Vooruitzichten voor de komende winter in Berlijn redelijk Comedia verrast met „De held en de soldaat" Pensioenen worden verhoogd met een toeslag eist toezicht op atoomenergie Veiligheidsraad Rusland door MONTGOMERY'S BENOEMING DOOR AMERIKA EN CANADA GOEDGEKEURD Engeland zal vooral vliegtuigen produceren REPUBLIKEINEN ZOUDEN MADIOEN BEZET HEBBEN Ook Woitogiri, Ngawi en Magetan heroverd? Optimisme over de luchtbrug .Het weer. De heer Deinum tussen bloemen en geschenken Kamer neemt totalisatorwet aan Meerderheid voor intern, controle Vishinsky vraagt bedenktijd Prinses Wilhelmina trekt zich terug MAANDAG DRIE UUR Tot hoofd en hart Herfstmanoeuvres van Russische leger Parijse drukkers staken LEIDER VAN DE STERN GEARRESTEERD Trygve Lie wil een U.N.O.-corpe VAN WIELERFAVORIET TOT SMOKKELKONING Van Londen naar Parijs binnen één uur VRIJDAG 1 OCTOBER 1948 72sfë JAARGANG No. 24270 DE WESTERSE MILITAIRE UNIE In Mecklenburg en Brandenburg Berlijn in Veiligheidsraad Vanmorgen geen gas en geen electriciteit Amer. militaire commissie bezoekt Franco Gevonden documenten werpen nieuw licht op organisatie Gen. Clay verwacht nieuwe relletje» Waardebonnen consumenten- crediet geldig „De Brasvoor zijn rechters Vijfjarenplan van Tsjechoslowakije VAN MOOK'S TERUGKEER HET SCHOUWBURG-JUBILEUM Als beschermvrouwe van verenigingen Redevoeringen en geschenken Foto's uit Indië Zeepost naar Oost en West BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 14380 ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week- f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. Directeur: 3. 3. W. Bóerrigter. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voer edvertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren Te Washington wordt vernomen, dat de V.S. en Canada reeds mformeel hun goedkeuring hebben gehecht aan de be noeming van veldmaarschalk Montgo mery tot voorzitter van de verdedi- gingsraad der West-Europese Unie. Als deel van zijn bijdrage tot het gemeenschappelijke verdedigings plan wordt beoogd, dat Engeland vele w»pens zal fabriceren, vooral vliegtui gen, die de continentale mogendheden nodig hebben om haar verdediging zo spoedig mogelijk op peil te brengen. Dit is één van de redenen, zo meldt een correspondent van Reuter, dat En geland vrij grote hoeveelheden staal en aluminium kan verwachten op fh'0'"1 van het program voor militaire nuip, dat in Januari aan het Amerikaanse Congress zal worden voorgelegd. Gezaghebbende kringen te Washing- ton verklaren, dat het program, zal voorzien in de onmiddellijke versche ping van Amerikaanse wapens en tanks uit de overtollige legervoorraden naar Europa, alsmede grondstoffen voor de wapenfabricage in West-Europa. Politieke deskundigen te Washington voorspellen, dat het militaire hulppro gram niet gemakkelijk door het Con gress zal worden goedgekeurd. Men heeft hier vooral op het oog de moge lijkheid, dat Frankrijk communistisch zou worden en de kans, dat de Ameri kaanse wapens in Europa in handen van een eventuele aanvaller zouden vallen. Vandaag zal waarschijnlijk een com muniqué over de bespreking der minis ters van Defensie uitgegeven worden. De keuze van Montgomery is in het algemeen in Engeland gunstig ontvan gen. De eerste critiek hierop werd ver nomen in het hoofdartikel van gisteren in de Manchester Guardian, die schrijft, dat Montgomery „in Amerika niet bij zonder geapprecieerd wordt. Hij '.s nooit een echte chef van de generale staf geweest. Hij is een bevelhebber van het leger, een man, die de strijders electriseert, de architect van de „kolos- In Duitse perstelegrammen werd gis teren meegedeeld, dat hef Russische be zettingsleger zich gereed maakt voor grote herfstraanoeuvres, die begin Oc tober een aanvang zullen nemen. Daar bij zouden ook grote aantallen vliegma chines gebruikt worden. Autoriteiten van de Amerikaanse luchtmacht hebben verklaard van de Russen hierover nog geen bericht te heb ben ontvangen. Zij zijn nog in afwach ting van het Russische antwoord op het scherpe schriftelijke protest, dat eer gisteren door hen werd ingediend, be treffende