Het fort
STALIN sprak urenlang
met het Westen
Conferentie te Moskou toch
weer verlengd
bW
GRONINGEN WIL DE WERELD, DEVIEZEN
EN ZAKEN IN HET GROOT
Koninklijke rijtoeren door
centrum van Amsterdam
v
Jongeren van Haarlem
en omgeving treden aan
Jeugdspel op Grote Markt
Nieuw wetsontwerp
Wederopbouw
Het weer
Het exposeert zijn landbouw
zijn nijverheid
zijn handel en
Routes van zes en
elf kilometer
ONTWERP INTERIM-REGERING
ONTMOET VEEL CRITIEK
Te beperkte bevoegdheden?
Amsterdam is
afgeladen
Dr. Van Mook hersteld
Tot hoofd en hart
Afgezanten wachten op
nieuwe instructies
GEEN GEMEENTERAADS
VERKIEZINGEN
EEN FORS LAND MET
VAART EN RUIMTE
Critiek op
rijksbemiddelaars
„Laat me dan maar in
de gang dapen
PjNSDAC 24 AUGUSTUS 1948
72ste JAARGANG No. 24239
V.
Jubilumsigaretten
Decentralisatie van
bevoegdheden
AMERICAN SECTOR
SECTOR
in Sovjet-Duitsland
Nieuwe Hongaarse gezant
Op September
küJXV°brdetfknWO°rdiSerS z'ln niet ver"
Tocht naar het Stadion
College werkt traag
Malaria-instituut geschenk
van Indië
**EAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
w*foon: Redactie 21544; Advertentie* 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
11.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
Directeur: 3. 3. W. BoerHater.
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 38 cent* per mHRmeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroeper* 16 cent* per m.m.-hoogte.
De administrate behoudt zich het recht voor
advertenUBn eventueel zonder opgave van
Erg veel indruk schijnt een bericht
als wij gisteren publiceerden over
een treinaanslag op Java niet
«teer op ons volk te maken. Men is
de loop der laatste jaren aan zó
veel gewend geraakt uit Indonesië,
dat velen er nauwelijks nog enige
aandacht aan besteden. Het recente
dpiumschandaal, waarbij de hoogste
instanties uit de republiek van Djocja
betrokken waren, gaat rustig de doof
pot in. Onze regering zwijgt verder,
aet er vooral geen reden in de
Onderhandelingen met de republiek
verbreken en ook de internationale
Gereld doet of haar neus bloedt.
Pecunia non olet, „geld stinkt niet",
j* een gezegde, dat in het interna
tionale leven nog steeds dagelijks in
de practijk wordt beoefend. Tenslotte,
b'et waar, moet Soekarno zijn myste-
tieuze verbindingen met Moskou en
*Ün mannetjes in New York en elders
op de aardbol toch èrgens van beta-
ten! Er bestaan wel commissies- van
de U.N.O., welke zich speciaal met de
bestrijding van de opiumhandel be-
*'g houden het was in het verleden
ynjwel de enige commissie van de
Volkenbond, die iets bereikt had,
tdaar de republiek nu eens flink aan
pakken om haar misdadige actie,
daarvoor is het politiek getij momen
teel niet geschikt. De Commissie voor
poede Diensten kan beter met Soe
karno en zijn communistische vrien
den de derde verjaardag van de Re-
Publiek gaan vierenEn graaf
fiernadotte, van wie men toch moet
Oannemen, dat hij iets van de inter
nationale verhoudingen afweet, vraagt
'n een telegram aan de republiek, ge
dresseerd aan de „regering van In
donesië", of deze hem niet aan rijst
suiker kan helpen ten behoeve van
Arabische en Joodse vluchtelingen,
juiste adresseringen schijnen ook in
bet internationale politieke verkeer
dogal moeilijk! -
Intussen moet men vooral niet me
lon, zoals sommigen In een onbegrij
pelijke naïeveteit blijken te doen, dat
dians na de aanvaarding van de
Grondwetswijziging door de Tweede
Earner, welke, zij het uiterst vagelijk,
de weg baant voor een nieuwe rechts-
°rde met Indonesië, in snel tempo de
Verhoudingen zullen verbeteren.
