Rheumabestrijding niet algemeen
mm mm
8IffJRJH
Avonturen van Don Pedro
Leeuwenhoek
tf
KONINGS* K1RONF.N TEKENCURSUS
r
Wij luisteren naar
VALKENBURG HEEFT
MOEILIJKE TAAK
Amateurwielrenners
rijden 18 ronden
m I
mt 1
No. 41
1948
Een
ige koning*
J
T enniskampioenschappen
te Scheveningen
SA
ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1948
PAGINA 5
SOCIALE GEZONDHEIDSZORG
NEDERLAND FILMT
VOOR DE U.N.O.
Liturgische weekkalender
Duizenden zoeken naar
slaapgelegenheid
Figuurpuzzle
Schaakrubriek
mm
mmm
mrZSwM.
VERSIERD
MET DUIZENDEN
DIAMANTEN EN
EDELSTENEN
Tsjechen lopen achterstand
in bij Da vis-Cup-wedstrijd
Scheep vaartberichten
Beurs van New York
Van alle werkers die uitkering
krijgen vanwege de ziektewet
hebben er ongeveer 18 pCt. in-
jJuenza en ongeveer 14 pCt. rheumatiek.
aangezien dergelijke rheumatische
Patiënten soms vrij lang ziek zijn, lan-
®er dan influenza- of grieppatiënten,
r°rdt meer dan 20 pCt. van alle zie
kengeld uitgekeerd aan rheumatieklij-
jjers. Dat is méér dan aan lijders aan
tuberculose,- hartkwalen, maag- en darm-
bekten en longontsteking tezamen. En
praktijk wijst uit dat onder het niet
7'erkende gedeelte, jeugd en ouder
dom, deze cijfers niet veel anders zijn.
Nu is rheuma een kwaal, waarbij ge-
weldig gekwakzalverd wordt. Sympa-
'P'e-armbanden en wonderkruid van
P.en fakir helpen de handelaars wel, de
HJders niet, en deze sukkelen pijnlijk
jerder met een kastanje in hun zak of
varkensgehoorbeentje om hun hals
Hun kwaal verergert, het leven wordt
Ondraaglijk, invaliditeit, vergald hu
meur zijn het einde, tenzij
Ja, tenzij men zich duidelijk bewust
J'ordt dat rheuma, vooral in het begin,
?®ker niet hopeloos en ongeneeslijk is.
Wannéér de lijders zich tijdig onder
«üneeskundige behandeling stellen, is
j-en voortschrijden der ziekte te ver
dijden. Soms zijn de te nemen maatre
gelen uiterst eenvoudig: doelmatiger
kleding, keuze van een ander slaapver
trek, diëethouden, massage en dergelij
ke kunnen wonderen doen. Het enige
dat zeker nooit helpt is „het eens aan
kijken".
Nu kan de leek in het algemeen niet
beoordelen of die pijnlijke schouder
werkelijk rheuma is. En dan lijkt het
soms kinderachtig om met zo'n pijnlijke
schouder naar de dokter te gaan. Toch
is dit het enig juiste zolang de consul-
tatiebureaux voor rheuma, die hier en
daar zijn opgericht door onze katholie
ke kruisorganisaties, nog geen alge
mene verbreiding hebben gevonden.
Geldgebrek en gebrek aan rheumaspe-
cialisten remmen die uitbreiding, maar
met de steun van het katholieke volk,
eventueel geholpen door overheidssub
sidies, kan en moet deze tak van volks
gezondheidszorg slagen. Het zou een
schande zijn wanneer men werkeloos
zou toezien hoe het leven van duizen
den vergald en vaak verwoest wordt
door deze pijnlijke kwaal.
Zolang echter de diensten der rheu
mabestrijding niet algemeen zijn geldt
de regel: in geval van twijfel, langdu
rige stijfheid of pijnlijkheid van ge
wrichten of spieren, abnormaal gezwol
len gewrichten enz. is een bezoek aan
de dokter noodzakelijk.
Swol in actie tijdens zijn wedstrijd
'e9en Kruk op de Metsbanen te Sche-
?eningen, tijdens de nationale tennis
kampioenschappen, die momenteel in
Scheveningen worden gehouden.
Half Mei kregen de Nederlandse regi-
p.urs H. W, Josephson en C. H. van der
p'nden van Bénoit Levy, leider van de
United Nations Film Sections, opdracht
J"1 een film te maken, die de noodza
kelijkheid van internationale samen
werking op scheepvaartgebied moet aan-
Het is n.l. van het grootste belang
te1 vooral op medisch gebied in-
^nationale maatregelen getroffen wor-
voor het welzijn der zeelieden. En
tji^oor maken Nederlanders nu een
jfb' voor de U.N.Q., warin behalve
Pthieu van Eijsden, als kapitein van
<jen oude tramboot en Herman van
-tenen, als matroos op dezelfde boot,
'6den van staf en bemanning van Ne
derlandse schepen spelen. Een belang
rijke rol wordt o.a. vertolkt door dr.
dijkstra, lid van de medische staf van
de „Oranje".
.He opnamen worden voor een deel ge
laakt op schepen van de Mij. Neder-
'ahd: de „Oranje", de „Johan de Witt"
jd ook de „Johan van Oldenbarnevelt
^1 als studio gaan dienen.
