Westerse geallieerden zullen zich niet
uit Berlijn laten verdrijven
„NEW YORK—LONDEN IN 7 UREN"
De komst van de „Shooting Stars"
Bartali verloochent zijn tactiek
en wint eerste etappe
m
mi
u
m
1
Zandvoorts
badleven
Regering voert een politiek
die er zijn mag
Is
"J
Niemand kan zich verzoenen met de
gedachte hier toe te geven"
Grote luchtvloot voorziet Berlijn van
voedselvoorraden
I
m
Bouw van straal-motorige oceaanvliegtuigen
biedt Nederlandse industrie weinig hans
s
Prof. Aalberse
bediend
D'
Veel goeds tot stand gebracht
Tot hoofd en hart
Engeland zal Frankrijk
niet in de steek laten
Tijdbom geplaatst op de
„Queen Elisabeth"?
DRAMA IN BULGAARS
VLIEGTOlG
REGERING VOOR WEST-
DUITSLAND
Dr. Hall Hibbard, ontwerper van straalvliegtuigen:
Het weer
Nederlanders op het
tweede plan
RUIM VIJF MILLIOEN
STEMGERECHTIGDEN
Sigaretten-industrie tot
Maart 1949 gedekt
DONDERDAG 1 JULI 1948 8
72ste JAARGANG No. 24191
ERNSTIGE WAARSCHUWING VAN BE VIN EN EDEN IN LAGERHUIS
Anonieme waarschuwingen
aan politie en Amer. bladen
Piloot wilde niet naar
Turkije vliegen
Vóór 1 September moet het
ontwerp gereed pijn
Mijnen niet oorzaak
Van ongeval met „Skoghaag"
en William Bursley"
TOUR DE FRANCE
Offensief der Belgen
Amsterdam aan de spits
KAMERLID GROEN:
n I
(Vervolg op pao. 2)
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544! Advertentie» 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
Directeur: 3. 3. W. Boer riot er
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mflflmeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
(Telefonisch van onze Londense correspondent)
Londen, 1 Juli.
In een zeer ernstige rede deelde Bevin, Engelands minister van Buitenlandse
Zaken, gisteren aan het Lagerhuis mede, dat in Berlijn tengevolge van het Rus
sische optreden en van de beslissingen, welke de Britse regering dientengevolge
genomen had, een ernstige situatie zou kunnen ontstaan. „Indien deze situatie
zich voor zou doen", aldus Bevin, „zullen wü het Lagerhuis moeten vragen, haar
niet uit de weg te gaan. De regering en de Westerse geallieerden zien geen ander
alternatief dan tussen het laatste en toegeven. En niemand yan ons kan zich ver
zoenen met de gedachte, hier toe te geven."
gejuich door het Lagerhuis werd be
groet.
De voornaamste moeilijkheid in Duits
land was het gevolg van de Russische
poging, het land onder communistisch
beheer te plaatsen. De Westerse mo
gendheden hadden zolang mogelijk met
hun maatregelen gewacht, in de hoop,
dat er toch een weg gevonden zou kun
nen worden voor samenwerking. Nu
kon niet langer gewacht worden. Het
resultaat was, dat Rusland het verkeer
met Berlijn onmogelijk maakte, ook al
heette dit te geschieden op technische
gronden. De regering kon zich niet
neerleggen bij dit Russische optreden
en had maatregelen genomen, in over
leg met Amerika en Frankrijk. Bevin
was optimistisch omtrent de mogelijk
heid, Berlijn te voorzien door de lucht,
vooral dank zij de grote hulpmiddelen
van de Amerikanen. Naar aanleiding
van een opmerking, gemaakt door An
thony Eden, verklaarde Bevin nog, dat
de regering inderdaad ernstig over
weegt, stappen te ondernemen te Mos
kou.
Bevin zeide c.m., dat de Russen de
Westerse mogendheden beschuldigden,
dat zij de overeenkomst van Potsdam
terzijde gesteld hadden, maar het te
genovergestelde was waar. De Russen
hadden systematisch deze overeenkomst
geschonden, vooral met betrekking tot
de herstelbetalingen. Men schatte de
onrechtmatig door Rusland opgelegde
herstelbetalingsleveranties op 7 mil
liard dollar, en dit terwijl#de Engelse
belastingbetaler zijn geld had moeten
afdragen om de Britse zone op de been
te houden. Hij verklaarde, dat Enge
land niet meer gedaan had dan streven
naar de vrede en het scheppen van een
zo groot mogelijke rust en veiligheid
in het Westen, waaraan hij toevoegde:
„Brittannië zal aan de zijde van Frank
rijk blijven staan en het niet in de
steek laten", een opmerking, die met
Verscheidene Amerikaanse bladen en
de New Yorkse politie ontvingen giste
ren telefonisch anonieme waarschuwin
gen, dat aan boord van de „Queen Eli
sabeth" een tijdbom was geplaatst, die
twintig uur nadat het schip zee gekozen
zou hebben, moest ontploffen.
