Toch praten Alleen een oorlog kan Geallieerden uit Berlijn verdrijven" THOMAS DEWEY, REPUBLIKEINS CANDIDAAT VOOR HET AMERIKAANSE PRESIDENTSCHAP K.V.P. LOOPT NIET AAN DE LEIBAND VAN DE P.v.d.A. Wij mogen Indië niet aan zijn lot overlaten Voedsel, water, gas en electriciteit de wapenen, waarmede de koude oorlog wordt gevoerd Tot hoofd en hart Is Drie stemmingen nodig om hem de vereiste meerderheid te geven WW A file i LP Fanfares en lawaai te Philadelphia Versperringsballons de luchtcorridor langs AMERIKANEN EN ENGELSEN NEMEN UIT VOORZORG MILITAIRE MAATREGELEN Spoedvergadering van Engelse kabinet Democraten kiezen hun candidaat op 12 Juli In Amsterdam filiaal der Wereldherstelbank PRINSELIJK PAAR OP TEXEL Verklaring van generaal Clay: Kl Lenin-orde voor goed bestuur Het weer VRIJDAG 25 JUNI 194b 72ste JAARGANG No. 24186 SPOEDIGE OPLOSSING VAN DE BELGISCHE KONINGSKWESTIE? Pirenne heeft onderhoud met Spaak 'feC- ir Terschelling liep uit bij afscheid Treinontsporing eiste vijf doden Onrust in Tasikmalaja Treinbewaking op Java MINISTER VAN MAARSEVEEN TE LISSE 99 99 BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertentie* 21545 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 54 cent* per week, f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Wnd. hoofdredacteur: W. Severfn. Directeur: J. J. W. Boerriater. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter^ hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroeper* 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. Wie een ogenblik gedacht heeft, dat na het incident tussen de Ned. regering en de heren Du bois en Critchley, beiden leden van de Commissie voor Goede Diensten, de besprekingen met Djocja definitief zouden worden afgebroken, heeft zich voor de zoveelste maal vergist. Dins dag is bekend gemaakt, dat Den Haag de Nederlandse delegatie instructie heeft gegeven, de onderhandelingen met de republikeinse delegatie te her vatten. Men mene nu echter niet, dat daarmede de Australisch-Amerikaan- se voorstellen geheel van de baan zijn, want uit verschillende corres pondenties blijkt nu reeds, dat dit niet het geval is. Men moet zich daarom niet verwonderen als de voor stellen binnenkort, misschien in enigs zins gewijzigde vorni, opnieuw zullen opduiken. Den Haag, Batavia, Ban doeng en Djocja praten intussen weer. En wat is er gezelliger dan praten? Er zijn er ook, die niet praten, maar doen. Moskou bijvoorbeeld.en Indonesische benden, die, ondanks het feit, dat wij een aanzienlijk leger op Java hebben, rustig hun gang kun nen gaan, getuige de jongste aanval op de BataviaBandoeng-expres, die talrijke mensenlevens heeft gekost. Nederlandse kringen merken slechts laconiek op: „dit is de climax van een aantal incidenten in geheel door de Nederlanders bezet West-Java tijdens de afgelopen week, die een aanwijzing vormen van toenemende on rust en wetteloosheid." Zoals bekend, is het op het ogen blik ook zeer onrustig op Malakka en in Birma. Het' is interessant de Engelse reacties te volgen, nu de Britten in hun imperium de conse quenties der Labour-politiek aan den lijve beginnen th ondervinden. De Engelse pers, die destijds zelfs tegen de half-zachte politiek onzer regering van leer trok, laat nu geluiden horen, die de „Rijkseenheid" zouden doen blo zen. „Malakka vraagt om wapens" zet de Daily Mail boven een artikel, waarin het blad o.a. schrijft: „Slechts een grootscheepse militaire operatie kan de situatie op Malakka herstellen en de rubber-industrie van een vol komen ineenstorting redden, aldus luiden de berichten, die Londen be reiken. Protesten komen binnen van in gevaar verkerende planters, die zeggen, dat zij door de autoriteiten weer in de steek worden gelaten, evenals dat naar hun mening gebeur de in 1940." Leerzaam is een ingezonden stuk in de Daily Telegraph, leerzaam, omdat de daarin uitgesproken mening voor een goed deel toepasse lijk is op de situatie in Indonesië en de politiek van onze regering: „Ik woonde op Malakka gedurende 