V.S. zullen meer transportvliegtuigen
naar Europa zenden
I
Spanning tussen Kerk en regering
in Tsjechoslowakije verscherpt
WAT GAAT UW KIND NU DOEN
Joegoslavisch persattaché
doodt Hongaars student
Waar het
om gaat
Dr. L. J. Bee! krijgt
nieuwe opdracht
Dagelijks vervoer door de lucht zal
ruim verdubbeld worden
De moeilijke keuze vun school en
een geschikt beroep
Behoed uw kind voor
een wereld van ellende
Vaticaanse hulde voor
de Koningin
Verliezen in Indië
J
Reorganisatie van het
Britse leger
VOLGENS GENERAAL CLAY WENSEN DE RUSSEN
ZEKER GEEN OORLOG
Als volksdemocratieën
nota's wisselen
Tot hoofd en hart
WÈ
Mgr. Beran stelt leugenachtige beloften en
toezeggingen der communisten aan de kaak
Het weer
Politieke moord in internaat te Boedapest
J
A 4
ZATERDAG 24 JULI 1948
8
72ste JAARGANG No. 24213
H. K. H. de Regentes heeft
dr. L. J. M. Beel ontheven
van zijn vorige opdracht en
hem thans opdracht verleend
tot hei vormen van een kabi
net.
Naar wij vernemen, heeft
de Prinses-Regentes Vrijdag
middag Minister Brees ten
paleize Soestdijk nog in
audiëntie ontvangen.
HONGAARSE PRIESTERS
VEROORDEELD
fel- u
EERSTE KATHOLIEKE DAGBLAD
IN DUITSLAND
(Vervolg cv vaa.
V
5»em.
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE;
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur; W. Severin,
Directeur: J. J. W. Boerriater,
COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mTHlmeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
7.00
8.15
9.35
(120
Snu-
2.30
1WS.
zee
Seri.
5.15
rba-
.7.30
21/7
36 y2
3514
60-4
40
61'i
18=4
57%
55
15 Vi
J.2"«
28%
39%
56%
44%
27%
79%
una.
A'daiu-
cago.
llaraclW'
prtinoïï'
himoï*'
'dam.
p Gibt'
^amb.
purbatf*
lam.
t-Indie*
m.
?t. Saiö
£ocotr.a
)al.
Aire*
al.
tavia.
rinidao*
e Rott.
Bouet*
S-PaW'
»er.
R'daJ*
-ore.
itey.
ïghai.
Lobill'
en.
inica.
A'dai*
i.
Sciliy*
I Siai®*
erb.
aden.
L
soon.
im.
atow.
»be.
tfanill*'
rd.
ren.
Sic.).
)ondr>
Bahi*
Het feit, dat dr. Beel opnieuw op
dracht heèft gekregen een kabi
net te formeren, behoeft niet te
Verwonderen. In onze beschouwing van
gisteren waagden wij reeds de veronder-
stelling, dat Beel toch weer aan bod zou
komen. Blijkbaar hebben de tot dusver
gevoerde onderhandelingen dr. Beel de
°vertuiging gegeven, dat hij, wanneer
hem wat grotere armslag wordt gela
ten, wel tot de formatie van een kabi
net kan komen. De Regentes heeft hem
hie kans thans gegeven door de opdracht
tiet verder te definiëren
Waarschijnlijk zullen wij spoedig we
ten in welke richting dr. Beel's plannen
gaan. Zal hij thans pogen een extra
parlementair kabinet te formeren? Het is
hekend, dat de P. v. d. A. ook hier weinig
v°or gevoelt. Toch zou hij figuren als
threes en Lieft,inck wel eens bereid
kunnen vinden zitting in een dergelijk
kabinet te nemen. Uiteindelijk zou hij
ook weer „de weg terug" kunnen gaan
°Pnieuw
zijn heil kunnen gaan zoe-
en in de „smalle basis". Maar is een
ei gelijke oplossing wel in overeenstem
ming te brengen met de uitslag der ver
kiezingen?
Het Britse opperbevel m het Midden-
Oosten zal tengevolge van de ontrui
ming van Palestina, India, Pakistan» en
öirma door Britse troepen, worden ge
reorganiseerd. Hierbij zal gestreefd wor
sen naar een samenvoeging van het le-
Ser, de marine en de luchtmacht in het
Midden-Oosten onder één opperbevel.
