Westerse geallieerden zullen zich niet uit Berlijn laten verdrijven „NEW YORK—LONDEN IN 7 UREN" De komst van de „Shooting Stars" Bartali verloochent zijn tactiek en wint eerste etappe m mi u m 1 Zandvoorts badleven Regering voert een politiek die er zijn mag Is "J Niemand kan zich verzoenen met de gedachte hier toe te geven" Grote luchtvloot voorziet Berlijn van voedselvoorraden I m Bouw van straal-motorige oceaanvliegtuigen biedt Nederlandse industrie weinig hans s Prof. Aalberse bediend D' Veel goeds tot stand gebracht Tot hoofd en hart Engeland zal Frankrijk niet in de steek laten Tijdbom geplaatst op de „Queen Elisabeth"? DRAMA IN BULGAARS VLIEGTOlG REGERING VOOR WEST- DUITSLAND Dr. Hall Hibbard, ontwerper van straalvliegtuigen: Het weer Nederlanders op het tweede plan RUIM VIJF MILLIOEN STEMGERECHTIGDEN Sigaretten-industrie tot Maart 1949 gedekt DONDERDAG 1 JULI 1948 8 72ste JAARGANG No. 24191 ERNSTIGE WAARSCHUWING VAN BE VIN EN EDEN IN LAGERHUIS Anonieme waarschuwingen aan politie en Amer. bladen Piloot wilde niet naar Turkije vliegen Vóór 1 September moet het ontwerp gereed pijn Mijnen niet oorzaak Van ongeval met „Skoghaag" en William Bursley" TOUR DE FRANCE Offensief der Belgen Amsterdam aan de spits KAMERLID GROEN: n I (Vervolg op pao. 2) BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544! Advertentie» 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week, I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. Directeur: 3. 3. W. Boer riot er HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mflflmeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. (Telefonisch van onze Londense correspondent) Londen, 1 Juli. In een zeer ernstige rede deelde Bevin, Engelands minister van Buitenlandse Zaken, gisteren aan het Lagerhuis mede, dat in Berlijn tengevolge van het Rus sische optreden en van de beslissingen, welke de Britse regering dientengevolge genomen had, een ernstige situatie zou kunnen ontstaan. „Indien deze situatie zich voor zou doen", aldus Bevin, „zullen wü het Lagerhuis moeten vragen, haar niet uit de weg te gaan. De regering en de Westerse geallieerden zien geen ander alternatief dan tussen het laatste en toegeven. En niemand yan ons kan zich ver zoenen met de gedachte, hier toe te geven." gejuich door het Lagerhuis werd be groet. De voornaamste moeilijkheid in Duits land was het gevolg van de Russische poging, het land onder communistisch beheer te plaatsen. De Westerse mo gendheden hadden zolang mogelijk met hun maatregelen gewacht, in de hoop, dat er toch een weg gevonden zou kun nen worden voor samenwerking. Nu kon niet langer gewacht worden. Het resultaat was, dat Rusland het verkeer met Berlijn onmogelijk maakte, ook al heette dit te geschieden op technische gronden. De regering kon zich niet neerleggen bij dit Russische optreden en had maatregelen genomen, in over leg met Amerika en Frankrijk. Bevin was optimistisch omtrent de mogelijk heid, Berlijn te voorzien door de lucht, vooral dank zij de grote hulpmiddelen van de Amerikanen. Naar aanleiding van een opmerking, gemaakt door An thony Eden, verklaarde Bevin nog, dat de regering inderdaad ernstig over weegt, stappen te ondernemen te Mos kou. Bevin zeide c.m., dat de Russen de Westerse mogendheden beschuldigden, dat zij de overeenkomst van Potsdam terzijde gesteld hadden, maar het te genovergestelde was waar. De Russen hadden systematisch deze overeenkomst geschonden, vooral met betrekking tot de herstelbetalingen. Men schatte de onrechtmatig door Rusland opgelegde herstelbetalingsleveranties op 7 mil liard dollar, en dit terwijl#de Engelse belastingbetaler zijn geld had moeten afdragen om de Britse zone op de been te houden. Hij verklaarde, dat Enge land niet meer gedaan had dan streven naar de vrede en het scheppen