Russen zullen West Berlijn ook van stroom voorzien -PöüïH. DRINGT KATHEDRAAL VAN PRAAG RINNEN TWINTIG JAAR GEVANGENISSTRAF GEËIST TEGEN CHRISTIANSEN Driemaal honderdduizend witte dakpannen staan in lerseke op de wal 1 f Onjuiste waardering Ontwerp van antwoord op de Russische nota wordt bestudeerd ANDRÉ MARIE formateur in Frankrijk Zijn raadsman vergelijkt hem met een verlegen kind, dat in brutaliteit en grote woorden zijn kracht zoekt Het wachten is op mooi weer, dat in het stille dorpje een laaiende actie zal ontketenen Critiek van de Kominform een monsterachtige beschuldiging J Tot hoofd en hart De Berlijnse crisis Verdere uitbreiding der luchttransporten Op zoek naar geheime zendinstallatie Vele moeilijkheden te overwinnenwillen zijn pogingen succes hebben Het weer Trouw aan de politiek der Sovjet-Unie Vijftien personen vielen van molen Dr. Beel opnieuw naar Soestdijk Zeilboot kwam onder stroom NA 4 DONDERDAG 72 TUtl f943 s 72sfe JAARGANG Nó. 24211 rk Russische plannen m i| Hedenmorgen is voor hei Arnhemse Bijzondere Ge- rechishof iegen Christiansen iwiniig jaar gevangenissiraf geëist mei aftrek van de tijd door verdachte sinds 15 Jan. 1946 in bewaring doorge bracht. Staatsloterij (Vervols 09 pag. 2) „TITO DE HELDVERDEDIGT ZIJN REGIEM yy yy Onder wie veertien molenaars Engelsman omgekomen 11.45 12.03 13.00 •iton. 14.30 <oor. ij bel. iang- 7.00 dag- |ram. nwii- 10.30 Cleu- oor- 12.33 13.00 14.00 Zie- sn of 1700 'iano BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week, I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. Directeur: 3. 3. W. Boemater. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mfinmeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per mjn.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. pragao. javik luiden. §an. Huil. Gibr. ge Adc" la. Suez, jla. lam. Tl. Wight. |R'dam. lil. tavia. odanslc» i^/i 35'4 35'4 60% 3814 59)4 18 5514 55 1514 1214 28 384- 5544 4414 2614 77% Engeland heeft zowel aan de Ver enigde Staten als aan de landen van de Westerse Unie een ontwerp doen over handigen van een antwoord op de Rus- 8sche nota inzake de Berlijnse crisis, al- 8tis werd gisteravond in Londen ver- tomen. Kringen uit de onmiddellijke omge ving van het Foreign Office verklaarden dat het ontwerp reeds Zaterdag j.l. door 8e Britse ambassadeur in Washington, sir Oliver Franks, aan onderstaatssecre- taris Lovett is overhandigd. Lovett's commentaar zou reeds in Londen zijn Ontvangen. Volgens dezelfde kringen zou voorts Frankrijk zich met toon en strekking Van het voorgestelde antwoord hebben kunnen verenigen. In Whitehall-kringen wordt aangeno men dat in het Britse ontwerp-antwoord ®en voorstel aan Rusland is vervat tot «et opnieuw houden van een viermo- Sendheden-conferentie inzake Berlijn. Ofschoon hij niet op de hoogte was van 8e inhoud van het ontwerp-antwoord deelde een woordvoerder van het Fo- reign Office mede dat naar het oordeel van de Engelse regering de Westelijke {bogendheden als voorwaarde voor het "ouden van een dergelijke conferentie 'hoeten blijven vasthouden aan de eis tot °Pheffing van de blokkade van Berlijn. Het is niet waarschijnlijk dat de nota's v°or de volgende week in zee zullen Saan. Eerst zal een nieuwe Franse re* boring moeten zijn gevormd. Men verwacht in de nieuwe nota geen opzienbarende bedreiging, dat men de "'Okkade zal gaan doorbreken. In antwoord op een vraag betreffende ?e „wijdverspreide vrees voor oorlog", hoeft Marshall, de Amerikaanse minis- van Buitenlandse Zaken, Woensdag ?P een persconferentie verklaard: „Wij hegrijpen onze toestand goed. Wij zullen °hs op geen enkele wijze laten dwingen hf. intimideren aangaande onze handel wijze, die. voortkomt uit onze rechten verantwoordelijkheden in Berlijn of ffbitsland in het algemeen. Inmiddels ?u"en wij voortgaan via onderhande- hngen of langs diplomatieke weg een J.