He opperbevelhebber der Britse
Jhrijdkrachten in het Midden-Oosten zal
•Wee hoofdkwartieren onder zijn bevel
frflgen: het hoofdkwartier der strijd
krachten van de Middellandse Zee en
Egypte te Fayid in de Suezkanaalzone en
het hoofdkwartier der strijdkrachten in
Oost- en Centraal-Afrika. Volgens Reu-
is de reorganisatie vermoedelijk ge
baseerd °P de veronderstelling, dat een
eventuele nieuwe wereldoorlog in de
^®fste plaats zal worden gevoerd om de
°tie van het Midden-Oosten.
Alvorens weer naar Berlijn te ver
trekken heeft generaal Clay, de Ameri
kaanse militaire gouverneur in Duits
land, Vrijdagavond te Washington een
persconferentie gehouden, waarop hij
verklaarde, dat de V. S. binnenkort een
groot aantal C-54 Skymasters trans
portvliegtuigen naar Europa zullen zen
den om het voedsel- en 'kolentransport
naar Berlijn van 2000 op 4500 ton per dag
te kunnen brengen. De C-54 heeft een
laadcapaciteit van 10 ton, terwijl de
thans gebruikte vliegtuigen slechts 2,5
ton kunnen vervoeren. Clay kon niet
mededelen hoe groot het aantal C-54's
zal zijn, dat naar Duitsland gezonden
zal worden.
Door deze uitbreiding van de trans-
portvloot hoopt men Berlijn van vol
doende voorraden te kunnen voorzien
voor de tijd, dat het vliegweer slechter
wordt. Clay vreesde echter, dat de Ber-
lijnse bevolking tengevolge van een
strenge winter wellicht te lijden zou
hebben van de blokkade. Dadelijk na
zijn terugkeer in Duitsland zou hij op
dracht geven voor de bouw van een
nieuw groot vliegveld.
Clay zeide ervan overtuigd te zijn, dat
de Russen onder de indruk gekomen
waren van de operatie-luchtbrug. Zij
hadden een dergelijke prestatie niet
verwacht.
Hij was van mening, dat de Russen
zeker geen oorlog wensen. In Berlijn
heerste echter een toestand, die van
dien aard is, dat een heethoofd' ge
makkelijk oorlog kan uitlokken. Clay
geloofde echter niet, dat het zover zou
komen en was van mening, dat men
zeker zonder oorlog tot overeenstem
ming zou kunnen komen. Clay ont
kende de berichten, dat hij zou heb
ben aangeprezen, de Russische blok
kade met geweld te doorbreken. „Een
dergelijke beslissing zou niet door de
legerleiding, doch door de regering
moeten worden genomen."
Tijdens een bespreking met enkele
leden van de commissie voor de buiten
landse betrekkingen van het Huis van
Afgevaardigden, zeide Clay, dat de
Amerikaanse strijdkrachten, die zich
thans .in Duitsland bevinden, in staat
zijn het besluit der regering om in Ber
lijn te blijven, zullen kunnen uitvoeren.
Hij achtte troepenversterkingen onno
dig.
Thomas Dewey, de republikeinse can-
didaat voor het presidentschap der V.S.,
heeft Vrijdag de situatie in Europa be
sproken met generaal Dwight Eisen
hower ten huize van Dewey. Generaal
Eisenhower was op Dewey's verzoek
naar Pawling gekomen. Een van
Dewey's medewerkers zei, dat zij
„Europese aangelegenheden en onze
militaire positie aldaar", besproken
hebben.
Maarschalk Sokolofsky, de Sovjet-
Russische militaire gouverneur in Duits
land, heeft Vrijdagavond een order uit
gevaardigd betreffende invoering van
nieuw geld in de Sovjet-zone en Berlijn.
Volgens de order van Sokolofsky wor
den met ingang van 25 Juli nieuwe
bankbiljetten, genaamd „Deutsche Mark"
van de „Deutsche Notenbank", inge
voerd in de Sovjet-zone en Groot-
Berlijn. De „Deutsche Notenbank"
(nieuw opgerichte circulatiebank van
de Sovjet-zone) zal de oude Reichsmar-
ken met aangehechte zegel innemen
tegen nieuwe „Deutsche Marken", van
25 tot 28 Juli.
