Rheumabestrijding niet algemeen mm mm 8IffJRJH Avonturen van Don Pedro Leeuwenhoek tf KONINGS* K1RONF.N TEKENCURSUS r Wij luisteren naar VALKENBURG HEEFT MOEILIJKE TAAK Amateurwielrenners rijden 18 ronden m I mt 1 No. 41 1948 Een ige koning* J T enniskampioenschappen te Scheveningen SA ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1948 PAGINA 5 SOCIALE GEZONDHEIDSZORG NEDERLAND FILMT VOOR DE U.N.O. Liturgische weekkalender Duizenden zoeken naar slaapgelegenheid Figuurpuzzle Schaakrubriek mm mmm mrZSwM. VERSIERD MET DUIZENDEN DIAMANTEN EN EDELSTENEN Tsjechen lopen achterstand in bij Da vis-Cup-wedstrijd Scheep vaartberichten Beurs van New York Van alle werkers die uitkering krijgen vanwege de ziektewet hebben er ongeveer 18 pCt. in- jJuenza en ongeveer 14 pCt. rheumatiek. aangezien dergelijke rheumatische Patiënten soms vrij lang ziek zijn, lan- ®er dan influenza- of grieppatiënten, r°rdt meer dan 20 pCt. van alle zie kengeld uitgekeerd aan rheumatieklij- jjers. Dat is méér dan aan lijders aan tuberculose,- hartkwalen, maag- en darm- bekten en longontsteking tezamen. En praktijk wijst uit dat onder het niet 7'erkende gedeelte, jeugd en ouder dom, deze cijfers niet veel anders zijn. Nu is rheuma een kwaal, waarbij ge- weldig gekwakzalverd wordt. Sympa- 'P'e-armbanden en wonderkruid van P.en fakir helpen de handelaars wel, de HJders niet, en deze sukkelen pijnlijk jerder met een kastanje in hun zak of varkensgehoorbeentje om hun hals Hun kwaal verergert, het leven wordt Ondraaglijk, invaliditeit, vergald hu meur zijn het einde, tenzij Ja, tenzij men zich duidelijk bewust J'ordt dat rheuma, vooral in het begin, ?®ker niet hopeloos en ongeneeslijk is. Wannéér de lijders zich tijdig onder «üneeskundige behandeling stellen, is j-en voortschrijden der ziekte te ver dijden. Soms zijn de te nemen maatre gelen uiterst eenvoudig: doelmatiger kleding, keuze van een ander slaapver trek, diëethouden, massage en dergelij ke kunnen wonderen doen. Het enige dat zeker nooit helpt is „het eens aan kijken". Nu kan de leek in het algemeen niet beoordelen of die pijnlijke schouder werkelijk rheuma is. En dan lijkt het soms kinderachtig om met zo'n pijnlijke schouder naar de dokter te gaan. Toch is dit het enig juiste zolang de consul- tatiebureaux voor rheuma, die hier en daar zijn opgericht door onze katholie ke kruisorganisaties, nog geen alge mene verbreiding hebben gevonden. Geldgebrek en gebrek aan rheumaspe- cialisten remmen die uitbreiding, maar met de steun van het katholieke volk, eventueel geholpen door overheidssub sidies, kan en moet deze tak van volks gezondheidszorg slagen. Het zou een schande zijn wanneer men werkeloos zou toezien hoe het leven van duizen den vergald en vaak verwoest wordt door deze pijnlijke kwaal. Zolang echter de diensten der rheu mabestrijding niet algemeen zijn geldt de regel: in geval van twijfel, langdu rige stijfheid of pijnlijkheid van ge wrichten of spieren, abnormaal gezwol len gewrichten enz. is een bezoek aan de dokter noodzakelijk. Swol in actie tijdens zijn wedstrijd 'e9en Kruk op de Metsbanen te Sche- ?eningen, tijdens de nationale tennis kampioenschappen, die momenteel in Scheveningen worden gehouden. Half Mei kregen de Nederlandse regi- p.urs H. W, Josephson en C. H. van der p'nden van Bénoit Levy, leider van de United Nations Film Sections, opdracht J"1 een film te maken, die de noodza kelijkheid van internationale samen werking op scheepvaartgebied moet aan- Het is n.l. van het grootste belang te1 vooral op medisch gebied in- ^nationale maatregelen getroffen wor- voor het welzijn der zeelieden. En tji^oor maken Nederlanders nu een jfb' voor de U.N.Q., warin behalve Pthieu van Eijsden, als kapitein van <jen oude tramboot en Herman van -tenen, als matroos op dezelfde boot, '6den van staf en bemanning van Ne derlandse schepen spelen. Een belang rijke rol wordt o.a. vertolkt door dr. dijkstra, lid van de medische staf van de „Oranje". .He opnamen worden voor een deel ge laakt op schepen van de Mij. Neder- 'ahd: de „Oranje", de „Johan de Witt" jd ook de „Johan van Oldenbarnevelt ^1 als studio gaan dienen. ZONDAG 22 Augustus: 14de Zondag Pinksteren; Onbevlekt Hart v. Ma- ,fa; eigen Mis; 2 gebed v. d. Zondag; gelezen Missen 3 H.H. Martelaren); redo; pref. v. O. L. Vrouw; laatste ®Vangèlie v. d. Zondag; Utrecht: Kerk wijding v. d. Kathedraal; Mis Terribilis; gebed v. d. Zondag; (in gelezen Missen s octaaf v. Maria Hemelvaart); Credo; letvone pref.; laatste evangelie v. d. bondag; wit. BAANDAG: H. Philippus Benitius, be ider; Mis Justus; 2 vigilie v. d. H. Bar- oolomeus; gewone pref.; laatste evan- ?