De 2234 passagiers, onder wie de
staatsman Bernard Baruch en de Britse
filmster Michael Redgrave, sloegen met
spanning en nerveus de verrichtingen
gade van de bemanning en een speciale
politiepatrouille, die naar aanleiding van
de alarmerende berichten het gehele
schip naarstig onderzochten. Op de kade
stond de New Yorkse brandweer gereed
om eventueel ook in te grijpen. De pak
ketten en de post werden aan een nauw
keurig onderzoek onderworpen alvorens
ze aan boord mochten worden gebracht
Vanmorgen vroeg deelde kapitein
Osborne mede, dat men het onderzoek
beëindigde, doch dat er geen spoor
van een helse machine gevonden was.
Hij gaf de bemanning echter bevel,
op haar hoede te blijven en onmiddel
lijk te rapporteren, als er vreemde
pakketjes gevonden werden. De poli
tie verliet het schip en met loeiende
sirenes keerde de brandweer terug
naar dekazernes.
Gisteravond is op het vliegveld Is-
tanboel een vliegtuig geland, afkom
stig uit Bulgarije. Aan boord van het
toestel bevonden zich zeventien passa
giers, die van Varna vertrokken waren.
Verscheidene personen verklaarden na
de landing, dat zij communisten waren
en terug wensten te keren. Aan boord
van het vliegtuig hadden zij echter
klaarblijkelijk de minderheid gevormd
en moeten zwichten voor de anti-com
munisten, die kort na het opstijgen de
piloot doodden en twee leden van
de bemanning verwondden. Hierna nam
een vroegere officier van de luchtmacht
het toestel over en zette koers naar Is-
tanboel.
Anthony Eden, voormalig minister
van Buitenlandse Zaken, had het debat
geopend namens de oppositie. Hij maak
te duidelijk, dat de Conservatieven vol
komen achter de regering staan. Hjj
verklaarde o.m., dat aan Rusland dui
delijk gemaakt behoorde te worden, dat
Engeland niet bereid was zich te laten
intimideren door bruut geweld of af
persing.
Een terugtrekken uit Berlijn door de
geallieerden zou catostrophale gevolgen
hebben voor de Engelse gezagspositie
onder de Westerse geallieerden en in
Europa. „Iedere wankelmoedigheid van
onze kant op dit ogenblik", aldus Eden,
„zou de heersers van de Sovjet-Unie
slechts aanmoedigen, hun druk te vér
groten, hetgeen zou leiden tot verder
toegeven, totdat men tenslotte ergens
een grens moet trekken, hetgeen oorlog
onvermijdelijk zou maken."
Zowel de rede van Bevin als die
van Eden droeg duidelijk het stem
pel van een ernstige waarschuwing,
bedoeld niet zozeer voor het Lager
huis en het Engelse publiek als wel
voor Rusland: waarschuwing dat
Engeland, in samenwerking met
Amerika en Frankrijk, niet bereid is
zich uit Berlijn te latèn verdrijven
door een Russische poging de inwo
ners van Berlijn uit te hongeren. De
rest van het Lagerhuisdebat vond
plaats op dezelfde toon van ernstige
vastberadenheid.
De drie militaire gouverneurs van
West-Duitsland hebben vandaag de
Duitse premiers der 11 staten tvan hun
zones opgedragen, vóór 1 September
met het ontwerp van het nieuwe be
stuur voor geheel West-Duitsland ge
reed te zijn.
Er zal de Duitsers een bezettingssta
tuut aangeboden worden, dat de plaats
zal innemen van een formeel vredes
verdrag, totdat de Grote Vier het eens
geworden zullen zijn over een definitief
verdrag.
De plannen voor de politieke .fusie
van de drie Westelijke bezettingszones
werden gisteren blijkbaar voltooid in
een bijeenkomst van de Britse, Ameri
kaanse en Franse militaire opperbevel
hebbers te Frankfort, die de hele dag
geduurd heeft.