°or beide partijen aanvaardbare oplos- ng Ie vinden teneinde de tragedie van een wereldoorlog te voorkomen." Dit vormt de krachtigste verklaring, die de minister sinds het uitbreken van de Berlijnse crisis heeft afgelegd, al dus Reuter. Naar Fritz Selbmann, vice-voorzitter van de economische commissie van de Sovjet-zone in Duitsland Woensdag avond heeft bekend gemaakt, zullen de Berlijners van de Westelijke sectoren na 1 Augustus hun volledige rantsoenen in de Sovjet-sector van de stad kun nen krijgen. In een toespraak voor radio Berlijn zeide Selbmann, dat er plannen gemaakt worden om meer stroom aan trams en ondergrondse treinen te leve ren, zodat de Berlijners in de Westelijke sectoren geen moeite zouden hebben om zich naar de Russische sector te bege ven. Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft verklaard, dat de Westelijke mogendheden voornemens zijn de voedselvoorziening van Berlijn door de lucht nog uit te breiden. Volgens A.F.P. heeft maarschalk So- kolowsky bevel gegeven electrische stroom uit de Russische sector ter be schikking te stellen van de AEG- fabrieken in de Britse sector. Het bevel van maarschalk Sokolofsky betekent, zo meldt Reuter, de inwilli ging van een desbetreffend verzoek van de bedrijfsraad van de AEG. In deze raad hebben de communisten de leiding. De maatschappij voorziet de westelijke sectoren van Berlijn niet van electriciteit, doch verricht reparaties aan electrische uitrustingen. Onze Londense correspondent meldt: De spanning van de laatste weken over de toestand in Berlijn begint hier in Lon den duidelijk plaats te maken voor een gematigd optimisme. Men verwacht alge meen, dat de nieuwe nota aan Rusland, welke waarschijnlijk aan het einde van deze week verzonden zal worden, in ver zoenende termen zal blijken te zijn en een mogelijkheid zal scheppen voor een vreedzame oplossing van het conflict Tsjechoslowakqe en Roemenië hebben gisteren een verdrag van vriendschap en wederzijdse bijstand voor de duur van 20 jaar gesloten. Ook werd over eengekomen, voor het eind van 1948 een vijfjarig handelsverdrag en een verdrag voor economische samenwerking af te sluiten. Op Dinsdagmiddag van de der- ttende Juli eiste de hoofdinspecteur ■7an de geheime politie in Praag de sleutels van de kathedrale kerk dezer Stad op, niet van de plebaan, maar ^an de koster. Enige rechercheurs êingen de kathedraal binnen, terwijl verder niemand toestonden mede gaan. Na twee uren verlieten zij het kerkgebouw, zonder enige ver- Maring voor deze handelwijze te Beven. .Tenslotte kwam de mededeling, dat p®" een geheime zender in het kerk opbouw zocht, daar verondersteld werd, men door middel daarvan aan het h'tenland mededelingen deed over de „erkelijke situatie in Tsjechoslowakije. dergelijk apparaat was echter niet 8e kerk te vinden. He aartsbisschop van Praag, Mgr. Be- heeft op grond daarvan bij de mi- jSter van Binnenlandse Zaken, Vaclav ?