ZONDAG 22 Augustus: 14de Zondag
Pinksteren; Onbevlekt Hart v. Ma-
,fa; eigen Mis; 2 gebed v. d. Zondag;
gelezen Missen 3 H.H. Martelaren);
redo; pref. v. O. L. Vrouw; laatste
®Vangèlie v. d. Zondag; Utrecht: Kerk
wijding v. d. Kathedraal; Mis Terribilis;
gebed v. d. Zondag; (in gelezen Missen
s octaaf v. Maria Hemelvaart); Credo;
letvone pref.; laatste evangelie v. d.
bondag; wit.
BAANDAG: H. Philippus Benitius, be
ider; Mis Justus; 2 vigilie v. d. H. Bar-
oolomeus; gewone pref.; laatste evan-
?®iie v d vigilie; Utrecht: Onbevlekt
part v. Maria; eigen Mis; 2 H. Philippus;
'ltl gelezen Missen 3 vigilie, 4 voor de
^artsbisschop)Credo; pref. V. O. L.
vrpuw; wit.
.DINSDAG: H. Bartholomeus, apostel;
lS«n Mis; Credo; pref. v. d. Apostelen;
rood Den Bosch: Kerkwijding v. d.
kathedraal; Mis Terribilis; Credo; ge
wone pref.; wit.
WOENSDAG: Utrecht, Haarlem, Roer
end: H. Gregorius, bisschop, belijder;
v?is Sacerdotes tui; 2 H. Ludovicus;
'recht: 3 octaaf v. Kerkwijding; Haar-
erh: 3 tot alle heiligen; Utrecht: Credo;
5eWone pref.; wit Den Bosch: H.
j artholomeus, apostel; éigen Mis; 2 H.
Udovicus; Credo; pref. v. d. Apostelen;
rood Breda: H. Ludovicus, koning,
'"'ijde r; eigen Mis; 2e tot alle heiligen;
haar keuze; gewone prefatie; wit.
.DONDERDAG: H. Zepherinus, paus,
Martelaar; Mis Si diligis; 2 gebed v. d.
7 "-ladlxvxio ui
7°ndag; 3 tot alle heiligen; pref. v. d,
kpostln.; rood. Utrecht, Den Bosch:
?nder het octaaf v. Kerkwijding; Mis
d. vorige Zondag;/2 octaaf v. Kerk-
wijding; 3 H. Zepherinus; pref. v. d.
Postln. groen,
k VRIJDAG: H. Josephus Calasanctius.
tk'ijder; eigen Mis; (Utrecht, Den
r°sch: 2 octaaf v. Kerkwijding, Credo);
?eJmne pref.; wit.
SATERDAG: H. Augustinus, bisschop,
VALKENBURG, 20 Augustus. Heel
Valkenburg staat thans in het teken van
de wielerkampioenschappen op de weg.
De hotels, die omstreeks deze tijd van
het jaar toch al vol zijn, hebben nu
heksentoeren moeten verrichten om aan
de toevloed van gasten uit alle delen
der wereld het hoofd te bieden. De
Zuid-Afrikaanse wielrenner Brand, die
tenslotte een badkamer kreeg met een
bed er in, was er nog lang niet het
slechtst af. Als het weer enigszins mee
werkt verwacht men dat een record
aantal bezoekers zich langs het circuit
zal%scharen om de strijd te volgen.
De ramingen variëren tussen de
150.000 en de 200.000 personen, welke
ontegenzeggelijk aan de hoge kant lig
gen. Maar dat de belangstelling gewel
dig zal blijken, ook uit België, kan men
als zeker aannemen. De ploegen zijn nog
niet officieel samengesteld, maar zul
len niet ver afwijken van de officieuze
mededelingen daaromtrent. Bij de Ne
derlandse amateurs trekt Blankenauw
zich terug, omdat hij zich niet helemaal
fit voelt. Voor hem komt Vinken in de
plaats. De vijf anderen zijn Plum, Van
Est, Duyf, Grift en Voorting. De En
gelsen zijn er met Maitland en Thomas,
die bij de Londense Spelen uitstekend
gereden hebben, Scott, Bowes, Clements
en Hunt.
Donderdagavond deed het gerucht de
ronde, dat Bartali weg zou blijven. Maar
het bleek eer} loos gerucht, want de be
roemde Gino is wel degelijk in Valken
burg, evenals zijn even beroemde rivaal
Fausto Coppi en verder Maggini, Ortelli,
Pasquini en Ricci, die samen met hem
in de Italiaanse prof-ploeg zitten.
Gisteren werden op de Metsbanen te
Scheveningen de Nederlandse tennis
kampioenschappen voortgezet.
De uitslagen luiden:
Herenenkelspel kwartfinale: Van
Swol slaat Van der Kruk 64, 63,
62; Linck slaat L^sen 62, 46, 108,
63; Van Meegeren slaat A. Borren
61, 61, 63; I. Rinkel slaat J. Knot
tenbelt 6—4, 75, 64.
Damesenkelspel kwartfinale: mevr.
Blaisse slaat mevr Jonquière 86. 86;
mevr. Roos slaat mevr. Koopmans 7—5,
5—7, 6—1; mej. Rollin Couquerque slaat
mevr. Koch 6—2, 64; mej. Hermsen
slaat mevr. Borren 61, 6—1.
Herendubbespel kwartfinale: I. Rin
kel en Van Swol slaan Cooke en Ton-
jes 6—3, 6—3; v. d. Kruk en Wiegers
slaan Stas en Keuls 75, 64; Wilton
en Knottenbelt slaan H. Beernink en
F. Beernink 60, 60; Linck en Deh-
nêrt slaan T. Borren en Breukink 7—5,
7—9, 7—5.