®iie v d vigilie; Utrecht: Onbevlekt part v. Maria; eigen Mis; 2 H. Philippus; 'ltl gelezen Missen 3 vigilie, 4 voor de ^artsbisschop)Credo; pref. V. O. L. vrpuw; wit. .DINSDAG: H. Bartholomeus, apostel; lS«n Mis; Credo; pref. v. d. Apostelen; rood Den Bosch: Kerkwijding v. d. kathedraal; Mis Terribilis; Credo; ge wone pref.; wit. WOENSDAG: Utrecht, Haarlem, Roer end: H. Gregorius, bisschop, belijder; v?is Sacerdotes tui; 2 H. Ludovicus; 'recht: 3 octaaf v. Kerkwijding; Haar- erh: 3 tot alle heiligen; Utrecht: Credo; 5eWone pref.; wit Den Bosch: H. j artholomeus, apostel; éigen Mis; 2 H. Udovicus; Credo; pref. v. d. Apostelen; rood Breda: H. Ludovicus, koning, '"'ijde r; eigen Mis; 2e tot alle heiligen; haar keuze; gewone prefatie; wit. .DONDERDAG: H. Zepherinus, paus, Martelaar; Mis Si diligis; 2 gebed v. d. 7 "-ladlxvxio ui 7°ndag; 3 tot alle heiligen; pref. v. d, kpostln.; rood. Utrecht, Den Bosch: ?nder het octaaf v. Kerkwijding; Mis d. vorige Zondag;/2 octaaf v. Kerk- wijding; 3 H. Zepherinus; pref. v. d. Postln. groen, k VRIJDAG: H. Josephus Calasanctius. tk'ijder; eigen Mis; (Utrecht, Den r°sch: 2 octaaf v. Kerkwijding, Credo); ?eJmne pref.; wit. SATERDAG: H. Augustinus, bisschop, VALKENBURG, 20 Augustus. Heel Valkenburg staat thans in het teken van de wielerkampioenschappen op de weg. De hotels, die omstreeks deze tijd van het jaar toch al vol zijn, hebben nu heksentoeren moeten verrichten om aan de toevloed van gasten uit alle delen der wereld het hoofd te bieden. De Zuid-Afrikaanse wielrenner Brand, die tenslotte een badkamer kreeg met een bed er in, was er nog lang niet het slechtst af. Als het weer enigszins mee werkt verwacht men dat een record aantal bezoekers zich langs het circuit zal%scharen om de strijd te volgen. De ramingen variëren tussen de 150.000 en de 200.000 personen, welke ontegenzeggelijk aan de hoge kant lig gen. Maar dat de belangstelling gewel dig zal blijken, ook uit België, kan men als zeker aannemen. De ploegen zijn nog niet officieel samengesteld, maar zul len niet ver afwijken van de officieuze mededelingen daaromtrent. Bij de Ne derlandse amateurs trekt Blankenauw zich terug, omdat hij zich niet helemaal fit voelt. Voor hem komt Vinken in de plaats. De vijf anderen zijn Plum, Van Est, Duyf, Grift en Voorting. De En gelsen zijn er met Maitland en Thomas, die bij de Londense Spelen uitstekend gereden hebben, Scott, Bowes, Clements en Hunt. Donderdagavond deed het gerucht de ronde, dat Bartali weg zou blijven. Maar het bleek eer} loos gerucht, want de be roemde Gino is wel degelijk in Valken burg, evenals zijn even beroemde rivaal Fausto Coppi en verder Maggini, Ortelli, Pasquini en Ricci, die samen met hem in de Italiaanse prof-ploeg zitten. Gisteren werden op de Metsbanen te Scheveningen de Nederlandse tennis kampioenschappen voortgezet. De uitslagen luiden: Herenenkelspel kwartfinale: Van Swol slaat Van der Kruk 64, 63, 62; Linck slaat L^sen 62, 46, 108, 63; Van Meegeren slaat A. Borren 61, 61, 63; I. Rinkel slaat J. Knot tenbelt 6—4, 75, 64. Damesenkelspel kwartfinale: mevr. Blaisse slaat mevr Jonquière 86. 