ZUID-AFRIKA LEVERT FELLE
CJRITIEK OP BELEID
ARCHITECTEN ZIJN GEEN
MINIMUM-ARTISTEN
w
Amerikaans
beraamde
Argentijnse dictator bedreigt
zijn tegenstanders
ambassadeattaché
aanslag op Péron
Jules Verne's stoutste fantasieën
worden overtroffen
4000 meter onder water
Beroeps
oriëntering
China's afgevaardigde over
resultaten in Indonesië
Tot hoofd en hart
Het diepterecord wordt
grandioos gebroken
.Het weer.
De vergadering der V.N.
RUSSISCH VERZET
YAK BESCHOOT EEN
ARABISCH VLIEGTUIG
Bruikbaarheid der
woning eerste eis
Verliezen in Indonesië
AANVAL OP BUREAUX
VAN „LA PREUSA"
Baron Van Boetzelaer
ambassadeur?
RUSSISCH AFWEERGESCHUT IN ACTIE IN BE
LUCHTCORRIBOR
DIAMANTDIEFSTAL UIT
K.L.M.-VLIEGTUIG
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1948
72ste JAARGANG No. 24265
China optimistisch
Malik dreigt
Sovjet-bladen in Westelijke
zones verboden
DE EXPEDITIE VAN PROFESSOR PICCARD
Nog steedi onopgehelderd
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severln.
Directeur: 3. 3. W. Boerrlater.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mnnmeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Eric Louw, minister van Economische
Zaken van de Unie van Zuid-Afrika en
leider van de Zuid-Afrikaanse delega
tie bij de V. N., verklaarde Vrijdag by
de voortzetting van de algemene de
batten in de Assemblee der V. N.
dat Zuid-Afrika misschien zal moeten
overwegen of zijn lidmaatschap van de
organisatie met zijn nationale belangen
ln overeenstemming is, indien de orga
nisatie der V. N. geen andere weg kiest
dan die welke zij in de afgelopen twee
Jaren is gegaan. Louw zeide, dat men
ln Zuid-Afrika meer en meer de opvat
ting ging huldigen, dat slechts openlijke
discussie, waarbij de feiten vierkant
onder de ogen gezien werden, de uit
eindelijke ineenstorting van de V. N. en
een terugkeer tot de ongebreidelde
machtspolitiek van het verleden met
oorlog als gevolg, kon verhinderen
Hij had er bezwaar tegen, dat de
Assemblée en haar commissies „ge
maakt werden tot een arena voor hef
tige aanvallen op ledenstaten".
Te San Francisco, aldus Louw, had
den de kleinere landen met tegenzin
het principe van overeenstemming der
Grote Vier en het gebruik van het
vetorecht in de veiligheidsraad aan
vaard. Deze verleende voorrechten leg
den de grote mogendheden werkelijke
verantwoordelijkheden op. Louw be
schuldigde de Algemene Vergadering
van overschrijding van haar bevoegd
heden door zich te mengen in de bin
nenlandse aangelegenheden van klei
nere landen door „gezochte en absoluut
onverantwoorde interpretaties" van
het Handvest. Hierdoor, aldus Louw,
werden de ledenstaten van elkaar ver
vreemd.
De Chinese afgevaardigde betoog
de, dat Azië en het Verre Oosten nog
altijd niet voldoende vertegenwoor
digd waren in de Veiligheidsraad en
de Economische en Sociale Raad.
China was verheugd, dat goed werk
was verricht door de V. N„ vooral
met betrekking tot het vraagstuk
van Korea's onafhankelijkheid en het
geschil tussen Indonesië en Neder
land. Ook prees hij het werk van de
economische commissie voor Azië en
het Verre Oosten.
Speciaal met betrekking tot de Indo
nesische kwestie zeide Wang van me
ning te zijn, dat de Verenigde Naties
dank verschuldigd zijn aan de Veilig
heidsraad en aan de Commissie voor
Goede Diensten voor behandeling der
kwestie. „Ernstige moeilijkheden zijn
gerezen," zo zeide Wang, „in de toepas
sing van de Renville-overeenkomst,
voornamelijk met betrekking tot proce
durekwestie, enigszins verergerd door
het feit, dat de Commissie voor Goede
Diensten aan zeer nauwe regelen ge
bonden is. Hoewel ik de moeilijkheden
niet wens te verkleinen, neem ik niet
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken
beeft medegedeeld, dat volgens uit Am
man ontvangen berichten de Joodse ja
ger, die Donderdag boven Transjor-
daans gebied een Arabisch verkeers
vliegtuig neergeschoten heeft, een Yak
geweest is. De Yak is een der bekendste
Russische jagertypes. Volgens een
woordvoerder van Israël wordt er een
volledig onderzoek naar het incident in
gesteld. Hy wees erop, dat gedurende
de afgelopen week Arabische vliegtui
gen voortdurend verkenningsvluchten
hadden uitgevoerd boven Israëlisch ge
bied.
