Franse regering dirigeert troepen
naar bedreigde gebieden
Kabinet en vakbonden
tegenover elkaar
Russen gebruiken echte
bommen in luchtcorridor
Krachtigste protest tot dusver
NOG MEER GRUWELEN IN MADI0EN
Duizend personen door
communisten onthoofd
Poerwodadi heroverd
PAPANEK blijft
PALAIS DE CHAILLOT, TYPISCH MODERN FRANS
Zorgen om het
huishoudboekje
H
WERELDREIS PER JEEP
DOOR DE BARRE WOESTIJN
J
Naar zelfbestuur
in Suriname
Weer diamanten bij
K.LM. gestolen
Met groot verlof
Hans Kaart en zijn kameraden
naar Indonesië
lot hoofd en hart
De mijnstakingen in Frankrijk
Drastische maatregelen
te verwachten
Verhoging rantsoenen
in Berlijn?
Belangrijk besluit van
de Gouverneur
Waarde loopt in de
honderdduizenden
.Het weer.
Nieuwe burgemeester
van Utrecht
Gerrit de Kraai mee
op rets
k..
VRIJDAG 8 OCTOBER 1948
72ste JAARGANG No. 24276
SiilSSIR
Na driedaags debat
SJAHRIR NAAR DJOCJA
Waar de Verenigde Naties vergaderen
MARINEBASIS TE
SOERABAJA
Geen definitief standpunt
der regering
KARDINAAL PIAZZA VOLGT
KARDINAAL ROSSI OP
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 - Postgiro 14380
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week.
1 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severtn.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
Ywelke Franse regering ook, zy\
heeft te kampen met stakingen. Drie
vakbondsleiders bespreken de sta
kingen in de Franse mijnen, die op
het ogenblik voortduren. Op de
achtergrond stakende mijnwerkers.
Na «en zitting van het Franse kabi
net, welke bijna drie uur duurde, maak
te de regering Donderdagavond bekend,
dat zij besloten had de noodzakelijke
maatregelen te nemen om de bescher
ming te verzekeren van installaties en
het behoud van materialen, die de mid
delen van arbeid vormen voor alle ar
beiders in de door stakingen lamgeleg
de kolenvelden van Noord- en Oost-
Frankrijk.
Na de bijeenkomst van de ministers
werd een communiqué uitgegeven, waar
in werd gezegd, dat het kabinet studie
gemaakt had van de vier dagen cude
staking van 350.000 mijnwerkers, welke
staking op belangrijke wijze de spoor
wegen, havens en nutsbedrijven aan
tast.
Een regeringszegsman zei ter verdui
delijking van het communiqué, dat de
maatregelen die genomen zouden wor
den uitsluitend ten doel hebben de vei
ligheid te verzekeren. Sommigen zijn
van mening, dat de regering thans de
mijnen zal vorderen, doch anderen me
nen, dat troepen zullen worden ingezet
om het vitale onderhoud van de mijnen
te verzorgen.
Naar verluidt zijn in de door de sta
kingen aangetaste gebieden reeds troe
pen in volle uitrusting aangekomen. De
wachtposten van de stakers werden Don
derdag verdubbeld, terwijl sommigen de
poorten hebben gebarricadeerd. Op som
mige plaatsen hebben de stakers brand
weerslangen in stelling gebracht. De
troepenverplaatsingen in Noord-Frank
rijk geschieden onder bescherming der
duisternis.
In Rijssel en andere Noord-Franse
~steden waren geen gas en electriciteit en
was slechts nu en dan water te krij
gen.
De regering, bang, dat de hoogovens
uit zullen gaan door gebrek aan cokes,
is van plan een beroep op de C. G. T.
te doen om tenminste cokes te produ
ceren om de ovens brandend te houden.
Indien de ovens zouden doven, zal net
na de staking weken duren, voordat zij
wederom op temperatuur zijn, hetgeen
betekent, dat een nog ernstiger produc
tie-verlies na de staking zal intreden.
