Stopzetting goederenverkeer met de Sovjet-zone André Marie kan nieuwe Franse regering vormen I HET COMPROMIS-VOORSTEL DUBOIS-CRITCHLEY ROEMENIE VERZINKT IN DE RODE VLOED VAN HET BOLSJEWISME APPARTEMENTEN-HOTELS TE ZANDVOORT? Zee en zon vragen offers IN Het weer Technische moeilijkheden" in de Brits-Amerikaanse zone Paul Reynaud zoa fungeren als sleutel-figaar" SPOOKVIIEGTUIG Constituerende vergudering moet spoedig bijeenkomen „Positieve voorstellen" Huidige leiders genieten vertrouwen van de heersers te Moskou U Banden met het Westen verbroken Economisch rapport over de toekomst der badplaats Nieuwe methode kunstmatige ademhaling toegepast Tot hoofd en hart I Isss Vliegtuig in centrum van Berlijn neergestort Wallace cand.-president van Derde Partij Zwartvoet-lndiaan tot priester gewijd DREES BIJ DR. BEEL Overval op „Goalpara" -5*55 |5K |S5 S***£ W444 2?S .**5 c**« ffft* ##1 *"2 MAANDAG 26 JULI 1948 72sfe JAARGANG No. 24214 mif£ ce' jstf Gelukwens van Z. H. de Paus Nieuwe formateur in Finland HOOGTIJDAG VOOR ZANDVOORT ffü a 70.000 bezoekers Daders roofoverval gearresteerd Reqfaerche te Venlo boekt succes De toekomst Politie-?a;ent buiten vervolging aft*** Wrfrfij If** **2 («i <*2 <«2 <««g t«* t«« **2 p#*# **2 «r^ 444 444 BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT S - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544! Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week, I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. Directeur: 3. 3. W. Boerriater. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mfWmeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. gevr. blad. :jnei4. j. w. indelo» m. 9 koop- as. Te iussen, 's Va- Haar- DEMI i koop- iman— JON- op eO LeydS- compT me* >od. te ihavefl w he- FIELD, P jnderf- t 210. ,OPEB' Zond- vdek- eel al» Zand» ;ede. lok te 18. EL Of enheid 13333, 10.-, Takes, 25932, ',OOM- rieuW® pen- era re* Prin* 3 met ezocbt onder Adv.' 32. eukeO Voor 13351, TE kame hudj- 13341, VER» -rpeP' erk a. GE ituilP RijW >32.^ voo' ■!-nhc' 5 z V* 'and; W ei t eed5 LieV 15-^ lv.50- Veld Hae^ Y- r>RlJ^ lele'J runt* vrÜ/ .rnstj blan- rent?' b13d' De Britse en Amerikaanse autoritei ten in Duitsland hebben vandaag bevel gegeven tot de stopzetting van alle goe derenverkeer lussen de Engels-Ameri kaanse zone en de Sovjet-zone. De order, die werd uitgegeven door het Duitse bizonale transportbestuur, gaf „technische moeilijkheden" als re den voor het verbod op. Het verkeer van de dubbel-zone haar de Oost-Europese staten, via de Sovjet-zone, is stopgezet, het verkeer hit de Sovjet-zone en Oost-Europa door de dubbel-zone naar West-Europa ech ter niet. Zondagavond heeft te Berlijn geheel onverwacht een conferentie van voor aanstaande Amerikaanse autoriteiten plaats gevonden over de houding die de V.S. tegenover Rusland in de Berlijnse crisis zullen aannemen. Aan de bijeen komst namen deel: gouverneur Lucius Clay, de Londense ambassadeur Lewis Douglas, de Moskouse ambassadeur Wal ter Bedell Smith, de adviseur van Mar shall voor Russische aangeelgenheden, Charles Bohlen, en Clay's politieke raadsman, ambassadeur Robert Murphy. Ciay, Bohlen en Murphy kwamen zo- hiist uit Washington aan, Douglas en Bedell Smith arriveerden plotseling uit Londen en Moskou. Men gelooft, dat deze ploeg van hoogste Amerikaanse deskundigen in zake Rusland gesproken heeft over het al of niet houden van een viermogend- heden-conferentie, maar niet overtuigd is van het nut daarvan. Douglas, Bedell Smith en Bohlen zijn reeds vertrok ken naar Londen, waar vandaag be langrijke onderhandelingen tussen de Drie zullen worden gehouden. Gene raal Robertson, de Britse gouverneur, vertrekt Dinsdag vermoedelijk naar Londen. Zestien Amerikaanse straalvliegtui gen zijn Zondagmiddag op de luchtba sis Fürstenfeldbruch aangekomen. 