86; mevr. Roos slaat mevr. Koopmans 7—5, 5—7, 6—1; mej. Rollin Couquerque slaat mevr. Koch 6—2, 64; mej. Hermsen slaat mevr. Borren 61, 6—1. Herendubbespel kwartfinale: I. Rin kel en Van Swol slaan Cooke en Ton- jes 6—3, 6—3; v. d. Kruk en Wiegers slaan Stas en Keuls 75, 64; Wilton en Knottenbelt slaan H. Beernink en F. Beernink 60, 60; Linck en Deh- nêrt slaan T. Borren en Breukink 7—5, 7—9, 7—5. Gemengd dubbelspel kwartfinale: mej. Rollin Couquerque en Wilton slaan mej. Hermsen en Stas 63, 36, 64; mevr. Lubbers en Van Meegeren slaan mevr. Scholten en v. d. Kruk 97, 63; mevr. Koopmans en Linck slaan mevr. Borren en Borren 97, 36, 63; mevr. Roos en Knottenbelt slaan mevr. Berkel en Lysen 61, 64. Gemengd dubbelspel halve finale: mej. Rollin Couquerque en Wilton slaan mevr. Lubbers en Van Meegeren 61, 75; mevr. Roos en Knottenbelt slaan mevr. Koopmans en Linck 6I, 75. Damesdubbespel kwartfinale: mevr. Blom en mevr. Borren slaan mevr. Roos en mej. Hermsen 06, 64, 64; mevr. Koopmans en mevr. Goossens slaan mevr. Schmier en mevr. Scholten 6—3, 6—3; mevr. Blaisse en mevr. Lub bers slaan mevr. Jonquière en mevr. Hoyer 6—2, 8—6; mej. Rollin Couquer que en mevr. Van Berkel slaan mevr. Koch en mevr. Vlielander Hein 62, 6—2. Op het te Maastricht gehouden con gres van de UCI is een Frans voorstel aangenomen om de afstand voor het wereldkampioenschap amateurs op de weg te beperken tot ca. 185 K.M. Als gevolg hiervan werd vandaag de wedstrijd voor amateurs niet over 22, doch over 18 ronden gehouden. Plaats in elk vakje een letter, zodat woorden van de volgende betekenis te lezen zijn: Horizontaal: 2. onaangename gelaats trek; 4. plaats in Drente; 5. bouw materiaal; 7. richting; 9. plaats in Zuid- Holland; 10. geest; 12. metaal; 14. plaats in Zuid-Holland; 15. Zuidvrucht; 17. zeer licht breekbaar; 19. plaats in N.-Brabant; 20. reeks; 22. fiks; 24. plaats in Over ijssel; 25. Mohammedanisme; 27. schil dersartikel; 29. plaats in Gelderland; 30. voorkomendheid, beleefdheid; 32. onbe bouwd; 34. plaats in Limburg; 35. larve. Verticaal: 1. plaats in Gelderland; 2. schittering; 3. glanszijde; 6. plaats in Friesland; 7. streng afgescheiden maat schappelijke kring; 8. min of meer loodrecht; 11. plaats in Noord-Holland; 12. vis; 13. schoenmakersgereedschap; 16. plaats in Groningen; 17. planken rustbank; 18. broeikas; 21. plaats in Zeeland; 22. yogel; 23. zuil; 26. plaats in Noord-Holland; 27. kleine opening: 28. Engelse wollen stof; 31. plaats in Utrecht; 32. geldstraf; 33. gil. 1 11 IS 25 26 /Jm Inzendingen tot en met Dinsdag 31 Augustus op open briefkaart aan Het Kasteel van Aemstel (afdeling Prijs raadsel), N.Z. Voorburgwal 6573, Am sterdam. S C I L E L N belijder, kerkleraar; Mis In medio; 2 H. Hermes; (Utrecht, Den Bosch 2 octaaf v. Kerkwijding, 3. H. Hermes); Credo; gewone pref.; wit. ZONDAG 29 Augustus: 15de Zondag na Pinksteren; Mis v. d. dag; 2 onthoof ding v. S. Jan, 3 H. Sabina; Credo; pref. v d. H. Drievuldigheid; laatste evange lie v. d. onthoofding v. S. Jan; Utrecht: 2 octaaf v. Kerkwijding; 3. onthoofding; 4 H. Sabina; Den Bosch: 3 octaaf v. Kerkwijding; 4 H. Sabina; groen. e' kader van de jubileumfeesten werd gisteren de Haagse Sportweek geopend t>er concours-hippique in het Westbroekpark te Den Haag. Onverwachts cheen ook Prins Bernhard en nam er aan deel. Foto: De Prins neemt een hindernis met het paard „Veronique". Oplossing 7 Augustus: T A V O R E"N A P E L L E HAARLEM U S K W E R D E R S E K E E E R D A M KESTEREN I N D H O V E E E R S U M DEVENTER E U R S INGE ROERMOND Van boven naar beneden geven de beginletters van deze twaalf plaats namen dus te lezen: Schuilkelder Na loting werden de prijzen toegekend aan: A. van Vastenhoven, Kleverpark weg 5, Haarlem; Past. Vollebregt, Arendsweg 57, Beverwijk; A. Opdam, Minahassastraat 20, Haarlem Nrd.; D. Vierveijzer, Spreeuwenpark 18, Am sterdam; J. Scheijde, Nachtegaalstraat 80, Amsterdam; C. J. Bouwmeester, Cru- quiusdijk 107, Vijfhuizen, Haarlemmer meer. LADDERWEDSTRIJD Oplossing van de tweezet nr. 851 van P. J. v. d. Hoeven, Utrecht, eerste publicatie. 1. Tb5! dreigt 2. De6 mat. De waarde van dit probleem ligt in de mooie sleu- telzet. De witte toren pent het zwarte paard c5, doch de zwarte koning krijgt de beschikking over twee vluchtvelden en twee witte paarden. Probleem nr. 854 van Broeder Koenraad, Eindhoven. Eerste publicatie. a b o d o fgh Wit geeft mat in twee zetten. Oplossingen binnen drie weken te zenden aan Jos. D'uvergé, Binnen Brou wersstraat 40, Amsterdam-C. Europees schaaktournooi in Hilversum 1947. Geweigerd koningsgambiet: Falkbeers tegengambiet. Wit: Castaldi. Zwart: Trifunovic. 