Gemengd dubbelspel kwartfinale:
mej. Rollin Couquerque en Wilton slaan
mej. Hermsen en Stas 63, 36, 64;
mevr. Lubbers en Van Meegeren slaan
mevr. Scholten en v. d. Kruk 97, 63;
mevr. Koopmans en Linck slaan mevr.
Borren en Borren 97, 36, 63; mevr.
Roos en Knottenbelt slaan mevr. Berkel
en Lysen 61, 64.
Gemengd dubbelspel halve finale: mej.
Rollin Couquerque en Wilton slaan
mevr. Lubbers en Van Meegeren 61,
75; mevr. Roos en Knottenbelt slaan
mevr. Koopmans en Linck 6I, 75.
Damesdubbespel kwartfinale: mevr.
Blom en mevr. Borren slaan mevr.
Roos en mej. Hermsen 06, 64, 64;
mevr. Koopmans en mevr. Goossens
slaan mevr. Schmier en mevr. Scholten
6—3, 6—3; mevr. Blaisse en mevr. Lub
bers slaan mevr. Jonquière en mevr.
Hoyer 6—2, 8—6; mej. Rollin Couquer
que en mevr. Van Berkel slaan mevr.
Koch en mevr. Vlielander Hein 62,
6—2.
Op het te Maastricht gehouden con
gres van de UCI is een Frans voorstel
aangenomen om de afstand voor het
wereldkampioenschap amateurs op de
weg te beperken tot ca. 185 K.M.
Als gevolg hiervan werd vandaag de
wedstrijd voor amateurs niet over 22,
doch over 18 ronden gehouden.
Plaats in elk vakje een letter, zodat
woorden van de volgende betekenis te
lezen zijn:
Horizontaal: 2. onaangename gelaats
trek; 4. plaats in Drente; 5. bouw
materiaal; 7. richting; 9. plaats in Zuid-
Holland; 10. geest; 12. metaal; 14. plaats
in Zuid-Holland; 15. Zuidvrucht; 17. zeer
licht breekbaar; 19. plaats in N.-Brabant;
20. reeks; 22. fiks; 24. plaats in Over
ijssel; 25. Mohammedanisme; 27. schil
dersartikel; 29. plaats in Gelderland; 30.
voorkomendheid, beleefdheid; 32. onbe
bouwd; 34. plaats in Limburg; 35. larve.
Verticaal: 1. plaats in Gelderland; 2.
schittering; 3. glanszijde; 6. plaats in
Friesland; 7. streng afgescheiden maat
schappelijke kring; 8. min of meer
loodrecht; 11. plaats in Noord-Holland;
12. vis; 13. schoenmakersgereedschap;
16. plaats in Groningen; 17. planken
rustbank; 18. broeikas; 21. plaats in
Zeeland; 22. yogel; 23. zuil; 26. plaats
in Noord-Holland; 27. kleine opening:
28. Engelse wollen stof; 31. plaats in
Utrecht; 32. geldstraf; 33. gil.
1
11
IS
25
26
/Jm
Inzendingen tot en met Dinsdag 31
Augustus op open briefkaart aan Het
Kasteel van Aemstel (afdeling Prijs
raadsel), N.Z. Voorburgwal 6573, Am
sterdam.
S
C
I
L
E
L
N
belijder, kerkleraar; Mis In medio; 2 H.
Hermes; (Utrecht, Den Bosch 2 octaaf
v. Kerkwijding, 3. H. Hermes); Credo;
gewone pref.; wit.
ZONDAG 29 Augustus: 15de Zondag
na Pinksteren; Mis v. d. dag; 2 onthoof
ding v. S. Jan, 3 H. Sabina; Credo; pref.
v d. H. Drievuldigheid; laatste evange
lie v. d. onthoofding v. S. Jan; Utrecht:
2 octaaf v. Kerkwijding; 3. onthoofding;
4 H. Sabina; Den Bosch: 3 octaaf v.
Kerkwijding; 4 H. Sabina; groen.
e' kader van de jubileumfeesten werd gisteren de Haagse Sportweek geopend
t>er concours-hippique in het Westbroekpark te Den Haag. Onverwachts
cheen ook Prins Bernhard en nam er aan deel. Foto: De Prins neemt een
hindernis met het paard „Veronique".
Oplossing 7 Augustus:
T A V O R E"N
A P E L L E
HAARLEM
U S K W E R D
E R S E K E
E E R D A M
KESTEREN
I N D H O V E
E E R S U M
DEVENTER
E U R S INGE
ROERMOND
Van boven naar beneden geven de
beginletters van deze twaalf plaats
namen dus te lezen:
Schuilkelder
Na loting werden de prijzen toegekend
aan: A. van Vastenhoven, Kleverpark
weg 5, Haarlem; Past. Vollebregt,
Arendsweg 57, Beverwijk; A. Opdam,
Minahassastraat 20, Haarlem Nrd.; D.
Vierveijzer, Spreeuwenpark 18, Am
sterdam; J. Scheijde, Nachtegaalstraat
80, Amsterdam; C. J. Bouwmeester, Cru-
quiusdijk 107, Vijfhuizen, Haarlemmer
meer.
LADDERWEDSTRIJD Oplossing
van de tweezet nr. 851 van P. J. v. d.
Hoeven, Utrecht, eerste publicatie.