De Franse regering heeft vandaag
haar besluit bekend gemaakt arbeids
krachten te zullen requireren om de
cokesovens op gang te houden. Naar
A. F. P. meldt, is bij een hedenochtend
in de staatscourant verschenen decreet
het personeel der cokesfabrieken ge-
requireerd.
Nader wordt gemeld, dat de troepen
13 hoogovens weer in bedrijf gesteld
hebben.
Ofschoon de internationale treinen
naar Engeland en België nog rijden en
slechts kleine vertragingen ondervinden,
werden de treinen naar het Oosten Don
derdagavond stopgezet, doordat de spoor
wegarbeiders in Chalons-Sur-Marne het
werk neerlegden en op de hoofdlijn van
Parijs naar het Oosten gingen zitten. De
Orient-express en andere internationale
treinen moesten hierdoor worden om
gelegd, hetgeen een vertraging van meer
dan drie uur betekende.
De Franse taxichauffeurs hielden een
vergadering waarop werd besloten de
staking tot Zaterdag voort te zetten en
dan een massavergadering te houden,
waarop de toekomstige gedragslijn zou
worden uitgestippeld.
In een communiqué maakte de C. Cr.
T. Donderdag bekend,' dat de staking
door gelijke omstandigheden veroor
zaakt was en dezelfde tactiek volgde
als de stakingsgolf van November 1947.
Russische vliegtuigen hielden gisteren
manoeuvres in de luchtcorridors naar
Berlijn, waarhij, naar verluidt, geladen
bommen in de Russische sector werden
gebruikt. Bij deze oefeningen, die de
grootste waren sedert de Engelsen en
Amerikanen gebruik maken van de
luchtbrug voor de bevoorrading van
Berlijn, deden zich geen incidenten voor.
Er werd met luchtafweergeschut ge
vuurd en er werden parachutesprongen
uitgevoerd.
Naar aanleiding van deze manoeuvres
hebben Britse en Amerikaanse functio
narissen van het Berlijnse veiligheids
centrum wat werd genoemd „het krach
tigste protest tot dusver" ingediend te
gen „overtredingen" van de vliegvoor-
schriften in de luchtcorridors door de
Sovjets. De Amerikaanse controleur
vond de kwestie zo ernstig, dat hij haar
heeft voorgelegd aan de Amerikaanse
waarnemende militaire gouverneur, ge-
neraal-majoor Hays.
Tijdens de oefeningen van het Sov-
Gouverneur Hqender heeft Donderdag
een besluit gepubliceerd, waarin de
macht van het college van Algemeen
Bestuur in bijzonderheden wordt aan
gegeven. Het is een voorname stap in
de richting van zelfbestuur en geeft het
huidige, uit vijf man bestaande college
de macht over bestuursambtenaren, po
litie en het goedkeuren van de begro
ting. Het besluit bevat een lijst van 66
gevallen, die vroeger onder de compe
tentie van de gouverneur vielen, maar
waarover thans het college van Alge
meen Bestuur moet beslissen, o.a. de
bevoegdheid om niet-burgers toe te la
ten of uit te wijzen, het burgerschap
te verleenen, verzoeken tot het delven
van delfstoffen of houthakken toe te
staan, studiebeurzen te verlenen etc.
Opnieuw heeft een dievenbende, die
langs de luchtlijnen tussen Europa en
Azië opereert, haar slag geslagen. Dit
maal bedroeg de buit 1099 diamanten,
die met een Constellation van de K.L.M.
uit Amsterdam naar Bangkok werden
vervoerd en Woensdagnamiddag aldaar
gestolen werden. De vorige diefstal werd
begin Juli gepleegd op het vliegveld
bij Karachi, waar diamanten ter waarde
van ruim 500.000 gulden uit een post
zak verdwenen.
De diamanten die te Bangkok gestolen
zijn, kwamen uit Amsterdam en werden
op de normale wijze door de Amster
damse bank naar een client te Bangkok
verzonden. Bij aankomst op het vlieg
veld Bangkok werd de postzak, waarin
het pakje diamanten zich met nog an
dere pakketten bevond, overgedragen
aan het General Post Office te Bangkok,
waar men voor goede ontvangst tekende.
