Staat van beleg iii Frankrijk verwacht
West-Java-express voor de
tweede maal beschoten
Lichting 1948 opgeroepen
„Rusland kan
nieuwe oorlog
Correspondentie tussen Tito
en Stalin gepubliceerd
met een
voeren
Diamanten waren toch gedekt
HUIZENNOOD ZAL LANGER DAN
TIEN JAAR DUREN
Het departement beweert dat
er „te veel" wordt gebouwd!
Een opfrissertje
voor De Waarheid
Communisten delen wapens uit
Hevige onlusten
nabij St. Etienne
Boodschap van het
Franse Episcopaat
Toestand van de heer Philippo ernstig
Montage-bouw
de uitkomst?
Verliezen in indië
Nerveuze spanning
onder de arbeiders
Het weer
lot hoofd en hart
It
Protest van de Republiek
Gaat Neher Van Mook
voorlopig vervangen?
Oud-minister De Booy
ZATERDAG 23 OCTOBER 1948
72ste JAARGANG No. 24289
iiiiyf
bij Commissie van Goede
Diensten
De Franse regering gaf gisteravond haar froepen opdracht
op de stakers het vuur ±e openen indien dit noodzakelijk
mocht zijn.
Aan hei einde van een dag waarop twee mijnwerkers in
Midden-Frankrijk werden gedood, werd op hei Palais
Elysée een bijzondere kabineisziiiing gehouden, waarin
tevens bevel werd gegeven de lichting 1948 onder de wape
nen te roepen tezamen met gendarmes en mobiele gardis
ten, die als reservisten dienst doen.
Frangois Miiierand, de staatssecretaris toegevoegd aan de
premier, verklaarde na een kabineisziiiing van vier uur
gisteravond, dat de veiligheidsmaatregelen geen staat van
beleg betekenden, doch dat het daar ook niet ver van af was.
De regering gaf de prefecten in geheel Frankrijk tevens
verlof bijeenkomsten en demonstraties ie verbieden indien
geweld gevreesd werd.
De ramp met de „Nijmegen"
(Van een onzer speciale verslaggevers)
Kori en goed, dii is de situatie, waarin de Huizenbouw van
Nederland zich op hei ogenblik bevindt: Wij hebben een
tekort van rond 300.000 woningen. Sinds de bevrijding zijn
er in 1945 389, in '46 1593, in '47 9208 en tot September van
dii jaar 18.842 panden bijgebouwd en alles bijeen is dat
dus niet veel meer dan een druppel op een gloeiende plaat.
Men moei dan ook de schone illusie, dat wij mei een jaar
of tien de woningnood ie boven zouden zijn, maar gelijk
moedig laten varen, want die droom was gebaseerd op een
jaarproductie van 70.000 woningen en aangezien wij zelfs
komend jaar niet veel verder dan 35.000 huizen zullen
komen, is dat jaarcijfer dus even hoog als onbereikbaar.
Hoofd Nederlandse militaire
missie in Berlijn?
Duikt Piccard vandaag?
Lonen en prijzen
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
t 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Het hoofdkwartier van het Nederland
se leger heeft gisteravond bekend ge
maakt dat Indonesische guerillabenden
voor de tweede opeenvolgende dag de
West-Java-express hebben aangevallen,
een trein nit de rails'laten lopen en met
machinegeweren hebben beschoten. Het
incident vond plaats twee kilometer ten
Zuiden van Poerwakarta. Er werden acht
personen gedood en drie en twintig ge-
Dat is nu heus een leuk idee geweest
van onze collega's van De Waar
heid. Wij nedoelen dat interview
over het AmerikaansSpaanse bondge
nootschap. Het bondgenootschap zelf is
er nog wel niet en officiële persoonlijk
heden uit de Verenigde Staten ontken
nen zelfs, dat er onderhandelingen wor
den gevoerd. Maar in ieder geval heb
ben een paar Yankee-senatoren met
Franco gepraat. En dusdenkt De
Waarheid, is het hoog tijd om alarm te
slaan. Het Nederlandse volk behoort op
tijd gewaarschuwd te worden, niet
waar? Want een gewaarschuwd man telt
voor twee en zo zal het met een gewaar
schuwd volk sok wel zijn.
Geon beter middel om iemand wakker
te krijgen dan hem zelf aan het praten
te zetten: toehoorders vallen onder een
gesprek wel ooit in slaap, maar sprekers
zeer zelden.