1. e2—e4, e7—e5; 2. f2—f4. (De Itali aanse kampioen hield er te Hilversum een variabel en daardoor aantrekkelijk repertoire op na, dat echter niet altijd productief bleek te zijn. Zo liep b.v. hier 't ondernemende koningsgambiet tegen de kenner Trifunovic op een fiasco uit.) 2d7—d5; 3. e4xd5, e5e4; 4. d2d3 Pg8—f6; 5. Pbld2, e4xd3; 6. Rflxd3, Pf6xd5; 7. Pd2—e4, Pd5—b3; 8. Rd3— b5t, c7c6! (De theorie geeft slechts 8Rd7?, wat tot goed spel voor wit leidt. De tekstzet betekent de weerleg ging van de door wit gevolgde speelwij ze.) 9. Ddlxd8, Ke8xd8; 10. Rb5—a4, Rc8—f5; 11. Pe4g5, Kd8—e8; 12. Kei— dl, f7f6; 13. Pg5f3. (Wit maakt voortdurend gedwongen zetten.) 13 Pb8a6! (De winnende voortzetting, welke het mogelijk maakt, dat alle zwarte stukken als een lawine ingrij pen.) 14. a2—a3, Ta8—d8t; 15. Rel—d2 Pb4d5; 16. Kdl—e2, Pa6—c5; 17. Ra4— b3, Pc5xb3; 18. c2xb3, Rf8—d6; 19. g2— g3, Ke8—f7; 20. Tal—cl, Rd6—c7; 21. Ke2—f2, Rc7—b6t; 22. Kf2—g2, Th8—e8; 23 ,h2—h3, Pd5—e3t; 24. Kg2—h2, Td8— d3; 25. b3—b4, Te8—d8; 26. Rd2—c3, Pe3—dl; 27. g3—g4, Rf5—e4; 28. Pf3—el. Td3d2f. Wit geeft het op. Een volle dige afslachting volgt. Zwart heeft uit stekend gespeeld en de witspeler, een maal door zijn theoretische kennis op een dwaalspoor geraakt, was niet meer bij machte het onheil te keren. Com mentaren van dr. M. Euwe in „101 Par tijen van het Europees schaaktournoo te Hilversum in 1947". aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitliiHiiiiiniiiniie I 2de JAARGANG aitHtmnmiiiiiiiimitiiiiiiiiiiiniiiiic nmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iii" n III in in i li til isi i mi in ii i n i in i ui 11: i uit Een kroon is een gouden hoofdtooi, meestal rijk ver sierd met paarlen en edel stenen en door vorsten ge dragen bij plechtige ge beurtenissen. Het woord kroon is afgeleid van het Latijnse „corona", de naam van een kostbare gouden of zilveren krans, die aan ■Krijgslieden werd uitgereikt wanneer zij zich dapper had- Jen gedragen. Het was dus meer een band, zoals ook de zogenaamde ijzeren kroon van Lombardije, in Itaië. Die was echter niet geheel van ijzer, maar met een omhulsel van goud. Deze ijzeren kroon is volgens de overlevering ver vaardigd uit de spijkers waar mee Christus aan het kruis werd gehecht. Deze kroon is meer dan 1500 jaar oud en wordt in Italië bewaard. Ook de keizerskroon van Ka- rel de Grote bestaat nog. In de domkerk te Aken, door Ka- rel de Grote gebouwd, hebben in de loop van enige eeuwen twee en dertig vorsten hun kroon ontvangen. Dat waren plechtige gebeurtenissen waar veel pracht en praal bij te pas kwam. Schitterende feesten vergezelden dergelijke kronin gen. Natuurlijk is de kroning van Koningin Juliana ook een plechtige gebeurtenis, evenals die van Koningin Wilhelmina. Het Nederlandse staatshoofd wordt eigenlijk niet gekroond maar ingehuldigd. Die inhuldi ging moet volgens de grondwet geschieden in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, tijdens een verenigde zitting van de Sta- ten-Generaal. Aan deze bepa ling ligt echter geenszins de bedoeling ten grondslag, aan de plechtigheid een bepaald kerkelijk karakter te geven. Geen gebouw leent zich zo goed voor de verheven gebeur tenis als de brede ruime Nieu we Kerk met haar slank rij zende kolommen en hoge spitsbogen. Bij de inhuldiging van Ko ningin Wilhelmina was het oude priesterkoor ongebruikt gelaten. Het prachtige koperen hek, dat 't koor van de overige kerk scheidt, vormde de ach tergrond, welke de troonhemel wondermooi deed uitkomen. Achter het hek was een don ker, roodfluwelen gordijn op gehangen, terwijl een rijke palmentooi een voorname af sluiting volgde. De troonhemel had de vorm van een koepel en was gedekt door de Koninklijke kroon met kruis. Hieronder bevond zich de kostbare troonzetel, die even eens