Aan de
vooravond
Communistisch complot
te Berlijn ontdekt
Katholieke kiezer
Samenwerking met P.v.d.A.
zegen voor ons land
Bobet etappe-winnaar en drager
van de gele trui
In memoriam
prof. Aalberse
Delegatietrein te
Djocja
Men wilde de Westelijke Geallieerden
dwingen de stad te verlaten
r
Verklaringen over Indië-beleid
Tot hoofd en hart
Sovjet-troepen zouden
hulp bieden
Verkiezingsuitslagen
Communistische cel
ontmaskerd
Pakketten voor Indië
voorkeurstemmen
J
Britse luchtmacht en
vloot bij Malakka
Het weer
hl*>4
Bakker en Ackermann
uit de Tour
Morgen begint de slag
GEEN UITLEVERING VAN
SCHREIEDER
DINSDAG 6 JULI 1948
72ste JAARGANG No. 24195
Inhoud in blik
De voedselslag
Nieuw beroep op V. N.
,T T ergeleken bij de hoge belangen, die op hei spel
V siaan bij de opbouw van een Chrisielijke Siaai
en Maatschappij en de afweer van hei communisme,
zijn de meningsverschillen onder de katholieken
over siaaikundige vraagstukken, hoe belangrijk ook
op zich, zelf, toch van ondergeschikte betekenis.
Reeds het verlies van weinige stemmen kan in ons
kiesstelsel ernstige gevolgen hebben. En die staat
kundige eenheid van de katholieken is een machtig
wapen in de gemeenschappelijke en veelzijdige
strijd tegen hei communisme, terwijl zij bij de maat
schappelijke en siaaikundige opbouw van ons Chris
telijk levensideaal een zeer waardevöl goed is, welks
verlies niet ie overziene schade zou berokkenen aan
de belangen van hei Christendom en het welzijn van
ons dierbaar vaderland.
V.
Communistische bewegingen
scherp gecontroleerd
Nationalisatie van de Britse
mijnen levert verlies
MINISTER VAN MAARSEVEEN
U stemt toch ook lijst
van de K.V.P.?
35e RONDE VAN FRANKRIJK - 7e- ge. ge ETAPPE
H. Kuiper aan het woord
NEDERLAND KOOPT 25 OEFEN-
VLIEGTUIGEN
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 2080p - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
Directeur: 3. 3. W. Boerriater.
NIEUWE H
LEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mïffimetet-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 1é cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
edvertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De verkiezingsstrijd moge er deze
keer een zijn geweest van wei
nig grootse ailure, aan de voor
avond van de dag, waarop de beslis
sing moet vallen, kan men zich toch
moeilijk onttrekken aan een zekere
spanning, die iedere verkiezing nu
eenmaal meebrengt. Niet dat grote
verrassingen te wachten zijn, daar
Voor deugt het politieke klimaat in
ons land nu eenmaal niet. De gemid
delde 'Nederlander weet wat hij wil
en handelt dienovereenkomstig. Van
daar dat er zich in ons land niet ge
makkelijk politieke aardverschuivin
gen zullen voordoen. Toch zijn er
altijd, ook onder ons katholieken, en
wel in alle rangen en standen, die
aarzelen op wie zij hun stem moeten
uitbrengen. Zij hebben zoveel belof
ten gehoord, zij zijn met zoveel leu
zen bekogeld, zij onderkennen daar
in vaak ook zoveel list en bedrog, dat
zij het goede uitzicht hebben verloren.
En wij.moeten toegeven: De poli
tieke partijen hebben het deze men
sen ook niet gemakkelijk gemaakt.
De meeste partijen hebben het voor
naamste doel, waarvoor deze verkie
zingen gehouden worden herzie
ning der Grondwet inzake Indië
meer of minder gecamoufleerd, om
dat zij zich nu eenmaal tegenover hun
kiezers in deze kwestie minder
safe voelen. Toch moet men dit alles
niet te eng zien. In de komende' vier
jarige periode, waarvoor deze nieu
we Kamer gekozen wordt, zullen er
nog heel wat meer vraagstukken aan
de orde komen dan de Indische kwes
tie alleen. Het gaat dus prof.
Eomme legde er dezer dagen nog
maals de nadruk op om het ko
mende beleid in zijn geheel.
Wanneer wij dit overdenken, dan
begrijpen wij ook beter, waarom het
Episcopaat, dat het complex van
vraagstukken nu eenmaal veel beter
kan overzien en de gevaren voor
Kerk en Maatschappij beter dan wie
ook onderkent, indien deze vraag
stukken zonder eerbiediging en na
leving van de zedelijke normen van
het Christendom zouden worden op
gelost, zó nadrukkelijk de katholieke
kiezers aanspoort op de Kath. Volks
partij hun stem uit te brengen en de
eenheid te bewaren.
In het verleden is herhaaldelijk ge
bleken, dat wie zich houdt aan de
richtlijnen, door het Hoogwaardig
Episcopaat gegeven, overtuigd kan
lijn, dat hij niet alleen goed handelt
als gehoorzaam lid van de Kath.
Kerk, maar ook als Nederlander ten
volle zijn plicht tegenover het vader
land vervult.
