Vishinsky zweeg niet in
politieke commissie
ERIC DE NOORMAN- DE GEHEIMZINNIGE BRON
Waarom Helfrich heenging
Aardappeloogst
bedreigd
„Lenin voorstander van ontwapening"
Aanvulling renten
sociale wetten
AFLEIDINGS
MANOEUVRE
Principieel meningsverschil
over Indië-beleid
Brabantse hulp
voor veenkoloniën
Wij luisteren naar
Sluit Canada ambassade
in Moskou?
Katholieke Bond van
Overheidspersoneel
r-
McNeil zegt er het
zijne van
Aanwijzingen R.V.B.
VRIJDAG 8 OCTOBER 1948
PAGINA 3
Honderd uren verhoord
GEEN GEVAAR VOOR DE
„0RESTES"
Internationale hockey-
agenda samengesteld
Officiële publicatie
Beslissingswedstrijden
promotie le klas K.N.ZJ3.
V.
Tommy Sneddon trainer
van de K.N.V.B.
(Telefonisch van onze Parijse correspondent)
PARIJS, Donderdagavond,
De ontwapeningskwestie en de contróle op de atoomenergie zijn Donderdag
weer aanleiding geweest voor felle debatten in de politieke commissie der
V.N. Vishinsky heeft zijn zwijgzaamheid van de Veiligheidsraad volledig laten
varen en heeft opnieuw de Westelijke mogendheden ervan beschuldigd, dat
zij niet oprecht streven naar ontwapening.
In de ochtendzitting, waarin de controle op de atoomenergie werd behandeld,
verving Malik Vishinsky. De politieke commissie kwam naar aanleiding van
een voorstel van Ecuador tot het besluit een subcommissie voor de atoom-
contróle in te stellen, waarin de vijf grote mogendheden en Canada, Brazilië,
Ecuador, India, Zweden en de Oekraïne zitting zullen hebben.
Deze beschuldiging aan het adres van
Bevin ontlokte een vurige repliek aan
de Britse minister van Staat Hector
McNeil.
McNeil verklaarde, dat vele mensen
van gedachten veranderd waren over
de dingen, die zij twintig jaar geleden
hadden gezegd. Lenin zei vele dingen,
die de Russische leiders thans looche
nen, hoewel de geschriften van Lenin
niet geloochend worden.
Commissie no. 1 van de Assemblee
der V.N., de politieke, is voorlopig
(afgestapt van het eerste punt harer
agenda: gebruik en contróle van de
atoomenergie (rapporten der atoom
commissie). Zjj heeft het overgedragen
aan een speciaal in het leven geroepen
subcommissie, die moet proberen om
aan de hand van de diverse ontwerp
resoluties en amendementen, die in de
politieke commissie ter tafel zijn ge
bracht, overeenkomsten te bereiken en
deze neer te leggen in een enkele ont
werpresolutie.
Tot de volslagen nutteloosheid van dit
besluit zou men ongetwijfeld moeten
concluderen, indien de Russen in de
onderhavige materie op hun van de
aanvang af ingenomen standpunt waren
blijven staan, dat in het kort luidt:
eerst verbod en vernietiging van de be
staande atoomwapens, daarna controle
der atoomenergieproductie.
Zij hebben in de loop der discussies
dit standpunt verlaten en naar voren
gebracht, dat tegelijkertijd twee con
venties zouden worden ondertekend
en in werking gesteld, de ene atoom
wapens verbiedend, de andere een
internationale contróle over de atoom
energie instellend.
Doch de Russen bleven ook nu in
het vage voor wat het tweede lid van
hun nieuwe voorstel betrof: de inter
nationale controle.
De oprichting van de subcommissie,
waarmede overigens niets geriskeerd
wordt, is dan ook nog vergezeld gegaan
van belangrijke scepsis.
In de namiddagzitting kwam het Rus
sische ontwapeningsvoorstel in bespre
king, waarin een beperking met een
derde wordt voorgesteld van de bewa
pening van de Grote Vijf, voorts ver
sbod van atoomwapens voor agressie en
instelling in het kader van de Veilig
heidsraad van een internationaal con-
tröle-orgaan ter controlering van de uit
voering der betreffende maatregelen.
De leider van de Russische delegatie,
Vishinsky, verklaarde, dat de motieven
van de Sovjet-regering voor het indie
nen van dit voorstel deel uitmaakten
van de „volhardende politiek" van deze
regering in „haar strijd tegen maatre
gelen of plannen, die een scheiding
tussen de volkeren teweeg zouden kun
nen brengen".
De ontwapeningspogingen van voor
de oorlog hebben aangetoond, aldus
Vishinsky, hoe weinig de „kapitalisti
sche staten" voor werkelijke ontwape
ning geporteerd waren.
En nu, zei Vishinsky, hier zijn we
20 jaar later.
Vishinsky- verklaarde, dat Lenin de
eerste was geweest, die ontwapening
had voorgesteld. Daarna las hij Bevin
en Spaak de les, omdat zij zich verzet
hadden tegen internationale ontwape
ning en hun steun hadden gegeven aan
de krachten, die trachten de Sovjet-
Unie omver te werpen.