werd gebruikt bij de in huldiging van Willem I en Willem in. Voor de troon stond de bre de tafel, waarop op donker rode, met goud geborduurde kussens, de Rijksinsignes, scepter, kroon, Rijksappel en Grondwet waren neergelegd. H. M. de Koningin verliet onder kanongebulder en klok kenspel het paleis en begaf zich te voet naar de Nieuwe Kerk. Vooraf gingen herau ten, dragers van het wapen der Koningin, en de heraut- klaroenen. de ceremoniemees ter van H. M., twee kamerjon kers, twee jagermeesters, twee stalmeesters, twaalf kamerhe ren, de hoofden der departe menten van de Koninklijke hofhouding, de groot-officie ren van de Kroon, dragende het rijkszwaard en de rijks standaard. Daarna kwamen de vaandels van het zevende re- Nederlandse Koningskroon giment infanterie, van het derde regiment huzaren, van de schutterij van Amsterdam en van de grenadiers en ja gers, gedragen door de com manderende officieren der re gimenten. H. M. de Koningin werd onmiddellijk voorafge gaan door haar ceremonie meester, terwijl ze werd ge volgd door slippendragers, ad judanten en officieren. Zodra H. M. naast haar Moe der had plaats genomen, sprak zij langzaam en plechtig een redevoering uit, waarna de door de Grondwet voorgeschre ven eed werd afgelegd. On middellijk hierop begaf de voorzitter van de verenigde zitting der Staten-Generaal zich tot voor de troon om de eed van trouw te zweren. Toen de lijst der leden van de Kamers, die ieder afzonder lijk de eed afleggen, was afge roepen, riep de heraut met luide stem: „Hare Majesteit Koningin Wilhelmina is inge huldigd." De overige herauten beantwoordden deze roep met „leve de Koningin!" Tot drie maal toe hieven de aanwezigen plechtig en kort dezelfde kreet aan in een losbarsting van ge weldige geestdrift. De inhuldigingsplechtigheid van Koningin Wilhelmina is volgens ooggetuigen buitenge woon indrukwekkend geweest. Dat zal ongetwijfeld bij de inhuldiging van Koningin Ju- illllllilllillllllllilllllllillllllllllllllllllllllllllillllllllilllilllllllllllllll liana ook wel het geval zijn. De Nederlandse kroon is niet zo buitengewoon rijk versierd als b.v. de Engelse kronen. Daar zijn er vijf en de Engelse kroonjuwelen zijn we reldberoemd. Tijdens de oorlog waren die in de kelders van het kasteel Windsor opgebor gen. Thans worden de kroon juwelen in de Tower, een' oud gebouw te Londen, bewaard. Volgens de schattingen verte genwoordigen de juwelen van deze kronen, waaronder de we reldberoemde „Koh-I-Noor" (berg van licht) diamant, die in de kroon van de Koningin is gezet, een waarde van twee honderd millioen gulden. Een van ,de mooiste kronen bezit 2700 diamanten. 300 pa rels en nog enige andere edel stenen. De kroon, die vervaar digd werd ter gelegenheid van het bezoek van Koning Geor ge V aan Indië, bevat meer dan 6000 diamanten! De kroon, die de Koning bij de kroning op het hoofd wordt gezet, bevat de waardevolste robijn van de wereld, „de Zwarte Prins", die de grootte heeft van een kippenei. Een koningskroon, zoals ook de Nederlandse, bevat van bin nen een rood gekleurde muts. De kroon is van boven met een rijksappel en kruis versierd als teken van het Koningschap „bij de gratie Gods." De Paus draagt bij plechtige gelegenheden een drievoudige kroon, tiara genaamd, als zin nebeeld van Zijn Opperherder- lijke macht, aanduidende het drievoudige ambt van opperste leraar, priester en herder van de Kerk. Ter gelegenheid van het gou den jubileum van H. M. Ko ningin Wilhelmina gaan we een sierletter W tekenen, zoals Je dat zelf het best kunt. Na tuurlijk geven wij hierbij een paar voorbeelden, maar dat wil niet zeggen, dat je die zo maar moet natekenen; het is de bedoeling, dat je zelf de let ter W op een aardige wijze uitwerkt. De bovenste W van ons voorbeeld is een ouder wetse, in zogenaamd monni kenschrift. Zo'n hoofdletter kun je nog meer versieren met allerlei krullen en fi guurtjes tussen en 'in de bal ken van de letters of daarbui ten en omheen. De onderste afbeelding is een meer moder ne letter en leent zich voor decoratieve versiering, bijvoor beeld voor in de winkeletala ges of om heel groot te teke nen en schilderen op bordkar ton en dan aan het straatbal- con 'van jullie huis te hangen, of, als er geen balcon is, aan de vensterbank vast te maken en zo uit te hangen. Felle kleu ren gebruiken is aan te raden, want vanuit de verte moet dit goed spreken. Dat is dan weer' eens iets anders dan de vlag uitsteken en het is bovendien iets wat je zelf hebt gemaakt en daar heb je dubbel plezier van. Nee, geen leeu wen-hoek, maar dit is de naam van een bekend natuuronderzoe ker, die van 1632 tot 1723 leefde. 