De gezegelde oude marken zullen
één tegen één worden omgeruild voor
de nieuwe „Deutsche Mark". De
„Deutsche Mark" van de „Deutsche
Notenbank" zal na 27 Juli de enige
geldige geldsoort zijn in de Sovjet
zone en Berlijn.
Per hoofd zullen zeventig mark op
verzoek worden omgewisseld. Bedragen
boven zeventig mark per hoofd moeten
gedeponeerd worden op een bank en
kunnen na 15 Augustus zonder beper
king worden opgenomen.
In Russische kringen te Berlijn legt
men een opvallend optimisme aan de
dag in verband met de, zij het dan ook
voorwaardelijke, bereidwilligheid der
Westerse geallieerden om in de naaste
toekomst besprekingen te openen oVer
het probleem Duitsland.
Naar het A.tt-P. verneemt zou
Moskou van plan zijn de eis te stel
len, dat deze onderhandelingen op
zeer brede basis worden gevoerd en
dat het aantal deelnemende staten
niet beperkt mag blijven tot dat van
de vier grote mogendheden-
Op het vliegveld bij Dessau zijn,
naar uit Russische bron wordt verno
men, 17 Russische superforten geland,
die in de komende dagen boven de
Sovjetzone „oefenvluchten" zullen ma
ken. Men betwijfelt of de Sovjettoe
stellen van het zelfde kaliber zijn als
de Amerikaanse B-29, aangezien nauwe
lijks kan worden aangenomen, dat het
vliegveld van de voormalige Duitse
Junker-fabriek landingsmogelijkheid
bieden zou aan dergelijke zware ma
chines, waar de B-29 niet eens op de
vliegvelden Tempelhof en Gatow kun
nen landen. (Voor de dienst op de
„luchtbrug" kan om deze reden noch
van superforten noch van constellations
gebruik worden gemaakt).
In de Amerikaanse sector van Berlijn
zijn verdere drastische beperkingen
van het electriciteitsverbruik opgelegd.
Met ingang van 26 Juli zullen Ameri
kanen slechts vier uren per dag en
Duitsers slechts twee uren per dag
stroom mogen gebruiken.
Mgr. Sigismund Mihailovitsj, leider
van de katholieke acjie in Hongarije, is
Vrijdag bij verstek door een volks
rechtbank tot tien jaar dwangarbeid
veroordeeld wegens „het aanzetten tot
oorlog en rebellie". Zijn secretaris en
voornaamste adviseur Kreeg zes jaar ge
vangenisstraf. Vier andere geestelijken
werden als medeplichtigen veroordeeld
tot gevangenisstraffen variërend van
zes maanden tot een jaar.
Ondanks hevige regenval gingen de Amerikaanse generaals te voet achter de baar
van hun grote voorganger John Pershing, generaal van de Amerikaanse troepen
in de eerste wereldoorlog. Gen. Dwight D. Eisenhower (links) en Omar Bradley,
chef van de generale staf, met volkomen doordrenkte uniformen in de begrafe
nisstoet. Geheel links gen. Devers, commandant van het landleger.
De strijd om de rechten en vrijheden
der Kerk in Tsjechoslowakije wordt
met de dag feller gevoerd.
Bestond er aanvankelijk, vooral ten
gevolge van de eenzijdige voorlichting
door de Praagse communistische rege
ring en de onvolledige en daardoor on
juiste voorstelling van zaken door neu
trale bladen en persbureaux over de ge
beurtenissen in Praag, een zekere be
zorgdheid onder de katholieken in West-
Europa of de houding van Mgr. Beran
wei krachtig genoeg zou zijn, thans is
wel duidelijk, dat deze bezorgdheid on
gegrond is.
Het katholieke Episcopaat in Tsjecho
slowakije blijkt wel degelijk een be
trouwbare wegwijzer te zijn in de strijd
van het volk tegen de dictatuur van het
materialisme, die de Tsjechen en Slo-
waken bij de Februari-omwenteling is
opgedrongen.
Onder de onwankelbare leiding van
Mgr. Beran ontwikkelt zich de tegen
stand der geestelijke élite van het land
steeds sterker en intensiever.