75 andere straalvliegtuigen zijn nog uit de V. S. onderweg. Te Fürstenfeldbruch zijn ook de dertig reeds in Duitsland gestationneerde superforten onderge bracht. Te Berlijn verbreden en verlen gen Engelsen en Amerikanen de start banen op de vliegvelden Tempelhof en Gatow. Generaal Clay heeft medege deeld, in de Franse zone een geheel nieuw vliegveld te zullen laten aan leggen. Een Amerikaans tweemotorig vliegtuig, dat meel en andere goede ren naar Berlijn vervoerde, is op de Kaiserplatz in het centrum van de stad neergestort. De beide piloten kwamen om het leven. De brand kon echter na een uur geblust wor den. Duitse vrouwen en kinderen legden bloemen bij de schamele res ten van het vliegtuig. Een groot deel van de Berlijnse be volking heeft Zondag zijn Russische „Zegelmarken" ingewisseld tegen de nieuwe Russische bankbiljetten. Ook «n de Westelijke sectoren werd daartoe gelegenheid gegeven, doch de Sovjet autoriteiten hebben van dit aanbod geen gebruik willen maken. Allen trok ken derhalve naar de Oostelijke sec tor van de stad. Sommige Duitse po litici geloven hardnekkig, dat de -ver- kcersbeperkingen zullen worden opge heven, zodra deze laatste faze van de Russische geldhefVorming zal zijn be ëindigd. Volgens de onder Britse controle verschijnende „Telegraf" worden Duit se piloten, en in het bijzonder zij, die bekend zijn met straalvliegtuigen, ge bruikt om Russische leerling-vliegers te trainen. Alle Duitse vliegers, die se dert 1946 uit krijgsgevangenschap zijn ontslagen, zijn volgens de „Telegraf" door de Sovjets op lijsten ingeschreven. (Telefonisch van onze Parijse correspondent Nadat de heer André Marie Zaterdag namiddag in de Nationale Vergadering toet 352 190 stemmen ruimschoots de Srondwettelijkvoor zijn investituur ver- siste absolute meerderheid had behaald, heeft hij Zondag de gehele dag met tal Jan politieke persoonlijkheden bespre kingen gevoer'd over het program der ®0or hem te vormen regiring en over 4e deelname der diverse partyen. Vanochtend om 5 uur werd medege deeld, dat de formateur zijn besprekin gen om 10 uur zou hervatten. De" Re publikeinse Volksbeweging en S.F.I.O., Jder Zaterdag voor André Marie uitge brachte stemmen vooral het vertrouwen betekenden, dat deze beide partijen m de persoon van de formateur hebben en diens algemene politieke doelstelingen, hebben zich inmiddels ook in prin- eipe bereid verklaard in zijn regering Sitting te nemen. De moeilijkheden, ^elke voor het zover was, overwonnen "roesten worden, waren voornamelijk ^en financieel-economische aard, zoals *eer tekenend gebleken is uit de om standigheid, dat bij het ontvangen der Politieke kopstukken en delegaties door de formateur, de heer Paul Reynaud Jjch voortdurend aan diens zijde bevond. L*e opname van Paul Reynaud in de te Jormen regering zal dan ook ongetwij feld de meest ingrijpende vernieuwing hitmaken indien men zulks van de terugkeer van deze persoonlijkheid uit de Qerde Republiek op een der vleu- Selposten mag; zeggen. Wat precies het financieel-economi- *che plan van Reynaud behelst, is nog Onbekend. Men mag aannemen, dai het de door René Mayer gevolgde lUn zeker "iet zal verbreken. TJit de verklaring, teelke André Marie Zaterdag voor de Nationale Vergadering aflegde, releveert teen als het merkteken dragend van de "tefaamde financiële expert de klacht, dat °Ver het algemeen in de Franse econo mic tot en met zelfs het begrip van de hostprijs is verdwenen; terwijl de pas- Jabe over de grensafbakening tüssen het terrein van de wetgevende en dat Jan de uitvoerende macht erop wijst, "at Reynaud niet minder dan zün voor lager voornemens is, zekere volmach ten vragen. »,Öe 190 stemmen, die in de Nationale Jergadering tegen de investituur van Atidré Marie zijn uitgebracht, zijn na- Senoeg uitsluitend die der communisti- tehe fractie. Volgens haar woord- herders bewijst André Marie door de ?Pname in zijn regering van Reynaud teeer prijs te stellen op het vertrouwen te*n de beurs dan van de arbeiders klasse. Er werd natuurlijk, doch minder Neigend dan men kon verwachten, te etstaan gegeven, dat dit het land slecht zou kunnen bekomen. Uit het investi tuurdebat trekt ook de aandacht de ver klaring van de voorzitter varf de gaul listische parlementaire intergroep, de heer Giacobbi (radicaal),, die het ais de inzet van de overgangsperiode wilde be schouwen, dat aan het hoofd der nieuwe regering de vertegenwoordiger zou ko men te staan van een partij, die inder daad tegen de huidige grondwet had ge stemd. Maar het is ook opgevallen, dat de gaullistische intergroep, die overeen komstig het consigne van de leiding van het Rasseinblement du Peuple Frangais en bloc toch tegen Marie had behoren te stemmen, in werkelijkheid in drie stukk%n is gevallen: voo stemmers, te genstemmers en onthouders. conventie der progressieve party i Zaterdag Henry Wallace by ac- a»atie gekozen als candidaat voor het Residentschap der Verenigde Staten. Senator Glen