Daar de Franse delegatie bij deze be
spreking groter was dan ooit, geloven
sommige waarnemers te Frankfort, dat
Frankrijk misschien van plan is, een
belangrijke politieke verklaring af te
leggen over zijn rol in West-Duitsland.
Harriman, de ambassadeur van het
plan-Marshall, nam eveneens aan deze
conferentie deel.
Van twee recente scheepsrampen in
het zeegebied bij de Nederlandse kust
is de oorzaak thans aan het licht ge
komen. Naar de Marinevoorlichtings
dienst meedeelt, is gebleken, dat noch
de „Skoghaug", noch de „William
Bursley" op een mijn is gelopen, zoals
werd vermoed.
Uit een onderzoek bleek, dat de aan
het s.s. „Skoghaug" toegebrachte scha
de alle verschijnselen vertoont van een
ketelontploffing.
Het Britse stoomschip „William
Bursley" is op een obstakel onder wa
ter gestoten.
De Amerikaanse luchtmacht onder
houdt thans het voedseltransport naar
Berlijn met ruim 150 vliegtuigen De
R,A.F. heeft meer dan 100 toestellen
voor het transport In dienst, terwijl
Bevin aan de Dominions gevraagd
heeft, eveneens zoveel vliegtuigen als
zy konden missen ter beschikking te
willen stellen. Men neemt zich voor,
ook des nachts de vluchten voort te
zetten; wellicht zal zelfs alle luchtver
keer boven de Engelse en de Ameri
kaanse zones worden verboden, wegens
het steeds toenemende aantal officiële
transportvliegtuigen naar Berlijn.
De officiële Sovjet-pers betoogde dat
de Amerikaanse pogingen om Berlijn
door de lucht te "bevoorraden „propa
ganda" waren en dat de luchtdienst op
Berlijn bedoeld was om het wegvoeren
van industriële installaties uit de Wes
telijke sectoren aan het oog te onttrek
ken. Amerikaanse autoriteiten hebben
dit tegengesproken. Zij zeiden dat de
meeste vliegtuigen leeg terugkeerden.
Het met Russische vergunning ver
schijnende dagblad „Tagliche Rund
schau" beschuldigt het Berlijnse ge
meentebestuur van een anti-Russische
politiek, en zegt:
„Het is dan bok natuurlijk, dat de
vakorganisaties een verzoek hebben in
gediend tot afzetting van dit gemeente
bestuur van Berlijn."
Geruchten als zouden de Sovjet
autoriteiten in de luchtcorridors kabel
ballons hebben aangebracht om het
voedseltransport door de lucht te belem
meren, blijken achteraf niet gegrond.
De Amerikaanse Minister van Bui
tenlandse Zaken Marshall, zei giste
ren: „De poging van de Sovjets om
de Duitse burgerbevolking van Berlijn
te blokkeren werpt vragen van zeer
ernstige aard op, waarop wij een pas
send antwoord hopen te geven."
Marshallverklaarde voorts, dat een
maximaal gebruik zal worden gemaakt
van luchttransport, ten einde de bevol
king te bevoorraden.
„Men kan door de lucht een groter
tonnage vervoeren, dan aanvankelijk ge
meend werd," aldus Marshall, die ver
volgde:
„Wij zijn in Berlijn ten gevolge van
overeenkomsten tussen de regeringen in
de bezettingszones van Duitsland en wij
zijn van plan er te blijven."
Frankrijk heeft aan Amerika en
Groot-Brittannië voorgesteld gezamen
lijk pogingen te doen, de Russische
blokkade van Berlijn te doorbreken,
aldus werd Woensdag op het Franse
ministerie van Buitenlandse Zaken ge
zegd.
In de Franse nota werd verzocht,
geen unilaterale maatregelen te nemen
v-
1
De Gorkumse kastelein Th. den Uyl heeft uit Amerika een uitnodiging ontvangen om met zijn miniatuur-kermis naar
'n warenhuis-concern te komen. De kermis, die tot in alle details is nagemaakt en zelfs spelende orgeltjes heeft, is in
Haarlem te zien.
(Van een luchtvaartmedewerker)'
Het is niet onwaarschijnlijk, dat
binnenkort de Amerikaanse regering
toestemming geeft voor de uitvoer
van straaljagers. In deze voorzichtige
woorden liet dr. Hall Hibbard, de
grote man van de Lockheed-fabrieken,
die de Constellations en de vermaar
de straaljager, de „Shooting Star",
ontwierp, zich uit. Hibbard kwam
juist uit Genève, waar hij zijn land
vertegenwoordigde op de Internatio
nale Luchtvaartconferentie, de ICAO,
en wij ontmoetten hem te Amsterdam
op doorreis naar Londen.
