VISHINSKY BLUFT OVER ATOOMBOM Tegen nationalisatie van bijzondere scholen Protestschrijven van katholiek Nederland aan Hongaarse regering KONINGIN JULIANA DANKT Centrale der Westerse Unie mag niet in Londen zijn MIJN EERSTE PARACHUTE-SPRONG Noodtoestand McNeill: Dat Amerika ze heeft is tenminste zeker luchtbrug i De Gaulle: uitstel der verkiezingen onwettig Vleesrantsoen hersteld Verliezen in Indië HdPmNi .Het weer. U>' lot hoofd en hart Belgisch voorstel: Verbod atoomwapens tegelijk met intern, centrale atoomenergie Yaks oefenen in Dr. Bunche klaagt over gebrek aan medewerking Midden-Oostelijk blok in oprichting Radiorede van Soekarno Montgomery nog steeds niet officiëel benoemd „Springpositie. Houd-je gereed. Go!" Wmm: p -44? - til ZATERDAG 2 OCTOBER 1948 72ste JAARGANG No. 24271 Israëlisch voorstel: Jeruzalem in drie zones Felle repliek van McNeil „De strijd is nog niet afgelopen" Ministers Westerse Unie 25 October bijeen Geen Argentijn voorzitter van de Veiligheidsraad WÊÊÊm lllSöö ïmmmm - IfltWP IpgUp;;)' - *1 I-' 1 - I BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545 Abonnementen 20800 - Postgiro 14380 ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per weelc. f 1.52 per maand, t 4.55 per kwartaal. Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren (Telefonisch van onze Parijse correspondent) PARIJS, Vrijdagavond. Om in de UNO-wereld nog werkelijk sensatie te maken, zou een optreden van de heer Vishinsky ofwel verzadigd moe ten zijn van iankmoedigè tocgevensge- zindheid, ofwel het bewijs leveren dat het mogelijk is nog ver uit te stijgen boven de reeds eerder door hem bereikte toppunten van oratorische verhietigings- zucht Gedurende de anderhalf uur, waarin Vishinsky vanmorgen in de politieke commissie zich heeft ingespannen om de houding en oogmerken der Sovjet-dele gatie in de atoomcommissie te verheer lijken en inzonderheid die van de Ver enigde Staten te verdoemen, bleek Vi shinsky geen „nieuwe mens" te hebben aangedaan noch de oude te hebben over troffen of verbeterd. Hij vertoonde de tomeloos agressieve vorm. die men van de gewezen Procureur-Generaal der Sov jetregering gewend is. Maar zijn requisi toir eindigde niet met de opeising van 't hoofd van de beschuldigde, doch met 't voorstel in voortgezette gemeenschappe lijke samenwerking te blijven zoeken naar een oplossing van het „explosieve vraagstuk" zelfs indien met dit zoe ken nog eens een dertig maanden ge moeid zouden moeten zijn. Aanvaarding van de Canadese resolutie goedkeu ring van de conclusies en aanbevelingen van de meerderheid der atoomcommissie zou betekenen, dat men volledig voor de moeilijkheden capituleerde. Innig overtuigd, d»t het de Russen in de toe komst ernst zou zijn met het zoeken naar een uitweg uit de door de atoom commissie geconstateerde hopeloze im passe en dat zij niet slechts een situatie zoeken te vermijden, waarin zij openlijk een uitspraak van de Assemblée zouden saboteren en zich formeel buiten de wet der Verenigde Naties stellen, heeft Vi shinsky waarschijnlijk niemand. In ieder geval ontbraken in zijn be toog nuttige aanknopingspunten voor een reconsideratie van het probleem. De achterdocht dat het de Russen er slechts om te doen zou kunnen zijn hun tegen standers te beroven van het enige wapen, dat voor het ogenblik de Sovjet-Unie afhoudt .van militaire agressie, is geens zins weggenomen. Maar misschien is het een tragische waarheid, dat-van haar kant de regering der S. U. werkelijk meent, dat de Verenigde Staten er alleen maar op uit zijn zolang mogelijk, en zo mogelijk voor altijd, in het bezit van het atoombom monopolie te blijven. Vishinsky heeft namelijk niet pertinent onthuld of b.v. ook de S. U. werkelijk reeds atoom bommen kan vervaardigen en hoever het eventueel met die vervaardiging reeds gekomen is. De Chinese gedelegeerde had verklaard, dat zijn land niet in staat was atoomwapens te produceren. „Mis schien", aldus Vishinsky, „zouden som mige gedelegeerden hetzelfde verklaren. Anderen echter zouden zulk een ver klaring niet afleggen, omdat, indien zij het deden, dit bezijden de waarheid zou zijn." Het