In Praag draaien nog Amerikaanse films
i
MC Pt NOORMAN- DE GEHEIMZINNIGE BRON
y
Minister Mansholt spreekt
nuchtere taal
.Gottwald spreekt op de Krim over de
toekomst van Tsjechoslousakije
Grotere luchtbrug
voor Berlijn
Lang niet alle industrialisatie zal een
succes blijken te zijn
AFLEIDINGS
MANOEUVRE
UITSPRAAK H. VADER
8
F
De rede van Marshall
RANTSOENVERHOGING
IN SEPTEMBER 1949
Gemeenten moeten arbeiders steunen bij het
verkrijgen van eigen woningen
extra-aanbieding
ZUIVER
WOLLEN
JERSEY
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1948
PAGINA 3
VAN ACHTER HET FLUWELEN GORDIJN
Amerikanen willen ont
manteling opschorten
GENERAAL CLAY:
Over kwestie van
huwelijksrecht
«III!
De agendacommissie
Sigaretten in beslag
genomen
TWEEDE KAMER
(de ideale japonstof)
DIV. KLEUREN 170 cm. BREED
p. meter
GEN. CRONJéSTRAAT 62-64 hoek
Kloosterstraat - TELEFOON 11748
Verhoging van pensioenen
Radartoren opgeblazen
N.I.W.I.N. en postverkeer
met Indonesië
Blokkade-postzegel
J
Nederlandse Persbibliotheek
opgericht
Post voor Oost en West
door George F. Worts
(Wordt vervolgd)
Officiële publicatie
OUDE HANDELS- EN CONFECTIE-
COUPÜRES
(Van onze redacteur)
Uitziende van het hoge bordes voor
het -Nationale Museum over da
drukte langs de Wenceslausplatz,
die levendige boulevard in het centrum
van nieuw-Praag, krijgt de bezoeker,
die niet langer dan een week of tien
dagen met Tsjechoslowakije te maken
heeft, oppervlakkig de indruk: dit is een
stad, waar men zich geen zorgen be
hoeft te maken het valt allemaal erg
mee.
En inderdaad, voor -wie vol met de
verhalen en geruchten, die in de vrije
wereld circuleren en die stellig niet alle
vrij van sensatie zijn, in Praag komt met
de idee, dat hij hier direct een zekere
druk op zich zal gevoelen, valt het mee:
zo afgesloten van het Westen als ten
onzent vaak gemeend wordt, is Tsjecho
slowakije niet. Wie er enige moeite voor
doet zal de grote Engelse bladen, die
toch waarlijk niet overvloeien van sym
pathie voor het nieuwe regiem, kunnen
lezen ook achter het z.g. ijzeren gor
dijn. De Britse en Amerikaanse Voor
lichtingsdiensten hebben in Praag nog
steeds hun informatiediensten en hun
étalages, met o.a. het nieuwsbulletin
in het Tsjechisch, trekken vele kijkers
en lezers; voorts draaien hier bijvoor
beeld ook Amerikaanse films en dit
is des te merkwaardiger daar artikel 22
van de Grondwet uitdrukkelijk het recht
om films te importeren uitsluitend aan
de Staat toekent.
Het ziet er in Praag met de voorko
mende politie-agenten en het goedge-
klede publiek, de drukbezette café s
en de gezelligheid rond de warme-
worststalletjes die hier nog veelvul-
diger zijn dan in Nederland de ha
ringkarretjes zeker tijdens de zo
pas gehouden Jaarbeurs, erg genoeg
lijk en onschuldig uit: ge had wel
licht verwacht de S. N. B., het nieuwe
corps van „Nationale Veiligheid", op
gebouwd door minister Nosek, op de
straat te zullen vinden, omringd te
worden door Sovjet-vlaggen en com
munistische emblemen en beperkt te
zullen zijn in uw bewegingen, doch
het is in Tsjechoslowakije anders
niet minder tragisch, maar toch kan
niet volstaan worden met het vooraf
klaargemaakte oordeel, dat de Febru-
ari-gebeurtenissen rond dit land heb
ben opgetrokken wat men pleegt te
noemen een hermetisch gesloten ijze
ren gordijn.
Wij stellen dit niet om de bezorgd
heid over Tsjechoslowakije te baga
telliseren, doch omdat er geen kwa
dere politiek denkbaar is dan die van
het zonder reserve afschrijven; het
drijft namelijk dit land, dat zich ook
geestelijk in een uiterst gecompliceer
de situatie bevindt, steeds dichter
naar de andere zijde.
Op de voorpagina van een der dagbladen
troffen wij midden tussen het actuele
nieuws een foto aan van de ontmoeting
tussen Chamberlain en Hitler in München.
Dit heeft de Tsjechen altijd zeer hoog ge
zeten. Dat het na tien jaar weer wordt
uitgebuit is typerend voor Ruslands stre
ven om Tsjechoslowakije voorgoed te ver-
Vreemden van het Westen.
De bezoeker van Praag, die de moeite
neemt te speuren naar wat er omgaat ach
ter de gezichten van de bewoners dezer
ogenschijnlijk zo kalme, normaal voortle
vende stad, hoort talrijke staaltjes van
vele zijden bevestigd. ener koude dic
tatuur; wij komen hierop nog nader terug.