1. Tb5! dreigt 2. De6 mat. De waarde
van dit probleem ligt in de mooie sleu-
telzet. De witte toren pent het zwarte
paard c5, doch de zwarte koning krijgt
de beschikking over twee vluchtvelden
en twee witte paarden.
Probleem nr. 854 van Broeder
Koenraad, Eindhoven.
Eerste publicatie.
a b o d o fgh
Wit geeft mat in twee zetten.
Oplossingen binnen drie weken te
zenden aan Jos. D'uvergé, Binnen Brou
wersstraat 40, Amsterdam-C.
Europees schaaktournooi in
Hilversum 1947.
Geweigerd koningsgambiet: Falkbeers
tegengambiet.
Wit: Castaldi. Zwart: Trifunovic.
1. e2—e4, e7—e5; 2. f2—f4. (De Itali
aanse kampioen hield er te Hilversum
een variabel en daardoor aantrekkelijk
repertoire op na, dat echter niet altijd
productief bleek te zijn. Zo liep b.v. hier 't
ondernemende koningsgambiet tegen de
kenner Trifunovic op een fiasco uit.)
2d7—d5; 3. e4xd5, e5e4; 4. d2d3
Pg8—f6; 5. Pbld2, e4xd3; 6. Rflxd3,
Pf6xd5; 7. Pd2—e4, Pd5—b3; 8. Rd3—
b5t, c7c6! (De theorie geeft slechts
8Rd7?, wat tot goed spel voor wit
leidt. De tekstzet betekent de weerleg
ging van de door wit gevolgde speelwij
ze.) 9. Ddlxd8, Ke8xd8; 10. Rb5—a4,
Rc8—f5; 11. Pe4g5, Kd8—e8; 12. Kei—
dl, f7f6; 13. Pg5f3. (Wit maakt
voortdurend gedwongen zetten.) 13
Pb8a6! (De winnende voortzetting,
welke het mogelijk maakt, dat alle
zwarte stukken als een lawine ingrij
pen.) 14. a2—a3, Ta8—d8t; 15. Rel—d2
Pb4d5; 16. Kdl—e2, Pa6—c5; 17. Ra4—
b3, Pc5xb3; 18. c2xb3, Rf8—d6; 19. g2—
g3, Ke8—f7; 20. Tal—cl, Rd6—c7; 21.
Ke2—f2, Rc7—b6t; 22. Kf2—g2, Th8—e8;
23 ,h2—h3, Pd5—e3t; 24. Kg2—h2, Td8—
d3; 25. b3—b4, Te8—d8; 26. Rd2—c3,
Pe3—dl; 27. g3—g4, Rf5—e4; 28. Pf3—el.
Td3d2f. Wit geeft het op. Een volle
dige afslachting volgt. Zwart heeft uit
stekend gespeeld en de witspeler, een
maal door zijn theoretische kennis op
een dwaalspoor geraakt, was niet meer
bij machte het onheil te keren. Com
mentaren van dr. M. Euwe in „101 Par
tijen van het Europees schaaktournoo
te Hilversum in 1947".
aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitliiHiiiiiniiiniie
I 2de JAARGANG
aitHtmnmiiiiiiiimitiiiiiiiiiiiniiiiic
nmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iii"
n III in in i li til isi i mi in ii i n i in i ui 11: i uit
Een kroon is een gouden
hoofdtooi, meestal rijk ver
sierd met paarlen en edel
stenen en door vorsten ge
dragen bij plechtige ge
beurtenissen.
Het woord kroon is afgeleid
van het Latijnse „corona", de
naam van een kostbare gouden
of zilveren krans, die aan
■Krijgslieden werd uitgereikt
wanneer zij zich dapper had-
Jen gedragen. Het was dus
meer een band, zoals ook de
zogenaamde ijzeren kroon van
Lombardije, in Itaië. Die was
echter niet geheel van ijzer,
maar met een omhulsel van
goud. Deze ijzeren kroon is
volgens de overlevering ver
vaardigd uit de spijkers waar
mee Christus aan het kruis
werd gehecht. Deze kroon is
meer dan 1500 jaar oud en
wordt in Italië bewaard.
Ook de keizerskroon van Ka-
rel de Grote bestaat nog. In
de domkerk te Aken, door Ka-
rel de Grote gebouwd, hebben
in de loop van enige eeuwen
twee en dertig vorsten hun
kroon ontvangen. Dat waren
plechtige gebeurtenissen waar
veel pracht en praal bij te pas
kwam. Schitterende feesten
vergezelden dergelijke kronin
gen. Natuurlijk is de kroning
van Koningin Juliana ook een
plechtige gebeurtenis, evenals
die van Koningin Wilhelmina.
Het Nederlandse staatshoofd
wordt eigenlijk niet gekroond
maar ingehuldigd. Die inhuldi
ging moet volgens de grondwet
geschieden in de Nieuwe Kerk
te Amsterdam, tijdens een
verenigde zitting van de Sta-
ten-Generaal. Aan deze bepa
ling ligt echter geenszins de
bedoeling ten grondslag, aan
de plechtigheid een bepaald
kerkelijk karakter te geven.
Geen gebouw leent zich zo
goed voor de verheven gebeur
tenis als de brede ruime Nieu
we Kerk met haar slank rij
zende kolommen en hoge
spitsbogen.
Bij de inhuldiging van Ko
ningin Wilhelmina was het
oude priesterkoor ongebruikt
gelaten. Het prachtige koperen
hek, dat 't koor van de overige
kerk scheidt, vormde de ach
tergrond, welke de troonhemel
wondermooi deed uitkomen.
