umfrtr-è-H Hoofdstad des lands begroet de jubilerende Vorstin Ruiters golven over de Dam Imposante kroondraging Enthousiaste viering met talrijke attracties Andrei Zhdanov overleden Koninginnedag in Haarlem Zingende kinderen, zwevende ballon en blazende muzikanten Tot hoofd en hart Het weer Vanmiddag Kon. rijtoer door Jordaan en Oost Allegorische optocht het hoogtepunt KEUZEBON WORDT AFGESCHAFT ,,'t Friesche Schathuis" 't Adres voor mooi koperwerk was tot heden alleen Jansstraat 8, Telefoon 20141 Vanaf heden 1 September echfer ook Grote Markt 20 Woensdag 1 september 1948 56ste JAARGANG No. 19500 (Van een onzer speciale verslaggevers) Dii was een sprookje. En meer dan daf. Dii was de vervul ling van een droom, zoals gisteren, op de dag van Haar gouden jubileum Hare Majesfeif voortreed door de siraien Van de hoofdstad. Zij zal, neen, niet in de gouden koels, Maar in een open calèche, waarvan de zwarie lak en het rode fluweel glansden in de zon, die de hemel Haar deze dag moet hebben geschonken als dank voor Haar werk. En voor die koets draafden, vier appelschimmels en daar voor van iedere provincie vier landelijke ruiters en een Vijfde mei een vaan van hei wapen. En zo, in één golvend ■bewegen, trok hei van Dam naar Stadion, trok het door dit Stralende, feestende Amsterdam, trok hei tussen duizenden en duizenden. Want waar van Raadhuisstraat tot Stadion- Weg de stoei passeerde, daar was Amsterdam en heel Nederland ie hoop gelopen. De kroondraging Langzaam en siaiig rees de vlag omhoog langs de siok op de ioren van de Groie Kerk. Di± was hel sein, waarop mei de feeslelijkheden binnen Haarlems vesle een aanvang gemaakl kon worden. Hel was nog vroeg in de morgen en de man, die bij hel begin van deze gedenkwaardige dag, Koningin Wilhelmina's laaisie verjaardag als Nederlands vorsiin, hel feestelijk rood-wil-blauw op de hisiorische loren had gehesen, bemerkle dra dal de hemel een schone dag beloofde. De lucht was nog teer blauw en de zon wierp reeds haar eerste stralen over de slapende sfad. Slechts een zachte wind speelde mei hei vlaggedoek. v.<v>- *2. - v >r v*-irrr'""-in ;ïïi1 ^iimiïnéfwnffor Naar het A.N.P. verneemt, is door de minister van Landbonw, Visserij en Voedselvoorziening in principe besloten tot afschaf fing van de zogenaamde kenzebon voor brood- en bioemproducten over te gaan. De datum, waarop dit zal plaats vinden, is nog niet offi cieel vastgesteld, doch zal zeer spoedig worden bekendgemaakt. De opheffing zal tot gevolg hebben, dat biscuits, beschuit, gebak, koekjes, vermicelli, spaghetti en macaroni dus zonder bon verkrijgbaar zullen zijn. Het broodrantsoen wordt dan verhoogd tot 2000 gram per persoon per week. Het is aan huurauto's en taxi-onder nemingen te Amsterdam, Den Haag en Rotterdam toegestaan voor het maken van ritten ter bezichtiging van de feest verlichting ten hoogste f 6.per uur (f 1,50 per kwartier) in rekening te brengen. 't Huis met de Friese vlag (ingang Vishal) Let ook daar op de Friese vlag (Adv.) BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week, I 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. Directeur: 3. 3. W. Boerrioter. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miinmeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgav* vaa redenen te weigeren. DR00MT0CHT in zomerse calèche Werkelijk overweldigend was de aan blik van de mensenmenigte op de Dam tijdens de aubade, die duizenden kin deren, zangers en zangeressen onder leiding van Fred Roeske aan H. M. de Koningin brachten. O neen, het waren geen uitzinnig juichende Nederlanders, die daar ston den. Het waren mensen, die vijf jaren lang de- zwaarste last hadden gedragen an die nu, daar op de trottoirs van dat Zonovergoten Amsterdam, op een late middag in Augustus, de vervulling be leefden van een droom: zo een Koningin le mogen zien rijden in de vrijheid van Haar land. En ze keken, o. ze keken haar die golvend ronddraaiende stoet. 2e keken naar het strenge zwart der ruiters, naar hun witte bef, hun grijze broek en deN zacht fluwelen jockeypet. 