Doch minstens zo belangrijk is het kennis
te nemen van het denken der nieuwe po
litieke machthebbers. Men stuit dan op
een misverstand tussen Oost en West, dat
veel dieper de geesten heeft aangevreten
dan menigeen voor mogelijk houdt. Laat
het dan in de hogere regionen der com
munistische partij meer te doen zijn om de
knikkers dan om het spel bij de lagere
functionarissen treft men evengoed een
ideologische instelling aan diametraal tegen
gesteld aan die van West-Europa.
Dit openbaart zich in dóódsimpele
kwesties: ge kunt zeggen, dat arbeid voor
de gehuwde vrouw toch eigenlijk een wei
nig wenselijke uitzondering behoort\e zijn,
men zal u antwoorden, dat de huisvrouw
die een deel van de dag let wel, men
is moderaat: moeders behoren korter te
werken dan andere arbeiders deelneemt
aan de gemeenschappelijke arbeid in het
productieproces, beter haar taak beseft dan
haar conservatieve zuster, die natuurlijk
gaat winkelen of in de bioscoop zit
Het komt ook tot uiting ih kwesties van
wijder strekking en het is uiterst leerzaam
te ontdekken, dat de overtuigde communist
daarginds precies zo meewarig over ons
denkt als wij over hem. Wij spraken Tsje
chische collega's, die ons oprecht beklaag
den om onze afhankelijkheid van het
Marshall-plan, waardoor een half wereld
deel slaaf wordt van het Amerikaanse ka
pitalisme. Ge zegt: holle phrasen, doch
naar hun opvatting zijn juist wij het, die
met lege woorden schermen als wij spre
ken over slaafse onderdanigheid van de
Oost-Europese landen aan Moskou. Men
zou zo verder kunnen gaan om tot de con
clusie te komen, dat hun beeld van de
wereld niets anders dan het negatief is
van het onze.
Vervreemding van het Westen. Gelukkig
in Tsjechoslowakije nog slechts onder een
klein deel van de bevolking, doch de wig
wordt met de dag dieper tussen hen en
ons gedreven. Wij zouden, voor wat Tsje
choslowakije betreft, nog niet willen spre
ken van een „ijzeren" gordijn, doch een
zware voorhang is er zeker noem hem
van fluweel zo u wilt.
Opmerkelijk nu is het, dat onder dit gor
dijn door de commerciële hand wordt toe
gestoken aan het Westen. In een land, waar
vrijwel alles genationaliseerd- is, betekent
dit, dat ook de regering de ogen niet kan
sluiten voor het feit, dat de industrie met
haar. over het algemeen hoogwaardige pro
ducten nu eenmaal in zeer belangrijke ma
te is ingesteld op export naar de landen,
die men ten gerieve van de commerciële
politesse aanduidt met de, naar communis
tische opvatting, euphemistische omschrij
ving: staten zonder geleide economie. De
ministers, die bij de opening van de Praag
se Jaarbeurs aan het woord kwamen, heb
ben voor de handelsbetrekkingen met het
Westen bepaald vriendelijke woorden over
gehad. Zal dit contact zich verder kunnen
blijven ontwikkelen, vragen de belangheb
benden, en waarlijk niet alleen aan onze
zijd6) zich &L
Président Gottwald vertoeft voor een va-
cantie, die niet zonder politieke bijbedoe
lingen wordt geacht, op de Krim en al
doet het gerucht dat Tsjechoslowakije al
le andere tussenstadia zou overslaan en
volledig bij de U.S.S.R. worden ingelijfd
nogal voorbarig aan, het is wel zeker, dat
de instructies, die hij in Rusland ontvangt,
de politieke gebondenheid van zijn land-
aan het Slavisch blok niet losser zullen
maken. Vooralsnog schijnt men het een
met het ander te willen rijmen.
Te denken geeft het echter, dat In een
officieus propagandageschrift over de Fe-
bruari-gebeurtenissen vrij duidelijk gesug
gereerd wordt, dat het nu maar eens af
gelopen moet ziin met de idee als zou Tsje
choslowakije een brug vormen tussen Oost
en West
Engelse en Franse functionarissen te
Washington hebben bevestigd, een ver
zoek van de Amerikaanse regering aan
hun regeringen te hebben ontvangen,
het ontmantelen van bepaalde soorten
fabrieken in haar zones in Duitsland
stop te zetten. Het is niet bekend, of
Engeland en Frankrijk op dit verzoek
in willen gaan.
Generaal Lucius Clay heeft gisteren
een grotere en betere Berlijnse lucht
brug beloofd en gezegd, dat slechts 60
procent gedaan is van wat gemakkelijk
gedaan zou kunnen worden.
Een zegsman van de Canadese rege
ring verklaarde Donderdag, dat Canada
zijn vliegtuigen voor de luchtbrug ter
beschikking zal stellen, indien de onder
handelingen over de opheffing van de
blokkade van Berlijn mislukken.
De politie in de Russische sector van
Berlijn heeft vandaag alle met Ameri
kaanse, Engelse en Franse vergunning
verschijnende bladen en periodieken in
beslag genomen.
Gisteravond laat veranderden de Rus
sen de straffen van de .vijf anti-commu
nistische Duitse demonstranten, die twee
weken geleden tot 25 jaar dwangarbeid
veroordeeld waren, in straffen variërend
van een proeftijd en onmiddellijke in
vrijheidstelling tot acht jaar.
