Andrei Vishinsky speelt in Parijs de
raadselachtige Sphinx
Dramatische spanning na
slaperig begin
Marshall naar
Washington
Apostolische constitutie vanPiusXII
Republiek bereidt nieuwe
aanval voor
Met Achtste Leger schreef hij epos van
Afrika en Monte Cassino
Van de foto las hij de kracht
van zijn tegenstanders
Achttien jaar geëist tegen
ex-commissaris Backer
Kath. Actie en Maria-congregatie
B
Extra boter of
margarine
Belangrijke republikeinse tegoeden
bij buitenlandse banken
Gruwelen nabij
Madioen
Verpaupering van
overheidspersoneel
Vele burgemeesters verraden
lot hoofd en hart
.Het weer.
Geen bijzondere crisis
Maarschalk Bernard Law Montgomery II
WOENSDAG 6 OCTOBER 1948
72ste JAARGANG No. 24274
Rusland zal niet mee doen
Gang naar Canossa
on waar schi j nli jk
Nog niet tien maal per
week naar Batavia
„K.A.geen afgesloten
kring"
Eén ei, koffie en thee
Van Egypte
naar Liineburg
Naar Liineburg
atj
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 14380
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Directeur: J. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
(Telefonisch van onze Parijse correspondent)
PARIJS, Dinsdagavond.
De_ Veiligheidsraad heeft gisteren met negen tegen twee stemmen besloten de
kwestie Berlijn op de agenda te plaatsen.
Toen de voorzitter na de stemming voorstelde de vergadering te verdagen,
deelde de Sovjet-Russische gedelegeerde, Vishinsky, mede, dat Rusland aan
de bespreking van de kwestie Berlijn in de Veiligheidsraad niet zal deelnemen.
De Oekraïnse afgevaardigde viel Vishinsky bij en zelde, dat ook hij niet aan
de besprekingen zou deelnemen. Toen hem na afloop van de vergadering
gevraagd werd of hp de bijeenkomst van vandaag zou bijwonen, antwoordde
Vishinsky: „Dat zult U wel zien."
einde toe aangaande»haar uiteinde
lijke houding twijfel te laten, bleek
uit de onmiskenbare verwarring, die
Vishinsky's mededeling aan de raads
tafel teweeg vermocht te brengen.
Een, nadat hij zijn bril had schoon-
gepoetst, volstrekt onbewogen doende
Philip Jessup, gedelegeerde der Ver
enigde Staten, maakte er spoedig een
einde aan. Daar de voorzitter reeds
had voorgesteld de zitting te verda
gen tot morgenmiddag, zag hij thans
van de spreekbeurt, waarvoor hij in
geschreven stond, af tot morgen
voormiddag: „Dat was alles."
Met negen stemmen vóór en twee te
gen die van de Sovjet-Unie en de
Oekraïne had de Veiligheidsraad
besloten de Berljjnse kwestie op zijn
agenda te plaatsen, m.a.w. in behande
ling te nemen; en reeds leek het er op,
dat overeenkomstig het voorstel van de
voorzitter de spanningloze zitting,
waarin de Syrische gedelegeerde er aan
de conferentietafel in geslaagd was bij
een nieuw exposé door Vishinsky van
oude argumenten in te dutten, ver
daagd zou worden tot morgen voormid
dag half elf luisterapparaten werden
reeds afgenomen, stoelen teruggescho
ven toen Vishinsky andermaal het
woord vroeg: voor een mededeling na
mens de regering der Sovjet-Unie.
Koptelefoons gingen haastig weer op en
onder de koptelefoons spitsten zich de
oren indien men het zo zeggen mag.
Opeens was er dramatische spanning in
de zaal.
Dit is enigszins geresumeerd de me
dedeling, die men vernam: „Verwijzend
naar de nota van de Sovjet-regering
van 3 October j.L, naar de herhaalde
uiteenzettingen, die zij zelf had gege
ven, en waaruit onweerlegbaar blijkt,
dat de verklaring der drie Westelijke
mogendheden, als zou te Berlijn een si
tuatie bestaan, die een bedreiging vormt
voor de vrede, van iedere grond ont
bloot is, tevens, dat deze mogendheden
hun verplichting ignoreren om de on
derhavige kwestie voor te leggen aan
de raad van ministers van Buitenlandse
Zaken, constateert de Sovjet-gedele
geerde, dat de Veiligheidsraad door te
besluiten de kwestie op zijn agenda te
plaatsen art. 107 van het Handvest der
Verenigde Naties heeft geschonden en
verklaart zij, dat zij niet aan de dis
cussies over deze kwestie zal deelne-
men."
