GROTE VERWACHTINGEN, DIE SAMENWERKING MET GEALLIEERDEN
IAD OPGEWEKT. NIET IN VERVULLING GEGAAN
Militaire krachtsinspanning vrijwel uitsluitend
gericht op Indonesië; begin wordt gemaakt met
verdediging van de West-Europese mogendheden
Subsidies op levensmiddelen
verminderd of beëindigd
M0ES0 als president van
communistische republiek?
Wij moeten onze aandacht
niet laten verslappen
Begrotingstekort op f 660 millioen
bijna gehalveerd
Eerste troonrede van H Koningin Juliana
Weinig verrassends
Rijksfinanciën geleidelijk beter
lot hoofd en hart
Ten dele geslaagd
Saillante punten
ui1 de begroting
NAAR MEER ZORG VOOR
KINDERRIJKE GEZINNEN
Minister Lieftinck dankbaar gestemd
Het weer.
DINSDAG 21 SEPTEMBER 1948
72ste JAARGANG No. 24261
H. M. Koningin Juliana heefi hedenmiddag de gewone
ziiiing der Siaien-Generaal geopend mei de volgende
Troonrede:
Leden der Siaien-Generaalr
Slechts korie iijd is verlopen sedert ik, nadat mijn Moeder
afstand deed van de Troon en de regering door mij werd
aanvaard, in uw midden de eed aflegde en werd inge
huldigd.
Met ontroering en dankbaarheid denk ik terug aan de
wijze, waarop het 50-jarig regeringsjubileum van mijn
Moeder werd gevierd en bij de Troonswisseling alom uiting
werd gegeven aan warme gevoelens van aanhankelijkheid
ten opzichte van Haar en aan de wijze, waarop men mij
heefi welkom gehefen. De herinnering aan dit alles zal mij
sterken bij hei vervullen van de taak, die op mijn schouders
is gelegd. Groot zal de inspanning zijn, die van ons allen
wordt gevergd om hei hoofd ie bieden aan de moeilijk
heden, waarvoor hei nog zo zwaar onder oorlogsgevolgen
lijdende Koninkrijk gesteld is in ee« wereld, die nog geen
wezenlijke vrede kent.
(Vervola op pag. 5)
BELASTINGOPBRENGST OVER
1948 HOGER DAN RAMING
f
Hatta antwoordt
TROONREDE OP DE FILM
HULDEBLIJK VOOR
KONINGIN
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Adverten'iej 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
Directeur: 3. 1. \U Boerriater
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cent» per mïTTImeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroeper» 16 cent» per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zlcti het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De troonrede, altijd een belang
rijk moment, omdat zij de plan
nen der regering voor het ko
mende parlementaire jaar in hoofd
trekken wefergeeft, was deze keer wel
in een bijzondere entourage geplaatst,
daar zij voor het eerst werd uitge
sproken door onze nieuwe Vorstin,
Koningin Juliana. In tegenstelling tot
vorig jaar, toen, wegens ziekte van
Koningin Wilhelmina, de minister
president de troonrede voorlas, ge^
schiedde thans de opening van de
Staten-Generaèl met alle pracht en
luister.
Hoewel het nieuwe kabinet-Drees
nog pas enkele weken 'geleden zijn
program in de Tweede Kamer ont
vouwd heeft, vaft toch niet te ont
kennen, dat velen met zekert ver
wachtingen naar de inhoud dezer
troonrede hebben uitgezien, vooral
omdat de heer Drees zelf .12 Aug. j.l.
aankondigde, dat de troonrede de re-
«ering gelegenheid zou. geven haar
rogram en voornemens nader uit te
werken.
Inderdaad heeft de regering met
deze zeer lange troonrede haar be
lofte ingelost.. Wie echter verwacht
heeft, dat de troonrede een weer
klank zou bevatten van de weerga
loze spanning, waarin de wereld mo
menteel verkeert, heeft zich vergist.