Zo zet dan De Waarheid het Neder
landse volk aan het spreken. Zeer demo
cratisch. Dat de proefpersonen voor haar
onderzoek gezocht worden in bepaalde
kringen, moet men natuurlijk voor lief
nemen. Het is niettemin verwonderlijk,
dat er geen enkele katholiek op de lijst
prijkt, waarvan de antwoorden gepu
bliceerd zijn. Men laat anders toch wèl
eens een katholiek aan het woord, b.v.
laatst bij de Praagse reis de katholieke
minister Plohjar, die door zijn wettige
kerkelijke overheid in de ban is gedaan.
De reden voor de afwezigheid van ka
tholieke namen kan niet zijn, dat de
Katholieken per se zo hard met Franco
weglopen. Het is immers vanzelfspre
kend ook De Waarheid bekend, dat met
name erg vooraanstaande Franse katho
lieken niet zo veel met de caudillo op
hebben en dat zelfs in ons achterlijke
landje deze Franse voorgangers nog vol
gelingen vinden. De kwestie-Franco is
voor katholieken beslist een vrije kwes
tie, die met 't geloof niets heeft uit te
staan, zoals trouwens in het algemeen
de kwestie van de staatsvorm voor -de
katholieken een vrije kwestie is. Onze
communistische collega's zullen dat wel
licht moeilijk kunnen geloven, maar dit
is nu eenmaal niet onze schuld.
Wij mogen evenwel niet ontkennen,
dat de antwoorden interessant
zijn. Niet alleen van Koos Vor-
rink, die zegt, dat hij met De Waarheid
geen relaties onderhoudt. Geen antwoord,
op de vraag misschien. Misschien ook
wel, in zoverre Vorrink laat blijken, dat
hij de vraag van die hoek uit niet ver
trouwt. Het zou kunnen zijn, dat de
vraag niet uit pure liefde voor de demo
cratie voortkwam en dan is het inder
daad bezwaarlijk in zulke pure liefde
te antwoorden.
Maar ook het antwoordf van die huzaar
is merkwaardig, die meent, dat West-
Europa zich sterk moet maken tegen
Oost-Europa. Voor het fascisme is hij
niet bang, aangezien het democratische
Amerika per slot van rekening alles on
der controle heeft.
Er is ook e£n mijnheer, die niet veel
verschil ziet tussen het fascisme in het
"Westen en dat in, het Oosten. Wij voor
ons zien daar wel enig verschil tussen,
al valt dit dan niet uit ten voordele van
het Oosten. Maar daar gaat het nu niet
over. De mijnheer in kwestie zegt: „U
Vroeg mij mijn mening te zeggen over
de toenadering der Verenigde Staten tot
net fascistische Spanje. Is dit nog nodig?
•.De Waarheid" weet toch wel, dat ik elk
neel of half bondgenootschap met fascis
ten of nazi's verfoeilijk vind, onverschil
lig of dit uitging of uitgaat van een
staat uit het Oosten of het Westen!" Het
gebruik van 't woord nazi's, gecombi
neerd met het Oosten, doet ons en
need waarschijnlijk ook bedoelde mijn-
neer denken aan een zeker bondge-
°°tschap van 1939 tussen een grote staat
w .vf^'Oosten (De Waarheid kan weten
En u en Hitier onzaliger gedachtenis,
dat zo vreemd> te veronderstellen,
et dit bond^fenootschap de oorlog heeft
f °§elijk gemaakt? Dat. met een twee-
h nntenoorlog in hét vizier de nazi-
doi, u1 zich nog we* even bedacht zou-
bobben alvorens „aan te marche-
,°°k de partner van het bondge
nootschap wist dit, maar door zijn hand-
helenmf sterkte bij de nazi's in hun
jnse plannen. De Waarheid is dit ver-
bog niS6 rSSt Van h6t Nederlandse volk
Hat De Waarheid meer antwoorden
Plaatst van mensen, die Franco-Spanje
erfoeien, begrijpt de lezer zó wel. Maar
aarschijnlijk interesseert het hem ma-
Ons ook!
wond. Onder de doden Is een Nederlands
soldaat,
Donderdag werd eveneens een aanval
gedaan op de trein in dezelfde omgeving
en werden twee personen gewond.
Naar verluidt werden twintig meter
rails twee kilometer ten Zuiden van
Poerwakarta losgemaakt en sloegen twee
locomotieven om. De Nederlandse troe
pen zijn daarna een actie begonnen in
de nabijheid van de plaats waar de trein
was aangevallen. Een bende van onge
veer 50 man, die zich bediende van
automatische wapenen heeft de aanval
uitgevoerd. De Indonesiërs openden het
vuur op het ogenblik, dat de trein om
sloeg.