Van Israëlische zijde wordt ver
klaard, dat troepen van het Arabische
Legioen een vrij zware aanval begonnen
zijn bij Lydda. Zij veroverden enkele
hoogten, die echter door het leger van
Israël terugveroverd werden. Arabische
artillerie zou drie uur lang de toevoer-
weg naar Jeruzalem beschoten hebben.
Een woordvoerder van het Palestijnse
Hoge Arabische Comité heeft verklaard,
dat er een Arabische regering voor Pa
lestina gevormd is onder leiding vaij,
Ahmed Hilmy Pasja. De regering zal
haar zetel hebben in Gaza. Volgens een
Arabische verklaring maakt de Moefti
van Jeruzalem geen deel uit van de re
gering.
aan, dat de leiders van beide zijden de
procedurekwestie tot oorzaak van ver
ijdeling der doeleinden van vrede en
democratie willen laten worden." Her
innerend aan de woorden van Koningin
Wilhelmina, dat het kqioniale tijdperk
voorbij is, zeide Wang, dat deze verkla
ring de geest van de tijd weerspiegelt.
Ik wil de hoop uiten, dat de politieke
vrijheid in Indonesië gevolgd zal wor
den door een vooruitgang, geactiveerd
door een geest van samenwerking met
de naburige landen, evenals met ver
der verwijderde vrienden, voornamelijk
met Nederland, waarmede onvermijde
lijk zovele gemeenzame banden blijven
bestaan."
Tijdens de bespreking door de Alge
mene Vergadering van de door de
agenda-commissie voorgestelde 69 agen
da-punten verklaarde de Russische
afgevaardigde Jakob Malik, dat de Al
gemene Vergadering zich voor ernstige
gevolgen geplaatst zou zien, indien zy
zes punten op de agenda zou plaatsen,
waartegen de Sovjet-Unie zich tever
geefs had verzet.
Hij verzocht van de agenda af te
voeren:
Een Chileense resolutie betreffende
Russische vrouwen, volgens welke de
Sovjet-Unie beschuldigd wordt van
schending van de elementaire rechten
van de mes.
Een Argentijns voorstel ter beperking
of afschaffing van het recht van veto.
Het voorstel ter instelling van een
permanente „kleine Assemblée"
Een Argentijns voorstel om Italië en
zes andere landen tot de V.N. toe te
laten, welker toetreden thans door het
veto der Sovjet-Unie in de Veiligheids
raad wordt tegengehouden.
De behandeling van het rapport der
Balkancommissie der V.N., waarin de
drie noordelijke buren van Griekenland
beschuldigd worden van steun aan de
guerillastrijders.
Het rapport der „kleine Assemblée"
en de commissie der V.N. voor Korea.
De Assemblée besloot met 29 tegen 16
stemmen en 10 onthoudingen, dat het
Argentynse voorstel tot toelating van
Italië en van 5 andere landen ondanks
het protest van de Sovjet-Unie op de
agenda zou biyven. Onder degenen, die
het Sovjet-standpunt steunden, waren
Frankrijk en België, welker vertegen
woordigers betoogden, dat zij weliswaar
deze landen als lid wensten, doch dat
zy op grond van de Sovjet-afwijzing in
de Veiligheidsraad de behandeling thans
niet mogelük achten.
Nederland stemde met Engeland en
de Verenigde Staten voor de behande
ling. Het Nederlandse standpunt werd
uiteengezet door het waarnemend hoofd
der Nederlandse delegatie, mr. Van
Royen. Deze stemde in met het stand
punt van Frankrijk en België met be
trekking tot het feit, dat na de afwij
zing van de toelating door de Sovjet-
Unie in de Veiligheidsraad de Assemblée
geen competentie heeft om de betrokken
landen toe te laten.
Mr. Van Royen meende evenwel, dat
't desondanks nuttig kon zijn de kwestie
op de Assemblée te bespreken, aange
zien uit zulk een discussie een verzoek
aan de Veiligheidsraad zou kunnen
voortvloeien om zijn besluit te herzien.
Een Sovjet-voorstel om de bespreking
van het veto-recht van de agenda te
schrappen, werd verworpen met 47
tegen 6 stemmen en één onthouding.
Met 46 tegen 6 stemmen heeft de
Assemblée voorts een Sovjet-voorstel
verworpen om de gewenstheid van een
„kleine Assemblée" niet ter discussie
te stellen. Ook het Sovjet-voorstel om
de bespreking van het rapport van de
speciale Balkan-commissie te schrap
pen, werd verworpen (met 44 tegen 6
stemmen en 2 onthoudingen).
Eveneens verworpen is het Sovjet-
voorstel om de behandeling van het
voorstel der „kleine. Assemblée", om te
komen tot Europese politieke samen
werking, buiten beschouwing te laten.
De Assemblée legde zich zonder tegen
stand neer bij een Zuid-Afrikaans ver
zoek om de behandeling van de Indische
klacht over de positie van Indiërs in
Zuid-Afrika uit te stellen.