Ongeveer een uur later werd het
K.L.M.-bureau op het vliegveld opge
beld. Ambtenaren van het postkantoor
hadden ontdekt, dat de postzak was
opengesneden en dat ook het pakje met
d ëdiamanten beschadigd was. Bij nader
onderzoek bleek, dat 1699 diamanten
verdwenen waren.
Een twaalfal diamanten bevonden
zich nog in het pakje. De waarde van de
gestolen stenen loopt in de honderd
duizenden.
De Nederlandse politie heeft het on
derzoek reeds ter hand genomen.
Ondanks de actie van de Tsjecho-
slowaakse regering behoudt de Tsjecho-
slowaakse diplomaat dr. Jan Papanek
zijn posten in twee TJ.N.O.-commissies.
De begrotingscommissie wees met 25
tegen zes stemmen Papanek's verwijde
ring van de hand. Alleen het Sovjetblok
stemde voor het ontslag aan Papanek.
Tijdens het driedaagse, dikwijls op
gewonden debat over deze aangelegen
heid beschuldigde de Tsjechische gede
legeerde in de begrotingscommissie, dr.
Wladimir Houdek, Papanek van ver
duistering van 125.000 dollar ten nadele
van de Tsjechische regering en het
Rode Kruis. Papanek wees deze be
schuldigingen van de hand en verklaar
de op zijn beurt, dat de communistische
partij de handtekening van wijlen dr.
Benesj onder Houdek's geloofsbrieven
vervalst had.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Tamelijk heldere nacht met hier
en daar vorming van nevel of mist
en op sommige tegen de wind be
schutte plaatsen nachtvorst. Morgen
overdag droog weer met voorname
lijk in het Noorden van het land
enkele overdrijvende wolkenvelden
en iets lagere temperatuur. Overi
gens vrij zonnig en ongeveer dezelf
de temperatuur als vandaag. Zwakke
tot matige wind tussen Noord-Oost
en Oost.
Zon: 6.5418.—; Maan: 15.14—21.51.
Naar wü van bevoegde zijde ver
nemen, zal een deel van de dienstplich
tige soldaten eerste klasse en soldaten
van de lichting 1946 per 1 November
met groot verlof gezonden worden. Het
betreft hier militairen, behorende tot de
territoriale troepen, die opgekomen zijn
voor 1 Mei 1947. Voor militairen, die in
Indië dienst doen, geldt deze regeling
dus niet.
Radio-Djocja berichtte gister
avond, dat tijdens de tiendaagse op
stand te Madiocn meer dan duizend
personen door de communisten zijn
onthoofd. Te Doengoes zijn zestig
personen vermoort^ onder wie vier
meisjes.
De republikeinse minister van Voor
lichting, Natsir, heeft verklaard, dat in
Madioen en in de andere „bevrijde ge
bieden" de toestand weer normaal is.
Hij zeide, dat de rebellen niet over zee
kunnen vluchten, omdat Patjitan in re
geringshanden is. Gisteren maakte een
trein uit Djocja een proefrit tot Ma
dioen.
Een republikeins leger-communiqué
heeft gisteravond bekend gemaakt,
dat de republikeinse troepen het be
langrijke communistische bolwerk
Poerwodadi hebben heroverd,
Republikeinse militaire autoriteiten
te Magelang deelden aan Antara mede,
dat het oliecentrum Tjepoe thans „het
been is waarom wordt gevochten" tus
sen de communistische rebellen en de
republikeinse troepen. Ze zeiden, dat de
gevechten nog voortduren en dat de op
standelingen 6 October een deel der
raffinaderijen in brand hebben gesto
ken. Deze brand duurt nog voort.