De leugenachtige beloften en toezeg
gingen van de communisten tegenover
de Kerk worden door de Aartsbisschop
van Praag in zijn brieven en toespraken
zakelijk en daardoor op een bijzon
der krachtdadige en afdoende wijze
uiteengezet.
Het heeft op de openbare mening van
Tsjechoslowakije de grootste indruk ge
maakt, dat de Aartsbisschop voor zijp
besluiten en mededelingen van de/ kerk
deuren gebruik maakt, omdat andere
publicatiemiddelen hem ontbreken en
de katholieke weekbladen ondanks all©
toezeggingen niet mógen verschijnen.
Ook het bekende katholieke weekblad
.Rozsévac". dat na het oorspronkelijke
verbod in Maart weer mc ,ht verschij
nen, is in Juni opnieuw verboden.
Op eenzelfde wijze wordt thans ook
de brief, die Mgr. Beran op 6 Juli zond
aan minister Oepicka over het onder
wijsvraagstuk en waarover de regering
in alle talen zwijgt, door katholieken
zowel als niet-katholicken vermenigvul
digd en verspreid, zodat het mag wor-
Verwachting tot Zondagavond.
Over het algemeen veel bewolking
met plaatselijk enige lichte regen.
Weinig wind. Iets warmer vooral
des nachts.
Zondag: Zon: 4.5020.41, Maan:
22.41—9.12. Maandag Zon: 4.52—20 40,
Maan: 22.52.—10.21.
den verwacht, dat de openbare mening
in Tsjechoslowakije binnen korte tijd
ingelicht zal zijn over de houding van
het Tsjechoslowaakse Episcopaat in deze
kwestie en over de dubbelzinnige han
delwijze van de regering.
Door al deze zaken is de reeds be
staande spanning tussen regering en
Kerk aanzienlijk verscherpt
Op 28 Augustus 1948 zal te Augsburg
als eerste katholieke dagblad in Duits
land na de oorlog gaan verschijnen de
„Augsburger Tagespost." De toestem
ming tot uitgave van dit nieuwe dag
blad, dat met een oplage van 100.000
exemplaren zal verschijnen, zal op 28
Augustus a.s. worden gegeven aan J. W.
Naumann. de uitgever van het tijdschrift
„Neues Abendland."
In Augsburg verscheen vroeger tot
't verbod door nazi's de „Augsburger
Postzeitung," het oudste katholieke dag
blad ter wereld.
Met de verlening dezer toestemming
heeft het Amerikaanse militaire bestuur
een eerste stap gezet naar een rechts
herstel tegenover de katholieke pers, die
in het Derde Rijk ongeveer 600 publi
caties verboden zag.
,JCo»n binnen, Jan! Wij hebben hier geen ongezellige wachtkamer. Ga die
**aar eens bekijken. Enneals jetweede deur links daar." Met deze
oorden wordt 's morgens om half negen het eerste „slachtoffer" van het
Bureau voor School- en Beroepskeuze in de Constantijn Huygensstraat te
4t>isterdam ontvangen en.... meteen op zijn gemak gesteld.
Dat is het werk van dit Bureau voor
School- en Beroepskeuze, dat binnen
kort zijn 25-jarig bestaan gaat her
denken. Een herdenking, die niet tot
'n feest gaat worden, maar alleen aan
leiding geeft wat meer bekendheid
aan het werk te geven, opdat er mis
schien uitkomst komt voor de onop
losbare financiële puzzles.
Van geen enkele kant wordt enige
subsidie gegeven. Het Bureau moet zich
zelf „zakelijk" bedruipen. Elk adviep
a raison van zoveelDe practijk ligt
echter enigszins anders. Men betaalt
naar gezinsinkomen enenfin ieder
een wordt geholpen en een oplossing
altijd gevonden.
Ouders weet u wel, welk een enorme
steun dit Bureau bij die ongelooflijk
zware taak van kinderen opvoeden u
kan zijn? Vooral in deze na-oorlogse
tijd hebben wij allen te kampen met
extra moeilijkheden bij de opvoeding.
Deze weken leveren de lagere scholen
weer duizenden jongens en meisjes 'uit
de hoogste klas aan gezin en maatschap
pij af. Wat gaan deze kinderen nu verder
doen? En wie en wat heeft deze keuze
bepaald? Gaat uw zoon een vak leren?