Dit nieuwe kabinet schijnt met
*Poed thans de bestaande voorlopige
*ederale regering te willen vervan
gen door een interim-regering, welke
dt het federale deel het hoogste gezag
*°u uitoefenen. Een ontwerp van wet
instelling van een dergelijke re-
Gering is dezer dagen reeds te Ban
doeng aangeboden. Uit de eerste re
gies blijkt evenwel, dat de Indone
siërs er heel wat wijzigingen in wen-
®eu te zien aangebracht. Maar buiten
federale deel staat de republiek
an Djocja en het is zeer onwaar-
dat zij zich tot samenwer
king bereid zal tonen. Trouwens, in
dien zij zich er bij zou aansluiten, dan
kou spoedig blijken, dat de republi
keinse vos wel zijn haren, maar niet
Jijn streken zou hebben verloren. In
beide gevallen zal onze regering in
warnet van moeilijkheden gera
ken, die, naarmate de datum van 1
Januari 1949 nadert, groter zullen
gorden. Hoe weifelachtiger het op-
?bden der regering intussen, hoe gro-
de moeilijkheden en hoe brutaler
j republiek zich, telkens haar inter
zonale relaties uitspelend, zal to-
..Indien onze vrijheid wordt aan
bevallen," aldus zei Soekarno enkele
Jagen geleden tijdens de herdenking
Z de derde verjaardag der repu
bliek, „zullen wij met ons leven en
Jbet alle middelen, met guerilla-oor-
Jbg, politiek van de verschroeide aar-
Z sabotage, boycotts en stakingen
°hze vrijheid verdedigen." In Moskou
*al hij zeker een dankbare bondge
noot vinden. Zelf noemde Soekarno
republiek een fort. „Wij zitten
Jb het fort en u (de Indonesiërs bui-
fbti de republiek) bevindt u daarbui-
bn, doch indien wij binnen het fort
bbisingeld zijn, moet u buiten het fort
ÏVr deel van de strijd intensiveren.
°or het .hele Indonesische volk be-
Zat er slechts één doel: onafhan-
elijkheid op 1 Januari 1949."
Wij vrezen, dat, als dat fort van
r°ekarno, dat communistisch bolwerk
!n Indonesië, niet bijtijds wordt ge-
rluideerd, over enkele maanden met
bloedige duidelijkheid zal blijken, wat
?b republiek precies onder onafhan-
blijkheid verstaat.
konderdag 26 Augustus komen er si-
Jbketten in de handel, verpakt in Oran-
®Papier met aan de onderkant een
G°üd-rood-wit-blauwe strook. De op-
.dk is een gouden kroon omgeven
j°°r een lauwertak, waaronder in witte
Hers het woord „Jubilé". Aan de
^phterkant zal vermeld worden: „Spe-
jdl vervaardigd ter gelegenheid van
gouden regeringsjubileum van H M
6 Koningin."
Maandagavond laat hebben de afge
vaardigden der Westelijke grote mogend
heden voor de tweede maal tijdens de
besprekingen in Moskou een onderhoud
gehad met Stalin zelf. De gezanten re
den ieder in hun eigen auto naar het
KremI, waar zij om 9 uur arriveerden.
Zij betraden het gebouw via de Boro-
vitsky-poort en ontmoetten elkaar in de
anti-chambre van Molotov, vanwaar zij
zich enige ogenblikken later naar de
grote conferentiekamer van het minis
terie van Buitenlandse Zaken begaven,
waar Stalin zich bij hen voegde. De
besprekingen duurden tot 's nachts 1 uur
40.
Inmiddels schijnt deze langste tot, nu
toe gehouden conferentie nog niet de
laatste geweest te zijn. Na afloop ver
klaarde de Amerikaanse ambassadeur
Bedell Smith, dat er nog meer bijeen
komsten zouden plaatsvinden. Over
het verloop der besprekingen weiger
den de gezanten ook nu weer iets
mede te delen. Bedell Smith zeide
slechts zeer vermoeid te zijn.
Het gezicht van Frank Roberts, Bevins
speciale afgezant, drukte onmiskenbaar
teleurstelling uit over het feit, dat er
nog geen beslissing was bereikt. Hij had
gehoopt deze week nog naar Londen te
kunnen terugkeren.
Bedell Smith vertelde de journalisten
nog, dat de conferentie enige tijd onder
broken was en dat Stalin in de pauze
thee met gebak had laten serveren.
Na afloop der besprekingen begaven
de Westelijke afgezanten zich naar de
Amerikaanse ambassade, waar zij nog
enige tijd confereerden.
Men verwacht, dat de gezanten thans
moeten wachten op nieuwe instructies
van hun regeringen. Voor het einde van
de week verwacht men dan een nieuwe
ontmoeting met Molotov, waarbij Stalin
misschien weer aanwezig zal zijn.