Het te Kediri verschijnende dagblad
„Soeara Rakjat" bericht, dat Amir Sja-
rifoeddin gearresteerd zou zijn. De cor
respondent van genoemd blad meldde,
dat Sjarifoeddin ontdekt werd in een
van de tuinen ten Noorden van Patjitan
(aan de Zuidkust van Java).
Sjarifoeddin zou doodziek zijn gevon
den, liggende op een rustbank. Tezamen
met hem zou Wikana, de voormalige
gouverneur van Soerakarta, gearresteerd
zijn.
Antara meldt, dat de militaire com
mandant van de residentie Kediri met
ingang van 22 October een verschij
ningsverbod heeft uitgevaardigd tegen
de „Soearal Rakjat" wegens publicatie
van dit bericht, hetwelk volgens het
bevelschrift „nog niet officieel is".
Hatimalavi, de leider van de good-
will-missie uit Pakistan, die thans
Indonesië bezoekt, zeide aan een diner,
dat de missie aan het staatshoofd van
Pasoendan aanbood, dat de regering
van Pakistan vriendschappelijke relaties
onderhoudt met de Nederlandse rege
ring. Hij hoopte, dat de betrekkingen
zich verder zullen ontwikkelen tot
banden van hartelijke vriendschap
Sprekende over de Verenigde Naties,
verklaarde hij, dat „de Nederlanders de
enigen blijken te zijn, die luisterden
naar haar adviezen". Hij noemde het
federale plan een „waarmerk van echte
democratie".
Verwachting tot Zaterdagavond:
Zwaar bewolkt met tjjdeljjk enige
regen. Matige tot krachtige en langs
de Waddenkust harde Westelijke
wind. Morgen overdag minder zacht.
Zon: *2.1817.30; Maan: 20.18—13.42.
De mijnwerkersstaking in Friinkrijk
is uitgegroeid tot een wilde chaos. Sta
kers rukken de leuning van een hrug
kapot nabij St. Etienne om de weg te
barricaderen.
De veiligheidscommissie van de re
publikeinse delegatie zal binnenkort
protesteren bij de C.v.G D. overr de Ne
derlandse schendingen van het bestand
gedurende de laatste maanden, aldus
meldt radio „The voice of free Indone
sia". De republikeinse radio voegde
hieraan toe, dat het protest betrekking
zal hebben op de publicaties van de
dienst Eegercontacten en de bestands
schendingen door Nederlandse vlieg
tuigen, de Nederlandse Marine en de
Nederlandse troepen langs de status-
quo-lijn.
Een en dertig republikeinse vakor-
uit de Sobsi zijn getreden, als die welke
uit de Sobsi zijn getreden als die welke
nog leden van de Sobsi zijn, hebben
besloten tot het oprichten van een een
heidsorganisatie van vakverenigingen
de „Persatoen Organisan Boeroeh". De
nieuwe organisatie zal niet actief aan
politiek deelnemen.
In het communiqué dat aan het eind
van de kabinetszitting werd uitgegeven
werden alle buitenlanders, onverschil
lig hoelang zij in Frankrijk woonden,
gewaarschuwd, dat zij terstond het land
zouden worden uitgezet, als bleek, dat
zij bij een staking of demonstratie be
trokken waren. n
Het kabinet-Queuille nam deze ver
strekkende maatregelen toen uit St.
Etienne bericht kwam, dat de commu
nisten pistolen, geweren en handgrana
ten uitreikten aan de stakende mijn
werkers, nadat de mobiele garde gister
middag twee stakers had doodgeschoten.
Zowel in communistische als regerings
kringen werd gisteravond voorspeld, dat
in het gebied rond St Etienne vandaag
hevige onlusten zouden uitbreken. De
mijnwerkers zijn hier van plan een van
de voornaamste mijnen wederom in be
zit te krijgen.
Aan het eind van het regeringscom
muniqué van gisteravond deed de rege-
In een reeks brieven aan maarschalk
Tito beschuldigt Stalin de Joegoslavi
sche communisten van ingebeeldheid.
Zij spreken over niets anders dan hun
succes.
Deze beschuldiging staat te lezen in
een reeks tussen Stalin en Tito gewis
selde brieven, die een fliplomatieke
correspondent van de „Daily Telegraph"
heeft gepubliceerd. De brieven zijn
reeds eerder in Joegoslavië gepubli
ceerd, doch zijn thans aan het blad in
het Engels vrij gegeven. De regering
van Joegoslavië heeft het plan spoedig
een Engelse versie van de brieven uit
te geven.