klinkt nog juist even te raad* selachtig. Slechts algemene aanvaarding van een internationale controle-instantie tenslotte zou dit raadsel kurmen ophel deren dat echter zoals opgemerkt wordt tevens het raadsel is van Rus- lands sterkte of van zijn zwakte. Het Russische standpunt echter is, zo veel viel er uit het door Vishinsky ge spannen weefsel te ontwarren: eerst overeenkomstig een met algemene stem men aanvaarde resolutie van de Assem blée in 1946 verbod van alle atoomwa penen en diensvolgens vernietiging der bestaande voorraden; daarna controle, maar dan niet door een internationaal li chaam. dat slechts een wurgende Ameri kaanse supertrust zou zijn en dat hier werden straffende toon en gebaar van Vishinsky triomfantelijk wrekend even weinig respect zou hebben voor de ele mentaire rechten van de minderheid als bijvoorbeeld alle andere commissies der Assemblée, die en bloc alle Slavische can- didaturen naar een presidentschap, vice- presidentsphap of rapporteurschap hadden weggestemd. „Niemand zal erin slagen de S. V. ervan te overtuigen, dat zij zich handen en voeten moet laten binden en haar nek leggen onder de voet van de veroveraars". Van de ontvangst, welke ten deel zal vallen aan een tussenvoorstel, dat aan het eind van de middagzitting door de Bel gische gedelegeerde naar voren werd ge bracht, zal ongetwijfeld grotendeels afhan- De Britse controle-officier bij het Berlijnse luchtvciligheidscentrum heeft een krachtig protest ingediend bij de Sovjet-contröle-officier, nadat twee Sovjet-Yak vliegtuigen vlak langs een Brits vliegtuig van de Berlijnse lucht brug, dat op weg was naar Gatow, hadden gevlogen. Naar van Britse zijde officieel wordt verklaard, vloog het Britse toestel op 300 Meter hoogte, 8 K.M. ten Noordwesten van het Sov jetvliegveld te Schönwalde. Dit is het tweede protest binnen drie dagen- De inwoners van Berlijn wensen het herstel van de Duitse hoofdstad ter hand te nemen, zonder daarbij ernstig gehinderd te worden door een blok kade. waardoor het hun onmogelijk wordt gemaakt, de resultaten van hun inspanningen met de Duitsers uit de vier zones te delen. De resolutie werd door alle niet- eommunistische partijen en verschei dene organisaties ondertekend. Dr. Ralph Bunche, de waarnemende bemiddelaar der U.N.O. in Palestina, heeft bij de Veiligheidsraad geklaagd over gebrek aan medewerking van zo wel Joden als Arabieren. In een tele gram aan Sir Alexander Cadogan, die tot Donderdag voorzitter was, zeide Bunche, dat de moord op Bernadotte een „tragisch licht had geworpen op de steeds slechter wordende situatie in Palestina" en hij voegde daaraan toe, Uat de vei-iglieid van bet personeel der TJ.N.O. in gevaar was. De wapenstilstandscommissie heeft de Veiligheidsraad per telegram medege deeld, dat de miljtaire commandant van Jeruzalem, dr. Bernard Joseph, een „bewuste Joodse campagne voert, die tot doel heeft de wapenstilstandscom missie en de waarnemende bemiddelaar, dr. Ralph Bunche, in discrediet te bren gen." Van betrouwbare zijde wordt verno men. dat Israël op het plan van wijlen Bernadotte een amendement zal indie nen, waarin de Verenigde Naties wordt gevraagd Jeruzalem een drievoudige hoofdstad te maken, Joods. Arabisch en internationaal, aldus meldt een U.P.- correspondent uit Jeruzalem. Dit voorstel, dat Mosje Sjertok, de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, mee naar Parijs heeft genomen, zal slechts worden voorgelegd, indien de Israëlische delegatie er niet in slaagt de Algemene Vergadering ervan te overtuigen, dat de Heilige Stad onder Joodse controle moet komen staan en ingelijfd wordt als deel van de staat Israël. Zelfs de grootste optimisten twij felen eraan of dit zal worden in gewilligd. Z. Em. Joh. Kardinaal de Jong, de overige Bisschoppen en de katholieke organisaties van Nederland hebben in een in het Frans gesteld schrijven ge richt aan de regering en net parlement van Hongarije, waarin aij protesteren tegen de nationalisatie van de bqzon- dere scholen in dit land. Het schrijven luidt als volgt: „Met ontstelling heeft Katholiek Ne derland, geschaard achter zijn Kardm