Naar een schildersbaas? Weet u zeker
dat hij daar geschikt voor is? Of gaat
hij naar de Mulo. de H.B.S. of het Gym.?
Weet u, dat 45 tot 50 pet. daar ver
keerd zit? Daar niet thuis hoort!
De tijd, dat een gezin opgroeiende kin
deren rijk is, is meestentijds financiee'
voor de ouders de moeilijkste. Middel
bare scholen en alles wat daaraan vast
zit, als clubs e.d. kosten handenvol
geld. Naarmate de ouders zich dus meer
opofferingen moeten getroosten zal de
desillusie groter zijn als de studie van
Want elke jongen heeft wel eens
Verhalen gehoord van, mensen, die
vliegenier wilden worden en ook „ge
test" moesten worden. Dan haalden zij
öe gekste dingen met je uit: Onver
dachts kreeg je een emmer ijskoud
dater over je body en pal daarop
derd een revolver naast je linkeroor
'afgeschoten.
v>s verwacht elke jongen „een dag
w gekke dingen", waar de revolver
t aarschijnlijk niet, maar de emmer wa-
dél eens aan te pas kon komen.
in?.01 zijn verbazing merkt hij dan ook
«eri net verstrijken vaVi de dag, dat het
ïea inc en prettige boel .is op dat bu-
Öai HÜ geeft zich dus zoals hij is en
öi is de eerste voorwaarde voor hen,
.net onderzoek leiden, om een juist
eid te krijgen van aanleg en karakter.
vl(;erst dan kan aan de ouders een ad-
Verri ^'"gevar. worden betreffende de
kijl(jere opleiding en loopbaan van hun
hocb,?h Wa'/ zo'n advies heb i k niet
voor mijn kind!"
van vo? vermoedelijk de reactie zijn
Ret van u, die dit lezen.
pcn „.J?0®?1 mogelijk zijn, dat u er eens
dit burp iR met een van .'de heren van
2eSd zou kunnen praten, liever ge-
Xar> m zou luisteren. Een wereld
lüsies I' e'lende en ouderlijke des-
rtlW„?U voor uw ogen opengaan. In
este gevallen zijn het echter
met een happy-end.
hun zoon alleen maar slechte rapporten
en doubleren oplevert.
In de moeilijkste periode van zijn
leven, de puberteit, wordt het kind dan
steevast „ondankbaarheid" verweten, ter
wijl het zich zelf weet op een plaats,
waar het niet thuishoort.
Dat zijn dan die hopeloze gevallen,
waarvan de radeloze ouders naar een
bureau voor school- en beroepskeuze
stappen.
„Meneer, wat moeten wij nu met zo'n
jongen aan?"
En „meneer" denkt bij zichzelf: „Weer
zo'n geval, dat te laat komt. Wat hadden
die ouders zichzelf en hun jongen een
hoop ellende kunnen besparen als zij
gekomen waren, toen die jongen in de
zesde klas lagere school zat."
Meestal wordt echter voor de hopeloze
gevallen ook een oplossing gevonden.
De mogelijkheid van teleurstellingen is
er natuurlijk ook, wanneer een kind ge
test wordt bij het verlaten van de zesde
klas.
Ouders, die hun zoon graag op de
H.B.S. zouden zien, krijgen te horen,
dat de ambachtsschool meer in de lijn
van de aanleg van hun zoon ligt.
Een andere jongen had gehoopt di
rect maar auto-monteur te kunnen
worden (het favorite vak voor de jeugd
van vandaag!) Maar Jan heeft een pri
ma stel hersens, moet eerst maar eens
naar de Mulo, later misschien de M.T.
S. en kan, op die manier onderlegd,
later heel wat meer presteren.
Ondanks het feit, dat ouders hun
kinderen kennen, komen er soms din
gen aan het licht, heel vaak bijv. op
sexueel gebied, waarvan het bestaan
niet vermoed werd.
De directeur van het Bureau, met
wie wij spraken, ontvouwt dan nog
enkele mogelijkheden:
„Ideaal zou de toestand zijn, wanneer
het toelatingsexamen voor middelbaar
onderwijs en mulo meer op psycholo
gische basis plaats vond. Desnoods klas
sikaal. Vanzelfsprekend is dit onder
zoek niet zó grondig als bij een indivi
duele test. Maar wel kan met zekerheid
vastgesteld worden: daar deugt die
knaap niet voor.