Rustig, kalm, zakelijk, zonder enig
teken van idealisme of hartstocht,
krijgen we een opsomming te horefi
van de plannen der regering, die ech
ter Weinig verrassends meer bevat
ten. Op een moment, dat het commu
nisme zich met geweld tracht mees
ter te maken van sommige gebieden
in Indonesië, verwacht men van een
regering toch wel een iets andere toon
dan: „de verhouding tot de republiek
blijft bij voortduring zorg baren."
Wij hebben ook reeds zo dikwijls ge
hoord, dat „een krachtig optreden
tegen orde- en rustver«torende ele
menten noodzakelijk blijft", maar tot
dusver is hier in de praktijk nog niet
veel van terecht gekomen, me^ als
gevolg, dat die „rustverstorende
elèmenten" steeds driester durven op
treden.
In het kader -van de economische
unie met België en Luxemburg zul
len de subsidies op levensmiddelen
worden verminderd of beëindigd. Het
zal ongetwijfeld de regering veel
hoofdbrekens kosten, om dit proces,
dat zijn weerslag moet hebben op de
lonen en prijzen, zonder ernstige
schokken te doen verlopen. Het ver
heugt ons, dat de regering bijzondere
aandacht zal wijden aan de behoeften
van de kinderrijke gezinnen. Moge
het niet bij „aandacht" alleen blij
ven! Wat de regering bedoelt met de
door de werkgevers in het leven te
roepen fondsen, waaruit in indivi
duele gevallen uitkeringen zouden
kunnen geschieden, wanneer, mede
als gevolg van de omvang van het'
gezin, dè inkomsten beneden het so
ciaal gerechtvaardigde peil blijven,
is ons niet recht duidelijk. Wordt hier
niet de deur voor willekeur en onze
kerheid geopend?
Helaas blijkt uit de troonrede niet,
dat de regering thans zal trachten het
netelig probleem der politieke delin
quenten tot een definitieve op
lossing te brengen. Wie bijv. na het
jongste gratiebesluit de reacties uit
die kringen heeft beluisterd, weet,
dat hier op korte termijn een oplos
sing moet worden gevonden wil men
gevaarlijke uitbarstingen en de mo
rele ondergang van vele, vooral jeug
dige delinquenten ^ermij den.
Wanneer wij zo nog eens deze
uitvoerige troonrede overzien,
dan ontkomen wij niet aan de
indruk, dat men hei' zich gemakkelijk
gemaakt heeft door vele reeds plat
getreden paden te bewandelen. Woor
den, woorden, gemeenplaats op ge
meenplaats, maar geen enkel krachtig
geluid, dat .ons even doet opschrik
ken. Het is, wij zeiden het hierboven
peeds, of het wereldgebeuren aan on
ze regering voorbijgaat, of vergeten
wordt, dat Europa momenteel op een
vulkaan leeft.
Wij begrijpen, dat dit „program
ministerie", zoals minister-president
Drees het zelf noemde, waaraan geen
partij of fractie gebonden is, de uiter
ste voorzichtigheid wil betrachten om
het vertrouwen van het parle
ment niet in het minst te schokken.
Het is het typische karakter van een
dergelijk extra-parlementair kabinet,
geen ogenblik af te wijken van de
gulöen middenweg.
Veel kan echter worden goedge
maakt als de regering het niet bij
woorden laat, maar inderdaad tot
daden komt. Wij staan thans voor
een uiterst beslissende pe
riode, in de eerste plaats wat Indo
nesië betreft. Er moet een dam wor
den opgeworpen tegen de bandjir van
het communisme, welke heel Java
dreigt mee te sleuren. Er moeten wet
ten worden gemaakt, die het Konink
rijk nieuw stijl, zijn definitieve vorm
geven. De komende maanden zullen
veel wijsheid, doortastendheid en po
litieke behendigheid vragen van ka
binet en Volksvertegenwoordiging.
Belangrijke wetsontwerpen móeten
worden afgedaan, zoals de oorlogs
schade-regeling, publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie, ondernemingsraden
enz.