Aan de V.S. zullen onmiddellijke mi
litaire garanties voor West-Europa ge
vraagd worden, indien de Berlijnse en
Duitse crisis voorgelegd wordt aan de
U.N.O. Dit vernam A.P. gisteren van
betrouwbare zijde.
In een nieuw „motu proprio" heeft
Paus Pius XU bepaald, dat het eerste
deel van canon 1099 van het Kerkelijk
Wetboek niet langer van kra'cht is. Het
betreffende gedeelte bepaalde, dat allen,
die katholiek gedoopt zijn doch in hun
jeugd het slachtoffer zijn geworden van
ketterij of scheurmakerij of zonder gods
dienstonderricht zijn opgevoed, niet meer
onderworpen waren aan de bepalingen
van het Concilie van Trente omtrent
het aangaan van een katholiek huwelijk.
Gezien een dertigjarige ondervinding
heeft Pius XII deze uitzondering thans
afgeschaft.
Van bevoegde kerkelijke zijde deelt
men ons hierover verder mede:
Na het Decreet „Ne temere" van Pius
X, hetwelk voor alle katholieken een
uniform huwelijksrecht vastlegde, waren
de katholieken van de gehele wereld
aan de kerkelijke vorm van huwelijks
sluiting gebonden, ook indien zij later
van het katholiek geloof afgevallen wa
ren. Canon 1099 van het nieuwe Kerke
lijke Wetboek, dat met Pinksteren 1919
van kracht werd, maakte echter in zo
verre een uitzondering op dit beginsel,
dat de kinderen van niet-katholieke
ouders bevrijd werden van het kerke
lijke huwelijksformulier, indien zij wel
iswaar in de Katholieke Kerk gedoopt
waren doch sinds hun jeugd niet katho
liek werden opgevoed. Deze uitzonde
ring heeft Pius XII thans opgeheven, zo
dat thans alle katholiek gedoopten aan
het kerkelijk huwelijksformulier zijn
ontworpen.
Luitenant-generaal Izydor Modelski,
militair attaché aan de Poolse ambassa
de te Washington, heeft medegedeeld,
een bevel van de Poolse regering, naar
zijn land terug te keren, niet te willen
opvolgen.
Und wir fahren Avontuurlijke reis van Fins
vaartuig Brillen tegen kippenkanibalisme Ook in
Hongarije schoolradio
In Spanje bevinden zich nog circa 600
ledeft van de vroegere Duitse Wehr-
macht. Zij genieten er een volledige
persoonlijke vrijheid en de Spaanse au
toriteiten leggen hun terugkeer naar
Duitsland geen moeilijkheden in de weg.
De meesten hebben echter geen geld
om terug te reizen e» aangezien zij uit
Franse krijgsgevangenschap ontvlucht
zijn, zouden zij op doorreis door Frank
rijk met een nieuwe arrestatie rekening
moeten houden. Volgens het Spaanse
Rode Kruis kunnen zij slechts over zee
naar huis!
De autoriteiten van het internerings
kamp te Darmstadt hebben een
daar geïnterneerde nazi-dokter
verboden de aanklager van het zuive
ringshof, Kurt Hammei, te opereren. De
aanklager, die aan een leverkwaal lijdt,
had dr. Neumann, een vroegere SS-of-
ficier, gevraagd hem aan de lever te
opereren. Neumann werd ervan beschul
digd door deze leveroperatie de dood
veroorzaakt te hebben van een groot
aantal gevangenen uit het kamp Buchen-
wald. Hammei deelde mede, dat hij om
de operatie verzocht had, omdat hij het
nodig had, en niet omdat hij wilde be
wijzen, dat er bij de operatie geen ge
vaar bestond, teneinde op deze manier
de zaak tegen Neumann te doen verwer
pen.
De Berlijners hebben 280 millioen
stenen, die weer gebruikt kunnen
worden voor de woningbouw, uit
de puinhopen gezocht, alsmede 23 mil
lioen bruikbare dakpannen.
Aan de aanleg van het vliegveld te
Tegel in de Franse sector van Ber
lijn werken thans 16.000 arbeiders.
Het vliegveld zal gebruikt worden door
Amerikaanse ravitailleringsvliegtuigen.
Twee Finnen, hun vrouwen en twee
kinderen, die door een Brits stoom
schip zijn gered toen ze hulpeloos
ronddreven, zijn van plan hun avontuur
lijke tocht over de Atlantische Oceaan
naar Zuid-Amerika met hun kleme boot
je, de „Corsair", voort te zetten. De
„Corsair" had enige dagen geleden ma-
chineschade opgelopen. Het Britse stoom
schip heeft hen naar Casablanca ge
bracht.
Kippen met brillen zijn niet het
nieuwste, maar nog steeds een
van de meest bijzondere experi
menten van het Amerikaanse hoender
park in Colfax bij Washington. De
brillen zijn allesbehalve bestemd om de
kippen beter te laten zien. Maar zij
redden wel van iedere 5000 kuikens on
geveer 250 stuks. „De hen is namelijk",
aldus verklaarde de eigenaar van het
ark, „een kannibalistisch schepsel,
ij kan geen bloed zien zonder aan
haar kannibalistische neigingen toe te
geven. Als een andere kip zich bloedend
verwondt, is zij er letterlijk „als de
kippen bij". Ze vliegt er op af en be
gint aan de bloedende plek te pikken
en in een minimum van tijd loopt het
gehele kippenvolk te hoop en de on
gelukkige soortgenote wordt levend
verslonden. Maar als een kip een rose
brilletje draagt, kan zij geen bloed b.v.
van insectenpoeder onderscheiden en
geen enkele kip, die bij haar verstand
is, heeft belangstelling voor dit pro
duct."
