder: 6.37.
In de heden te Batavia gehouden
vergadering van de agendacommissie
kon geen oplossing worden bereikt
inzake het „dode punt", dat ontstaan
was, doordat op de voorlopige
agenda het Australisch-Amerikaanse
compromis-plan was geplaatst, waar
tegen de Nederlandse delegatie be
zwaren heeft gemaakt.
In een afzonderlijke bijeenkomst van
de leden van de C.v.G.D., kon men
evenmin tot overeenstemming op dit
punt komen. Coert Dubois was wegens
ziekte verhinderd de vergadering bij te
wonen. De commissie voor goede dien
sten verzocht tenslotte aan dg Neder
landers en republikeinen om pogingen
te doen de controverse op te heflen.
Op de onderscheidene mijnen zijn
verkiezingen gehouden voor de een
heidsvertrouwensmannen, die krachtens
het mijnstatuut moeten worden aange
wezen. De Katholieke Mijnwerkersbond
boekte goede resultaten, ondanks de
vermindering van het aantal vertrou
wensmannen. Zijn totaal bedroeg 453
tegen 432 in 1946. Deze cijfers spreken
meer wanneer men ze vergelijkt met
die van de overige bonden. Zo liep de
A. B. W, M. sterk terug: 85 (172 in '46).
De A. N. M. B. boekte: 11 (19). De
Prot. C. B. 10 (13) en de „Onbekenden'
72 (56). Intussen zijn de verkiezingen
voor de ringen, welke door deze ver
trouwensmannen worden gekozen, in
volle gang. Ook hier wordt een ver
schuiving naar dc Katholieke Mijnwer
kersbond verwacht.
de dames en heren bijeen, waarna de
Sportweek officieel geopend zal worden
door de burgemeester van Haarlem, mr.
P. O. F. M. Cremers. Na de toespraak
volgt een défilé langs de genodigden, die
zich voor het stadhuis zullen opstellen.
De stoet gaat verder door de Koning
straat, Gedempte Oude Gracht, Raaks,
Wilhelminastraat, Wilsonsplein, Raam,
singel, Grote Houtstraat, Gedempte Oude
Gracht (richting Spaarne), waarna zich
twee groepen zullen vormen.
Voor het eerst zal in een sportoptocht
gelet worden op de indruk, welke de ver
enigingen vestigen. Een jury, bestaande
uit de heren J. M. Berrevoets, F. Kramer
en Jac. van Maris, zal bepalen welke
groep de door het uitvoerend comité be
schikbaar gestelde prys (een wimpel) zal
ontvangen. De uitreiking zal geschieden
op de sluitingsavond op Zaterdag 3 Juli
Van half zeven af zullen dames van de
Kennemer Turnkring op de Grote Markt
onder leiding van de heer J. M, Berre
voets een demonstratie vlaggenzwaaien
geven. Dit nummer is in Arnhem met
succes uitgevoerd.
Na afloop van de optocht kan men zich
begeven naar de Nieuwe Groenmarkt,
waar een groep van vijf en twintig dames
en heren, onder leiding van de heer Henk
Ooms, een demonstratie rolschaatsen zal
geven. Dames zullen enkele dansen ten
beste geven en verder staan op het pro
gramma een afvalwedstrijd en 'n hockey
wedstrijd. In Den Haag trekt de röl-
schaatssport grote belangstelling. Voor
deze demonstratie zal veel animo bestaan
De Limburger W. J. Plum, die op 13
Juni in Valkenburg het kampioenschap op
de weg voor amateurs gewonnen heeft,
zal Dinsdagavond starten in de ronde
van Haarlem-Noord, welke door de HSV
,,De Kampioen" verzorgd wordt. Het is
de eerste maal, dat de kampioen in het
Westen uitkomt. Gemakkelijk zal hjj het
niet hebben, want Duyf, Grift en Van der
Plaat, die tot de prijswinnaars behoorden,
willen revanche nemen. Die gelegenheid
bestaat dan. De Haarlemse wielrenners,
die geen succes in Valkenburg konden
boeken, zijn eveneens van de partij. Gerrit
en Wim Voorting, P, Peters, Drost en
Groeneveld schr.even in. Enkele van de
hierboven genoemde renners maken een
goede kans naar Londen te gaan en aan
de wereldkampioenschappen deel te
nemen. De amateurs rijden 60 k.m. en de
nieuwelingen 30 k.m. In de laatste cate
gorie komen winnaars van wedstrijden
van 1848 uit. De start en de finish zijn
weer op de Delftlaan en gereden wordt
langs de Orionweg, tegelpad, en Mr. Jan
Gerritszlaan.
Over de radio-distributie heelt deken
Kuilman gisteravond de eerste opwek
king in een serie van zes radio-praatjes
voor het bezoeken van de Mittovos ge
houden. Het doel van de komende mis
sietentoonstelling, aldus de deken, kan
in drie punten worden samengevat:
1. Zij wil u laten zien, wat in de mis
sielanden gedaan is en gedaan wordt
voor de uitbreiding van Christus' Kerk.