26 Augustus is het 225 jaar geleden, dat Anthonius van Leeuwen hoek te Delft op zijn negentigste jaar is overle den. Het onder zoeken van alles was zijn grootste liefde. Op jeugdige leeftijd zond zijn moeder hem naar een koopman te Amsterdam om bij deze de han del in manufac turen te leren, bij wie hij echter op zijn zestiende jaar boekhouder ,en kassier werd. Na een vijftal ja ren keerde hij naar Delft terug om zich geheel aan zijn gelief koosde studie, de ontleedkunde en microscopie (het waarnemen van zeer kleine voorwerpen), te wijden. Later nam hij de betrekking aan van „kamer bewaarder van de Schepenen van Delft", welke betrekking hij negen en dertig jaren lang vervulde, zó evenwel, dat hij het grootste gedeelte van zijn tijd voor zijn studie overhield. Ontdekte leven in een waterdruppel Een schitterende verzameling vorstenkronen Antony van Leeuwenhoek Zelf maakte hij lenzen voor microscopen, dat zijn instru menten, dienende tot zeer sterke vergroting. Men ziet daardoor het kleine, ook voor het oog onzichtbare. Hij legde gaarne insecten onder zijn microscopen. En zag dingen, waarvan vóór hem niemand zelfs had vermoed, dat ze be stonden. Leeuwenhoek deed met zijn bevindingen de weten schappelijke wereld verbaasd staan, vooral toen hij in een enkele druppel water een on telbare menigte van de klein ste wezens en van de meest verschillende vorm ontdekte, die zich met een ongelofelijke snelheid en levendigheid door elkaar bewogen. Ook de ont dekking van de bloedlichaamp jes is vooral aan hem te danken. Leeuwenhoek genoot aller achting. Maar ondanks alles bleef hij de eenvoudige, bescheiden ge leerde, die hij altijd was ge weest. Dat hij een godvruch tig man was. blijkt uit zijn brieven, waarin hij schrijft over het ontstaan van de on eindig kleine diertjes: „O diepte der wijsheid, hoe on doorgrondelijk zijn Uw wer ken; zullen er nu nog mensen worden gevonden, die zeggen, dat er geen God is?" Het spreekt vanzelf, dat er na de onderzoekingen van Leeuwen hoek grote verbetering kwam aan de constructie van de microscoop. (Slot) Nog een ogenblik stonden we stil en staarden over de rots massa's. Toen trof plots een geluid ons oor. „Dat is een beer!" zei de houthakker dadelijk. „Ik wist dat ook al; ik had daarom mijn geweer al in de aanslag." „Voorzichtig," waarschuwde ik m'n gezel. „Beren die verrast worden kunnen gevaarlijk zijn." Ik kon mijn avontuurlijke nieuwsgierigheid niet bedwin gen. even een blik te slaan in het hol, waaruit het berenge luid nu opnieuw tot ons door drong. Voorzichtig, op alles voorbereid, betrad ik het hol. Van verbazing stond ik enkele minuten als aan de grond ge nageld en sprakeloos. Op nog geen tien passen af stand stond een grote, bruine beer en vlak er voor, in een kuiltje van zand, lag het kind. Het lachte en knipperde met de oogjes tegen het licht, dat door een spleet boven in de rots naar binnen viel. Een golf van verrassing, vreugde en ont roering ging door mijn lichaam. Ik kwam tot bezinning door een stem achter mij: „Wat is er, don Pedro. Waar om staat u daar zo vreemd stil?" Toen keerde ik me om en riep fluisterend terug: „Het kind ligt hier!" Onmiddellijk was de man naast me. Hij stootte een vreug deschreeuw uit toen hij zijn lieveling ontdekte. Die schreeuw werd door een kwaad gebrom van de beer beantwoord en toen de man een paar stapjes vooruit deed om zijn kind te grijpen, nam de beer zo'n aan vallende houding aan, dat het levensgevaarlijk was nog dich