Het is te betreuren, dat deze troon
rede zo weinig een afspiegeling vormt
van het voor vele brandende kwesties
zo beslissend uur. Moge de komende
parlementaire periode bewijzen, dat
het zich bewust zijn hiervan, hetwelk
thans in het openbaar nog niet tot
uitdrukking komt, wel degelijk in
nerlijk krachtig leeft en zich spoedig
door daden zal manifesteren.
derlandse zijde in de internationale
sfeer toegenomen, mede door de tot
standkoming van de Wereld Gezond
heids Organisatie.
De toestand van 's lands finan-
ciën noopt er toe de militaire krachts
inspanning, voor wat betreft de
Landmacht, vrijwel uitsluitend te
blijven richten op het in Indonesië
onderhouden van een voor haar
taak berekende krjjgsmaoht. Voor
zover betreft de Koninklijke Mari
ne en de Luchtstrijdkrachten wordt
daarnaast een begin gemaakt met
de vorming van een bijdrage aan de
gemeenschappelijke verdediging van
de vijf door het pact van Brussel
verbonden West-Europese mogend
heden.
In aansluiting aan de kortelings tot
stand gekomen Grondwetsherziening zal
krachtig worden voortgewerkt aan het
scheppen van een nieuwe rechtsorde
tussen Nederland, Indonesië, Suriname
en de Nederlandse Antillen, ter verwer
kelijking van het gerechtvoardigde stre
ven der volkeren overzee naar vrijheid,
gelijkwaardigheid en zelfstandigheid.
Met verheuging mag worden gecon
stateerd, dat de staatkundige opbouw
van de federalistische gebieden in Indo
nesië gestadige voortgang heeft gevon
den. In al deze gebieden kan ook een
bevredigend, zij het onderling geva
rieerd, herstel van het economisch leven
wórden waargenomen.
De grote verwachtingen, die de sa
menwerking der geallieerden in de strijd
had opgewekt ook ten aanzien van
samenwerking in de vrede, zijn niet in
vervulling gegaan. Scherpe tegenstellin
gen blijven zich openbaren. De regering
zal voortgaan om in het kader der Ver
enigde Naties te streven naar verster
king der internationale gemeenschaps
gedachte. Bijzondere aandacht wijdt zij
aan de ontwikkeling van de kernen van
internationale aaneensluiting die in. de
L'nie tussen Nederland, België en
Luxemburg en de samenwerking der
Vijf Mogendheden ingevolge het ver
drag van Brussel, reeds haar levensvat
baarheid hebben bewezen.
Een spoedige totstandkoming van de
economische unie mét België en Luxem
burg acht de regering van groot ge
wicht. Zij werkt met kracht mede aan
het wegnemen van de hinderpalen, die
aan de realisering dier unie in de weg
Ook op sociaal-cultureel gebied wordt
nauwer samenwerking binnen de Bene
lux, zowel als in verband met het Vijf-
Mogendhedenverdrag voorbereid. In het
bijzonder op het gebied van .de gezond
heidszorg is de werkzaamheid van Ne-
De verhouding tot de' republiek blijft
bij voortduring zorg baren. De op
grondslag van de Renville-beginselen
gevoerde onderhandelingen hebben no£
niet de zozeer gewenste oplossing kun
nen brengen.
De herhaalde bemoeienis van de Vei
ligheidsraad met de Indonesische kwes
tie, ook nadat een Commissie voor Goe
de Diensten in Indonesië haar werk
zaamheden was begonnen, heeft niet
steeds bijgedragen tot een weloverwo
gen behandeling van de ingewikkelde
vraagstukken, welke zijn ontstaan door
de groei van nieuwe verhoudingen in
Zuid-Oost-Azië. Vertrouwd mag intus
sen worden, dat onze ernstige wil om
aan de gerechtvaardigde vrijheidsaspi
raties der'volkeren overzee te voldoen
op een wijze, die tevens waarborgen biedt
voor recht en veiligheid, ook internatio
naal in toenemende mate begrip ont
moet. Nog steeds moeten in Indonesië
zware offers worden gebracht.