2e keken naar het rood en. goud der majesteitelijke hofruiters en naar hun grijzende burgemeester, eenzaam in een °Pen koets. En dan, dan kwam die diepzwarte Calèche met het rode fluweel. Hare Ma jesteit, de Prinses, de Prins en die kleine Margriet in haar rose onschuld met een klein wuivend kinderhandje. En toen die calèche passeerde, daar waar wij stonden en waar de Stadionweg uitmondt in het Stadi onplein, toen was het merkwaardig stil. Kleine kinderen, die heel de morgen al met hun oranje sjerpen en vlaggen door de straten gelopen hadden, wuifden, sommigen klapten, doch de meesten zwegen. En zij moeten gedacht hebben aan wat er tijdens deze rondrit moet zijn om gegaan in die oude grijzende dame in Haar paarse statiegewaad. Hoe ook Haar de ontroering moet Jijn te machtig geworden, hoe zij Westelijk en met grote statie rondge reden moet hebben gedacht aan hen, "ie dit niet meer mochten beleven, Jan hen, die vielen, en aan hen, die op Ut ogenblik voor Haar en voor Haar Huis een harde plicht vervullen onder de laaiende tropenzon. Dit, deze gedachten en de onbewuste weemoed van het afscheid bepaalden gisteren de sfeer bij die droomtocht door het oude, overschone Amsterdam. Maar zij niet alleen. Ook de blijdschap dat wij dit feest nog móchten vieren, ook de wetenschap, dat op dit tijdstip in alle steden en dorpen, overal in het land, de fanfares schalden en de vlag gen op de torens en uit alle huizen stsksn^ En zo werd het een zegetocht. Een zegetocht voor Haar, die dat na vijftig zware jaren zo zeer verdiende, voor Haar dochter, voor Haar schoonzoon, fier in admiraalsuniform en voor Bea trix en Irene, die met haar gouvernante volgden in een aparte calèche. Achter hen, achter de koninklijke rij tuigen, volgden nog een groep Amster damse ruiters in hofrok, een zwierige groep met wit bepluimde steken en lich te, in goud gevatte degens. Zij trokken van de Dam naar het Stadion en van het Stadion naar de Dam. Zij trokken over Rozengracht, Willemsparkweg en Olympiaweg en toen ze weerkeerden, terug op de Dam, waar heel de middag duizenden en duizenden vertoefd had den, was de avond nabij. De zon was achter het paleis weg getrokken en alleen om de toren en de koninklijke standaard speelde nog haar licht. Zandauto's, die steeds de stoet waren vooruitgetrokken en die overal voor de paarden een fijn, dun laagje zand hadden gespreid, reden over de Dam. En toen plotseling, juist op het mo ment, dat de Paleisklok met zilveren slagen zes uur telde, draafden de rui ters weer van het Rokin af de Dam op. Hare Majesteit keerde terug. De ere wacht presenteerde het geweer, de kla roenen schalden en even, nauwelijks drie minuten, stond de ganse koninklijke familie tezamen op de trappen van het paleis. Toen juichte het op de Dam en tel kens en telkens weer, terwijl anderen riepen en zwaaiden, zetten verspreide groepen ons al-oude volkslied in, dat zingt van „Mijn schilt ende betrouwen, sijt Gij, o God, mijn Heer." Ondertussen defileerden op een korte, krachtige wenk van Hare Ma jesteit de ruiters, die haar begeleid den, nog eenmaal langs het paleis. De koninklijke familie verdween, was dit het einde? Een, twee minuten duur de de onzekerheid, doch toen zwaaiden op de eerste verdieping de deuren open en op het met oloemen omhangen bal kon verscheen andermaal de ganse ko ninklijke familie. Ja, nu ook de kleine Marijke op de arm van haar moeder. En met haar hulp zwaaide zij haar eerste begroetingen naar het volk, dat de ont roering van dit ogenblik beter begreep dan wij in woorden kunnen uitdrukken. Minutenlang duurde nu de ovatie. Minutenlang riep men, zwaaide, vees, en ach, het moge te overdreven in de oren klinken, maar dit was een geluk kig ogenblik in een gelukkig land. Dit familiefeest op die kleurrijke, over volle Dam. En het duurde, want toen de Konink lijke Familie zich weer had teruggetrok ken en de eerste schemer, schuchter nog, het paleis omvatte, ging hoog boven in de rechtervleugel nog een venster open en volgden twee kleine prinsesjes in blauwe jurken het schouwspel, dat toen komen ging. Dat was het slot van de kroondra ging. Het slot van een zes-en-half ki lometer Jange weg, die de 200 k.g. zware kroon, die in uet jubileumspel gebruikt was, maakte van Stadion naar Dam. Een plechtige tocht was dat geweest. Telkens hadden vijftig man