Het feit, dat de conferentie nog niet
geëindigd is,, werd in Westerse kringen
te Moskou met grote tevredenheid be
groet. Opnieuw overheerst het gevoel,
dat het in de komende dagen nog mo
gelijk zal zijn tot beslissende resultaten
te komen.
In een brief aan de Amerikaanse dag
bladcorrespondenten in Moskou heeft
Bedell Smith medegedeeld, dat hij ver
wachtte, dat na afloop der besprekin
gen gelijktijdig in de vier hoofdsteden
een communiqué zou worden uitgege
ven. Smith merkte op zeer nauwkeuri
ge instructies te hebben en niet dan na
machtiging van Washington een verkla
ring te kunnen afleggen.
Naar Reuters diplomatieke correspon
dent in welingelichte kringen te Londen
verneemt, vormde de geldkwestie te
Berlijn het moeilijke punt bij de be
spreking van Maandagavond. Men is
van mening, dat onenigheid op dit punt
de fundamentele oorzaak zou zijn van
een eventueel falen der pogingen van
de Westerse mogendheden om een basis
te scheppen voor verdere viermogend-
heden-besprekingen over Duitsland.
In Juni j.l. hebben de Westerse mo
gendheden zich bereid verklaard de
Sovjet-mark als enig- betaalmiddel in
Berlijn te erkennen, mits dit onder con
trole zou staan van de vier mogendhe
den. De Sovjets wezen deze voorwaarde
echter van de hand en stonden er op,
dat de gelduitgifte alleen onder hun
controle zou staan. Volgens Westerse
waarnemers zouden de Sovjets zich op
dit standpunt gesteld hebben, wijl zij
meenden, dat uitsluiting van de Wester
se mogendheden van de Berlijnse geld-
regeling de eerste wezenlijke stap zou
betekenen naar hun algehele uitsluiting
uit Berlijn.
(Eigen berichtgeving)
B(j het ministerie van Wederopbouw
en Volkshuisvesting is in voorbereiding
'n ontwerp van wet op de wederopbouw
en de bevordering van de bouwnijverheid.
Deze wet zal staan in het teken van de
centralisatie van de bevoegdheden, wel
ke tot dusver door het College van Alge
mene commissarissen voor de Wederop
bouw worden uitgeoefend.
De gemeenten zullen de bevoegdheid
krijgen een wederopbouwplan vast te
stellen en in het algemeen belast wor
den met de goedkeuring van bouwwer
ken. Tevens zal aan de gemeenten wor
den toevertrouwd de voorbereiding van
de onteigening in het belang van de
wederopbouw.
Teneinde deze door de minister ge
wenste decentralisatie zo snel mogelijk
te verwezenlijken, zullen de boven
genoemde bevoegdheden reeds thans
door het College van Algemene Com
missarissen aan de gemeenten worden
gedelegeerd. De plaatselijke en streek-'
bureaux voor de Wederopbouw zullen
dan worden geliquideerd en hun taak
zal grotendeels door de gemeenten
worden overgenomen.
In overleg met het ministerie van Fi
nanciën wordt een regeling ontworpen
volgens welke de gemeenten financieel
zal worden tegemoet gekomen in de
meerdere uitgaven welke voor hen uit
deze delegatie voortvloeien.
3
IjiiÉiifeiilÉÉËiMililiÉMH
Verwachting tot Woensdagavond:
In het Noorden van het land matige,
langs de Waddeneilanden aanvanke
lijk nog krachtige wind tussen West
en Noord. Wisselende bewolking met
enkele plaatselijke buien. Vrij koel
weer.
In het Zuiden van het land: meest
zwakke wind hoofdzakelijk uit Wes
telijke richtingen. Wisselende bewol
king, maar bijna overal droog weer,
doch plaatselijk ochtendmist. Onge
veer dezelfde temperatuur als van
daag.
Zon: 5.39—19.44. Maan: 21.34—11.46.
Het officiële Russische nieuwsbureau
meldt, dat maarschalk Sokolofsky, de Rus
sische opperbevelhebber in Duitsland, be
sloten heeft dat de gemeenteraadsverkie-
zingen in de Sovjet-zone, die in October
zouden worden gehouden, dit jaar niet zul
len doorgaan.