ter te naderen. We traden ach teruit en zagen met ontroe ring, hoe de beer zacht klagend het lachende kind heel voor zichtig aaide. Wat moesten we doen? „Niet schieten!" fluisterde de houthakker. „Ik ga mijn vrouw halen. Wilt u hier wachten?" Ik knikte en da man vertrok. Ik zou de beer goed in het oog houden. Mocht er gevaar voor het kind dreigen, dan zou ik de beer zeker doden. Maar er was niet het minste gevaar. De beer had zich naast het ke reltje neergelegd en scheen niet genoeg te krijgen van het aanschouwen en voorzichtig aaien van het ventje. Plots schrok ik op van een geluid achter me. De houthakker en zijn vrouw waren'er. De vrouw SU Op nog geen tien passen afstand stond een grote, bruine beer en vlak er voor, in een kuiltje van zand, lag het kind duwde me zacht op zij. „Wat gaat u doen?" vroeg ik. „Het kind halen" klonk het beslist. Ik durfde haar niet tegenhou den. De vrouw was het kind ge naderd. De beer lag er ach tergromde zacht.... raakte heel even nog met zijn poot het speelgoed voor hem aan toen nam de vrouw haar schat opDe beer bleef onbeweeg lijk liggen, de kop omhoog twee grote ogen gericht op het kind, dat in de armen van de vrouw het hol werd uitgevoerd. Het kind was gered. En ter wijl de moeder het met kussen overdekte, klonk vanuit het hol het zacht gejank van de beer. Zonder een woord te spreken trokken we nu met z'n vieren terug naar het huisje. We waren allen diep onder de indruk van dit mooie avontuur. 25 Augustus 1270 stierf Lo dewijk IX, Koning van Frank rijk. 27 jaar later werd hij hei lig verklaard. Nooit heeft Frankrijk zo'n koning terug gehad. De ge schiedenis erkent hem als een uitstekend vorst. Hij was dap per in de strijd; een geziene gast bij vele feesten, maar ook een man van grote boete en versterving. Toen hij twintig jaar geregeerd had. werd hij zwaar ziek. Lodewijk bad om beterschap en beloofde, indien hij herstelde, een kruistocht naar het H. Land te onderne men. Lodewijk genas. Aan het hoofd van een geweldig leger trok hij naar Klein-Azië en behaalde daar een schitterende overwinning. Maar de pest ziekte brak in zijn kamp uit en beroofde hem van zoveel strijders, dat hij in een vol gende ontmoeting overwonnen en gevangen genomen werd. Tegen een hoog losgeld her kreeg hij met de rest van z'n leger de vrijheid en kon hij naar Frankrijk terugkeren. Enige jaren later ondernam hij een tweede kruistocht. Maar op de Noordkust van Afrika werd hij door de pestziekte aangetast en stierf daar aan die ziekte. Zijn lichaam rust nog steeds Een vliegje, 60 maal vergroot door p. - een „vliegenglas", als de Leidse in de kerK van bt' Dems, een geleerde gebruikte voorstad van Parijs. Tsjechoslowakije, dat Donderdag de twee enkelspelen tegen Australië heeft verloren, won gisteren in de Daviscup- ontmoeting te Boston het dubbelspel, zodat Australië thans in de interzone fi nale met 2—1 leidt. Vandaag zijn de twee resterende singles gespeeld. De winnaar van deze'ronde krijgt tenslotte de Verenigde Staten als tegenstander. Voor het eerst na tien jaar zal in ons land een internationaal officieel con cours hippique (C.H.I.O.) worden ge houden en wel van 25 September op het terrein van de Rotterdamse manege aan de Kralingseweg. AARDIJK R'dam—N. Y. p. 21 Scilly. ALBIREO B. Air.—R'dam 21 te Santos. ALDERAMIN 19 terug te Khorramshar. BALI N. Y.—Batavia p. 21 Kreta. BOEDOEK R'dam—Balikp. p. 21 Dover. CELEBES p. 21 Kp. Guardaful n. Batavia. CERONIA 21 v. Las Piedras te Berri. CLAVELLA p. 21 Ouessant 23 te Heysham. CLEODORA 22 v. R'dam te Aruba verw. CONGOSTR. 21 v. Duala te Pte. Noire. DELFT A'dam—Chili 20 te Buenavent. ENA n. Shanghai 18 te Tarakan. ERINNA 20 v. Singapore te Pladjoe. GADILA n. B. Aires 20 te Curasao. HECUBA 21 v. Curasao te Maracaibo. KERTOSONO Batavia—R'dam p. 21 j.issab. LARENBERG p. 21 Finisterre n. Melilla. LOPPERSUM p. 21 Dungeness 22 te Antw. MAC OMA 20 te Rouen weer n. Curasao. MARPESSA n. Havre 18 te Tampico. MIRZA 20 v. Miri te Pladjoe. NW. AMST. N. Y.—R'dam p. 21 Dungeness. NIGERSTR. 