De R. A. F. voert sinds enige tijd de
schier onmogelijke taak uit om Berlijn
door de lucht van steenkool te voor
zien. De hangars op het vliegveld Fass-
burg in de Britse zone zijn opslag
plaatsen voor brandstof geworden.
Ter gelegenheid van het aanstaand
aftreden van Koningin Wilhelmina
heeft radio-Vaticaan hulde gebracht
aan de Landsvrouwe, die steeds een
sympathieke houding tegenovei^ het
katholicisme heeft aangenomen.
(Van onze correspondent)
Toen de Kominform haar banvloek
slingerde naar Tito en de Joegoslavische
communistische partij ontstond in vele
Joegoslavische groeperingen in het bui
tenland een scheuring. Zo ook in de
vereniging van democratische Joegosla-
ven in Hongarije. De ene groep verzette
zich tegen het besluit van de Komin
form, doch de orthodoxe Dolsjewisten
revolteerden tegen Tito. Tot deze laatste
groep behoorde de Joegoslavische stu
dent Milos Moic.
Op 10 Juli te half elf knalden enige
schoten in het studenteninternaat Thö-
kölianum in Boedapest. Op de derde
verdieping kamer 17 woonde de 30-jarige
Servische student Moic, die bezoek ont
vangen had van de Joegoslavische pers
attaché in Boedapest, Zivko Boaron. Na
een korte woordenwisseling moet de
De fontein, aangebracht in het raadhuis te Zandvoort, welke Zaterdagmiddag
dan burgemeester en mevrouw Van Alphen zal worden overgedragen. Het
ontwerp is gemaakt door ir. Friedhoff en de heer J. Zietsma, architect. Het werk
is uitgevoerd in Belgische natuursteen, gehakt door de steenhouwer Harmsen te
Amsterdam. Het water wordt met drie stralen in het bekken gespoten. De
spuwers zijn in gietbronswerk uitgevoerd naar een ontwerp van de beeld
houwster mevr. Limpers te Amsterdam en bestaan uit drie vissers, geïnspireer
door het wapen van Zandvoort.
persattaché de student hebben neer
geschoten. Hij werd. echter herkend door
de portier.
Een uur na de aanslag of de moord
stierf de student in het ziekenhuis,
doch hij kon nog verklaren, dat hij door
de persattaché was neergeschoten.
Twee dagen na de aanslag richtte het
Hongaarse ministerie van Buitenlandse
Zaken een zeer scherpe nota aan de Joe
goslavische gezant in Boedapest, waarin
geëist werd, dat de persattaché zich
voor een verhoor ter beschikking zou
stellen van de staatspolitie.
De antwoordnota van het Joegoslavische
gezantschap overtreft alles, wat men tot nu
toe zelfs in bolsjewistische taal kende. Het
gezantschap stelde vast, dat de Hongaarse
politie de leden van het Joegoslavische ge
zantschap reeds geruime tijd onder controle
hield. Het gezantschapsgebouw werd for
meel belegerd, gemotoriseerde eenheden be
waakten de ingang. De Joegoslaven verkla
ren dat dit optreden zijn weerga niet heeft
in de geschiedenis der diplomatie en als
zeer bevreemdend tegenover een staat,
waarmee men een vriendschapsverdrag ge
sloten heeft. Het Joegoslavische gezantschap
eist derhalve, dat de geheime politie on-
middelijk wordt teruggetrokken uit de om
geving van het gezantschap en dat de leden
niet meer worden gecontroleerd.
Kameraad Gerö, die de in Sofia vertoe
vende Hongaarse minister van Buitenland
se Zaken vervangt, liet zich deze nota niet
welgevallen. Hij ontkende, dat de Hongaar
se politie het Joegoslavische gezantschaps
gebouw bewaakt. De politie zag slechts uit
naar de persattaché, die een moord gepleegd
had en die door het gezantschap van de
Joegoslavische republiek werd beschermd
met misbruik van de diplomatieke exterri
torialiteit. De nota gaat in deze toon verder
en stelt vast dat het onduldbaar is, dat de
leden van het gezantschap van een staat,
waarmee Hongarije een vriendschapsver
drag gesloten heeft, dit verdrag gaat schen
den en op Hongaarse bodem een politieke
moord bedrijven. „Het is inderdaad weerga
loos, dat een met Hongarije bevriende staat,
c.q. het gezantschap van die staat, een man
verbergt, die verdacht wordt van moord en
hem onttrekt aan het justitieel onder
zoek."