De kippenbrilletjes zijn pinces-nez
met vierkante glazen en worden door
middel van een aluminium pennetje,
dat door een zachte plek in de snavel
gaat, „voor het leven" bevestigd. Ziet
een kip omhoog, dan kijkt ze over de
glazen heen; zoekt ze graan op de
grond, dan kijkt ze er onder door. Maar
beziet ze een andere kip of een kuiken,
dan is ze gedwongen het via de bril
te doen, waardoor ze geen bloed meer
kan onderscheiden.
Mevr. Andrew Carnegie, die op
89-jarige lefetijd op 24 Juni 1946
stierf en echtgenote was van de
staalfabrikant en philantroop Carnegie,
heeft een legaat achtergelaten van
20.620.000 dollar, aldus deelden de be
lastingautoriteiten mede.
De voornaamste begunstigde was de
Carnegie-stichting, opgericht tot hulpver
lening aan de opvoeding, die een eigen
dom ontving ter waarde van 2.115.000
dollar. Haar dochter mevr. Margaret
Carnegie—Miller uit Millbrook, New
York, was de voornaamste particuliere
begunstigde die in de laatste wilsbe
schikking werd genoemd.
De federale en staatsbelastingen op
het legaat bedroegen 11.641.663 dollar.
In October zullen 750 Hongaarse scho
len radio's krijgen en tegen het
einde van het schooljaar zullen min
stens 2500 scholen van dit hulpmiddel
bij het onderwijs voorzien zijn. De radio
zal voornamelijk gebruikt worden bij
het onderwijzen van zang, vreemde ta
len en de leergang „algemene zaken".
De Hongaarse hoge economische raad
heeft besloten, scholieren in staat te
stellen, zich een fiets aan te schaffen
tegen een verminderde prijs. Ieder
schoolkind boven de 12 jaar kan deel
nemen aan deze actie „goedkope fietsen
voor studenten". De studerende jeugd
krijgt een reductie van ongeveer 12
13 en het bedrag kan in 32 weken
worden afbetaald.
^vr-'-C
19. Kort nadat Eric het besluit had genomen te trachten het geheimzinnige water
te bemachtigen, kwam reeds de dag van het vertrek. Hij kreeg van de tovenares een
boog en een koker met een aantal pijlen. „Met deze pijlen zult gij altijd de roos
treffen. Er zullen altijd evenveel pijlen in de koker zijn, hoeveel gij er o'ok afschiet!"
Ietwat ongelovig bekeek Eric de vreemde gift en besloot maar af te wachten of zij
de waarheid had gesproken. Toen gaf zij hem nog een weitas, waarin zich een kruik
met water en een hoeveelheid brood bevonden. „Nu moet ik u nog een raad geven
waarop ge goed acht'dient te slaan: Kijk de oude nooit in de ogen, want dan zijt
ge verloren. Wanneer ge genoeg zelfbeheersing hebt, zal u geen leed geschieden."
Nu deze raadgeving nam Eric afscheid van Dzilah. Zijn vrienden begeleidden hem
naar de poort. „Ik wilde*dat je niet ging," fluisterde Winonah angstig. „Ik ben niet
gerust." Eric gaf haar echter een opbeurend antwoord en na een laatste afscheid
van de zijnen begon hij zijn lange, moeilijke tocht naar de geheimzinnige bron.
(Vervolg van pap. 1)
Modzelewsky beweerde, dat het
plan-Marshall slechts bedoeld was om
een vazalstaat van West-Duitsland te
maken en een geschikt werktuig in de
handen van zijn meesters „een ves
ting van reactie en revisionisme en
een springplank, die de oorlogsophit
sers kunnen gebruiken bij hun plannen
voor de wereldverovering".
De Poolse minister ontzegde de Ver
enigde Volken het recht de kwestie-
Berlijn en -Duitsland ter hand te ne
men. Zijn rede was blijkbaar een voor
proefje van hetgeen de UNO in deze
zitting van de andere zijde van het
IJzeren Gordijn te wachten staat.
De agendacommissie der V. N. heeft
eenstemmig besloten de plaatsing van
het rapport van Bernadotte op de
agenda der algemene vergadering aan
te bevelen. Verder is men het er over
eens de kwestie van een speciale be
wakingsmacht der V.N. aan de alge
mene vergadering voor te leggen en de
vergoeding voor ongevallen, die het
personeel der V.N. zouden kunnen
overkomen. Er was voorts eenstemmig
heid over het plaatsen op de agenda
van de kwestie der toekomst van de
Italiaanse koloniën.