®ek, een scherp protest ingediend. Deze actie verwekte ook ernstige ont- b^mming onder de Tsjechische katho lle", die reeds fel tegen het huidige ^himunistische régime gekant zijn, om- hun niet alleen alle dagbladen zijn liiu?omen> maar ook a^e andere moge- Jkheden om iets bekend te maken over w situatie van het katholicisme in hun ""ld. ontstemming is des te groter, om- vl de Kerk in Tsjechoslowakije zich heeft gehouden van alle politiek. t.; heeft zich zelfs gedistancieerd van de Christelijke partijen, zoals de Volks- in het Tsjechische gebied en de »ibocratische Partij in Slowakije, wj®* Tsjechoslowaakse Episcopaat echter niet te zwijgen, waar de d^hten van de Kerk en de vrijheid van katholieken worden aangetast. Nu Berlijn geblokkeerd is en de lage gas- en electriciteitsrantsoenen drastisch zijn verminderd, zwerven de inwoners van de stad meer nog dan vroeger rond om alles wat maar brandbaar is te verzamelen. De schors wordt zelfs van de bomen gehaald om kookkacheltjes te stoken. De Franse president, Vincent Auriol, heeft de 50-jarige radicaal-socialistische minister van Justitie in de regering van Robert Schuman, André Marie, verzocht een nieuw kabinet te vormen. Marie heeft de opdracht aanvaard. In welingelichte kringen te Parijs ver wacht men, dat André Marie, wiens ra dicale groep de kleinste is van de par tijen der z.g. derde macht, zal trachten een kabinet te vormen, dat rechtser is dan het vorige en ministers nit de so cialistische, radicale, gematigde en rechtse partijen zal bevatten, alsmede uit de M.R.P. Marie is sinds Januari 1947 achtereen volgens in vier kabinetten minister van justitie geweest. Hij heeft in beide we reldoorlogen het oorlogskruis verdiend. Van 1943 tot 1945 heeft hij wegens ver zetsactiviteit in het concentratiekamp Buchenwald vertoefd. Hij deed zijn in trede in het parlement als radicaal in 1928 en is sedertdien steeds herkozen. Toen Marie in November j.l. werd ver zocht een regering te vormen, weigerde hij om gezondheidsredenen. Hij is een in Buchenwald opgedane longaandoening nog steeds niet te boven. De kabinetsformateur is een vurig voorstander van het plan-Marshall. Een half uur te laat begint de zit ting deze morgen; het is een half uur, waarin de vijf Duitsers, die in dit proces een rol spelen, door de zaal geobserveerd Worden. Rauter en Lages zijn met elkander in gesprek geraakt, de eerste levendig zijn me ning overhevelend naar de ander en deze bedachtzaam knikkend voor zich heen, doch soms kunnen die matte ogen van de S.D.'er plotseling bliksemen. Fullriede distancieert zich van het gezelschap, Schreieder ziet waakzaam rond en Christiansen, een zaam in de beklaagdenbank achter zijn microfoon, zou men haast ver geten. Om 10.uur wordt de zitting heropend en staat meteen vast, dat de Duitse ge tuigen, die meer licht in deze zaak zou den kunnen verschaffen, niet zullen ver schijnen. Christiansen drukt er zijn spijt over uit. Het is mogelijk, dat het bevel om in Putten scherp op te treden door Christiansen's staf was opgesteld, maar, zo merkt de procureur-fiscaal op, dan had hij het toch nog kunnen herroepen als inderdaad dit soort maatregelen te gen zijn natuur inging, zoals hij voor geeft. Christiansen werpt op, dat de ont wikkeling van de toestand niet meer tot stilstand gebracht kon worden. Fullriede noemt Von Wülich de geestelijke vader van het bevel inzake Putten. Nu is het woord aan de procureur fiscaal voor zijn requisitoir. Mr. G. Fikkert stelt vast, dat hoge bomen nu eenmaal veel wind vangen. Christian sen, een der drie exponenten van de Duitse bezetting, plaatste zich destijds op zulk een hoog voetstuk, dat hij voor Nederlanders vrijwel onbereikbaar was; Duitsers uit zijn omgeving zijn dus de eerst aanwezigen voor een getuigenis. Behalve deze ontbroken echter ook correspondentie van Christiansen en een archief van zijn staf. Dientenge volge zijn de Wehrmachtbefehlshaber slechts drie feiten ten laste gelegd. Het terugvoeren van militairen in krijgsge vangenschap noemt mr. Fikkert uiter mate onbehoorlijk, doch er bestaat ver deeldheid onder de juridische