Op het congres van het Nederlands
Instituut voor Volkshuisvesting en Ste-
debouw in gebouw Bellevue te Amster
dam sprak ir. W. van Tijen over de
bruikbaarheid van de woning.
Spr. achtte een tweede woonvertrek
noodzakelijk, opdat, wie daaraan be
hoefte heeft, zich kan afzonderen. Be
hoorlijke bruikbaarheid van slaapver
trekken dient als dwingende eis te wor
den gesteld.
Aan het slot van zijn inleiding zei ir.
Van Tijen: „Met het woningpeil als
sluitpost van sociale tekorten op an
dere gebieden komen wij er nooit. Nim
mer mag van ontwerpers worden ge
vraagd om als „minimum-artisten" op
basis van een ondeugdelijk programma
toch iets bruikbaars te leveren. Even
min komen wij er met handhaving van
„voor 1940." Dituitgangspunt is verlei
delijk in zijn gemakkelijkheid, maar het
zal ons geen woningvoorraad van blij
vende aard bezorgen. In een overbe
volkt Nederland, dat 500.000 woningen
moet bouwen, kunnen wij ons geen ver
dere fouten op het gebied van volks
huisvesting en stedebouw veroorloven."
Na beantwoording van de congressis
ten, van wie velen sterke voorstanders
bleken van de duplex-huizen, zeide spr.
nog: „Bezie de woning niet als een pro
gramma maar beoordeel haar naar de
sfeer, die zij moet hebben. Een duffe,
onhandelbare woning is waardeloos.
Onze woning moet niet afhankelijk ge
maakt worden van het opklapbed."
De laatste inleider van de eerste con
gresdag was de burgemeester van Ber
gen op Zoom, ir. H. Witte, die sprak
,over het woningbouwprogramma, de
verdeling van het contingent en de taak
van Rijk, provincie en gemeente.
Ongewild heeft Van Gogh zijn stem
pel gedrukt op de ontvangst der con
gressisten des middags in het Stedelijk
Museum, in één der zalen, waarvan wer
ken van Van Gogh zijn geëxposeerd. Im
mers, met als decor een van de karak
teristieke schilderijen van de meester,
waarin nauwelijks plaats is voor een
stoel, een dier slaapkamers, waarop vele
inleiders en cqngressisten hun critiek
hebben doen neerdalen, sprak burge
meester d'Ailly de deelnemers aan dit
woningcongres toe.
Mr. d'Ailly herinnerde aan het wo
ningvraagstuk onmiddellijk na de vo
rige oorlog, dat destijds op zulk een
doeltreffende en grootse wijze is opge
lost. Ook ditmaal mogen wij niet falen.
De Commissie voor Atoomenergie
heeft bekend gemaakt dat in de herfst
van dit jaar zal worden begonnen met
de bouw van de eerste fabriek voor
productie van atoomenergie. Het bouw
terrein is 4500 acres groot en is gelegen
in de nabijheid van New York. De bouw
zal anderhalf jaar duren.
Poliite in gevecht met stakers voor de raffinaderijen van de Standard Oil
Company te Richmond (Californië). Er werd druk gebruik van traangas gemaakt.
De regering maakt bekend, dat in de
afgelopen week tot haar leedwezen de
navolgende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke landmacht: sold. P. J.
Dickhoff, legernr. 260214012, afkomstig
uit Leiden, gesneuveld 15 September '48;
sold. C. van Halem, legernr. 200917003,
afkomstig uit Slikkerveer, gesneuveld 15
September 1948; serg. J. W. Henderix,
legernr. 251011091, afkomstig uit Roer
mond, gesneuveld 15 September 1948;
serg. M. Molleboom, legernr. 250420166.
afkomstig uit Gorinchem. gesneuveld 15
September 1948; sold. A. J. van Ochten,
legernr. 250420166. afkomstig uit Ochten
(Gld.), gesneuveld 15 September 1948;
sold. A. Regeling, legernr. 251229137, af
komstig uit Hengelo, gesneuveld ver
moedelijk 16 September 1948; old. M.
W. Spierings. legernr. 260118158, afkom
stig uit Rosmalen (N.B.), gesneuveld 15
September 1948.
Koninklijk Nederlands-Indisch leger:
heeft in de periode van de afgelopen
week geen verliezen gerapporteerd.
Koninklijke Marine: heeft in de pe
riode van de afgelopen week geen ver
liezen gerapporteerd.
4
De Argentijnse politie heeft arresta
ties verricht in verband met de ontdek
king van een complot, dat gericht zou
zijn tegen het leven van president Juan
Peron en diens echtgenote. De aanslag
zou op 10 October worden gepleegd.
Het hoofd van de politie, generaal Ber-
tollo, zeide, dat het complot onder lei
ding stond van de vroegere attaché van
de Amerikaanse ambassade te Buenos
Aires, John Griffiths, die thans te Mon
tevideo verbluft, nadat hij eerder door
de Argentijnse regering was uitgewezen.
Bertollo gaf te verstaan dat de uitleve
ring van Griffiths verzocht zal worden.