van een zo groot mogelijke rust en veiligheid in het Westen, waaraan hij toevoegde: „Brittannië zal aan de zijde van Frank rijk blijven staan en het niet in de steek laten", een opmerking, die met Verscheidene Amerikaanse bladen en de New Yorkse politie ontvingen giste ren telefonisch anonieme waarschuwin gen, dat aan boord van de „Queen Eli sabeth" een tijdbom was geplaatst, die twintig uur nadat het schip zee gekozen zou hebben, moest ontploffen. De 2234 passagiers, onder wie de staatsman Bernard Baruch en de Britse filmster Michael Redgrave, sloegen met spanning en nerveus de verrichtingen gade van de bemanning en een speciale politiepatrouille, die naar aanleiding van de alarmerende berichten het gehele schip naarstig onderzochten. Op de kade stond de New Yorkse brandweer gereed om eventueel ook in te grijpen. De pak ketten en de post werden aan een nauw keurig onderzoek onderworpen alvorens ze aan boord mochten worden gebracht Vanmorgen vroeg deelde kapitein Osborne mede, dat men het onderzoek beëindigde, doch dat er geen spoor van een helse machine gevonden was. Hij gaf de bemanning echter bevel, op haar hoede te blijven en onmiddel lijk te rapporteren, als er vreemde pakketjes gevonden werden. De poli tie verliet het schip en met loeiende sirenes keerde de brandweer terug naar dekazernes. Gisteravond is op het vliegveld Is- tanboel een vliegtuig geland, afkom stig uit Bulgarije. Aan boord van het toestel bevonden zich zeventien passa giers, die van Varna vertrokken waren. Verscheidene personen verklaarden na de landing, dat zij communisten waren en terug wensten te keren. Aan boord van het vliegtuig hadden zij echter klaarblijkelijk de minderheid gevormd en moeten zwichten voor de anti-com munisten, die kort na het opstijgen de piloot doodden en twee leden van de bemanning verwondden. Hierna nam een vroegere officier van de luchtmacht het toestel over en zette koers naar Is- tanboel. Anthony Eden, voormalig minister van Buitenlandse Zaken, had het debat geopend namens de oppositie. Hij maak te duidelijk, dat de Conservatieven vol komen achter de regering staan. Hjj verklaarde o.m., dat aan Rusland dui delijk gemaakt behoorde te worden, dat Engeland niet bereid was zich te laten intimideren door bruut geweld of af persing. Een terugtrekken uit Berlijn door de geallieerden zou catostrophale gevolgen hebben voor de Engelse gezagspositie onder de Westerse geallieerden en in Europa. „Iedere wankelmoedigheid van onze kant op dit ogenblik", aldus Eden, „zou de heersers van de Sovjet-Unie slechts aanmoedigen, hun druk te vér groten, hetgeen zou leiden tot verder toegeven, totdat men tenslotte ergens een grens moet trekken, hetgeen oorlog onvermijdelijk zou maken." Zowel de rede van Bevin als die van Eden droeg duidelijk het stem pel van een ernstige waarschuwing, bedoeld niet zozeer voor het Lager huis en het Engelse publiek als wel voor Rusland: waarschuwing dat Engeland, in samenwerking met Amerika en Frankrijk, niet bereid is zich uit Berlijn te latèn verdrijven door een Russische poging de inwo ners van Berlijn uit te hongeren. De rest van het Lagerhuisdebat vond plaats op dezelfde toon van ernstige vastberadenheid. De drie militaire gouverneurs van West-Duitsland hebben vandaag de Duitse premiers der 11 staten tvan hun zones opgedragen, vóór 1 September met het ontwerp van het nieuwe be stuur voor geheel West-Duitsland ge reed te zijn. Er zal de Duitsers een bezettingssta tuut aangeboden worden, dat de plaats zal innemen van een formeel vredes verdrag, totdat de Grote Vier het eens geworden zullen zijn over een definitief verdrag. De plannen voor de politieke .fusie van de drie Westelijke bezettingszones werden gisteren blijkbaar voltooid in een bijeenkomst van de Britse, Ameri kaanse en Franse militaire