het duiken van Russische Yaks naar twee Amerikaanse transport vliegtuigen, die met voorraden op weg naar Berlijn waren. Berichten uit de Russische zone dui den aan, dat de troepen zich zullen con centreren in Mecklenburg en Branden burg, ten Noorden en Westen van Ber lijn. Vele gebouwen zijn in beslag geno men om de troepen onder te brengen. De Veiligheidsraad komt Maandag om 15.00 uur bijeen ter behandeling van de beschuldiging der Westelijke mogendhe den dat Sovjet-Rusland met zijn blok kade van Berlijn de vrede in gevaar brengt. Volgens een officiële UNO-bekendma- king van vandaag zal ex-senator Warren Austin (V.S.) de bijeenkomst presideren Men meent echter dat Austin kort na het begin van de zitting het voorzitter schap zal overdragen aan de Argentijn se vertegenwoordiger, die volgens de alfabetische volgorde voor het voorzitter schap aan de beurt is. Te Parijs zullen deze week geen periodieken verschijnen. Het verbond van arbeiders bij wekelijkse publi- citeitsorganen. een onderdeel van de CGT, heeft tot staking opgeroepen, om dat de drukkers loonsverhoging eisen. Tengevolge van een staking onder de arbeiders bij het gas- en bedrijf was Parijs vanochtend van 8 uur tot 12 uur zonder gas en electriciteit. Senator Chan Gumey, voorzitter de' senaatscommissie voor de gewapende diensten der Verenigde Staten, heeft in gezelschap van de Amerikaanse zaak gelastigde te Madrid, Paul Culbertson, een bezoek gebracht aan generaal Fran co. Ook waren enige leden van de strijd krachten der V. S. tegenwoordig. Tevoren had deze groep een onder- h°ud gehad met de Spaanse legerleider, gen.raal Juan Vigon, die, naar bericht wordt, Spanje's behoefte aan militaire uitrusting uitdrukking bracht. Naar Kemeld wordt, deelde Gurney generaal S'ranco mede, dat zijn commis sie er sterk voor was de normale be trekkingen tussen de V. S. en Spanje te hervatten. Franco ontving Gurney en Culbert son in zijn nuts in de buurt van Madrid. Het onderhoud duurde bijna een uur. Het Spaanse kabinet heeft zijn goed keuring gehecht aan besluiten over het houden en organiseren van gemeente lijke verkiezingen in Spanje. De datum zal vermoedelijk in het laatst van November vallen. sale doorbraken" maar in genen dele een groot organisator." In welingelichte kringen, aldus A.P., wordt de naam van luit.-generaal G. W. R. Templer, waarnemend chef van de generale staf, als eventueel opvolger van Monty genoemd. Hij voerde het bevel over een divisie op Sicilië en werd later de eerste militaire gouver neur in Duitsland. Veldmaarschalk Lord Montgomery, chef van de generale staf van het Britse rijk, heeft ter gelegenheid van het be gin der actie voor het werven van 100.000 vrijwilligers op een persconfe rentie te Londen gezegd, dat de bevol king Van een land, 1n het bijzonder van de V.S., in een nieuwe oorlog zal blij ken een zware proef te moeten onder gaan. „Het land zal mensen nodig heb ben, die gewend zijn bevelen op te vol gen," aldus Montgomery. Emmanuel Shinwell, minister van Oorlog, deelde mee, dat de huidige sterkte van het Britse landleger onge veer 50.000 man bedraagt en dat 150.000 het doel is. Nathan Friedman Yellin. de leider van de Joodse terroristische Stemgroep, die sedert de moord op Bernadotte werd gezocht, is in Haifa met een van zijn adjudanten door de Israëlische politie gearresteerd. De politie heeft bij de ar restatie documenten gevonden, welke volgens haar zeggen een nieuw licht werpen op dehandelingen van de Stemgroep. Reeds enige dagen meldden onbeves tigde berichten, dat Yellin voorberei dingen had getroffen om naar Rusland te vluchten. Vorige week vernam A. P. dat een Oost-Europees consulaat zes visa had verstrekt, waaromheen een min of meer geheimzinnig waas hing. Uit betrouwbare bron werd vernomen, dat Yellin bij zijn arrestatie in het be zit was van valse papieren. In het laatste bulletin van de Comin- form wordt Tito ervan beschuldigd een terreur ontketend te hebben tegen Joe goslavische sympathiserenden met de Comihform Verschillende vooraan staande personen zouden van hun func ties ontheven en daarna spoorloos