Staat van beleg iii Frankrijk verwacht West-Java-express voor de tweede maal beschoten Lichting 1948 opgeroepen „Rusland kan nieuwe oorlog Correspondentie tussen Tito en Stalin gepubliceerd met een voeren Diamanten waren toch gedekt HUIZENNOOD ZAL LANGER DAN TIEN JAAR DUREN Het departement beweert dat er „te veel" wordt gebouwd! Een opfrissertje voor De Waarheid Communisten delen wapens uit Hevige onlusten nabij St. Etienne Boodschap van het Franse Episcopaat Toestand van de heer Philippo ernstig Montage-bouw de uitkomst? Verliezen in indië Nerveuze spanning onder de arbeiders Het weer lot hoofd en hart It Protest van de Republiek Gaat Neher Van Mook voorlopig vervangen? Oud-minister De Booy ZATERDAG 23 OCTOBER 1948 72ste JAARGANG No. 24289 iiiiyf bij Commissie van Goede Diensten De Franse regering gaf gisteravond haar froepen opdracht op de stakers het vuur ±e openen indien dit noodzakelijk mocht zijn. Aan hei einde van een dag waarop twee mijnwerkers in Midden-Frankrijk werden gedood, werd op hei Palais Elysée een bijzondere kabineisziiiing gehouden, waarin tevens bevel werd gegeven de lichting 1948 onder de wape nen te roepen tezamen met gendarmes en mobiele gardis ten, die als reservisten dienst doen. Frangois Miiierand, de staatssecretaris toegevoegd aan de premier, verklaarde na een kabineisziiiing van vier uur gisteravond, dat de veiligheidsmaatregelen geen staat van beleg betekenden, doch dat het daar ook niet ver van af was. De regering gaf de prefecten in geheel Frankrijk tevens verlof bijeenkomsten en demonstraties ie verbieden indien geweld gevreesd werd. De ramp met de „Nijmegen" (Van een onzer speciale verslaggevers) Kori en goed, dii is de situatie, waarin de Huizenbouw van Nederland zich op hei ogenblik bevindt: Wij hebben een tekort van rond 300.000 woningen. Sinds de bevrijding zijn er in 1945 389, in '46 1593, in '47 9208 en tot September van dii jaar 18.842 panden bijgebouwd en alles bijeen is dat dus niet veel meer dan een druppel op een gloeiende plaat. Men moei dan ook de schone illusie, dat wij mei een jaar of tien de woningnood ie boven zouden zijn, maar gelijk moedig laten varen, want die droom was gebaseerd op een jaarproductie van 70.000 woningen en aangezien wij zelfs komend jaar niet veel verder dan 35.000 huizen zullen komen, is dat jaarcijfer dus even hoog als onbereikbaar. Hoofd Nederlandse militaire missie in Berlijn? Duikt Piccard vandaag? Lonen en prijzen BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 - Postgiro 143480 ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week, t 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Wnd. hoofdredacteur: W. Severln. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. Het hoofdkwartier van het Nederland se leger heeft gisteravond bekend ge maakt dat Indonesische guerillabenden voor de tweede opeenvolgende dag de West-Java-express hebben aangevallen, een trein nit de rails'laten lopen en met machinegeweren hebben beschoten. Het incident vond plaats twee kilometer ten Zuiden van Poerwakarta. Er werden acht personen gedood en drie en twintig ge- Dat is nu heus een leuk idee geweest van onze collega's van De Waar heid. Wij nedoelen dat interview over het AmerikaansSpaanse bondge nootschap. Het bondgenootschap zelf is er nog wel niet en officiële persoonlijk heden uit de Verenigde Staten ontken nen zelfs, dat er onderhandelingen wor den gevoerd. Maar in ieder geval heb ben een paar Yankee-senatoren met Franco gepraat. En dusdenkt De Waarheid, is het hoog tijd om alarm te slaan. Het Nederlandse volk behoort op tijd gewaarschuwd te worden, niet waar? Want een gewaarschuwd man telt voor twee en zo zal het met een gewaar schuwd volk sok wel zijn. Geon beter middel om iemand wakker te krijgen dan hem zelf aan het praten te zetten: toehoorders vallen onder