McNeil verklaarde: „Ik moet beken
nen en ik ben van mening, dat ik
hiervoor nog steeds mijn verontschuldi
gingen behoor aan te bieden dat er
in mijn land ten tijde van de geboorte
der U.S.S.R. elementen waren, die, en
dit niet in geringe mate, zouden hebben
willen interveniëren om het oprijzen
van die macht te verhinderen. Mijn
minister van Buitenlandse Zaken be
hoorde echter niet tot dezen. Bevin nam
in die tijd de leiding van de Britse vak
beweging op zich om een interventie
van die aard te voorkomen.
McNeil verklaarde, dat het Russische
voorstel tot beperking der bewape
ning niet realistisch is. „Het biedt geen
enkele werkelijke kans op ontwape
ning. Het is er niet op berekend in de
wereld het vertrouwen te scheppen, dat
voor ontwapening noodzakelijk is.
Vishinsky weet tot op een halve
penny, wat de Britten aan hun bewa
pening besteden.
„Kan iemand, zelfs zij die tot de
grootste boezemvrienden van de Sov
jet-Unie behoren, ons vertellen, welke
kracht de Sovjet-Unie ontplooid heeft?"
Hier verhief McNeil zijn stem en
strak naar Vishinsky kijkend zeide hij:
„In 1947-'48 bedroeg het percentage van
het nationale inkomen van de Sovjet
unie, dat aan bewapening werd uitge-
gegeven, hoeveelja, hoeveel? Mijn
heer Vishinsky, sla er eens een slag
naar. Vijf procent? Tien procent? Vol
gens gepubliceerde cijfers was het 17
procent. Een niet onbelangrijk getal.
Dat is het gepubliceerde cijfer. Doch ik
ben er niet geheel zeker van, dat het
daarmede ophoudt, aangezien er vorig
jaar een geschat begrotingsoverschot
was van 41 milliard roebel en ik er niet
het flauwste idéé van heb hoe dat be
drag gebruikt is".
McNeil voegde er aan toe, dat de
Sovjet-regering in 193 7 17.5 milliard
roebel uitgaf voor bewapening, en thans
66.1 milliard.
In zijn opwinding over zijn woorden
struikelend zeide McNeil: „Mijn land is
na de oorlog aan een drastisch ontwa-
penings- en demobilisatieprogram be
gonnen. Dit is traditioneel voor mijn
land en voor alle West-Europese landen.
Wij zijn tot het uiterste gegaan, doch
nu staan wij tegenover dit cijfer van
66,1 milliard."
McNeil verklaarde voorts, dat de
„kwantitatieve methode" voor de
beperking der bewapening, zoals
deze door Rusland was voorgesteld,
„het land met de grootste gewapen
de macht onmiddellijk in het voor
deel plaatst."
De Canadese regering wil in overwe
ging nemen haar ambassade in de Sov
jet-Unie te sluiten, indien deze onder
de huidige reisbeperkingen, die kortge
leden voor de diplomaten in de Sovjet-
Unie werden ingesteld, niet in staat is
haar werkzaamheden te volbrengen. Dit
werd Donderdagavond verklaard door
een persoon, die in nauwe betrekking
staat met de regering. Het sluiten van
de ambassade zou geen verslechtering
in de diplomatieke betrekkingen met de
Sovjet-Unie betekenen, doch uitsluitend
terugtrekking van de ambassade-staf,
omdat de aanwezigheid in de Russische
hoofdstad niet langer de moeite waard
zou zjjn.
Het bestuur van de Rijksverzekerings
bank deelt mede dat de toeslagen, welke
zijn verleend op de wezenrenten krach
tens de invaliditeitswet en op de invali-
diteits- en weduwenrenten krachtens
deze wet van rentetrekkers, die in de
maand October 1948 de 65-jarige leef
tijd nog niet zullen hebben bereikt, met
ingang van 1 October 1948 worden ver
vangen door de toeslagen en kinder
bijslagen, bedoeld in de nieuwe wetten.
De Rijksverzekeringsbank staat thans
voor de taak van alle rentetrekkers
na te gaan of zij recht hebben op ver
hoging van het uit te betalen bedrag
Brieven, waarin wordt aangedrongen op
afdoening van bepaalde gevallen, heb
ben geen nut en worden onbeantwoord
gelaten, omdat het voeren van corres
pondentie over dergelijke gevallen de
gang van zaken zou vertragen.
Een uitzondering moet worden ge
maakt voor de volgende groepen:
a. De invaliditeits- en ouderdomsren
tetrekkers krachtens de invaliditeitswet,
die in hun gezin kinderen hebben in
de leeftijd van 16 t.m. 20 jaar, die nog
het dagonderwijs volgen aan een inrich
ting voor algemeen vormend of vak
onderwijs.
b. De vertegenwoordigers van zulke
kinderen, als die alléén op grond van
hun leeftijd geen wezenrente krachtens
de invaliditeitswet en/of een der onge
vallenwetten (meer) hebben.
c. De vertegenwoordigers van kinde
ren, die voor hun wezenrente krachtens
de invaliditeitswet een afkoopsom heb
ben gekregen, zowel als deze kinderen
jonger dan 16 jaar zijn, als wanneer ze
16 t.m. 20 jaar zijn en nog dagonderwijs
als bovengenoemd volgen;
d. De ouderdoms- en invaliditeitsren-
tetrekkers krachtens de invaliditeits
wet, die op 1 October 1948 65 jaar of
ouder waren en in hun gezin kinderen
hebben, jonger dan 16 jaar;
e. De weduwen, die in de maand Oc
tober 1948 de 65-jarige leeftijd nog niet
hebben bereikt en die in het genot zijn
van een weduwenrente krachtens de
invaliditeitswet, indien zij kinderen,
jonger dan 16 jaar, dan wel schoolgaan
de kinderen, ouder dan 15 jaar, in haar
gezin hebben, tenzij deze kinderen in
het genot zijn van een wezenrente.