dez® grote gouden kroon, versierd met glanzend, blanke parels, getorst en nog eens vijf tig anderen hadden de rood-fluwelen met een rand hermelijn afgezette kro ningsmantel gedragen. Steeds hadden de dragers gewisseld. Deputaties uit de geestelijkheid, dominee's, rabbijnen, Franciscanen eni Dominicanen hadden de kroon het Stadion uitgedragen. Verpleegsters hadden hem overgeno men en afwisselend hadden geleerden, soldaten, mariniers, kunstenaars, amb tenaren, luchtstrijdkrachten, arbeiders en mannen van de Koopvaardij hem verder gedragen. Iedere wisseling was gepaard gegaan met zang en telkens, bijna twee-en-half uur lang, hadden overal langs de weg weer een an dere, dan die, welke de Koninklijke stoet ging duizenden deze kroondra ging gadegeslagen. Nu naderde hij de Dam en hier werd hij getorst door mannen uit de illegaliteit. Van de Wes- termarkt af werd hij omgeven door een Koningin Wilhelmina, de jubilerende vorstin, en Prinses Juliana, die over enkele dagen, „in een moeilijke en in gewikkelde tijd", de taak van Haar moeder zal overnemen, op het balcon van het paleis. ere-escorte van B.S.-ers en langzaam stap-voor-stap naderde men het Dam- plantsoen, ons nationale bezit, waar voor het monument der gevallenen een glanzend wit geschilderde podium was opgericht. Hier werd de kroon neergelegd. Zes fanfares speelden het Wilhelmus. Op dit ogenblik was de sche mer zeer nabij. De paleisvensters waren donker geworden, maar toch nog vaag er van onderscheidde men de gestalten van de prinsesjes. Men vermoedde daar de Koningin Men vermoedde daar heel het Ko ninklijk gezin, op dit ogenblik, d?t de Kroon werd neergezet aan de voet van de mast, waaraan hoog en onbewogen Amsterdamse trotse stadsvlag in de avondlucht hing. En toen, toen die kroon daar was neergelegd om er zes dagen te blijven, toen trokken weer andere mannen van leger, marine en luchtmacht voorbij met de wapens van alle steden van ons land. Toen trokken als een Koninklijk vi sioen duizend landelijke ruiters voor bij. Duizend ruiters met duizend natio nale vlaggen. Duizend ruiters golvend over de Dam, die vol schoot met alle lichten van de avond. Duizend ruiters, die verdwenen over het Damrak, waar de kramen staan en waar heel de Here lange avond de massa's op en neer be wegen. Duizend ruiters, duizend dei nende golvende paardenruggen, die ons weer herinneren aan die feeste lijke rondrit van Hare Majesteit. De droomtocht in de zomerse calèche. Het Kon. Meteorologisch Instituut te De Bilt deelt mede dat de maximum temperatuur gisteren hoger was dan 25 graden. Dit was sedert 1942 niet meer op 31 Augustus gebeurd. Het aantal zo merse Koninginnedagen is daarmee ge groeid tot zeven. Geheel onverwacht heeft H.M. de Ko ningin besloten hedenmiddag om 5 uur een rijtoer door de hoofdstad te maken. Op deze tocht zal zij o.m. door de Jor daan, over de Eilanden en door een ge deelte van Amsterdam-Oost rijden. De route is als volgt: Dam, Mozes en Aaronstraat, N.Z. Voorburgwal, Spui, Singel (oneven zijde). Koningsplein, Leidsestraat, Leid- seplein, Leidsebosje, Nassaukade, Elauds- gracht, Hazenstraat, 2e Laurierdwars- straat, Rozengracht, le Bloemdwars- straat, 2e Leliedwarsstraat, Nieuwe Leliestraat, le Leliedwarsstraat, 2e Egelantiersdwarsstraat, 2e Tuindwars straat, 2e Anjelierdwarsstraat, Tichel straat, Lindengracht, 2e Goudsbloem dwarsstraat, Willemstraat, Binnen Oranjestraat, Haarlemmerdijk, Haar lemmerstraat, P.H. kade, Schippers- gracht, Kadijksplein, Kattenburgerplein, Kattenburgergracht, Wittenburgergracht, Oostenburgergracht, Zeeburgerkade, Mauritskade, Dapperstraat, Von Zesen straat, Pontanusstraat, le van Swinden- straat, Linnaeusstraat, Mauritskade, Alexanderplein, Sarphatistraat, Frede- riksplein, Utrechtsestraat, Rembrandt- plein, Reguiiersbreestraat, Muntplein, Rokin, Spui, Kalverstraat, Dam. Ongetwijfeld is het belangrijkste buitenlandse bericht van heden het plotseling overlijden van Zhdanov, door velen als de opvolger van Sta lin beschouwd. Voor bijzonderheden verwijzen wij naar pag. 5. ziekyereniging „Crescendo" de begelei dende muziek; gedurende het défilé voor het stadhuis en de afmars der kin deren zagen yve echter tevens tussen