Deze verkiezingen zullen thans gelijktij
dig worden gehouden met de landdagver
kiezingen, op een nog niet vastgestelde da
tum in de herfst van 1949. Dit besluit was
genomen „omdat verschillende democrati
sche organisaties in de Sovjet-zone om een
uitstel hadden verzocht daar zij niet ge
noeg tijd hadden gehad zich op de verkie
zingen voor te bereiden."
Vrijdagavond is in Den Haag aange
komen de nieuw benoemde Hongaarse
gezant, dr. György Bölöni.
(Van een onzer speciale verslaggevers)
Morgen opent Groningen de kolossale
toegangspoort van zijn expositie, die de
vorm heeft van een enorme A en stelt
de beste producten van zijn landbouw,
handel, nijverheid en verkeer in het
Stadspark ten toon in hallen en tenten.
En bijna als om te controleren of dat
wel waar is, of inderdaad Groningen
hier wel de beste producten van zijn
landbouw, zijn handel en zijn nijver
heid exposeert, zijn wij onlangs twee
dagen door Groningen getrokken, van
Zoutkamp tot Delfzijl. En geleerd door
de ervaringen van die tocht mogen we
zeggen: ga maar zien, wat daar staat is
echt. Van Groningse hand en Groningse
bodem. En wat Groningen doet wordt
fors gedaan.
Want het is inderdaad een immens
land, dit Groningen. Groot en breed,
met kloeke bedrijven, de oogst nu rijp
te velde en met een industrie, die over
de eigen provinciegrenzen heen niet de wilden: de wereld, deviezen en zaken
rest van het vaderland, maar hetavon- in 't groot.
Natuurlijk, dat heeft voor het land
en zijn bewoners ook zijn nadelen ge-
oogsttijd levert voor hem de nieu
we lyriek van slaande, ratelende,
schuddende en daverende machines.
Groningens landbouw is grote land
bouw en zonder die landbouw geen in
dustrie. Dat is in het Noorden een wet.
De een leeft van de ander en samen
varen ze wel. En dat is het, wat ge op
de Groninger tentoonstelling ook kunt
komen schouwen, die samenhang van
alle dingen. Hoe de landbouw hier
grijpt in de industrie en de industrie
Op de Potsdamer Platz in het centrum 'van Berlijn komen de Russische,
de Britse en de Amerikaanse sector samen. Dit is het hart van de Berlijnse
zwarte handel. Herhaaldelijk doen de Russen hier overvallen op de talloze
scharrelaars in Oost- en West-marken en schaarse artikelen.
De eerste rijtoer van H. M. Ko
ningin Juliana door Amsterdam zal
op Zaterdagmiddag 4 September om
vier uur aanvangen.
Aan de witte calèche, waarin de nieuwe
vorstin gezeten zal zijn, zal een sociable
voorafgaan, waarin de kamerheren jhr.
F. J. E. van Lennep en jhr. mr. E. W.
Röell gezeten zijn.
Achter het koninklijke rijtuig rijden
landauers met het gevolg der Koningin.
Tijdens deze rit in draf zal Koningin
Juliana geëscorteerd worden door offi
cieren van voorheen bereden wapenen
in ceremonieel tenue en een erewacht
van Amsterdamse burgers in hofrok te
paard.
De route welke zich over een leng
te van 11 K.M. zal uitstrekken, is als
volgt: Dam, Damrak, Prins Hendrik
kade, Schippersgrachtje, Kadijksplein,
Kattenburgerplein, Kattenburger
gracht, Wittenburgergracht, Oosten-
burgergracht, Sarphatistraat, Frede-
riksplein, Weteringschans, Kleine-
Gartmanplantsoen, Leidseplein, Mar-
nixstraat, Willemstraat, Brouwers
gracht, Noordermarkt, Prinsengracht,
Westermarkt, Raadhuisstraat, N. Z.
Voorburgwal, Paleisstraat, Dam.
Om half zes is de rijtoer geëindigd.
De wandelrit in de middag van 6 Sep
tember in de gouden koets zal om drie
uur aanvangen. De volgorde van de stoet
is: een gala-coupe, de gouden koets en
volgberliners, waarin gezeten is het ge
volg der Koningin.
H. M. zal vergezeld worden door een
escorte van officieren in ceremonieel tenue
en een belangrijke escorte te voet van
vertegenwoordigers van leger, marine en
luchtmacht, o. m. marcheren ere-com-
pagniën met vaandel van de drie garde
regimenten, K.N.I.L. en mariniers, een ere-
compagnie matrozen en een ere-compagnie
luchtstrijdkrachten in de stoet.