Hulde zij hun gebracht, die en
hierbij denk ik in het bijzonder aan
de strijdkrachten ter zee, te land en in
de lucht veelal onder zeer moei
lijke omstandigheden met geduld en
volharding hun plicht vervullen. Met
eerbied gedenk ik hen, die daarbij het
offer van hun leven brachten, terwijl
mijn warme medegevoelen uitgaat naar
hun nabestaanden. Een krachtig optre
den tegen orde- en rustverstorende
elementen blijft noodzakelijk.
Een regeling van de rechtspositie ^an
ambtelijke en particuliere werknemers
onder het nieuwe bestel is in voorberei
ding. De Nederlandse en Surinaamse
regeringen beradep zich op een nauwere
handelspolitieke samenwerking, waar
mee gepaard gaat een regeling van het
onderlinge betalingsverkeer. Het ligt in
het voornemen, ook met de Neder
landse Antillen soortgelijke regelingen
te treffen.
Het in de naaste toekomst wederom
sluitend maken van de betalingsbalans
met het buitenland biu.i een voorwerp
van aanhoudende zorg. Hoewel de re
sultaten, die tot nu toe, dank zij een
gemeenschappelij ke krachtsinspanning,
konden worden bereikt, tot dankbaar
heid stemmen, moet nog een moeilijke
weg worden afgelegd. Nog steeds moet
in belangrijke mate een beroep worden
gedaan op vreemde hulpmiddelen. In
dien de Amerikaanse hulpverlening niet
tijdig ware geschied, zou een ernstige
terugslag in het herstel van de volks
welvaart onvermijdelijk zijn geweest.
Ons land is dan ook grote dank ver
schuldigd aan het Amerikaanse volk,
dat op grootse wijze zijn daadwerkelijke
belangstelling voor Europa toont.
ff. M. Koningin Juliana, die hedenmiddag de troonrede heeft uitgesproken, woonde
gisteravond met Prins Bemhard een galavoorstelling in de Koninklijke Schouw
burg te Den Haag by. De vorstelijke gasten in de ere-loge.
In een verklaring, die hij gisteren
in bet parlement heeft afgelegd,
deelde de vice-president, Hatta, mee,
dat volgens niet bevestigde geruch
ten de communistische leider Moeso
van plan zou zijn zich tot president
van de communistische republiek te
doen benoemen en Amir Sjarifoeddin
als eerste minister aan te stellen.
Volgens Hatta dachten de communis
ten reeds aan eën staatsgreep, toep zij
de vorming van een parlementaire re
gering eisten, die door een communist
zou worden geleid. Hatta wees er voorts
op, dat in een democratisch land de re
gering slechts door wettelijke parlemen
taire middelen ten val mag worden ge-
.raminir .vmrtnnpn VSI! flRfiO millioen.
Minister Lieftinck heeft hedenmiddag zijn jaarlijkse millioenennota aan de
Tweede Kamer aangeboden, ter inleiding waarvan hij er met dankbaarheid op
wijst, dat hij over de toestand van 's rijks financiën een minder somber geluid
kan doen horen dan sedert de bevrijding het geval is geweest, omdat de gelei
delijke verbetering van de financiële toestand des lands weldra een stadium
zal hebben bereikt, Waarin niet alleen, zoals in 1948, de gewone dienst een
overschot biat, maar waarin ook de Buitengewone Dienst I, waaronder ressor
teren de uitgaven van aflopend karakter, uit oorlog en bezetting volgend,
nagenoeg geheel uit de gewone middelen zal kunnen worden gefinancierd.
De ontwerpbegroting 1949 vertoont in totaal een nadelig saldo van
f 659 679.246 tegen 1.566.038.976 volgens die van 1948 en tegen 1.294 mill,
volgens de begroting 1948 met inachtneming van latere wijzigingen.
Voor de Gewone Dienst vertonen de
ramingen in vergelijking met die van
1948 de volgende cijfers: Uitgaven: 2417
(2426) millioen; middelen ƒ3156 (2738)
millioen; voordelig saldo derhalve 738
(311) millioen.
Buitengewone Dienst I; Uitgaven
1515 (4091) min.; inkomsten 776 (3054)
min.; nadelig saldo 739 (1036) min.