De belanghebbenden, bedoeld in de
punten a tot en met d dienen bij de
Rijksverzekeringsbank te Amsterdam
een aanvraag om kinderbijslag in te die
nen onder vermelding van de volledi
ge naam en geboortedatum van de be
treffende kinderen. Wij merken hierbij
op, dat de uitbetaling van kinderbijslag
voor kinderen van 16 tot en met 20
jaar zal geschieden na het verstrijken
van een kalenderkwartaal over de dan
afgelopen drie maanden en wel voor
elk kind apart. De weduwen, bedoeld
in punt e, kunnen voor zichzelf een ge
zinstoeslag aanvragen bij de Rijksver
zekeringsbank te Amsterdam.
Twintig dagen in de bergen met els voedsel twee repen per
dag - Radio-actieve stad Russisch soldaat van 25 ton Een
„ziende" bom
Met een gebroken been en bijna
geen voedsel heeft de 37-jarige
James Alvey het twintig dagen
in de bergen uitgehouden.
Hij werd gisteren gered en naar het
ziekenhuis in Casper (Noord Amerika)
overgebracht, waar de doktoren zich
over zijn sterke hart verwonderden. Zij
zeiden, dat de patiënt zal herstellen.
Alvey en Martin Mitzkus verongeluk
ten twintig dagen geleden met hun
vliegtuig in de bergen. Mitzkus kwam
hierbij om het leven.
Ik had wat repen bij me en rantsoe
neerde me zelf op twee per dag en ik
deed daar twaalf dagen mee. De laatste
week had ik niets meer om te eten,
vertelde Casper. Hij was nog te zwak
om een gedetailleerd verhaal te doen,
doch kon het volgende duidelijk maken:
Enige dagen had hij zich warm kunnen
houden door stukken van het veron
gelukte toestel af te scheuren en in
brand te steken. Als gevolg van zijn
gebroken been moest hij zich op han-
eü u®? voeten voortslepen. Tenslotte
zette hy echter het vliegtuig per onge
luk in brand en Mitzkus' lijk, dat daar
in was achtergebleven, verkoolde.
Het kleine vliegtuig verongelukte op
16 September in de woeste Laramieber-
gen, dertig kilometer ten Zuiden van
Casper, kort nadat het met bestemming
Denver was opgestegen van het vlieg
veld te Casper. Het vliegschema wer*
verkeerd begrepen en pas j.l. Zaterdag
werd het toestel vermist gemeld. Het
werd Maandag ontdekt door een van
de zeven militaire vliegtuigen die aan
het zoeken waren gegaan. Gisteren be
reikte een reddingsploeg de plaats van
de ramp en bracht Alvey naar Casper
over. Hij is een boer uit Montana.
Alvey vertelde nog dat hij er in ge
slaagd was zich naar een nabijzijnd ri
viertje te slepen om te drinken. „Over
dag ging het nog wel, doch 's nachts was
het verschrikkelijk. .Het vroor iedere
na,ciltvertelde Alvey die slechts dun
gekleed werd aangetroffen. Eergisteren
begon het in de bergen te sneeuwen
Keith Young, een in Darwin wonen
de onderzoeker en fotograaf, ge
looft, in een mysterieuze „verbo
den stad" in „Arnhem Land" radioacti
viteit te hebben gevonden.
Young heeft de „stad", die door de
natuur uit grote kalkrotsen is gevormd,
gefotografeerd. Young vertelde, dat de
rotsformatie gelijkt op kantelen, torens,
muren en straten.
De inboorlingen durven „de stad" die
ongeveer 260 vierkante kilometer be
slaat, niet binnen te gaan
Young vertelde dat „'de stad" des
nachts een angstwekkend licht uit-
tivfteR is3t naar ZUn mGning radio-ao
Hij vertelde voorts, dat zijn foto-eiee
fcische lichtmeter in het gebied rondom
«e stad helemaal van streek was maar
verhet0rmaal t06n ée st*ü
De Amerikaanse overheid heeft een
„Russische soldaat". Hij woog 25
ton en was 12 m. hoog. Het was
een bronzen soldaat. De Amerikaanse
controlediensten hadden deze ontdek
king gedaan in de gieterij van Willy
Goisseler, te St. Reglitz, in de Ameri
kaanse sector. Men was bezig dit stand
beeld in het geheim te gieten.
De soldaat was bestemd voor het
dodengedenkteken, dat de Russische
overheid gaat oprichten in het Treptow-
park.
De fabriek had met het oog op dit
werk een aanzienlijke hoeveelheid
steenkolen uit de Sovjet-sector ont
vangen, zonder deze aan te geven.
Ondervraagd over de bestemming
van het standbeeld, verklaarde de di
recteur van de gieterij, dat het hier
om een bestelling ging van „een cliënt
uit de Sovjet-sector."
Naar de cijfers van de eind 1947
gehouden volkstelling uitwijzen,
zouden er in België 60.000 men
sen meer wonen dan uit de officiële
registers van de burgerlijke stand
blijkt. Sedert de volkstelling van 1939
is de Belgische bevolking gestegen mêt
419.000 inwoners tot 8.510.000 inwoners.