21 v. Bordeaux n. Dakar. OEMAR n. Astr. 21 te Manzanilla. ORPHEUS 20 v. San Feliu te Barcelona. OVULA 19 v. Poeloe Samboe te Miri. PARA 21 V. Port Gentel n. Lobito. PARKHAVEN p. 21 Wight. Z:-Am.—R'dam. PAULA 19 v. Singapore te Telok Anson. PERNA 24 v. Curasao te Pauillac vel v. RAKI 21 v. New York te Batavia. REMPANG A'dam—Batavia p. 21 Dover. RIJNKERK R'dam—Sydney 29 te Adelaide. SAROENA 21 v. Pladjoe te Singapore. SIBAJAK p. 21 Kp. Guardafui n. Java. SOEKALANTING 21 te Manzanilla. SOEKALILA n. Austr. 21 te Manzanilla. ST. HAARLEM 21 v. Saffi te Vlaardingen. STENTOR p. 21 Finisterre n. Algiers. STUYVESANT 21 te Port of Spain. SVOLDER A'dam—W.-Indië p. 21 Dungen. TERNATE R'damJava 19 te Singapore. VULCANUS A'damGenua p. 20 Gibralt. WATERMAN Batavia—R'dam 21 te Aden. WILL. RUYS R'damBatavia p. 21 Gibralt. Anaconda Copper Bethlehem Steel Chrysler Corp. General Electric General Motors Hudson Motors Kennecott Copper Montgomery Ward North American C Radio Corp. Republic. Steel Shell Union Oil Southern Pacific Southern Railway Tidewater U.S. Steel ex dividend 20/8 19 '8 37% 36% 36% 36% 60% 59% 40 39% 64% 63% 17% 17% 59% 57 54% 54% 16 16% 12% 12% 29% 29% 40 40% 61 56% 45% 44% 27% 27% 78% 77% ZATERDAG HILVERSUM I, 301 m.: 18.00 gram., 18.15 journalistiek weekoverz., 18.30 strijdkr.. 19.00 nieuws, 19.15 gram., 19.30 chansons. 19.45 uitz. voor Nederl. in Duitsl., 20.00 nieuws, 20.05 gram., 20.20 Lichtbaken, 20.50 kerkconc. uit Keulen. 21.25 gram.. 22.00 Ork. zonder Naam, 22.37 actualiteiten, 22.45 avondgebed, 23.00 nieuws, 23.20 Beethoven. HILVERSUM II, 415 m.: 18.00 nieuws, 1815 trio. 18.45 volksliedjes. 19.00 artis tieke staalkaart, 19.30 cursussen VPRO. 20.00 nieuws, 20.05 dingen van de dag, 2015 Omroepkoor en -orkest. 21.15 le zing. 21.30 Vindobona Schrammel'n. 22.00 luisterspel. 22.35 pianoduo, 23.00 nieuws, 23.15 gram. ZONDAG HILVERSUM I. 301 m.: 8.00 Hoogmis uit de Keulse Dom. 9.30 nieuws en wa- terst.. 9.45 koor, 10.00 kerkdienst, 11.30 gram.. 12.15 Apologie. 12.35 lunchconc.. 12.55 zonnewijzer, 1300 nieuws. 13.20 lunchconc., 13.40 Spineuza. 14.00 cabaret. 14 40 muziekcorps, 15.00 Haydn en Bach, 15.22 lezing, 16.10 sport, 16.25 Vespers, 17.00 studiodienst, 18.30 strijdkr., 19.00 psalmen, 19.15 lezing. 19.30 nieuws en weeroverz., 19.45 gram., 19.50 Boeckhuys. 20.05 piano. 20.12 orkest en kwartet, 20.45 Beethovenconeert. 21.40 luisterspel, 22.02 septet, 22.37 actualiteiten, 22.45 avond gebed. 23.00 nieuws, 23.15 symph.conc. HILVERSUM II. 415 m.: 8.00 nieuws, 815 strijdl., 8.18 gram.. 8.30 lezing. 8.40 Jan Corduwener, 9.12 postduiven, 9.15 verzoekpr., 9.45 lezing. 10.00 trio. 10.30 voordr.. 10.50 orgel. 11.05 Omroepork., 12.00 band, 12.30 koor. 12.40 piano. 13.00 nieuws. 13.20 Zigeunerork., 13.50 sport. 14.00 gram., 14.05 boekbespr., 14.30 ka- merork., 15.45 film. 16.00 John Renova, 16.30 sport. 17.00 harmonie, 17.15 koor. 17.30 accordeon, 17.45 sport. 18.00 nieuws, 18.15 sport, 18.30 reportage Wereldraad der kerken, 20.00 nieuws. 20.05 actuali teiten. 20.15 walsen, 20.45 luisterspel, 21.15 opera, 22.20 reportage. 22.50 gram., 23.00 nieuws, 23.15 Liszt. MAANDAG HILVERSUM I. 301 m.: 7.00 nieuws. 7.15 gymn.. 7.30 gram., 7.45 woord voor de dag. 8.00 nieuws. 8.15 gram., 9.00 piano. 9.15 ziekenbezoek, 9.30 gram., 10.15 Schubert, 10.30 morgendienst, 11.00 Respighi, 11.20 voordr., 11.40 zangrecital. 12.00 reportage. 12.30 weeroverz.. 12.33 koor. 13.00 nieuws, 13.15 orgel, 14.00 ver telling. 14.30 opera. 15.30 koor, 16.00 Bij bel, 16.45 Ravel. 17.00 kleuters, 17.15 pianorecital, 17.45 lezing. HILVERSUM n. 415 m.: 7.00 nieuws. 7.15 gram., 8.00 nieuws, 8.15 strijdl.. 8.18 gram 9 00 Glazounow. 9.30 waterst.. 9.35 Janacek. 10.00 morgenwijding. 10.20 gram., 10.30 vrouw. 10.45 ziekenpr., 11.20 pianorecital, 1L40 causerie, 12.00 sextet. 12.30 weerpr., 12.33 sport. 12.38 Kilima Hawaiians. 13.00 nieuws. 13.15 kalender. 13.20 Vaudeville-ork., 14.00 Beethoven. 14.30 lezing, 14.45 opera. 15.25 luisterspel 16.47 musette, 17.00 jeugd, 17.30 repor tage. I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 5