een gesprek wel ooit in slaap, maar sprekers zeer zelden. Zo zet dan De Waarheid het Neder landse volk aan het spreken. Zeer demo cratisch. Dat de proefpersonen voor haar onderzoek gezocht worden in bepaalde kringen, moet men natuurlijk voor lief nemen. Het is niettemin verwonderlijk, dat er geen enkele katholiek op de lijst prijkt, waarvan de antwoorden gepu bliceerd zijn. Men laat anders toch wèl eens een katholiek aan het woord, b.v. laatst bij de Praagse reis de katholieke minister Plohjar, die door zijn wettige kerkelijke overheid in de ban is gedaan. De reden voor de afwezigheid van ka tholieke namen kan niet zijn, dat de Katholieken per se zo hard met Franco weglopen. Het is immers vanzelfspre kend ook De Waarheid bekend, dat met name erg vooraanstaande Franse katho lieken niet zo veel met de caudillo op hebben en dat zelfs in ons achterlijke landje deze Franse voorgangers nog vol gelingen vinden. De kwestie-Franco is voor katholieken beslist een vrije kwes tie, die met 't geloof niets heeft uit te staan, zoals trouwens in het algemeen de kwestie van de staatsvorm voor -de katholieken een vrije kwestie is. Onze communistische collega's zullen dat wel licht moeilijk kunnen geloven, maar dit is nu eenmaal niet onze schuld. Wij mogen evenwel niet ontkennen, dat de antwoorden interessant zijn. Niet alleen van Koos Vor- rink, die zegt, dat hij met De Waarheid geen relaties onderhoudt. Geen antwoord, op de vraag misschien. Misschien ook wel, in zoverre Vorrink laat blijken, dat hij de vraag van die hoek uit niet ver trouwt. Het zou kunnen zijn, dat de vraag niet uit pure liefde voor de demo cratie voortkwam en dan is het inder daad bezwaarlijk in zulke pure liefde te antwoorden. Maar ook het antwoordf van die huzaar is merkwaardig, die meent, dat West- Europa zich sterk moet maken tegen Oost-Europa. Voor het fascisme is hij niet bang, aangezien het democratische Amerika per slot van rekening alles on der controle heeft. Er is ook e£n mijnheer, die niet veel verschil ziet tussen het fascisme in het "Westen en dat in, het Oosten. Wij voor ons zien daar wel enig verschil tussen, al valt dit dan niet uit ten voordele van het Oosten. Maar daar gaat het nu niet over. De mijnheer in kwestie zegt: „U Vroeg mij mijn mening te zeggen over de toenadering der Verenigde Staten tot net fascistische Spanje. Is dit nog nodig? •.De Waarheid" weet toch wel, dat ik elk neel of half bondgenootschap met fascis ten of nazi's verfoeilijk vind, onverschil lig of dit uitging of uitgaat van een staat uit het Oosten of het Westen!" Het gebruik van 't woord nazi's, gecombi neerd met het Oosten, doet ons en need waarschijnlijk ook bedoelde mijn- neer denken aan een zeker bondge- °°tschap van 1939 tussen een grote staat w .vf^'Oosten (De Waarheid kan weten En u en Hitier onzaliger gedachtenis, dat zo vreemd> te veronderstellen, et dit bond^fenootschap de oorlog heeft f °§elijk gemaakt? Dat. met een twee- h nntenoorlog in hét vizier de nazi- doi, u1 zich nog we* even bedacht zou- bobben alvorens „aan te marche- ,°°k de partner van het bondge nootschap wist dit, maar door zijn hand- helenmf sterkte bij de nazi's in hun jnse plannen. De Waarheid is dit ver- bog niS6 rSSt Van h6t Nederlandse volk Hat De Waarheid meer antwoorden Plaatst van mensen, die Franco-Spanje erfoeien, begrijpt de lezer zó wel. Maar aarschijnlijk interesseert het hem ma- Ons ook! wond. Onder de doden Is een Nederlands soldaat, Donderdag werd eveneens een aanval gedaan op de trein in dezelfde omgeving en werden twee personen gewond. Naar verluidt werden twintig meter rails twee kilometer ten Zuiden van Poerwakarta losgemaakt en sloegen twee locomotieven om. De Nederlandse troe pen zijn daarna een actie begonnen in de nabijheid van de plaats waar de trein was aangevallen. Een bende van onge veer 50 