verdwenen zijn. Fotocopieën van het bulletin van de Cominform en van de Eh-avda oL'culerc n in het geheim in Joegoslavië, aldus het bulletin. In een uitvoerig rapport aan de UNO heeft Trygve Lie gisteren de spoedige oprichting gevraagd van een uit 800 manschappen bestaand gewapend UNO- corps dat tot taak zal hebben UNO- personeel te velde te beschermen. De kosten voor het corps worden in het rapport geschat op 4 millioen dollar. Lie beveelt de oprichting aan van een 800 man tellende kerngroep in vaste dienst en een vrijwilligersreserve van 500 man. De bewapening dient te bestaan uit pistolen, geweren, karabij nen en lichte automatische wapenen. Het corps dient geüniformeerd te zijn, maar zal niet uitgerust zijn met tanks, artillerie, vliegtuigen, schepen of an dere grote aanvalswapenen. Eric Johnston, president van de American Motion Picture Producers Organisation, is in de zomer-residentie van Z.H. de Paus door deze in particu liere audiëntie ontvangen. Z.H. de Paus verleende ook een speciale audiëntie aan de filmacteur Douglas Fairbanks Jr. en diens echtgenote. Seaert Maandag werd uit de Scheveningse haven een z.g. gaffelsloep „De Lucky Star" vermist. S.O.S.-signalen werden uitgezonden naar posten in binnen- en buitenland, vliegtuigen gingen op onderzoek uit en alarmberichten verschenen in de kranten. Gisteravond liep het bootje, dat niet zeewaardig was, met zijn vijf passagiers de haven weer binnen.- Krachtige wind had hen afgedreven. De schipper G. Stroink meert doodvermoeid het bootje; hij had in geen dagen gegeten. De militaire gouverneur, kolonel Gatot Soebroto, heeft, volgens An- tara, medegedeeld, dat Madioen Donderdagmiddag om kwart over vier in handen van de republikeinse strijdkrachten is gevallen. In zjjn dagorder deelde de kol. Gatot voorts mede, dat Wonogiri, Ngawi en Ma getan eveneens werden veroverd, terwijl de volgende campagne zal zijn gericht op Patjitan, Ponorogo en Poerwodadi, Ten aanzien van de herovering van Madioen meldt „De stem van het vrije Indonesië", dat, toen de republikeinse troepen Goreng Gareng, 10 km. ten Westen van Madioen, Woensdagavond binnenvielen, de opstandelingen niet in staat waren hun gevangenen weg te voeren. „Voordat de opstandelingen zelf vluchtten, hebben zij daarom tien tallen personen vermoord, onder wie godsdienstleraars, onderwijzers, volks leiders en bestuursambtenaren." De P.T.T. te Madioen functionneert normaal, aldus de zender. De republi keinen hebben de radiozender van Ma dioen weer in gebruik genomen. De rust te Madioen is weergekeerd. De zuive ringsoperaties duren voort. „De stem van het 'vrije Indonesië" zegt verder te hebben vernomen, dat Moeso c.s. zijn gevlucht naar Doengoes, ten Zuiden van Madioen, daaraan toe voegend. dat de tekenen van demorali satie onder de opstandelingen met de Gedurende de eerste honderd dagen van de „luchtbrug" naar Berlijn is volgens kolonel Frankl. Howley, de Amerikaanse militaire gouverneur van Berlijn, de voedselreserve van de ge blokkeerde stad met 15 pet. vermeer derd. „De Berlijners kunnen de winter met optimisme tegemoet zien", zei hjj gisteren op een persconferentie te Berlijn. „De luchtbrug" zal al het voedsel aanvoeren dat voor de rant soenering benodigd is". De Amerikaanse luchtmacht heeft bekend gemaakt, dat Amerikaanse vliegtuigen in de drie maanden van de aan Berlijn door de lucht verleen de hulp 28.658 vluchten hebben ver richt en in totaal 201.735 ton steen kool, voedsel en andere goederen heb ben aangevoerd, dat is per dag gemid deld 3.636 ton voor een bedrag van naar schatting 390.000 dollar per dag. Brigadier-generaal Jean Ganeval, de Franse militaire gouverneur van Ber lijn, heeft gisteren verklaard, dat de Westelijke geallieerden met een zuiver geweten de winter tegemoet zien en vertrouwen dat de „luchtbrug" zal voortgaan met het op ruime schaal be voorraden van Berlijn. De Franse militaire gouverneur zei in zijn overzicht van de eerste honderd dagen van de „luchtbrug" dat de moei lijkheden der slechte weersomstandig heden zeker zullen kunnen worden overwonnen. De daartoe noodzakelijke maatregelen waren volgens hem: 1. het gebruik van grotere vliegtuigen. (De Amerikaanse luchtmacht vervangt thans de nog in gebruik zijnde C-47's door C-54's). 