Reeds eerder in dit jaar had hy, met
drie journalisten en een Italiaans^ bank
directeur, de leiding genomen by een
bankstaking en bij een „aanval tégen
de veiligheid van de staat".
Gearresteerd werden het voormalige
parlementslid en anti-Peronistisch ar
beidersleider Reyes, diens broer, drie
vlootaalmoezeniers, een voormalig pi
loot van de luchtmacht en verschillende
burgers, onder wie een vrouw. Ook zou
den verschillende personen in Uraguay
bij het complot betrokken zijn. Men
neemt aan dat de deelnemers aan het
complot de steun genoten van leden van
het leger.
Het nieuws van de ontdekking van
deze samenzwering deed tienduizenden
arbeiders uit vele industriële bedrijven
in Buenos Aires het werk neerleggen.
Zij verzamelden zich op het Plaza de
Mayo, in het midden van de stad, waar
president Peron hen des avonds zou
toespreken. Velen van hen droegen mi
niatuurgalgen, om president Peron te
herinneren aan zijn onlangs in Santa
Fé gehouden rede, waarin hij dreigde
de oppositie te zullen laten hangen.
Op 8 September waarschuwde Pe
ron zijn politieke opponenten, dat zijn
geduld ten einde was: „Mijn stem zal
vast zijn als ik opdracht geef tot te
rechtstellingen". Hij noemde als zyn
tegenstanders: al degenen, die rijk zijn,
die niet werken, die van beroep politi
cus zijn en die met „merkwaardige een
stemmigheid" de belangen van bui
tenlandse kapitalistische trusts ver
dedigen.
Naar aanleiding van de beraamde
aanslag heeft Peron een redevoering
gehouden. Een grote menigte luisterde.
Peron verklaarde, dat „buitenlandse
financiële machten, gesteund door Ar
gentynse verraders, zön dood zochten".
Doch hy zou niet buigen voor geld noch
geweld. Hij oefende critiek uit op de
„ongezonde" pers en op buitenlandse
correspondenten, die, zo zei hy, spion
nen waren, die het land verkochten. Er
waren reeds maatregelen genomen tegen
de samenzweerders. Het leger was er
niet bij betrokken.
Hij dankte de demonstranten en ver
klaarde, dat de oppositie zich moest
neerleggen by de wil ,,van de overgrote
meerderheid". Peron en de hem steu
nende bladen werpen de schuld vooral
op de Verenigde Staten. Ook mevrouw
Peron heeft de demonstranten dank ge
zegd.
Hoewel Peron de demonstranten had
aangeraden zich rustig naar huis te be
geven, deden zy in de avonduren een
aanval op de bureaux van bet liberale
blad „Le Prensa'Ruiten werden inge
slagen en brandbommen naar binnen
geworpen. Met de blanke sabel en met
brandslangen joeg de politie de menigte
tenslotte uiteen.
Het verluidt, dat jhr. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer, Nederlands
ambassadeur te Parijs, binnenkort zijn
post gaat verlaten; hij zou zich in
Amerika gaan vestigen. Als zijn opvol
ger te Parijs wordt genoemd de onlangs
afgetreden minister van Buitenlandse
Zaken mr. C. G. W. H. baron van Boet
zelaer van Oosterhout.
Volgens Antara hebben heden in de
strijd tegen de communisten op Oost-
Java geen nieuwe ontwikkelingen plaars
gevonden. Aangenomen wordt, zo meldt
Antara verder, „dat de laatste operaties
op grote schaal" tegen Madioen zeer
spoedig zullen plaats hebben.
Het Westen heeft gisteren een tegen
zet gedaan in de Beriynse krantenoorlog
door alle met Russische toestemming in
de Russische sector van Berlijn verscho
nende bladen voor West-Beriyn te ver
bieden
De plaatsvervangende Amerikaanse
militaire gouverneur, gen.-maj. George
P. Hays, ging later tot een nog drasti
scher maatregel over en vaardigde een
verbod uit tegen alle pro-Russische bla
den voor de gehele Amerikaanse zone
Van Duitsland.
Deze actie is een gevolg van het ver
bod, dat door dé Russische autoriteiten
Donderdag in de Russische sector is uit
gevaardigd tegen alle met Westelijke
vergunning in Berlijn verschijnende bla
den.
Naar verluidt zijn de Russen begonnen
met het arresteren van Duitsers, die in
I Ais men nergens iets voor voelt is
V het treurig mens te zijn.
de Russische sector in het bezit zyn van
West-Berlijnse dagbladen. Duitsers, die
van West-Berlijn naar de Russische sec
tor gaan, worden gefouilleerd op het be
zit van West-Berlijnse bladen zodra zij
de Russische sector hebben betreden.
De Russen zün gisteren met lucht
afweergeschut aan het schieten geweest
in de drukke luchtstraat naar Berlijn.
Anderhalf uur, nadat zü er mee begon
nen waren, stelden zU de Amerikanen en
Britten er van in kennis. Het duurde
drie en een half uur. Er werden geen
vliegtuigen geraakt en de bevoorrading
van Berlün ging gewoon verder, maar
het heeft aanleiding gegeven tot een
nieuw Brits-Amerikaans protest.