Naar aanleiding van het communiqué
van de dienst Legercontacten over de
situatie in'de republiek en naar aanlei
ding van de berichten over de branden
te Tjepoe. schrijft „Het Dagblad" (Ba
tavia) in een hoofdartikel dat, „wil het
begrip „Nederlandse souvereiniteit" niet
meer dan een ijdele klank en een in
houdsloze phrase zijn, door de Neder
landse overheid zo snel mogelijk dient
te worden ingegrepen in de chaos in de
republiek, die tengevolge heeft, dat er
voor millioenen aan vreemd kapitaal
in rook opgaan". Het blad besluit:
In de phase van de strijd, waarin wij
thans zijn gekomen, kan interventie niet
langer uitblijven. Het is een absurditeit,
dat Nederland hier een leger op de been
houdt, dat dagelijks drie millioen gul
den verslindt en volkomen passief blijft,
wanneer in de strijd van revolution-
nairen tegen revolutionnairen een der
belangrijkste welvaartsbronnen van In
donesië met ondergang wordt bedreigd,
Naar verluidt, is de benoeming te
verwachten van mr. L. R. J. ridder
van Rappard tot burgemeester van
Utrecht. Mr. van Rappard is thans
burgemeester van Gorinchem.
Sjahrir, de adviseur van president
Soekarno, is hedenmorgen uit Batavia
naar Djocja vertrokken. De heer Cocb
ran, het Amerikaanse lid van de C. v.
G. D., is niet naar Djocja vertrokken.
Parijs is niet alleen be
zienswaardig om de prach
tige gebouwen uit de Mid
deleeuwen en de tijd van de
Zonnekoning. Ook het mo
derne Parijs geeft schitte
rende uitgestrekte gebouwen
te zien en daartoe behoort
zeker ook het Palais de
Chaillot, waar thans drie
maanden lang de Algemene.
Vergadering van de Ver
enigde Naties gehouden
wordt.
Met de nieuwe Eglise du
St. Esprit, een vrije imita
tie van de beroemde Aya
Sophia te Constantinopel,
beheerst het paleis de Place
Trocadéro bij de Eiffeltoren.
Om meer dan één reden
is het uitgestrekte gebouw,
dat in 1937 gereed kwam,
typisch modern Frans te
noemen.
Het is geheel opgetrokken uit
gele steen, die het oog weldadig
aandoet, en bestaat tlit twee
symmetrisch gelijke delen, van
elkaar gescheiden door een
groot plein met fonteinen en
bronzen beelden langs de
kant. Deze twee gebouwen,
beide hoog boven het aan
grenzende stadsgedeelte uitste
kend en ieder een kwart cirkel
vormend, zijn onderaards ver
bonden door een zeer grote
5®a ®rzaa1,dl? zich dus on
der het plein bevindt. Het ge
heel modern dus, echt Frans
in zijn uitgestrektheid en ziin
garnering met fonteinen en
beelden. Vooral het gezicht, dat
men op de Eiffeltoren heeft,
wanneer men op het plein staat
en via de brede, rijk versierde
oprijlanen tot over de Seine
kijkt, is buitengewoon mooi.
Het is in dit gebouw dat de
vergaderingen der Verenigde
Naties worden gehouden. De
theaterzaal, die zeer groot is,
biedt ruim plaats aan de af
gevaardigden, terwijl op het
toneel de voorzitter met Tryg-
ve Lie en diens rechterhand,
de ondersecretaris der V. N„
gezeteld zijn. Deze ruimte IS
klein gehouden. Een deel van
het toneel is door een wit
scherm, waarop kleine vlaggen
van de deelnemende landen
zijn aangebracht, afgescheiden.
Op deze plaats staat dan ook
het spreekgestoelte, voor wie
zijn stem voor het aanschijn
der volken wil verheffen.
Het balcon is gereserveerd
voor de pers. Op iedere
plaats hangt een klein draag
baar radiotoestelletje met
koptelefoon, waardoor men
elke speech in zes verschil
lende talen kan beluisteren.