en de Bisschoppen, vernomen van Q nationalisatie der bijzondere scholen m Hongarije. Het is nog maar enkele jaren geleden, dat Europa werd bevrijd van het juk van het nationaal-socialisme. Reeds thans heeft uw regering ernstige in breuk gemaakt op de menselijke vrij heid, en wel op de vrijheid van gods- d'cnst, welke toch plechtig in de vredes verdragen werd gegarandeerd. Het Hon gaarse Parlement heeft de nationalisatie der bijzondere scholen goedgekeurd. Door deze daad schendt het de onver vreemdbare rechten van de Katholieke Kerk. Als een bezorgde Moeder be schouwt de Kerk de waakzaamheid over de toekomst van Haar kinderen als een van Haar meest heilige plichten. Hier toe is "e bijzondere school volstrekt onmisbaar. Daar immers worden de goede en ware christenen gevormd in nauwe samenwerking met het gezin. Al leen daar vindt de Kerk de zekerheid, dat het godsdienstig onderricht gelijke tred houdt met het wereldlijk onder richt. Alleen daar is de vorming van de jeugd doordrongen van christelijke vroomheid. Heeft uwe regering wel ooit reden gehad te klagen over de opvoe ding, die in de bijzondere school wordt gegeven? Gij moet toch we ten, dat Hongarije tot aan de 18e eeuw uitsluitend bijzondere scholen bezat, waarin de jeugd is opgevoed jn liefde tot God en tot het vader land. Tot op onze dagen waren er nog altijd 3149 katholieke scholen, waarin meer dan 463.000 katholieke jongens en meisjes van priesters en religieuzen de beste opvoeding ont vingen, die men zich kan indenken. Deze katholieke jeugd is er altijd fier voor uitgekomen, dat zij God en het vaderland bemint. Katholiek Nederland, dat zelf weet, hoezeer aan het begin van deze eeuw in zijn land gestreden is voor de vrijheid van het onderwijs en dat de onwaar deerbare voorrechten van dit onderwijs heeft ervaren, protesteert met al zijn krachten tegen de schending van de volstrekte rechten, die God aan Zijn Kerk en aan de mens heeft gegeven. Zich verbonden voelende door de ban den van het vMystieke Lichaam van Christus spreekt Katholiek Nederland zjjn angst uit voor de toekomst van de Kaholieke Kerk in Hongarije, voor de beveiliging van recht en rechtvaardig heid en voor de handhaving van de vrede. Wij vragen u derhalve met nadruk: Geeft de bijzondere scholen terug aan de Kerk en aan uw medeburgers; daar mede zult gij uw wil bewijzen om te werken voor het herstel van een geluk kige en duurzame vrede voor de gehele mensheid." gen in welke zin twijfels, die hier of daar aangaande de ware aard van het Russische spel nog bestaan, worden opgelost. Dit voorstel behelst namelijk, dat ge lijktijdig twee conventies zouden worden ondertekend, de ene het gebruik en be zit van atoomwapenen verbiedend, de andere een internationale controle op de voortbrenging en aanwending van atoomenergie instellende, beide conven ties voorzien van clausules, die de uit voering van de ene afhankelijk stellen van de gelijktijdige uitvoering van de andere. Naar verluidt zou de Ameri kaanse gedelegeerde in de politieke com missie, Warren Austin, zich hierover reeds waarderend hebben uitgelaten De Engelsman Hector McNeil is ingegaan op de verhandeling die de Rus Vishinsky gisteren over de atoombom heeft afgesto ken, aldus U.P. De Russische beschuldiging dat het Amerikaanse monopolie van de hom een illusie was en dat het vertrouwen in de wereld hersteld zou worden als alle Ame rikaanse bommen vernietigd werden, werd door McNeil als „nonsens" en „armzaligste soort propaganda" bestempeld. McNeil zeide: „Wij weten niet of Rus land de bom heeft of niet. Ik zeg alleen maar wij weten het niet. Wij weten niet hoever zij nog van de perfectionering er van af is. Daarentegen weet eenieder dat Amerika de bom heeft. En eveneens weet iedereen dat Amerika bereid is, inter nationale controle toe te laten, vooropge steld dat ook de andere naties met inter nationale controle en inspectie instemmen. Alle bommen in Amerika te vernielen, alle fabrieken in Amerika te vernielen, alle fabrieken in Engeland te vernielen niets van dit alles zou aan de wereld het ver trouwen teruggeven". „De enige manier waarop het vertrou wen