Nadat ook nog de consécutieve Franse
vertaling was gegeven, kreeg Manuilsky,
de ter rechterzijde van Vishinsky
gezeten vertegenwoordiger van de
Oekraïne, het woord: De Oekraïnse de
legatie onderschreef ten volle het stand
punt van de Sovjet-Russische delegatie
en zou eveneens niet aan de discussies'
deelnemen.
Helemaal onverwacht is de ont
ploffing van deze middelzware Rus
sische bom niet gekomen. Dat de
Russische delegatie haar gereed hield
was door sommigen reeds afgeleid uit
het slot van Vishinsky's gisteren ge
houden betoog, dat namelijk de Sov
jet-delegatie insisteerde op afvoering
der gewraakte kwestie van de agenda
en dat zij niet zou meedoen aan deze
schending van het Handvest; waarbij
deze waarnemers er naar verwezen,
dat drie jaar geleden de Sovjet-Rus
sische delegatie de gehele behandeling
van de Iraanse klacht boycotte door
zich afzijdig te houden. Dat niettemin
de Sovjet-delegatie geslaagd is tot het
Wanneer echter morgen voormiddag
de resterende negen er zich toe zetten
tot op de bodem te gaan van' de Ber-
lijnse kwestie verschillende van deze
negen hebben zich uitdrukkelijk voor
behouden tijdens deze afdaling formeel
uit te maken of de Raad werkelijk com
petent is is het karakter van het
debat grondig gewijzigd. Van zijn bete
kenis zal het uiteraard zeer veel inboeJ
ten. Bovendien had fnen tot dusver het
er overwegend voor gehouden, dat in
het ergste geval het veto van de Sovjet-
Unie bij de conclusie van het debat de
Raad zou beletten enig besluit te nemen,
dat op een veroordeling van de Sovjet-
Unie zou kunnen lijken, en in het gun
stigste geval, dat de Raad al pratende
en over en weer de scherpste kantjes
afslijpende het tot een aanbeveling aan
de Grote Vier zou v/eten te brengen om
nieuwe onderhandelingen te openen, al
of niet ondèr aanbieding van 's Raads
goede diensten of zelfs bemiddeling.
Doch het jongste radicale gebaar van
de Sovjet-Unie laat aan het laatste
alternatief geen schijn van kans. Op het
moment verkeert men er nog enigszins
f)
f*
President Truman heeft de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse
Zaken, Marshall, naar Washington
teruggeroepen voor een bespreking over
de internationale toestand.
In een verklaring van het Witte Huis
wordt gezegd, dat Marshall Zaterdag
morgen per vliegtuig uit Parijs van de
vr.jerêa<icrinE terug verwacht wordt.
In w°rdt medegedeeld, dat er
„geen bijzondere crisis" is die een
terugkeer van Marshall noodzakelijk
maakt, doe dat Truman slechts een
mondeling verslag van Marshall wenst
over de gebeurtenissen in de Algemene
Vergadering.
Truman heeft reeds Dinsdagmorgen
per telex met Marshall gecorrespon
deerd.
In diplomatieke kringen te Washing
ton, aldus Reuter, is i. geneigd
de verklaring van het Witte Huis, dat
er „geen bijzondere crisis' is, te accep
teren. Men beschouwt het evenwel als
mogelijk, dat het ontbieden van Mar
shall bedoeld is als tegenspraak van de
beweringen, dat Truman niet volkomen
bij zou zijn wat de urgente aangelegen
heden betreft en zich door de verkie
zingscampagne zou laten afleiden.
Marshall had gisteren te Parijs voor
de tweede maal een onderhoud met de
Argentijnse minister van Buitenlandse
Zaken, Juan Atilio Bramuglia. Later op
de dag ontving Marshall nog de Israëli
sche en Zweedse ministers van Buiten
landse Zaken, Mosje Shertok en Gustav
Rasmussen. Het onderwerp van de be
sprekingen werd niet bekend gemaakt.
Ernest Be vin, de Britse minister van
Buitenlandse Zaken, en Mackenzie King,
de Canadese minister-president, zijn
Dinsdagavond per trein uit Parijs naar
Londen vertrokken.
(Van onze luchtvaartmedewerker)
Volgens „Het Parool" zou de
K.L.M. het volgend jaar tienmaal in
de week naar Batavia gaan vliegen.
Wij vernemen echter, dat hierover op
het ogenblik nog niets vaststaat. Wel
wordt een uitbreiding van de dienst op
Batavia overwogen, maar daarmee zal
Bog geruime tijd gemoeid zijn.