Lang? de bijna 6 K.M. lange weg. welke
de stoet volgt, zal een ere-afzetting staan
opgesteld van onderdelen van de Kon.
Marine, de Kon. Landmacht en van de
luchtstrijdkrachten. Voorts zal langs de route
een aantal ere-fronten worden opgesteld,
waardoor ook de niet aan de afzetting
deelnemende onderdelen in de gelegenheid
worden gesteld zich te doen vertegen
woordigen.
De route is de volgende: Dam, Rokin,
Bedum en aardappelmeel
En dat is precies wat de
uit Foxhol.
Groningers
tuur en de wereld zocht. Want dit is
typisch. Groningen behoeft ruimte.
en Foxhol. Mijn hemel, zult u wellicht
zeggen, wat betekent dat helemaal, Be
dum en Foxhol? Twee vlekken op de
wereldbol. Jawel; maar waar op die
zelfde wereldbol Amsterdam en Rotter
dam misschien al vergeten zijn, daar
nog gebruikt men melkproducten
Daarvan staan de bewijzen in Bedum Daar is een tijd geweest, dat de
-oi--i ■«»::- igrote boeren, die Groningen beheersten,
koning waren op hun land en op hun
erf. Onbeperkt koning, met grote zaken
en vette beurzen. Een tijd. dat de land
arbeiders maar verduld weinig in tel
waren, en dat er in kleine kramankele
uit behuizingen 's avonds-harde woorden
vielen over de heren die rijk waren en
heersten en met geld en élan de wereld
veroverden. Toegegeven, die tijd is
voorbij. Geen boer is meer koning,
maar dat wil niet zeggen dat sommigen
het niet langer begeren. Dat wil niet
zeggen, dat nu alles botertje tot den
boöm is tussen boer en arbeider. Oh
neen, en wie dit niet geloven wil, hij
ga dat vragen in het Oldamt, waar ge
hofsteden vindt als forten en boeren
rijk als Marshall. Daar kraakt het zo nu
en dan nog wel eens en als wij, na twee
denfa'.r Aneta's speciale correspon-
j, Bandoeng verneemt, bestaat
de «*ets van het wetsontwerp op
sij s'uursvoorzieningen in Indone-
eetl ^durende de overgangstijd in:
riad rale regering, een kabinets
rad e®n federale raad en een fede-
Lg v°iksvertegenwoordiging.
?>t virale raad zou moeten bestaan
eSenwoordigers van de staat
jeden eenheden. Uit elk dier een-
iT'ksverteen vertegenwoordiger. De
k^aan penwoordiging zal moeten
*>??gste Ui 'en nünste twee en ten
K*© ben. \len vertegenwoordigers van
e?e v«ii°kken staatkundige eenheid.
■n da"
in de volksvertegenwoordi-
Iederale regering zou benoemd
aan hun deelstaat voor
worden door de federale raad. De fede
rale regering zou bestaan uit ten
minste vijf Indonesiërs, zoveel mogelijk
uit verschillende gebieden. De federale
regering is verantwoordelijk aan de
federale raad en de volksvertegenwoor
diging. De Kabinetsraad zou bestaan
uit de federale regering en het college
van secretarissen van staat. De beslui
ten van de federale regering worden
genomen in kabinetsraad. Op alle be
langrijke gebieden zoals op gebied van
voorzieningen betreffende de V. S. van
Indonesië en de Unie worden beslissin
gen genomen in overeenstemming met
de federale raad. Alle bevoegdheden
van de gouverneur-generaal zouden
worden overgedragen aan de federale
regering.
(Vervolg op pag. 3)
Boven: Een der grote
cardappelrncclfabT.ckcni
die Groningen telt. Het
is een enorme industrie,
waar de wonderlijkste
producten gemaakt wor
den. Rechts: Kunstmest
ligt in grote bergen opge
hoopt in de enorme silo,
die de hoofdstad van deze
provincie telt.
in de landbouw. Hoe uit die wisselwer-
hele dagen, in alle bescheidenheid eens king een ...welvarende streek als de
ook een stelling willen wagen, dan is veenkolomen kon wordeni Géboren,
dat deze: dat in dat mooie grote Gro- daaruit een enorme industrie als
ningen het probleem der landarbeiders van het aardappelenmeel groeide, e
toch zeker even urgent is als dat der industrie, die op het ogenblik al 191 fa-
eigengeërfde boeren, vechtend met brieken telt, die in een campagne 250.000
-• - ton aardappelen verwerkt, die alles uit
Lieftinck en de wangunst der tijden.