Buitengewone Dienst II (hieronder
vallen kapitaals-uitgaven en -ontvang
sten): Uitgaven ƒ365 (472) min.; inkom
sten ƒ71 (49) min. Nadelig saldo ƒ294
(423) millioen.
Voor de Gewone en Buitengew. Dienst
I tezamen zijn de uitgaven ad totaal
3932 millioen of 2585 millioen lager ge
raamd dan voor 1948, terwijl de mid
delen ad totaal ƒ3932 min. een lagere
Eerste radio-grafisch overgebrachte foto van de stoffelijke overschotten van
graaf Bernadotte en kolonel Serot, opgebaard in het gebouw van de Y.M.C.A. te
Haifa. Het gelaat van graaf Bernadotte is bedekt.
raming vertonen van i860 millioen.
Vergeleken met de cijfers van 1948, ver
lagingen dus van ongeveer 40, resp. 30
pCt.
Onder de huidige conjunctuur, nu de
belastinginkomsten uitzonderlijk rijke
lijk vloeien, verdient het volgens de mi
nister stellig aanbeveling, t.a.v. de oor
logsschadefinanciering uit leningen
terughoudendheid te betrachten en een
zo groot mogelijk deel van de uitgaven,
die met kapitaalsuitgaven zijn gelijk te
stellen, uit de lopende middelen te dek
ken.
Overwogen wordt om tegenover de
belastingverzwaring, die uit het oorlogs
schadeherstelplan voortvloeit (zoals be
kend ca. ƒ250 mill, per jaar), een aantal
tegemoetkomingen te stellen in de alge
mene belastingdruk, zodat de middelen-
opbrengst per saldo waarschijnlijk niet
veel van de thans opgestelde raming zal
afwijken.
Het thans zoveel gunstiger eind
resultaat van gewone en buitengewone
dienst I tezamen is voor een belang
rijk deel een gevolg van de omstan
digheid, dat het voor 1949 verantwoord
kan worden geacht de middelen 414
mill, hoger te ramen dan voor 1948.
Daarnaast zijn de uitgaven 285 mill,
lager gesteld.
Het nadelig saldo van het Landbouw -
egalisatiefonds kwam op de begroting
1948 voor met 498 mill, (het werkelijk
nadelig saldo van dit fonds zal echter
over 1948 waarschijnlijk 602 mill, be
lopen), tegenover een ramiifg voor 1949
van ƒ365 mill.
Aan de hand van de thans bekende
belastingopbrengsten is komen vast te
staan, dat de raming der belastingmid
delen voor 1948 te laag is geweest. Ener
zijds is dit veroorzaakt door het inhalen
van achterstand, welke opbrengst- voor
een belangrijk gedeelte in vroegere be
grotingen was geraamd doch toen niet
was gerealiseerd, anderdeels door onvol
ledige schattingen, te verklaren doordat
een jaar geleden onvoldoende gegevens
beschikbaar waren, alsmede door een
niet voorziene stijging van de bedrijvig
heid.
Veilig kan de belastingopbrengst voor
1948, met inbegrip van de ontvangsten
wegens het inhalen van 'achterstand,
waarmede in de ramingen geen rekening
was gehouden, op 3240 mill, worden
gesteld. Na aftrek van de op basis hier
van te verrichten uitkeringen aan het
gemeentefonds en aan het in te stellen
provinciefonds ad resp. 230 en 20
mill, resteert voor het Rijk ƒ2990 mill.,
datis ruim ƒ450 mill, meer dan aanvan
kelijk was geraamd.
De ontwerpbegroting voor 1949 wijst
Ten gerieve van onze lezers laten
wij hieronder de meest saillante pun
ten, welke de millioenennota ons
biedt, volgen.
1. Het begrotingstekort voor 1949
bedraagt ca. f 660 mill.
2. Dit betekent een vermindering
van het tekort ten opzichte van de
werkelijke begroting voor 1948 (dus
met inachtneming van latere wijzi
gingen) van f 634 mill.
3. Deze veriftindering is o.m. ver
kregen uit de afschaffing of vermin
dering van subsidies op het levens
middelenpakket van in totaal f 366
millioen.