hersteld kan worden", aldus McNeil, „is dat de gehele wèreld weet dat het atoom niet het exclusieve bezit van één mogendheid is. De wereld moet kunnen weten, dat geen natie in staat, clan destien atoomenergie voor atoomwapens op te wekken, en dat kan alleen geschie den door geleidelijke instelling van inter nationale controle. In Amsterdam blazen de apen op saxophoons. De Jazzbands kunnen er misschien zeljs wel lering aan beleven. Het is een nieuwe stunt van circus Mikkenie. H. M. Koningin Juliana brengt het volgende ter kennis van de bevolking: „Het is my een behoefte allen van harte dank te zeggen, die in zo velerlei vorm getoond hebben, mee te leven met mijn beëdiging en inhuldiging. Het zeer grote aantal gelukwensen uit Nederland, de Overzeese Gebieds delen en het buitenland, maakt het practisch niet mogelijk, ieder persoon lijk te bedanken, zoals ik zo gaarne had gedaan, doch U moogt ervan overtuigd zyn, hoezeer deze dingen ons allen goed hebben gedaan en gesterkt hebben, waardoor de voorbije weken voor ons onvergeteiyk werden." Generaal Charles de Gaulle verklaar de gisteren te Parijs, dat Frankrijk zich op weg naar de anarchie bevindt en deed een beroep op het Franse volk om hem terug aan de macht te brengen om hen voor een catastrofe te behoeden. Op een persconferentie deelde de vroegere verzetsleider mee, dat zijn thans een jaar oude unie der R.P.F. op het ogenblik anderhalf millioen gere gistreerde leden telt. Hij beschuldigde de huidige derde macht-regering er van onwettig op te treden door de departementale verkie zingen uit te stellen, die oorspronkelijk waren vastgesteld voor deze maand en liet doorschemeren, dat hij niet op' de algemene verkiezingen over drie jaar zou wachten cm wederom aan de macht te komen. Onder de hoofdpunten van zijn ver klaringen waren: 1. Hij zou met aarzelen een door de communisten geïnspireerde algemene staking de kop in te drukken als hij aan de macht kwam. 2. Hij hoopte op vroegtijdige alge mene verkiezingen, doch „reserveerde zijn houding", indien „een onwettige situatie" zich in Frankrijk ontwikkelde. 3. Hij beraamde een buitenlandse politiek, waarbij Frankrijk de hoek- De Caulle. steen zou vormen van de West-Euro- pese defensie. 4. Hij drong nog steeds aan op de oprichting van een Westelijk Duits land gebaseerd op een federatie van af zonderlijke Duitse staten, waaruit later wellicht een Duitse federale Unie zou voortkomen. Hij zei, dat na de verkiezingen en zijn terugkeer aan de macht de com munistische partij wellicht zou blijven bestaan, doch in geval van een door de communisten geleide staking of een burgeroorlog zou hij niet weigeren de krachtigste maatregelen te nemen. De generaal oefende de scherpste kri tiek uit, op de dezer dagen tot stand gekomen vijf-mogendheden-generale staf, waarvan Montgomery het hoofd is. „De verdediging van Europa moet Vandaag zullen de ministers van Bui tenlandse Zaken en voorzitters van de delegaties van de 12 landen, welke het Midden-Oostelijk blok zullen vormen een vergadering houden, waarop volgens welingelichte Griekse zegslieden, beslo ten zal worden tot de oprichting van het blok. De 12 landen zijn Griekenland, Tur kije, Afghanistan, Egypte, Ethiopië, Irak Iran, de Libanon, Pakistan, Saoedi Ara- bië, Syrië en Hemen. Deze landen zijn alle, met uitzonde ring van Griekenland en Ethiopië, over wegend Mohammedaans en alle leden van de Arabische liga, welke lid zijn van de UNO, zouden In het blok opge nomen worden. haar centrum vinden in Europa, aldus de generaal en niet op een eiland, dat van Europa gescheiden is. Ik ben net er over eens, dat Fntnkrijks huidige zwakte een groot probleem is, doch deze oplossing is geen oplossing. Met oe opmerking wil ik niets kwaads zegge van onze vrienden de Engelsen of va de grote Britse leider, die hoofd is va deze organisatie. Doch van een alSf" meen standpunt is het niet doelmatig Europa's defensie op Londen te ba seren." Toen hem gevraagd werd of er enige wijziging in de Franse buitenlandse po litiek zou komen indien hij aan de macht kwam zei De Gaulle: „Er zal geen wijziging in komen om de eenvou dige