Verwachting tot Donderdagavond:
Verdwijnelï van de nog aanwezige
wolkenvelden. Droog weer. Over het
algemeen weinig wind. Koudere
nacht met hier en daar nachtvorst
en ochtendmist. Morgen overdag op
df meeste plaatsen iets hogere tem
peratuur dan vandaag.
Zon op: 6.50. Onder: 18.05.
Maan op: 13.10. Onder: 20.07.
over in het ongewisse of de delegaties
der Sovjet-Unie en de Oekraïne alleen
maar niet aan de discussies zullen deel
nemen of dat zij er helemaal niet bij
tegenwoordig zullen zijn. In ieder geval
zal toegeeflijkheid en verzoeningsge
zindheid, noodzakelijkerwijze slechts
komend van één kant, op capitulatie
van de Westelijke mogendheden lijken;
een hoogst onwaarschijnlijke gang naar
Canossa.
Voor wat het eerste alternatief be
treft: Indien de Russische afzijdigheid
impliceert, dat de Sovjet-Unie ook niet
aan de stemmingen «ver de te nemen
besluiten zal deelnemen, dan betekent
dit, dat morgen de Raad niet langer
slechts opent onder de dreiging, dat aan
het einde het Russische veto zal zijn,
maar in zekere wetenschap, dat dit
veto er reeds bij het begin is. Discus
sies dus, die bij voorbaat doelloos zijn.
indien ze beogen te resulteren in een
geldig besluit, dat bruikbaar is ter be
zwering van een de vrede bedreigende
situatie. Het Russische gebaar veran
dert echter weinig aan de zaak indien
van de behandeling door de Veiligheids
raad als practisch nut verwacht wordt
een veroordeling van de Russische ge
dragingen door het „geweten der
wereld".
Aan het einde van de besprekingen van
Dinsdag in de Veiligheidsraad, toen alle
afgevaardigden zich reeds gereed maakten
om de vergadering te verlaten, stond plot
seling de Russische afgevaardigde Vishinsky
op en' verklaarde, dat de Sovjet-Unie niet
verder aan de .besprekingen over Berlijn
in de Veiligheidsraad zou deelnemen. De
zelfde verklaring werd' afgelegd door de
afgevaardigde van de Oekraïne, Manuilsky.
Op deze radiografisch overgebrachte foto
ziet men Vishinsky en Manuilsky, als be
wijs van hun verzet, de hand opsteken bij
de stemming over het voorstel om de Ber-
lijnse kwestie in de Veiligheidsraad te
behandelen.
I ij gelegenheid van het tweede
eeuwfeest der „Gouden Bulle"
heeft Z.H. de Paus opnieuw alle
voorrechten en gunsten, door de
Mariacongregaties in de vier eeuwen
van haar bestaan van de H. Stoel
verkregen, geldig en nog van kracht
verklaard.
De Paus prijst de tucht en geest
drift dezer „Mariale Stoottroepen",
welker nummerieke groei sinds 't be
gin dezer eeuw, van hoogstens tien
per jaar, tot jaarlijks meer dan 1000
nieuwe congregaties gestegen is.
Belangrijker zijn echter de onmis
kenbare innerlijke vruchten van een
uitmuntend geestelijk leven, dat zich
in steeds nieuwe vormen van aposto
laat weet aan te passen aan de eisen
van de tijd. Het is de Paus „op zijn
hoge wereld-kijkpost" in deze rampza
lige tijd dan ook een bijzondere troost,
alom de Mariale strijdmakkers met zo
veel vuur en vrucht zich te zien wer
pen op velerlei activiteiten, waaronder
Z.H. met name het offensief tot her
kerstening der openbare zeden noemt,
en de technische verzorging der be
roepsstanden, op welk terrein vooral
de interparochiële Congregaties uiterst
nuttig zijn.
Verder prijst Z.H. de Mariacongre-
gatie, dat zij steeds, en heel bijzonder
in de jongste tijd, zo van harte er naar
gestreefd heeft, broederlijk met de an
dere Katholieke organisaties samen te
werken onder leiding der Bisschoppen-
in veel landen zijn de Congregaties dé
grondleggers der Katholieke Actie ge
weest, zij moeten terecht tot de voor
naamste begunstigers der Katholieke
Actie gerekend worden.