2. Verkorting van de vliegafstand door als voornaamste be ginpunt bases in de Britse zone te kie zen.3. Vergroting van de landingscapa citeit op de Berlijnse vliegvelden Ga- tow en Tempelhof. Beide genoemde vliegvelden worden thans vergroot en op het terrein van het voormalige Goeringplein wordt thans in de Franse sector een enorm groot vliegveld aan gelegd, dat een startbaan zal krijgen van "bijna twee kilometer en op 15 Dec. in dienst zal komen. Volledige solidariteit tussen de mili taire regeringen van Frankrijk, Enge land en Amerika heeft in hoge mate tot het welslagen van de „luchtbrug" bij gedragen, zei gen. Ganeval. Op het ogenblik wordt dagelijks 4000 ton voeö- Het Centraal Bureau voor het Con- sumentencrediet vestigt er de aandacht op, dat de nieuwe waardebonnen voor het consumentencrediet met ingang van vandaag geldig zijn. sel, kolen en grondstoffen naar Berlijn gevlogen, deelde hij mede. Gen. Ganeval verklaarde dat Amerika en Engeland de Franse sector op basis van volkomen gelijkheid bevoorraden, zulks niettegenstaande de Franse lucht macht niet aan de „luchtbrug" kan deel nemen omdat die momenteel opereert in Indo-China en op Madagascar. Gen. Lucius Clay heeft gisteren te Frankfort gezegd, dat „er heel wat meer nodig zal zijn dan rond onze vliegtuigen te zoemen" om een eind te maken aan de luchtbrug naar Berlijn. De generaal verwachtte nieuwe com munistische ongeregeldheden in Berlijn. Hij zei echter geen inlichtingen te heb ben, of deze incidenten zouden samen vallen met de Amerikaanse verkiezin gen of met de behandeling van de Ber lijnse kwestie in de Veiligheidsraad. Gen. Clay zei, dat hij „zeer zorgvul dig" het proces tegen Ilse Koch bekeken had en dat de levenslange gevangenis straf die aanvankelijk tegen haar uitge sproken was, niet gerechtvaardigd werd door haar rol in het concentratiekamp Buchenwald. Hij zei, dat haar geval nu onderzocht zou worden om vast te stellen, of zij op andere gronden vervolgd kan worden. dag duidelijker worden, terwijl steeds meer troepen uit de onrustige gebieden weglopen en hun trouw aan de repu blikeinse regering betuigen. Een Nederlandse woordvoerder heeft medegedeeld, dat de Nederlandse rege ring van mening is, dat de val van Madioen slechts 'n phase is van de actie, die de regering-Hatta tegen de commu nisten moet ondernemen. Hij zeidc, dat de Nederlandse regering de gebeurte nissen nauwlettend volgt. De bekende Brabantse wielrenner John. Braspenning is met verschil lende anderen de grote man ge weest in een smokkelcomplot, het" welk in het begin van dit jaar door wakker politiewerk werd opgerold. Met pantserauto's ging de bende te werk en voor millioenen werd over de grens gebracht en in een magazijn ~e Amsterdam opgeslagen. Nadat het „Re" zeischap widens een wilde rit onder Rijsbergen (N.-Br.) de pantserwagen in de steek had moeten laten, gelukte het kort nadien Braspenning onder Utrecht te arresteren. Spoedig kwam toen vast te staan, dat deze wijdvertakte smok kelhandel tijdens de bezetting was ont staan. Corrupte leden van de Wehr- macht smokkelden toen goederen van België naar Nederland en omgekeerd en hiertoe bedienden zij zich van het materiaal, dat ten dienste stond. Hier door kwam in de smokkelarij een nieuwe, nog niet toegepaste fase, n.l. het smokkelen van militaire voertuigen, die van bewapening en pantsering wa ren voorzien. Na de ineenstorting van het Duitse leger bleef deze methode gehandhaafd. De soldaten van de bezet tingslegers en de toenmalige grens wachten zetten de zaak op dezelfde voet voort. Bij de opsporing werd gebruik gemaakt van de meest moderne midde len; de Technische Dienst van de Rijks politie assisteerde met Walkie Talkies en auto's met complete zend- en ont- vanginstallatie. Dit weekend nu zullen Braspenning en de zijnen voor de Bijzondere Politie rechter in Breda moeten verschijnen. Vanmorgen om tien uur is men met de berechting begonnen, waarbij de