Lockheed heeft nu in twee jaren pro-
ductiepractijk met de straaljager ïond
1000 „Shooting Stars" gemaakt en werkt
thans aan een regeringsorder voor min
stens 500 van deze uiterst snelle jacht
vliegtuigen. Het zou van zeer groot be
lang zijn, indien deze jager voor export
zou worden vrijgegeven; het potenti
eel van de West-Europese luchtvloten
ïpu daardoor immers snel kunnen wor
den opgevoerd.
Om Europa kennis te laten maken
met de „Shooting Star" zal, zoals wij
dezer dagen reeds meldden, de vol
gende week een formatie van zestien
van deze jagers over de Oceaan ge
vlogen worden. Dit is dan voor het
eerst, dat de straaljager, waarvan
toch een zo geringe actie-radius werd
toegekend, gebruikt wordt voor deze
lange afstanden.
Dat de Amerikaanse regering thans
reeds, bereid is aan het militair zo
waardevolle product als de „Jet-fighter",
uitvoervergunning te verlènen, is een
aanwijzing, dat de U.S. Airforce nu wel
over nog veel beter materieel beschikt
en de „Shooting Star" dan ook reeds
als min of meer verouderd beschouwt.
Verwachting tot Vrijdagavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
voornamelijk in het Zuid-Oosten van
het land nog enige regen. Morgen
veel overdrijvende bewolking, maar
overwegend droog weer. Matige, in
de kuststreken tijdelijk krachtige
Noordelijke wind. Koel.
Zon op: 4.24. Onder: 21.03.
Maan op: 1,10. Onder: 16.19.
TROUVILLE, 30 JUNI. Gino Bartali,
de lichtvoetige favoriet van de Italiaan
se ploeg, heeft niet met een demonstra
tie van zijn kunnen gewacht tot in het
domein van de bergen, waar op de
steile grindpaadjes en in de gevaarlijke
haarspeldbochten zijn grote kansen
liggen. De verbaasde inwoners van
Trouville, die de eerste gastheren van
de Tour de France-karavaan waren,
wreven zich hun ogen uit, toen zij de
olijfkleurige Italiaan aan het eind van
de eerste etappe in de voorste gelede
ren zagen. En... zagen meesprinten. Het
was eep verbitterd gevecht tussen hem,
de Belg Schotte en de Fransman
Tcisseirc. De laatste had natuurlijk de
aanmoedigingen van zijn landgenoten
op de hand, maar in een verbitterde
spurt kwam zowel Schotte als Bar
tali over hem heen en met een half
wiel verschil wist de Italiaan tenslotte
het eerste over de streep te gaan.
Er is in deze eerste etappe al van het
begin af aan felle strijd geleverd. Nadat
de Belg Lambrecht op de helling van
Picardië de premie had gewonnen, die
verbonden is aan de nagedachtenis van
Henri Desgranges, ging de Fransman Caput
op de loop, gevolgd door Ronconi en
Magni en later door Lapébie. Magni kon
het straffe tempo niet volhouden en viel
terug, maar Ronconi en Lapébie bereikten
hun doel en te Eponnes, 50 kilometer na
de start, had het drietal een voorsprong
van 1 min. 60 seconden op het peletcc
Toen voor het eerst sloeg Bartali zijn
vleugels uit. Onder zijn leiding begon de
achtervolging, maar voor het ogenblik was
«f uog zo weinig animo voor, dat de
vluchtelingen in Nanterre 3 minuten 10 se
conden voor lagen. Onder heftige regen
buien en een geweldig Onweer zetten
Caput, Lepébie en Ronconi hun pogingen
voort en hadden op een gegeven moment
zelfs een voorsprong van ruim 5 minuten.
Maar toen sloegen de Belgen op drift.
De Belgen, die aan de Tour van het
vorig jaar zo bittere herinneringen had
den en die nu alles wat links en rechts
maar aan successen te behalen viel. in
de wacht schijnen te willen slepen. Zij
en niet Bartali gaven tenslotte het sein
voor de grote tegenaanval en inderdaad
hadden zij succes, toen ze bij het bin
nenrijden van Rouaan het gejuich nog
hoorden, waarmee In de stad ie kop
lopers werden aangemoedigd. Even voor
bij de stad was het lied van Caput, Ron
coni en Magni uit.