Maandagavond is de trein met leden
der delegatie in Indonesië te Djocja
aangekomen. De correspondent van
Aneta meldt, dat'kort voordat de trein
in Djocja arriveerde er een ruit van
het laatste rijtuig van de trein vernield
Werd door een steen, die vanaf de kant
geworpen werd.
De aankomst had een ordelijk ver
loop.
Soetan Sjahrir is Maandagmiddag
onverwachts te Bandoeng aangekomen.
Het doel van zijn komst is niet bekend.
Morgen of Donderdag zullen de ver
schillende staatshoofden (of hun ver
vangers) van de Negara's en Daerahs
te Bandoeng bijeenkomen.
Een huiszoeking in de woning van
een vijftal Chinezen te Medan heeft
een grote hoeveelheid wapens, mu
nitie en handgranaten aan het licht
gebracht. De Chinezen werden ge
arresteerd.
Het vermoeden bestaat, dat men
hier de hand heeft gelegd op een
belangrijke communistische cel.
Dit vermoeden wordt bevestigd door
het feit, dat kort na de arrestatie een
vijftal dreigbrieven werden ontvangen,
■waarin van de autoriteiten vrijlating
van de gevangenen werd geëist. Deze
dreigbrieven waren alle ondertekend
door de Partai Kommunis Indonesia.
In het republikeinse gebied van de Asa-
hanrivier op Sumatra is -de voedselpositie
zo slecht, dat de bevolking begonnen is de
toppen van de palmolie-aanplanten als
voedsel te gebruiken. Er heerst een zeer
Verwarde toestand als gevolg van de voort
durende strijd om de macht in het repu
blikeinse gebied.
De Voorlichtingsdienst van het Korps
Mariniers (hoofdkwartier) te s-Graven-
hage, maakt bekend, dat het nog gere
geld voorkomt, dat pakketjes, welke
door ouders, verloofden, vrienden en
kennissen naar de militairen in Indië
Worden verzonden, daar met een bedor
ven inhoud aankomen. De oorzaken
daarvan zijn de slechte verpakking, maar
ftieer nog het in de pakketten sluiten
Van aan bederf onderhevige versnape
ringen, sigaretten (in papierverpakking)
e.d. Betrokkenen worden er derhalve op
gewezen, de inhoud dezer pakketten zo-
Veel mogelijk in blik te verpakken, om
te voorkomen, dat niet alleen dat bepaal
de pakket in een gehavende en bedor
ven toestand aankomt, doch ook andere,
door het bederf aangetast, hetzelfde lot
ondergaan.
Gebleken is, dat vele kiesgerechtigden
in de veronderstelling verkeren, dat uitge
brachte voorkeurstemmen verloren zouden
gaan, indien de betrokken candidaal met
gekozen wordt. Dit is niet het geval. Gel
dige voorkeurstemmen komen ten goede
aan de lijst, waarop zij zijn uitgebracht,
stemmenverlies komt dan voor, indien het
aantal op een lijst uitgebrachte stemmen
niet voldoende is voor één zetel. Restzetels
Worden verdeeld op grond van het stelsel
van het grootste gemiddelde per partij.
Kardinaal von Preysing, bisschop van
««lijn, heeft Zondag in het Olympisch
stadion te Berlijn een plechtige toewij
ding van de gezinnen aan het H. Hart
Volgens de Parijse „Figaro" hebben
de communisten in Berlijn een complot
georganiseerd dat, ais het zou slagen, de
Westelijke Geallieerden zou noodzaken,
de stad te verlaten. Een zegsman van
de Britse ambassade te Parijs heeft
het bericht van de „Figaro" onderzocht
en „geheel waar" bevonden. Het be
richt blijkt geïnspireerd te zijn op een
officieel document.
Het document, dat opgesteld zou zijn
volgens richtlijnen uit Moskou, zou tot
titel dragen: „Instructies ingeval van af
kondiging van de crisistoestand door de
arbeidersmassa van Berlijn". De instructies
zouden als volgt luiden:
1. De stroomvoorziening -en andere es
sentiële diensten moeten gedesorganiseerd
worden. Onze kameraden zullen zonder
verwijl de hun toegewezen posten bezetten
en in de Westelijke sectoren moet de mas
sa, die niets omhanden heeft, straten en
pleinen bezetten. Speciale functionarissen
zullen de actie leiden van onze speciale
interventie-afdelingen, die slechts van het
centrale comité instructies zullen ontvan
gen.
2. In de sectoren, die onder leiding staan
van onze speciale afdelingen, zal door de
menigte gedemonstreerd worden voor de
eenheid van Berlijn en dë eenheid van
valuta. De menigte zal tenslotte het ge
meentehuis bezetten, de dienstcentra van
de verschillende wijken en een zeker aan
tal nog nader aan te duiden plaatsen en
gebouwen.
3. De onder 1 en 2 genoemde acties
moeten uitgevoerd worden onder bescher
ming van Duitse politie-afdelingen. Duitse
en militaire politie zullen tussenbeide ko
men tégen de demonstranten en de moge
lijkheid bestaat, dat er een aantal doden
en gewonden vallen en dat er vele arresta
ties worden verricht.