opperbevel hebbers te Frankfort, die de hele dag geduurd heeft. Daar de Franse delegatie bij deze be spreking groter was dan ooit, geloven sommige waarnemers te Frankfort, dat Frankrijk misschien van plan is, een belangrijke politieke verklaring af te leggen over zijn rol in West-Duitsland. Harriman, de ambassadeur van het plan-Marshall, nam eveneens aan deze conferentie deel. Van twee recente scheepsrampen in het zeegebied bij de Nederlandse kust is de oorzaak thans aan het licht ge komen. Naar de Marinevoorlichtings dienst meedeelt, is gebleken, dat noch de „Skoghaug", noch de „William Bursley" op een mijn is gelopen, zoals werd vermoed. Uit een onderzoek bleek, dat de aan het s.s. „Skoghaug" toegebrachte scha de alle verschijnselen vertoont van een ketelontploffing. Het Britse stoomschip „William Bursley" is op een obstakel onder wa ter gestoten. De Amerikaanse luchtmacht onder houdt thans het voedseltransport naar Berlijn met ruim 150 vliegtuigen De R,A.F. heeft meer dan 100 toestellen voor het transport In dienst, terwijl Bevin aan de Dominions gevraagd heeft, eveneens zoveel vliegtuigen als zy konden missen ter beschikking te willen stellen. Men neemt zich voor, ook des nachts de vluchten voort te zetten; wellicht zal zelfs alle luchtver keer boven de Engelse en de Ameri kaanse zones worden verboden, wegens het steeds toenemende aantal officiële transportvliegtuigen naar Berlijn. De officiële Sovjet-pers betoogde dat de Amerikaanse pogingen om Berlijn door de lucht te "bevoorraden „propa ganda" waren en dat de luchtdienst op Berlijn bedoeld was om het wegvoeren van industriële installaties uit de Wes telijke sectoren aan het oog te onttrek ken. Amerikaanse autoriteiten hebben dit tegengesproken. Zij zeiden dat de meeste vliegtuigen leeg terugkeerden. Het met Russische vergunning ver schijnende dagblad „Tagliche Rund schau" beschuldigt het Berlijnse ge meentebestuur van een anti-Russische politiek, en zegt: „Het is dan bok natuurlijk, dat de vakorganisaties een verzoek hebben in gediend tot afzetting van dit gemeente bestuur van Berlijn." Geruchten als zouden de Sovjet autoriteiten in de luchtcorridors kabel ballons hebben aangebracht om het voedseltransport door de lucht te belem meren, blijken achteraf niet gegrond. De Amerikaanse Minister van Bui tenlandse Zaken Marshall, zei giste ren: „De poging van de Sovjets om de Duitse burgerbevolking van Berlijn te blokkeren werpt vragen van zeer ernstige aard op, waarop wij een pas send antwoord hopen te geven." Marshallverklaarde voorts, dat een maximaal gebruik zal worden gemaakt van luchttransport, ten einde de bevol king te bevoorraden. „Men kan door de lucht een groter tonnage vervoeren, dan aanvankelijk ge meend werd," aldus Marshall, die ver volgde: „Wij zijn in Berlijn ten gevolge van overeenkomsten tussen de regeringen in de bezettingszones van Duitsland en wij zijn van plan er te blijven." Frankrijk heeft aan Amerika en Groot-Brittannië voorgesteld gezamen lijk pogingen te doen, de Russische blokkade van Berlijn te doorbreken, aldus werd Woensdag op het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken ge zegd. In de Franse nota werd verzocht, geen unilaterale maatregelen te nemen v- 1 De Gorkumse kastelein Th. den Uyl heeft uit Amerika een uitnodiging ontvangen om met zijn miniatuur-kermis naar 'n warenhuis-concern te komen. De kermis, die tot in alle details is nagemaakt en zelfs spelende orgeltjes heeft, is in Haarlem te zien. (Van een luchtvaartmedewerker)' Het is niet onwaarschijnlijk, dat binnenkort de Amerikaanse regering toestemming geeft voor de uitvoer van straaljagers. In deze voorzichtige woorden liet dr. Hall Hibbard, de grote man van de Lockheed-fabrieken, die de Constellations en de vermaar de straaljager, de „Shooting