Twintig minuten, nadat de commis
sie met algemene stemmen had beslo
ten de kwestie van een speciale bewa
kingsmacht der V. N. ter bespreking
aan de algemene vergadering aan te
bevelen, verzocht Jacob Malik (Sowjet-
Unie) de commissie deze kwestie nog
maals te bezien, daar de Sowjetrege-
ring gekant is tegen het in de agenda
opnemen van dit punt. Hij wilde juist de
argumentering van zijn regering gaan
uiteenzetten, toen de voorzitter der
commissie hem wegens overtreding van
de orde het woord ontnam, daar de
kwestie reeds zonder enig protest was
aangenomen. Men neemt aan, dat de
S. voornamelijk bevreesd is, dat de
voorgestelde bewakingsmacht later als
kern van een grotere internationale po
litiemacht gebruikt zou kunnen worden.
Bulgarije heeft aan de UNO in een
schrijven aan Trygve Lie verzocht
tot de UNO te worden toegelaten.
Nabij de Moerdijkbrug zijn twee Bel
gen aangehouden, die in een auto on
geveer 30.000 sigaretten vervoerden.
Deze bleken bestemd te zijn voor de
„zwarte" handel in Amsterdam. De ro
kertjes alsmede de auto Werden in be
slag genomen en het tweetal in arrest
gesteld.
Gisteravond heeft H. M. Koningin
Juliana op Huis ten Bosch de executive
director van de Care, French, ontvan
gen, die H. M. een Kerstpakket aanbood.
Het mondeling stellen van vragen
zal kleur en klank kunnen verle
nen aan de parlementaire welspre
kendheid, zo zei mr. Kortenhorst in
zijn speech, waarmede de Tweede
Kamer gisteren het nieuwe zittings
jaar begon. Dat de gedachtenwisse-
ling tussen minister Mansholt en de
heer Suurhoff (P. v. d. A.) over
onze vleespositie, waarmede het
eerste Donderdagse vragenuurtje ge
opend werd, nu bepaald brïllant
was, kan men moeilijk zeggen, doch
zij werkte althans verhelderend en
gaf een totaalbeeld van de verschil
lende factoren, die bij de rantsoene
ring eèn rol spelen.
Als voornaamste oorzaak van de krap
pe vleespositie in ons land en in West-
Europa noemde de bewindsman de gro
te droogte van het afgelopen jaar,
waardoor meer vee is „uitgestoten"
dan normaal was, hetgeen men in de
afgelopen maanden door geringere aan
voer van slachtvee trachtte te compen
seren. De verplichte levering van vee
is afgeschaft, omdat deze voor de boe
ren zeer onsympathiek was, o.m. daar
hiermede ruw werd ingegrepen in de
bedrijfsvoering van met name de klei
ne bedrijven. Bovendien zou het niet
verantwoord zijn te dwingen tot vee
levering wanneer er voor de koeien
voldoende voedsel is, zoals dit jaar bij
de overvloedige grasgroei. De afschaf
fing van de administratieve rompslomp
voerde de minister ook nog als sterk
argument aan.
Men zou door hogere prijzen voor het
slachtvee de levering aantrekkelijk
kunnen maken, doch daar de last hier
van niet op de Staat en niet op de con
sumenten kan drukken, zou dit bete
kenen, dat er in de maanden October,
November en December lagere prijzen
betaald moeten worden aan de boer
en men stuit hier op de moeilijkheid,
dat deze prijzen gegarandeerd zijn.
Wat de import van vlees betreft speelt
de dollarschaarste zulk een belangrijke
rol dat wij in dit opzicht al heel gauw
zijn uitgepraat.
Aanvankelijk is getracht gezamenlijk
met Engeland en België bevroren Ar
gentijns vlees te kopen, waarvan de
prijzen beneden de Amerikaanse en Ca
nadese lagen, <loch in combine is dit
sedert Februari niet meer mogelijk,
daar Engeland sindsdien niet langer
door-verkoopt. Nederland importeert
thans zelfstandig uit Argentinië en er
is weer nieuw Argentijns vlees onder
weg. In totaal kochten wij in 1945-'46
15000 ton, in 1946-'47 33000 ton, in 1947-
'48 12000 ton en voor 1948-'49 is een
kwantum van 45000 ton voorzien.
Aangaande de varkensteelt deelde de
heer Mansholt de Kamer, die zich in
aandachtig toehoren rond hem ge
schaard had, mede, dat de beperkende
maatregelen voor de varkensteelt zijn
opgeheven, zodat eenieder thans fokzeu-
gen kan houden. Er wordt slechts con
trole uitgeoefend op het aanhouden
van varkens. Er wordt bijzondere aan
dacht geschonken aan de zwarte han
del over de grenzen en de rivierover
gangen staan, aldus de bewindsman,
onder contröle.
Na deze wat droge, maar toch wel
interessante retrospectieve samenvat
ting spitste de vragensteller „en met
hem de Nederlandse huisvrouwen de
oren om te vernemen wat de toe
komst ons te dezer zake brengen zal.
Verbetering van de vleespositie, zo
liet de minister weten, zal alleen
kunnen intreden door een hogere
binnenlandse productie, importverrui
ming kan niet aan de orde komen.
Als het rantsoen bijvoorbeeld met 300
gram per week omhoog zou gaan,
kost dit ons land 18 millioen dollar.
Hij ried de boeren aan meer varkens
te houden; de voederpositie daarvoor is
verzekerd, mede door subsidiëring van
een derde in de bouwkosten voor aard
appelstomerijen. De minister verwacht
te dan ook, dat de varkensstapel zich
in 1949 zal uitbreiden.