Achter het hek was een don
ker, roodfluwelen gordijn op
gehangen, terwijl een rijke
palmentooi een voorname af
sluiting volgde.
De troonhemel had de vorm
van een koepel en was gedekt
door de Koninklijke kroon met
kruis.
Hieronder bevond zich de
kostbare troonzetel, die even
eens werd gebruikt bij de in
huldiging van Willem I en
Willem in.
Voor de troon stond de bre
de tafel, waarop op donker
rode, met goud geborduurde
kussens, de Rijksinsignes,
scepter, kroon, Rijksappel en
Grondwet waren neergelegd.
H. M. de Koningin verliet
onder kanongebulder en klok
kenspel het paleis en begaf
zich te voet naar de Nieuwe
Kerk. Vooraf gingen herau
ten, dragers van het wapen
der Koningin, en de heraut-
klaroenen. de ceremoniemees
ter van H. M., twee kamerjon
kers, twee jagermeesters, twee
stalmeesters, twaalf kamerhe
ren, de hoofden der departe
menten van de Koninklijke
hofhouding, de groot-officie
ren van de Kroon, dragende
het rijkszwaard en de rijks
standaard. Daarna kwamen de
vaandels van het zevende re-
Nederlandse Koningskroon
giment infanterie, van het
derde regiment huzaren, van
de schutterij van Amsterdam
en van de grenadiers en ja
gers, gedragen door de com
manderende officieren der re
gimenten. H. M. de Koningin
werd onmiddellijk voorafge
gaan door haar ceremonie
meester, terwijl ze werd ge
volgd door slippendragers, ad
judanten en officieren.
Zodra H. M. naast haar Moe
der had plaats genomen, sprak
zij langzaam en plechtig een
redevoering uit, waarna de
door de Grondwet voorgeschre
ven eed werd afgelegd. On
middellijk hierop begaf de
voorzitter van de verenigde
zitting der Staten-Generaal zich
tot voor de troon om de eed
van trouw te zweren.
Toen de lijst der leden van
de Kamers, die ieder afzonder
lijk de eed afleggen, was afge
roepen, riep de heraut met
luide stem: „Hare Majesteit
Koningin Wilhelmina is inge
huldigd." De overige herauten
beantwoordden deze roep met
„leve de Koningin!" Tot drie
maal toe hieven de aanwezigen
plechtig en kort dezelfde kreet
aan in een losbarsting van ge
weldige geestdrift.
De inhuldigingsplechtigheid
van Koningin Wilhelmina is
volgens ooggetuigen buitenge
woon indrukwekkend geweest.
Dat zal ongetwijfeld bij de
inhuldiging van Koningin Ju-
illllllilllillllllllilllllllillllllllllllllllllllllllllillllllllilllilllllllllllllll
liana ook wel het geval
zijn.
De Nederlandse kroon is
niet zo buitengewoon rijk
versierd als b.v. de Engelse
kronen. Daar zijn er vijf en de
Engelse kroonjuwelen zijn we
reldberoemd. Tijdens de oorlog
waren die in de kelders van
het kasteel Windsor opgebor
gen. Thans worden de kroon
juwelen in de Tower, een' oud
gebouw te Londen, bewaard.
Volgens de schattingen verte
genwoordigen de juwelen van
deze kronen, waaronder de we
reldberoemde „Koh-I-Noor"
(berg van licht) diamant, die
in de kroon van de Koningin
is gezet, een waarde van twee
honderd millioen gulden.
Een van ,de mooiste kronen
bezit 2700 diamanten. 300 pa
rels en nog enige andere edel
stenen. De kroon, die vervaar
digd werd ter gelegenheid van
het bezoek van Koning Geor
ge V aan Indië, bevat meer
dan 6000 diamanten!
De kroon, die de Koning bij
de kroning op het hoofd wordt
gezet, bevat de waardevolste
robijn van de wereld, „de
Zwarte Prins", die de grootte
heeft van een kippenei.
Een koningskroon, zoals ook
de Nederlandse, bevat van bin
nen een rood gekleurde muts.
De kroon is van boven met een
rijksappel en kruis versierd als
teken van het Koningschap
„bij de gratie Gods."
De Paus draagt bij plechtige
gelegenheden een drievoudige
kroon, tiara genaamd, als zin
nebeeld van Zijn Opperherder-
lijke macht, aanduidende het
drievoudige ambt van opperste
leraar, priester en herder van
de Kerk.
Ter gelegenheid van het gou
den jubileum van H. M. Ko
ningin Wilhelmina gaan we
een sierletter W tekenen, zoals
Je dat zelf het best kunt. Na
tuurlijk geven wij hierbij een
paar voorbeelden, maar dat
wil niet zeggen, dat je die zo
maar moet natekenen; het is
de bedoeling, dat je zelf de let
ter W op een aardige wijze
uitwerkt. De bovenste W van
ons voorbeeld is een ouder
wetse, in zogenaamd monni
kenschrift. Zo'n hoofdletter
kun je nog meer versieren
met allerlei krullen en fi
guurtjes tussen en 'in de bal
ken van de letters of daarbui
ten en omheen. De onderste
afbeelding is een meer moder
ne letter en leent zich voor
decoratieve versiering, bijvoor
beeld voor in de winkeletala
ges of om heel groot te teke
nen en schilderen op bordkar
ton en dan aan het straatbal-
con 'van jullie huis te hangen,
of, als er geen balcon is, aan
de vensterbank vast te maken
en zo uit te hangen. Felle kleu
ren gebruiken is aan te raden,
want vanuit de verte moet dit
goed spreken. Dat is dan weer'
eens iets anders dan de vlag
uitsteken en het is bovendien
iets wat je zelf hebt gemaakt
en daar heb je dubbel plezier
van.