deskundi gen over de onrechtmatigheid. De pro cureur-fiscaal schetst dan de positie van de Wehrmachtbefehlshaber na Seyss Inquart en later in de krachtmeting met Rauter, die het van Christiansen won, toen een meningsverschil over het recht op gijzelaars tussen hen beiden tot voor Himmler en Keitel moest wor den uitgevochten. De armen over elkaar draagt mr Fikkert rustig zijn requisitoir voor; het is geen bombardement maar doel treft dit lichte geschut toch wel. Inzake de represailles is de voor naamste grief van de procureur-fis caal dat Christiansen deze niet slechts als uiterste maatregel heeft toegepast. (Er werden onschuldigen opgeofferd ook als de daders bijna gevonden waren). Het wordt wen 25.000.- 14033 (Van een onzer speciale verslaggevers) Gisteren is gelukkig de zon doorge broken en dat maakt alles veel gemak kelijker. Dat schept voor het verhaal, dat wij u moeten doen althans de mo gelijkheid, dat het nog gunstig aflopen zal. En dat is hier nodig, want het ver haal is erg droevig. Het is een geschie denis van de driemaal honderdduizend gewitte dakpannen, die in lerseke op Worden pels staan de gewitte dakpannen in lerseke te wachten om uitgezet ei®*d sn 8e achtergrond de grote ondiepe bakken, waardoor men zich in Ws tussen Indische sawahs kan wanen. In deze bakken zet men de jonge oesters later uit om verder gekweekt te worden. de wal staan en een veeg teken vor men voor de zee en voor de mensen. Want in deze tijd behoren in lerseke geen gewitte dakpannen op de wal te staan. En als ze er wel staan, dan be duidt dat, dat er iets niet in orde is met de oesterteelt. En dat is dan al tijd weer bijzonder jammer, want oes ters vormen een deviezenbron met een jaarlijkse opbrengst van rond 2)4 mil- lioen gulden en daaraan moet maar liever niets mankeren. Het geval ligt zo. De kille zomer, die met zijn dreinende regen en huilende wind al zoveel vacantiegangers tot wan hoop gebracht heeft, benadeelt ook de oesterteelt. Het is te koud en de micros copisch kleine jonge oesters, die norma liter zo tussen half Juni en half Juh ontstaan op de grond van Wemeldinge, Kattendijke en Stavenisse, krijgen geen kans zich te ontwikkelen. Zij sterven af en de oesterkwekers, die daarvan voor hun teelt alles moeten afwachten, zien die ontwikkeling aan met angst in het hart. Iedere dag opnieuw stellen ze zich in verbinding met het laboratorium in Bergen op Zoom, waar geregeld proe ven worden genomen en vanwaar zij in angstige spanning het sein verbeiden dat de temperatuur van het water wel gunstig is geworden. Dat sein blijft tot dusver uit. En als het nog lang zou du ren, als het bijv. half Augustus zou wor den vooraleer er een keer kwam, dan zou dat betekenen, dat dit jaar de oester teelt mislukt, volkomen mislukt zou zijn. Daarom dat gisteren, toen wq in lerseke waren en zo ineens de zon doorbrak boven het haventje en de tinterende zee ook de stemming on der de oesterkwekers zo ineens om sloeg. Want dat is het enige dat ler seke nog redden kan: veel zon nu en veel warmte. Als de temperatuur van het zeewater maar kan opklimmen tot minstens 18 gr dan kunnen de kleine kotters uitvaren en die hatelijke witgekalkte pannen wegvoeren van de havendijk naar de gronden in de Oosterschelde. Want dat moesten wij u immers toch verklaren: het vege teken van die driemaal hon derdduizend gewitte dakpannen? Kijk. die dingen zijn voor de teelt onmisbaar. Het zijn de z.g. collecteurs, de verzamel plaatsen waarop het broed, waarop de millioenen jonge oesters zich moeten vast hechten. Ze hadden al verscheept moeten zijn, bij hoog water overboord gewor pen en bij laag water door mannen