4. Wanneer deze situatie geschapen Is,
zullen Sowjet-Russische troepen moeten
optreden om de veiligheid van de bevol
king van geheel Berlijn te verzekeren. Zij
zullen voorts optreden ter beveiliging van
de andere bezettingstroepen cn deze weg-
geleiden naar een nader aan te duiden
plaats.
5. De vergaderde arbeiders zullen een
„toestand van algemene crisis" afkondigen.
Onze speciale afdelingen, als de« enige die
optreden, zullen van de menigte opdracht
krijgen een voorlopig bestuur in te
richten.
6. Pas in geval van een toespitsing der
verhouding tussen de Sowjet-Russische be
zettingsmacht en die van de Westelijke mo
gendheden zal de „crisis-toestand" worden
afgekondigd.
7. Geen initiatief mag worden genomen
tenzij met toestemming van het centraal
comité.
8. Dit document moet vernietigd worden
zodra de speciale functionarissen, belast
met de opdracht van het centraal comité,
ervan kennis genomen hebben.
(W.g.) Algemeen secretariaat van de
Duitse Communistische Partij.
Volgens de Britse woordvoerder had
ook het Franse ministerie van Buiten
landse Zaken het bericht onderzocht en
bevonden, dat het „on essentiële punten
overeenstemde met de inlichtingen, die
het zelf had ontvangen"., Het complot
zou door een lid van de communistische
cellen te Berlijn zijn bekend gemaakt.
Te Londen weigerde men enige of
ficiële mededeling naar aanleiding
van dit bericht te doen. Men sloot de
mogelijkheid van een dergelijk com
plot echter niet uit en wees op de
communistische methodes in andere
landen. Verantwoordelijke commen
tators zijn echter zeer voorzichtig met
berichten over communistische in
structies en willen er niet eerder ge
loof aan hechten, dan nadat de echt
heid volledig vaststaat, gezien b,v. de
twijfel, die bestaat t.a.v. het opzien
barende „plan-M".
Volgens het te Berlijn met Ameri
kaanse vergunning verschijnende blad
Der Tagesspiegel", heeft kolonel Paul
Markgraf, hoofd van de Berlijnse po-
litie-administratie, zijn medewerkers
onofficieel doen weten, dat hij geen
orders of instructies van Britse, Ame
rikaanse of Franse autoriteiten meer
zou accepteren en slechts zou gehoorza
men aan orders van de Sovjetautori
teiten.
In de afgelopen dagen zouden ver
schillende mislukte pogingen gedaan
zijn om sommige bureaux van de Ber
lijnse politie van de Amerikaanse naar
de Russische sector over te brengen.
In vérband met de toestand in Berlijn
heeft de American Overseas Airways
besloten om het aantal retourvluchten
tussen Frankfort en Berlijn van 6 tot
25 per week uit te breiden. Deze maat
regel heeft geen invloed op de trans
atlantische dienst van de A. O. A. Het
aantal retourvluchten AmerikaEuropa
blijft gehandhaafd op 22 per week.
Onder de meer dan vierhonderd vlieg
tuigen, die Maandag voorraden voor
Berlijn aanvoerden, was voor het eerst
een Sunderland-vliegboot; die des mid
dags veilig het experiment van een da
ling op de Havelmeren volbracht. Sinds
15 Juni was het de eerste vliegboot, die
in de omgeving van Berlijn neerstreek.
Een der 35 schepen, die te Wittenberg
voor de Russische controle liggen, werd
Maandag doorgelaten en is met twee
honderd ton graan op weg naar Berlijn.
In Hamburg gaat het laden der kolen
schepen voor Berlijn voort, ofschoon er
nog geen tekenen zijn, dat de Russen de
afsluiting der Elbe zijllen opheffen.
De jongste monetaire bepalingen, die
in feite de valuta der Sovjet-zone tot
het normale geld in geheel Berlijn pro
moveren en de Westelijke mark tot een
soort deviezenpremie hebben gemaakt,
hebben onder de bevolking grote teleur
stelling gewekt. Politieke leiders in
West-Berlijn spreken in de meetings,
die nog alom gehouden worden, hun
ontgoocheling uit over de aanvaarding
van de Oostelijke mark en betitelen deze
als „de springplank van het commu
nisme". Zelfs employé's van het mili
taire bestuur zullen het grootste deel
van hun salaris in Sovjet-valuta uitbe
taald krijgen.
Voor al het voedsel, dat vanuit het
Westen naar Berlijn gevlogen wordt, zal
slechts Oostelijk geld worden ontvangen.
Tenzij een vrije corridor naar Berlijn
en valuta-grenzen in de stad worden
getrokken is het niet mogelijk de Wes
telijke mark als enige valuta in West-
Berlijn te aanvaarden. De luchtcorridör
was volgens een Amerikaans expert een
maatregel, die absoluut onvoldoende
was om de economie der stad gaande te
houden.
De algemene raad van de Duitse so
ciaal-democratische partij heeft in een
telegram aan mevr. Eleanor Roosevelt,
voorzitster van de subcommissie der
V.N. voor de rechten van de mens, de
Uit het Herderlijk Schrijven van
het Hoogwaardig Episcopaat.