4. Gestreefd wordt naar een ster
ke inkrimping van het distributie-
en contróle-apparaat.
5. Als gevolg hiervan wordt een
daling van personeelsterkte bij de
economische departementen verwacht
van ca. 4500 man.
6. Daartegenover staat een ver
meerdering van ca. 5100 man bij oor
log en marine.
7. De minister stelt zich voor nog
dit jaar een begin te maken met de
verlichting van de belastingdruk.
8. In de naaste toekomst zullen vol
gens de minister de liquide reserves
van de bevolking uitgeput raken.
9. Afwikkeling der geldzuivering
zal niet versneld worden.
10. Staatsschuld met f 378 millioen
gedaald.
een budgetverbetering aan van 499
mill., wat bereikt is door een lagere
raming der uitgaven ad 275 mill., een
lagere middelenraming ad 13 mill, en
een lagere raming van het Landbouw-
Egalisatiefonds ad ƒ237 mill.
Voor woningbouwvoorzieningen is in
totaal geraamd 54 mill. Het ligt in de
bedoeling het in de toekomst daarheen
te leiden, dat de gelden, benodigd voor
de door de gemeenten aan particuliere
bouwers ingevolge de Financieringsre-
geling 1948 te verstrekken leningen on
der verband van tweede hypotheek, niet
meer door het Rijk aan de gemeenten
worden verstrekt, doch zoveel mogelijk
door de gemeenten zelf op de kapitaal
markt worden opgenomen.
Blijmoedigheid is zo natuurlijk voor
het hart, dat als deze ontbreekt er
iets moet haperen aan levenswijze of
aan de omgeving waarin mén ver-
keert.
bracht en niet door de macht zoals de
communisten nastreven.
Na te hebben gezegd, dat deze laatsten
hun dictatuur willen opleggen, zei Hatta
als besluit: „Indien een dictatuur nood
zakelijk is, dan mag zij niet het werk
vdTi een partij zijn maar van één man.
die boven alle partijen staat"
Soeripno, de voormalige republikeinse
vertegenwoordiger te Praag, die de over
eenkomst met de Sovjet-Unie tot stand
bracht, heeft Maandagavond voor d»
zender der opstandelingen, die radio-
Gelora Pemoeda Indonesia blijkt te zijn,
een redevoering gehouden. De uitzending
van de toch reeds zwakke zender werd
gestoord, zodat Aneta van deze rede
geen samenhangend verslag kan maken.
Soeripno zeide o.a. dat de regering
Soekarno-Hatta een anti-communis
tische houding heeft aangenomen, het
geen, naar hij zeide, gelijk staat met
een anti-democratische houding. Kij
sprak voorts zijn dank uit aan de
strijdorganisaties, die hadr medewer
king hebben verleend aan de coup te
Madioen. Hij deelde mede af te treden
als Indonesisch vertegenwoordiger in
het buitenland.
Blijkens dezelfde zender heeft Moeso
Zondagnacht de radiorede van Soekarno
beantwoord met een rede voor dezelfde
radiozender, waarvan deze zender Maan
dagavond een herhaling gaf. Moeso, die
zeide, dat het volk in het gewest Ma
dioen, door zelf de macht in handen te
nemen, thans in staat is, ook •zelf de
nationale revolutie te leiden tot nu
toe geschiedde zulks door een andere
klasse, de „bourgeois", aldus Moeso
stelde de vraag, of het volk nog langer
accoord kan gaan met de politiek van
Soekarno en Hatta, die „in feite tegen
over Nederlanders en Engelsen een ca
pitulatie-politiek voeren en het vader
land willen verkopen aan de Ameri
kaanse kapitalisten". Moeso wees ér op.
dat Soekarno in de Japanse tijd aan de
macht is gekomen en met de Japanuers
heeft samengeheuld.
A.F.P. meldt nog: de twee grootste
anti-communistische partijen in de re
publiek, de Masjoemi eil de P.N.L, neb
ben te Djocja een „Nationaal Onafhan
kelijkheidsfront" opgericht, zo meldt
Antara. Deze nieuwe organisatie heeft
ten doel, de republiek te beschermen
en de regering Soekarno-Hatta te ver
dedigen.