Tito schreef, dat zijn regering niet
toe kon staan, dat de Sovjet-veiligheids
dienst zich in het land vestigde. Het
land had zijn eigen veiligheidsdienst om
de „buitenlandse kapitalistische elemen
ten en klassevijanden" te bestrijden. In
antwoord hierop zeide Stalin, dat de
Joegoslavische communisten Marxisti
sche critiek ontvingen als provincialen
en deze krenkend achtten voor hun
prestige. Zij raakten de ambities van
de Joegoslavische leiding.
Tito had te Ljubljana een tegen de
Sovjet-Unie gerichte rede gehouden in
verband met Triest. Hij had blijkbaar
niet ingezien, hoeveel moeite de Sovjet-
Unie zich getroost had om Triest aan
Joegoslavië terug te geven. De Joego
slavische communisten zien blijkbaar
niet in, aldus Stalin's brief, dat de Sov
jet-Unie na een zo verschrikkelijke
oorlog niet een nieuwe kan beginnen.
Stalin hekelde voorts de opneming
van de communisten in het nationale
front. Tito hing volgens Stalin de theo
rie aan van vredelievende overgang van
ring een beroep op alle arbeiders om
zich te verzetten tegen stakingen, waar
mee politieke doeleinden werden nage
streefd, daar zulke stakingen een eind
zullen maken aan de nationale produc
tie, schade zullen berokkenen aan de
nationale veiligheid, de vitale bedrijven
zullen vernietigen, en langdurige werke
loosheid betekenen voor duizenden, met
daaruit voortvloeiende ellende voor de
huisgezinnen.
(Telefonisch van onze Parfijse
correspondent)
Parijs, Vrijdagavond.
Tot besluit van hun laatste te Parijs
gehouden driemaandelijkse conferentie
van de kardinaal en aartsbisschoppen
van Frankrijk is een boodschap gepu
bliceerd, waarin zij zich als volgt uit
laten over de huidige sociale troebelen:
„Zo het gewettigd is in een werkelijk
democratisch regiem, dat de politieke
partijen vrijelijk tegen elkaar in het
veld treden, het is hun niet geoorloofd
toe te geven aan de haat, of de opwek
king tot burgeroorlog. Zo staking een in
de grondwet neergelegd recht is, waar
toe zekere categorieën van arbeiders
zich genoopt hebben gezien hun toe
vlucht te nemen tengevolge van het
steeds toenemende gebrek aan even
wicht tussen lonen en prijzen, het is
niet geoorloofd dit recht aan te wenden
voor politieke doeleinden of er gebruik
van te maken dat tenslotte de natie
zelf kwetst en het gezag van de staat
ondermijnt."
Maar de boodschap vermaant ook:
„Indien zij minder met elkaar in strijd
lagen, zouden de Fransen met een op
geruimder hart de gezamenlijke ontbe
ringen dragen, die het onvermijdelijke
gevolg zijn van de oorlog en de vijande
lijke bezetting. Zij, die reeds de ruime
levensvoorwaarden hebben teruggevon
den van voor de oorlog of deze zelfs
overschreden hebben, zouden dan be
grijpen dat zij bevoorrechten zijn, van
wie de natie het recht heeft datgene te
heffen wat nodig is voor de voeding,
kleding en huisvesting van de massa
der overigen."
Naar het A.N.P. van de P.T.T. ver
neemt, vormen de in het wrak van de
„Nijmegen" aangetroffen diamanten een
aangetekende zending, welke met mach
tiging van de douane werd uitgevoerd.
K.L.M.-vertegenwoordigers hebben ver
klaard, dat, zo de bloedverwanten dit
verzoeken, de stoffelijke resten van de
bij de ramp in Schotland omgekomen
slachtoffers naar de verschillende
woonsteden zullen worden vervoerd.
Zij voegden er echter aan toe, dat meii
niets zal ondernemen tot men van de
naaste bloedverwanten der 39 slacht
offers bericht heeft ontvangen.
De lijken liggen allen opgebaard in de
morgue van een ziekenhuis in Balloch-
myle, waar ook de heer Philippo nog
vertoeft. Zijn toestand is nog steeds
ernstig. Zijn vrouw heeft hem bezocht,
maar mocht niet met hem spreken.
Volgens de „Daily Telegraph" is
de „Nijmegen" bij Lloyd's en bij
Engelse verzekeringsmaatschappij en
verzekerd voor negenhonderd dui
zend dollar, of ongeveer twee mil-
lioen vierhonderdduizend gulden.
De verzekering luidt in Amerikaan
se valuta, teneinde eventuele waar
deverandering tengevolge van wij
zigingen in de wisselkoersen tussen
Engeland en Nederland te ver
mijden.