man, die zich bediende van automatische wapenen heeft de aanval uitgevoerd. De Indonesiërs openden het vuur op het ogenblik, dat de trein om sloeg. Het te Kediri verschijnende dagblad „Soeara Rakjat" bericht, dat Amir Sja- rifoeddin gearresteerd zou zijn. De cor respondent van genoemd blad meldde, dat Sjarifoeddin ontdekt werd in een van de tuinen ten Noorden van Patjitan (aan de Zuidkust van Java). Sjarifoeddin zou doodziek zijn gevon den, liggende op een rustbank. Tezamen met hem zou Wikana, de voormalige gouverneur van Soerakarta, gearresteerd zijn. Antara meldt, dat de militaire com mandant van de residentie Kediri met ingang van 22 October een verschij ningsverbod heeft uitgevaardigd tegen de „Soearal Rakjat" wegens publicatie van dit bericht, hetwelk volgens het bevelschrift „nog niet officieel is". Hatimalavi, de leider van de good- will-missie uit Pakistan, die thans Indonesië bezoekt, zeide aan een diner, dat de missie aan het staatshoofd van Pasoendan aanbood, dat de regering van Pakistan vriendschappelijke relaties onderhoudt met de Nederlandse rege ring. Hij hoopte, dat de betrekkingen zich verder zullen ontwikkelen tot banden van hartelijke vriendschap Sprekende over de Verenigde Naties, verklaarde hij, dat „de Nederlanders de enigen blijken te zijn, die luisterden naar haar adviezen". Hij noemde het federale plan een „waarmerk van echte democratie". Verwachting tot Zaterdagavond: Zwaar bewolkt met tjjdeljjk enige regen. Matige tot krachtige en langs de Waddenkust harde Westelijke wind. Morgen overdag minder zacht. Zon: *2.1817.30; Maan: 20.18—13.42. De mijnwerkersstaking in Friinkrijk is uitgegroeid tot een wilde chaos. Sta kers rukken de leuning van een hrug kapot nabij St. Etienne om de weg te barricaderen. De veiligheidscommissie van de re publikeinse delegatie zal binnenkort protesteren bij de C.v.G D. overr de Ne derlandse schendingen van het bestand gedurende de laatste maanden, aldus meldt radio „The voice of free Indone sia". De republikeinse radio voegde hieraan toe, dat het protest betrekking zal hebben op de publicaties van de dienst Eegercontacten en de bestands schendingen door Nederlandse vlieg tuigen, de Nederlandse Marine en de Nederlandse troepen langs de status- quo-lijn. Een en dertig republikeinse vakor- uit de Sobsi zijn getreden, als die welke uit de Sobsi zijn getreden als die welke nog leden van de Sobsi zijn, hebben besloten tot het oprichten van een een heidsorganisatie van vakverenigingen de „Persatoen Organisan Boeroeh". De nieuwe organisatie zal niet actief aan politiek deelnemen. In het communiqué dat aan het eind van de kabinetszitting werd uitgegeven werden alle buitenlanders, onverschil lig hoelang zij in Frankrijk woonden, gewaarschuwd, dat zij terstond het land zouden worden uitgezet, als bleek, dat zij bij een staking of demonstratie be trokken waren. n Het kabinet-Queuille nam deze ver strekkende maatregelen toen uit St. Etienne bericht kwam, dat de commu nisten pistolen, geweren en handgrana ten uitreikten aan de stakende mijn werkers, nadat de mobiele garde gister middag twee stakers had doodgeschoten. Zowel in communistische als regerings kringen werd gisteravond voorspeld, dat in het gebied rond St Etienne vandaag hevige onlusten zouden uitbreken. De mijnwerkers zijn hier van plan een van de voornaamste mijnen wederom in be zit te krijgen. Aan het eind van het regeringscom muniqué van gisteravond deed de rege- In een reeks brieven aan maarschalk Tito beschuldigt Stalin de Joegoslavi sche communisten van ingebeeldheid. Zij spreken over niets anders dan hun succes. Deze beschuldiging staat te lezen in een reeks tussen Stalin en Tito gewis selde brieven, die een fliplomatieke correspondent van de „Daily Telegraph" heeft gepubliceerd. De brieven zijn reeds eerder in Joegoslavië gepubli