Een officiële Nederlandse mili
taire zegsman deelde aan United
Press mede: „Wij moeten onze aan
dacht niet laten verslappen. Op het
ogenblik kan van Nederlandse in
terventie echter geen sprake zijn.
Als de communistische invloed ge
vaarlijke vormen gaat aannemen
zullen wij misschien in actie moe
ten komen."
Antara meldt uit Djocja, dat
de republikeinse minister-president
Hatta in een interview heeft ver
klaard, dat de republikeinse rege
ring niet zal toestaan, dat de Ne
derlanders tussenbeide komen in de
communistisch^ opstand in de repu
bliek. Deze verklaring van Hatta is
bedoeld als een antwoord op het
voorstel, gedaan door minister
Stikker, om gezamenlijk het-com
munisme in Indonesië te bestrijden.
„Wij aanvaarden geen enkel voor
stel, in welke aangelegenheid ook.
De republikeinse regering zal niet
toestaan, dat de Nederlanders tus
senbeide komen in iets, dat op re
publikeins gebied plaats vindt. De op
stand te Madioen is een geheel in
terne aangelegenheid en wy zullen
onze eigen middelen aanwenden om
hem te onderdrukken. De Neder
landers hebben zich nergens mede
te bemoeien", aldus Hatta.
Een vermindering van het begrotings
tekort over 1949, vergeleken met
de gewijzigde begroting 1948, van
f 1294 mill, tot f 660 mill, geeft aanlei
ding tot enige voldoening, al moet hier
aan direct worden toegevoegd, dat eerst
recht van voldoening kan worden ge
sproken, indien een volledig evenwicht
wordt bereikt. Immers dan eerst zal van
een normaal beeld kunnen worden ge
sproken. Gezien het enorm tekort op de
begroting van 1948 mocht evenwel voor
1949 nog niet verwacht worden, dat
minister Lieftinck erin zou slagen zijD
begroting in balans te brengen.
Men mag zich echter thans, nu de
millioenennota voor ons ligt. afvragen,
of de bezuinigingen, zoals deze uit de
begroting blijken, volledig aan de gestel
de verwachtingen beantwoorden. En dan
moet het antwoord min of meer para
doxaal luiden.
Immers hét bedrag der vermindering
van het begrotingstekort mag dan al
groter zijn. dan wij verwachten mochten,
toch vragen wij ons nog af, gezien de aard
van de bezuinigingen, of het niet moge
lijk was geweest, dit bedrag nog aan
merkelijk verder op te voeren en of
en dit is minstens zo belangrijk mi
nister Lieftinck zijn bezuinigingen
eigenlijk niet gezocht heeft in het af
schuiven van zijn eigen moeilijkheden
op het Nederlandse volk.
Beschouwen wij n.L deze bezuinigin
gen nader, dan springt ons onmiddellijk
in het oog, dat deze voor een zeer be
langrijk deel gevonden zijn in het ver
minderen van de subsidies op het
levensmiddelenpakket. M.a.w. de gelden,
die de regering eerstijds noodzakelijk
achtte, teneinde de huishoudelijke bud
getten van de bevolking niet te versto
ren en de loon- en prijspolitiek te
voeren, die zij volgens haar zienswijze
gewenst achtte, worden thans voor een
vrij aanzienlijk deel ingehouden.
Inderdaad stellen wij ons op het stand
punt, dat subsidiëring van het levens
middelenpakket, indien enigszins mo
gelijk, vermeden dient te worden, om
dat het de moeilijkheden slechts ver
legt en camoufleert. Wij betoogden dit
reeds meermalen. Wij verheugen ons
daarom, dat de regering de juiste toe
stand gaat herstellen en wij kunnen
het billijken, dat zij thans geen abrupt
einde aan haar subsidiëringspolitiek
heeft willen maken, teneinde al te grote
schokken te voorkomen. Het moet ons
echter van het hart, dat wij niet geheel
inzien, dat de omstandigheden om aan
deze politiek geheel of gedeeltelijk een
einde te maken thans zoveel beter zijn.
dan enkele jaren geleden. Men mag het
ens dan ook niet euvel duiden, dat wy
het geheel slechts zien als ingegeven
door het resultaat van de recente be
sprekingen op het Chateau d'Ardennes,
waar de wens naar voren is gekomen
om het prijspeil van zowel België als
Nederland meer met elkaar ia overeen
stemming te brengen, teneinde de basis
te leggen voor de definitieve totstan^
brenging van de economische unie.