Daarna probeerde de Fransman Clauthier
het op zijn beurt en toen even later Teis-
seire, Bartali, Brambilla, Bevilaqua en
De Muer de achtervolging begonnen,
sprong er opnieuw een Belg mee. In het
peleton begon Robic. die als herinnering
aan zijn zege van het vorig jaar de gele
trui droeg, onstuimig te jagen. Maar het
hielp hem niet. Wél volgde toen een tweede
Belgisch offensief en langzamerhand zag
men Mertens, Engels en Schotte zich gaan
meester maken van de sleutelposities voor
de sprint. In het zicht van Trouville zon
den zii Mathieu vooruit om de eerste over
winning voor hen te behalen en inderdaad
arriveerde deze als eerste in het stamp
volle velodroom. Maar op hetzelfde mo
ment kwamen Teieseire en Bartali uit
hun zadel omhoog en toen hij dat zag
deed ook Schotte wanhopige pogingen om
bij te komen. Mathieu gaf enkele tien
tallen meters voor de sprint verbouwereerd
op, maar Bartali ging door en was in de
laatste meters zowel Schotte als Teisseire
juist iets te sterk af.
Van de Nederlands-Luxemburgse combi
natie heeft men in deze eerste etappe nog
niet veel bijzonders gezien. De Hoog en De
Ruyter behoorden tot de eerste slachtof
fers van lekke banden, maar ook de ande
ren hebben geen belangrijke posities kun
nen innemen. Er zat, zoals te vrezen was,
niet veel verband in de ploeg en dat is
natuurlijk een moeilijkheid op zich.
Moeilijkheden hebben trouwens alle ploe
gen. Er zijn op deze eerste dag vijf uitval
lers geen Nederlanders en waar dat
niet het geval is. beleeft men weer wat an
ders. Maar overal vindt men toch nog tijd
om zich bezig te houden met de vraag,
of de krachtsinspanning van Bartali in de
eerste etappe nu gezien moet worden, als
een bewijs voor zijn grote vorm, of dat de
Italiaanse vedette zich in de strijd tegen
Robic, Vietto en wie dan ook, niet veilig
genoeg voelt om zijn beproefde taktiek van
toeslaan in de bergen, ook nu toe te passen.
De Tour de France w begonnen. Een
maand lang zullen wielrenners de
zwaarste parcoursen moeten afleggen.
De renners op de grote weg tussen
Parijs en Versailles, in de eerste etappe
naar Trouville.
Het klassement van de eerste etappe luidt:
1. Bartali (Italië) 237 km. in 6 uur 50 min.
24 sec. 2. Schotte (België A). 3. Teisseire
(Frankrijk). 4. Engels (België B). 5. De Muer
(Noord-Oost-ploeg van Frankrijk). 6. Mer
tens (België A). 7. Marcellak (N.O.-ploeg
van Frankrijk). 8. Mathieu (België A). 9.
Gauthier (Zuid-Oost-ploeg van Frankrijk).
10. Renders (België B), allen zelfde tijd als
winnaar.
68 De Hoog, 69 Kirchen (Lux.), 70 Kemp
(Lux.), 77 Janssen, 93 Ackerman (Lux.), 96
De Ruyter, 102 Biever (Lux.) in 7 uur 12 m.
29 sec. 103 ex aequo Francken, Bakker en
Pauwels in 7 u. 13 m. 22 sec. i
Internationaal klassement: 1. België A 20 u.
30 min. 42 sec. 2. België B 20 uur 31 m. 55
sec. 3. Noord-Oost Frankrijk en lie de Fran
ce 20 uur 31 m. 55 sec. 4. Frankrijk 20 u.
32 m. 38 sec. 11. Nederland-Luxemburg 20 u.
43 m. 6 see.
Een idee omtrent de richting, waarin
de Amerikaanse luchtvaartindustrie zich
ontwikkelt, gaf dr. Hibbard bij zijn be
schouwing over het gigantische project
van het grote verkeersvliegtuig met
straalmotoren, dat Lockheed thans in
voorbereiding heeft.
Met dit vliegtuig voor vijftig per
sonen zal de afstand New YorkLon
den rechtstreeks en in zeven uren ge
vlogen worden. Belangrijker is nog,
dat door de nieuwe wijze van voort
stuwing en door gewijzigde aërodyna
mische vormgeving een kostenbespa
ring van rond 30% voor het luchtvaart
bedrijf kan worden bereikt De bouw
van het eerste vliegtuig, het prototype,
kost ruim 20 millioen dollar.