in zompende laarzen in rijen geplaatst op de grond, waar zich uit het zoetkabbe- lende water de dieren kunnen vast hechten aan hun ruwe oppervlakte. Maai wat zal men verschepen en onkosten maken als nog niet de temperatuur be reikt werd, dat inderdaad de mogelijk heid bestaat dat die duizenden in het water zwevende diertjes zich zullen ont wikkelen? En zo vormen die pannen dus het teken aan de wand. Zo lang ze blij ven liggen is de gewenste temperatuui nog niet bereikt, zo gauw als ze zijn verdwenen bestaat de kans dat de oes terteelt. hoewel reeds ernstig geschaad, toch ook nog dit jaar zijn vruchten zal afwerpen. Eigenlijk is het niet juist ge formuleerd, het gaat niet om dit jaar, het gaat om een tijdstip dat 3 4 jaar weg ligt. Want zo lang duurt de oester teelt. In die periode rijpen de oesters eerst op de gekalkte pannen en later op de zeven in „Het Noorden of de Bin nendijk-putten". Het is een prachtig van. Maar voor zijn bloei, voor de voort gang van de grote export naar België. Engeland en Scandinavië is na dat gun stige weer nodig. Dat weer, waar alle vacantiegangers van dromen en dat plot seling m dit stille dorpje een laaiende actie zon ontketenen. Misschien morgen al. I Als het geld de deur in komt, gaat I I er in de regel iets anders uit. J wat stiller onder het kuchende en op stoelen draaiende auditorium als de namen van hen, die onschuldig vielen als helden voor het vuur- peleton, worden voorgelezen. De procureur-fiscaal merkte op, dat het de Wehrmachtbefehlshaber niet vrij stond zijn eigen leven hoger aan te slaan dan dat van anderen. Mr. Fikkert acht de verklaringen van Rauter en Chris tiansen voldoende in overeenstemming en zegt later, dat Rauter een zeer waar derend oordeel over de General der Flie- ger heeft. De bezetting was alleen mo gelijk zoals zij verlopen is, dank zij de samenwerking die er bestond tussen de verschillende Duitse instanties, ook al grijpen zij nu zelf graag onderlinge wrij- Verwachting tot Vrijdagavond: Voor de kustgebieden: Overwe gend droog weer. Matige wind tus sen West en Zuid-West. Morgen overdag tamelijk zonnig weer met iets hogere temperaturen. Voor het binnenland: Vr|j heldere en koele nacht. Morgen overdag: wisselende bewolking; bijna overal droog weer. Zwakke tot matige wind tussen West en Zuid. Iets warmer. Zon op: 4.48. Onder: 20.44. Maan op: 22.18. Onder: 6.49. Woensdagavond is hij begonnen aan een klaarblijkelijk bij voorbaat hopeloos moeilijke taak, een nationaal kabinet op brede basis te vormen. Zo breed zal die basis echter niet zijn, dat ook de com munisten voor deelname aan de regering in aanmerking zullen komen. De nieuwe formateur heeft inmiddels overleg gepleegd met de voornaamste partijleiders. Zowel van socialistische als van M.R.P.-zijde heeft hij veel te genstand ondervonden. Hem wordt nu reeds weinig succes voorspeld. Mocht Marie desondanks toch slagen in de vorming van een regering dan moet hij zijn regeringsprogram aan de Nationale Assemblée voorleggen en dient van dit lichaam een meerderheid te ver krijgen bij het dan te stellen vertrou wensvotum. Men gelooft echter niet dat het zover zal komen. De socialisten en de M.R.P.-ers voe len er, kort voor de in September te houden verkiezingen voor de depar tementale raden, niet veel voor met een radicaal-socialistische premier in zee te gaan. De radicaal-socialisten hebben reeds bekend gemaakt, het zo snel mogelijk loslaten van het princi pe der geleide economie voor te staan, een principe dat de socialisten onver minderd wensen te handhaven. De M.R.P.