da ders door een negental advocaten zul len worden bijgestaan. Het ontwerp voor het vijfjarenplan van Tsjechoslowakije, dat zojuist is ge publiceerd, toont aan, dat Tsjechoslo wakije hoopt, in de periode tot 1953 de productie der zware industrie met 130 procent te verhogen. Volgens het plan zal in diezelfde pe riode de productie van verbruiksgoede- ren worden opgevoerd, benevens het aantal arbeidskrachten. Verwachting tot Zaterdagavond: Voor het Noord-Westelijk gedeelte van het land: Overwegend droog weer met veranderlijke bewolking en plaatselijk ochtendmist. Ongeveer dezelfde temperatuur als vandaag. Zwakke tot matige wind tussen West en Zuid. Voor het overige gedeelte van net land: Droog weer met veranderlijke bewolking en plaatselijk ochtendmist. Ongeveer dezelfde temperatuur als vandaag. Weinig wind. Zon: 6.42—18.16; Maan; 5.51—18-24. In verband met de terugkomst van dr. Van Mook in Indonesië heeft de Indisch-Nederlandse partij zich met een brief tot minister-president W. Drees gewend, waarin o.m. gezegd wordt: „Met vreugde hebben velen met ons de terugkomst van de Luitenant-Gouver neur-Generaal in Indonesië begroet en tevens met voldoening het bericht ver nomen, dat hij althans voorlopig op zijn hoge post zal blijven. Wij vertrouwen er op, dat de Neder landse regering bij toekomstige bespre kingen met de voorlopige federale re gering zich steeds mede en blijvend zal laten leiden door de wens van velen in Indonesië betreffende de figuur van dr. Van Mook". Indien een meester als Shaw „De held en de soldaat" niet geschreven had, dan zou het stuk wellicht niet meer op het repertoire gekomen zijn, omdat het door twee wereld oorlogen zijn uiterlijke waarde to taal verloren heeft. De innerlijke waarde is echter zo rijk, zo amusant en zo diepzinnig, dat de hedendaag se schouwburgbezoeker deze anti- romantische comedie, een persiflage op de smaak van het publiek een halve eeuw geleden, gezellig bezig houdt. Reeds aanstonds maken we kennis met het onwaarachtige, dat in het pathos gelegen is. Terwijl de jongedame Raina in haar slaapvertrek het portret van haar heldhaftige geliefde, die meen de een oorlog te hebben gewonnen door zijn dapperheid, kust, komt een gevluchte soldaat over het balcon in haar kamer en daarmede begint de ontwikkeling van de comedie, die aan leiding geeft tot talrijke flitsende dia logen, tot nadenken stemmende redene ringen en verwerping van alles wat in de wereld nogal eens als moed be schouwd wordt, maar in werkelijkheid een armelijke vertoning is. De taferelen zijn nu eens spannend door de waarheden, die gezegd worden, maar die men moet onderkennen, dan weer zo humoristisch, dat ze aan de klucht grenzen. De huursoldaat uit Zwitserland, die iri de slaapkamer vluchtte, is later een rijke luitenant, waarvoor de dwaze Ser- gius Saranoff van gewaande hogere stand in al zijn onbeholpenheid het veld moet ruimen. De toneelgroep „Comedia" heeft van Shaw's werk een allerprettigste en ar tistiek hoogstaande vertolking gegeven. Han Bentz van den Berg speelde de rol van de huurling ongetwijfeld zoals Shaw hem bedoeld moet hebben, Guus Hermus helde als Sergius wat al te veel naar het belachelijke over. Altijd weer is Ank van der Moer,, die nu voor het meisje Raina speelde, een actrice, die men graag beluistert en kan roemen door haar natuurlijk spel. Van de andere medewerkenden noemen wij Jules yer- straete, die een bonk van een majoor tussen de speelse figuren plaatste, en (Van onze parlementaire redacteur) De Tweede Kamer moest gisteren allereerst beslissen over de door de heer Van Sleen verzachte en onge vaarlijk gemaakte motie op het wetsontwerp „Verhoging van pen sioenen met een toeslag". Zij deed dit nadat eerst de communist Hoog- carspel een mislukte poging had gedaan om de hele behandeling van het wetsontwerp aan te houden tot de tenagkeer van prof. Lieftinckuit Amerika, opdat mr. Van Maarse- veen eerst overleg met hem zou kunnen plegen over de wensen, die de Kamer eigenlijk koesterde. Doch daar stemde de hele Kamer, op de communisten na, tegen. De motie- Van Sleen werd toen