reden, dat Frankrijk geen buiten landse politiek heeft of geen enkel soort politiek zelfs. Ik zou onze buitenlandse politiek niet wijzigen, ik zou er een maken." Hij oefende scherpe critiek op de Londense besluiten over de toekomst van Duitsland: „Er kan slechts één op lossing zijn, aldus de generaal, om de overblijfselen van de Duitse staat te organiseren moeten we beginnen met de reorganisatie van de Duitse staten. Wij moeten weer een Beieren maken, een Baden, een Pfalz, Wuerttemberg, een Rijnland, Hannover enz. Als dat gedaan is, is er niets dat deze staten in de weg staat om zelf een federatie van West- Duitsland te vormen en uiteindelijk van geheel Duitsland, dat eens in een Euro pese Unie kan binnentreden. Gisteravond heeft president Soekarno voor radio-Djocja gesproken over de herovering van Madioen. Hij begon met de Almachtige te danken voor dit feit en richtte vervolgens tot de bevolking een oproep, om de regering te steunen. De opstand van Moeso achtte hij een tragedie voor de republiek. Hij betuigde zijn dank aan de republikeinse strijd krachten voor de snelle herovering der stad, aan diegenen, die medewerking aan de regering verleenden en voorts aan de bevolking van de door de communisten bezette gebieden voor haar loyaliteit aan de republikeinse regering. „De strijd is nog niet afgelopen, want vele leiders van de P.K.I. ontkwamen", aldus Soekarno. „De strijd moet worden voortgezet, om ook de laatste resten van het verzet op te ruimen". Darmasettiawan, persoonlijk afgezant van Hatta, is hedenochtend met het vliegtuig van de Commissie voor Goede Diensten uit Batavia naar Djocja ver trokken. Hij zal hedenmiddag weer naar Batavia terugkeren. Vrijdag had Dar masettiawan nog een bespreking met dr. Koets, de kabinetschef van dr. Van Mook. Met onmiddellijke ingang is de bon 245 vlees (A.-, B.- en C.-kaar- ten) aangewezen voor het kopen van 100 gram vlees en vleeswaren. Deze bon is geldig tot en met 9 Oc tober. Door deze aanwijzing en die van 21 September (100 gram vlees voor alle leeftijdsgroepen) is, dank zij de verbeterde aanvoer, te rekenen van 19 Septemer af het normale vlees rantsoen van 200 gram vlees per week hersteld. Verwachting tot Zaterdagavond: Voor het Noord-Westelijk gedeelte van het land: Overwegend droog weer met veranderlijke bewolking en plaatselijk ochtendmist. Ongeveer dezelfde temperatuur als vandaag. Zwakke tot matige wind tussen West en Zuid. Voor het overige gedeelte van het land: Droog weer met veranderlijke bewolking en plaatselijk ochtendmist. Ongeveer dezelfde temperatuur als vandaag. Weinig wind. Zon: 6.42—18.16; Maan: 5.51—18.22. De regering njaakt bekend, dat tot haar leedwezen in de afgelopen week de navolgende verliezen zijn gerappor teerd: Kon. Landmacht: Sergeant K. Bos uit Valthermond, ge sneuveld 24 September 1948; Sold. J. H. Leyssen uit Stamproij (L.), gesneuveld 22 September 1948; Sold. H. H. Linskens uit Meerlo, ge sneuveld 24 September 1948; Korp. D. Tjakkes uit Finsterwolde (Gr.), gesneuveld 26 September 1948; Korp. J. Bussink uit Almelo, overle den tengevolge oorlogsverwonding op 23 September 1948. Kon. Ned.-Indische Leger: Soend. sold. 2e kl. Infie Samsoedi uit Indonesië, gesneuveld 15 September 1948. Kon. Marine: Heeft in de periode van de afgelopen week geen verliezen gerapporteerd. Op Frans verzoek is de benoeming van maarschalk Montgomery door de Defensieraad van de West-Europese Unie tot chef van de permanente ver dedigingsorganisatie niet gisteravond bekend gemaakt, maar uitgesteld tot de volgende week. Het is niet bekend, welke de redenen voor dit Franse ver zoek zijn, maar klaarblijkelijk heerst er verschil van inzicht over de taak van de permanente verdedigingsorganisatie tussen de Engelse en Franse regering. De derde bijeenkomst van de perma nente consultatieve raad der West- Europese Unie zal op 25 October in Parijs worden gehouden, zo werd gister avond in Londen medegedeeld. Deze uit de vijf ministers van Buitenlandse Zaken bestaande raad. ingesteld bij het Pact van Brussel, kwam in April voor het eerst in Parijs bijeen en de tweede vergadering vond plaats in Juli in Den