Vervolgens loopt als een rode draad
door de begrotingen van de diver
se departementen de opheffing of
inkrimping van de distributiemaatrege
len en van het staatsingrijpen in het be
drijfsleven. Wat deze beide tendenties
betreft want het zijn nog maar tenden
ties, zullen 'er ongetwijfeld slechts zuch
ten van verlichting opgaan met mis
schien hier,en daar een enkele uitzon
dering. Als een van de gevolgen van de
beoogde maatregelen mag o.m. verwacht
worden, dat het aantal functionarissen
in overheidsdienst, zoals bij de distribu-
fcediensten en de prijsbeheersing, een
sterke vermindering zal ondergaan Een
alleszins lofwaardig streven waardoor
het ambtelijk apparaat tot meer nor
male proporties zou kunnen worden te
ruggebracht. Zou kunnen worden terug
gebracht, want wij hebben met enige
verbazing geconstateerd, dat volgens
de begroting op 30 Juni 1948 in totaal
106.637 man aan burgerlijk Rijksperso
neel in dienst was, terwijl voerzien
wordt, dat dit aantal in 1949 ca. 107.000
man wordt. Als verklaring voor deze
vermeerdering zegt de millioenennota
simpelweg: „Het burgerpersoneel van
het ministerie van Oorlog er. van Ma
rine moet aanzienlijk worden uitgebreid
o.a. ter vervanging van militair perso
neel bij diverse onderdelen." Een nuch
ter optelsommetje leert ons, dat bij de
departementen Financiën, Economische
Zaken en Landbouw in totaal ca. 4500
man zullen worden afgevoerd, terwijl
de departementen Oorlog en Marine
5100 man nieuw personeel zullen aan
trekken. Het is misschien een beetje te
ondeugend te veronderstellen, dat de
overtollige mensen van het ene depar
tement voortaan hun benen zullen
schuiven onder een krijgshaftiger bu
reau.
Er zijn ongetwijfeld nog meer punten
in de nota, die bespreking verdienen,
doch wij hebben slechts willen aanto
nen, dat weliswaar de minister van Fi
nanciën voor een groot deel is geslaagd
in zijn bezuinigingsmaatregelen, doch
dat hij zeker nog verscheidene posten
zal kunnen vinden, die hem bij zijn
streven verder kunnen voorthelpen.
Verwachting tot Woensdagavond:
In de kuststreken: Wisselende be
wolking met vooral aanvankelijk nog
enkele buieh, geleidelijk wat afne
mende, maar langs de Waddenzee
tijdelijk nog krachtige Noord-Weste-
lyke wind. Weinig verandering in
temperatuur.
In het binnenland: Tamelyk hel
dere en koude nacht. Morgen over
dag wisselende bewolking met en
kele verspreide lichte buien. Onge
veer dezelfde temperatuur als van
daag. Zwakke tot matige wind tus
sen West en Noord-West.
Zon 6.25—18.39. Maan 19.57—10.51.
Polygoori-Profilti verkreeg toestem
ming tot het vervaardigen van een film-
reportage van de plechtigheden in de
Ridderzaal. Onder meer is het uitspre
ken van de Troonrede door H. M. Ko
ningin Juliana opgenomen.
Namens de commandant, officieren, on
derofficieren en soldaten van het vijfde
bataljon regiment stoottroepen te Amba-
rawa (Java) is gisteren aan H. M. Ko
ningin Juliana op het paleis Noordeinde
te Den Haag een huldeblijk aangeboden
in de vorm van een bewerkte zilvere i
cassette, ontworpen en vervaardigd door
de edelsmeden Brom te Utrecht