Een importeur uit Hackensack, R
Bell, heeft een verslaggever van A.P.
kapitalisme naar socialisme. Inmiddels
leert het Marx-Leninisme ons, dat de
klassestrijd niet alleen voort moet gaan,
doch heviger moet worden, aldus de
brief.
Dat maarschalk Tito besloten heeft
deze brieven te publiceren, wijst er op,
aldus de correspondent van de „Daily
Telegraph", dat hij niets te vrezen heeft
wat de opinie van zijn land betreft.
Het enige, wat dan ook op dit ogen
blik met kracht van argumenten be
weerd kan worden is, dat Nederland
eind 1949 zo ver zal zijn, dat de woning-
situatie niet langer verslechtert.
Dit is de situatie. En als wij daarop
nu meteen de mededeling laten volgen,
dat 'men ten departemente van Weder
opbouw in gemoede beweert, dat er in
Nederland op dit ogenblik eigenlijk te
veel gebouwd wordt, dan zult u zich
wellicht de ogen uitwrijven. Toch heeft
men hiervoor, al stellen wij met nadruk
vast dat wij deze argumentatie zeker
niet zonder meer onderschrijven (wij
komen er in een tweede artikel op
terug), bepaalde beweegredenen, en wel
de volgende:
Er zijn momenteel 44.500 woningen
in aanbouw. Dat is veel en wel zo veel,
zegt men, dat daardoor het algemene
tekort aan arbeidskrachten nog wordt
geaccentueerd. In plaats dat men alleen
woningen bouwt, daar waar voldoende
arbeiders aanwezig zijn, bouwt men nu
bijna overal met het gevolg, dat ook
bijna overal «onvoldoende personeel is.
Een tweede gevolg in deze grote decen
tralisatie is, dat er extra moeilijkheden
met de materiaalvoorzieningen optre
den en een gevolg daarvan, dat aanne
mers lang tevoren trachten materialen
te blokkeren, waardoor het geheel nog
weer eens bijzonder bemoeilijkt wordt.
Resultaat: de bouw van een woning, die
vroeger zes a zeven maanden in beslag
nam, loopt nu over een periode van
twaalf a dertien maanden! Dus zegt het
departement, minder woningen bouwen
en sneller! En het neemt daartoe zijn
maatregelen.
Tegenover iedere 100 gereedgekomen
woningen reikt het dit jaar slechts 85
nieuwe goedkeuringen uit met als slot
som, dat doordat juist in het eerste
halfjaar zoveel goedkeuringen zijn los
gekomen sinds 1 September practisch
geen goedkeuring meer verstrekt wordt.
Dus geen nieuwe projecten, heet het nu,
eerst afbouwen! En dat afbouwen, dat
moet er toe leiden, dat de productie dit
jaar nog van die 18.842 per 1 September
opklimt tot rond 28.000 woningen in to
taal. Daarna beginnen wij weer. En het
volgend jaar zal dan eigenlijk pas het
eerste jaar zijn, dat de montagebouw,
waarover een ieder sinds jaar en dag
de mond zo vol heeft, in ons land werke
lijk van betekenis zal worden. Minstens
10.000 van de rond 35.000 te bouwen
huizen zullen dan volgens deze bouw
methode worden opgetrokken en opti
misten dromen zelfs van 15.000.
Dat is een belangrijk perspectief en dat
ook is de enige weg, waarlangs de woning
nood op de duur met succes bèstreden kan
worden. Tot dusverre had de montage-
bouw, gezien naar het grote geheel, voor
ons land practisch geen betekenis. Siechts
1133 montage-woningen zijn sinds de be
vrijding gereed gekomen en dit waren dan
nog bijna alle wat de Engelsen „test
cases" noemen. Nu echter gaat de montage-
bouw worden wat hij moet zijn: groot
bedrijf. Door „Ratio-bouw" zijn voor ór.s
land tot dusver 30 systemen goedgekeurd.
Dertig systemen volgens welke in serie
montage-woningen mogen worden ge
bouwd, die een levensduur hebben van
50 jaar. Een vijftal typen kan men daar
uit halen, die het meest, gebruikt worden
en die op het ogenblik links en recnts in
ons vaderland op grote schaal in aanQouw
zijn. Dat zijn: het Oostenrijkse type,
waarvan er rond 800 voornamelijk in de
Mijnstreek worden aangebouwd; het type
wélschen uit Rotterdam, waarvan er bijv.