Taylor van Idaho werd, eveneens by acclamatie, gekozen tot ^hdiilaat voor het vice-presidentschap. Vel?,6611 toespraak tot zijn aanhangers ei-klaarde Wallace: than nneer ik president was, zou er Zeids Seen Berlijnse crisis bestaan." Hij Prest' Verder> dat het Amerikaans d6 ,1,ge,in. Duitsland gedaald was door dood ing van Duitsland. Na de verra=rf^?n Roosevelt was „het grote Ven gevolgd. „In Hydepark begroe- ton president en in Washing e dromen", riep hij uit Een vliegtuig met 26 passagiers en een bemanning van twee koppen is neergestort en verbrand in een afge legen deel van Quebec (Canada). De gnti-revolutionnaire Tweede Ka merfractie heeft tot haar voorzitter ge kozen de heer J. Schouten. Verwachting tot Dinsdagavond: Heldere nacht met weinig wind. Morgen overdag zonnig, droog, warm tot zeer warm weer. Zwakke tot matige wind, hoofdzakelijk tus sen Oost en Zu'id. Aan de kust in de namiddag op sommige plaatsen een wat koelere zeewind. Zon op: 4.53. Onder: 20.38- Maan op: 23.02. Onder: 11.32. Twee piloten van een vliegtuig van de Amerikaanse Eastern Airlines" hebben verklaard, een mysterieuze, vliegmachine te hebben gezien, met twee dekken en zonder vleugels, die rode vlammen met een blauwe gloed uitbraakte. Volgens de piloten passeer de de mysterieuze machine hen op ongeveer anderhalve kilometer hoogte ten Zuidwesten van Montgomery in Alabama, gaande in de richting New Orleans. De piloten schatten de leng te van de romp op ongeveer dertig meter. De romp vertoonde een dub bele rij vierkante vensters. De vlam men, die achter uit de machine scho ten. waren tien a vijftien meter lang. Het interieur was verlicht. Ook een van de twintig passagiers van het vliegtuig der Eastern Air lines" zegtde vreemde maching waargenomen te hebben. Kortgeleden is, zoals wij hebben ge meld, de eerste Zwartvoet-lndiaan, P. John P. Brown S.J., priester gewijd. Ter gelegenheid hiervan heeft Z. H. de Paus de substituut-staatssecretaris Mgr. Mon- tini, de volgende gelukwens doen zenden aan de bisschop van Helena, Mgr. Gil more: „Delende in de vreugde van alle India nen van de Noord-Westelijke streken ter gelegenheid van de eerste plechtige H. Mis, opgedragen door een van hun zo nen, zendt de H. Vader Zijn Apostolische Zegen aan P. Brown, aan alle deelne mers aan deze plechtigheid en aan alle Indianen van het Noord-Westen. President Paasikivi heeft Karl August Fagerholm, sociaal-democraat en oud-voor zitter van de Finse Rijksdag, opdracht ge geven een kabinet te vormen, daar de vo rige regering na de verkiezingen Is afge treden. Fagerholm zeide, dat Paasikivi wenste, dat de regering wederom zou worden samengesteld op de basis van een coalitie van de drie grootste partijen. Dit zijn de agrariërs, de sociaal-democraten en de volksdemocraten. In Den Helder arriveerde H. M.'s „Van Kinsbergen" met aan boord de stoffe lijke. resten der slachtoffers van de vliegramp in Schotland. Het stoffelijk overschot van een der verongelukten wordt door zes onderofficieren der Kon. Marine van boord gedragen. Zaterdagmiddag werd op Paleis Soestdijk namens de Provinciale Utrechtse Ver. van Carrosserie- en Wagenbouwers „Het Sticht" te Utrecht een zeer fraaie Ponny Wagonnette aangeboden, waar 85 leden van de vereniging aan hadden gewerkt. De prinsesjes maakten dadelijk een ritje. De ,flerald Tribune" van Zondag geeft een samenvatting van het 9000 woorden tellende „Vertrouwelijke Working Paper", dat op 10 Juni j.l. door de Amerikaanse en Australi sche leden van de C. v. G. D. aan de afgevaardigden van Nederland en van de republiek werd voorgelegd. In het debat in de Veiligheidsraad vah 1 Juli verkreeg een voorstel tot publicatie van dit document één stem te weinig. De „Herald Tribune" deelt med, dat een afschrift van het voor stel „voor het blad verkrijgbaar was." Uit het stuk blijkt, dat volgens de mening van de heren Dubois en Critchley alleen positieve voorstel len van hun zijde, in de huidige toestand, waarin de delegaties van beide partijen niet in staat schijnen te zijn, dichter bij een overeenkomst te geraken, hen in staat kunnen stel len zich te kwijten van hun ver plichtingen en een rechtvaardiging kunnen geven van de gedurende zeven en een halve maand door hen ondernomen pogingen om de par tijen bij te staan. Vervolgens geven beide heren in dit vertrouwelijke doet'iment veertien grondslagen aan voor een het gehele veld