Haag. De raad moet ten minste eens per drie maanden bijeenkomen. Een tweede belangrijk punt van be spreking zal zijn het project van een Europese consultatieve assemblee, dat door België en Frankrijk met vuur zal worden verdedigd en door Engeland tot dusverre met minder enthousiasme is ontvangen. Tegen 25 October zullen de vijf landen van de West-Europese Unie antwoord gegeven hebben op vragen ever de nauwkeurig omschreven func ties en over de aard van het voorgestel de Europese parlement. Daardoor zal het mogelijk zijn, het project tijdens de vergadering van de permanente consul tatieve raad uit de doeken te doen. Ook over deze kwestie zal minister Bevin dan rapport kunnen uitbrengen en mededeling doen van het standpunt van de Britse dominions. Van Argentijnse zijde is vandaag ver klaard, dat de Argentijnse delegatie op rechtstreekse orders van president Juan Peron. het voorzitterschap van de Vei ligheidsraad niet zal aanvaarden in dien de Ver. Staten besluiten tijdens het debat over de Berlijnse crisis het voor zitterschap uit handen te geven. In September was het al weer vier jaar geleden, dat bij Arnhem grote groepen parachutisten neerkwamen in een poging om de doorbraak van de geallieerde troepen naar het nog niet bèvrijde gedeelte van Nederland voor te bereiden en mogelijk te maken. De Nederlanders die de vele formaties vliegtuigen over zagen komen en die de Engelsen, Polen en Amerikanen aan hun valschermen omlaag zagen drijven, hebben de moed van deze mannen bewonderd. Aan deze sprong van de parachutisten waren echter vele andere vooraf gegaan, want de parachutist krijgt een geduchte opleiding. Een van de meest ovwindende. gebeurtenissen in deze training is de eerste spong van grote hoogte, die meestal niet uit een vliegtuigdoch uit een ballon wordt gedaan. Over de gewaarwordingen bij de eer ste sprong met een valscherm schrijft een jong parachutist in het Belgische soldatenblad „Marsch" het volgende: Het regent. Zo'n triestige motregen, waar je van huivert. We huiveren dan ook, doch ik durf het betwijfelen of al leen de regen daarvan de oorzaak is. We staan met vijf man gereed bij de „kabel". De parachute zit goed vast. Veilig vast. De ballon, waar zo juist de vorige „stick" (groep parachutisten die samen springen) uitgesprongen is, daalt tergend langzaam. Het is een indruk wekkend gezicht, We zijn kalm, verba zend kalm zelfs. Ik denk dat het te wij ten is aan de „springatmosfeer" waarin we reeds gedurende de veertien dagen grondtraining geleefd hebben. Dit ogen blik is niet helemaal onverwacht geko men. Reeds lang hebben we er naar ge snakt. ,,'t Zal er van komen," zegt iemand. „Hm." De ballon is er. „Stick B instappen." We stappen in, we hebben nog geen schrik. Onze static-line" koord die de parachute aan het vliegtuig of bal lon vasthaakt wordt stevig vastge maakt. „Iedereen O.K.?" „O.K.!!" ..Ballon omhoog!" We stijgen langzaam, we praten niefc veel. We wachten. Door het venstertje van de kooi loeren we naar beneden. De aarde zinkt weg. De gebouwen en mensen worden klei ner. Het geronk van de „winch" die de kabel waaraan de ballon vastligt af windt wordt zachter. 't Geronk houdt op. Doodse stilte. We zijn op 700 voet van de grond. Heel ver beneden ons op de bewoonde wereld wordt „O.K." geroepen. Onze instructeur roept terug: „O.K." )v: „Nummer één O.K.?" vraagt de in structeur doodgewoon. „O.K." klinkt het bescheiden ant woord dicht bij de deur. „Hou je gereed"Go!" Daar gaat hij. Nummer twee komt na der. „Go!" Nummer drie ben ik.... „Nummer drie O.K.?" „O.K.", klinkt het bescheiden. „Springpositie?" Met een energieke stap ik wou zo manhaftig doen kom ik naderbij. Maar mijn linkervoet staat vooruit en 't moet de rechter zijn. Ik schrik er van! ,,'t Is niets, verander uw positie en 't is O.K." „Vlak voor de deur!" Mijn linkervoet wordt naar voren gezet, maar niet meer zo manhaftig! Mijn rechterhand omklemt iets wat? weet ik het? met de lin kerhand vat ik de buitenkant van de •deurstijl. Ik denk niet na. Het gaat ge beuren. „Go!" 