Star", ontwierp, zich uit. Hibbard kwam juist uit Genève, waar hij zijn land vertegenwoordigde op de Internatio nale Luchtvaartconferentie, de ICAO, en wij ontmoetten hem te Amsterdam op doorreis naar Londen. Lockheed heeft nu in twee jaren pro- ductiepractijk met de straaljager ïond 1000 „Shooting Stars" gemaakt en werkt thans aan een regeringsorder voor min stens 500 van deze uiterst snelle jacht vliegtuigen. Het zou van zeer groot be lang zijn, indien deze jager voor export zou worden vrijgegeven; het potenti eel van de West-Europese luchtvloten ïpu daardoor immers snel kunnen wor den opgevoerd. Om Europa kennis te laten maken met de „Shooting Star" zal, zoals wij dezer dagen reeds meldden, de vol gende week een formatie van zestien van deze jagers over de Oceaan ge vlogen worden. Dit is dan voor het eerst, dat de straaljager, waarvan toch een zo geringe actie-radius werd toegekend, gebruikt wordt voor deze lange afstanden. Dat de Amerikaanse regering thans reeds, bereid is aan het militair zo waardevolle product als de „Jet-fighter", uitvoervergunning te verlènen, is een aanwijzing, dat de U.S. Airforce nu wel over nog veel beter materieel beschikt en de „Shooting Star" dan ook reeds als min of meer verouderd beschouwt. Verwachting tot Vrijdagavond: Aanvankelijk zwaar bewolkt met voornamelijk in het Zuid-Oosten van het land nog enige regen. Morgen veel overdrijvende bewolking, maar overwegend droog weer. Matige, in de kuststreken tijdelijk krachtige Noordelijke wind. Koel. Zon op: 4.24. Onder: 21.03. Maan op: 1,10. Onder: 16.19. TROUVILLE, 30 JUNI. Gino Bartali, de lichtvoetige favoriet van de Italiaan se ploeg, heeft niet met een demonstra tie van zijn kunnen gewacht tot in het domein van de bergen, waar op de steile grindpaadjes en in de gevaarlijke haarspeldbochten zijn grote kansen liggen. De verbaasde inwoners van Trouville, die de eerste gastheren van de Tour de France-karavaan waren, wreven zich hun ogen uit, toen zij de olijfkleurige Italiaan aan het eind van de eerste etappe in de voorste gelede ren zagen. En... zagen meesprinten. Het was eep verbitterd gevecht tussen hem, de Belg Schotte en de Fransman Tcisseirc. De laatste had natuurlijk de aanmoedigingen van zijn landgenoten op de hand, maar in een verbitterde spurt kwam zowel Schotte als Bar tali over hem heen en met een half wiel verschil wist de Italiaan tenslotte het eerste over de streep te gaan. Er is in deze eerste etappe al van het begin af aan felle strijd geleverd. Nadat de Belg Lambrecht op de helling van Picardië de premie had gewonnen, die verbonden is aan de nagedachtenis van Henri Desgranges, ging de Fransman Caput op de loop, gevolgd door Ronconi en Magni en later door Lapébie. Magni kon het straffe tempo niet volhouden en viel terug, maar Ronconi en Lapébie bereikten hun doel en te Eponnes, 50 kilometer na de start, had het drietal een voorsprong van 1 min. 60 seconden op het peletcc Toen voor het eerst sloeg Bartali zijn vleugels uit. Onder zijn leiding begon de achtervolging, maar voor het ogenblik was «f uog zo weinig animo voor, dat de vluchtelingen in Nanterre 3 minuten 10 se conden voor lagen. Onder heftige regen buien en een geweldig Onweer zetten Caput, Lepébie en Ronconi hun pogingen voort en hadden op een gegeven moment zelfs een voorsprong van ruim 5 minuten. Maar toen sloegen de Belgen op drift. De Belgen, die aan de Tour van het vorig jaar zo bittere herinneringen had den en die nu alles wat links en rechts maar aan successen te behalen viel. in de wacht schijnen te willen slepen. Zij en niet Bartali gaven tenslotte het sein voor de grote tegenaanval en inderdaad hadden zij succes, toen ze bij het bin nenrijden van Rouaan het gejuich nog hoorden, waarmee In de stad ie kop lopers werden aangemoedigd. Even voor bij de