bestrijkende overeenkomst, waar in o.a. wordt uiteengezet, dat Neder land op zich zou dienen te nemen te trachten van de gebieden buiten Java, Madoera en Sumatra gedaan te krijgen, dat deze zullen toetreden tot een over eenkomst, welke bet gehele land van Indonesië omvat. Een gezamenlijke commissie van deskundigen zou dan een studie moeten maken van de toe komstige bestuursvorm en een schets opstellen van de organisatie der toe komstige deelstaten. Er zou een consti tuerende vergadering worden bijeenge roepen, verkozen door de huidige re gentschappen of daarmede in grootte overeenkomende gebieden, een en an der zo spoedig mogelijk als zulks uit voerbaar zou zijn na de ondertekening der overeenkomst, doch indien enigs zins mogelijk niet later dan drie maan den daarna. 'De afgevaardigden zouden worden gekozen door een vrije en ge heime stemming in verhouding tot het aantal inwoners der betrokken gebie den. Deze aldus verkozen vergadering zou hebben te beslissen over de gren zen der deelstaten en tevens fungeren (Van bnze correspondent) it de memoires van dr. Goebbels blijkt duidelijk, hoe innig de verhouding is geweest tussen de Roemeense condukator, maarschalk Antonescuen Hitler. In geen van de vele leiders der satellietstaten stelde Hitier zon grenzenioos vertrouwen als in de Roemeense maarschalk, die hem tot het einde toe trouw bleef. Het lijkt Roemenië door het noodlot beschoren te zijn, dat de despoten en onderdrukkers van alle tijden zulk een vertrouwen stelden in de Roemeense leiders. Zo was het ook, toen de Osmanen opdrongen naar het Westen en ae Turken geheime bondgenootschappen sloten met de Roemenen teaen de vorsten van Zevenburgen. Thans is het weer Roemenie, dat door de Moskouse regering als lievelingskind werd uitverkoren Door de overplaatsing van de zetel der Kominform van Belgrado naar Boekarest, toonde Moskou niet zijn vertrouwen in het Roemeense volk, doch wel m zijn tegenwoordige leiders scholen werd het Frans als onderwijsvak vervangen door het Russisch. De nieuwe generatie mag haar ogen niet meer rich ten op Parijs. Zij moet zich geheel naar het Oosten keren. Dit betekent, dat de Roemeense intelllgentia alle betrekkingen met de Westerse cultuurwereld zal ver- Het Roemeense noodlot voltrekt zich thans in de schaduw van het Slavisme en enige Roemeense ethnologen spannen zich in om de Slavische oorsprong van het Roe meense volk te bewijzen, zoals er in de jaren van het fascisme een uitgebreide li teratuur over ontstond, dat de Roemenen dfrecte afstammelingenzijn van de Ro meinen, verder, dat het Dnjester-gebied, het zg. Transnistrië met Odessa, zoals ook „wetenschappelijk" werd aangetoond, reeds sinds de oertijden Roemeens geweest is Boekarest, dat zich beschouwde als klem- Parijs, 'moet zijn verleden geheel ver loochenen. De ir% Roemenië sterk verbreide Franse taal wordt van haar plaats ver drongen. dn Boekarest ziet men geen Franse kranten meer en uit de étalages der boekhandels zijn de Franse boeken verdwe nen. Doch niet alleen uit de boekhandels, ook uit de bibliotheken. Zelfs de zuiver wetenschappelijke werken ten de vaklitera tuur werden verwijderd. De rijke Roemeense bojaren lieten hun zoons bij voorkeur In Frankrijk studeren en de Franse regeringen brachten steeds grote offers voor de Franse literatuur en cultuur In Roemenië. De uitbanning van de franse taal en literatuur heeft een die pere betekenis. Men wil daardoor aovendien. de herinne ring aan de betrekkingen met het Westen uitroeien. Op de Roemeense middelbare liezen. Deze heroriëntering verloopt ook in Roemenië niet zo zonder weerstand, als de huidige machthebbers en hun Mos kouse beschermheren het zich voorge- .steld hadden. In Roemenië heerst daarom in menig opzicht een nog fellere terreur dan in de andere volksdemocratieën. Te gen alle verdachte personen worden uit zonderingsmaatregelen uitgevaardigd. In het bestuursapparaat wordt voortdurend gezuiverd. De angst om aan deze zuive ring ten offer te vallen verlamt de werk zaamheid van het ambtenarencorps. Het gevolg daarvan is, dat het de grootste moeite kost om de eenvoudigste documen ten machtig te worden. Wanneer iemand een geboortebewijs nodig heeft om een rij bewijs te kunnen krijgen, staat hy voor bijna onoverkomelijke moeilijkheden. Wie een geboortebewijs vraagt, wordt reeds ver dacht, omdat de ambtenaar moet vrezen, dat de betreffende persoon