aanvaard met alleen de stemmen van de commu nisten tegen. Het wetsontwerp zelf werd zonder stemming goedge keurd. Vervolgens stelde de heer Borst, ge bruik makend van het vragenuurtje, enige vragen over een min of meer technische kwestie aan de minister van Landbouw, en daarna werd het wets ontwerp „Herziening Regeling der Pro vinciale Financiën" afgehandeld. De heer Algera smaakte daarbij het ge noegen door middel van een serie amendementen de kortingsregeling uit het wetsontwerp te krijgen, waarbij alleen de socialisten tegen waren. Het wetsontwerp kwam er verder zonder stemming door. Het wetsontwerp tot invoering van een buitengewoon militair pensioen voor mili taire slachtoffers van de mobilisatie 1914— 1918 alsmede voor hun weduwen en wezen gaf aanleiding tot enige schermutselingen met de heer Van Sleen en amendementen (Telefonisch van onze Parijse correspondent) Parijs, Donderdagavond. De politieke commissie van de As- semblée der Verenigde Naties is van morgen begonnen met de behandeling van de drie rapporten, welke de speciale commissie, belast met de be studering van het vraagstuk der atoomenergie, in twee en twintig maanden arbeid, verdeeld over meer dan tweehonderd zittingen, heeft on gesteld. Het laatste rapport van deze atoom commissie. bestaande uit de leden van de Veiligheidsraad plus Canada, begint met een zinsnede, welke de volkomen impasse constateert, waarin de werk zaamheden van de commissie zijn aan beland tengevolge van de onverzoen lijke standpunten, door enerzijds de meerderheid en anderzijds de minder heid van de commissie ingenomen. Het meerderheidsstandpunt, dat hier in het kort nog eens geresumeerd moge heten, luidt, dat afdoende waarborg voor uit sluitend vreedzame aanwending van de atoomenergie slechts geschapen kan worden doordat het gehele proces der atoomenergieproductie, van de delving der grondstoffen at onder permanente internationale controle wordt geplaatst. De Verenigde Staten verklaarden zich zelfs bereid te accepteren, dat de vind plaatsen en fabrieken in eigendom aan het internationale contrólelichaam zou den worden overgedragen. Het voorstel der minderheid, die de Sovjet-Unie met ■de Oekraïne omvat, behelst, dat de internationale controle zich beperkt tot inspecties, te verrichten door de Veilig heidsraad waarin de Sovjet-Unie over het recht van veto beschikt maar dat aan de invoering van dit con trólesysteem nog vooraf moet gaan de vernietiging van de voorraad atoom bommen in de Verenigde Staten. Vertegenwoordigers van de Verenigde Staten en Canada hebben nu vanmor. gen de politieke commissie verzocht, de Assemblée te adviseren de meerder heidsvoorstellen te accepteren. De Amerikaanse vertegenwoordiger verklaarde o.m.: „De angst heeft in de wereld de hoop vervangen, omdat de Sovjet-Unie haar souvereiniteit blijkt te stellen boven dé veiligheid der mens heid". De Canadese vertegenwoordiger diende een ontwerp-resolutie in, vol gens welker bewoordingen de Assem blée de conclusies van de meerderheid der atoomcommissie goedkeurt en een beroep doet op alle naties, hun verant woordelijkheid jegens de wereldge meenschap na te komen, door de grondslagen te aanvaarden, die nood zakelijk zijn voor een afdoende con trole der atoomenergieproductie. Teneinde gelegenheid te hebben deze ontwerp-resolutie te bestuderen, vroeg de Russische gedelegeerde, Vishinsky, schorsing der beraadslagingen tot mor gen, waarmede accoord werd gegaan. Enkele optimisten verwachten, dat Vishinsky morgen wellicht met iets nieuws te voorschijn zal komen. Pessi misten, die in de meerderheid zijn, verwachten dit niet, waarna de com missie, met de stemmen van de Sovjet- Unie en haar aanhang tegen, niets anders meer te doen zou hebben dan zich aan te sluiten bij de conclusies der meerderheid van de atoomcommissie en de Assemblée te adviseren zulks even eens te doen. Er zouden alsdan twee dingen bestaan: een meerderheidsbesluit tot oprichting van een efficiënt inter nationaal contrólelichaam en de beruch te impasse, met welk laatste ding het bestaan van een efficiënt contróle lichaam niet kan