stad was het lied van Caput, Ron coni en Magni uit. Daarna probeerde de Fransman Clauthier het op zijn beurt en toen even later Teis- seire, Bartali, Brambilla, Bevilaqua en De Muer de achtervolging begonnen, sprong er opnieuw een Belg mee. In het peleton begon Robic. die als herinnering aan zijn zege van het vorig jaar de gele trui droeg, onstuimig te jagen. Maar het hielp hem niet. Wél volgde toen een tweede Belgisch offensief en langzamerhand zag men Mertens, Engels en Schotte zich gaan meester maken van de sleutelposities voor de sprint. In het zicht van Trouville zon den zii Mathieu vooruit om de eerste over winning voor hen te behalen en inderdaad arriveerde deze als eerste in het stamp volle velodroom. Maar op hetzelfde mo ment kwamen Teieseire en Bartali uit hun zadel omhoog en toen hij dat zag deed ook Schotte wanhopige pogingen om bij te komen. Mathieu gaf enkele tien tallen meters voor de sprint verbouwereerd op, maar Bartali ging door en was in de laatste meters zowel Schotte als Teisseire juist iets te sterk af. Van de Nederlands-Luxemburgse combi natie heeft men in deze eerste etappe nog niet veel bijzonders gezien. De Hoog en De Ruyter behoorden tot de eerste slachtof fers van lekke banden, maar ook de ande ren hebben geen belangrijke posities kun nen innemen. Er zat, zoals te vrezen was, niet veel verband in de ploeg en dat is natuurlijk een moeilijkheid op zich. Moeilijkheden hebben trouwens alle ploe gen. Er zijn op deze eerste dag vijf uitval lers geen Nederlanders en waar dat niet het geval is. beleeft men weer wat an ders. Maar overal vindt men toch nog tijd om zich bezig te houden met de vraag, of de krachtsinspanning van Bartali in de eerste etappe nu gezien moet worden, als een bewijs voor zijn grote vorm, of dat de Italiaanse vedette zich in de strijd tegen Robic, Vietto en wie dan ook, niet veilig genoeg voelt om zijn beproefde taktiek van toeslaan in de bergen, ook nu toe te passen. De Tour de France w begonnen. Een maand lang zullen wielrenners de zwaarste parcoursen moeten afleggen. De renners op de grote weg tussen Parijs en Versailles, in de eerste etappe naar Trouville. Het klassement van de eerste etappe luidt: 1. Bartali (Italië) 237 km. in 6 uur 50 min. 24 sec. 2. Schotte (België A). 3. Teisseire (Frankrijk). 4. Engels (België B). 5. De Muer (Noord-Oost-ploeg van Frankrijk). 6. Mer tens (België A). 7. Marcellak (N.O.-ploeg van Frankrijk). 8. Mathieu (België A). 9. Gauthier (Zuid-Oost-ploeg van Frankrijk). 10. Renders (België B), allen zelfde tijd als winnaar. 68 De Hoog, 69 Kirchen (Lux.), 70 Kemp (Lux.), 77 Janssen, 93 Ackerman (Lux.), 96 De Ruyter, 102 Biever (Lux.) in 7 uur 12 m. 29 sec. 103 ex aequo Francken, Bakker en Pauwels in 7 u. 13 m. 22 sec. i Internationaal klassement: 1. België A 20 u. 30 min. 42 sec. 2. België B 20 uur 31 m. 55 sec. 3. Noord-Oost Frankrijk en lie de Fran ce 20 uur 31 m. 55 sec. 4. Frankrijk 20 u. 32 m. 38 sec. 11. Nederland-Luxemburg 20 u. 43 m. 6 see. Een idee omtrent de richting, waarin de Amerikaanse luchtvaartindustrie zich ontwikkelt, gaf dr. Hibbard bij zijn be schouwing over het gigantische project van het grote verkeersvliegtuig met straalmotoren, dat Lockheed thans in voorbereiding heeft. Met dit vliegtuig voor vijftig per sonen zal de afstand New YorkLon den rechtstreeks en in zeven uren ge vlogen worden. Belangrijker is nog, dat door de nieuwe wijze van voort stuwing en door gewijzigde aërodyna mische vormgeving een kostenbespa ring van rond 30% voor het luchtvaart bedrijf kan worden bereikt De bouw van het eerste vliegtuig, het prototype, kost ruim 20 millioen dollar. Dr. Hibbard gaf bij het noemen van dit indrukwekkende cijfer meteen aan, waarom naar zijn inzichten de Neder landse luchtvaartindustrie geen grote kansen meer had. In