Een uitvoerige becijfering van Ne
derlands voorraden, import en con
sumptie voerde de heer Mansholt tot
de mededeling, dat het rantsoen voor
de naaste toekomst 200 gram per -week
zal zijn. De bon, die loopt tot II Oct.,
zal, zo verzekerde de minister plech
tig, de laatste zijn, die verlengd is.
Als de leveringen meevallen zullen er
ook weken komen, waarin het vlees
rantsoen -op 250 gram kan worden ge
steld.
Driehonderd gram per week een
voorstel van de zijde der slagers
meende de ministers eerst te kunnen ge
ven als de productie is toegenomen: alle
gunstige factoren voor hogere produc
tie zijn aanwezig, doch rantsoenverho-
ging kan eerst in September 1949 aan
de orde komen.
Over de zwarte handel werd in
tweede termijn nog gezegd, dat er na
tuurlijk altijd boeren zijn, die voor
zwarte prijzen zwichten.
Er viel tegen deze sobere uiteenzetting
zoals zij gegeven werd weinig in te
brengen; men had althans niet het ge
voel gepaaid te worden met schone be
loften en aan de voorspellingen van
Markelo, al dan niet juist weergegeven
in de pers, deed de heer Mansholt wij
selijk het zwijgen toe.
Nederland weet nu tenminste, dat het
er met de vleesrantsoenen mager voor
staat.
Op de agenda van de a.s. Dinsdag te
houden vergadering der Tweede Kamer
komt buiten de reeds vermelde ontwer
pen voor het wetsontwerp tot verho
ging van pensioenen met een toeslag.
Naar wij vernemen, is de radartoren,
die tijdens de bezetting door de Duit
sers op het eiland Terschelling werd
gebouwd, opgeblazen.
Het hoofdbestuur van de NIWIN, ge
alarmeerd door de berichten inzake in
voering van de postbladen, resp. de ver
hoging in de tarieven van de normale
correspondentie met militairen in Indo
nesië. heeft over deze aangelegenheid
aanstonds contact opgenomen met de
betrokken autoriteiten.
Dezer dagen wprdt de Russische
blokkade van Berlijn honderd dagen
oud en hoewel dit^ geenszins een
verheugend feit is, hebben de Duitse
posterijen besloten, op 1 October a.s.
een postzegel uit te geven, die dit
jubileum in herinnering brengt. Of
deze blokkade-postzegel ook in de
Russische zone geldig zal zijn is niet
bekend.
Enige tijd geleden zijn tfe Amsterdam
opgericht het Instituut voor Persweten
schap en de Nederlandse Persbiblio
theek. Het instituut beoogt de bevorde
ring van het wetenschappelijk onder
zoek van het perswezen en de oplei
ding van journalisten. Nederland heeft
dus thans twee instellingen voor de op
leiding van journalisten: de katholieke
te Nijmegen en de algemene te Am
sterdam.. Het instituut heeft een voor
lopig bestuur. Wanneer de Amsterdamse
gemeenteraad gunstig beschikt over de
aanvrage om subsidie zal het definitieve
bestuur worden samengesteld, waarin
dan vertegenwoordigd zullen zijn het
gemeentebestuur en de universiteit van
Amsterdam, donateurs uit de kringen
van de dagbladuitgevers en de Ned.
Journalisten Kring.
De Nederlandse Persbibliotheek is
een centrale instelling voor het ge
hele land, waaraan ook de katholie
ke pers meewerkt. Nijmegen heeft
zijn medewerking aan deze biblio
theek toegezegd. In het definitieve
bestuur zullen vertegenwoordigd
zijn: de Ver. Ned. Dagbladpers 1945,
de Federatie van journalisten, de
gemeentelijke universiteit van Am
sterdam en de katholieke universiteit
van Nijmegen.
De vakbibliotheek van 'de heer A. J.
Lie%'egoed is aan de Nederlandse Pers
bibliotheek ter beschikking gesteld en
vormt de kern voor de boekenverzame
ling. Beide instituten zijn gevestigd in
het gebouw van het Instituut voor Pers
wetenschap, Keizersgracht 604 te Am
sterdam.
29 September a.s. vertrekt het ms.
„Johan van Oldenbarnevelt" met troe
pen naar Indonesië. De opvarenden
kunnen in Port Said en direct bij aan
komst in Batavia post ontvangen, mits
deze uiterlijk resp. op 26 September en
op 11 October ter post bezorgd wordt.
24 September a.s. vertrekt het ms.
„Hydra" uit Amsterdam naar Willem
stad en Oranjestad. Op dezelfde dag
vertrekt het ss. „Ardea", eveneens uit
Amsterdam, naar Paramaribo.
Met beide schepen kan zeepost wor
den meegezonden naar de gebiedsdelen
in de West, mits niet later dan op 26
September a.s. wordt gepost.
De Nederlandse Vereniging van Ge
meentebelangen heeft in Nijmegen haar
algemene, vergadering gehouden. De
voorzitter van deze„ vereniging, Jhr. mr.
G. C. G. Quarles van Ufford, Commis
saris van de Koningin voor de provin
cie Gelderland, heette de aanwezigen,
onder wie vele burgemeesters, van
harte welkom.