En verder, als ge wilt leren hoe
ver de mechanisatie in de land
bouw al om zich heeft heengegre-
pen, kom dan naar Groningen, waar
stad en ommelanden sinds jaar en
dag vechten om hegemonie en voor-,
rang. Hij gaat niet langer op klom
pen, de Groningse boer. Hij draagt
laarzen en de penetrante geur van
gier en mest legt het bij hem af te
gen die van olie en benzine. Hij is
bijkans monteur geworden. Hij
knoeit met sleutels en bougies, hij
glanst van vet en smeer en de
die ge u m de stad niet beter dromen
moogt, wijde boomsingels als kussens
voor de wind.
Dat is het land, dat in „Groningen
1948" in een enkel park is gecompri
meerd. Een breedademend welvarend
land, waarin alle waterwegen naar het
centrum leiden, waarin van ouds be-
IUIX ddiuauucicii vei j
de aardappelen tovert wat er ter we- klemde meiers wonen en dat van dag
*4' 1 1 -I i.-i Innnnin r\T\ «7 AO I IQ 7PP HIP
reld maar uit getoverd kan worden,
van tapioca tot plastic toe en die in één
jaar een omzet bereikt van 100 millioen
gulden.
Zulke dingen zijn 't, die de Groninger
u met trots wijst. Hij is een zakenman,
dunkt ons. Een. die meer oog heeft voor
de waarde van zijn akkers, dan voor
hun functie in het panorama waarvan
zij deel uitmaken. En toch is ook dat 'n
deel van Groningen: boomloze velden
en akkers met telkens rond de kapitale
hofsteden, waar de boer leeft in salons,
tot dag terrein wint op zee. De zee, die
Groningen als goed Hollands gewest
maakte en bepaalde.
Voordat men tracht meer te zijn, zij
men in de positie, die men bekleedt,
wat men moet zijn.
'ij I
It,
Muntplein. Vijzelstraat, Vijzelgracht,
Nieuwe Vijzelstraat, Weteringschans,
Kleine Gartmanplantsoen, Leidseplein,
Leidsebosje, Stadhouderskade, Overtoom,
Eerste Const. Huijgensstraat. Bilderdijk-
straat, De Clercqstraat, Rozengracht,
Raadhuisstraat, N. Z. Voorburgwal, Pa
leisstraat, Dam. De rit is om kwart over
vier geëindigd.
In de avond van dezelfde dag om kwart
over negen zal een stoet van auto's van
het Paleis naar het Olympisch Stadion
rijden. In de eerste auto zullen twee ka
merheren gezeten zijn; in de tweede auto
de Koningin en de Prins. In de volgende
auto's het gevolg.
Omstreeks half elf zal de stoet naar het
Paleis terugkeren.
In een communiqué van de hoofdafde
ling Sociale Zaken van de Stichting voor
de Landbouw wordt critiek geoefend op
de wijze van behandeling der collectieve
arbeidsovereenkomsten door bet college
van Rijksbemiddelaars. Deze „ernstige ont
stemming" vloeit voort uit de traagheid
waarmede bij het college aanhangig ge
maakte C.A.O.'s worden afgewerkt.
Van verschillende collectieve contracten
is sinds geruime tijd niets meer gehoord.
Ook zijn ernstige bezwaren gerezen tegen
de werkwijze van het college, dat verga
deringen voor betrokkenen bij overeen
komsten belegt zonder dat deze betrokke
nen voordien van de bezwaren van dit
college tegen de onderhavige ontwerp
overeenkomsten op de hoogte zijn..
Aangezien de hoofdafdeling Sociale
Zaken van de Stichting voor de Land
bouw het niet langer verantwoord acht
de bedrijfsgenoten onkundig te laten
van de tussen werkgevers en werkne
mers overeengekomen ontwerp-C.A.O.'s,
is opdracht gegeven deze terstond te
publiceren.
De bezwaren zullen ter kennis worden
gebracht van de minister van Sociale Za
ken, de Stichting van de Arbeid en van
het College van Rijksbemïddelaars zelve.