Een grote staf van stenogra
fisch en technisch personeel
maakt het gebruik van deze
ingenieuze uitvinding ïnoge-
lijk. Iedereen weet er zijn
voordeel uit te slaan. Zelfs
de ouvreuses en de politie
agenten, die als ware Cer
berussen de toegangswegen
tot de zaal bewaken, volgen
het verloop van de zittingen.
Buitengewoon interessant is
het te zien, wat één en
kele afgevaardigde door het
uitspreken van slechts hon
derd woorden teweeg brengt.
De tolken werken onder
hoogspanning. Het tijdsver
schil tussen het uitspreken
van een woord in de ene
taal en het doorgeven van
het vertaalde in de zes an
dere talen beloopt meestal
niet meer dan dertig secon
den. Voorts neemt het per
soneel alle redevoeringen op
de gramofoonplaat op. Tien
tallen journalisten op de tri
bune schrijven koortsachtig
of kijken verveeld, al naar
gelang het gesprokene inte
ressant is of niet. Na afloop
gaan zij naar hun eigen bu
reau, dat zich op de zolder
van het gebouw bevindt.
Tientallen kamertjes heeft
men hier ingericht, honder
den telefoon- en telextoe
stellen zijn voortdurend in
gebruik, terwijl bovendien
de schrijfmachines een on-
V
Vlak stuk tussen de twee rijzige bouwsels annex de
zijgebouwen van .het Palais Chaillot. Hieronder ligt de
grote conferentiezaal. In de zijgebouwen zijn kantoren,
kleinere conferentiezalen, enz. ondergebracht. De Tour
d'Eiffel overziet alles.
afgebroken geruis veroor
zaken. Men schat, dat het
aantal journalisten, dat zich
hier dagelijks beweegt, drie-
maal zo groot is als alle af
gevaardigden bij elkaar.
De Franse P.T.T. heeft in
het Palais de Chaillot een
postkantoortje ingericht,
waar men speciale UNO-
zegels kan kopen en de
poststukken van een dito
stempel worden voorzien.
Het publiek, dat zich
buiten het gebouw in meest
al geringen getale vergaapt
aan de kleding van de di
verse afgevaardigden, staat
netjes achter enkele houten
hekken, die openingen vrij
laten voor de van een spe
ciaal toegangsbewijs voor
ziene personeelsleden of pers
mensen. De „Flicque", zoals
de Parijse politieagent in de
volksmond genoemd wordt,
hoeft niets anders te doen
dan bij de openingen te
staan. Het publiek respec
teert immer de aanwezig
heid van de wetsdienaar, in
dien het tenminste niet om
stakingen of betogingen
gaat. De agent van zijn kant
doet dan ook niet veel moei
te, om iedereen die het ge
bouw binnentreedt, naar
zijn kaart te vragen. Het
zijn toch werkelijk prettige
mensen, deze Parijzenaars!
Wat de meningen over de
vergaderingen zelf betreft,
deze lopen zeer uiteen.
Sommigen menen, dat een
oorlog onafwendbaar is. An
deren bestrijden dit heftig
en beweren juist het tegen
deel. Maar vrijwel ieder, die
men spreekt, is het erover
eens, dat de gang van zaken
op het ogenblik onbevredi
gend is, ja zelfs hoort men
veel spreken over „de poli
tieke speeltuin" in het Palais
de Chaillot.
God geve, dat deze sareas-
ten het bij het verkeerde
eind hebben en de afgevaar
digden de ernst van de si
tuatie terdege inzien.
In de afdelingen der Tweede Kamer
is bij de behandeling van het wetsont
werp tot wijziging van het achtste
hoofdstuk B (Marine) der Rijksbegro
ting 1946 onder meer gevraagd, of de
regering haar standpunt ten aanzien
van de marinebasis te Soerabaja
reeds bepaald heeft. In een nota
naar aanleiding van het verslag
der commissie van rapporteurs deelt de
minister van Marine ad interim thans
mede, dat de regering, zolang de toe
komstige verhouding tussen Nederland
en Indonesië nog een onderwerp van
overleg uitmaakt, haar standpunt ten
aanzien van deze basis nog niet defini
tief bepalen kan. In verband daarmede
worden voorlopig alléén uitgaven ge
daan, welke noodzakelijk zijn voor een
sobere rehabilitatie en de instandhou
ding van de bestaande inrichtingen
aldaar, zomede voor de uitvoering van
de thans van de Kon. Marine in Indo
nesië gevergde taken.