Dr. Hibbard gaf bij het noemen van
dit indrukwekkende cijfer meteen aan,
waarom naar zijn inzichten de Neder
landse luchtvaartindustrie geen grote
kansen meer had. In de moderne vlieg
tuigindustrie moeten dermate ongehoor
de kapitalen geïnvesteerd worden, dat
zij alleen mogelijk is in een uitermate
kapitaalkrachtig land met een eigen,
omvangrijk afzetgebied. Op de Constel
lation, waarvan er toch al 160 gemaakt
zijn (rond 10% daarvan voor de K.L.M.),
heeft Lockheed thans nog een verlies
Het aantal stenfgerechtigden voor
de verkiezing van leden der Twee
de Kamer, welke verkiezing op 7
Juli aanstaande zal worden gehou
den, bedraagt voor het gehele land
5.444.785. Bij de Tweede Kamerver-
kiezingen van 1946 stonden 5.229.927
personen op de kiezerslijsten inge
schreven. Voor 1948 dus een toena
me van meer dan 200.000 kiesge
rechtigden.
De gemeente met het grootste aantal
stemgerechtigden is Amsterdam mei
502.956. Voor de eerste maal heeft Am
sterdam een aantal kiesgerechtigde
personen van meer dan een half mil
lioen. De twintig gemeenten met het
grootst aantal stemgerechtigden zijn
in deze volgorde: Amsterdam 502.956,
Rotterdam 391.979, Den Haag 329.097,
Utreoht 109.085, Haarlem 94.751, Gronin
gen 78.680, Eindhoven 69.618, Tilburg
60.638, Enschede 59.464, Nijmegen 59.234,
Arnhem 58.118, Leiden 51.544, Hilver
sum 50.694, Apeldoorn 47.928, Leeuwar
den 45.701, Breda 45.583, Dordrecht
41.452, Maastricht 40.890, Schiedam
40.289 en Delft 35.374.
Van de 1017 gemeenten in Nederland
heeft een drietal minder dan 200 kies
gerechtigden op de lijst staan. Overslag
in Zeeland is de kleinste met 147 kies
gerechtigden, Serooskerke op Schouwen
heeft 154 en Bemelen in Limburg heeft
159 kiesgerechtigden.
Het jaarverslag van de bedrijfsgroep ta
bakverwerkende Industrieën over 1947 ver
meldt o. a. het volgende:
De overdracht van aankoopbevoegdheden
van het Rijksbureau aan het bedrijfsleven
verloopt zeer langzaam, doch een behoor
lijke stap is gezét in de richting van de
zelfstandige aankoopbevoegd'neid der vak
groepen. De sigarettenindustrie kwam in
1947 op ruim 100 pCt. van haar vooroor
logse capaciteit, doch de kerf tabakindustrie
slechts op 60 pCt. en de sigarenindustrie
op 36 pCt. In 1947 bedroeg de productie
van sigaren (incl. senoritas en sprietjes)
894.962.161 stuks, sigaretten 5.330.347.000
stuks, kerftabak 6.984.346 k.g. Het aantal
uitgevoerde sigaren bedroeg 35.754.000
stuks tegen 46.029.000 in 1946. De export
naar de dollarlanden maakt echter weinig
of helemaal geen' kans.
De sigarenindustrie is voor haar grond
stoffen voor 1948 bijna geheel voorzien,
slechts het om- en dekblad veroorzaken
nog moèilijkheden. De sigaretten- en kerf
tabakindustrie is tot Maart 1949 gedekt.
De seismografen van het K.N.M.I. te
De Bilt hebben Woensdagmiddag om
vijf minuten vóór half twee een sterke
aardbeving geregistreerd waarvan de
haard op een afstand van 2000 K.M. was
gelegen in of nabij Griekenland,
van 40 millioen dollar, hetgeen wil zeg
gen, dat de aanvangskosten nog lang
niet terugverdiend zijn. De ontwikkeling
van een zo groot project als de Constel
lation en thans het straal-motorige
oceaanvliegtuig vordert zeven jaren,
voordat de eerste passagiers ermede ver
voerd worden.
De vliegtuigindustrie heeft naast zich
ook „accessoirs": verlichtingsartikelen,
hydraulische remsystemen, ventilatie-
en verwarmingsinrichtingen, instrumen
ten e.d. De verhouding in de moderne
vliegtuigbouw zijn zodanig gewijzigd,
dat 2/3 van de bouwkosten aan derge
lijke kleine onderdelen besteed worden.
Daartegenover wordt slechts 1/3 deel
van de bouwkosten aan de feitelijke
romp van het toestel besteed.