Op grond van het desbetreffende ar
tikel in de grondwet zou België over
door George F. Worts
VertalingHerman Anfonsen
27)
Hij zal je vannacht aan de schand
paal slaan, als hij maar even kan. We
zouden best een gezapig verhaaltje van
het geval kunnen maken, gouverneur,
maar dat is nu juist de moeilijkheid.
En wat ben je van plan uit te voeren
als die vrouwelijke gorilla de lucht er
van krijgt, dat het vrijgeleide geen
cent waard is?
We moeten Axton voor je winnen.
Deze keek juist hun kant uit en kwam
nu naar hen toe, ironisch lachend om
dat de drie zich zo beijverden te trach
ten de gouverneur schoon te walsen.
Gewoonlijk valt het zo moeilijk,
zei G. A., de verantwoordelijkheid
voor een ramp als deze vast te stellen.
De schuld is zo vaag.
Maar iemand heeft er toch schuld
aan! En ik zal hem wel vinden! Ik zal
hem vinden, al laat ik er mijn leven
ook bij!
Ik zat aan de radio te luisteren, zei'
G. A., ik heb alles gehoord. De bestuur-
212 volksvertegenwoordigers mogen be
schikken in plaats van over 202, zoals
thans het geval is. De bijkomende ze
tels zouden in hoofdzaak naar het
Vlaamse land en Brussel gaan.
Thans is bekend geworden, dat de
Verenigde Staten beschikken over
een „ziende" bom, welke zichzelf
moet richten op vijandelijke doelen, die
warmte uitstralen, zoals schepen, fa
brieken, olie-raffinaderijen e. a. Er
wordt nog steeds met deze bom ge-
experimenteerd. De bom wordt aange
trokken door doelen, die meer warmte
uitstralen dan hun omgeving, in de kop
van de bom bevindt zich een plastic
oog, dat in beweging komt wanneer de
warmte-bron in zijn gezichtsveld komt.
Dit electronisch bewogen oog richt
door middel van electrische geleidingen
de stuurvinnen van de bom zodanig, dat
de bom op de warmtebron afgestuurd
wordt. Men constateerde bij proefne
mingen, dat het oog van de bom nauw
keurig reageerde op de gloeiende punt
van een sigaret, die heen en weer be
wogen werd. In een ander geval,
waarbij men berekend had, dat de bom
zou afgaan op het door de zon ver
warmde dek van een schip, kwam de
bom echter terecht op het strand in de
nabijheid, dat veel warmer bleek te
zijn.
Vt.
C<y,WABT6W TOOWCH iTVOOT
31. Geen geluid verstoorde de adembeklemmende stilte. Langzaam viel de avond
en daar Eric er niet veel voor voelde in het halfduister zich in de onbekende gevaren
te begevenbesloot hij onder aan de rots zijn nachtleger op te slaan. Overmand
door de vermoeidheid zonk onze held weldra in een weldadige slaap.
De 'volgende morgen begon Eric de beklimming van de zwarte rots. Het bleek
dat een brede trap naar ae top voerde waar een spelonk hem verder aan het oog
onttrok. Hij vorderde langzaam, aan de trap scheen geen einde te komenDe
treden waren half uitgesleten en met een laag stof bedekt, waaruit de Noorman
afleidde dat' ej sinds lang geen levend wezen qp deze plek geweest was. Eindelijk
was de bovenste trede bereikt. Hij bevond zich nu op een klein plateau, omgeven
door een onheilspellende afgrond. Recht voor zich uit ontwaarde Eric een nauwe
donkere spleet. Dit was de enige weg die van het plateau afvoerde, behalve de trap.
Argwanend betrad Eri& de sombere doorgang.
Kolonel W. Ch. J. M. van Lanschot,
van het wapen der Cavalerie uit
Vught, ontving te Arnhem de Mili
taire Willemsorde der 4e klasse, om
dat hij, o.m. nadat door verraad zo
wel de agent als de radiotelegrafist
uit Engeland, benevens vele perso
nen uit de inlichtingendienst van de
toenmalige ordedienst in Nederland
waren gevangen genomen, met be
wonderenswaardige moed, éénmaal
zelfs na tot 100 uren aan één stuk
voortgezette verhoren, steeds bleef
ontkennen, dat hij iets met de in
lichtingendienst uitstaande had,
waarna hij, zonder dat het de vijand
was gelukt hem enige bekentenis af
te dwingen, naar Natzweiler (Elzas)
en later naar Dachau werd overge
bracht.
V
In een daartoe te Utrecht belegde bui
tengewone bondsvergadering besloten de
Nederlandse R. K. Bond van Overheids
personeel „Sint Paulus" en de Nederlandse
R. K. Bond van P.T.T.-personeel „Sint Pe
trus" om met ingang van 1 Januari 1949
een fusie aan te gaan onder de naim Ka
tholieke Bond van overheidspersoneel
(K.O.P.). De beide bondscongressen ver
enigden zich met de ontwerp-statuten en
-reglementen. In de loop van 1949 zal de
nieuwe organisatie een congres houden,
waar eventuele wijzigingsvoorstellen op
deze statuten en reglementen in behan
deling zullen worden genomen.