misschien op grond van het geboortebewijs een pas wil trachten te krijgen om naar het buitenland te kunnen vluchten. Wanneen de ambtenaar een geboortebewijs uitreikt, stelt hij zich bloot aan het gevaar om als helper van een reactionair te worden gearresteerd. Als iemand een rijbewijs tracht te krij gen, dan is het bewijs geleverd, dat hij per auto het land wil verlaten. De aan vrager moet dus maanden wachten, tot alle instanties hun toestemming gegeven heb ben, om een eenvoudig geboortebewijs te krijgen. Voor de meest vanzelfsprekende dingen als reizen binnen Roemenië, bezoek van een hogeschool, verkoop van oude, gebruikte voorwerpen, heeft men officiële toestem ming nodig. Wie thans in Roemenië een eindexamen wil afleggen, behoeft niet meer te studeren. Voldoende is als hij door het politieke comité van een middelbare school hiervoor wordt voorgedragen. Wil een ge- pensionneerde ambtenaar, die zonder mid delen van bestaan en zonder pensioen ont slagen werd, zijn winterjas verkopen om zich voor enkele dagen voedsel te kunnen verschaffen, dan moet hij hiervoor een bij zondere toestemming zien te krijgen. Hij kan niet naar de uitdrager gaan en evenmin een advertentie plaatsen. Hij moet een machtiging vragen van het nationalisatie comité. Verkoopt hij de jas echter toch zon der „goedkeuring", dan wordt hij „wegens onwettig handel drijven" in de gevangenis geworpen. Met het vroegere goederenoverschot in Roemenië is ook de bekende Boeka- rester „luxe" verdwenen. Wel zijn er ook thans nog zulke artikelen, doch daarvan profiteren slechts de „vrucht gebruikers" van het nieuwe regiem. Boekarest is een grauwe, geünifor meerde stad van ellende geworden. De privé-handel is volledig geliquideerd. Zelfs de kleinhandel wordt langzamer hand weggedrukt. De kleine hand werkslieden van vroeger worden tot dwangarbeiders gemaakt, ofschoon hun kleine bedrijven volgens de wet niet genationaliseerd zijn. Men geeft als re den voor. deze maatregelen, dat deze be drijven niet rendabel zijn. Op het plat teland wordt het kolchozensysteem ge propageerd, doch de boeren zijn voor deze gedachte niet toegankelijk en on danks de sancties weigeren zij-de voor geschreven hoeveelheden graan te leve ren. De overplaatsing van de Kominform naar Boekarest beschouwen de Roe menen als een slag, die elke hoop om nog eens de vrqheid te herwinnen, de bodem heeft ingeslagen. De Roemenen voelen zich door het Westen verlaten. Hun land verzinkt in de rode vloed van het bolsjewisme. Zelfs de goede vooruit zichten voor de oogst schenken hun geen vreugde meer, want zy weten, dat de goede oogst niet hun, doch de Rus sen en hun eigen onderdrukkers ten goede zal komen, die daardoor hun macht nog sterker zullen vestigen. als voorlopig parlement. Zij zou een president voor de V. S. I. moeten ver kiezen, die dan een kabinetsformateur aanwijst, die een kabinet moet samen stellen, dat de Voorlopige Federale Re gering zal vormen. De vertegenwoor digers van iedere staat in het voorlo pige parlement verkiezen de voorlopige regeringen der deelstaten. Het voorstel der heren Critchley en Dubois beval voorts „opmerkingen" ten aanzien van het instellen van gezamen lijke commissies, die in de periode, voorafgaand aan de 'verkiezingen, ver schillende onderwerpen in beschou wing zouden hebben te nemen, zoals de organisatie der verkiezingen, de we deropbouw, de financiën, het monetai re stelsel, vermindering en uitrusting van de gewapende macht en de terug keer van verplaatste personen naar hun woonsteden. De voorlopige vergadering zou een grondwet voor de V. S. L moe ten opstellen, welke door de vertegen woordigers der deelstaten in de consti tuerende vergadering zou dienen te worden geratificeerd. Hierna zouden de V. S. I. souvereiniteit verkrijgen en zou de Nederlands-Indonesische Unie in werking treden, na ratificatie van het Uniestatuut door Nederland en de wet-» gevende vergadering der V. S. I. In de militaire paragraaf zijn bepa lingen opgenomen met betrekking tot een gezamenlijke militaire staf, het in richten van militaire bases op elkanders grondgebied op lange termijn, de ge lijkheid in uitrusting en organisatie van en de uitwisseling van militair personeel, aldus de samenvatting van de JHerald Tribune". In druk is verschenen het in 1947 aan de minister van Wederopbouw uit gebracht rapport-badplaats-Zandvoort. Een onderzoek naar de