de moderne vlieg tuigindustrie moeten dermate ongehoor de kapitalen geïnvesteerd worden, dat zij alleen mogelijk is in een uitermate kapitaalkrachtig land met een eigen, omvangrijk afzetgebied. Op de Constel lation, waarvan er toch al 160 gemaakt zijn (rond 10% daarvan voor de K.L.M.), heeft Lockheed thans nog een verlies Het aantal stenfgerechtigden voor de verkiezing van leden der Twee de Kamer, welke verkiezing op 7 Juli aanstaande zal worden gehou den, bedraagt voor het gehele land 5.444.785. Bij de Tweede Kamerver- kiezingen van 1946 stonden 5.229.927 personen op de kiezerslijsten inge schreven. Voor 1948 dus een toena me van meer dan 200.000 kiesge rechtigden. De gemeente met het grootste aantal stemgerechtigden is Amsterdam mei 502.956. Voor de eerste maal heeft Am sterdam een aantal kiesgerechtigde personen van meer dan een half mil lioen. De twintig gemeenten met het grootst aantal stemgerechtigden zijn in deze volgorde: Amsterdam 502.956, Rotterdam 391.979, Den Haag 329.097, Utreoht 109.085, Haarlem 94.751, Gronin gen 78.680, Eindhoven 69.618, Tilburg 60.638, Enschede 59.464, Nijmegen 59.234, Arnhem 58.118, Leiden 51.544, Hilver sum 50.694, Apeldoorn 47.928, Leeuwar den 45.701, Breda 45.583, Dordrecht 41.452, Maastricht 40.890, Schiedam 40.289 en Delft 35.374. Van de 1017 gemeenten in Nederland heeft een drietal minder dan 200 kies gerechtigden op de lijst staan. Overslag in Zeeland is de kleinste met 147 kies gerechtigden, Serooskerke op Schouwen heeft 154 en Bemelen in Limburg heeft 159 kiesgerechtigden. Het jaarverslag van de bedrijfsgroep ta bakverwerkende Industrieën over 1947 ver meldt o. a. het volgende: De overdracht van aankoopbevoegdheden van het Rijksbureau aan het bedrijfsleven verloopt zeer langzaam, doch een behoor lijke stap is gezét in de richting van de zelfstandige aankoopbevoegd'neid der vak groepen. De sigarettenindustrie kwam in 1947 op ruim 100 pCt. van haar vooroor logse capaciteit, doch de kerf tabakindustrie slechts op 60 pCt. en de sigarenindustrie op 36 pCt. In 1947 bedroeg de productie van sigaren (incl. senoritas en sprietjes) 894.962.161 stuks, sigaretten 5.330.347.000 stuks, kerftabak 6.984.346 k.g. Het aantal uitgevoerde sigaren bedroeg 35.754.000 stuks tegen 46.029.000 in 1946. De export naar de dollarlanden maakt echter weinig of helemaal geen' kans. De sigarenindustrie is voor haar grond stoffen voor 1948 bijna geheel voorzien, slechts het om- en dekblad veroorzaken nog moèilijkheden. De sigaretten- en kerf tabakindustrie is tot Maart 1949 gedekt. De seismografen van het K.N.M.I. te De Bilt hebben Woensdagmiddag om vijf minuten vóór half twee een sterke aardbeving geregistreerd waarvan de haard op een afstand van 2000 K.M. was gelegen in of nabij Griekenland, van 40 millioen dollar, hetgeen wil zeg gen, dat de aanvangskosten nog lang niet terugverdiend zijn. De ontwikkeling van een zo groot project als de Constel lation en thans het straal-motorige oceaanvliegtuig vordert zeven jaren, voordat de eerste passagiers ermede ver voerd worden. De vliegtuigindustrie heeft naast zich ook „accessoirs": verlichtingsartikelen, hydraulische remsystemen, ventilatie- en verwarmingsinrichtingen, instrumen ten e.d. De verhouding in de moderne vliegtuigbouw zijn zodanig gewijzigd, dat 2/3 van de bouwkosten aan derge lijke kleine onderdelen besteed worden. Daartegenover wordt slechts 1/3 deel van de bouwkosten aan de feitelijke romp van het toestel besteed. De Nederlandse industrie zal wellicht voor sportvliegtuigen en andere minder gecompliceerd er groot luchtvaartma- terieel in aanmerking komen, doch het grote verkeersvliegtuig kan volgens dr. Hall Hilbard thans alleen nog in een zeer speciale omgeving,zoals in de U. S. A., tot verdere ontwikkeling komen. Op advies van zijn