't weergalmt nu nog in mijn oren. Mijn rechtervoet schiet naar buiten. De linker volgt. Ik val! Ik val vijftig meter. Ik denk niet, ik weet van niets, maar 't is 'n akelig gevoelEen gefladder boven mijn hoofd. Ik hang stil. Mijn valscherm is open een zucht van verlichting een' hemels gevoel. „Uw parachute is open. Zitriemen om hoog. Landingspositie!" 't Is de stem in de luidspreker beneden. Ik trek mijn zitriemen naar boven en vat de handriemen vast. Ik kijk naar beneden. Alles is klein, 't Is of ik onbe weeglijk hang. Dan komt de aarde naar mij toe. „Ge drijft voorwaarts," aldus weer de luidspreker. De grond komt dichter, de mensen op het vliegveld worden groter. „Vijftig meter van de grond, trek uw hangriemen neer." Ik trek mijn achterste hangriemen naar beneden. „Vijftien meter van de grond! Hang riemen los!" „Pas op, daar komt de grond!" Een slag. een rolling en ik lig er voor ik het weet. tv- 't Is een harde slag, pijn voel ik toch niet. 'k Lig op mijn buik, mijn val scherm sleept me over de grond. Een slag op het doosje waar de koorden vast zitten, die springen los en de parachute valt slap. Ik klop mijn riemen los en be gin mijn valscherm op te rollen. Ik voel nu dat mijn tong me pijn doet. Die heeft waarschijnlijk tussen mijn tanden ge zeten bij het landen. Nog steeds weet ik niet hoe ik het heb. Ik neem mijn opge rolde parachute onder de arm en kijk rond. 'k Heb gesprongen. Stilaan dringt het in mijn bewustzijn door en plots over weldigt me een gevoel van geluk. Het gevoel van een overwinnaar. Een kame raad komt naar me toe. „Eindelijk hebben we gesprongen," zegt hij. „Jaaa.antwoord ik. Nog altijd kan ik het mij niet goed voorstellen.... De losse parachute glijdt steeds weer onder mijn arm uit. Met een nijdige ruk trek ik er de hangriemen omheen. Blij steken we een sigaret op. (Van een bijzondere medewerker) De Kath. Arbeidersbeweging hield dezer dagen haar najaars-ver- bondsvergadering. Tegen de ge woonte in was de pers niet tot deze bijeenkomst uitgenodigd en moest het derhalve stellen met een communiqué over het daar besprokene. Men kan dit besluit betreuren van een zo belangrijk instituut als de K.A.B., men heeft het nu eenmaal te respecteren. Onwillekeurig evenwél besteedt de zijn verantwoordelijkheid kennende pu blicist extra aandacht aan het verstrek te communiqué en heeft daarbij de (on-) hebbelijkheid te trachten of hij nog iets tussen de regels door kan lezen. Dat de toon, waarop de heer De Bruyn b.v. de prijspolitiek der Regering uiteen zette, ernstig was, baart geen verwonde ring, noch voor wie de persoon van De Bruyn kent, noch voor wie ook maar enigszins met dit probleem in aanraking is gekomen. Ongewoon ernstig evenwel menen we de waarschuwing te moeten noemen, die De Bruyn aan het adres van de Regering richtte. Nadat hij het standpunt van de Regering had gebil lijkt t.a.v. van de afwijzing van een derde loonronde. althans voorlopig, lie* hij er toch onmiddellijk op volgen, dat de prijspolitiek in geen geval mag leiden tot verslechtering van de positie der werkers. „Die positie is minimaal, daar kan niets van af'. Met een beroep op Leo's woord, dat het een absolute waarheid is „dat de rijkdom der Staten uit niets ontstaat dan uit de werkzaamheid der arbeiders," verklaarde De Bruyn het moreel onver draaglijk, dat een prijspolitiek zou wor den gevoerd, waardoor het luxe brood, het luxe vlees, kortom alle luxe. feite lijk alleen voor de financieel welgestel- den wordt gereserveerd, terwijl de her stellers van onze volkswelvaart-positie het met ..volksartikelen" moeten stel len. „Zulk een prijspolitiek zou niet op onze medewerking kunnen rekenen." Na zulk een ernstig woord komt men er toe verband te zoeken tussen dit woord en de verder, blijkens het com muniqué. op deze vergadering getroffen maatregelen. We herinneren ons. niet lang na de bevrijding een Verbondsver gadering te hebben bijgewoond, waarin met even zoveel woorden de verwach ting werd uitgesproken, dat de strijd- periode der beweging voorgoed in het archief der historie was geborgen, en de periode van overleg en samenwer king practisch was ingeluid. Deze over weging sloot de verwachting in, -dat stakingen en uitsluiting practisch