Betreffende het stoomschip „Orestes"
van de K.N.S.M., dat, zoals reeds werd
medegedeeld, aan het einde der vorige
week ter hoogte van de Westelijke toegang
tot straat Magelhaen aan de grond liep. kan
worden bericht, dat het met de steven op
de rotsen zit. Alleen ruim 1 en de voor-
piek maken water, het achterschip is ge
heel vrij. Men is bezig de lading Uit het
beschadigde ruim over te brengen naar
de meer achteruit gelegen ruimen. Het
vaartuig is zowel voor als achter door
ankers beveiligd; voor de bemanning be
staat geen gevaar.
De „Westerdam" is gisteren te Rotter
dam gearriveerd met in zijn ruimen 40.000
K G. goederen, die door de „United Ser
vice to Holland" beschikbaar zijn gesteld
voor verdeling in Nederland.
Behalve de wedstrijden die onze na
tionale hockeyteams tijdens het Jubileum-
tournooi op 16 en 17 October a.s. te Am
stelveen zullen spelen, staan er voor het
seizoen 1948—'48 nog de volgende wedstrij
den op het programma:
27 Maart te Brussel: België B—Neder
land B: 2 April te Amstelveen: Neder
landBelgië; 16 April te Amstelveen: Ne
derland—Ierland; 24 April te Brussel: Bel
gië—Nederland (dames); 5 of 6 Juni teJ
Kopenhagen: Denemarken—Nederland.
In de maand Mei zal het Nederlands
dameselftal voorts nog twee wedstrijden
tegen Frankrijk spelen, een in Parijs en
een in Amstelveen.
Z. K. H. Prins Bernhard neemt deel
aan de ruiterwedstrijden, die van 8 tot
10 October door de Belgische bezettings
troepen te Keulen zijn georganiseerd.
Met betrekking tot de Ronde van
Frankrijk in 1949 is thans reeds bepaald,
dat de wedstrijd op 31 Juli zal eindigen,
•later dus dan in vorige jaren, wat ver
band houdt met de vele andere belang
rijke wedstrijden tussen Maart en begin
Juli, als het wielerseizoen zijn hoogte
punt bereikt.
INLEVERING SCHEERZEEPBONNEN
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat detaillisten de bonnen „Reser
ve E Tabak", welke zijn aangewezen
voor scheerzeep, uiterlijk op 16 October
a.s. geplakt op opplakvellen in het bezit
moeten doen zijn van een grossier of
fabrikant. Grossiers moeten deze bonnen
eveneens op opplakvellen geplakt uiter
lijk op 23 October bij een fabrikant in
leveren.
Fabrikanten moeten de bonnen ten
slotte in de week van 24 t.m. 30 October
a.s. bij de distributiedienst inleveren ter
verkrijging van een ontvangstbewijs.
v
In het dagblad „Trouw" zijn in een
interview met de kortelings afgetreden
vlootvoogd luitenant-admiraal C. E. L.
Helfrich de beweegredenen onthuld, die
de admiraal tot zijn aftreden hebben
bewogen. Wij ontlenen hieraan het
volgende:
„De directe aanleiding tot mijn aftre
den", aldus de admiraal, „is gelegen m
een kwestie van marinebeleid. De top-
formatie in het ministerie van Marine
was tot nog toe een driehoeksformatie:
de minister was de top, de hoekpunten
aan de basis werden gevormd door
de bevelhebber der zeestrijdkrachten
(B.d.Z.) als operatief bevelhebber, en
de chef marinestaf als administratief
organisator in het ministerie. Deze
driehoeksformatie werkte niet in de
practijk. Op mijn eigen voorstel is nu
de functie van B.d.Z. als hoogste com
manderende officier verenigd met die
van chef marinestaf, hetgeen in zich
sloot, dat ik, als oudste, het veld ruimde.
Maar eerlijk gezegd: Ik ging graag
weg, omdat ik er tot nu toe niet in ge
slaagd ben de regering er van te over
tuigen, dat herstel van ordo en rust in
Indonesië het eerst .nodige was en is,
en dat het huidige beleid naar mijn
overtuiging op de duur de geest van
het marinepersoneel ongunstig moet be
ïnvloeden.
De terugkomst op Java in 1945, na
de „bevrijding", was verbijsterend, een
diepe teleurstelling. Ik kon mij met de
hele situatie in het geheel niet vereni
gen en was het oneens met Nederlan
ders, Britten en „republikeinen". Het
duurde niet heel lang, want vier maan
den later werd mijn functie van bevel
hebber der strijdkrachten in het Oosten
(B.S.O.) opgeheven en kon ik repa
triëren. Ik was toen ook reeds bevel
hebber der zeestrijdkrachten (B.d.Z.) en
ben na aankomst in Nederland op post
gebleven uit liefde voor de marine en
in de vurige hoop, iets te kunnen doen
om de marine en het koninkrijk weer
op de been te brengen.
Zowel het kabinet-Schermerhorn als
het kabinet-Beel wist precies wat mijn
mening was en nóg is. Mijn militaire
adviezen kwamen steeds op hetzelfde
neer: eerst, vóór alles, herstel van orde
en rust, recht en veiligheid. De enige
weg daartoe: opruimen van de huidige
republiek, die anti-Nederlands is in hart
en nieren. De opmars naar Djokja en
niets anders! Een alternatief was en
is onmogelijk.
Zie, er is een tijd van komen en van
gaan. Mijn beslissing om te gaan werd
reeds onder het vorige kabinet genomen.