geneesheer is prof. mr. P. J. M. Aalberse gisteren voorzien van de H.H. Sacramenten der Stervenden. Prof. Aalberse is thans 77 jaar oud. Hij heeft het land gediend als minister, staatsraad, Kamerlid, voorzitter van de Tweede Kamer, Rijksbemiddelaar, gede legeerde te Genève, en als hoogleraar. In 1934 erkende H. M. de Koningin zijn vele verdiensten door hem te benoemen tot minister van Staat. e orde en regel, die verleden Jaar, na de totstandkoming van het Strandschap, te Zandvoort heers te en waardoor het althans mogelijk werd, op het strand te vertoeven cok als men parades in badpak of zwembroek niet wenste te zien, zal deze zomer belangrijk verminderd zijn. Ge deelten strand w^ren in eerste instantie ontoegankelijk voor baders, waartegen al spoedig protesten rezen, omdat velen een verblijf aan de zee niet zodanig be knot wilden zien, dat zij niet rond kon den lopen in kleding, die met b'aden verband hield. Tijdens het bewind van burgemeester Van Alphen oefende de politie, te voet en bereden, zeer streng toezicht uit, maar de overtreders van de voorschriften behoefden zich niet ongerust te maken, want de Haarlemse kantonrechter, onder wiens ressort Zandvoort valt, liet het bij twee kwart jes boete. In 1947 werd artikel 21 van de ver ordening van het Strandschap dat bepaalde gedeelten voor verblijf in badcostuum aanwees drastisch ge wijzigd, waardoor slechts een gedeelte strand bij het dorp gesloten •verklaard werd. Men mag zich nu dan ook overal op het strand in badcostuum of zwem broek vertonen, „mits men slechts niet zichtbaar zij van de openbare weg af of van enige voor het publiek al dan niet tegen betaling toegankelijke plaats" en niet nabij de dorpsaf gang. Juristen hebben uitgemaakt, dat de badinrichtingen dan ook onder deze bepaling vallen en hun bedrijf niet meer kunnen uitoefenen. De Haarlemse kantonrechter, mr. Th. Raedt, heeft gisteren de gehele veror dening echter op losse schroeven gezet, naar aanleiding van een zaak tegen een jongeman, die in Zandvoort in zwem broek had rondgelopen waar dit niet mocht. De officier van justitie had daarvoor een boete van een gulden ge- eist. De kantonrechter overwoog, dat bovengenoemd artikel 21 onder de be palingen betreffende de zeden valt en dat dus onderzocht moet worden of het verbod van dit artikel kan worden be schouwd als een bepaling, welke de be scherming der zedelijkheid beoogt Iets dat onzedelijk is, zo betoogt de edelachtbare, behoort nergens in het openbaar of zichtbaar voor enige plaats te worden toegelaten. Het Strancüchap laat op grote gedeelten van het open bare strand het vertoeven in badcos tuum of zwembroek toe en de kanton rechter kan onmogelijk aannemen, dat dit Strandschap iets zal dulden of regle menteren, wat in strijd is met de goede zeden. Het acht dus het verblijf in strandkleding niet in strijd met de zedelijkheid. Mr. Raedt gaat verder en vreest geen ordeverstoringen door het feit, dat badgasten in badpak of zwem broek op het strand lopen en boven dien acht hij het van algemene bekend heid, dat normaliter de gezondheid geen gevaar loopt, wanneer men in bad costuum aan zee verpozing zoekt. Hij acht art. 21 van de verordening dan ook niet bindend en heeft de jongeman van rechtsvervolging ontslagen. Deze Haarlemse kantonrechter is er de man niet naar om te streven naar extreme vrijheid. Als rechtsgeleerde heeft hij een juridisch standpunt ingenomen, maar wij mogen daar dan toch wel tegenover stellen, dat er verordeningen gemaakt moeten worden, die het be paalde bevolkingsgroepen mogelijk ma ken aan het strand te vertoeven zonder zich te ergeren. Zij vragen daartoe een deel van het strand, maar dit deel wordt hun door de kantonrechterlij ke uit spraak ontnomen. De nieuwe burgemeester van Zand voort heeft andere opvattingen dan zijn