23 jaar, aldus de schrijver, en heb daar vrienden onder alle rassen en standen. Ik weet, dat het niet waar is te zeggen, dat de meerderheid com munist of anti-Brits is. De grote meer derheid wenst niets liever dan in vrede te leven. Zij zijn niet geïnte resseerd in de politiek, maar hechten veel waarde aan hun veiligheid. Toen de Japanners hadden gecapi tuleerd, zonden de zakenlieden hun vroegere mensen financiële ex perts, kooplieden en planters naar Malakka, in de overtuiging, dat deze mensen, die het land en de bevolking kenden, het meest geschikt waren om de zaken weer op gang te brengen. En het werd een succes. De Britse regering nam echter een tegenovergesteld standpunt in, en voor de hoogste functies zond zij lieden, die deze kennis ontbeerden. Het ernstig tekort in kwaliteit meen de zij goed te kunnen maken door de kwantiteit. Zes maanden geleden voorspelde de politie reeds, wat nu dezer dagen gebeurd is. Of Malakka zich tot het communis me zal wenden of niet, zal geheel af hangen van de politiek, welke de re gering van Malakka zal volgen. In dien de wensen en de verwachtingen van 95 pet. van de bevolking worden gerespecteerd, zal het eens weer een zeer gelukkig land worden; indien aari' de wensen van de overige 5 pet. wordt toegegeven, zullen geweer en mes overheersen. Malakka heeft reeds flinke vorde ringen gemaakt op de weg naar her stel. De hogere leiding is echter zwak, vreesachtig en weife lend, ofschoon het moeilijk is uit te maken of de fout uiteindelijk ligt in Whitehall of op Malakka." Is men niet licht geneigd een pa rallel te trekken tussen Whitehall en Den Haag? De vorige week verklaar de vice-admiraal Pinke nog bij zijn aankomst op Schiphol: „Ik ben er van overtuigd, dat de republiek al sedert de besprekingen op „De Hoge Velu- we" volstrekt onwillig is om met Nederland tot een overeen komst te komen. Noch Linggadjati noch het verdrag van de „Renville" was haar ernst en zij toonde zich slechts tot onderhandeling bereid op detailpunten." In Londen blijkt de regering thans geneigd de zaken op Malakka en in Birma met forse hand aan te pakken. Nu het getij dus gunstiger wordt zou de Ned. regering hiervan kunnen pro fiteren door een einde te maken aan het gedoe der communistische extre misten. Maar onze politici blijven praten. O, die verkiezingen! Jacques Pirenne, de secretaris van koning Leopold, is uit Genève in Brus sel teruggekeerd. Pirenne heeft Donderdag een onder houd van een kwartier gehad met pre mier Spaak. In officiële regeringskringen wordt verwacht, dat de koningskwestie heden avond in een kabinetszitting behandeld Zal worden. Men verwacht spoedig een belangrijke ontwikkeling en mogelijk een oplossing van de koningskwestie. De koude oorlog om Berlijn loopt snel naar zijn hoogtepunt. De spanning steeg Donderdag met het uur en de Russen èn Westelijke geallieerden namen wederzijds maatregelen, waardoor zij trachtten de andere partij tot opgave te dwingen. Het verkeer tussen Berlijn en het Westen ligt practisch geheel stil, waardoor het voor de Westelijke geallieerden steeds moeilijker wordt de bur gerbevolking van voedsel te voorzien. De Amerikaanse opperbevelhebber, gene raal Clay, en de Amerikaanse commandant in Berlijn hebben de bevolking echter gerustgesteld en verklaard, dat de voedsel- en watervoorziening geen gevaar lopen en dat de Amerikanen slechts door oorlog uit Berlijn kunnen worden verdreven. tekende, doch dat hij slechts genomen was, omdat de Russen niet voldoende lege wagons hadden teruggezonden. De Sovjetzone heeft de levering van verse meïk voor zuigelingen en zieken huizen in de Westelijke sectoren van Berlijn zonder waarschuwing stopgezet. Volgens een reeds lang bestaande rege ling leverde de Sovjetzone 33.000 liter verse melk per dag in ruil voor melk poeder. De voorziening loopt niet direct gevaar omdat in West-Berlijn een re serve is aangelegd van 100 ton gecon denseerde melk en 50 ton vollemelkpoe der. Generaal Clay, de Amerikaanse mi litaire gouverneur, kwam