Nee, geen leeu
wen-hoek, maar
dit is de naam
van een bekend
natuuronderzoe
ker, die van 1632
tot 1723 leefde. 26
Augustus is het
225 jaar geleden,
dat Anthonius
van Leeuwen
hoek te Delft op
zijn negentigste
jaar is overle
den. Het onder
zoeken van alles
was zijn grootste
liefde.
Op jeugdige
leeftijd zond zijn
moeder hem naar
een koopman te
Amsterdam om
bij deze de han
del in manufac
turen te leren, bij
wie hij echter op
zijn zestiende
jaar boekhouder
,en kassier werd.
Na een vijftal ja
ren keerde hij
naar Delft terug
om zich geheel
aan zijn gelief
koosde studie, de
ontleedkunde en
microscopie (het waarnemen
van zeer kleine voorwerpen),
te wijden. Later nam hij de
betrekking aan van „kamer
bewaarder van de Schepenen
van Delft", welke betrekking
hij negen en dertig jaren
lang vervulde, zó evenwel,
dat hij het grootste gedeelte
van zijn tijd voor zijn studie
overhield.
Ontdekte leven in een waterdruppel
Een schitterende verzameling vorstenkronen
Antony van Leeuwenhoek
Zelf maakte hij lenzen voor
microscopen, dat zijn instru
menten, dienende tot zeer
sterke vergroting. Men ziet
daardoor het kleine, ook voor
het oog onzichtbare. Hij legde
gaarne insecten onder zijn
microscopen. En zag dingen,
waarvan vóór hem niemand
zelfs had vermoed, dat ze be
stonden. Leeuwenhoek deed met
zijn bevindingen de weten
schappelijke wereld verbaasd
staan, vooral toen hij in een
enkele druppel water een on
telbare menigte van de klein
ste wezens en van de meest
verschillende vorm ontdekte,
die zich met een ongelofelijke
snelheid en levendigheid door
elkaar bewogen. Ook de ont
dekking van de bloedlichaamp
jes is vooral aan hem te danken.
Leeuwenhoek genoot aller
achting.
Maar ondanks alles bleef hij
de eenvoudige, bescheiden ge
leerde, die hij altijd was ge
weest. Dat hij een godvruch
tig man was. blijkt uit zijn
brieven, waarin hij schrijft
over het ontstaan van de on
eindig kleine diertjes: „O
diepte der wijsheid, hoe on
doorgrondelijk zijn Uw wer
ken; zullen er nu nog mensen
worden gevonden, die zeggen,
dat er geen God is?" Het
spreekt vanzelf, dat er na de
onderzoekingen van Leeuwen
hoek grote verbetering
kwam aan de constructie van
de microscoop.
(Slot)
Nog een ogenblik stonden we
stil en staarden over de rots
massa's. Toen trof plots een
geluid ons oor.
„Dat is een beer!" zei de
houthakker dadelijk. „Ik wist
dat ook al; ik had daarom mijn
geweer al in de aanslag."
„Voorzichtig," waarschuwde
ik m'n gezel. „Beren die verrast
worden kunnen gevaarlijk
zijn."
Ik kon mijn avontuurlijke
nieuwsgierigheid niet bedwin
gen. even een blik te slaan in
het hol, waaruit het berenge
luid nu opnieuw tot ons door
drong. Voorzichtig, op alles
voorbereid, betrad ik het hol.
Van verbazing stond ik enkele
minuten als aan de grond ge
nageld en sprakeloos.
Op nog geen tien passen af
stand stond een grote, bruine
beer en vlak er voor, in een
kuiltje van zand, lag het kind.
Het lachte en knipperde met
de oogjes tegen het licht, dat
door een spleet boven in de
rots naar binnen viel. Een golf
van verrassing, vreugde en ont
roering ging door mijn lichaam.
Ik kwam tot bezinning door
een stem achter mij:
„Wat is er, don Pedro. Waar
om staat u daar zo vreemd
stil?"
Toen keerde ik me om en
riep fluisterend terug: „Het
kind ligt hier!"
Onmiddellijk was de man
naast me. Hij stootte een vreug
deschreeuw uit toen hij zijn
lieveling ontdekte. Die schreeuw
werd door een kwaad gebrom
van de beer beantwoord en
toen de man een paar stapjes
vooruit deed om zijn kind te
grijpen, nam de beer zo'n aan
vallende houding aan, dat het
levensgevaarlijk was nog dich
ter te naderen. We traden ach
teruit en zagen met ontroe
ring, hoe de beer zacht klagend
het lachende kind heel voor
zichtig aaide.
Wat moesten we doen?
„Niet schieten!" fluisterde de
houthakker. „Ik ga mijn vrouw
halen. Wilt u hier wachten?"
Ik knikte en da man vertrok.
Ik zou de beer goed in het
oog houden. Mocht er gevaar
voor het kind dreigen, dan zou
ik de beer zeker doden. Maar
er was niet het minste gevaar.
De beer had zich naast het ke
reltje neergelegd en scheen
niet genoeg te krijgen van het
aanschouwen en voorzichtig
aaien van het ventje. Plots
schrok ik op van een geluid
achter me. De houthakker en
zijn vrouw waren'er. De vrouw
SU
Op nog geen tien passen afstand
stond een grote, bruine beer en
vlak er voor, in een kuiltje van
zand, lag het kind
duwde me zacht op zij.