-ers, die een terugkeer wensen van ex-premier Schuman als hoofd van een nieuwe coalitie, zijn eveneens tegen een radicaal-socialisti sche premier gekant. Tenzij dus zo wel de socialisten als de M-R.P.-ers inbinden, is de poging van Marie tot mislukken jred®®""*. André Marie, omstuwd door reporters, toen hij het Palais Elysée verliet, nadat de Franse President hem verzocht had een nieuw kabinet samen te stellen (radiografisch overgebrachte foto). Na een enthousiaste begroeting door duizenden gedelegeerden, die hem ver welkomden met kreten als „Tito de held", heeft maarschalk Tito Dinsdag het vijfde congres der Joegoslavische communistische partij geopend. Toen Tito de zaal binnentrad, waarin bustes van Engels, Lenin en Stalin en een por tret van hemzelf waren opgesteld, werd hij door de 2.340 afgevaardigden toege juicht. Tito werd tot voorzitter- van het con gres gekozen. Onder de andere 28 be stuursleden bevinden zich de drie andere leiders, die onlangs door de Kominform gecritiseerd werden, name lijk Kardelj, generaal Rankovitch en Djilas. „Na een onderbreking van meer dan 20 jaar na het vierde congres, wordt thans het vijfde congres onder bijzon dere omstandigheden geopend", aldus begon Tito zijn rede, die bijna 10 uur zou duren. Vervolgens ging hij de ge schiedenis van de ontwikkeling van het socialisme in alle delen van Joego slavië sinds 1860 na. Maarschalk Tito verklaarde, dat de Westelijke geallieerden geen vriend schappelijke houding tegenover Joego slavië op de vredesconferentie hadden aangenomen en geen rekening gehouden hadden met zijn grote bijdrage en reus achtige offers. Hierop verhieven alle afgevaardigden zich van hun zetels en juichten de maar- schalk toe. In een uitvoerig overzicht over de Joegoslavische verzetsstrijd stelde Tito de door de Sovjet-Unie verleende mili taire steun in het licht, oie tegen het eind van de oorlog 52 divisies bedroeg. Alle afgevaardigden rezen op en riepen in de maat „Stalin-Tito". Verder verklaarde Tito, dat de vor ming van de verzetseenheden en het nieuwe leger de grootste prestatie van de Joegoslavische communistische partij geweest zijn. „Zonder de communis tische partij zou er vandaag geen nieuw Joegoslavië zijn", aldus Tito. Tito liet zich in optimistische zin uit over de voltooiing van het vijfjarenplan. Tito noemde de critiek van de Kom inform op zqn regiem „monsterachtige beschuldigingen*. Hq vroeg zich af, wat de partq en zqn leiders plotseling ge daan hadden, dat sq *0 valseiyk be schuldige! werden. „Dit, kameraden, is niet alleen een aanval tegen de leiding van de party, maar ook een aanval tegen de eenheid, die ons volk zo duur verkregen heeft. Het is een aansporing tot burgeroorlog in ons land, een aansporing tot verwoes ting van ons land," aldus Tito. Volgens Tito was de bedenkelqkste passage van de resolutie die, waarin Joegoslavië er van beschuldigd werd de Sovjet-Unie en de landen van de volksdemocratieën de rug toe te heb ben gekeerd en de leerstellingen van Man en Lenin verworpen te hebben. „Wy hebben ons in ieder stadium van onze na-oorlogse buitenlandse politiek volkomen solidair getoond met de buitenlandse politiek van de Sovjet- Unie, omdat een dergelqke handel wijze in het belang was cn nog is van ons land en de vrede." Tot op de huidige dag was Joego slavië zijn verplichtingen jegens de volksdemocratieën trouw gebleven. Aan de andere kant echter had Joegoslavië ook gewezen op de noodzakelijkheid van samenwerking met andere landen als bijdrage ter versteviging van de wereldvrede. Deze samenwerking had echter nimmer de grenzen van de nauw gezette eerbiediging van de beginselen van Marx en de trouw jegens de Sovjet- Unie en de volksdemocratieën over