De hoofdafdeling Sociale Zaken voegt
hieraan toe, dat voorstellen en opmerkin
gen ten dienste van het mantelcontract in
de landbouw .voor het volgend jaar voor
15 October as. in haar bezit moeten zijn.
ook al zijn de contracten voor dit jaar
nog niet afgesloten.
ft
Het autobusverkeer tussen FuMa en
Erfurt, het ene in de Amerikaanse, het
andere in de Russische zone van Duits
land, zal volgens een bericht van de
„Frankfurter Rundschau" Vrijdag wor
den hervat. Het betreft hier volgens het
blad een plaatselijke regeling.
„Wij hebben zelfs bedden in de bad
kamers gezet", vertelde ons de vrien
delijke directrice van een van de klei
nere hotels in Amsterdam. „Wij zijn
tot aan de nok toe vol en iedere dag
komen wel een honderd a tweehonderd
mensen nog om logies".
Amsterdam is afgeladen. Duizenden
vreemdelingen uit alle delen van de wereld
overstromen onze stad. Zij. die met de kro
ningsfeesten hier willen zijn, beginnen nu
te komen, terwijl ook degenen, die deel
nemen aan het oecumenisch congres
1500 vreemdelingen in totaal hier onder
dak moeten hebben.
Het is te begrijpen, dat alle hotels en
pensions volgeboekt zijn. Overal zijn bed
den bijgezet, slaapplaatsen geïmproviseerd,
maar ondanks alle moeite, die hotelier*
en pensionhouders zich getroosten, komt
men er niet.
Haarlem, 't 'Gooi, zelfs Den Haag en
Utrecht delen mee in de algemene drukte.
In een hotel, waar wij ons licht opstaken,
vertelde men ons, dat er bij hen en
dat zal wel overal zijn tot 15 Septem
ber toe geen muis meer bij kan. Op twee
pensionkamers staan vier bedden. De tele
foon en de deurbel rinkelen de hele dag
door en steeds melden zich mensen, die,
moe van het sjouwen en zoeken, geen
slaapplaats kunnen vinden.
„I don't mind, Madam", zei een van
deze ongelukkigen, een Engelsman,
vandaag, „please, then let me sleep in
the corridor". (Het kan me niet sche
len, mevrouw, laat me dan maar in de
gang slapen!) En toen dat onmogelijk
kon worden toegestaan, is hij maar naar
Brussel gegaan.
En als er door afbestelling eens een ka
mer vrijkomt, is zij binnen vijf minuten
al weer weg.
Nederlanders schrijven aan hun buiten
landse kennissen: „Jullie kunt wel komen,
maar dan zal je in je auto moeten blijven
slapen, want hier is geen plaats meer over.
Ook de redactie van de courant, dig u
nu op het ogenblik leest, wordt met aan-
vragen overstelpt. Het spreekt vanzelf dat
wij deze mensen niet kunnen helpen. Over
al is het hetzelfde liedje. Waar wij ze ook
heen zouden sturen.
Wij vragen ons af hoe dit probleem op
gelost zal moeten worden.
Misschien zijn er onder de lezers in Am
sterdam en omgeving, die vreemdelingen
kunnen en willen herbergen. Laten zij zich
dan melden bij het kantoor van de Ver
eniging voor Vreemdelingen Verkeer op
het Rokin te Amsterdam of bij de politie.
Zij zouden er niet alleen onze buiten
landse gasten, maar ook de stad Amster
dam een grote dienst mee bewijzen.
Dr. Van Mook is in Buitenzorg
teruggekeerd van een korte rustkuur
te Tjipanas bij Bandoeng.
Hedenmorgen hebben dr. Van
Mook en de heer Neher enkele
leden van de jubileumdelegatie, die
naar Nederland vertrekken ber bij
woning van de jubileumfeesten, op
het vliegveld Kemajoran uitgeleide
gedaan.
Maandagavond heeft drs. A. Th. Boo-
gaard, fungerend secretaris van staat
voor sociale zaken, in zijn kwaliteit van
derde voorzitter van het centraal uit
voerend comité ter viering van het re
geringsjubileum van de Koningin in In
dië, be Batavia een radiotoespraak ge
houden. Drs. Boogaard zeide, dat het de
bedoeling is een nationaal huldeblijk
aan de Koningin aan te bieden ten bate
der volksgezondheid. Het centraal uit
voerend comité heeft thans gedacht een
malaria-instituut" in Indië op te rich
ten. Volgens deskundige raming zal het
malaria-instituut anderhalf millioen gul
den. kosten, „Dit bedrag gemak
kelijk worden opgebracht, in<*n slechts
ieder zijn steentje bijdraagt. Een kwart
procent van het maandsalaris van iedere
ambtenaar of particulier zal waarschijn
lijk al genoeg zijn", aldus drs. Boogaard.