samengaan. op enkele onderdelen, voor ook dit werd aanvaard. Nadat dan nog enige kleine wetsontwer pen onder de hamer waren doorgegaan, was de beurt aan wat voor deze dag en avond de hoofdzaak zou blijken: de totali satorwet, onder belangstelling van een groot aantal paarden- (of gok-?) liefheb bers op de gereserveerde tribune, door sommige Kamerleden even fel verguisd als door anderen met hardnekkigheid ver dedigd. De protestantse fracties en een deel der socialisten waren er op principiële gron den tegen. Met de V.V.D. waren de katho lieken, op voorzitter Kortenhorst na, voor, zij het dan ook niet op principiële, doch zuiver op tactische gronden. Zo was het trouwens ook met de regering. Mr. Bachg heeft het met veel welsprekendheid de ministers Mansholt en Wijers gemakkelijk gemaakt door het wetsontwerp te ver dedigen hoofdzakelijk op deze grond, dat de invoering van de toto het grote kwaad van het verboden gokken en de minder zindelijke praktijken van de bookmakers inruilt voor het kleinere kwaad van het gereglementeerde hazardspel, waarbij men een wapen tegen de bookmakers in han den hoopt te krijgen. Bovendien schijnt de winst van de toto erg bevorderlijk te zijn om de kosten van de fokkerij van mooie paarden ie be strijden. Érg fraai en indrukwekkend is dit standpunt niet, maar het zal wel prac- tisch zijn, vooral als men toch feitelijk geen kans ziet om het gokken op paarden rennen met wortel en tak uit te roeien. Het is ook maar weer de vraag of de hele zaak een tot het uiterste doorgevoerd prin cipe waard is. Doch er werd lang en hartstochtelijk over gestreden en er werd onder de inspiratie van het moment zelfs laai geschapen in dit debat. Zo bezong mr. Bachg het „paardenwezen" en de heer v. d. Heuvel zag ze bij zijn bestrijding zo rennen, dat hij de paarden met rendieren verwisselde. Al die drukte werd met mis prijzende blikken gadegeslagen door de liefhebbers op de tribune, wie dit allemaal niet schelen kon, mits het wetsontwerp maar werd aangenomen. Nu, het werd aangenomen met 45 tegen 25 stemmen en de liefhebbers, nauwelijks in staat om hun bijvalsbetuigingen in te houden, keerden van hun uitstapje in de staatkunde huis waarts met gezichten, alsof ze de gok ge wonnen hadden. Voegen wij hieraan toe, dat er nog enkele amendementen van de heren Vondeling en Bachg werden aan vaard, die het de regering mogelijk be doelen te maken de liefhebberij nog wat meer in de hand te houden. De secretaris van Prinses Wilhelmina deelt het volgende mede: ..Gedurende haar regering is Prinses Wilhelmina van vele verenigingen be schermvrouwe geworden. Met vreugde zal zij steeds terugdenken aan het con tact dat zij hierdoor gedurende vele ja ren met het Nederlandse verenigings léven heeft gehad. Prinses Wilhelmina acht het thans echter minder eigenaar dig deze functie, die zij als Koningin heeft aanvaard, te blijven vervullen. Zij heeft derhalve opdracht gegeven de be trokken verenigingen in kennis te stel len van haar voornemen zich als be schermvrouwe terug te trekken." I Velen willen geen stilte en rust om I zich heen, omdat zij dan de stem van ^^^lu^igeweten^ouden^ioren^^^ Lous Hensen, een temperamentvolle Lauka. „Comedia" heeft wederom bewezen, dat het een gezelschap is, waarop Haar lem trots mag zijn. W. De voorstelling werd bijgewoond door de Commissaris der Koningin in de provincie Utrecht en vroegere vroe gere burgemeester van Haarlem, M. A. Reinalda, door burgemeester Cre- mers en de wethouders van Haarlem, verder door talrijke raadsleden, ver tegenwoordigers van toneelgezelschap pen en hoofden van gemeentelijke diensten. Aan het begin van de avond herin nerde wethouder Geluk aan de feeste lijkheden, die dit gala-festiin reeds vooraf gegaan waren. Wanneer er in de zaal een Haarlemmer mocht zijn, die evenals dertig jaar geleden een schen king zou willen doen aan de stad Haar lem dan zal het gemeentebestuur deze gaarne aanvaarden en een tweede schouwburg laten bijbouwen (hilariteit). Hij hoopte verder, dat in onze stad in de toekomst de beste toneelspelkunst zou worden gegeven, niet alleen van dat