schreden. „Kameraden, het is niet onze bedoe ling in polemiek te treden met deze resolutie van de Kominform, welke vol onjuistheden en leugens is. Iedere bur ger van ons land weet, dat het kapita lisme niet in opkomst is in ons land, doch dat het socialisme zich er steeds sneller ontwikkelt". Tenslotte verklaarde Tito, dat hq er de nadruk op wilde leggen, dat de Joegoslavische communistische party voort zou gaan het socialisme in Joego slavië te vestigen en dat zy „door da den, door haar vastbeslotenheid en een heid, door haar onwrikbare trouw aan de leerstellingen van Marx, Engels, Lenin en Stalin" zal aantonen, dat de partq niet is afgeweken van de weg, die in deze leerstellingen wordt aangegeven. Gistermiddag is een zwichtstelling van een korenmolen te Ruinerwold be zweken, toen een groep van 24 Friese molenaars zich hierop bevond. Onge veer vqftien personen, onder wie een Belgisch meisje, dat zich bq het gezel schap had gevoegd, stortten van zeven a acht meter hoogte naar beneden. Sommigen werden bovendien getrof fen door brokstukken van de zwicht stelling. Vier personen zijn ernstig ge wond naar het diaconessenhuis te Mep- pel vervoerd. Vier andere personen, die naar het diaconessenhuis overgebracht waren, konden later naar huis terug keren. Het betrof hier een excursie van de afdeling Friesland van de Alg. Ned. Molenaarsbond. De molenaars hadden zich op de zwichtstelling begeven om de gemoderniseerde wieken van de mo len in ogenschouw te nemen. De zwicht stelling was nog pas nagekeken, maar is waarschijnlijk overbelast geweest. De maand Juli is in Nederland de maand der examens. Talloze jon gelieden hebben hun wetenschap te spuien tegenover een college van ge wichtige persoonlijkheden en de ma nier, waarop zij dat doen, zal dikwijls beslissend zijn voor heel hun verdere toekomst. In de goede oude tijd waren examens, met schoonmoeders en nieuwe hoedjes, een onuitputtelijke bron van inspiratie voor onze moppenblaadjes. Tegenwoordig is de humor over bet algemeen gezakt, maar die omtrent de examens wel zeer bijzonder. Er is reeds veel te doen geweest over het slechte resultaat dat hier en daar bereikt werd. Men wijt het aan een verminderd in tellectueel bevattingsvermogen, aan ge brek aan interesse, aan vermindering van wilskracht, aan allerlei factoren samen. Feit is in alle geval dat ons onderwijs niet meer de gewenste resultaten af werpt en het streven naar vernieuwing der school is in onderwijskringen nog lang niet dood. Of dit succes zal opleveren is een an dere vraag. Wij zijn er van overtuig^, dat een hervorming van het onderwijs niet zozeer zal moeten uitgaan van het onderwijzend personeel, als wel van de genen, die onderwezen moeten worden en wie er achter staan. De wet van vraag en aanbod geldt ook hier. Er wordt niet het onderwijs gegeven waar aan behoefte is, maar waar naar ge- v r a a g d wordt. En zolang iemand, die op kantoor zit en een kaartsysteem kan bedienen, hoger wordt aangeslagen dan iemand, die een ingewikkelde machine kent als zijn broekzak, blijft het met ons onderwijs sukkelen. Het kan zijn, dat het onderwijs van tegenwoordig iemand geschikt maakt voor kantoor of ambtenarij. Wij willen het aannemen. Maar een land met enkel kaartsystemen en formulieren is nog nooit rijk geworden. Het gaat om wat op die papieren beschreven staat het product. Nu doet zich in ons land, reeds jaren lang, de merkwaardige neiging voor dat men minder belangstelling heeft voor het product dan voor de beschrqving er van. Wanneer een groep kinderen de lagere school verlaten heeft gaan degenen, die voldoende verstand of geld hebben, naar H B S. erf