De centrale burgerlijke ziekeninrich-
ting (C. B. Z.) te Batavia is door de
Nederlandse autoriteiten van de repu
blikeinse autoriteiten overgenomen. In
een officieel communiqué hierover wordt
onder meer gezegd, dat reeds in Sep
tember 1947 de regering besloten had
de C. B. Z. over te nemen, gelijk zulks
ook had plaatsgevonden met andere in
stituten en lichamen, welke tevoren on
der republikeinse leiding hadden ge
staan. Het communiqué zegt, dat het
herhaalde overleg om de overname te
doen geschieden geen resultaat had op
geleverd.
De Nederlandse regering heeft thans
met eigen hand deze maatregel doorge
voerd.
Jeugd van Nederland
wilt uw kracht bewijzen,
samen hand in hand
zal ons land herrijzen.'
Zo zal de jeugd van Haarleén, Heem
stede en Bloemendaal zingen, wanneer
zij Zaterdag 4 September aantreedt om
gezamenlijk haar bijdrage te leveren aan
de viering van het regeringsjubileum
van Koningin Wilhelmina en de inhul
diging van Koningin Juliana.
In het verband van de Districtsraad
Haarlem zullen de samenwerkende
jeugdorganisaties, waaronder van ka
tholieke zijde de gidsen, verkenners en
de leden van de Katholieke Jongeren
beweging, een groot feestspel brengen
onder het motto, dat de Koningin aan
de jeugd leerde in haar vijftig-jarige
regeringsperiode: trouw aan eigen be
ginsel, tezamen verantwoordelijk voor
het geheel.
Dit feestspel van de jeugd 4ieeft men
gesplitst in twee delen, een stadsspel en
een jeugdspel, die samen echter één ge
heel vormen.
Het eerste heeft men georganiseerd in
de vorm van een speurtocht door de
stad. Het is de bedoeling, dat de deel
nemers vanaf bepaalde startplaatsen ver
trekken en een tocht maken langs de
verschillende wegen, waar ook de vele
schoonheden van de stad te bewonderen
zijn. Hierbij dienen diverse prestaties
verricht te worden en iedereen krijgt
een zgn. spelboekje, dat hij of zij heeft
in te vullen.
Vele onderdelen van de achtergrond,
die gebruikt moet worden bij het jeugd
spel, dat in aansluiting hierop opgevoerd
zal worden, liggen op deze route ver
borgen en het is dan de taak van de
jeugd deze op te sporen. Zij nemen de
ze mee naar het eindpunt van al die
tochten, de Grote Markt, waar zij sa
men de achtergrond van het spel op
bouwen.
De startplaatsen zijn gelegen op het
Spaamhovenplein, Kleverpark, Hasse-
laersplein. Teylerplein, de Paviljoens
laan en de Kennemerweg in Bloemen
daal.
Bij duizenden zullen tenslotte de jon
geren de historische Markt opstromen,
waar hun op een fraai speelpodium, dat
voor het stadhuis zal worden opgesla
gen. een speciaal jeugdspel zal gegeven
worden.
Het spel is geschreven door Wim Po-
vel, terwijl de aesthetische verzorging
in handen is van Huib de Ru.
Men tekent hierbij aan: „Dit jeugdspel
is een spel voor de jeugd, niet voor vol
wassenen. Het wordt gespeeld door en
voor de in de jeugdorganisaties georga
niseerde jeugd. Er komen dingen in voor,
die alleen de jeugd aangaan. Er klinkt
een oproep om zich aaneen te sluiten,
waartegen enkelen zich verzetten met
bezwaren, die wellicht ieders bezwaren
ziin geweest. Het kost strijd ze te over
winnen. Want er is moed voor nodig
om te erkennen, dat ieder verantwoor
delijk is voor het geheel en dat een
ander ook het recht heeft van zijn be
ginsel te getuigen. Om deze moed strijdt
elke nieuwe generatie. Daarom is dit
spel voor de jeugd, die samen wil wer
ken en die iets groots wil bouwen."
Voorwaar, zware en misschien inge
wikkelde woorden, maar toch niet zó
ingewikkeld, of de jongeren begrijpen,
waarom het gaat. En dat zullen zij la
ten zien op die Zaterdagmiddag in Sep
tember, wanneer zij gezamenlijk staan
aangetreden op de Grote Markt!