voorganger en wenst de teugels niet zo strak te houden, ook al zal hij als ver antwoordelijk magistraat met straffe hand tegen onzedelijkheid optreden. Hier komen dan weer de normen aan dë orde. En het is niet onwaarschijnlijk, dat de katholieken die strenger stellen dan een andersdenkende. Als men de normen kent, die b.v. voor het strand te Wijk aan Zee gelden, dan is er een hemelsbreed verschil met die te Zand voort. Intussen heeft de ambtenaar van het Openbaar Ministerie hoger beroep aan getekend en hangende een hogere be slissing zal de politie in Zandvoort blij ven verbaliseren waar dit nodig is. Voor een zeer gering aantal toe hoorders er waren ongeveer 45 mensen aanwezig sprak gister avond in „Domi" te Overveen de heer Groen over het streven van de K.VJP. en het politiek beleid, dat de hnidige regering in de afgelopen twee jaren heeft gevoerd. De heer Groen stelde allereerst vast, dat het doel van de K.V.P. is: een voor uitstrevende en sociale politiek te voe ren, met erkenning van Gods gezag en getoetst aan de katholieke beginselen. Hierdoor wil zij redding brengen in de chaos, die er allerwegen heerst, tot be scherming van het gezin en tot steun van de arbeiders en de economisch zwakkeren. Het is niemand onbekend, aldus spr., dat de toestanden niet roos kleurig zijn, evenmin als de omstandig heden, die daartoe aanleiding geven. Maar dikwijls hoort men toch de klacht: waarom duurt alles zo lang? Men dient dan niet te vergeten, dat de K.V.P. één derde van de Nederlandse bevolking vertegenwoordigt en dat zij dus niet al leen de politiek kan bepalen. Spreker memoreerde vervolgens het vele goede, dat er op sociaal gebied onder de regering-Beel is tot stand gebracht, zoals de kinderbijslag, de steun aan Ouden van Dagen, de ver hoging der pensioenen. Vele andere voorzieningen staan nog op stapel, w.o. het bedrijfspensioen. Het beste bewijs, dat de regering op dit gebied veel heeft gepresteerd, is wel de so- De mens kan bouwen en breken Daarom regeert de dwaasheid de wereld. ciale rust in ons land, vooral wanneer men naar het buitenland kijkt. Dit alles neemt echter niet weg, dat de katholieke fractie niet geheel tevre den is met het beleid der regering. De kinderbijslag b.v. voorziet niet in de nood van de zeer grote gezinnen, ter wijl het ook onjuist is. dat de kleine zelfstandigen van die bijslag uitgesloten zijn. Momenteel is de kinderbijslag eigenlijk niet meer dén een verkapte loonsverhoging. De K.V.P. heeft dan ook van de regering geëist, dat zij deze ern stige kwestie spoedig onder de loupe zal nemen. In vergelijking echter met andere landen heeft onze regering een politiek gevoerd, die er wezen mag. Veel critiek wordt er. ook geleverd op het economisch beleid en dan vooral op de loonstop, de bureaucratie er. de distributie. Dit alles zal echter pas kun nen verdwijnen, wanneer het econo misch leven weer in normale banen is geleid. In dit verband wees spr. op het feit, dat de landbouw producten moest leve ren tegen veel te lage prijzen. Dank zij de actie van de K. V. P. zijn deze later verhoogd. Sprekend over de socialisatie, waar van de P. v. d. A. een grote voor stander is, bracht de heer Groen naar voren, dat het in sommige gevallen wel nodig kan zijn, maar dan alleen wanneer gebleken is, dat een bedrijf zich niet geheel ten nutte kan ma ken van het algemeen belang. Voor het overige moet de socialisatie te» stelligste worden afgewezen. Het is daarom verheugend, dat binnenkort de wet op de publiekrechtelijke be drijfsorganisatie in behandeling komt. Dat deze stap wordt gedaan, is voor het grootste deel het resultaat van het werk van de K. V. P. Op die manier zal men een dam kunnen opwerpen tegen het communisme en de sociale orde volledig herstellen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1