2. Zij wil u wijzen op de plicht, welke
iedere katholiek heeft om daaraan zijn
medewerking te geven.
3. Zij wil u zeggen, op welke wijze die
medewerking gegeven kan worden.
Missionarissen van 16 Congregaties
zullen vertellen over de landstreken,
welke aan hun zorgen zijn toevertrouwd.
Zeker, Nederland wordt geprezen om
zijn .liefde voor het missiewerk, ver
klaarde de deken later, en in verhou
ding tot andere landen moeten wij met
dankbare trots zeggen, dat wij een voor
name plaats innemen tussen de volke
ren door onze ijver voor de uitbreiding
van Gods Rijk op aarde.
„Luisteraars, onderzoekt even uw ge
weten; bidt ge veel en vurig voor de
bekering van hen, die Christus en Zijn
Kerk nog niet kennen? En brengt ge
naar vermogen uw offer om het de mis
sionarissen mogelijk te maken het aller
noodzakelijkste aan te schaffen om met
succes "te kunnen werken aan het gees
telijk heil van duizenden, die aan hun
zorgen zijn toevertrouwd?"
De deken wees daarna op de drie pau
selijke missiegenootschappen en vroeg
tenslotte een gebed voor het welslagen
van de tentoonstelling.
De dames en heren, die zich gister
avond niet hebben gemeld ter vaststel
ling van data en uren van hun mede
werking, worden verzocht zich onmid
dellijk persoonlijk of schriftelijk te
melden bij Th. Hooy, Marnixplein 10.
Met een oplage van 5300 exemplaren
wordt op alle Katholieke scholen in
Haarlem en omstreken van de zesde
klasse af en op de middelbare scholen
een extra editie van de schoolbladen
ten behoeve van de Mittovos uit-
gegeven.
De redacties van „Primitiae" van
„Sancta Maria". „Tolle Lege" van het
Triniteitslyceum, „Rond de Koepel" van
het seminarie Hageveld in Heemstede
en „Eigen Stemmen" van St. Henricus
te Heemstede hebben een verenigde
redactievergadering gehouden en een
keurig verzorgd blad van 12 pagina s
het licht doen zien.
Er staan aardige bijdragen in dit
nummer, dat notabene in de dagen van
proefwerken en eindexamens is samen
gesteld. De gezamenlijke redacties
schrijven: „De pers is een machtig wa
pen, zelfs een schoolkrant. Er zijn lera
ren, die voor geen geld met een gele
stropdas naar school durven komen uit
vrees voor de snedige pen van een
schoolkrant-hoofdredacteur. De op
dracht is, dat iedere leerling drie per-
ii
et een goede bedrijfsorganisatie
bereikt men, dat alle nadelen van
individualistische aard, van
strijd- en machtsformeringen worden
uitgeschakeld en de organisatie van het
bedrijfsleven wordt gebracht uit de
sfeer van de macht in de sfeer van het
recht.
In gemeenschappelijk overleg met
alle betrokkenen zullen sociale en eco
nomische richtlijnen kunnen worden
getrokken, rekening houdende met de
aard van de mens en met de aard van
het bedrijf. De vakorganisaties, zowel
van werkgevers ais werknemers zullen
hun karakter van strijdorganisaties,
voor zover daarvan nog resten over
zijn. volledig moeten laten varen. Het
zullen vredesorganen moeten worden,
organen van vorming en scholing voor
het deskundig overleg in de bedrijfsor
ganen.
Een grote kracht van de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie ligt ook in de
openbaarheid. Alles wordt in gemeen
schappelijk overleg vastgesteld, zodat
niemand zich kan onttrekken aan ge
meenschappelijk genomen besluiten. De
bedrijfsgenoten behartigen het eigen
gemene belang binnen het kader van
het algemeen belang. Dat door het die
nen van het gemeenschappelijk be
drijfsbelang het eigen particuliere be
lang van een onderneming tevens is ge
baat, is een der goede gevolgen van het
op de juiste wijze vervullen van zijn
taak.
Om te zorgen, dat de belangen van
de consument voldoende gewaarborgd
zijn, zal het nodig zijn, dat de overheid
als bewaakster van het algemeen be
lang. toezicht houdt en zo nodig lei
ding geeft.
De Staat immers is er voor verant
woordelijk, dat, in het algemeen be
lang, de gehele sociale en de gehele
economische orde verzekerd zijn. Waar
uit spontane samenwerking der be
drijfsgenoten het economisch- en so
ciaal-juiste voortkomt, daar heeft de
Staat zich afzijdig te houden; waar de
orde door particuliere krachten ver
stoord wordt of slecht wordt gediend,
daar treedt hij op. Hij heeft dus nóch
uitsluitend de taak zich afzijdig te hou
den, nóch de taak steeds op te tre
den. Zijn taak is altijd tweevoudig: een
taak van ingrijpen, zowel als een taak
van onthouden.