De Nederlandse industrie zal wellicht
voor sportvliegtuigen en andere minder
gecompliceerd er groot luchtvaartma-
terieel in aanmerking komen, doch het
grote verkeersvliegtuig kan volgens dr.
Hall Hilbard thans alleen nog in een
zeer speciale omgeving,zoals in de U.
S. A., tot verdere ontwikkeling komen.
Op advies van zijn geneesheer is
prof. mr. P. J. M. Aalberse gisteren
voorzien van de H.H. Sacramenten
der Stervenden.
Prof. Aalberse is thans 77 jaar oud.
Hij heeft het land gediend als minister,
staatsraad, Kamerlid, voorzitter van de
Tweede Kamer, Rijksbemiddelaar, gede
legeerde te Genève, en als hoogleraar.
In 1934 erkende H. M. de Koningin zijn
vele verdiensten door hem te benoemen
tot minister van Staat.
e orde en regel, die verleden Jaar,
na de totstandkoming van het
Strandschap, te Zandvoort heers
te en waardoor het althans mogelijk
werd, op het strand te vertoeven
cok als men parades in badpak of
zwembroek niet wenste te zien, zal deze
zomer belangrijk verminderd zijn. Ge
deelten strand w^ren in eerste instantie
ontoegankelijk voor baders, waartegen
al spoedig protesten rezen, omdat velen
een verblijf aan de zee niet zodanig be
knot wilden zien, dat zij niet rond kon
den lopen in kleding, die met b'aden
verband hield. Tijdens het bewind van
burgemeester Van Alphen oefende de
politie, te voet en bereden, zeer streng
toezicht uit, maar de overtreders van
de voorschriften behoefden zich niet
ongerust te maken, want de Haarlemse
kantonrechter, onder wiens ressort
Zandvoort valt, liet het bij twee kwart
jes boete.
In 1947 werd artikel 21 van de ver
ordening van het Strandschap dat
bepaalde gedeelten voor verblijf in
badcostuum aanwees drastisch ge
wijzigd, waardoor slechts een gedeelte
strand bij het dorp gesloten •verklaard
werd. Men mag zich nu dan ook overal
op het strand in badcostuum of zwem
broek vertonen, „mits men slechts niet
zichtbaar zij van de openbare weg af
of van enige voor het publiek al
dan niet tegen betaling toegankelijke
plaats" en niet nabij de dorpsaf
gang. Juristen hebben uitgemaakt, dat
de badinrichtingen dan ook onder deze
bepaling vallen en hun bedrijf niet
meer kunnen uitoefenen.
De Haarlemse kantonrechter, mr. Th.
Raedt, heeft gisteren de gehele veror
dening echter op losse schroeven gezet,
naar aanleiding van een zaak tegen een
jongeman, die in Zandvoort in zwem
broek had rondgelopen waar dit niet
mocht. De officier van justitie had
daarvoor een boete van een gulden ge-
eist. De kantonrechter overwoog, dat
bovengenoemd artikel 21 onder de be
palingen betreffende de zeden valt en
dat dus onderzocht moet worden of het
verbod van dit artikel kan worden be
schouwd als een bepaling, welke de be
scherming der zedelijkheid beoogt
Iets dat onzedelijk is, zo betoogt de
edelachtbare, behoort nergens in het
openbaar of zichtbaar voor enige plaats
te worden toegelaten. Het Strancüchap
laat op grote gedeelten van het open
bare strand het vertoeven in badcos
tuum of zwembroek toe en de kanton
rechter kan onmogelijk aannemen, dat
dit Strandschap iets zal dulden of regle
menteren, wat in strijd is met de goede
zeden. Het acht dus het verblijf in
strandkleding niet in strijd met de
zedelijkheid. Mr. Raedt gaat verder en
vreest geen ordeverstoringen door het
feit, dat badgasten in badpak of zwem
broek op het strand lopen en boven
dien acht hij het van algemene bekend
heid, dat normaliter de gezondheid
geen gevaar loopt, wanneer men in bad
costuum aan zee verpozing zoekt. Hij
acht art. 21 van de verordening dan
ook niet bindend en heeft de jongeman
van rechtsvervolging ontslagen. Deze
Haarlemse kantonrechter is er de man
niet naar om te streven naar extreme
vrijheid. Als rechtsgeleerde heeft hij
een juridisch standpunt ingenomen,
maar wij mogen daar dan toch wel
tegenover stellen, dat er verordeningen
gemaakt moeten worden, die het be
paalde bevolkingsgroepen mogelijk ma
ken aan het strand te vertoeven zonder
zich te ergeren. Zij vragen daartoe een
deel van het strand, maar dit deel wordt
hun door de kantonrechterlij ke uit
spraak ontnomen.