„Wat gaat u doen?" vroeg ik.
„Het kind halen" klonk het
beslist.
Ik durfde haar niet tegenhou
den. De vrouw was het kind ge
naderd. De beer lag er ach
tergromde zacht.... raakte
heel even nog met zijn poot het
speelgoed voor hem aan
toen nam de vrouw haar schat
opDe beer bleef onbeweeg
lijk liggen, de kop omhoog
twee grote ogen gericht op het
kind, dat in de armen van de
vrouw het hol werd uitgevoerd.
Het kind was gered. En ter
wijl de moeder het met kussen
overdekte, klonk vanuit het hol
het zacht gejank van de beer.
Zonder een woord te spreken
trokken we nu met z'n vieren
terug naar het huisje. We waren
allen diep onder de indruk van
dit mooie avontuur.
25 Augustus 1270 stierf Lo
dewijk IX, Koning van Frank
rijk. 27 jaar later werd hij hei
lig verklaard.
Nooit heeft Frankrijk zo'n
koning terug gehad. De ge
schiedenis erkent hem als een
uitstekend vorst. Hij was dap
per in de strijd; een geziene
gast bij vele feesten, maar ook
een man van grote boete en
versterving. Toen hij twintig
jaar geregeerd had. werd hij
zwaar ziek. Lodewijk bad om
beterschap en beloofde, indien
hij herstelde, een kruistocht
naar het H. Land te onderne
men. Lodewijk genas. Aan het
hoofd van een geweldig leger
trok hij naar Klein-Azië en
behaalde daar een schitterende
overwinning. Maar de pest
ziekte brak in zijn kamp uit
en beroofde hem van zoveel
strijders, dat hij in een vol
gende ontmoeting overwonnen
en gevangen genomen werd.
Tegen een hoog losgeld her
kreeg hij met de rest van z'n
leger de vrijheid en kon hij
naar Frankrijk terugkeren.
Enige jaren later ondernam hij
een tweede kruistocht. Maar
op de Noordkust van Afrika
werd hij door de pestziekte
aangetast en stierf daar aan
die ziekte.
Zijn lichaam rust nog steeds
Een vliegje, 60 maal vergroot door p. -
een „vliegenglas", als de Leidse in de kerK van bt' Dems, een
geleerde gebruikte voorstad van Parijs.
Tsjechoslowakije, dat Donderdag de
twee enkelspelen tegen Australië heeft
verloren, won gisteren in de Daviscup-
ontmoeting te Boston het dubbelspel,
zodat Australië thans in de interzone fi
nale met 2—1 leidt. Vandaag zijn de
twee resterende singles gespeeld. De
winnaar van deze'ronde krijgt tenslotte
de Verenigde Staten als tegenstander.
Voor het eerst na tien jaar zal in ons
land een internationaal officieel con
cours hippique (C.H.I.O.) worden ge
houden en wel van 25 September op
het terrein van de Rotterdamse manege
aan de Kralingseweg.
AARDIJK R'dam—N. Y. p. 21 Scilly.
ALBIREO B. Air.—R'dam 21 te Santos.
ALDERAMIN 19 terug te Khorramshar.
BALI N. Y.—Batavia p. 21 Kreta.
BOEDOEK R'dam—Balikp. p. 21 Dover.
CELEBES p. 21 Kp. Guardaful n. Batavia.
CERONIA 21 v. Las Piedras te Berri.
CLAVELLA p. 21 Ouessant 23 te Heysham.
CLEODORA 22 v. R'dam te Aruba verw.
CONGOSTR. 21 v. Duala te Pte. Noire.
DELFT A'dam—Chili 20 te Buenavent.
ENA n. Shanghai 18 te Tarakan.
ERINNA 20 v. Singapore te Pladjoe.
GADILA n. B. Aires 20 te Curasao.
HECUBA 21 v. Curasao te Maracaibo.
KERTOSONO Batavia—R'dam p. 21 j.issab.
LARENBERG p. 21 Finisterre n. Melilla.
LOPPERSUM p. 21 Dungeness 22 te Antw.
MAC OMA 20 te Rouen weer n. Curasao.
MARPESSA n. Havre 18 te Tampico.
MIRZA 20 v. Miri te Pladjoe.
NW. AMST. N. Y.—R'dam p. 21 Dungeness.
NIGERSTR. 21 v. Bordeaux n. Dakar.
OEMAR n. Astr. 21 te Manzanilla.
ORPHEUS 20 v. San Feliu te Barcelona.
OVULA 19 v. Poeloe Samboe te Miri.
PARA 21 V. Port Gentel n. Lobito.
PARKHAVEN p. 21 Wight. Z:-Am.—R'dam.
PAULA 19 v. Singapore te Telok Anson.
PERNA 24 v. Curasao te Pauillac vel v.
RAKI 21 v. New York te Batavia.
REMPANG A'dam—Batavia p. 21 Dover.
RIJNKERK R'dam—Sydney 29 te Adelaide.
SAROENA 21 v. Pladjoe te Singapore.
SIBAJAK p. 21 Kp. Guardafui n. Java.
SOEKALANTING 21 te Manzanilla.
SOEKALILA n. Austr. 21 te Manzanilla.
ST. HAARLEM 21 v. Saffi te Vlaardingen.