Dit was de tweede klacht in twee da
gen tijd. Donderdag betrof het 't gevaar
lijke manoeuvreren van een Yak-ge-
vechtsvliegtuig rond een toestel, waarin
30 passagiers zaten.
De verontwaardiging over de lucht-
afweer-„oefening" in de kringen van de
vliegers, die Berlijn bevoorraden, was
groot. Volgens de deskundige mening
van een officier waren de Russen ern
stig aan het oefenen geweest.
Hy wees er op, dat de projectielen een
3.000 meter dat is het niveau waarop
wij vliegen de lucht ingeslingerd wer
den. Ondanks dit alles werden in de af
gelopen 24 uur 3.613 ton levensmiddelen
en steenkool naar Berlijn gebracht.
(Van onze Brusselse correspondent)
oals men in de bladen heeft kunnen lezen, is de stratosfeer-onderzoeker
Professor Piccard, van de Vrije Universiteit van Brussel, onderweg naar
de Golf van Guinea, om zich daar in gezelschap van een aantal geleerden
in een speciaal daarvoor ontworpen laboratorium, bathyscaaf genaamd, naar
de bodem van de oceaan te laten zinken, 4000 meter diep. Een gebeurtenis die
de gemoederen in beroering brengt, zoals de kinderen destijds en nu nog,
maar steeds minder, omdat de werkelijkheid die verbeelding overtreft in
beroering gebracht werden door de stoute fantasieën in de romans van Jules
Verne. Een hoofdfiguur trouwens als uit een boek van Jules Verne: Prof. Piccard
is van een fantastische lengte, hij heeft een lange magere hals, een kop met
leeuwenmanen en met vreemde trekken, de ogen beschermd en verscherpt door
een merkwaardige bril, die eigenlijk uit twee brillen op elkaar bestaat.
Prof. Piccard is geen Belg, maar
Zwitser, afkomstig uit de streken rond
het Meer van Genève. In 1922 nodigde
de Universiteit van Brussel hem uit voor
het instrumenten-laboratorium, dat drie
jaar tevoren was opgericht. Sindsdien
leeft hij in België met uitzondering van
de oorlogsjaren, die hij in Zwitserland
doorbracht. Zijn werk, dat door de be
wondering van heel de wetenschappe
lijke wereld wordt omringd, draagt de
bijzondere belangstelling weg van de
Belgische Fondation Nationale de Re
cherche Scientifique, de nationale stich
ting voor wetenschappelijk onderzoek,
die hem in staat stelde tot zijn stratos
feertocht met de Belgische professor
Max Cosijns, zijn intieme medewerker,
in 1932. Zijn ballon droeg toen de naam
F.N.R.S. I, afkomstig van de naam van
de stichting. En zo heet zijn bathyscaaf
van thans, die hem 4 kilometer onder
water zal brengen, ook ditmaal verge
zeld van zijn collega Cosijns, Je
F.N.R.S. II.
Men moet niet denken, dat het jiier
gaat om een soort van sport, waarvan
het doel is het diepterecord te breken.
Het diepterecord zal inderdaad gebro
ken worden, want tot nu toe bedraagt
dat „maar" 906 meter door de afdaling
van prof. Beebe uit New York, wiens
bathyscaaf door Piccard bekeken en
onderzocht echter in de verste verte
niet de mogelijkheden en garanties
bood van het toestel van Piccard.
Neen, het doel van Piccard is het on
derzoek naar de biologische verschijnse
len in gebieden, waar men nog nooit is
doorgedrongen, naar de voorwaarden
ook waaronder dit leven mogelijk is. m
onze tijden is het niet meer nodig het
wetenschappelijk belang van een derge
lijk onderzoek te betogen. De Belgische
Nationale Stichting voor Wetenschappe
lijk Onderzoek heeft dat dan ook begre
pen en de kosten voor het bouwen van
de bathyscaaf en het uitrusten van de
expeditie, waaraan eveneens Franse ge
leerden deelnemen en waar trouwens
ook de Engelse wetenschap haar steentje
toe bijdraagt, op zich genomen.
Wat men zo diep onder het water
denkt te vinden? Prof. Piccard heeft op
die vraag in het algemeen bondig geant
woord met: „Als we dat wisten, zouden
■we er ons heus niet aan wagen!" Maar
een vaag idee heeft men toch wel. Men
weet, dat de warmte van de zon bron
van alle vegetatie is. Maar die zonne
stralen worden geabsorbeerd door die
bovenste lagen van het water, die,
waarvan wy het animale leven in de
vorm van talloze vissoorten, waterplan
ten enz. kennen. Maar daaronder? Daar
onder wordt er nog een leven in stand
gehouden door de planten en vissen, die
de hogere lagen bevolken en verslonden
worden. Zo schijnt elke laag haar eigen
fauna te hebben, voornamelyk vissen
van ieder formaat.