225 in Vlissingen verrijzen; de bouw met
korrelbeton, waarvoor speciaal in Dor
drecht, Den Haag en Nijmegen grote be
langstelling bestaat; de zgn. Airy-woning,
waarvan er rond 300 in aanbouw zijn, en
tenslotte de Montage-woning van Brccjero s
Bouwbedrijf, waarvan er-met name in de
Zuid-Oosthoek van Drente honderden
worden gereed gemaakt.
Zij en de zgn. „duplex-woning". de tij
delijk voor twee gezinnen geschikt ge
maakte woning, waarvan er tot dusver
een 3 400 werden vervaardigd en die
men vooral in Zutphen en Enschede kan
aanschouwen, zullen het aanzien van ons
land fundamenteel veranderen. Zij zullen
in onze streken een nog grotere mate van
uniformiteit brengen.
Hoe en in welke mate, dat zijn raken,
die wij tezamen met het standpunt, dat
Een onzer speciale verslaggevers^
begaan met het lot van de duizen
den en duizenden slachtoffer van de
woningnood èn zichzelf, is opnieuw
uitgetrokken om zich een beeld te
vormen van de situatie bij onze
huizenbouw en daarvan openlijk
rekenschap af te leggen. Het eerste
realistische, maar weinig opwekken
de relaas drukken wij hierbij af,
indachtig de wijsheid, dat het beter
is de moeilijkheden resoluut onder
het oog te zien dan er zwijgend aan
voorbij te gaan.
de aannemerswereld imieemt inzake het
probleem van de wederopbouw, graag
in volgende artikelen aan de orde wil
len stellen. Nu dunkt het ons beter de
aandacht te bepalen tot algemene pro
blemen, waarvan er nog enkele kort
moeten worden aangeduid.
De huidige woningbouw richt zich voor
rond 90 procent op dat, wat wij zeer ha
telijk als „arbeiderswoningen" («.ebben
leren betitelen. Slechts een kleine tien
procent wordt gebruikt voor de bouw van
grote flats en dat vindt dan nog voor
namelijk plaats in steden als Rotterdam
en Den Haag. Die arbeiderswoningen zijn
echter klein, op meer dan vier kinderen
zeker niet berekend. En ook daar ligt een
probleem, dat nadrukkelijk onder de aan
dacht dient te worden gebracht.
En dan is er tenslotte het van alle
wellicht belangrijkste vraagstuk: de fi
nanciering. Het is in Nederland niet mo
gelijk geheel voor eigen rekening een
woning te bouwen. En de kosten van
onze wederopbouw drukken dan ook
precies tegenovergesteld aan de situatie
van voor de oorlog voor meer dan 90
pet. op rijk en gemeente en -og voor
geen 10 pet. op de particulieren. Ook aan
deze toestand men kan het uit de IK-
groting lezen wil men volgend jaar
een eind maken. Men wil trachten dan
aanmerkelijk minder woningwet-wonin
gen te bouwen en meer volgens de dan
geldende financieringsregeling. En in
verband daarmee verschijnt dezer dagen
een uitvoerige toelichting op de finan
cieringsregeling 1948, waaruit moet blij
ken, dat investeringen in nieuw te bou
wen huizen volgens deze regeling min
stens 4 pet. opleveren.
Of het zal baten?
X) Niet meegerekend de 679 boerde
rijen, die sinds de bevrijding gereed
kwamen.
medegedeeld, dat hij aanvankelijk ge
boekt had voor de „Nijmegen", maar
zijn plaats heeft afgestaan aan het
echtpaar Rohrs. Hij boekte zelf voor
het toestel van 15 October.
Bij het ongeluk met de „Nijmegen"
is ook de Tsjechische Maria Gamanova
omgekomen.*-Haar man, die thans in
Portland directeur van een hotel is,
liet zijn vrouw en drie kinderen in 1927
in Europa achter om in Amerika een
nieuwe toekomst op te bouwen. Aan
vankelijk wilde mevr. Gamanova
Tsjechoslowakije niet verlaten. Toen zij
besloten had zich bij haar echtgenoot
te voegen brak de oorlog in Europa uit.
Eindelijk waren deze week de laatste
beletselen uit de weg geruimd en begon
zij haar tio tragisch eindigende reis.
A. P. meldt uit Batavia, dat de
heer Neher dr. Van Mook enkele we
ken zal vervangen, tot dr. Beel diens
taak overneemt. Dr. Beel's benoe
ming is te Batavia echter nog niet
bekend gemaakt.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerappor
teerd:
Koninklijke Landmacht:
Korp. W. ACHTERHOF, legernummer
241012010, afkomstig uit Zuidbroek, ge
sneuveld 15 October 1948.