Het gaat geenszins slechts om een poli
tieke moord, doch om een nieuwe klad op
het regiem van maarschalk Tito. Men
neemt het in de Hongaarse volksdemocra
tie niet zo nauw met politieke moorden
De gebinten der volksdemocratieën kra
ken. Wanneer reeds zulke innige vriend
schap als die der Hongaars-Joegoslavische
volksrepublieken zulfce scheuren ver
toont, dan moet het er in 'tSovjetdomein
niet anders uitzien als in het Derde Rijk
Wat de toekomst betreft, gaat het in
de eerste plaats om de grondslag van
ons leven.
(Van een bijzondere medewerker)
Met het artikel „Onjuiste waar
dering" in ons blad van 21 dezer
heeft de schrijver een zijde be-
licht van het vraagstuk, waarvan de be
langrijkheid in toenemende mate gaat
spreken: de voorbereiding van de jonge
mens op het leven. In zekere zin heeft
hij ons met dit artikel het gras voor de
voeten weggemaaid, omdat wij (waar
schijnlijk» niet toevallig; wiens gedach
ten gaan in deze examentijd niet naar de
toekomst van de examinandi?) hetzelfde
thema ter behandeling in een artikel m
voorbereiding hadden. Aanleiding hier
toe was o.a. een rapport van een bureau
voor beroepsvoorlichting, waarin onom
wonden het streven van vele ouders
werd gelaakt, om koste wat kost te zor
gen, dat hün kinderen niet tot de „stand
der handwerkslieden zouden gaan be
horen. Voorts drong tot deze beschou
wing de klacht van een der Nederlandse
groot-industrieën, dat er zulk een ver
minderende animo valt te constateren
voor technische vakarbeid.
Bij het beschouwen van dit probleem
dient terdege te worden rekening gehou
den met het helaas immer nog bestaande
feit van, wat we zouden willen noemen,
de sociale onderwaardering voor de
handarbeider. Dit feit is waarschijnlijk
het best te illustreren met de typische
klacht, die we eens uit de mond van een
bouwvakarbeider optekenden. „Zie
eens," aldus onze vriend, „wanneer ik in
mijn werkkloffie een behoorlijke zaak
binnen stap, dan ben ik een „jij als ik
me 's avonds heb opgedoft verander ik
in een „U". Inderdaad een rake typering,
die in tal van vormen kan worden terug
gevonden. In deze kolommen is hier
meer dan eens de aandacht op gevestigd.
Voorts moet er inderdaad begrip zijn
voor het niet weg te nemen feit, dat een
arbeider materieel gesproken steeds het
smerigste werk heeft te verrichten. Hij
kan er nu eenmaal in zijn werkplunje
niet zo verzorgd uitzien als een winkel-
of kantoorbediende. Wij kunnen de
klacht verstaan van de huismoeder of
de oudste dochter uit een gezin, die al
tijd de vuile ketelpakken van haar man
of broers heeft moeten wassen; of van
de vrouw van een arbeider, die de grote
crisis '30—'40 heeft meegemaakt met de
geweldige bestaansonzekerheid en de
schrijnende armoede, die daarvan het ge
volg was; irreëel is niet geheel en al het
verwijt van arbeiders, dat er soms on
redelijke verschillen bestaan in de ar
beidstijden en -voorwaarden, vacantie-
regeling en -toeslagen, tussen die van
„gewone" arbeiders en de kantoormen
sen.