De Britse opperbevelhebber in het
gebied van Malakka, generaal -majoor
Boucher, heeft in de federale wetgeven
de raad van Malakka verklaard, dat
..eenheden van de Britse marine en
luchtmacht thaps voor de Oostkust van
Malakka opereren om te voorkomen,
dat communistische versterkingen Ma
lakka bereiken". De raad stemde toe,
dat de volmachten vergroot zouden
worden om de golf van verzet te be
strijden. Boucher stelde voor een spe
ciale grensmacht te vormen om de
Noordgrens met Siam te bewaken.
De nationale kolenraad, welke het
beheer voert over de genationaliseerde
Britse kolenmijnen, zal, naar verwacht
wordt, over het eerste jaar, dat hjj de
exploitatie in handen heeft gehad, een
verlies hebben geleden van ongeveer
200 millioen gulden.
Verwachting tot Woensdagavond:
Zwaar bewolkt met tijdelijke op
klaringen en op sommige plaatsen
enige regen of motregen. Matige, in
de kuststreken nog krachtige Noord
westelijke wind. Aanhoudend koel
weer.
Zon: 4.29—21.00.
Maan: 4.25—22.15.
aandacht gevraagd voor de „wanhopige
toestand" van de Berlijnse bevolking.
De partij dringt er op aan, deze kwestie
aan de subcommissie voor de rechten
van de mens voor te leggen.
Het aantal Amerikaanse vliegende
forten in Europa zal voorlopig verdrie
voudigd worden. Deze aankondiging
volgde op de mededeling, dat het aantal
jagers in West-Europa verdubbeld zal
worden, doordat nog een luchtarmada
jagers in de Amerikaanse zone van
Duitsland gestationneerd zal worden.
Terwijl de groepen bombardements
vliegtuigen voor oefeningsdoeleinden
naar Europa gedirigeerd worden, zal de
versterking van het aantal jagers blij
vend zijn.
Door de aankomst van de straaljagers
zal' de Amerikaanse luchtmascht in Eu
ropa op meer gelijke voet komen met
de Russische luchtmacht, welke even
eens debeschikking heeft over toestel
len met straalaandrijving.
In Russische kringen te Berlijn gaat
het gerucht, dat men binnenkort reke
ning moet houden met de vervanging
van de Russische opperbevelhebber,
maarschalk Sokolofsky. Voorts zou ook
de Berlijnse stadscommandant, generaal
KctikoW, naar de Sovjet-Unie terug
keren.
mmm
Grote massa-meetings waren in Yougoslavië aan de orde van de dag, toen de
Kominform zich kantte tegen Tito. Dat Stalin evenwel niet heeft afgedaan,
bewijzen de portretten, die men ook van hem meevoert.
BIARRITZ, 5 Juli. Het eerste gedeelte
van de ronde yan Frankrijk is vandaag,
nu Biarritz is bereikt, afgesloten. Zes
etappes zijn afgelegd en, na een rustdag,
die morgen in Me beroemde badplaats zal
worden genoten, gaat het op de Pyre
neeën af.
De Nederlands-Luxemburgse ploeg
heeft vandaag twee leden verloren. Bak
ker en Ackermann zijn uit de koers ge
nomen doordat zij beiden met meer dan
10 achterstand op de winnaar te Biar
ritz aankwamen. Zij hebben met veel
pech te kampen gehad en bovendien
heeft de sterke wind hun duidelijk par
ten gespeeld. Ook Pauwels neemt een
gevaarlijke plaats in het algemeen klas
sement in, maar De Hoog, Francken, De
Ruiter en Janssen hebben zich tot nu
toe uitstekend geweerd en het ziet er
naar uit dat z« zich, althans voorlopig,
kunnen handhaven. Daarbjj ontvangen
zij goede steun van Kirchen en Kemp,
de beste Luxemburgers.
Lambrecht is zijn leiderstrui alweer
kwijt, maar hij vindt het niet erg spij
tig, want de gele trui is moeilijk te ver
dedigen. Bobet heeft zo goed gereden,
dat hij de eerste plaats wel verdient.
Al dadelijk na de start voor de 6e
etappe bleek dat er ettelijke renners
waren die popelden van strijdlust. Nau
welijks was er een paar kilometer gere
den of Thuyare, van de ploeg lie de
France en het Nood-Oosten, spurtte
zich los en liep enige honderden meters
uit. Kort daarna zorgden Joly van de
internationale ploeg en Muller, een
ploegmaat van Thuayre, voor nieuwe
spanning. En aangezien ze elkaar kon
den aflossen en zodoende een zeer straf
tempo draaiden, kreeg hun snelle ont
snapping al heel gauw een veel ernstiger
aanzien. Op een gegeven moment had
den ze 1 minuut voorsprong, zonder dat
er door het peloton aan jagen gedacht
werd. Dit vonden Bobet, Thiétard en
Yvon Marie, drie Fransen doch tot ver
schillende ploegen behorend, toch al te
gek. Ook zij begonnen te spurten, lieten
de hoofdgroep in een ommezien vee
achter zich en stoven, om beurten lei
dend, achter Joly en Muller aan.