Donderdag morgen per vliegtuig uit Berlijn in Hei delberg aan, waar hij confereerde met officieren van het Amerikaanse hoofd kwartier. In een proclamatie zeide Clay, dat de Westelijke geallieerden alleen door een oorlog uit Berlijn kunnen wor den verdreven. De generaal sprak zijn lof uit over het bestuur van Berlijn, dat tijdens de crisis een mooi voorbeeld van leiderschap gegeven had. Hij betreurde het, dat de burgerbevolking onder de Russische druk te lijden had. Clay zeide niet van plan te zijn de water- en elec- triciteïtstoevoer naar de Russische zone, welke vanuit Beieren bediend worden, af te sluiten. Donderdagmiddag keerde Clay - terug naar Berlijn, waar hij besprekingen voerde met de Britse opperbevelhebber generaal Robertson. Ongeveer 50.000 Berlijners namen Don derdagavond eenstemmig een resolutie aan waarin een beroep op de „democra tische wereld" wordt gedaan, om Berlijn van Russische agressie te redden. Samengepakt op een voetbalterrein in de Franse sector, trotseerden zij een on- De Russische opperbevelhebber maar schalk Sokolofsky heeft zich in een pro clamatie tot de bevolking van Berlijn gericht. Hij verklaart daarin, dat het geallieerde bestuursbureau (Commanda- tura) heeft opgehouden te bestaan. „De westelijke mogendheden", aldus So kolofsky, „hebben getracht de controle over de Sovjet-sector te verkrijgen door hun voorstellen ter oplossing van het Berlijnse valuta-vraagstuk. De Amerikaanse troepen rondom het Amerikaanse militaire hoofdkwartier te Berlijn zijn verdubbeld en hebben de opdracht gekregen extra waakzaamheid te betrachten. Kleine Amerikaanse tanks en zwaarbewapende jeeps door kruisen de westelijke sectoren van de stad. De spanning stijgt met het uur. Twintig Amerikaanse mobiele politie tanks patrouilleerden Donderdagmor gen met loeiende sirenes door de Ame rikaanse sector. Daarnaast zag men po- litiejeeps, bewapend met machinegewe ren, paarsgewijze door dit stadsdeel rij den. Alle treinen naar en van Berlijn en de Westelijke zones hebben de dienst stopgezet. De Westelijke sectoren van Berlijn zijn van electriciteit, op som mige plaatsen zelfs van water verstoken In feite heerst in de stad een onof ficiële staat van beleg. Het autoverkeer, komende uit West-Duitsland, is even eens tot stilstand gebracht en de Ame rikaanse autoriteiten hebben vernomen, dat ter hoogte van de internationale luchtcorridor in de Russische zone ver sperringsballons zijn waargenomen. Ver moedelijk is de bedoeling hiervan het luchtverkeer te belemmeren, doch even eens bestaat de mogelijkheid, dat zij gebruikt worden door Russische waar nemers, die de geallieerde aanvoeren door de lucht uit Frankfort willen ob serveren. Het energiestation van Berlijn, dat zich in Russische handen bevindt, heeft Donderdagmorgen de electriciteitstoe- voer voor het grootste deel der Weste lijke sectoren afgesneden. Tal van hui zen in het door de Westelijke mogend heden bezette deel van Berlijn moesten het zonder stromend water stellen. Het verkeer tussen Berlijn en het Westen ligt thans geheel stil, nadat de Russen bekend gemaakt hadden, dat ook de laatste spoorwegverbinding buiten gebruik gesteld was „wegens herstel werkzaamheden". Na deze Russische maatregel hebben de Britse militaire autoriteiten alle vervoer van steenkool, staal en andere goederen uit het Wes ten naar de Russische sector verboden. Een Britse woordvoerder zeide echter dat deze maatregel geen represaille be- (Van onze Londense correspondent) Het Britse Kabinet kwam gisteren twee keer bijeen, de tweede keer laat jp de avond nadat Bevin haastig terug gekeerd was van een vacantie op zee,1 Uit de aanwezigheid van de plaatsver vanger van de in Amerika vertoevende Minister van Arbeid en van de Minister van Voedselvoorziening valt te conclu deren, dat de staking een van de on derwerpen was, welke op deze spoed vergadering van het kabinet werden besproken. Bevin's plotselinge terugkeer naar Londen wijst op besprekingen over de gespannen toestand in Berlijn, en