ceerd, doch zijn thans aan het blad in het Engels vrij gegeven. De regering van Joegoslavië heeft het plan spoedig een Engelse versie van de brieven uit te geven. Tito schreef, dat zijn regering niet toe kon staan, dat de Sovjet-veiligheids dienst zich in het land vestigde. Het land had zijn eigen veiligheidsdienst om de „buitenlandse kapitalistische elemen ten en klassevijanden" te bestrijden. In antwoord hierop zeide Stalin, dat de Joegoslavische communisten Marxisti sche critiek ontvingen als provincialen en deze krenkend achtten voor hun prestige. Zij raakten de ambities van de Joegoslavische leiding. Tito had te Ljubljana een tegen de Sovjet-Unie gerichte rede gehouden in verband met Triest. Hij had blijkbaar niet ingezien, hoeveel moeite de Sovjet- Unie zich getroost had om Triest aan Joegoslavië terug te geven. De Joego slavische communisten zien blijkbaar niet in, aldus Stalin's brief, dat de Sov jet-Unie na een zo verschrikkelijke oorlog niet een nieuwe kan beginnen. Stalin hekelde voorts de opneming van de communisten in het nationale front. Tito hing volgens Stalin de theo rie aan van vredelievende overgang van ring een beroep op alle arbeiders om zich te verzetten tegen stakingen, waar mee politieke doeleinden werden nage streefd, daar zulke stakingen een eind zullen maken aan de nationale produc tie, schade zullen berokkenen aan de nationale veiligheid, de vitale bedrijven zullen vernietigen, en langdurige werke loosheid betekenen voor duizenden, met daaruit voortvloeiende ellende voor de huisgezinnen. (Telefonisch van onze Parfijse correspondent) Parijs, Vrijdagavond. Tot besluit van hun laatste te Parijs gehouden driemaandelijkse conferentie van de kardinaal en aartsbisschoppen van Frankrijk is een boodschap gepu bliceerd, waarin zij zich als volgt uit laten over de huidige sociale troebelen: „Zo het gewettigd is in een werkelijk democratisch regiem, dat de politieke partijen vrijelijk tegen elkaar in het veld treden, het is hun niet geoorloofd toe te geven aan de haat, of de opwek king tot burgeroorlog. Zo staking een in de grondwet neergelegd recht is, waar toe zekere categorieën van arbeiders zich genoopt hebben gezien hun toe vlucht te nemen tengevolge van het steeds toenemende gebrek aan even wicht tussen lonen en prijzen, het is niet geoorloofd dit recht aan te wenden voor politieke doeleinden of er gebruik van te maken dat tenslotte de natie zelf kwetst en het gezag van de staat ondermijnt." Maar de boodschap vermaant ook: „Indien zij minder met elkaar in strijd lagen, zouden de Fransen met een op geruimder hart de gezamenlijke ontbe ringen dragen, die het onvermijdelijke gevolg zijn van de oorlog en de vijande lijke bezetting. Zij, die reeds de ruime levensvoorwaarden hebben teruggevon den van voor de oorlog of deze zelfs overschreden hebben, zouden dan be grijpen dat zij bevoorrechten zijn, van wie de natie het recht heeft datgene te heffen wat nodig is voor de voeding, kleding en huisvesting van de massa der overigen." Naar het A.N.P. van de P.T.T. ver neemt, vormen de in het wrak van de „Nijmegen" aangetroffen diamanten een aangetekende zending, welke met mach tiging van de douane werd uitgevoerd. K.L.M.-vertegenwoordigers hebben ver klaard, dat, zo de bloedverwanten dit verzoeken, de stoffelijke resten van de bij de ramp in Schotland omgekomen slachtoffers naar de verschillende woonsteden zullen worden vervoerd. Zij voegden er echter aan toe, dat meii niets zal ondernemen tot men van de naaste bloedverwanten der 39 slacht offers bericht heeft ontvangen. De lijken liggen allen opgebaard in de morgue van een ziekenhuis in Balloch- myle, waar ook de heer Philippo nog vertoeft. Zijn toestand is nog steeds ernstig. Zijn vrouw heeft hem bezocht, maar mocht niet met hem spreken. Volgens de „Daily Telegraph" is de „Nijmegen" bij Lloyd's en bij Engelse verzekeringsmaatschappij en verzekerd voor negenhonderd dui zend dollar, of ongeveer twee mil- lioen vierhonderdduizend gulden. De verzekering luidt in Amerikaan se valuta, teneinde eventuele waar deverandering tengevolge van wij zigingen in de wisselkoersen tussen Engeland en Nederland te ver mijden. Een importeur uit Hackensack, R Bell, heeft een verslaggever van A.P. kapitalisme naar socialisme. Inmiddels leert het Marx-Leninisme ons, dat de klassestrijd niet alleen voort moet gaan, doch heviger moet worden, aldus de brief. Dat maarschalk Tito besloten heeft deze brieven te publiceren, wijst er op, aldus de correspondent van de „Daily Telegraph", dat hij niets te vrezen heeft wat de opinie van zijn land betreft. Het enige, wat dan ook op dit ogen blik met kracht van argumenten be weerd kan worden is, dat Nederland eind 1949 zo ver zal zijn, dat de woning- situatie niet langer verslechtert. Dit is de situatie. En als wij daarop nu meteen de mededeling laten volgen, dat 'men ten departemente van Weder opbouw in gemoede beweert, dat er in Nederland op dit ogenblik eigenlijk te veel gebouwd wordt, dan zult u zich wellicht de ogen uitwrijven. Toch heeft men hiervoor, al stellen wij met nadruk vast dat wij deze argumentatie zeker niet zonder meer onderschrijven (wij komen er in een tweede artikel op terug), bepaalde beweegredenen, en wel de volgende: Er zijn momenteel 44.500 woningen in aanbouw. Dat is veel en wel zo veel, zegt men, dat daardoor het algemene tekort aan arbeidskrachten nog wordt geaccentueerd. In plaats dat men alleen woningen bouwt, daar waar voldoende arbeiders aanwezig zijn, bouwt men nu bijna overal met het gevolg, dat ook bijna overal «onvoldoende personeel is. Een tweede gevolg in deze grote decen tralisatie is, dat er extra moeilijkheden met de materiaalvoorzieningen optre den en een gevolg daarvan, dat aanne mers lang tevoren trachten materialen te blokkeren, waardoor het geheel nog weer eens bijzonder bemoeilijkt wordt. Resultaat: de bouw van een woning, die vroeger zes a zeven maanden in beslag nam, loopt nu over een periode van twaalf a dertien maanden! Dus zegt het departement, minder woningen bouwen en sneller! En het neemt daartoe zijn maatregelen. Tegenover iedere 100 gereedgekomen woningen reikt het dit jaar slechts 85 nieuwe goedkeuringen uit met als slot som, dat doordat juist in het eerste halfjaar zoveel goedkeuringen zijn los gekomen sinds 1 September practisch geen goedkeuring meer verstrekt wordt. Dus geen nieuwe projecten, heet het nu, eerst afbouwen! En dat afbouwen, dat moet er toe leiden, dat de productie dit jaar nog van die 18.842 per 1 September opklimt tot rond 28.000 woningen in to taal. Daarna beginnen wij weer. En het volgend jaar zal dan eigenlijk pas het eerste jaar zijn, dat de montagebouw, waarover een ieder sinds jaar en dag de mond zo vol heeft, in ons land werke lijk van betekenis zal worden. Minstens 10.000 van de rond 35.000 te bouwen huizen zullen dan volgens deze bouw methode worden opgetrokken en opti misten dromen zelfs van 15.000. Dat is een belangrijk perspectief en dat ook is de enige weg, waarlangs de woning nood op de duur met succes bèstreden kan worden. Tot dusverre had de montage- bouw, gezien naar het grote geheel, voor ons land practisch geen betekenis. Siechts 1133 montage-woningen zijn sinds de be vrijding gereed gekomen en dit waren dan nog bijna alle wat de Engelsen „test cases" noemen. Nu echter gaat de montage- bouw worden wat hij moet zijn: groot bedrijf. Door „Ratio-bouw" zijn voor ór.s land tot dusver 30 systemen goedgekeurd. Dertig systemen volgens welke in serie montage-woningen mogen worden ge bouwd, die een levensduur hebben van 50 jaar. Een vijftal typen kan men daar uit halen, die het meest, gebruikt worden en die op het