toekomstmoge lijkheden en richtlijnen voor de weder opbouw van Zandvoort als zeebadplaats, ingesteld 'door een commissie, bestaande uit de heren prof. W. E. Boerman, H. van Alphen, ir. R. Duf our, dr. A. C. de Vooys en J. Niekerk, rapporteur. Het is een zeer lezenswaard rapport, verlucht met afbeeldingen en foto's, het welk een onmisbare gids is voor ieder, die belang stelt in de toekomst van 's lands tweede Noordzeebadplaats en aan de wederopbouw daarvan wil mee werken. Het rapport constateert, dat, ofschoon de ligging van Zandvoort niet ongun stig is, deze badplaats nooit die rol ge speeld heeft, welke men, gegeven de situatie, had mogen verwachten. De commissie heeft nagegaan, welke om standigheden daarop van invloed zijn geweest en welke functie Zandvoort ten opzichte van het achterland en in het kader van het internationaal ver keer in de toekomst zal kunnen vervul len. In het belang van de objectiviteit werd ir. Friedhoff wiens weder- opbouwplan voor Zandvoort geniaal wordt genoemd niet in het werk der commissie betrokken. Na een belangwekkend historisch overzicht volgt een onderzoek naar de functie van de Nederlandse Noordzee badplaatsen iA internationaal verband. Hierbij springt dadelijk in het oog de grote voorsprong, welke België in dit opzicht heeft: in 1938 1.717.884 over nachtingen van buitenlanders, waarvan 42 pet. aan de Noordzeekust. Voor Ne derland zijn deze cijfers respectievelijk 782.695 en 9.7 pet. Zeer ongunstig der halve als men in aanmerking neemt, dat de twee landen, wat geografische ligging, klimaat, taal. cultuur en toeris tische attracties betreft, "vele punten van overeenkomst hebben. De attractie van de Belgische badplaatsen wordt toegeschreven aan grotere gezelligheid, hazardspel en gemakkelijke verbinding met Engeland, dat bijna de helft van de bezoekers leverde. In dit verband hecht de commissie grote waarde aan de nabijheid van de luchthaven Schip hol bij Zandvoort. Aangaande het dagbezoek aan Zand voort verstrekt de commissie de vol gende cijfers voor een normaal voor oorlogs jaar: pèr rail 250.000, per fiets 200.000, per auto 150.000, per autobus 14000, totaal 614.000 personen. Aan de hand van de vervoer cijfers der Haagse trjjm raamt de commissie dat cij Ier voor Scheveningen op vijf millioen; hetwelk deze badplaats daftkt aan de onmiddellijke nabijheid van Den Haag. Aangaande de verbinding met Amster dam wijst de commissie er op, dat de af stand plm. 25 K.M. bedraagt en in dien in de toekomst de snelheid van de spoorwegen tot 160 a 180 K.M. per uur (in een brochure van Ir. Hupkes ge noemd) wordt opgevoerd de reis van Amsterdam naar Zandvoort circa 10 miguten zal duren. Een bezwaar is dan Na weken was het Zondag weer eens een echt zomerse dag. Ja, het was zelfs zó warm, dat duizenden de stad ont vluchtten, orr\ aan het Noordzeestrand verkoeling te zoeken! Nu de weersom standigheden echter maar even beter zijn, moeten wij helaas direct weer rap porteren de offers, welke zee en zon on herroepelijk op dergelijke dagen vragen. Hierbij dient voorop gesteld te worden, dat men door vaak te grote overmoedig heid en een verregaande roekeloosheid zijn leven en daardoor dat ook van anderen! in gevaar brengt. Het spre kendste voorbeeld, dat wij hiervan kun nen geven, is wel het volgende: Omstreeks half vier 's middags krioel de het Bloemendaalse strand van de dagjesmensen. Meedogenloos scheen de zon en velen zochten dan ook in het verlokken de zilte nat verkoeling. De zee was vrij kalm, doch ondanks dit blijft het zwem men en baden gevaarlijk. Velen onder schatten het gevaar. Zo was mevrouw C. G. zo onverstandig zich te ver in zee te begeven. Op een gegeven ogenblik be merkte zij tot haar grote schrik, dat ze niet meer terug kon komen. Dit werd spoedig opgemerkt en zonder zich te be denken begaf haar echtgenoot zich naar haar toe. De redder kwam echter zelf ook in het grootste gevaar te verkeren, gelukkig had een ander familielid nog de tegenwoordigheid van geest naar de twee drenkelingen toe te zwemmen. Na de grootste kreahtsinspanning gelukte hem de slachtoffers op het droge te brengen. De heer G„ die waarschijnlijk door de emoties aangegrepen was en reeds veel water naar binnen had gekre gen, was inmiddels buiten kennis ge raakt en verkeerde in een toestand van schijndood. Onmiddellijk werd de Bloe mendaalse Reddingsbrigade gewaar schuwd, die spoedig ter