de aanwezigheid van Sir Edmund Hall Patch bij de kabinetsvergadering maakt het waarschijnlijk, dat ook de bilaterale overeenkomst tussen Amerika en Enge land, benodigd voor een officieel in werking treden van het Europese her stelprogram, een punt vormde van be spreking. In Londense politieke krin gen verwacht men, dat de meningsver schillen tussen Engeland en Amerika met betrekking tot de voorwaarden door Amerika verbonden aan de dol- larhulp, niet tijdig genoeg zullen zijn opgelost om een ondertekening moge lijk te maken vóór of op de officiële datum van 3 Juli. Het Amerikaanse Ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft vandaag zijn vertrouwen uitgesproken, dat alle Mar shall-landen vóór 3 Juli, de daarvoor vastgestelde uiterste datum, overeen komsten betreffende de Amerikaanse hulpverlening zullen sluiten. Italië en nog enkele andere landen hebben te kennen gegeven, dat hun parlementen niet op tijd konden han delen. In antwoord op de vraag of de Euro pese landen meer tijd gegeven zal wor den om de overeenkomsten te ratifi ceren, antwoordde een woordvoerder van het ministerie, dat men over dit onderwerp een bekendmaking van de regering tegemoet kan zien. De kleine steekjes, die wij dagelijks zan ons levenskleed maken, houden verband met iets groots. u Volgens een bericht van radio Moskou zijn maarschalk Wassily So- kolofski, de Russische militaire gou verneur in Duitsland, generaal Mi- hail Dratvin, plaatsvervangend Rus sisch commandant in Duitsland, en generaal Alexander Kotikof, de Rus sische commandant te Berlijn, onder scheiden met de orde van Lenin „voor de succesvolle uitvoering van de bestuurstaken". weersbui om hun leiders verzet te horen preken tegen de „Russische tirannie". Kolonel Howley, de Amerikaanse commandant in Berlijn, heeft mede gedeeld, dat de militaire politie in zijn sector met gevechtswagens is ver sterkt in verband met „deze periode van onrust". Hij zeide verder: „Ik wens de Berlijnse bevolking ter ken nis te brengen, dat de voedselvoorra den in de Amerikaanse sector vol doende zijn voor dertig dagen. Men zal het Berlijnse volk niet laten uit hongeren." Een woordvoerder van het Franse mi nisterie van Buitenlandse Zaken heeft verklaard, dat Frankrijk „vast van plan is in Berlijn te blijven". Wat de „koude oorlog" in de Duitse hoofdstad betreft, zei hij: „Wij zijn in staat met gelijke munt te betalen. Wij kunnen wat gas aangaat meer afsnijden dan de Russen en hetzelfde geldt voor water." De Prinses-Regentes met haar gemaal bracht gisteren een bezoek aan Terschel ling en Texel. Met het jacht Piet Hein" werd de tocht gemaakt. Het Prinselijk Paar met de Prinsesjes Beatrix en Irene aan de reling. Thomas Dewey, gouverneur van de staat New York, is door de Conventie van de Republikeinse Party te Phila delphia gekozen als party-candidaat voor de Amerikaanse presidentsverkie zingen, die in November zullen worden gehouden. Er waren drie stemmingen nodig al vorens dit resultaat was bereikt. In het verloop van de derde stemming trokken Earl Warren (California), Robert Taft (Ohio) en Harold Stassen (Minnesota) Senator Taft haalt Eva de olifant aan op zijn hoofdkwartier in Franklin Hotel tijdens de Republikeinse conventie. Om reclame voor hem te maken, liet Taft uit Ohio per speciaal vliegtuig Eva de kleine olifant overbrengen. Het beest, symbool der republikeinen, loopt, behangen met schilden, vrij rond en krijgt ook coca-cola te drinken. Aan de verkiezing van Thomas Dewey tot candidaat van de Republi keinse partij voor het presidentschap gingen op de Conventie te Philadel phia stormachtige demonstraties vooraf. Nadat senator Edward Martin Woensdag een lans voor de benoe ming van Dewey gebroken had, leg den de aanhangers van Dewey gedu rende ruim een half uur beslag op de snikhete Conventiezaal voor het houden van demonstraties. Vlaggen Het Indiaanse opperhoofd William Spotted Cow uit Pinegrove, prachtig uitgedost, was een der eersten, die het podium beklom. en spandoeken werden