Zo kon het jakkerende kleine groepje
steeds verder uitlopen. Bij Sore, op 65 Vi
km. van de start, bedroeg de voorsprong
bijna 4 minuten, en bij de controlepost
van Mont de Marsan, ruim 118 km. van
Bordeaux, arriveerde de hoofdgroep, die
nog steeds niet krachtig reageerde, pas
8% minuut na de vijf leiders die even
monter en pittig bleven doorpeddelen.
Op dat moment was Lambrecht dus de
gele trui al .kwijt.
Met een Voorsprong van 26 minuten op
't tijdschema waren Muller, Bobet, Yvon Ma
rie en Joly de contröle van Dax, op 178
km. van het beginpunt, gepasseerd. Het lei
dende quintet was dus veranderd in een
quartet, en dit moest toegeschreven worden
aan pech van Thiétard die tweemaal ban-
denpeeh had gehad en in weerwil van zijn
vertwijfelde pogingen een achterstand had
gekregen. Hij kwam 35 seconden na de
vier anderen door.
Negen minuten na de koplopers verscheen
het grote peloton met verschillende Neder
landers, dat er nu eveneens een stevig
vaartje in zette en sinds Mont de Marsan
bijna geen-terrein meer had verloren. Hier
bij waren Lambrecht, Lapébie, Bartall,
Vietto en Robic. Nog weer drie minuten
later passeerden drie renners, onder wie
Neri.
Daarna kwamen de achterblijvers. Op 26
minuten de Nederlander Bakker en de
Luxemburger Ackermann, op 28 Bonnet van
de Franse Z. O. Ploeg.
Bobet won tenslotte deze zesde etappe
door de sprint.
Het resultaat van de zesde etappe is: 1.
Bobet (Frankrijk) 6 uur 27 min. 12 sec. 2.
Muller (N.-O. 11e de Fr.) op y2 lengte. 3.
Marie (West Fr.) op 2 lengten. 4. Joly (In-
tem.) op 2 lengten. 5. Teisseire (Frankr.)
6.29.19. 6. Ramon (België A). 7. Ockers
(België A). 8. Klabinsky (Intern.) 6.29.23.
9. Van Dyck (België A). 10. Mathys (Jonge
Adelaars). 11. Een grote groep renners, o.w.
De Hoog, De Ruyter en Kirchen in 6 uur
29 min. 49 sec. 60 t/m 77 een groep renners
o.w. Janssen en Kemp in 6 uur 32 min. 34
sec. 84 t/m 95 een groep met de Nederlan
der Francken. 96. Blever (Ned.-Lux.). 98.
Pauwels (Ned.-Lux.). 101 en 102 Bakker en
Ackermann.
Het algemeen klassement luidt: 1. Bobet
(Frankrijk) 38.56.06. 2. Lambrecht (Internat.)
38.56.17. 3. Sciardis (Internat.) 38.59.03. 4.
Engels (Jonge Adelaars België) 39.02.44 5.
ex aequo: Schotte (België A) en Teisseire
(Frankrijk) 39.03.10. 7. Ramon (België A)
39.03.53. 8. Mathieu (België A) 39.03.56.
9. Thiétard (Parijs) 39.04.59. 10. Lapébie
(Centraal Zuid-West Frankr-) 39.0654. 38.
- r—v
Morgen, tijdens de zevende etap
pej die van Biarritz over een afstand
van 220 kilometer langs berg en dal
naar Lourdes leidt, gaat de grote
slag in de Ronde van Frankrijk be
ginnen. Met de frisse kracht en
moed, opgedaan tijdens de rustdag in
•de badplaats Biarritz aan de Golf van
Biscaje, trekt de karavaan de onher
bergzame Pyreneeën in. En dddr, op
de Col d'Aubisque, op de Tourmalet,
de Col d'Aspin en de Peyresourde, zal
onvermijdelijk de eerste schifting zich
voltrekken.
Hoe zullen de Nederlanders zich
daarbij houden? Onze sportredac
teur reisde naar Biarritz om er de ka
ravaan op te vangen en vandaar tot
Marseille het oog van de vele wieier-
liefhebbers onder onze lezers te zijn
in deze zware etappes. Morgenavond
hoopt hij de telefoonblokkade van
zijn Franse, Belgische en Italiaanse
colega's te doorbreken met oen sa
menvatting van zijn eerste indrukken.
De Hoog en Kirchen 39.21.55. 49. Janssen
39.27.13. 79. De Ruyter 39.50.28. 85. Kemp
39.57.54. 97. Francken 40.20.57. 98. Biever
40.22.35. 100. Bakker 40.38.53. 101. Pauwels
40.58.37. 102. Ackermann 41.11.07.
Het ploegenklassement luidt: 1. Intern,
ploeg 117 uur 2 min. 32 sec. 2. Frankrijk
117.10.33. 3. België A. 117.10.59. 4. De Jonge
Adelaars 11755.4. 5. Centrale Zuid-West
Ploeg 117.30.13. 6. Zuid-Oost Ploeg 117.38.51.
7. Parijs 117.43.33 8. Italië. 9. Noord-Oost
lie de France. 10. Nederland-Luxemburg
118.11.3. 11. West-Ploeg. 12. Italië B.