Al met al zijn hiermede enkele oor
zaken opgenoemd, waarmede het ge
wraakte verschijnsel wel niet is veront
schuldigd, maar die er toch begrip voor
vorderen. Dit complex van verschijnse
len immers heeft er toe geleid, dat bij
vele arbeiders een soort minderwaardig
heidsgevoel is gegroeid (bij vele anderen
Goddank door de vormende arbeid van
hun standsorganisatie weggenomen). Bij
de ogenschijnlijk meest weidenkenden
groeide hetverlangen hetzij zelf, hetzij
hun kinderen tot die „andere" groep te
gaan behoren. Dat hierbij het op zich
zelf uitstekende voornemen: mijn jongen
moet „leren" vergroeide tot het foutieve
„mijn jongen moet leren voor kantoor
bediende o.i.d." is een misvatting, die te
wijten is aan enerzijds onvoldoende voor
lichting en anderzijds onvoldoende waar
dering voor de betekenis van vakbe
kwame handarbeid.
Het kennen van de oorzaken van
een groeiende mistoestand is eer
ste voorwaarde en wegwijzer te
vens om tot verbetering te komen. We
aarzelen niet de dalende waardering
voor de handenarbeid een groeiende
mistoestand te noemen, indien men dan
maar verstaan wil, dat we het even on
juist achten wanneer een advocaat of
dokter meent aan zijn stand verplicht te
zijn, zijn zoon hogere studies te laten
maken, ongeacht de vraag of de jongen
er geschikt voor is. In het urgentiepro
gram van de K.A.B. wordt ruim (studie-)
baan geëist voor het begaafde arbei
derskind. Het accent ligt hier wel ter
dege op het al of niet begaafd zijn. Er
wordt aan het niet met studieaanleg be
gaafde kind weinig minder dan een mis
daad begaan, met hem of haar tot een
studie én daarmede vaak tot een „levens
positie" te dwingen, die hij of zij niet
aan kan. Het gaat primair om het geluk
van de mens, op de tweede plaats om
de dienst, welke die mens aan de ge
meenschap heeft te bewijzen. Ieder onzer
moet derhalve beseffen, dat hij op men
sengeluk trapt en bovendien de gemeen
schap een zeer slechte dienst bewijst,
wanneer nij met zekere minachting neer
ziet op een arbeider. Hij heeft ook in
de arbeider zijn zedelijk gelijke te er
kennen. Materieel dient eveneens erkend
te worden, dat „het vakman zijn" min
stens evenveel intelligentie vereist als
het vak van kantoorbediende. Misschien
dat de intelligentie anders gericht moet
zijn, maar dat doet aan het feit zelf
niets af.
Naar onze mening is het hier vooral
een kwestie van opvoedende aard. Men
kan nu wel ach en wee roepen over
het ook door ons niet goedgeprate feit,
dat die „gewone arbeidersmensen'' hun
zonen naar H.B.S. en gymnasium zenden
(nog eens, wij menen, dat daar alléén
begaafde kinderen, ongeacht hun maat
schappelijke herkomst thuisbehoren),
men kan klagen over het feit, dat daar
door het aantal vakarbeiders vermindert
en het boordjesproletariaat in aantal
toeneemt, men zal aan het feit zelf
slechts iets veranderen door zowel in
sociaal als in economisch opzicht te to
nen, dat men de vakarbeider èn als mens
én als onderlegd persoon op de juiste
waarde schat.
Van deze opvoedende taak dienen zich
de standsorganisaties van de verschil
lende maatschappelijke groepen bewust
te zijn. We denken er niet aan te zeg
gen, dat deze taak in het bijzonder be
rust bij de K.A.B. als standsorganisatie.
Activiteit in deze behoort uit te gaan
van alle kringen, al zouden we de
arbeiders wel speciaal willen toevoegen:
toont in deze de intelligentie, die ge in
uw organisatie zelf hebt betoond en ver
liest nooit de eerbied voor de vakbe
kwame handenarbeid, die zulk een groot
aandeel vormt in het bouwen van waar
achtig mensengeluk.
Kon. Landmacht:
Sold. G. KOUWENBERG uit Amster
dam, overleden tengevolge van oorlogs
verwonding 13 Juli 1948.
Korp. A W. LIPS uit Oud-Beierland
(Z.H.), gesneuveld 14 Juli 1948.
Korp. H. STOPPELENBURG uit Rot
terdam, gesneuveld 12 Juli 1948.
Kon. Ned. Indische leger: heeft in de
periode van de afgelopen week geen
verliezen gerapporteerd.
Kon. Marine: geen verliezen.