Het is in die diepten ook niet donker,
zoals men zou denken, aangezien er vissen
zijn met lichtgevende organen. Oat was
al door prof. Beebe vastgesteld. Het lijdt
geen twijfel of het onderzoek van Piccard
zal dit alles kunnen completeren. Verder
zal het onderzoek ook geologische kwesties
omvatten en zich met oceanografische pro
blemen bezighouden.
Alles hangt af van de mogelijkheden, die
er voor het onderzoek zullen zijn, dat wil
dus zeggen van de inrichting van de
bathyscaaf. Prof. Piccard heeft daar inder
tijd uitvoerig over uitgeweid, omdat ook
hij dit beschouwt als een vraagstuk van
allesoverheersend belang. Geen wonder,
zijn eigen leven en dat van zijn medeleden
van de expeditie hangt er van af en het
is maar een schrale troost, dat de Belgi
sche levensverzekeringsmaatschappijen er
zich toe verbonden hebben hem gratis en
voor een hoog bedrag te verzekeren....
En dat de Franse leden van de expeditie
haar beschermen zullen met nieuwe inge
nieuze kanonnen tegen diepzee-monsters,
is ook al niet volledig geruststellend. Want
ten eerste weet men niet wat voor mon
sters dat kunnen zijn en vervolgens moet
men er toch eerst zeker van zijn, dat men
er zich van zal kunnen bedienen. Sn men
weet nog hoegenaamd niets bijvoorbeeld
van richting, kracht en snelheid van de
diepzee-stromingen! Is de bodem vast, nf
wordt het water alleen maar geleidelijk
aan troebel? Ook op deze en tientallen andere
vragen, die vHjwel allemaal doodsgevaar
betekenen, moest de constructie van het
diepzee-laboratorium voorbereid zijn. Door
de samenwerking tussen chemici, ohysici,
geleerden en technici op elk gebied, heett
men nu een toestel weten te bouwen, dat
redelijk gesproken met alle mogelijkheden
rekening houdt. Het bewijs daarvan moet
nu trouwens binnenkort geleverd worden.
De bathyscaaf bestaat uit twee delen:
een zware, ronde en stevige cabine, tegen
alle voorzienbare druk opgewassen, en ee.i
soort van reservoir, gevuld met benzine.
De cabine, waar het onderzoek zal plaats
vinden, heeft een doorsnede van 2 meter.
Zij is voorzien van vensters van 15 c.m.
dikte, die weerstaan kunnen aan een druk
van 400 kilo per c.m.2. Ze zijn vervaardigd
van plexiglas.
Het dalen gebeurt door het laten ont
snappen van benzine, het stijgen door het
uitwerpen van ballast. Dg grootste moei
lijkheid bleek het uitwerpen van ballast
op de bodem der zee. Die ballast moet
uiteraard iets zeer zwaars zijn. Als men
in het uitwerpen niet slaagt, is men ge
doemd, eeuwig in de bathyscaaf opge
sloten te blijven op 4000 meter dieptel
Tenzij, zoals prof. Piccard niet zonder ijs
koude humor opmerkte, er een beweging
in de aardkorst plaats vindt, wat wellicht
eens per 100 millioen jaar gebeurt. Maar
hoe kan men ballast uitwerpen? Er is
eerst gedacht aan een soort vat, aange
bracht boven de cabine en gevuld met
mercure. Maar ten eerste is dat te om
slachtig, omdat men bij elke duik J 000 S
2000 kilo zal moeten laten wegstromen (wat
dan ook zeer kostbaar zou zijn), bovrndien
kan de kraan verstopt raken en zou het
vocht bij een mogelijk lek naar binnen
kunnen stromen. Electriciteit bleek dan
meer aangewezen, en met name de electro-
magneet. De ballast bestaat voor een be
langrijk deel uit blokken beton van onge
veer 100 kilo, die door de magneet worden
aangetrokken. Bij de minste electiische
storing verdwijnt de magnetische kracht,
valt de ballast weg en begint de bathyscaaf
automatisch te stijgen. Prof. Piccard heeft
bovendien rekening gehouden met nog
twee andere dingen. Om te beginnen deed
zich voor de onderzoekingen de noodzaak
voor. ook met kleine hoeveelheden
ballast te manoeuvreren ten einde een be
paald evenwicht te bereiken. Ook daar
voor geldt hetzelfde principe van de elec-
tromagnetische kracht, maar nu toegepast
op een soort van grote zandloper, cie in
De stalen
kogel, waarmee prof. Piccard tot op vier
duizend meter diepte in zee wil afdalen.
plaats van zand ijzeren kogels bevat. Zo
dra de magnetische kracht wordt uitge
schakeld, stromen de kogels weg, zodra zij
weer wordt ingeschakeld, houden de ko
gels elkaar weer vast.
Het andere zeer belangrijke punt is het
gevaar dat altijd bestaat, dat de bathyscaaf
zou vastraken of dat de normale ballast
om een of andere reden niet voldoende
blijkt. Met die mogelijkheid houdt prof.