Hun volgzaamheid is wezenlijk „hië
rarchisch", waarbij hun „Ignatiaanse af
komst" allerminst in de weg staat. Want
vooreerst is hun juist daardoor het
„sentire cum Ecclesia" en de geest van
gehoorzaamheid een aangeboren bezit;
zij staan voor het meerendeel onder de
Bisschoppen en de Pastoors, sommige
rechtstreeks onder de Paus, andere on-
der de Priesters van de Sociëteit van
Jezus, daartoe door de Paus gedele
geerd. Dat zij geen particuliere aange
legenheid zijn, doch altijd het welzijn
der gehele Kerk hebben nagestreefd,
blijkt overduidelijk uit de grote schare
van Congreganisten die door de H. Kerk
tot de eer der altaren zijn verheven,
van de diocesane clerus evenzeer als
van menige religieuze familie, waarvan
er tien door Congreganisten gesticht
zijn.
Daarom, zo concludeert Z. H. de
Paus, kan men geen ejikel kente
ken waardoor de Katholieke Actie
onderscheiden wordt, aan de Maria-
congregatie ontzeggen: zij. beant
woordt geheel aan de definitie, die
Pius XI van de Kath. Actie heeft
gegeven. De Mariacongregatie kan
met volle recht genoemd worden
„Katholieke Actie onder leiding en
bezieling van Maria"; haar specifie
ke eigenschappen zijn daartoe eer
der een hulp dan een bezwaar.
De K. A. is geen afgesloten kring;
zij streeft haar doelstelling niet langs
eigen weg na; haar taak is veeleer,
de andere actieve katholieke ge
meenschappen te stimuleren en te
coördineren. Het streven om alles
tot één vorm te willen herleiden is
geheel tegen de geest van de Kerk,
(Van onze Haagse redactie)
Naar wij vernemen, zal voor de
periode van 24 October7 November
een extra rantsoen boter of marga
rine ter beschikking worden gesteld.
Deze extra-toewijzing moet men ech
ter niet beschouwen als een definitieve
verhoging van het boterrantsoen. Wél
blijkt hieruit, dat de boter- en marga
rine-positie thans in een gunstiger sta
dium verkeert dan voorheen.
Morgen zullen o.m. bonnen worden
aangewezen voor één ei, 125 gram koffie
en 50 gram thee.
Volgens A.P. heeft het republikeinse
leger zijn troepen hergroepeerd voor
een nieuwe aanval op de communisten.
De laatste twee dagen is er op militair
gebied een tijdelijke stilte geweest.
In een poging om de strijdkrachten
weer volledig op peil te brengen heeft
het republikeinse leger de auto's van de
minister van Buitenlandse Zaken, Agoes
Salim, en ook die van Mohammed Roem,
voorzitter van de republikeinse delega
tie voor de onderhandelingen met Ne
derland, in beslag genomen.
De nieuwe aanval zal gericht worden
tegen de communisten, die uit Madioen
verdreven zijn, nadat deze stad door de
republikeinse troepen heroverd' was. De
y ,fjn Madioen hingen gisteren
halfstok m verband met de communis
tische gruwelen. De opstandelingen zou
den in Wonogiri 200 politiemannen heb
ben onthoofd en in Dungus een aantal
vrouwen .levend verbrand. Bovendien
hadden zij nog 60 burgerlijke ambtena
ren vermoord.
Volgens de berichten zijn in Djokja-
die veeleer de „eenheid In verschei
denheid" nastreeft.
In broederlijke eensgezindheid moet
alle strijd om de voorrang opzij gezet
worden en Gods eer alleen nagestreefd-
hoger dan anderen staan slechts zij, dié
de voorrang weten te laten aan een an
der.
Hierna stelt de Paus „krachtens Zijn
Apostolisch gezag 12 punten vast, die
gelden voor alle congreganisten van heel
de wereld en die door allen, wie het
aangaat, met eerbied in acht genomen
moeten worden".
karta 4.000 personen gearresteerd, onder
wie leden van dr. Soetan Sjahrir's socia
listische partij.
Naar een betrouwbaar Nederlands
zegsman te Batavia aan A.P. mededeel
de, is het niet uitgesloten, dat vooraan
staande Indonesische republikeinen be
langrijke tegoeden bjj buitenlandse ban
ken bezitten.
Volgens de zegsman was op Raden
Moekarto Notowido, correspondent van
een republikein^ blad, die door de Ne
derlanders op 10 Augustus werd ge
arresteerd in verband met opiumsmok-
kei op grote schaal uit de republiek,
een met de hand geschreven memoran
dum gevonden, dat ten name van ver
scheidene Indonesiërs buitenlandse te
goeden vermeldde tot een totaal-bedrag
van meer dan 160 millioen (vermoede
lijk Amerikaanse) dollars.
De tweede wereldoorlog werpt zijn schaduwen vooruit. De wereld ziet Duits
land sterker worden, Italië naar Abessinië grijpen en Japan geheimzinnig doen
met onmetelijke eskaders....