onder getoe ter en geschreeuw rond gedragen met opschriften als „Amerika wil De wey", „Win met Dewey". De aan hangers van Dewey stalen boven dien vlaggen van andere staten en voerden deze in hun optocht mee. De mannen van Texas hielden ge lijktijdig tegendemonstraties voor Taft en Senator John Bricker uit Ohio pleitte in een rede voor hem. Hij noemde Taft „een van de groot ste Amerikanen aller tijden" en „de grootste Republikein". Tijdens de de monstratie. die hierop volgde en die tot in de nacht duurde, beklom George Bender (Ohio) het spreek gestoelte, rinkelde met een tafelbel en begon te zingen: „Wij willen Taft". Dit was voor de menigte aan leiding om uit te barsten in Taft's campagnelied: „Wij kijken met ple zier naar klavertjes van vier". De voorzitter van de delegatie uit Californië, Senator William Know- land, leidde een parade voor gouver neur Warren, waaraan de acteur Murphy en de filmster Irene Dunne meededen en die 22 minuten duurde. Daarna volgden aanbevelingsspeeches, o.a. een gehouden door Irene Dunne, wier verschijning aanleiding gaf tot groot tumult. Voor Stassen werd eveneens een rumoerige demonstratie gehouden, waarbij het Indiaanse opperhoofd William Bontekoe ten tonele ver scheen in volledige veren hoofdtooi. Bontekoe besteeg het podium, liet een Indiaanse oorlogskreet schallen en schreeuwde dat Stassen president moest worden. Senator Vandenberg werd voorge steld door gouverneur Kim Sigler (Michigan), die zei: „Ik stel u deze man voor zonder fanfares of parades en zonder een hoop lawaai, doch met 'de rustige waardigheid, die bü hem past." zich terug,' hun volgelingen de raad ge vend Dewey te kiezen. Na eerst resp. 434 en 515 stemmen op zich te hebben verenigd, kreeg Dewey de derde keer alle 1094 stemmen. Onmiddellijk na het bekend worden van de uitslag nam De wey het woord, zeggende: „Ik ben zeer dankbaar voor het vertrouwen, dat de afgevaardigden van de Republikeinse Partij in mij gesteld hebben, ik hoop, dat God mij de kracht zal geven, het mij waardig te betonen." Dewey werd door de duizenden in de zaal en op de galerijen luid ruchtig toegejuicht. Zijn vrouw stond naast hem. Met de hand wuivende zei hij tegen de voorzitter, Joe Mar tin; „Hé Joe, hoe gaat het?'"Martin i antwoordde: „Ik ben blij de verga dering de nieuwe president van Amerika, voor te stellen." In zijn aanvaardingsrede zeide Dewey, dat de verantwoordelijkheid en de mo gelijkheden, die de partij ten deel waren gevallen, de grootste waren in de ge schiedenis van de vrije regering. Hij betoogde, dat de vrijheid slechts gered kan worden, wanneer de vrije mensen van overal zich aaneensluiten, niet al leen materieel, doch vooral ook gees telijk. In zyn hotel zeide Dewey tot de daar verzamelde menigte: „wy zullen na 20 Januari beginnen met de gron digste schoonmaak in eigen huis te Washington, welke ge ooit hebt mee gemaakt. We zullen het vertrouwen van het Amerikaanse volk in het wodrd van zyn regering en de inte griteit van haar doelstellingen her- Thomas Dewejj, gouverneur van New York, Republikeins candidaat. stellen." Er zou ambtenaar bliiven. geen communist Een candidaat voor het vice-presi- dentschap zou vandaag worden gekozen. De Democratische candidaat zal op een Conventie van de Democratische Partij, in hetzelfde gebouw, te Phila delphia op 12 Juli gekozen worden. Tot dusverre is Truman de enige gegadigde. Wallace zal zich candidaat voor het presidentschap stellen voor de derde party. (Vervolg op pag. 3) Amsterdams burgemeester, mr. Ara. d'Ailly, verklaarde vanmorgen bij zyn aankomst op Schiphol, waar hij met bet K.L.M.