Zodra de overheid van oordeel is, dat
een organisatie van bedrijfsgenoten
nuttig en voor het algemeen welzijn ge
wenst is. kan zij aan zulk een organi
satie publiekrechtelijk karakter verle
nen. Dit wil zeggen, dat deze bevoegd
heid krijgt, z.g. rechtsdwang aan te
wenden, n.L verordeningen te maken,
die voor allen bindend zijn en waarop
straffen kunnen worden gesteld, in ge
val van overtreding. Dit publiekrechte
lijk karakter, waardoor allen, die in een
bepaald bedrijf werkzaam zijn, automa
tisch onder de te stellen regelen val
len, kan men het beste vergelijken met
een provincie of gemeente, waarbij
iedere inwoner van zulk een provincie
of gemeente alleen door het feit, dat
hij daar woont, onder de provinciale
of gemeentelijke wet valt.
Dit publiekrechtelijk karakter is
noodzakelijk om te voorkomen, dat on-
verstandigen of onwilligen zich afzij
dig houden en aldus het algemeen be
lang grote schade zouden kunnen toe
brengen.
Omdat dus alleen op deze grondslag
het doel, dat met bedrijfsorganisatie
wordt beoogd, ten volle kan worden be
reikt, is het noodzakelijk hiertoe thans
zo spoedig mogelijk te komen, want wie
het doei wil, moet ook de middelen
willen.
Wil men bewust afstand doen van
machts- en strijdmethoden, met de er
kenning, dat hiermede het algemeen
belang niet is gediend, dan moet men
ook bewust de andere weg willen kie
zen, n.l. de weg van samenwerking en
qrdening.
De samenwerking in volledig over
leg tussen werkgevers en werk
nemers zal inderdaad èn sociaal
èn economisch moeten geschieden, om
dat het sociaal en het economisch ele
ment practisch niet te scheiden zijn.
Op sociaal terrein heeft in de laatste
tientallen jaren reeds zeer veel vrucht
baar overleg plaats gehad, waarvan de
talrijke collectieve arbeidsovereenkom
sten een duidelijk resultaat zijn In 1933
kwam de bedrijfsradenwet tot sta®*1»
waarbij echter slechts adviserende be
voegdheid werd toegekend, hetgeen ten
enenmale onvoldoende is gebleken.
De wet op het algemeen verbindend
en onverbindend verklaren van bepalin
gen der C.A.O., de ondernemersovereen
komst 1935, de bedrijfsvergunningenwet
1938 en de vestigingswet kleinbedrijf
1937 waren alle zeer voorzichtige stap
pen, die werden gezet op het toen nog
zeer glibberige pad der inperking van de
persoonlijke vrijheid.
Na de oorlog is de Stichting van de
Arbeid, waarin regelmatig overleg plaats
vindt tussen werkgevers en werknemers,
de bereiking geworden van het ideaal
der sociale medezeggenschap.
Deze medezeggenschap moet thans ook
worden uitgebreid tot het economisch
terrein, omdat het voor de bestaanszeker
heid van de arbeider van het grootste
belang is te weten, hoe de onderneming
met hem zelf, met zijn belangen en met
die van zijn gezin omspringt.
Deze uitbreiding tot het economisch
terrein zal vooral voor de arbeiders de
noodzaak meebrengen van ontwikkeling
op dit gebied. Binnen niet al te lange
tijd immers zullen er z.g. bedrijfsschap-
pen en productschappen tot stand ko
men, waarbij het in de bedoeling ligt de
besturen paritair, d.w.z. bestaande uit
evenveel werkgevers als werknemers,
samen te stellen. De betekenis van deze
economische medezeggenschap van de
arbeider zal dan worden bepaald door de
mate, waarin men zich inzicht in de
economische problemen heeft weten
eigen te maken. Onvoldoende kennis op
dit terrein zal noodzakelijk tot grote te
leurstelling leiden.
hc
l nc
Een mens heeft aan niets zoveel be
hoefte als om het leven als overwin
naar tegemoet te treden.
sonen, die niet voor tentoonstellingen
voelen, bekeren, om met deze lelijke
gewoonte voor een keer te breken. Dat
zijn 5300 maal 3 jonge mensen, die door
deze krant voor de Mittovos gewonnen
worden."
Deken Kuilman is zeer verheugd met
dit Missienummer. Op rijm en met te
keningen geïllustreerd wordt dan de
missiegeschiedenis in vogeïvluCT!? ge
schetst. Er staat in dit nummer een
spannend verhaal van een Japanner,
die in de nacht vluchtte. Inheemse
missiezusters schrijven enige frappante
herinneringen. De Chinese missie wordt
kort onder de loupe genomen, waarna
een geestig verhaal volgt over een Kan-
nibalenfamilie.
Een prijsvraag zal alle lezers aan het
werk zetten. Bijzonder treffend is een
gebed, dat wij apart zullen afdrukken.