Oorlog in Spanje en ChinaEngeland vernedert zich tot München als laatste
poging om de vrede te redden, als een laatste dekmantel van de armoedige
toestand van het Britse leger. Palestina voelt, dat de aandacht is afgeleid. Het
wordt er roerig en Montgomery moet er de orde herstellen. In 1939 wordt hij
er ziek, zo ernstig, dat hij naar Engeland moet worden vervoerd, reddeloos
verloren gewaand. In Marseille loopt hij zelf al weer de loopplank afDe
mobilisatie breekt aan, de oorlog ontvlamt. Monty krijgt het bevel over de derde
divisie in Frankrijk. Als de Duitsers de lage landen binnenvallen, rukt hij op
tot ver in België. De Duitse stormloop is niet te stuiten. Twintig dagen houdt
de divisie stand, wordt teruggetrokken om Duinkerken en moet wijken, het
Nauw van Calais over. De verliezen zijn zwaar, maar de geestkracht is onge
broken. De divisie wordt opnieuw samengesteld. Monty krijgt bevel over te
steken naar Cherbourg om de strijd opnieuw aan te binden. In Portsmouth
bereikt hem het bericht dat Frankrijk heeft gecapituleerd. Monty is ontgoocheld
en meer dan eens uit hij zijn revanche-gedachte: „Duitsland moet er onder en
voorgoed".
Generaal Brooke werd opperbevel
hebber van Engeland, generaal Auchin-
leck zag zich het commando in Sussex
toevertrouwd en Montgomery werd
aanvoerder van het vijfde leger.. Mont
gomery streed zijn strijd. Geen afwach-
tmgsooriog uit de betonnen muren,
tz ?g leveren met mobiele reser-
dicu j£LWafr- .nu"el0°s met Monty te
kerken J ad de les van Duin-
krach? en h'i kende de Duitse
Kracnt „Laat ze maar aan land komen
f hhen"VerSprlicien' We kunnen ze dan
hebben zei hij resoluut en maakte
sarcastische mopjes over de Homl
Guard. xlome
De invasie-dreiging ging voorbij, ?et
toneel verplaatste zich van het moeder
land naar andere delen van het Impe
rium. Twee jaar lang schommelden de
krijgskansen in «de Lybische woestijn.
Plotseling nam Rommel het initiatief
en wierp de Britten terug tot aan de
Egyptische grens. Generaal Wavell
werd vervangen door Auchinleck, een
onbekende op dat toneel, doch een vast
beraden aanvoerder die een catastrofe
bij El Alamein nog grotendeels voor
kwam. De verliezen waren echter zeer
groot; nieuwe toevoer liet op zich
wachten; er ontstond ontevredenheid
onder de troepen van de dominions.
Er moest een nieuwe opperbevelhebber
komen.
Gott, de tankspecialist, de „coming
man", werd benoemd. Maar hij veron
gelukte op weg naar zijn commando
post.
Het Britse opperbevel was ten einde
raad.
Generaal Alexander moest de situatie
redden, maar Eisenhower had hem no
dig voor zijn invasie-plannen in Afrika.
Het oog viel op Montgomery. Hij zou
het achtste leger moeten aanvoeren.
Aarzelend besloot men daartoe en die
aarzeling over zijn beleid was voor
Monty beslissend. Hij zou wel eens to
nen....
En hij toonde het!
Hij verving gene
raals, benoemde of
ficieren, sprak de
minderen moed in,
beloofde hun een be
tere ravitgillering en
zei eenvoudigweg,
dat hij gekomen was
om de Duitsers eruit
te jagen. Dat moest
even gebeuren. Nieu
we divisies zouden
hem komen helpen.
Op een vastgesteld
tijdstip moesten de
Engelsen zich een
weg banen door de
Duitse pantsermuur.
Hij sprak alsof het
een fietstochtje be
trof. De woestijndui-
vels kregen weer
zelfvertrouwen en
moed. Daar stond de
man, die in hen ge
loofde. Niet wijken,
geen terugtocht.
een algehele vernie
tiging van Rommel.
Zes dagen duurden de voorbereidin
gen, zes dagen van offers, kleine terug
tochten, hevige artilleriebombardemen
ten. Steeds weer Werden de mannen
opgezweept. De generaal bewoog zich
daartoe in de voorste linies en leidde
zelf de aanval.
Het succes werd behaald. El Alamein
viel, dank zij de kundige strategie van
de koppige Monty en dank zijzijn
ongehoorde concentratie van kanonnen.