-vliegtuig uit New York terug keerde, aan de journalisten, dat hij er van overtuigd was, dat in Amsterdam een nederzetting van de Wereldbank gevestigd zou worden. Hij had er in Washington op aangedrongen, zó zei hij, dat het de hoofdfiliaal in Europa zal zyn. De verwezenlijking van deze plannen hangt echter ten nauwste samen met de uitvoering van het Marshall plan. Wat de Amsterdamse Fordfabrie ken betreft, had de burgemeester in Detroit vernomen dat het „een zekere uitbreiding" op het programma staat. Het Prinseiyk Paar heeft Don derdag zqn voorgenomen bezoek aan Terschelling en Texel ingezet, waar het door de bevolking een enthousiaste ontvangst werd bereid. In de morgenuren kwam het Prin- selijk Paar met de „Piet Hein" op Terschelling aan. Tegen de avond stak het over naar Texel. De Prinses-Regentes en Prins Bern- h#d bezochten des middags de zee vaartschool Willem Barendsz op West- Terschelling. Ruim een half uur onder hielden de hoge gasten zich met de nagelaten betrekkingen van 22 Ter- schellingse oorlogsslachtoffers, wier man of zoon bij torpedering van sche pen het leven had gelaten. In de haven van West-Terschelling stond het zwart van eilandbewoners, toen het Prinselijk Paar zich op het witte jacht inscheepte. Luide toege juicht door de bevolking en de talrijke badgasten verliet om kwart over vier de „Piet Hein" de haven en zette koers naar" Texel. Te 7 uur meerde de „Piet Hein" aan de kade van Oudeschild. De Commis saris der Koningin in Noord Holland, dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk en de burgemeester van Texel, mr. G. D. Rehorst, maakten daar hun opwach ting. Volgens een officiële mededeling over de treinontsporing by Tjikampek be draagt het aantal doden vijf en het aan tal gewonden acht. In de verwarring van het eerste ogenblik werd het aan tal slachtoffers van officiële zyde te hoog opgegeven. De beschieting duurde circa tien minuten. Een correspondent van Aneta meldt uit Tasikmalaja, dat de onrust in het gewest Tjikatomas ten Zuiden van Ta sikmalaja wederom in hevige mate is toegenomen, waardoor in de eerste week van deze maand Nederlandse troepen moesten optreden om de rust te herstellen. Vijf Nederlandse militairen zouden gesneuveld zijn, toen kort geleden een Nederlandse patrouille in een hinder laag viel bij het plaatsje Tjiali. Uit Oost-Java wordt een beschieting gemeld bij de havenplaats Probolingo. Eén Nederlandse militair en één politie agent werden gedood. Om het hoofd te kunnen bieden aan ongewenste eventualiteiten worden al le treinen tussen Tasikmalaja en Gom- bong-Tjilatjap bewaakt door de politie of militairen. Van Tasikmalaja tot Bandjar rydt politie mee, terwijl tussen Bandjar en Gombong-Tjilatjap militairen de treinen bewaken. Minister Marshall is in het ziekenhuis opgenomen voor het ondergaan van „een behandeling van algemene aard." Boven Detroit zqn drie vliegtuigen mej elkaar in botsing geraakt. Twee vliegtuigen stortten neer en brandden uit. Een huis vloog in brand. Het derde toestel landde in een lange glijvlucht In de H.B.G.-hal'heeft het kring- bestuur Leiden van de K.V.P. Donderdagavond te Lisse een grote propaganda-byeenkomst gehouden voor de gehele Bloembollenstreek, bij welke gelegenheid de Minister van Justitie, mr. J. H. van Maarse- veen het woord voerde. Spreker ving zijn betoog aan met 'te verklaren dat het jaar 1948 een bij zonder jaar was en noemde verschil lende feiten op, o.a. het Regeringsjubi leum van HM. de Koningin, de troons bestijging van H.K.H. Prinses-Regentes en nog enkele andere punten. Zal 1948 ook voor de verkiezingen eeh merk waardig jaar worden? Spr. constateert, dat men over het algemeen geen activi teit ondervindt van de mensen (en dat vroeger de belangstelling groter was. Waaraan ligt dit? Verschillende punten noemde spr. op waarvoor vroeger grote belangstelling werd getoond, terwijl men thans zoveel overlaat aan een kleine groep personen. Hy schetste en belichtte de verschil lende gezichtspunten van voor de oorlog en daarna en gaf hiervan verschillende voorbeelden en meningsuitingen. Een veel voorkomende vraag is: heef* de samenwerking tussen K.V.P. en P.v.d.A. voldaan? Deze vraag meende spr. met' ja te moeten beantwoorden, omdat hiermede gediend worden de belangen van land en volk. Het is niet waar, dat de K.V.P. aan de leiband loopt van de P.v.d.A. De K.V.P. voert haar program geheel uit volgens het