de rijen nog verscheidene andere corpsen er lustig op los blazen. In optocht trok de jeugd vervolgens in twee groepen naar de speeltuinen, waar variété-voorstellingen zouden wor den gegeven. Een gedeelte ging naar het speelveld aan de Schalkwijkerweg en een ander naar dat aan de Kleverlaan. En genoten, dat ze hebben. Clowns en acrobaten traden voor hen op, doch het Daar sloeg de klok het zevende uur. In verschillende wijken van de stad wer den de bewoners nu gewekt door een feestelijke reveille. Muziekcorpsen trok ken blazend en trommelend door, de stra ten en brachten de mensen in feeststem ming. Bazuinblaassters van de meisjes band N.P.G., district Haarlem, bliezen de dag in vanaf het stadhuis en maakten daarna een muzikale wandeling door de binnenstad. Om kwart vóór acht hesen padvindsters op plechtige wijze de feest- vlag op het Soendaplein in Haarlem- Noord. En toen werd het tijd voor de afmars der kinderen, die deel zouden nemen aan de aubade op de Grote Markt. Ge tooid met oranje, gekleed in oranje en zwaaiend met vlaggetjes trok de jeugd vanaf Teylerplein, Kleverlaan en andere stadsgedeelten naar de versierde Grote Markt, waar zij zouden zingen ter ere van de jarige Koningin. Burgemeester Cremers, wethouders, hoofdcommissaris J. Fontijne en andere autoriteiten had den plaatsgenomen op het bordes van het stadhuis in afwachting van de zang- hulde. Deze begon, toen ongeveer 6000 kinderen zich een plaatsje hadden ver overd en de heer L. J. van Mechelen gereed was om zijn dirigeerstok op te heffen. Duizenden kinderstemmen zongen daarna op ontroerende wijze de vader landse liederen, die ieder kent, maar die toch altijd weer indruk maken, vooral bij een dergelijke jeugdzanghulde. Na ieder lied volgde een hartelijk applaus, waar bij al de zangertjes tegelijk hun vlaggen boven hun hoofd hielden en keken of de burgemeester het wel mooi vond. Plech tig werd tot slot het Wilhelmus gezon gen. Tijdens de aubade speelde de mu- meeste plezier hadden ze toch wel bij het verorberen van de tractaties. Kajot- ters gaven in de gymnastiekzaal van de Broederscholen aan het Nagtzaamplein levende poppenkastvertoningen voor de kleuters van Haarlem-Oost. 's Morgens werd om tien uur in de Grote Kerk "een herdenkingsdienst ge houden. Hierna gaf de Haarlemse Poli- tiemuziekvereniging onder grote belang stelling een concert in de muziektent op de Grote Markt. Omstreeks half twaalf stroomden de Haarlemmers en hun gasten naar de Paviljoenslaan en De Dreef, waai de soldaten van het Haarlemse garni zoen een défilé zouden maken. Hierbij waren van officiële zijde vele personen aanwezig. Wij zagen o.a. dr. J. E. Ba ron de Vos van Steenwijk, commissaris der Koningin, het voltallige college van B. en W., gedeputeerde L. Bouw man, gemeente-secretaris Mr. Th. Wes- stra en de heer J. Fontijne, hoofdcom missaris van politie. Kolonel Cramwlnckel hield eerst een korte toespraak tot de delegatie van de Kon. Bond van Oud-Onderofficieren, waarna de heer Bouman, voorzitter van de afdeling Haarlem van deze bond, hem hiervoor dank te. Hierna inspecteerde overste H. W. Len derink, garnizoenscommandant, vergezeld door kolonel Cramwinckel, de keurig opge stelde militairen, die afkomstig zijn van het Haarlemse garnizoen en van de in dc om trek gelegen troepen. Het commando tijdens het défilé was in handen van majoor Hou- bold. (Vervolg op pag. 2) Door Haarlem trok een lange allegorische optocht, die enorm veel belangstelling ondervond. Deze wagen herinnert aan de drooglegging van de Zuiderzee. Verwachting tot Donderdagavond: Iets koudere nacht en ochtend met meest zwakke wind en op enkele plaatsen nevel of mist. Morgen over dag: Toenemende bewolking, maar overwegend droog weer. Matige, in het Noorden van het land nu en dan vrö krachtige Westelijke wind. On geveer dezelfde temperatuur als van daag. Zon: 5.5219.26, Maan: 3.47—19.32. De kroon, zoals hij tijdens het jubileum- spel in het Stadion werd rondgedragen door matrozen van de Kon. Marine, terwyl in het wit geklede meisjes de fluwelen mantel torsten. I Gezagsverhouding op de spits gedre- j y^oen heeft een averechtse uitwerking.j

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1