tot het verleden zouden behoren, al behield men zich ook toen reeds nadrukkelijk het recht voor, ook van dit wapen, meer malen een tweesnijdend zwaard ge noemd, zo nodig gebruik te maken. Duidt, hetgeen de heer De Bruyn heeft gezegd en het feit. dat op deze vergade ring werd besloten (wederom) een cen traal weerstandsfonds voor uitkeringen bij eventuele staking en uitsluiting te stichten, er op. dat de spanningen, die tengevolge van de wanverhouding tus sen lonen en prijzen onmiskenbaar in welhaast elk arbeidersgezin aanwezig zijn, htm grens hebben bereikt? Opmerkelijk is in verband hiermede ook het pleidooi voor de grote ge zinnen dat de voorzitter in zijn rede hield. In verscheidene bladen is de aan dacht gevestigd op de wel heel vage ter men. waarin de troonrede aandacht aan het grote gezin besteedde. Het zal wel een toevallige co-incidentie zijn geweest, dat op dezelfde dag. dat De Bruyn een nadere interpretatie van deze vage aan duidingen "uit de troonrede vroeg, een andere arbeidersleider, n.l. W. J. An- driessen, in een der bladen een pleidooi leverde voor verhoging van de kinderbij slag. Het is dan ook onze stellige mening, dat looncorrecties, op korte termijn aan gebracht, niet kunnen uitblijven, gezien de onhoudbare toestand waarin vele ar beidersgezinnen langzamerhand komen te verkeren. De toon van vele brieven, die ons dagelijks bereiken, wordt steeds dringender. Voor ons ligt een brief van een arbei der, die tegelijkertijd met zijn werkgever een proces-verbaal kreeg in verband met te hoog loon. Deze arbeider schrijft ons, dat hij een contractloon heeft van f38. hetwelk evenwel door de herziening van een stukloon-berekening tot f 43.reëel inkomen was gestegen. Het herzien van dit stukloon was evenwel niet goedge keurd door het College van Rijksbemid delaars. ergo, de man verdiende zwart en de werkgever werd geverbaliseerd. Hij hield toen ongeveer de volgende toe spraak tegen zijn werknemers: „Mannen, als je hard kunt lopen of ver lumt sprin gen krijg je een gouden meWaille plus een ovatie, maar als je. zoals jullie, pro beren wilt om wat meer te verdienen voor je huisgezin door harder te werken en Nederland aan meer goederen te hel pen. krijg je een bekeuring." Dit zijn dingen waardoor langzamerhand een bit tere stemming ontstaat onder de arbei ders. Met recht en reden heeft De Bruyn geconstateerd, dat de K.A.B. de arbeiders in hun welbegrepen eigen belang en in het belang van het Nederlandse volk heeft aangespoord de arbeidsplicht met ernst te vervullen en tot groter produc tief effect ot> te voeren. Diezelfde K.A.B. heeft derhalve recht van spreken, wan neer ze thans eist. dat het welvaartspeil der arbeiders niet onder het ethische mi nimum daalt. Neen meer. zij heeft recht te eisen, dat de vruchten van haar sti mulerende arbeid, resulterend in een ho gere nationale productie, in zodanige mate aan de arbeiders ten goede komen, dat van een redelijke mate van welstand ook in die arbeidersgezinnen kan worden gesproken. Wij willen niet zo ver gaan met onze veronderstellingen, dat de oprichting van dit weerstandsfonds gelijk zou staan met een soort mobilisatie. In ieder geval is het een bewijs, dat men ernstig rekening houdt met ide mogelijke noodzaak ook met andere middelen dan die van het overleg en de samenwerking verbeterin- *gen te moeten nastreven. Hierbij zal uiteraard niet gedacht zijn aan acties tegen het regeringsbeleid. Politieke sta kingen liggen niet in de lijn van onze K.A.B. Maar dat anderen, hetzij lichamen of personen, menen arbeidersbelangen en bagatelle te kunnen behandelen bliikt bij herhaling. Dezulken dienen er rekening mee te houden, dat zelfbeheersing geen blijk van zwakte is. Onze idealistische K.A.B. komt ons zo voor. de draagster te zijn van een gezond realisme, dat ten slotte de basis is van alle idealisme. De auditeur-militair van de tempo- raire krijgsraad te Medan, heeft de doodstraf geëist tegen de geschorste hoofdcommissaris van politie te Medan, Maseland. I Op de schaal der dankbaarheid kun- Inen we het peil van ons leven lezemj

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1