Er komt een moment waarop men zegt:
„Nu kan ik in deze positie niets meer
doen." Dat moment was vopr mij geko
men. Uc was als opperbevelhebber der
marine wel is waar niet verantwoorde
lijk voor het politieke beleid, doch de
militaire bevelhebber is wèl geroepen
om zijn mensen een voor hen bevredi
gende uitleg te geven van de richting,
waarin dat beleid zich beweegt. Ik kan
hieraan niet meer voldoen."
Op het verzoek dit nader toe te lich
ten, antwoordde de admiraal: „Ik ben in
mijn lange carrière getraind en gewend
aan het „dienen in het algemeen lands
belang". Meer no| dan ergens anders
misschien staan wij in de marine in het
teken van Oranje en het koninkrijk. JDe
Koninklijke Marine vindt haar arbeid in
alle gebiedsdelen van dat wereldrijk en
op alle wereldzeeën. Zij is het symbool
van de rijkseenheid. Zij dient de belan
gen van alle bevolkingsgroepen zonder
uitzondering. De eer van de Nederlandse
vlag is haar leidend beginsel en de wa
penspreuk „Je Maintiendrai" haar devies
Ik heb er bovendien steeds naar ge
streefd mijn mensen „de dingen te laten
begrijpen". Begrifi van het ,hoe en
waarom" is het halve werk.
Indien ik echter zelf het beleid niet
begrijp, dan wordt het moeilijk de zaak
goed uit te leggen en als ik van mening
ben, dat het beleid niet in 's lands be
lang is, of dat de militaire maatregelen,
welke uit de richtlijnen van dat beleid
voortvloeien, onjuist zijn en ook niet
bevorderlijk kunnen zijn voor de geest
en de tucht, dan is mijn verantwoorde
lijkheid als militair bevelhebber wel
degelijk in het spel. Dat is bij mij be
reikt en ik neem de consequenties op.
Ik ben hierbij waarlijk niet over één
nacht ijs gegaan, maar de zaak verviel
van kwaad tot erger. De troepen wer
den eerst uitgezonden om het Neder
landse gezag te herstellen en het Japan
se gezag uit te roeien. Later werden zij
uitgestuurd om recht en veiligheid te
brengen, maar het Nederlandse gezag
is niet hersteld en recht en veiligheid
zijn meer dan ooit zoek.
Het is geen wonder dat deze mensen,
de beste zonen van ons volk, door goe
de wil en vaderlandsliefde bezield, zich
gingen afvragen: „Waarvoor zijn wij
eigenlijk uitgezonden?" Ik acht mij
niet in staat hun hierop bevredigend
te antwoorden en dan ga ik liever
heen".
Het oogsten van aardappelen in het
Noorden des lands ondervindt, zoals be
kend, ernstige moeilijkheden als gevolg
van een dreigend tekort aan arbeids
krachten. Thans zijn de eerste groepen
arbeiders uit Noord-Brabant "gearriveerd
in het kamp Zweelo in Drente. Andere
kampen zijn inmiddels gereed gemaakt
en worden in reserve gehouden voor
arbeiders, die zich nog zullen aapmei
den. Er bestaan plannen ook uit het
•Westen des lands arbeiders, die aldaar
in de oogst werkzaam zijn, tijdelijk over
te plaatsen naar de "Veenkoloniën.
In verband met de door de school
jeugd te verlenen hulp zijn de herfst-
vacanties in» de betreffende gebieden
vervroegd én in vele -gevallen met één
week verlengd.
Het Bureau Oogstvoorziening van het
ministerie van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening werkt op volle toe
ren en helpt, waar het helpen kan, hoe
wel het soms voor onoverkomelijke
moeilijkheden komt te staan. Het aantal
in de Veenkoloniën beschikbare arbeids
krachten zal met minstens 5000 man
moeten worden uitgebreid, wil men de
totale oppervlakte aardappelen tijdig ge
rooid krjjgen.
Voor de tweede maal zijn in de strijd
om de promotie naar de eerste klasse
K.N.Z.B. de dameszeventallen van Meeu
wen (Amsterdam), Merwede (Dordrecht)
en Neptunus (Amersfoort) gelijk geëin
digd.
Thans zullen deze drie ploegen elkaar
opnieuw bestrijden in een halve com
petitie op 16 October te Haarlem.
Vrijdag
HILVERSUM II - 415 M. 18.00
violoncello, 18.20 piano, 18.30 le
zing, 18.45 geestelijk lied, 19.00 nieuws,
19.15 lezing, 19.30 actueel geluid, 19.45
lezing, 20.00 nieuws, 20.05 progr. prol.,
20.13 trio, 20.30 luisterspel, 21.30 or
gel, 22.00 vragen, 22.30 negro spi
rituals, 22.45 avondoverd., 23.00 nieuws,
23.15 gram., 23.45 slotaccoord.
HILVERSUM I - 301 M. 18.00
nieuws, 18.15 Jan Vogel, 18.30 strijdkr.,
19.00 denk om de bocht, 19.15 zang en
orgel, 19.30 reportage, 19.50 tien voor
acht, 20.00 nieuws, 20.05 zang, 20.30
gram., 21.30 luisterspel, 22.00 buitenl.
weekoverz., 22.15 swing and sweet, 22.40
„Vandaag", 22.45 avondwijding, 23.00
nieuws, 23.15 avondconc.