vooropgestelde program by de samenstelling der rege ring door minister-president dr. Beel. Als voorbeeld haalde spr. aan de gelijkstelling van het onderwijs, het geen thans ook voor het middelbaar en hoger onderwijs verwezenlijkt zal wor den. De indiening van het wetsontwerp. waarbij paal en perk gesteld zal wor den tegen echtscheiding enz., alle on derwerpen, welke door de K.V.P. wor den voorgestaan. De beginselen der K.V.P. treden hierbij op de voorgrond en worden niet losgelaten zoals zo dik werf wordt beweerd. Spr. betreurde het daarom, dat de groep-Welter zich van de K.V.P. af scheidt en tracht een poging te doen om' versplintering in de K.V.P. te brengen. Volgens spr. jaagt Weiter een ondeugdelijk doel na en zal de K V.P. blijven samengaan met de P.v.d.A., omdat z.i. geen samenwerking met de A.R. en Chr. Hist. Unié mogelijk is- Immers het gaat bij deze verkiezingen om de Grondwetswijziging en hier tegen zijn de A.R. vooral fel gekant voor zover betreft het beleid in Indië. Het beleid in Indonesië gaf spr. dui delijk en op bevattelijke wijze weer. In de verschillende volksgroepen zijn twee stromingen waar te nemen. n.l. een stroming die wenst, dat men aldaar recht op zijn doel afgaat, terwijl de andere stroming van mening is. dat men dit kalm aan moet doen. De laatste mening is ook de Regering toe gedaan op grondige motieven, welke spr. uiteen zette. Indië van voor de oorlog is het Indië van thans niet meer. De bevolking is aldaar ook meer het nationalisme gaan voelen en wenst meer bewust op eigen kracht te regeren. Bovendien heeft men rekening te houden met andere invloeden in Indië zowel als daarbuiten. Wanneer wij de tijdgeest eens nagaan van Oost- Azië. dan verwondert het geen mens, dat de Indonesiërs ook op hun eigen wieken willen drijven. De invloedssfeer van Amerika, hgtwelk sterk gekant is tegen kolonisatie enz. Toch kunnen en mogen wy Indië Verwachting tot Zaterdagavond: Vooral overdag tamelyk veel over drijvende bewolking, doch bijna overal droog weer. Langs de Wad denzee tydelyk vrij krachtige, ove rigens meest matige wind tussen West en Noord. Weinig verandering in temperatuur. ton-. 4.21—21.04. Maan: 0.11—9.02. niet aan zijn lot overlaten en de re publikeinen laten heersen, omdat daarmede de belangen van de Indone siërs niet zyn gediend. Wij moeten Indië zelfbestuur geven en steeds ko men er meer meningen, dat de poli tiek van de regering ten opzichte van dit zeer moeilijke en précaire vraag stuk de juiste is geweest. Spr. had grote bewondering voor het werk van Van Kleffens in de Veiligheidsraad, waardoor het grootste deel van Indië thans practisch is geordend. Hy wees vervolgens nog op enkele actuele punten, n.l. het wetsontwerp, waarin geregeld wordt het ontslagrecht, waardoor een grote wijziging is te ver wachten van heel de arbeidswetgeving en men maar niet willekeurig ontslag aan een werknemer kan verlenen. Bij de aanvaarding van zijn porte feuille als minister van Justitie stond hij voor het grote vraagstuk der politieke delinquenten. Het aantal gevallen, dat thans nog berecht moet worden, is te ruggebracht van 70.000.op 4999, zijn de alle de zwaarste gevallen. Boven dien zijn er nog 8500 personen, die reeds berecht zijn, doch hun straf nog moeten ondergaan. Over zijn beleid is van ver schillende zijden critiek uitgeoefend ten aanzien van de uitwijzing van Duitsers. Slechts 10% van de in Nederland aan wezige Duitsers komt voor uitwijzing in aanmerking. Dat er critiek wordt uitgeoefend vond spr. goed, doch dat deze critiek hoofd zakelijk door ondeskundigen wordt ge geven kon spr. niet bewonderen, om dat dit veelal ten onrechte geschiedt en men verkeerde voorlichting ontvangt. Over dit punt sprak spr. slechts kort, maar spr. raadde aan eerst goede inlich tingen in te winnen, alvorens men be- critiseert. Tot slot wees hij nog op het gevaar, dat van het Oosten dreigt en wekte de talrijke aanwezigen op als één man te staan achter de K.V.P.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1