Piccard rekening door 't nemen van ten
minste een ton hulp-ballast. De moeilijkheid
was alleen dat men de onderzeeër ook weer
niet overmatig kon belasten. De oplossing
werd hier gevonden door de grote batterij
van accumulatoren, die ongeveer 1200 ktio
weegt en de energie voor de motoren moet
opleveren, niet binnen maar buiten de
cabine te monteren, nogmaals met behulp
van electro-magnetische kracht. In het
ergste geval zou men dan dit nogal kost
bare apparaat opofferen, wat trouwens
geen prijs zou zijn, als het gaan moest om
het leven van de inzittenden.
De cabine zelf tenslotte is uitgerust als
een klein, maar uiterst practisch labora
torium. Er zijn diepte- en snelheidsmeters,
er zijn toestellen, die de luchtverversing
regelen, er is een apparaat, dat aan ae
opvarenden van de Scaldis (het schip van
waaruit de expeditie plaats vindt) toelaat
voortdurend de plaats van de bathyscaaf
te bepaler?. En als er een lek zou ontstaan?
Bij een groot lek is alles uiteraard ver
loren. Maar bij een klein lek nog niet. De
kwestie is dan zo snel mogelijk te stijgen.
Dit gebeurt automatisch, in dat geval dank
zij het water dat zout, dus geleidend is,
en de uitschakeling van de ballast ver
oorzaakt. Dat de bathyscaaf verder alle
mogelijke waarnemingsapparaten bevat,
spreekt vanzelf.
Het is, als men deze enkele détails
ieest, duidelijk wat een onJ aglijke on
derneming deze afdaling in de diepte
eigenlijk is en hoeveel gevaren er aan
verbonden zijn. Toch moet men zich niet
voorstellen dat prof. Piccard een waag
hals is. Integendeel, hy is een uiterst
voorzichtig man, die niet lichtvaardig
de verantwoordelijkheid voor het leven
van zoveel eminente collega's op zich
zou nemen. De Belgische deelneming
buiten prof. Piccard en prof. Cosijns
bestaat uit prof. Georges Marlier, bioloog,
dr.' J. P. van den Eeckhoudt, de zoon
van prof. Piccard als secretaris en de
cineast R. Algoet. In Duinkerken is in
middels de Franse deelneming aan boord
gekomen, bestaande uit prof. Francis
Boeuf van de Sorbonne, die zich bezig
houdt met het onderzoek van de zee
bodem, prof. Théo-
dore Monod, directeur
van het Institut
d'Afrique Noire in
Dakar, en kapitein
Yves Cousteau van
de Franse marine.
In Dakar worden
enkele proeven geno
men op geringe diep
te en daarna ver
trekt de expeditie
naar de Golf van
Guinea, waar de
eigenlijke afdeling
gebeurt, die een keer
of tien herhaald- zal
worden voor de ver
schillende waarne
mingen. Vóór de
maand October ge
schiedt er dus niets
byzonders, wanneer
men het tenminste
al niet bijzonder zou
willen noemen dat
enkele geleerden al
hun vernuft en hun
kennis hebben sa
mengevoegd om een
zo stoutmoedige on=-
dememing aan te
durven!
(Van een bijzondere medewerker)
Wat hebben we gestudeerd de
laatste maanden. Rolduc, Leu
ven, Voorhout, Apeldoorn. We
veelden ons tenslotte als de jonge man
pas op de M.U.L.O., die zo juist begon
nen is Frans, Duits en Engels te leren
en eindelijk om zijn kennis te demon
streren als volgt ongeveer een zin com
poneerde: Yes sir, es geht mir trés bien.
Nu we van de laatste golf van geleerd
heid ietwat zijn bygedroogd en We niet
dagelijks meer verkeren in het gezel
schap van gewoondoende ministers
(waarmee niet gezegd wil zijn dat on
gewoon doende ministers nog wel tot
ons dagelijks gezelschap behoren), stu
derende zakenlieden en philosoferende
arbeiders, zitten we met genoegen nog
wat na te snuffelen in de stapels aan
tekeningen en meegekregen brochures.
Als regel gaat het ons by zulke studie
dagen zó dat we er de eerste dagen na
afloop niet graag iets van zouden na
vertellen, het moet eerst bezinken. Nu
wij ongeveer een maand na afloop van
het congres der Centrale voor beroeps
oriëntering te Brussel nog eens de daar
vastgestelde resoluties bestuderen, moe
ten we voor ons zelf vaststellen, dat dit
wel de belangrijkste studiebijeenkomst
in de Nederlands sprekende landen is"
geweest, waar we het genoegen hadden
te mogen meeluisteren.
Onze Vlaamse stamgenoten hebben
zo hun eigen manier om de dingen te
zeggen. Reeds het woord „Beroepsoriën
tering" heeft een andere klank en een
wat minder positieve inhoud dan het by
ens gangbare „Beroepskeuze". Toch
hadden we, luisterend naar de profes
soren Coetsier en Chorus en de vele
andere uiterst bekwame inleiders niet
het gevoel, dat men er in België iets
anders mee bedoelt dan in Nederland.