Sold. J. BEUMER, legernr. 271112181,
afkomstig uit Amersfoort, gesneuveld 13
October 1948.
Korp. W. BINNEMA, legernr. 211130002,
afkomstig uit Barradeel (Fr.), gesneu
veld 17 October 1948.
Koninklijk Ned.-Ind. leger:
Res. 2e It. inf. J. G. DE NIJS, afkom
stig uit Bergen op Zoom, gesneuveld 13
October 1948.
Sergt. maj. instr. inf. A. L. ZIMMER
MAN, stbnr. 85803, afkomstig uit In
donesië, gesneuveld 13 October 1948.
Koninklijke Marine:
Heeft in de periode van de afgelopen
week geen verliezen gerapporteerd.
Naar verluidt zal oud-minister JL M.
de Booy binnenkort worden benoemd
tot hoofd van de Nederlandse militaire
missie in Berlijn als opvolger van de
heer Huender.
Professor Auguste Piccard- heeft zijn
afdaling met de „Bathyscaphe" tot van
daag moeten uitstellen, aldus melden
radioberichten van het expeditieschip
„Scaldis". Uit de berichten valt niet op
te maken, waarom Piccard zijn eerste
experiment bij het Portugese eiland
Bueno Vista, behorend tot de Kaap Ver-
dische eilanden, heeft opgeschort.
(Adv.)
komt ons noodzakelijk voor, dat nu bin
nen enkele dagen, hetzij van regerings
wege, hetzij van de zijde der vakbe
weging, definitieve publicaties worden
gedaan. Ons werd achteraf verzocht de
mededelingen voorlopig nog vertrouwelijk
te beschouwen. We hebben gemeend ons
woord niet te kunnen geven. Desondanks
hebben we met publicatie tot vandaag
gewacht in de hoop, dat er een bericht
zou komen, die de nerveuze spanning,
die er in arbeiderskringen bestaat, zou
kunnen wegnemen. We hopen met deze
publicatie te bereiken, dat het ge
wenste bericht nu komt en spoedig. De
mensen met het kleinere inkomen heb
ben er recht op te weten, waar zij aan
toe zijn.
Uw leven krijgt meer waarde als gij
uw hart geeft aan mensen, aan dieren, I
aan dingen.
Zij, die onze zorgen deelt" zal in
de afgelopen week wel niet de
enige vrouw in Nederland zijn
geweest, die op een avond min
of meer geagiteerd bij haar echt
vriend kwam mei de persberichten
over prijsverhoging in de hand. „Mooie
boel wordt dat," aldus haar pessimistisch
commentaar. „Ik begrijp van die kran
ten niets meer. De ene avond staat er
in, dat de prijzen niet verhoogd zullen
worden, dan lees je weer, dat de sub
sidies, die de regering geeft, er in ieder
geval afmoeten, maar dat we het in de
prijzen haast niet merken zullen, de
huren blijven onaangetast. Wat het moet
worden weet ik niet, maar iedere week
kom ik meer geld tekort. En in één
adem door het steeds veelvuldiger voor
komende verzoek: heb je nog „even" een
paar tientjes voor me. Ik ben door mijn
huishoudgeld heen." Wat doet een man
als zijn vrouw zo voor hem staat? In
's hemelsnaam het betalen van die en
die rekening maar weer een maandje
uitstellen. Er moet toch gegeten worden
en ook de meest uitgebalanceerde
maandbegroting loopt tóch iedere keer
in de war. Voor de wat meer dan op
pervlakkige waarnemer wordt het steeds
duidelijker, dat we in een ernstige
.vertrouwenscrisis beginnen te
'raken. We bedoelen hiermede niet
alleen het regeringsbeleid, maar vooral
de regeringsvoorlichting betreffende de
loon- en prijspolitiek.
Wanneer we alleen de berichten van
de laatste twee weken trachten te
overzien, constateren we daarin tal van
tegenstrijdigheden; of minstens treft
het ons dat Den Haag binnen een of
tweemaal 24 uur zeer grondig t.a.v. be
paalde voorgenomen maatregelen van
mening kan veranderen. Iedere gevor
derde leerling op een middelbare school
en iedere arbeider op zijn veelvuldige
ontwikkelingsavonden leert steeds weer,
dat voor een evenwichtige ontwikkeling
van het maatschappelijk leven een be
paalde mate van zekerheid omtrent de
waarde van 't geldloon noodzakelijk is.
Welnu, deze zekerheid ontbreekt momen
teel te enen male. De ene dag doet prof.