STENTOR p. 21 Finisterre n. Algiers.
STUYVESANT 21 te Port of Spain.
SVOLDER A'dam—W.-Indië p. 21 Dungen.
TERNATE R'damJava 19 te Singapore.
VULCANUS A'damGenua p. 20 Gibralt.
WATERMAN Batavia—R'dam 21 te Aden.
WILL. RUYS R'damBatavia p. 21 Gibralt.
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
Chrysler Corp.
General Electric
General Motors
Hudson Motors
Kennecott Copper
Montgomery Ward
North American C
Radio Corp.
Republic. Steel
Shell Union Oil
Southern Pacific
Southern Railway
Tidewater
U.S. Steel
ex dividend
20/8
19 '8
37%
36%
36%
36%
60%
59%
40
39%
64%
63%
17%
17%
59%
57
54%
54%
16
16%
12%
12%
29%
29%
40
40%
61
56%
45%
44%
27%
27%
78%
77%
ZATERDAG
HILVERSUM I, 301 m.: 18.00 gram.,
18.15 journalistiek weekoverz., 18.30
strijdkr.. 19.00 nieuws, 19.15 gram., 19.30
chansons. 19.45 uitz. voor Nederl. in
Duitsl., 20.00 nieuws, 20.05 gram., 20.20
Lichtbaken, 20.50 kerkconc. uit Keulen.
21.25 gram.. 22.00 Ork. zonder Naam,
22.37 actualiteiten, 22.45 avondgebed,
23.00 nieuws, 23.20 Beethoven.
HILVERSUM II, 415 m.: 18.00 nieuws,
1815 trio. 18.45 volksliedjes. 19.00 artis
tieke staalkaart, 19.30 cursussen VPRO.
20.00 nieuws, 20.05 dingen van de dag,
2015 Omroepkoor en -orkest. 21.15 le
zing. 21.30 Vindobona Schrammel'n. 22.00
luisterspel. 22.35 pianoduo, 23.00 nieuws,
23.15 gram.
ZONDAG
HILVERSUM I. 301 m.: 8.00 Hoogmis
uit de Keulse Dom. 9.30 nieuws en wa-
terst.. 9.45 koor, 10.00 kerkdienst, 11.30
gram.. 12.15 Apologie. 12.35 lunchconc..
12.55 zonnewijzer, 1300 nieuws. 13.20
lunchconc., 13.40 Spineuza. 14.00 cabaret.
14 40 muziekcorps, 15.00 Haydn en Bach,
15.22 lezing, 16.10 sport, 16.25 Vespers,
17.00 studiodienst, 18.30 strijdkr., 19.00
psalmen, 19.15 lezing. 19.30 nieuws en
weeroverz., 19.45 gram., 19.50 Boeckhuys.
20.05 piano. 20.12 orkest en kwartet, 20.45
Beethovenconeert. 21.40 luisterspel, 22.02
septet, 22.37 actualiteiten, 22.45 avond
gebed. 23.00 nieuws, 23.15 symph.conc.
HILVERSUM II. 415 m.: 8.00 nieuws,
815 strijdl., 8.18 gram.. 8.30 lezing. 8.40
Jan Corduwener, 9.12 postduiven, 9.15
verzoekpr., 9.45 lezing. 10.00 trio. 10.30
voordr.. 10.50 orgel. 11.05 Omroepork.,
12.00 band, 12.30 koor. 12.40 piano. 13.00
nieuws. 13.20 Zigeunerork., 13.50 sport.
14.00 gram., 14.05 boekbespr., 14.30 ka-
merork., 15.45 film. 16.00 John Renova,
16.30 sport. 17.00 harmonie, 17.15 koor.
17.30 accordeon, 17.45 sport. 18.00 nieuws,
18.15 sport, 18.30 reportage Wereldraad
der kerken, 20.00 nieuws. 20.05 actuali
teiten. 20.15 walsen, 20.45 luisterspel,
21.15 opera, 22.20 reportage. 22.50 gram.,
23.00 nieuws, 23.15 Liszt.
MAANDAG
HILVERSUM I. 301 m.: 7.00 nieuws.
7.15 gymn.. 7.30 gram., 7.45 woord voor
de dag. 8.00 nieuws. 8.15 gram., 9.00
piano. 9.15 ziekenbezoek, 9.30 gram.,
10.15 Schubert, 10.30 morgendienst, 11.00
Respighi, 11.20 voordr., 11.40 zangrecital.
12.00 reportage. 12.30 weeroverz.. 12.33
koor. 13.00 nieuws, 13.15 orgel, 14.00 ver
telling. 14.30 opera. 15.30 koor, 16.00 Bij
bel, 16.45 Ravel. 17.00 kleuters, 17.15
pianorecital, 17.45 lezing.
HILVERSUM n. 415 m.: 7.00 nieuws.
7.15 gram., 8.00 nieuws, 8.15 strijdl.. 8.18
gram 9 00 Glazounow. 9.30 waterst..
9.35 Janacek. 10.00 morgenwijding. 10.20
gram., 10.30 vrouw. 10.45 ziekenpr., 11.20
pianorecital, 1L40 causerie, 12.00 sextet.
12.30 weerpr., 12.33 sport. 12.38 Kilima
Hawaiians. 13.00 nieuws. 13.15 kalender.
13.20 Vaudeville-ork., 14.00 Beethoven.
14.30 lezing, 14.45 opera. 15.25 luisterspel
16.47 musette, 17.00 jeugd, 17.30 repor
tage.
I