Wel, en hierover was het de gehele, niet
onbelangrijke, groep Nederlandse deel
nemers geheel eens, dat men met het
werk van de beroepsvoorlichting in
België beduidend verder is dan bij ons.
Van Katholieke zyde kenden we in Ne
derland tot voor enkele jaren niet zo
heel veel byzonders op dit terrein en
wat er sinds enkele jaren groeiende is.
is goed en vruchtbaar, maar zeker nog
niet volgroeid werk. In Brussel nu is
men tot een aantal resoluties gekomen,
waarvan het goed is dat ze ook in ons
land worden gekend. En niet alleen
door diegenen, die beroepshalve met
dit onderwerp van doen hebben, maar
-- vooral door de eerst belangheb
benden: ouders, opvoeders en de jonge
ren, die voor het leven staan, zelf. Op
de allereerste plaats constateerde het
congres, dat beroepsvoorlichting en
-keuze eerbied eist voor de menselijke
persoon. Het komt ons voor, dat hier
mede inderdaad in de roos werd ge
schoten.
Uitgangspunt van de beroepskeuze-ad
viseur mag nooit op de eerste plaats een
of andere economische overweging zijn,
maar sfeeds de naar volwassenheid
groeiende mens en diens zo hoog moge
lijk bereikbaar geluk. Komt het uitvoe
rend comité van het congres dan ook
o.a. tot de conclusie: „dat de vrijheid
dient gewaarborgd betreffende de keuze
van de Dienst voor beroepsoriëntering
(Beroepskeuzebureau) en betreffende
de navolging van de adviezen, die er
gegeven worden, teneinde de vrijwillige
toetreding, het vertrouwen en de ver
antwoordelijkheidszin van alle belang
hebbenden te bevorderen (jeugd, ouders,
opvoeders en leraren)wij zouden hier
aan willen toevoegen dat deze stelling
toegepast op Nederlandse verhoudingen
tot de critiek voert, dat er een onmis
kenbaar gevaar schuilt in de toenemen
de rechtstreekse bemoeiing van de over
heid met dit onderwerp. Het gevaar
n.l. dat men niet de mens en de voor
waarden tot diens geluk tot uitgangs
punt neemt, maar de feitelijke verhou
dingen en behoeften in het bedrijfs
leven. Waarmede natuurlijk niet ont
kend wordt dat men óók met dit laatste
heeft rekening te houden. Het ligt dan
ook voor de hand, dat een volgende re
solutie tot de conclusie komt „dat het
onontbeerlijk is aen nauwe samenwer
king tot stand doen komen tussen de
particuliere ir .tellingen en de openbare
machten, opdat zij gezamenlijk zullen
bijdragen tot de volkomen ontplooiing
van de meest efficiënte werking op het
gebied van de beroepsoriëntering''. Het
congres wilde zelfs verder gaan en bet
totstandkomen van een wet bevorderen
„welke de rechten en de plichten van
al de betrokkenen bepaalt, betreffende
de oprichting, de taak en de werking
van de diensten voor beroepsoriënte
ring."
Vervolg op pao. 3)
Verwachting tot Zaterdagavond:
Vry veel overdrijvende wolkenvel
den, maar op de meeste plaatsen
droog weer. Matige en langs de
Waddenkust tijdelijk krachtige wind
tussen Zuid-West en West. Weinig
verandering in temperatuur.
Zon: 6.30—18.32; Maan: 21.28—14.42.
Naar het A.N.P. verneemt, is de politie
er nog steeds niet in geslaagd, de dader
te arresteren van de diefstal van dia
manten die met een K.L.M.-vliegtuig van
de lijn Amsterdam-Batavia naar Karachi
vervoerd werden. Wel bestaan er tegen
een bepaald persoon sterke vermoedens,
doch men heeft geen bewyzen. Het is
echter wel zeker, dat de K.L.M.-beman-
ning van het vliegtuig geheel vrij uit
gaat en niets met deze diefstal te maken
heeft gehad.
Zoals men zich zal herinneren bracht
30 Juni een vliegtuig uit Praag ruwe
diamanten ter waarde van ƒ500.000 naar
Amsterdam. Deze diamanten, bestemd
voor Karachi, werden 2 Juli met het
K.L.M.-vliegtuig voor Batavia meege
zonden. Na aankomst op het vliegveld
van Karachi werd de diefstal ontdekt.
De Nederlandse politie is er van over
tuigd. dat de juwelen ook op dat vlieg
veld gestolen zijn doch de politie te Ka
rachi houdt vast aan haar mening, dat
de kbstbare stenen reeds te Amsterdam
en in ieder geval voor Karachi gesto
len werden. Dit verschil van mening
heeft het onderzoek niet vergemakke
lijkt.
Men houdt rekening met de mogelijk
heid, dat een goed georganiseerde ben
de langs de internationale luchtverbin-
dingen tussen Europa en Azië opereert
Het onderzoek duurt nog steeds voort