plaatse was. Het was een gelukkige omstandigheid, dat sedert enige tijd een nieuwe metho de van kunstmatige ademhaling wordt toegepast, de zgn. „wip-methode'„ die door een Engelsman, dr. Eve, is uitge vonden. Bij de leden van de Reddings brigade wordt deze nieuwigheid sedert korte tijd geïnstrueerd en juist op de komende Bondsstranddag. die Zaterdag middag 31 Juli aan het Bloemendaalse strand wordt gehouden, zal hiervan een demonstratie gegeven worden. Dit slachtoffer leende zich er uitstekend voor, om te zien hoe de „wip-methode" in de practijk zou werken. Inderdaad slaagde men er in reeds binnen 10 mi nuten de levensgeesten weer op te wek ken! Bij de drenkeling was warmte toe gediend door middel van warmwater bedden. Op advies van een ontboden ge neesheer werd het slachtoffer per zieken- Er is een groot verschil of gij uw daden stelt uit geloof in de winst of uit geloof in een betere en ge- lukkige maatschappij. Na vijf verloren Zondagen is het gisteren voor Zandvoort ondanks de 'ongunstige voorspellingen van de Bilt een echte zonnedag geworden. Reeds vroeg in de morgen trokken fietsers in eindeloze files naar Zand voort. De spoorwegen legden acht extra-treinen in en vervoerden 20.000 passagiers. Ook de tram le verde weer een top-prestatie. Naar schatting kwamen 60 a 70.000 bezoe kers naar Zandvoort auto vervoerd De heren medici, die toe vallig op het strand aanwezig waren, hadden niets dan lof voor deze nieuwe methode van kunstmatige ademhaling: ook de leden zelf waren van mening, dat zij voortreffelijk voldoet! Niet alleen de zee, maar ook de zon heeft deze dag slachtoffers geëist. Helaas kennen nog velen geen maat in het blootstellen van hun lichaam aan de verzengende zonnestralen. De gevolgen bleven niet uit en zo valt er o.m. een geval van zonnesteek te melden, waarbij door de Bloemendaalse Reddings- leend. In een groot aantal kleinere on- brigade eveneens assistentie werd ver- gevallen werd door de B.R.B. de eerste hulp verleend. Een tragische bijzonder heid van deze eerste warme dag is ten slotte, dat een der badgasten een hart verlamming kreeg. De Venlose recherche is er in ge slaagd de daders van de roofoverval, die Woensdagavond omstreeks 12 uur op de venter P. Roberts uit Stadbroek op de Tudderenderweg te Sittard is ge pleegd, te arresteren. Terstond na de aanslag werd door de Sittardse politie een signalement van de daders verspreid, voorzover dit uit de verklaringen van het zoontje van de venter, dat hem vergezelde, kon worden opgemaakt. In Venlo werden speciale surveillances uitgevoerd met als resultaat, dat M. G. en J. van der W. uit Sittard, die ervan verdacht wor den de misdaad te hebben gepleegd, werden aangehouden. Er werden met bloed bevlekte kleren in beslag geno men. Van het gestolen geld hadden zij reeds in Venlo verschillende aankopen gedaan ter vervanging van hun vuile klédingstukken. De gearresteerden zijn naar Sittard op transport gesteld. De toestand van het slachtoffer is nog steeds zorgwekkend. Op 8 September wordt te 's-Herto- genbosch een St. Gregoriusdag gehou den ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan der Nederlandse St. Gregorius- vereniging. nog de tijd die de Amsterdammers nodig zullen hebben om het Centraal Station te bereiken. Hierin kan worden voorzien door de ringbaan in bedrijf te brengen en daarop snelle voor massavervoer in gerichte treinen naar Zandvoort te laten lopen. Elke Hagenaar brengt gemiddeld tien bezoeken per jaar aan Schevenin gen. Bij een dergelijke verhouding tus sen Amsterdam en Zandvoort zou het dagbezoek aan Zandvoort van 600.000 tot het tienvoudige kunneq groeien. Laat dit cijfer overdreven zijn zo zegt de commissie en de helft der Amster damse bezoekers aan het Gooi moeten worden afgestaan er blijkt uit dat met de mogelijkheid van een belangrijk vergroot dagbezoek aan Zandvoort re kening moet worden gehouden. Door de Duitsers zijn in Zandvoort ge sloopt 36 hotels en pensions met 1719 bedden en bleven nog over 13 hotels en pensions met 346 bedden. Momenteel wordt de bedcapaciteit geschat op 800 bedden. De capaciteit der kamerver- huurderijen op 1600 bedden. De toekomst van Zandvoort bespre kende, verwacht de commissie een toe name van het buitenlands bezoek tot pl.m. 25.000 overnachtingen per jaar. Voor deze categorie denkt de commissie aan de stichting van twee eerste klasse hotels: een met 300 bedden