Hij roemde de energie van Nijmegen,
waarmede deze stad door de aanleg
van haar fleurige plantsoenen haar
wonden weet te verhullen. Hij herdacht
de regeringsperiode van Koningin Wil-
helmina en betuigde genegenheid en
liefde aan Koningin Juliana. Hij ver
heugde zich over de grote opkomst
en belichtte in een enkel woord de
grote moeilijkheden, welke met het
probleem industrialisatie samenhangen.
Een tweetal referaten werd gehouden
door mr. C. Foppes uit Leeuwarden en
mr. P. C. J. M. Kruse, die spraken over
Vertaling: Herman Antonsen
15)
De dikke keek cynisch naar hem en
zei: Ja, zeker!
De gouverneur lachte: En nu zitten
we toch hier, Rudd en zelfs zonder een
schrammetje!
Dat weet u toch wel zeker, gouver
neur, is het zo niet? vroeg de man met
de spitse neus.
Och verdraaid, ja, natuurlijk, Cow-
dray! Ik maak het best. Ik heb zelfs
geen buil of zo.
Ik mag nu toch wel eens aan een
verslag beginnen, zei de dikke jour
nalist. Bijzonderheden vermelden we
later wel. Zijn stem trilde een beetje.
Laten we nog even wachten, Rudd,
zei de gouverneur.
Hoe bedoel je dat, wachten? Weet je
dan niet, dat Sir Guy Arden op slag
gedood is. En weet je, wat dat bete
kent? Oorlog! De grootste diplomaat
van de hele wereld!
Dood! En jij leeft nog. En nu wil je,
dat ik het nog jtil houd!
Een paar minuten zullen niet zoveel
verschil maken, Rudd!
De krantenman keek gouverneur
Pruden verwonderd en beslist ontstemd
aan.
Ik ben een krantenman eh dit is het
geweldigste brok kopij van het hele
jaar. En nu zou jij willen, dat ik het
voor me hield?
De gouverneur keek hem strak aan.
Je doet beter, het nog even stil te
houden, Rudd, zei Cowdray.
Klets! Rudd liep naaf de telefoon,
nam de hoorn met een ruk van de
haak en duwde hem tegen zijn oor.
Voor het eerst sedert het ongeluk
scheen hij weer vast op zijn benen te
staan.
Hij keerde zich met de hoorn in de
hand naar de gouverneur om en keek
hem met rollende ogen en omlaagge
trokken mondhoeken aan.
Moet ik een gebeurtenis als deze
stilhouden?Maak je maar niet be
zorgd. Ik geef alleen de hoofdzaken,
de grote lijnen, drie doden en jij onge
deerd.
Hallo, hallo, hallo juffrouw! Hallo!
Hij duwde de haak een paar maa)
omlaag en schreeuwde: Wel nog aan
toe, zeg, dat lamme ding is defect!
Ja, mijnheer, het werkt niet, zei Jack
met overdreven beleefdheid. Het is de
hele avond al defect geweest.
Hij hield zijn duimen tussen zijn gele
bretels gehaakt en hobbelde van de
ene voet op de andere.
Jill stak haar onderlip vooruit en
wierp hem een verschrikkelijke blik
toe. G. A. glimlachte geheimzinnig stil
Jill keerde haar rollende blauwe ogen
naar hem en keek hem met gefronst
voorhoofd aan. Ze kwam naar hem toe,
bleef naast zijn stoel staan en sloeg
haar armen over elkaar. De dikke
gooide "de hoorn met een smak weer
op de haak.
Waar is de dichtsbijzijnde telefoon,
ergens?
Dertig mijlen hiervandaan, zei G. A„
op de Prince Ranch.
Gouverneur Pruden staarde G. A.
aan, totdat deze zijn ogen van het vol
lemaansgezicht van Rudd afwendde;
toen keek hij snel ergens anders heem
Rudd zag er een ogenblik beteuterd
uit; hij kiemde de lippen opeen.
Kan ik ergens een auto lenen? vroeg
de verslaggever.
Er is hier geen een, die rijdên kan.
Het heeft de tijd nog wel, zei Pru
den. Bedaar wat, Rudd. Je bezorgt me
koppijn. We zullen er wel voor zorgen,
dat je verslag toch nog tijdig over-
ko|mt!
De dikke staarde hem aan. zonder
enige eerbied of bewondering.
Hoe dan wel? Door met een toverstaf
te zwaaien soms?
Gouverneur Pruden keek nijdig. Per
slot van zaken, Rudd. zei hii streng,
ben je met mij op reis en heb je
slechts verslag te geven van wat ik
dienstig acht voor publicatie.
Maar niet in een geval als dit, gouver
neur!
Ik moet de zaak eerst een beetje
overdenken voordat we een bericht de
wereld inzenden. We mogen deze mooie
kans niet laten voorbijgaan. Op stuk
van zaken ben ik toch als candidaat
voor het presidentschap genoemd?
De dikke deed z'n mond open, als
wilde hij een nijdig en ontstemd ant
woord geven; en toen sloot hij, zonder
zijn mond dicht te doen, zijn lippen om
de hals van de whiskyfles en nam een
grote slok. Hij dronk de fles leeg, wat
Laura de mededeling ontlokte, dat ze
een nieuwe fles zou gaan halen.