Zaterdag
HILVERSUM II - 415 M. 7.00
nieuws, 7.15 zang en orgel, 7.45 morgen-
gebed. 8.00 nieuws, 8.15 gram., 9.00
vrouw, 9.05 promenadeconc., 9.30 wa-
terst., 9.35 prómenadeconc., 10.00 kleu
ters, 10.15 gram., 11.00 Zonnebloem,
11.45 schoolradlo-Angelus-schoolradio,
12.30 weerpr., 12.33 gram., 12.55 Zonne
wijzer, 13.00 nieuws. 13.25 gram., 13.50
film en toneel, 14.10 marsmuziek, 14.20
Engelse les, 14.40 kamerork., 15.10trio,
15.50 lezing, 16.00 gram., 16.30 Grego
riaans, 17.00 Wigwam.
HILVERSUM I - 301 M. 7.00 nieuws.
7.15 gymn., 7.30 gram., 8.00 nieuws, 8.15
stijdlied, 8.18 gram., 9.15 symphonie,
10.00 morgenwijding, 10.20 voordracht,
10.35 plano, 11.05 voor arbeiders, 12.00
Vincentino, 12.30 weerpr., 12.33 orgel,
13.00 strijdkr., '13.30 gram., 14.00 zang,
14.20 muziekcorps politie, 14.50 Fries
progr., 15.15 orkest, 16.00 lezing, 16.15
gram., 16.45 sport, 17.00 gram., 17.30
jeugd.
der had in Kinley kunnen landen, als
de mist niet plotseling zo dicht gewor
den was. Was hij een paar minuten eer
der geweest, dan had hij veilig in Kin
ley aan de grond kunnen komen.
Maar dan moet iemand toch ver
antwoordelijk geweest zijn! riep de
acteur woest uit. Ik zal er wel achter
komen, wie dat geweest is! Dat zweer
ik je! Hij sprong op en begon weer op
en neer te lopen, met zijn vuist in zijn
andere handpalm slaande.
Laura had dit gesprek grotendeels
gehoord en ze maakte zich er bezorgd
over. Mocht Covert te weten komen, dat
Jack en Jill de schuldigen waren, dan
bestond er grote kans, dat hij hen daar
over zou aanspreken en wellicht zelfs
aanvallen. En in dat geval zouden Jack
en Jill hem ongetwijfeld neerschieten.
Zelma Tadema stond nog steeds bij het
radiotoestel. Laura ging naar hem toe.
Miss Tadema keek om, glimlachte en
zei:
We hebben toch wel veel met el
kaar gemeen, niet waar? Laura had
meermalen ondervonden, dat Zelma
zulke onverwachte opmerkingen en
originele gezegden kon plaatsen.
Laura keek naar G. A. Hij stond met
Leroy Covert te praten, maar langs
Covert heen keek hij tersluiks naar
Zelma Tadema Laura dacht eerst, dat
hij naar haar keek. Maar hij scheen
haar aanwezigheid zelfs niet te bemer
ken. Hij zag alleen de slanke vrouw in
het beige. Laura was ervan overtuigd,
dat G. A. nog steeds voor Zelma voel
de.
Zouden die gemene rekels daar
erop tegen hebben, als we ergens heen
gingen, waar we rustig konden pra
ten? vroeg Zelma, of zouden ze de ge
legenheid aangrijpen om een paar in
kepingen meer op hun pistoolkolven
te maken?
ik zie niet in, waarom we niet heel
openhartig tegen elkaar zouden zijn,
begon Laura. Haar stem klonk volko
men beheerst. Ze was niet opgewon
den. Ze doorzag Zelma heel goed; ze
kende haar zwakheden en haar kracht.
Maar ze wist niet, in hoeverre ze nog
vat op Gerald Axton had.
Miss Tadema inhaleerde diep, blies
de rook door haar neus uit en sloeg
hem van voor haar gezicht weg. Haar
handen waren heel mooi en uitste
kend verzorgd. G. A. hield van mooie
handen.
Er zijn maar weinig mensen open
hartig, zei miss Tadema onverwachts.
Denk je niet, dat hetgeen in de meeste
gevallen voor openhartigheid doorgaat,
niets anders is dan verborgen veinzerij
om vertrouwen te winnen? Zij hield
haar sigaret met een karakteristiek
gebaar vast en nam een karakteristieke
ouding aan. Die deed aan haar schoon
heid geen afbreuk en maakte de in
druk, dat ze een en al aandacht was.
Ik was niet van plan, vanavond
hierheen te komen, zei ze. Ik verlangde
er volstrekt, niet naar. Gerald te zien
Ik ben met hem klaar, maar hij is nog
niet klaar met mij. Ik wil u graag ver
tellen, waarom. Het is vrij merkwaar
dig en vrij gemeen.
Ze begon langzaam voorbij het ven
ster heen en weer te lopen en trok snel
en heftig aan haar sigaret. De beige
japon scheen als een zijden wolk om
haar heen te zweven.
Ik heb jarenlang mijn best gedaan,
hem te begrijpen. Ik zou wel eens wil
len weten, wat hij tegen u over mij
verteld heeft.
Heel weinig, antwoordde Laura.
Vier jaar geleden was ik verpleeg
ster bij een tandarts. Daar leerde hij
mij kennén. Dat wist u zeker niet7
Neen.
Hij wilde me helpen. Hij nam me
mee uit lunchen en vertelde me, dat ik
zulke grote mogelijkheden had. Omdat
mijn gezicht zo mooi, zo exotisch was.