Brouwers gewichtige mededelingen en
de volgende dag laat zich prof. Tinber
gen interviewen, die dan prompt weer
iets anders verzekert, vervolgens horen
we ir. Louwes en dan springt' er een
minister zelf op de (min of meer pro
pagandistische) katheder in een afde
lingsvergadering van „zijn" politieke
partij, en de pers kan welhaast niet
anders 'doen dan berichten met een
vraagteken publiceren.
We achten, zeker onder de huidige
omstandigheden, deze gang van zaken
hoogst onverantwoordelijk. Laat iedere
drager van een verantwoordelijke func
tie zich toch goed bewust zijn van het
feit, dat er in de wereld van de men
sen met de smalle (re) beurs ernstige
ongerustheid is en toenemende span
ning. Er zijn nu welhaast eeni maand
achtereen bijna avond na avond in onze
kranten berichten verschenen, dat er
overleg gaande is tussen de Stichting
van de Arbeid en de regering. Object
van overleg is het feit, dat de regering
meent, dat de verschillende subsidies
op levensmiddelen geheel of zo goed
als geheel moeten verdwijnen en dat de
daardoor noodzakelijk wordende inkom
stenvermeerdering van de lagere inko
mensgroepen dient te worden beperkt zo
sterk als maar enigszins mogelijk is.
Wanneer men de verschillende verkla
ringen van regeringswege goed leest,
bedoelde de regering aanvankelijk
eigenlijk te zeggen: prijsaanpassing naar
boven, tengevolge van het wegvallen
van subsidies, zonder merkbare stijging
van de lonen. „Hoogstens enkele correc
ties". Waarom spreekt de regering zich
in deze nu niet onomwonden uit? On
zekerheid schaadt en schokt het ver
trouwen.
Inmiddels is het wel duidelijk ge
worden, dat de arbeidersvakcentra
les en de Stichting van de Arbeid
met deze regeringsopvatting niet ac-
coord zijn gegaan. De verschillende dag
bladen, die het nauwst contact hebben
met de verschillende arbeidersvakcen
trales, hebben dit verzekerd, maar la
ten niettemin hun lezers evenzeer in
onzekerheid wat er nu eigenlijk precies
op het punt staat te gebeuren. We kun
nen ons nog voorstellen, dat 't soms in
's lands belang is omtrent bepaalde be
sprekingen een volkomen stilzwijgen
te bewaren tot het moment voor publi
catie rijp is. We kunnen zelfs aanne
men, dat zulks ook thans het geval is.
Maar waarom dan die onrustbrengende
halve berichten? We kunnen niet aan
de indruk ontkomen, dat de „door
gaans goed ingelichte kringen", waaraan
verscheidene bladen de laatste dagen
hun mededelingen moesten ontleden,
zelf maar zeer vaagjes op de hoogte
zijn, of worden gehouden. Wat te den
ken van de mededeling, die we Woens
dag 20 October optekenden uit de mond
van een vakbondsbestuurder, die nogal
eens ten departemente verkeert en op de
concrete vraag van één zijner leden
wat er nu eigenlijk voor verbeteringen
op komst waren, het evenmin verder
bracht dan: het schijnt en men zegt.
Wij zijn zo vrij geweest deze practicus
na de vergadering een verduidelijking
te vragen. Het staat nu wel vast, werd
ons verzekerd, dat de rêgering de kant
van tijdelijke loontoeslagen
uit wil, die niet in de prijzen mogen
worden verdisconteerd Maar ge be
grijpt, dat in zulk een geval de toesla
gen tot het strikt noodzakelijke moeten
worden beperkt. Loonsverhoging, ge
volgd door prijsverhoging, zou geen
enkel mens met een bescheiden inkomen
enig voordeel brengen. Deze toeslag zal
ongeveer f 1.4>er week bedragen en
van tijdelijke aard zijn. De toeslag zal
gelden voor gehuwden en ongehuwden
tot een bepaalde leeftijdsgrens. Daar
naast of daarboven zal een verbete
ring van de kinderbijslag voor
g r o te r e gezinnen onontkoombaar zijn.
Het spreekt welhaast vanzelf, dat er
gezocht wordt naar een mogelijkheid
ook de kleine ondernemers, die, wat
hun inkomen betreft, ongeveer met
loonarbeiders gelijk staan, te helpen.
Maar dat is nu juist een van de moei
lijkheden, waar de regering en de Stich
ting mee zitten.
Op onze vraag, aan welke loongrens
is gedacht, werd ons verzekerd, dat de
toeslag zou gelden tot een inkomen van
f 5000.maar dat de regering hierover
nog niet had beslist.
We weten nu. tenminste iets. Maar het
(Vervolg in zesde kolom onderaan)