in het zomer- centrum en een met 200 bedden op de plaats van het oude Groot-Badhuis, dat zomer en winter geopend zal zijn. Deze hotels zullen ook bezocht worden door Nederlanders, die in een eerste klasse hotel willen logeren. Verder stelt de commissie de te bou wen hotelcapaciteit te Zandvoort op 5 hotels tweede klases met 800 bedden en 7 hotels derde klasse met 700 bedden. Deze 1500 bedden denkt zij zich in een nieuw hotel-type, het appartementen- hotel, dat in Amerika opgang maakt en. voldoet aan de moderne behoefte, ver oorzaakt door gebrek aan dienstpersoneel en bezuinigingsoverwegingen. Deze hotels bevatten familie-apparte menten, welke gemeubileerd worden verhuurd. Combinatie van meer kamers met keuken is mogelijk met het oog op de -veranderlijke gezinsgrootte. Behalve portier en concierge en schoonmaakper soneel behoeft bediening niet aanwezig te zijn, daar de bewoners zelf voor de voeding zorgen. Het rapport bevat ge detailleerde tekeningen van dergelijke hotels. In een slotbeschouwing concludeert de commissie dat Zandvoort door zijn geografische ligging voor het vreem delingenverkeer grote ontwikkelings mogelijkheden heeft. Zandvoort leent zich niet voor industriële ontwikkeling op grote schaal. Behalve de exploitatie als badplaats behoort ook aandacht te worden geschonken aan de ontwikke ling van Zandvoort als woonplaats voor forensen. Bij de wederopbouw zal re kening moeten worden gehouden met het toenemende massabezoek (toegangs wegen en railverbindingen, parkeer- gelegenheden, enz.) De bebossing van het duingebied behoort voortgezet te worden. De strandexploitatie behoort zodanig te worden dat een ieder er' zich op zijn gemak zal gevoelen. De tram moet naar het Noorden worden doorgetrokken, dit omdat men de dagjesmensen op het Noordelijk strand wil concentreren. De grondslag van het wederopbouwplan moet gevormd worden door een exploitatieschema, berustende op een efficiënte en har monische indeling van het strandbezoek en het strandvermaak waarbij men re kening moet houden zowel met de luxe gast als de eenvoudige dagbezoe ker. Een hogere rentahiliteit is te be reiken door vacantiespreiding. Uit een naschrift blijkt dat de prognose van de commissie ten aanzien van het toenemend dagbezoek aan Zandvoort bevestigd wordt dooy de re sultaten over 1946 en 1947 niet resp. 770.000 en 935.000 dagbezoekers. Lezing van dit 179 bladzijden tellen de rapport gaf ons de indruk dat het wederopbouwplan van ir. Friedhoff door de resultaten van de statistische en economische arbeid van de com missie-Boerman volkomen gerechtvaar digd wordt. Naar wij vernemen, heeft minister Drees hedenochtend een onderhoud gehad met de kabinetsformateur, dr. BeeL Van militaire zijde worden nog enke le bijzonderheden verstrekt over de ge wapende overval op de onderneming Goalpara in het Soekaboemische. 20 Juii werden 's avonds binnen drie kwartier 't stafpersoneel en de ondernemingswacht van de onderneming Goalpara ontwa pend door een bende van dertig man, onder leiding van een luitenant van de „Bamboe Roentjing" (illegale strijd krachten). De bende kreeg steun van de commandant van de ondernemingspoli- tie, Ibrahim, die met zes manschappen naar de bende overliep.De administra teur zag nog kans een militaire post om te bellen, alvorens de onderneming moest worden overgegeven. Toen de mili tairen ijlings aankwamen, was de ben de verdwenen, met medename van een dertigtal wapens en enige munitie. De heer Luining van de onderneming bleek na een vuurgevecht overleden te zijn, evenals de lt.-commandant van de ben de. De Leidse agent van politie L. A S. die op 5 October 1947 betrokken was by de on.^regeldheden op de Stations weg te Leiden en daarbij de Leidse student J. W. M. S. met een schot do delijk verwondde, ontving van de offi cier van Justitie te Den Haag de mede deling, dat hij in deze aangelegenheid buiten vervolging is gesteld. Om de handel tussen Oost- en West- Europa aan te moedigen, zijn thans van de wekelijkse E.C.A.-toewijzingen ook aan Finland en Tsjecho-Slowakije dol lars toegewezen. Deze nieuwste week toewijzing is de laagste van alle. Ge middeld is het bedrag per week 100 millioen, deze keer slechts 18.902.479. Deze sterke vermindering schrijft men toe aan een vertraging in het op gang brengen van het JuliSeptember pro gramma van het E.R.P.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1