Ik was wel gek om me als assistente
van een tandarts van de wereld af te
sluiten. Het is eigenlijk een heel oud
verhaaltje, niet waar mevrouw Traite.
Dat moet wel en toch kan ik er nog
niet helemaal bij. Stelt u er belang in.'
HeeL veel zelfs
Ik neem het hem -niet kwalijk. Ik
kon goed genoeg uit mijn ogen kijken.
Ik ben niet om de tuin geleid. Ik meen
de te begrijpen, waf hij ermee voor
had. Ik wilde graag genoeg met hem
trouwen. Zo leuk is het ook niet assis
tente bij een tandarts te zijn. En ik
wist, wie Gerald was. Hij was gewoon
weg betoverd door mijn gezicht. Hij
had me verteld, Ijoe ik me moest op
maken. Hjj zocht mijn kleren met me
uit. Hij leerde me van alleshoe ik
lopen en praten moest, hoe een kamer
binnenkomen, hoe ieders aandacht in
beslag nemen. Ik kan me dat begrijpen.
Het is een soort ijdelheid. Een verkeer
de ijdelheid. Maar wat ik niet begrij
pen kan is de manier, waarop hij me
ondertussen ten gronde trachtte te
richten.. Toen hij me geleerd had, hoe
ik aller aandacht kon trekken, maakte
hij me opzettelijk ten overstaan van
een heel stel mensen belachelijk. Hij
heeft er slag van, je uit de hoek te lok
ken en je dan voor gek te laten staan.
Laura kende dat van hem. Ze vroeg
zich af, waarom dit meisje met haar
bestudeerde terughouding, dit alles zo
maar tegen haar vertelde.
Drie en een half jaar is dat zo
doorgegaan. En dit is nu het vreemde
van het geval: Ik kan me voorstellen,
dat hij er genoeg van kreag. Maar waar
om is het toen niet meteen helemaal
uit geweest? Waarom wilde hij me niet
vergeten, zoals ik hem vergat? Ik heb
hem nooit enig kwaad gedaan. Ik zou
het niet gedurfd hebben. Hij is te ge
vaarlijk en te wraakzuchtig. Ik heb
geen poging gedaan om hem geld af te
persen. Ik heb hem niet gedreigd. Ik
heb helemaal niets gedaan. Waarom
laat hij me dan niet met rust?
Ze drukte haar sigaret in een asbak-
Je uit. Haar enorm grote ogen keken
eerlijk vertwijfeld
Ik weet, dat het dramatisch klinkt,
maar hij vervolgt me nog steeds. Op
zettelijk. U hebt gehoord, wat hij zei
van die Palatial Filmmaatschappij.
Wordt vervolgd)
Gisteren reikte H. M. Koningin Juliana
.in de grote weide van Sonsbeek acht
ridderorden uit aan hen, die zich door
daden van rwed, beleid en trouw in de
strijd tegen de vijand hebben onder
scheiden. Rechtop staande in de auto
reden Hare Majesteit en Z. K. H. Prins
Bernhard voor de plechtigheid langs de
opgestelde troepen.
De oud-voetballer van de Schotse club
Queen of the South en tot voor kort coach
van de bekende Tsjechische vereni
ging Bratislava, Tommy Sneddon, is per
18 October aanstaande aangesteld als trai
ner van de Koninklijke Nederlandsche
Voetbalbond, speciaal belast met de trai
ning van de topspelers en voorts van -de
veelbelovende jongeren uit de Nederlandse
voetbalwereld.
Naar wij van de zijde van de K.N.V.B.
voorts vernemen, is Sneddon voorlopig op
proef aangesteld. Het ligt in de bedoeling
dat de 36-jarige Schot zich in Utrecht zal
vestigen als certtraal punt voor Nederland.
Zijn eerste taak zal zijn zich door
eigen aanschouwing een oordeel te
vormen over het peil van het Neder
landse voetbal, waarmede hij slechts
eenmaal in aanraking is geweest, n.l.
toen hij als coach optrad van een Tsje
chisch team, dat het vorig seizoen te
Bratislawa tegen het Nederlands B-elf
tal speelde. Sneddon is voorts nog
nooit in Nederland geweest en heeft
nimmer tijdens zijn actieve loopbaan
als speler tegen een Nederlandse club
gespeeld. Hij zal in ieder geval het
Zuidelijk elftal vergezellen naar
Luxemburg, wanneer dit team op 24
October te Luxemburg speelt, ter
wijl hij ook naar Denemarken zal gaan
om getuige te zijn van de ontmoeting
tussen het Noordelijke elftal en een
provinciale ploeg van Denemarken, in
de maand November.
Op 21-jarige leeftijd werd hij opge
nomen in het elftal van Queen of the
South, een bekende club in Dumfris,
het meest Zuidelijk gelegen stadje in
Schotland. Vier jaar later kwam hij in
Rochdale uit en tijdens de oorlog speel
de hij voor Notts County en Southamp
ton. In 1947 ging hij als coach naar
Tsjechoslowakije, waar hij een contract
had aangegaan met Bratislawa. Dank zij
zijn adviezen, de intensieve training
met de spelers van deze club en zijn
tactische raadgevingen, veranderde de
ploeg 'van Bratislawa van 'n middelma
tig spelend elftal in een van de sterk
ste teams van Tsjechoslowakije.