wat in eigen land gepresteerd wordt, maar ook wat het buitenland biedt. Toen na de opvoering van het toneel spel het doek weer omhoog ging en de toeschouwers het nieuwe parel-grijze gordijn-décor konden bewonderen, even als een zee van bloemen, niet alleen op het podium, maar ook aan de rand van de voetlichten een smaakvolle ver siering van Hout en Plantsoenen tra den verschillende sprekers naar voren. Als eerste voerde het woord burgemees ter Cremers, die zeide, dat de gemeente Haarlem trots is op haar schouwburg en zijn directeur, de heer Herman Dei num. Deze bezit een grote toneelkennis, een fijne smaak en een nuchtere zake lijke kijk, waardoor prachtige resultaten bereikt werden. De samenwerking tus sen gemeente en directeur is steeds al leraangenaamst geweest en spr. hoopte, dat deze zolang zou duren, tot „wij niet alleen grijs maar ook oud zullen zijn." Namens de commissie in kunstzaken sprak mr. Julius Hoog. Vervolgens diende zich, onder cere moniemeesterschap van de heer Schuil, een rij van sprekers aan: de directeuren van de Amsterdamse- en de Haagse Schouwburg, de regisseur van „Come dia", Johan de Meester, Jo Sternheim namens het Amsterdamse Toneelgeze- schap, mevrouw Krul namens de commissie schoolvoorstellingen, een ver tegenwoordiger van de Haarlemse dilet tantentoneelverenigingen, de heer Bak ker namens de Letterlievende Vereni ging J. J. Cremer, die in zijn hulde ook betrok de heer J. B. Schuil en het technische personeel van de schouw burg, de heer W. van Willige namens de Haarlemse toneel-recensenten, de heer Assmann namens het publiek e.a. Intussen wist de heer Deinum zich om ringd door talrijke bloemstukken, schilderijen en andere geschenken, die grotendeels ter aanvulling van de requisieten beschouwd kunnen worden. Er werd een enveloppe overhandigd als eerste bijdrage in een fonds-zaalver lichting. Het was geen gemakkelijke taak voor de heer Deinum al deze sprekers te be antwoorden, maar hij deed het consciën tieus en op vlotte wijze. Hij constateerde met tevredenheid, dat zijn streven, Haarlem een stad van de eerste rang te maken op toneelgebied, weerklank ge vonden heeft en hij hoopte, dat h(j ook in de toekomst zou kunnen zorgen, dat de gemeente het beste te zien krijgt van wat er geboden wordt. Hij dankte het publiek voor de onschatbare be langstelling. In de boven-foyer recipieerde daarna de directeur van de schouwburg, waar bij wethouder Geluk de gelegenheid te baat nam de heer J. B. Schuil, die in 1918 bij de stichting van de schouwburg tot lid van de commissie van beheer benoemd werd, te huldigen. Hij bood hem het schouwburg-jubileuminsigne aan en wenste hem nog vele jaren van gezondheid. Om 12.12 uur landde Donderdag op het Parijse vliegveld Orly een straalvliegtuig van het type „Glos ter" met een brief van de Londen- se burgemeester aan de burgemees ter van Parijs. De brief was uit het centrum van Londen om 11.33 uur met een heli copter verzonden. Van het vlieg veld Orly nam een helicopter de brief weer mee naar het centrum van Parijs, waar hij te 12.20 uur afge leverd werd. De laatste helicopter had nog enige vertraging, doordat boven Parijs een wolk hing. De ver binding tussen Londen en Parijs kwam dus in minder dan 1 uur tot ^stand. In de hail van het Indisch Instituut te Amsterdam, werd in de maanden Juli en Augustus een groot aantal familie portretten, foto's en albums, die in In donesië in verlaten woningen etc. wa ren aangetroffen, voor belanghebben den ter bezichtiging gesteld. Na identi ficatie van daarop voorkomende perso- anen en ook aan de hand van aanwij zingen, van bezoekers ontvangen, kon den 302 albums en 392 losse foto's aan eigenaren of nabestaanden ter hand worden gesteld. Naar Indonesië vertrekt 9 October a.s. het m.s. „Willem Ruys". Mits drie dagen tevoren ter post bezorgd, kan zeepost met dit schip worden verzon den. Eveneens kan zeepost worden ver zonden met het m.s. „Pericles", dat 12 October naar de Nederlandse Antillen en met het s.s. „Cottica", dat ook 12 October naar Suriname vertrekt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1