Solloem, Daba, El Agheila, Bengasi,
Tripolis, Tunis. Het werd een succes
rijke veldtocht, die de wereld weer in
gloed zette en het vertrouwen hergaf
aan de Britse legerleiding. Monty werd
de triomfator van de woestijn, die hij
schoongeveegd had. Dolgelukkig nam hij
de parade af, en schreef in zijn dagor
der: Hoofdstuk I is af. Nu naar
Rome".
De campagne op Sicilië en Italië be
gon en het achtste leger bond nieuwe
lauweren aan de zegekar: Salerno, Tog-
gia, Napels, Rome en de verschrikke
lijke slag bij Monte Casino, waar de
bittere volharding van Britten en Ame
rikanen de doorslag gaf.
Tot Kerstmis van dat jaar bleef
Monty bij zijn mannen, toen nam
hij afscheid. Engeland riep zijn grote
aanvoerder terug. Strijd op andere fron
ten moest voorbereid worden en de er
varingen van de stugge Montgomery
konden niet worden ontbeerd.
Bij Churchill las Montgomery de do
cumenten van de operatie „Overlord",
de invasie van Normandië, de vorming
van het tweede front. Maandenlang be
studeerde hij het plan, raadpleegde
links en rechts de generaals van vloot
en luchtmacht en ontwierp een nieuw
Met opperbevelhebber Brooke en stafofficieren maakt
Montgomery in 1940 plannen voor de verdediging van
het Britse eiland tegen de dreigende Duitse invasie.
Doch in de komende jaren zal de maarschalk toeslaan
en de Duitsers achtervolgen tot de capitulatie in -
Liineburg.
Voordat Monty zijn tegenstanders
te Wf Qïng, zocht hij eerst een foto
van hen op en prikte déze boven
zijn bureau aan de muur. Het was
min of meer een symbolische han
deling geworden, zijn rivalen met
een punaise aan de wand te hangen
voordat hij op het slagveld met hen
afrekende.
Vooral Rommel was zijn zwarte
schaap. Telkens keek hij naar het
starre gezicht met de wilskrachtige
kih, de strenge mond, de halfgesloten
ogen, de stierennek en het zelfbe
wuste postuur. Iedere keer, als hij
naar die foto keek, vroeg Monty zich
af'. „Wel, wat gaat hij doenwat zou
ik doen in zijn plaats?"
Bij de capitulatie van Duitsland op
de Lüneburgerheide, vroeg Monty de
Duitse generaal Friedeburg hem te
volgen naar zijn kampwagen: „Is
deze foto van Von Rundstedt gelij
kend", vroeg hij. De Duitser beves
tigde dit. „Mooi", zei Monty, dan heb
ik hem altijd goed door gehad!"
Dat was Montgomery tijdens de
hoogtepunten van zijn loopbaan als
generaal, waarvan dit artikel een
^uitvoerige beschrijving geeft.
plan, dat zijn doelmatigheid zou bewij
zen, toen in. de stormnacht van 5 op 6
Juni 1944 ontelbare landingsboten de
murw-gebombardeerde Atlantikwall
binnenvoeren.
Twee factoren waren van groot be
lang voor het welslagen der operatie.
Het element van verrassing, doordat
Montgomery een dubbelganger had
gevonden, die .telkens in Afrika en
Gibraltar opdook, waarbij de Duitse
spionnen dan berichten, dat de gene
raal op' dat moment onmogelijk een
invasie kon leiden en de andere fac
tor, dat Monty weer tegenover Rom
mel kwam te staan.
Op de zesde jUni zat Monty al in
Normandië bij zijn stoottroepen. Men
kent het verloop van de strijd: na aan
vankelijke tegenslagen bij St. Lo Caen
en Falaise drukten de tankkolonnes zich
door de Duitse linies heen om pas bij
Arnhem tot staan te komen. Ondanks
deze onverhoopte tegenslag had Mont
gomery woord gehouden.
Met Rommel was afgerekend. Nog
een tegenslag kwam door het Kerstof
fensief der Duitsers in de Ardennen,
maar Britten en Amerikanen werden
de toestand weer meester en toen was
het nog een kwestie van tijd om het
uitgeputte Duitsland onder de voet te
lopen. Op «en heuveltje nabij Lüneburg
werd Mony's carriëre beloond. Hij kon
er de capitulatie van de Duitse gene
raals in ontvangst nemen.
Zeven rijen medailles, een aantal be
noemingen tot ereburger van verschil
lende steden, twee eredoctoraten, maar
bovenal de populariteit bij millioenen
soldaten en bevrijde burgers vie
len hem te beurt.