De gouverneur boog 't hoofd achter
over en sloot de ogen. Huiverend zei hij:
Mijn hemel, wat 'n ramp was dat! Ja, nu
herinner ik het me beter. Ik zag het
hoofd van Sir Arden met een smak
vooroverslaan. Op dat ogenblik moet
hij zijn nek gebroken hebben. Ik ben
er zeker van, dat ik het hoorde knar
sen. Het was afschuwelijk. Dat kun je
wel in je verslag zetten, Rudd. Ik was
er zo door geschrokken, dat ik het be
wustzijn moet hebben verloren. Ik was
een van zijn grootste bewonderaars.
Wat zal dat een verlies voor de diplo
matieke wereld zijn, Rudd! De grootste
diplomaat van onze tegenwoordige tijd.
Hij heeft een wonderlijk goede indruk
in Washington gemaakt. Hij had me in
vertrouwen verteld, dat hij op weg was
naar het Verre Oosten om een verzoe
ningspoging tussen China en Japan te
wagen.
Heeft hij je dat verteld? vroeg Rudd.
Ik dacht, dat ik het gisteren in de krant
had gelezen.
Gouverneur Pruden hief zijn hoofd
niet van de stoelleuning op, maar zijn
ogen vernauwden zich opeens tot
spleetjes.
Rudd, zei hij langzaam, het komt me
voor dat je opeens van zins bent, een
beetje lastig te worden.
Misschien komt mijn eerlijke natuur
wel boven, zei Rudd, die onder de in
vloed van de whisky begon te raken.
Trek het je maar niet aan, gouverneur.
Bij mij ben je wel veilig, hoor!
Waar zijn we ergens, Rudd? Van wie
is deze hoeve? Weet je dat soms? Gou
verneur Pruden stelde zich aan als
iemand, die uit een geestelijke versuft
heid tracht te geraken. G. A. moest
opeens lachen. Iets dergelijks had hij
wel verwacht.
Op de Axton Ranch, antwoordde
Rudd, zijn mondhoeken minachtend
omlaagtrekkend. Hij liet zich niet voor
de gek houden.
Van Gerald Axton? Degouverneur
hief het hoofd op. Hij keek beduusd om
zich heen. J
Gerald Axton had verschrikkelijke
dingen over hem verteld. Iedereen wist,
dat hij en Gerald Axton doodsvijan
den waren, al zou men dat op dit
ogenblik niet gezegd hebben.
Ja, natuurlijk ken ik Gerald Axton
heel goed! zei hij op hartelijke toon, Is
hij ook hier?
Ja, ik ben hier, zei G.A.
Gouverneur Pruden keerde zich om en
keek hem met de grootst mogelijke ver
bazing aan. Zijn rode gezicht werd nog
roder. Misschien was het wel van ple
zier! Maar toch kwam hij niet uit zijn
stoel overeind. G. A net zo min.
aspecten der industrialisatie ten op
zichte van de gemeenten. Zij belichtten
vooral, dat de industrialisatie door vele
gemeenten wordt aangegrepen als enig
middel om uit de huidige financiële
moeilijkheden te geraken.
Maar lang niet alle industrialisatie
zal een succes blijken te zijn. Men
dient zich terdege te laten voorlich
ten door de economisch-technologi-
sche en planologische instituten. De
sprekers belichtten het waarom, het
waar en het hoe van de industrialisa
tie, waarbij mr. Kruse voornamelijk
enkele aspecten van pTactische aard
naar voren bracht. Hij verklaarde, dat
de industrialisatie geen gemeentelijk
belang is, maar evenzeer een rijksbe
lang, waardoor een zekere planpoli-
tiek moet worden gevoerd, welke
kan worden belichaamd in welvaarts
stichtingen.
Ook zal het dienstig zijn wanneer de
gemeente de grond voor industrialisa
tie in eigen kom zou houden, opdat
men hierdoor invloed zal kunnen uit
oefenen op de kwaliteit van de in
dustrie. Het vraagstuk van meisjes- en
vrouwenarbeid werd uitvoerig bespro
ken. Hij gaf de raad, dat de gemeen
ten de arbeiders moeten steunen bij het
verkrijgen van eigen woningen, terwijl
ook culturele recreatie-mogelijkheden
alle aandacht verdienen. Particulier
initiatief is hier natuurlijk onontbeer
lijk. Bij gebrek aan materiaal en fi
nanciën zullen de ambachtsscholen
vooreerst niet voldoende kunnen wor
den uitgebreid. Daarom vragen de
Rijkswerkplaatsen, welke in korte tijd
vakarbeiders kunnen afleveren, aüe
aandacht.
Later op de dag werden de aanwezi
gen officieel door het Nijmeegs gemeen
tebestuur ontvangen.
Het C. D. K. deelt mede, dat hande
laren in textiel en confectionneurs, die
nog oude handels- en confectiecoupures
in hun bezit hebben, welke zij niet bij
een leverancier hebben kunnen onder
brengen, deze oude coupures van 26
Sept. tot en met 9 Oct. a.s. bij de dis
tributiediensten kunnen ruilen tegen
nieuwe. De coupures moeten op opplak-
vellen geplakt worden ingeleverd. Na 9
October zullen oude coupures in geen
enkel geval meer worden geaccepteerd.