De nieuwe burgemeester van Zand
voort heeft andere opvattingen dan zijn
voorganger en wenst de teugels niet zo
strak te houden, ook al zal hij als ver
antwoordelijk magistraat met straffe
hand tegen onzedelijkheid optreden.
Hier komen dan weer de normen aan
dë orde. En het is niet onwaarschijnlijk,
dat de katholieken die strenger stellen
dan een andersdenkende. Als men de
normen kent, die b.v. voor het strand
te Wijk aan Zee gelden, dan is er een
hemelsbreed verschil met die te Zand
voort.
Intussen heeft de ambtenaar van het
Openbaar Ministerie hoger beroep aan
getekend en hangende een hogere be
slissing zal de politie in Zandvoort blij
ven verbaliseren waar dit nodig is.
Voor een zeer gering aantal toe
hoorders er waren ongeveer 45
mensen aanwezig sprak gister
avond in „Domi" te Overveen de
heer Groen over het streven van de
K.VJP. en het politiek beleid, dat de
hnidige regering in de afgelopen
twee jaren heeft gevoerd.
De heer Groen stelde allereerst vast,
dat het doel van de K.V.P. is: een voor
uitstrevende en sociale politiek te voe
ren, met erkenning van Gods gezag en
getoetst aan de katholieke beginselen.
Hierdoor wil zij redding brengen in de
chaos, die er allerwegen heerst, tot be
scherming van het gezin en tot steun
van de arbeiders en de economisch
zwakkeren. Het is niemand onbekend,
aldus spr., dat de toestanden niet roos
kleurig zijn, evenmin als de omstandig
heden, die daartoe aanleiding geven.
Maar dikwijls hoort men toch de klacht:
waarom duurt alles zo lang? Men dient
dan niet te vergeten, dat de K.V.P. één
derde van de Nederlandse bevolking
vertegenwoordigt en dat zij dus niet al
leen de politiek kan bepalen.
Spreker memoreerde vervolgens het
vele goede, dat er op sociaal gebied
onder de regering-Beel is tot stand
gebracht, zoals de kinderbijslag, de
steun aan Ouden van Dagen, de ver
hoging der pensioenen. Vele andere
voorzieningen staan nog op stapel,
w.o. het bedrijfspensioen. Het beste
bewijs, dat de regering op dit gebied
veel heeft gepresteerd, is wel de so-
De mens kan bouwen en breken
Daarom regeert de dwaasheid de
wereld.
ciale rust in ons land, vooral wanneer
men naar het buitenland kijkt.
Dit alles neemt echter niet weg, dat
de katholieke fractie niet geheel tevre
den is met het beleid der regering. De
kinderbijslag b.v. voorziet niet in de
nood van de zeer grote gezinnen, ter
wijl het ook onjuist is. dat de kleine
zelfstandigen van die bijslag uitgesloten
zijn. Momenteel is de kinderbijslag
eigenlijk niet meer dén een verkapte
loonsverhoging. De K.V.P. heeft dan ook
van de regering geëist, dat zij deze ern
stige kwestie spoedig onder de loupe zal
nemen.
In vergelijking echter met andere
landen heeft onze regering een politiek
gevoerd, die er wezen mag.
Veel critiek wordt er. ook geleverd op
het economisch beleid en dan vooral op
de loonstop, de bureaucratie er. de
distributie. Dit alles zal echter pas kun
nen verdwijnen, wanneer het econo
misch leven weer in normale banen is
geleid.
In dit verband wees spr. op het feit,
dat de landbouw producten moest leve
ren tegen veel te lage prijzen. Dank zij
de actie van de K. V. P. zijn deze later
verhoogd.
Sprekend over de socialisatie, waar
van de P. v. d. A. een grote voor
stander is, bracht de heer Groen naar
voren, dat het in sommige gevallen
wel nodig kan zijn, maar dan alleen
wanneer gebleken is, dat een bedrijf
zich niet geheel ten nutte kan ma
ken van het algemeen belang. Voor
het overige moet de socialisatie te»
stelligste worden afgewezen. Het is
daarom verheugend, dat binnenkort
de wet op de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie in behandeling komt.
Dat deze stap wordt gedaan, is voor
het grootste deel het resultaat van
het werk van de K. V. P. Op die
manier zal men een dam kunnen
opwerpen tegen het communisme en
de sociale orde volledig herstellen.