In 1946 werd hij in de adelstand ver
heven als Burggraaf Montgomery van
El Alamein. Hij werd chef-staf van het
Imperium, de hoogste post in het Britse
leger.
In Whitehall te Londen voerden gisteren
de chefs der generale staven van de
landen der Westerse Unie besprekingen
over de coördinatie der West-Europese
verdediging. De Nederlandse generaals
Kruis en Doorman verlaten na de be
sprekingen het gebouw.
(Van een bijzondere medewerker)
Enige maanden geleden hebben wij
in een artikel getiteld „slecht voor
beeld der overheid" de aandacht
gevestigd op de schriele houding der re
gering wanneer het betreft de bezoldi
ging van het overheidspersoneel. Een
houding, welke ongunstig afsteekt bij
dat wat de grote werkgevers in het par
ticuliere bedrijf voor hun personeel
doen.
Uit de brieven welke wij naar aan
leiding van bedoeld artikel van verschil
lende zijden ontvingen, blijkt een groei
ende onrust, een toenemende verbitte
ring onder het overheidspersoneel. De
personeelsorganisaties, die voortdurend
met de regeringsinstanties moeten on
derhandelen en met de grootste inspan
ning soms een bescheiden resultaat we
ten te bereiken, sporen haar leden tot
matiging aan. Wij vrezen echter, dat zij
steeds meer moeite zullen hebben om
haar leden „in de hand te houden". Het
is dan ook wel veel gevergd in deze
toestand te berusten als men dagelijks
geconfronteerd wordt met de werkelijk
heid, welke toch niets anders is dan
een voortgaande, zij het dan ook geca
moufleerde, verpaupering van het over
heidspersoneel.
De traagheid waarmede de regering
de personeelsbelangen behandelt blijkt
o.m. uit het bericht dat de door de re
gering ingestelde commissie-Ubink be
sloten heeft haar werkzaamheden te
staken, totdat door de regering beslist is
over het door haar verschillende maan
den geleden uitgebrachte rapport. Dit
rapport beoogt een bescheiden salaris
verbetering voor enkele categorieën van
het gemeente-personeel.
Het Arka-weekblad schrijft naar aan
leiding van dit bericht: „Zo is het na
de bevrijding nog steeds geweest als 't
over salarisverbetering ging en de laat
ste phase naderde. Een andere weg is
schijnbaar niet mogelijk. De regering
volgt keer op keer die weg en zwicht
slechts voor macht en overmacht. Van
„overleg" gesproken!! Dit alles speelt
zich af in 1948, terwijl men ons nog wil
diets maken, dat een progressieve so
ciale politiek wordt gevoerd."
De volgende cijfers illustreren de toe
stand van het overheidspersoneel in al
le scherpte. De kosten van levensonder
houd zijn sinds 1939 met gemiddeld 100
gestegen. De bezoldiging in de particu
liere bedrijven ligt pl.m. 85 boven
het peil van 1939. En het overheidsper
soneel? Salarissen van ƒ2000, ƒ4000 en
6000 zijn sinds 1940 met respectievelijk
50, 45 en 43% verhoogd. Gerekend
naar de kosten van noodzakelijk levens
onderhoud gingen de bezoldigingen in
het particuliere bedrijf met 7%% om
laag (te beschouwen als een gevolg van
de algemene verarming van ons volk)
maar die van het overheidspersoneel met
meer dan 25 Daarbij dient ment nog
in het oog te houden dat het overheids-
loonpeil in 1940 (resultaat van vele ja
ren bezuinigingspolitiek) verre van be
vredigend was.
Het is dan ook niet te verwonderen dat
de overheidsdienaar een wrange glim
lach op de lippen krijgt als hij de .pro
gressieve" regeringspoiitiek van do na
oorlogse jaren höort prijzen.
Nog nijpender is de toestand van d«
kinderrijke gezinnen. De kindertoeslag
bedraagt 3 per "kind. In 1940 met een
minimum van 60 en een maximum van
205; in 1948: minimum 150, het maxi
mum bleef 2Qj>De ambtenaar, die in
1940 2000 salaris had, ontving voor 5
kinderen ƒ300 toeslag, totaal dus ƒ2300.
Laten wij aannemen dat deze man toen
met veel zorg de eindjes aan elkaar kon
knopen; vast staat dat hij zijn gehele inko
men voor noodzakelijk levensonderhoud
nodig had; van luxe uitgaven was geen
sprake. Deze man ontvangt thans aan sa
laris en toeslag 3750, dat is 63% meer dan
in 1940 en dat terwijl het noodzakelijk-
levensonderhoud 100% duurder is ge
worden. In een dergelijk gezin moet
stille armoede -geleden worden!