In de Stadsschouwburg spraken
gisteravond voor een zeer tairjjk
gehoor, en via dit gehoor tot geheel
katholiek Haarlem, de minister van
Jnstitie, mr. H. J. van Maarseveen,
en de heer H. Kuiper, lid van het
dagelijks bestuur van de K.A.B., als
een laatste appèl voor de K.V.P., op
de vooravond van de verkiezingen.
Minister Van Maarseveen hield een
zeer zakelijk en rustig, maar glashelder
betoog, dat toch weer niet zo zakelijk
was, of de vele aanwezigen onderbraken
het met een enthousiast en instemmend
applaus. De heer Kuiper deed het op
meer satyrische wijze, en vermocht
door de geestigheid van zijn openhartig
woord zijn toehoorders tot een spontane
bijval te brengen.
De muzikale omlijsting werd op een
uitstekende wijze verzorgd door het ka
thedrale kooir 'o.l.v. dr. A. M. Kat.
In zijn openingswoord herdacht de
voorzitter, de heer Th. Hooy, en met
hem de vergadering de dezer dagen
overleden prof. P. J. M. Aalberse. In
het kort belichtte hij het werk van
•deze grote katholieke werker bij uit
stek, wiens persoon zich vooral be
woog op sociaal terrein. In de laatste
decennia was Aalberse de krachtige
sociale stuwer, die zich volledig in
zette om de Nederlandse arbeider dié
hulp en steun te geven, waardoor zijn
bestaan menswaardiger kon worden.
De heer Hooy bracht daarna hulde
aan het kabinet-Beel, tegenwoordig ln
de persoon van minister Van Maarse
veen, waarna deze op overtuigende
wijze een uiteenzetting gaf van het be
leid van onze regering
Vorige week hebben wij reeds uit
voerig de rede van mr.Van Maarse
veen weergegeven, zodat wij er mee
mogen volstaan een en ander in het
kort te memoreren.
Spr. stelde allereerst de vraag: is de
samenwerking tussen K.V.P. en P.v.d.
A. vlot en vruchtdragend geweest? Hij
beantwoordde deze met een volmondig
ja en merkte hierbij op, 'dat in deze
verkiezingscampagne de beide partijen
ten opzichte van eikaar niet aangegrepen
zijn door een verkiezingskoorts. Het was
alleen te betreuren, dat de P.v.cLA. de
actie van de financiële expert van de
K.V.P.-fractie, de heer Teulings, tot
verlaging van een bepaalde belasting
heeft uitgebuit als een verkiezingsstunt.
Doch overigens was de samenwerking
uitmuntend en is zij tot een zegen ge
weest voor ons land! Want in verge
lijking met het buitenland is de sociale
rust zo uitstekend geweest, dat wij de
ellende van de na-oorlogse tijd voor
een groot derf te boven zijn gekomen.
Ging die samenwerking dan niet ten
koste van de K.V.P.? Deze vraag, aldus
spr., kunt u zelf beantwoorden. Ieder
een weet toch, dat het kabinet werkte
op het program van onze katholieke mi-
nister-president, en de vele specifiek
katholieke wensen, die daarin lagen ver
vat, zijn vervuld. Als voorbeeld noemde
mr. Van Maarseveen de gelijkstelling
QÏARRiJ
ONTPELUER
QLORO
ROES
CASTE LMAUDARY
LtZIGNAN
DE OJTERS VERWIJTEN
naar de m met oiagraü
AAN GEGEVEN HOOGTEN
220km
258km
TJUU 7®ETATPE BIARRITZ-LOURDES
JULI 6«etappe LOURDES- TOULOUSE
OJUU RUSTDAG
fOJULI 8»ETAPPE TOULOUSE •MONTPCUJER EASkm
1 COL O'OSQU/CH
2 COL D'AUBISQUE
3COL DU TOURMALET
4 COL 0'A SPIN,
5 COLf PEYRESOURD
6 COL 0'ARES
7 COL OURET
M89m,
rsOm
BERGEN WAARVAN DE BEKLIMMING MEETEL
H HET KLASStMBHT VIM Of j£gS£gUS
Morgenavond zal de Nieuwe Haar-
lemsche Courant zoals gewoonlijk de
uitslagen der verkiezingen van 7 uur
af bekendmaken voor de ramen van
haar bureau aan de Smedestraat 5
en voor de gevel van Drukkerij „De
Spaarnestad" aan de Nassaulaan. De
uitslagen zullen op duidelijke wijze
en met vergelijkende cijfers worden
gepubliceerd.
Zoals gemeld zal de Mittovos ook
van onze verkiezingsdienst gebruik
maken. De uitslagen zullen in hei
Gem. Concertgebouw onmiddellijk na
binnenkomen via borden en luid
sprekers worden medegedeeld. Snelle
koeriersdiensten zullen daartoe hulp
verlenen
van het bijzonder hoger onderwijs en
het wetsontwerp tegen de echtscheiding.
Een groot derf van zijn rede wijdde
spr. aan de Indië-kwestie en in ver
band daarmee aan de actie van Wei
ter. Met klem betoogde hij, dat onze
huidige regering op een zeer tactische
wijze heeft aangepakt. „Ik dank God,
dat hij ons in deze tijd mannen heeft
gegeven als een Berf en een Romme!"