jet-Russische luchtwapen hebben oog
getuigen voor.het eerst moderne vier
motorige bommenwerpers in grote for
maties waargenomen. Zij vlogen in
formaties van 50 tot 80 toestellen uit
alle richtingen op de stad aan. Uit de
beschrijvingen valt op te maken, dat
de Russische superforten geconstru
eerd zijn naar het model van de Ame-
'rikaanse B 29. Uit het feit, dat nauwe
lijks motorengezoem was te horen,
leidt men af, dat de machines met
straalaandrijving worden voortbewo
gen. Ook op het vliegveld van Dessau
zijn Russische superforten van het
zelfde type gestationneerd.
Meer dan duizend arbeiders werken op
het ogenblik in dag- en nachtploegen
aan de inrichting van het vliegveld
Brandis bij Leipzig, dat in 1945 door de
Russen 'bijna geheel is vernield. Met de
grootste spoed worden betonnen start
banen, ondergrondse benzine-depots en
schuilplaatsen aangelegd. Nog voor het
aanbreken van de winter zal het vlieg-
yeld in gebruik worden genomen.
De drie Westelijke zones van Duits
land zullen over enkele dagen een ge
meenschappelijke economie hebben, al
dus heeft generaal Clay tijdens een pers
conferentie medegedeeld.
Hij zei, dat een overeenkomst tussen
de drie zones is uitgewerkt en eerst
daags zal worden ondertekend. De dienst
voor de buitenlandse handel van de
Franse zone zal samensmelten met het
gecombineerd export- en importbureau
van de Brits-Amerikaanse zone. Dit is
een belangrijke kans voor het totstand
komen van een driemogendhedenzone,
aldus Clay.
Cla^zei verder, dat de Westelijke ge
allieerden plannen hebben spoedig „een
kleine verhoging" van de rantsoenen
aan de bewoners van West-Berlijn toe
te kennen.
Aardappelen vallen in de Brits-Ame
rikaanse zone niet langer onder de dis
tributie. Dit is voor het eerst sinds de
bezetting, dat de Duitsêrs in staat zullen
zijn onbeperkte hoeveelheden van dit
volksvoedsel te kopen.
Generaal Hueber, de plaatsvervangen
de Amerikaanse opperbevelhebber in
Duitsland, heeft via de radio een oproep
aap de Amerikaanse militairen in Duits
land, wier diensttijd afloopt, gericht. Hij.
drong er bjj hen op aan opnieuw dienst
te hemen „voor de handhaving van de
wereldvrede".
De Russische autoriteiten hebben er
de Westerse mogendheden van verwit
tigd, dat vandaag de Russische lucht-
manoeuvres in de nabijheid van de
luchtcorridors naar Berlijn zullen wor
den voortgezet. De Amerikaanse en Brit
se protesten van gisteren werden gene
geerd.
(Var
(Van een bijzondere medewerker)
(Van onze Haagse redacteur)
Daar stonden dan niemand minder
dan generaal Kruis en oud-admiraal
Hellrich gistermiddag op het Plein te
Den Haag serieus het kinderschepje
met vier zandvormpjes te bekijken, dat
olijke vrienden hadden aangebracht op
de voorruit van de jeep, waarmede
Hans Kaart en de zijnen de fantastische
tocht gingen beginnen naar de jongens
in Indonesië, zonder geld voor drie we
relddelen en, wat wel het meest tot
de verbeelding spreekt, dwars door de
Sahara.