(Vervolg op pao. 3)
Achttien jaar gevangenisstraf eiste
gisteravond de procureur-fiseaal b(j
het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam tegen de ex-commissaris der
provincie Noord-Holland, mr. A. J.
Backer, nadat een lange rij van bur
gemeesters uit Noord-Holland zeer
bezwarende verklaringen had afge
legd.
De getuigenwachtkamer leek wel een
vergaderzaal van Noord-Hollandse bur
gemeesters, zovelen waren er opgeroe
pen. Een voor een vertelden ze van de
moeilijkheden, waarmede ze tijdens de
oorlog te kampen hadden. Verdachte,
die door de procureur-fiscaal een dicta
tor werd geimemd, had het hun zo lastig
mogelijk gemaakt, ook al wilde hij het
tegendeel doen uitkomen. Burgemeester
J. Haspels van Enkhuizen had van een
van de vergaderingen, waarop de bur
gemeesters door verdachte waren bijeen
geroepen, verslag gemaakt.
Verdachte had een rede in „Nieuwe
Orde"-stijl gehouden en hun allen op de
man af gevraagd of ze al of niet met hem
wilden samenwerken. Volgens verdachte
hebben de meeste burgemeesters dit ge
weigerd. Volgens burgemeester Haspels
die ook in de zuiveringscommissie
voor de burgemeesters heeft gezeten
waren er nog wel wat „jazeggers". Ook
in persoonlijke gesprekken zette ver
dachte hen onder druk. De heer Haspels
is na zo'n gesprek, waarin hij zich tegen
verdachte had gekeerd, gearresteerd.
Verdachte ontkende daarin de hand te
hebben gehad! maar het was toch wel
merkwaardig, dat het met de burge
meester van Beverwijk, de heer Schol-
tens, net zo was gegaan. Hij had ver
dachte eens flink de waarheid gezegd
en als gevolg daarvan werd hij niet al
leen niet herbenoemd, maar bovendien
nog gearresteerd. Verdachte meende ter
terechtzitting nog zijn oordeel over deze
getuige te mogen uitspreken, waaraan
de president dadelijk een einde maakte
|^E
Een laf mens schrijft wat de haat
dicteert altijd anonym.
Mr. Backer moest toegeven dat hij
het onderduiken van het gehele secre
tarie-personeel van Heerhugowaard aan
de Beauftragte had doorgegeven. De
volgende dag werden alle echtgenoten
van het ondergedoken personeel ge
arresteerd. Bovendien had hij een „me
dewerker", die in feite de burgemees
ters controleerde en dik deed met de
S.D. Deze medewerker nam na 'Dolle
Dinsdag de vlucht en kreeg toen drie
maanden salaris van verdachte.
De meeste Noord-Hollandse burge
meesters zijn ondergedoken, toen ze op
bevel van verd. gemeentenaren moes
ten aanwijzen voor het „spitten." De
namen van de weigerachtigen werden
aan de Beauftragte opgegeven. Voor
zover ze niet zelf. werden gearresteerd
overkwam dit hun echtgenoten en ve
len hebben maanden in concentratie
kampen gezeten.
Als een goede noot mocht voor ver
dachte worden aangemerkt, dat hij da
gearresteerde voorzitter van de Neder
landse Kamer van Koophandel te Parijs,
de heer K. Quantes, wist vrij te krijgen.
De procureur-fiscaal vond het ge-
val-Backer eén van de belangrijk
ste, die voor het Hof zijn behandeld.
De snelle carrière van verdachte, dia
op 34-jarige leeftijd al chef van het
kabinet van de Commissaris der Ko
ningin was geworden en eerst in
1942 tot de N.S.B. toetrad, is ont
sierd door een groot aantal misdrij
ven tegen de staat en tegen vele
goede Nederlanders.
Hij heeft op velerlei wijzen de vijand
directe hulp verleend in een functie,
welke een grote verantwoordelijkheid
oplegde. Van overmacht is geen sprake
geweest, verdachte deed alles uit vrije
wil en met een ambtelijke nauwkeurig
heid, die pijnlijk aandoet als men ziet
wat de gevolgen voor vele burgemees
ters zijn geweest. Verdachte verdient
een zware straf: achttien jaar gevan
genisstraf met aftrek van voorarrest en
ontzetting uit de burgerrechten voor het
leven.
De verdediger schetste verdachte als
een emotioneel mens, die uit overtui
ging handelde en meende het belang
van het Nederlandse volk te dienen.
Spr. vond de zaak meer een drama dan
een misdrijf en riep de clementie van
het Hof in. Uitspraak 19 October.