Gymnasium. Hebben zij hun studies voltooid, of althans beëindigd, dan komen zij terecht op kantoor of in de ambtenarij. De minder begaafden gaan recht van de lagere school, met misschien een sum miere vooropleiding, naar de fabriek of werkplaats. Dit heeft voor ons land verschillende nadelige gevolgen. Op de eerste plaats komt er veel te weinig intellect in de technische beroepen. Er is op dit gebied veel te weinig kans zich te bekwamen en er wordt te weinig naar gevraagd. Hoe lang is men reeds bezig over een tweede technische hogeschool. Daar zul len ingenieurs gekweekt worden. Maar even hard hebben wij nodig M.T.S. en lager technisch onderwijs. Wij mogen eisen dat 't technisch onderwijs minstens gelqkwaardig is aan het onderwqs op ander gebied.. Een gevolg van het te weinig onder legd zqn van het gros van onze arbeiders is weer het gevaar van hun vroegtijdig ontslag. Iemand aan de lopende band heeft geen verstand of inzicht nodig, al leen snelheid. Wanneer hij veertig is kan hij iemand van twintig niet meer bij houden. Een lopende band is echter alleen mogelijk bq een massaproduct Nu men steeds meer gaat inzien dat het massaproduct voor Nederland veel te duur komt en men zich dus moet gaan toeleggen op hoogwaardige producten, nu dient dient van een arbeider ook verf meer inzicht en smaak gevraagd te wor den dan snelheid. De veertigjarige krqgt hier een grote voorsprong op iemand van twintig op voorwaarde dat hq vol doende onderlegd is om zelfstandige arbeid te verrichten. En daar ontbreekt nog verf aan. Wq kennen een onderwijscongregatie waarvan de leden tot voor kort niets anders deden dan de ene acte na de andere halen. Sinds enkele jaren is die jacht stopgezet. Alle leden halen nog het aantal acten, dat zij voor him onderricht nodig hebben. Maar zq overladen zich niet. Zij gaan daarna naar een am bachtsschool. De een is timmerman, een ander bouwt stoommachines, een derde doet technische onderzoekingen, een vierde heeft zich op de tuinbouw gewor pen. En men zegt dat zelfs het Engels en de wiskunde er op vooruitgegaan zijn C Zowel dr. Beel als de voorzitter van de Tweede Kamer, mr. J. R. H. van Schaik, zijn gisteravond door H. KL H. de Prinses-Regentes op bet paleis Soestdqk voor een conferen tie ontvangen. Dr. Beel is heden in de loop van de voormiddag wederom naar Soestdqk vertrokken tot het houden van bespre kingen met H.K.H. de Prinses-Regentes. Gistermiddag omstreeks vier uur is op de Reeuwij kse plassen een zeilboot, die bevaren werd door drie Engelse vacantiegangers, met de bo vengrondse leiding van het electrid- teitsnet aan de Platteweg in aanra king gekomen. De gevolgen waren noodlottig. Een der zeilers hield zich vast aan de mast, die contact maak te met de leiding, kwam onder stroom te staan en sloeg over boord. Zqn vriend, die omniddeliyk in greep, trachtte hem van de verdrin kingsdood te redden, kwam even eens onder stroom en zag geen kans meer zich los te werken. Vermoede lijk was het hart van het slacht offer niet sterk en kon dit de 220- volt spanning, die op het net staat, niet verdragen, zodat na enige tijd de dood intrad. Zqn in het water gevallen kame raad wist zich te redden. De buitenlandse gasten zqn met de toestand ter plaatse niet voldoende op de hoogte geweest, hoewel borden met het opschrift „masten strijken" steeds de aandacht op het dreigende gevaar vestigen. Als tragische bqzonderheid zq nog vermeld, dat de Engelsen het ver- blqf aan de Reeuwij kse plassen nog met één dag hadden verlengd om er te kunnen zeilen. Het slachtoffer laat een vrouw en twee kinderen achter.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1