De Koninklijke Militaire Kapel roer
de op de trappen van het Hoge Raad-
gebouw de trommen en de vier artisten
hadden het druk met afscheid nemen
links en rechts en mgt eenieder dezelf
de vragen beantwoorden. Gerrit de
Kraai wipte midden in de jeep heen en
weer in zijn kooitje en bekeek critisch
de mensenmassa, die zich langs de ver-
trek-route verzameld had en inmiddels
schreef op de 'motorkap oud-admiraal
Helfrich in het logboek „4 1" een
„hartelijke groet aan allen in de „Oost"
en wenste generaal Kruis daaronder de
vertrekkenden succes met deze belang
rijke missie".
Een bonte halsdoek werd door een
vrouwenhand als herinnering boven een
der sobere khaki-uniformen geplooid en
dan stonden de vier officieel aangetre
den voor het voertuig, waarvan hun lot
goeddeels zal afhangen, bij het spelen
van het Wilhelmus Kaart, de cap
tain, stoer met een revolver in zijn
gordel, de drie anderen, verre van sen
timenteel, doch even tussen zoveel be
langstelling zich bezinnend op wat er
worden zal uit deze onderneming: in
acht maanden wil het gezelschap zijn
avontuurlijke tocht voltooien, om zich
op het eind daarvan te presenteren bij
de NIWIN in Batavia.
Het werd half vijf voor de jeep, har
telijk uitgejuicht, wegreed van het
Plein en Hugo de Groot met zijn col
lega's-rechtsgeleerden alleen achterbleef
om na te filosoferen over zoveel onder
nemingszin.
et is bijna een jaar geleden, dat
we, naar aanleiding van het con
gres van de K.V.P. te Utrecht, de
euvele moed hadden, in een artikel: Het
daghet in hetCentrum, de toe
komst van de gezinnen, in het bijzon
der die van de grote gezinnen, hoopvol
te noemen. „De K.V.P.", zo schreven
we, „heeft zich openlijk en officieel
voor de wagen van het grote gezin ge
spannen!" De besluiten op het bedoelde
congres genomen rechtvaardigden die
hoopvolle verwachting. Wij willen nie
mand en zeker niet de K.V.P. de schuld
geven, dat we nu, een jaar na dien,
weinig hoopvol voor de toekomst ge
stemd zijn en dat wij. bijzonder voor
de grote gezinnen, donkere wolken aan
de horizon zien opdoemen.
De berichten der laatste dagen in da
kranten bewijzen de gegrondheid van
deze bezorgdheid. Immers bijna iedere
avond opnieuw worden de steeds maar
rekenende ouders opgeschrikt door da
mededelingen, dat dit en dat binnen
kort in prijs verhoogd zal worden. Wij
zullen ons hier maar niet aan opsom
mingen wagen. Iedere huisvrouw heeft
dat reeds voor zich zelf gedaan. Aan
verhogingen van een of twee cent per
artikel zijn ze reeds lang gewend. Maar
de prijsstijging die in de naaste toe
komst te wachten staat is zodanig, dat
in menig gezin weer een zeer grote ver
sobering noodzakelijk zal zijn. En wie
treft de komende verhoging van tal van
zeer noodzakelijke huishoudelijke arti
kelen het meest? Natuurlijk de grote
gezinnen! De grote gezinnen en ook die
gezinnen, waar alles ook nu reeds mond
jesmaat ik zijn weer het kind van de
rekening. Voor velen dreigt weer het
spook van de armoede. Het klinkt mis
schien een beetje theatraal, maar we
zijn overtuigd niet te overdrijven. De
categorie van mensen, die door de ko
mende prijsverhogingen het meest be
dreigd worden, dus de vaders en moe
ders van de gezinnen vol zorg, zijn nu
eenmaal niet gewend met hun zorgen
en moeilijkheden te koop te lopen. Hun
aantal is ook niet zo verbazend groot.
(Jok al zouden zij roepen en schreeu
wen, hun geluid zou door de kreten
van anderen overstemd worden. De
volkstelling van 1947 toont het duide
lijk aan.