Maar waarom dan geen rechtse coa
litie zoals vroeger? Spr. wees er op, dat
de samenwerking met de A.R. en de
C.H. voor de oorlog nu niet bepaald
opwekkend is geweest en dat nu samen
werking practisch onmogelijk is, daar
de A.R. positief stelling hebben genomen
tegen de grondwetswijziging
Het beleid in Indonesië gaf minister
Van Maarseveen duidelijk weer. Toen
de regering-Beel in 1946 aan het bewind
kwam, was de toestand zo, dat Indië
geheel aan zich zelf was overgelaten
en dat er nog geen Nederlandse soldaat
was te bekennen. Thans heeft men
overal orde en rust weten te brengen
en is het alleen maar een derde derf
van Java, dat onder de Republiek staat,
waarmede nog enkele overigens zeer
moeilijke kwesties moeten worden
opgelost. De regering meende rustig en
met overleg alles te moeten aanpakken
en daar deed zij goed aan, want onze
reputatie in het buitenland is daardoor
gestegen. Tenslotte besprak de minister
zijn eigen aandeel in het werk van ons
kabinet, en wees daarbij op de wet tot
herziening van het ontslagrecht en die
tegen een al te vlotte echtscheiding.
Een beroep op de Haarlemse katho
lieken om op 7 Juli te zorgen voor een
victorie voor de K.V.P., vormde het be
sluit van deze goed-gedoeumenteerde
rede.
„Ik ben jaloers op Finland", begon
H. Kuiper zijn rede, „want daar hebben
de communisten elf zetels verloren, en
dat kunnen ze in ons land nog niet
eens".
Ook hij nam op de hem eigen wijze de
lijst-Welter op de korrel en vergeleek
deze met de proclamatie van de katho
lieke leden van de P.v.d.A., gericht tot
de katholieken van Nederland. De eerste
verklaart, dat de K.V.P. te veel links
is geörienteerd, en de anderen zeggen;
zijn is nog te veel rechts!
Uitvoerig besprak hij de sociale poli
tiek van onze regering en merkte daar
bij op, dat wij niet alleen anti-commu
nistisch moeten zijn, maar evenzeer
anti-kapitalistisch.
Hij sprak het als zijn heilige over
tuiging uit, dat de regering er van ge
maakt heeft, wat er van te maken was.
De wet op de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie, die aanhangig is ge
maakt, geeft ons de zekerheid, dat wij
met dit kabinet de toekomst vertrouw-
vol tegemoet kunnen zien.
Maar wil men, dat dit kabinet dan
ook inderdaad zal blijven, dan zal het
ook voor de Haarlemse katholieken zaak
zijn zonder aarzeling op 7 Juli hun stem
uit te brengen op lijst U de mannen van
de K.V.P.
Nederland heeft 25 Harvard-oefen-
v'.iegtuigen van twee Canadese- maat
schappijen gekocht, aldus heeft 'n woord
voerder van de Nederlandse ambassade
te Ottawa meegedeeld. Elk toestel kost
12.000 a 15.000 dollar.
Iln de beslotenheid va het stem- I
hokje mag alleen het geweten spre
ken. Uw keuze kan beslissend zijn
\^voor de toekomst van een volk.
Aalberse overleden!
Er gaat een schok door het ka
tholieke volksdeel van Nederland,
neen, door geheel het Nederlandse Volk,
nu een der groten uit ons midden is
heengegaan.
Een der groten.
Deze eretitel komt de overledene zon
der enige twijfel toe.
Hij was immers een staatsman van
formaat, een socioloog naar wie men
gaarne luisterde. een hoogleraar, die
zijn studenten wist te boeien, een minis
ter, die buitengewoon vruchtbaar werk
deed, een publicist, die baanbrekend
werk verrichtte, een politicus die van
grote wijsheid en bezonnenheid blijk
gaf en een staatsrechtgeleerde die in
brandende kwesties steeds de juiste
koers wist aan te geven.
Al deze kwaliteiten in een beschou
wing als deze ook maar summier te be
lichten is onmogelijk, terwijl het even
eens ondoenlijk is de betekenis van zijn
werk voor land en volk ook maar bij
benadering in een artikel als dit te
memoreren. De historie kan hierover
pas ten volle oordelen en ons nageslacht
zal pas kunnen beseffen welk een
grote rol de nu ontslapene in de ge
schiedenis van ons vaderland gespeeld
heeft.
Het is daarom dat ik slechts enkele
facetten van dit zo vruchtbare leven
wil belichten, facetten welke niettemin
geëigend zijn gevoelens van' grote dank
baarheid op te wekken ten aanzien van
hem, die ik allereerst zou willen her
denken als sociaal wegbereider.
Aalberse werd geboren op 27 Maart
1871 te Leiden en hij promoveerde in
1897 tot meester in dè rechten op een
proefschrift: ..Oneerlijke concurrentie
én haar bestrijding volgens het Neder-
landsche recht".
Dit proefschrift geeft m.i. reeds aan
in welke richting zijn leven zich zou
ontwikkelen. Aalberse ving zijn loop
baan aan in een periode, waarin het
economisch liberalisme hoogtij vierde.