Wij beschikken hier over de uitslag
van Amsterdam. Van de ruim 217.000
huishoudens zijn er ruim 150.000 met
kinderen. Van dit laatste aantal hebben
meer dan 60.0000 gezinnen één kind,
46.000 twee kinderen, ruim 20.000 drie
kinderen. Als we nu heel bescheiden de
gezinnen met meer kinderen tot de
grote gezinnen rekenen, dan krijgen
we achtereenvolgens bijna 9.000 met
vier, ruim 4.000 met vijf, 2.000 met zes,
1.200 met zeven, 600 met acht en ruim
600 met negen of meer kinderen, dat
wil dus zeggen voor een grote stad als
Amsterdam in totaal ruim 17.000 ge
zinnen, voor wie de toekomst er som
ber gaat uitzien. Als we dan nog even
vaststellen, dat de gezinnen met vijf,
zes en zeven kinderen het in de regel
het zwaarst hebben, dan is het duide
lijk, dat dit kleine percentage van
Neerlands bevolking, in Amsterdam nog
geen 8.000 gezinnen, niet veel invloed
naar buiten kan uitoefenen, gesteld,
dat het daar iets voor zou voelen.
Hieruit volgt echter naar onze me
ning, dat, wat zij niet kunnen en wil
len, door anderen gedaan moet worden.
Een dagbladartikel kan uiteraard
slechts de aandacht op het dreigend»
gevaar vestigen. Het kan ook die aan
dacht beklemtonen, door er op te wij
zen, dat tenslotte, al is het aantal ge
zinnen over het hele land niet zo
groot, het aantal kinderen, dat tot die
gezinnen behoort, wel heel groot is.
Als de uitslag van de volkstelling van
heel Nederland bekend is, zullen we
pas ontdekken, hoe groot dat aantal is.
Én dan zullen we- toch moeten erken
nen, dat hier een volksbelang op hel
spel staat, want zoveel gezinnen de
weg van de armoede opdrijven houdt
een groot gevaar in, niet alleen vooi
die gezinnen zelf maar ook voor de
geestesgesteldheid van het land. Com-
munisme wordt gemakkelijk gekweekt.
Wij twijfelen er niet aan, dat ver
schillende prijsverhogingen noodzakelijk
zullen zijn. Maar laten de verantwoor
delijke instanties zich tevoren goed be
zinnen, welke verhogingen zij zullen
aanbrengen, laten K.V.P. en KA.B. of
de bres staan voor de gezinnen, bijzon
der voor de grote gezinnen. Laten zij
alle mogelijke middelen aanwenden ons
de donkere wolken, die zich ly)vén dit
gezinnen samenpakken, te verdrijven.
Kardinaal Piazza, Patriarch van Ve
netië, is als opvolger van Kardinaal
Rossi benoemd tot Prefect van de H.
Congregatie van het Consistorie. Naar
het katholieke Noord-Italiaanse blad
,1'Italia" weet te melden, zal Kardi
naal Piazza evenals vroeger zowel „de
jure" als „de facto" (zowel rechtens
als feitelijk) zjjn functie als Patriarch
van Venetië blijven vervullen.
Kardinaal Piazza is voornemens, zich
over enige dagen naar Rome te bege
ven om zijn nieuwe ambt te aanvaarden
en de meest dringende zaken in be
handeling te nemen. Zijn nieuwe func
tie zalde Kardinaal echter niet weer
houden, om zich ook aan de belangen
van het Patriarchaat van Venetië te
blijven wijden.
Gistermiddag zijn Hans Kaart, Fred
Zuidwijk, Bilt van Dijke en Jack Ket
ting en natuurlijk Gerrit de Kraai
voor hun avontuurlijke reis naar
Indonesië, die dwars door de barre
Sahara zal voeren, vertrokken. Op het
Plein in Den Haag, waar de tocht
begon, bracht een enorme mensen
massa hun een laatste groet (foto
hieronder). Generaal Kruis, die bij
het vertrek aanwezig was, tekende als
eerste het dagboek (foto rechts). Naast
hem de leider van de expeditie,
Hans Kaart.
Daden, waaruit geen gezindheid
spreekt, zijn leeg.