De encycliek Rerum Novarum was pas
verschenen, een encycliek, waarin de
Paus sprak van een bijkans slavenjuk,
de arbeiders opgelegd. De vrije concur
rentie richtte haar verwoestingen in ont
stellende mate aan en wanneer Deken
Geerdink te Delden de toenmalige toe
stand van de Twentse textielarbeiders
wilde schetsen, meende hij dat niet
beter te kunnen .doen, dan deze toestand
aan te geven door de woorden: werk.
verteer en sterf.
Deze verhoudingen grepen Aalberse
in de ziel: hij zag hoever het sociaal-
economisch leven van de christelijke
normen van de christelijke sociologie
was afgedwaald en hij begon tegen deze
verwording zijn veldtocht in het Ka
tholiek Sociaal Weekblad, waarvan hu
van 1901 tot 1930 de hoofdredacteur
was. De oprichting van ..De Katholieke
Sociale Actie", welke op zijn initiatief
in het leven werd geroepen en waarvan
hij de directeur werd. was er eveneens
op gericht het zo juist genoemde econo
misch liberalisme te bestrijden.
Talloos zijn de artikelen, welke Aal
berse in genoemd Sociaal Weekblad
schreef, Artikelen, waarin hij nooit moe
de werd in het licht te stellen, wat er
aan onze maatschappelijke constellatie
haperde
In deze beschouwingen, alsmede U»
brochures, cursussen, sociale weken en
op andere wiize verdedigde hij toen
reeds met een keur van argumenten een
Terugkeer naar, wat hij toen noemde,
een maatschappij gebouwd op de be
roepsstanden. Hii deed dit onder verwij
zing naar de middeleeuwse maatschappij
en zijn brochure: Opkomst, bloei en
verval der gilden, is een bewijs, hoe
helder hij toen reeds de essentiële fou
ten in de sociaal-economische structuur
zag. Daarvan gaf tevens blijk zijn werk:
Liberalisme. Socialisme en Katholieke
Staats- "en Maatschappij-leer, een uit
gave. welke hij vrij bewerkte naar
Pesch en welke hij nooit heeft kunnen
voltooien.
Ontzaglijk groot is de mvloed geweest,
welke Aalberse, daarbij gesteund door
•wijlen Mgr. Aengenent e.a„ daardoor op
de ideeënvorming van het Nederlandse
volk en in 't bijzonder op die van ons
katholieke volksdeel heeft uitgeoefend.
Hij heeft op deze wijze de weg voorbe
reid voor de sociale hervormingen, welke
in latere jaren tot stand kwamen. Het
inzicht, dat deze niet alleen noodzake
lijk waren, doch voortvloeiden uit de
eigen maatschappijleer, werd daardoor
meer en meer gemeengoed. En wanneer,
vandaag de dag„ de gedachte van de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie vrij
algemeen aanvaard wordt, dan komt
een groot deel daarvan ook op het conto
van prof. Aalberse, die van den beginne
af aan ons individualistisch sociaal-eco
nomisch leven organisch wilde maken.
Dit voorbereidend werk is een. ik ben
geneigd te zeggen, onsterfelijke ver
dienste van de nu overleden socioloog.
Op de tweede plaats komt aan Aal
berse de eer toe, dat zijn werk een
vormschool werd voor zeer velen, die
nu in het openbaar leven van ons land
een meer of minder betekenende rol
spelen. Met name heeft hij een groot
aantal leiders van onze katholieke so
ciale organisaties gekweekt en wanneer
schrijver dezes aan bedoelde organisa
ties en haar werk ook een steentje heeft
mogen bijdragen, dan rekent hij zich
ook gaarne tot hen, aan wier vorming
prof. Aalberse in zo hoge mate heeft
bijgedragen. Het reeds meerdere keren
genoemde Katholiek Sociaal Weekblad,
de zeer velé Futura-uitgaven, de ge
geven K.A.-eursussen en sociale weken
leidden ons binnen in de wereld der
katholieke sociologie en deden ons zien
wat er haperde en hoe het worden moest.
Prof. Aalberse was van dit alles een der
eerste en grootste stuwers, waardoor
hü Nederland schonk een groot aantal
personen, die zijn gedachten uitdroegen
en hielpen om ze meer tot gemeengoed
te maken.
Wie zal de waarde daarvan in cijfers
kunnen uitdrukken? Wie beseffen de
grote betekenis daarvan juist in een
tijd, dat de arbeidersmassa stond in de
branding van een fel opkomend socia
lisme? En wanneer ons goede vaderland
thans kan bogen op krachtige, goedge-
leide katholieke sociale organisaties,
dan moet nu, aan de baar van de ge
storvene, worden getuigd, dat hij daar
toe in sterke mate heeft bijgedragen.
Vervolg op pag. 3
Een woordvoerder van het Engelse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft ontkend, dat Engeland om uitle
vering van Joseph Schreieder, tijdens de
oorlog leider der Duitse contra-spion-
nage in Nederland, zou hebben verzocht.
Het iranaa.1 van Korintbe is weer for
meel heropend, na meer dar. zeven jaar
tengevolge van oorlogsschade, gesloten
te zijn gewoest.