ogenblik links en recnts in ons vaderland op grote schaal in aanQouw zijn. Dat zijn: het Oostenrijkse type, waarvan er rond 800 voornamelijk in de Mijnstreek worden aangebouwd; het type wélschen uit Rotterdam, waarvan er bijv. 225 in Vlissingen verrijzen; de bouw met korrelbeton, waarvoor speciaal in Dor drecht, Den Haag en Nijmegen grote be langstelling bestaat; de zgn. Airy-woning, waarvan er rond 300 in aanbouw zijn, en tenslotte de Montage-woning van Brccjero s Bouwbedrijf, waarvan er-met name in de Zuid-Oosthoek van Drente honderden worden gereed gemaakt. Zij en de zgn. „duplex-woning". de tij delijk voor twee gezinnen geschikt ge maakte woning, waarvan er tot dusver een 3 400 werden vervaardigd en die men vooral in Zutphen en Enschede kan aanschouwen, zullen het aanzien van ons land fundamenteel veranderen. Zij zullen in onze streken een nog grotere mate van uniformiteit brengen. Hoe en in welke mate, dat zijn raken, die wij tezamen met het standpunt, dat Een onzer speciale verslaggevers^ begaan met het lot van de duizen den en duizenden slachtoffer van de woningnood èn zichzelf, is opnieuw uitgetrokken om zich een beeld te vormen van de situatie bij onze huizenbouw en daarvan openlijk rekenschap af te leggen. Het eerste realistische, maar weinig opwekken de relaas drukken wij hierbij af, indachtig de wijsheid, dat het beter is de moeilijkheden resoluut onder het oog te zien dan er zwijgend aan voorbij te gaan. de aannemerswereld imieemt inzake het probleem van de wederopbouw, graag in volgende artikelen aan de orde wil len stellen. Nu dunkt het ons beter de aandacht te bepalen tot algemene pro blemen, waarvan er nog enkele kort moeten worden aangeduid. De huidige woningbouw richt zich voor rond 90 procent op dat, wat wij zeer ha telijk als „arbeiderswoningen" («.ebben leren betitelen. Slechts een kleine tien procent wordt gebruikt voor de bouw van grote flats en dat vindt dan nog voor namelijk plaats in steden als Rotterdam en Den Haag. Die arbeiderswoningen zijn echter klein, op meer dan vier kinderen zeker niet berekend. En ook daar ligt een probleem, dat nadrukkelijk onder de aan dacht dient te worden gebracht. En dan is er tenslotte het van alle wellicht belangrijkste vraagstuk: de fi nanciering. Het is in Nederland niet mo gelijk geheel voor eigen rekening een woning te bouwen. En de kosten van onze wederopbouw drukken dan ook precies tegenovergesteld aan de situatie van voor de oorlog voor meer dan 90 pet. op rijk en gemeente en -og voor geen 10 pet. op de particulieren. Ook aan deze toestand men kan het uit de IK- groting lezen wil men volgend jaar een eind maken. Men wil trachten dan aanmerkelijk minder woningwet-wonin gen te bouwen en meer volgens de dan geldende financieringsregeling. En in verband daarmee verschijnt dezer dagen een uitvoerige toelichting op de finan cieringsregeling 1948, waaruit moet blij ken, dat investeringen in nieuw te bou wen huizen volgens deze regeling min stens 4 pet. opleveren. Of het zal baten? X) Niet meegerekend de 679 boerde rijen, die sinds de bevrijding gereed kwamen. medegedeeld, dat hij aanvankelijk ge boekt had voor de „Nijmegen", maar zijn plaats heeft afgestaan aan het echtpaar Rohrs. Hij boekte zelf voor het toestel van 15 October. Bij het ongeluk met de „Nijmegen" is ook de Tsjechische Maria Gamanova omgekomen.*-Haar man, die thans in Portland directeur van een hotel is, liet zijn vrouw en drie kinderen in 1927 in Europa achter om in Amerika een nieuwe toekomst op te bouwen. Aan vankelijk wilde mevr. Gamanova Tsjechoslowakije niet verlaten. Toen zij besloten had zich bij haar echtgenoot te voegen brak de oorlog in Europa uit. Eindelijk waren deze week de laatste beletselen uit de weg geruimd en begon zij haar tio tragisch eindigende reis. A. P. meldt uit Batavia, dat de heer Neher dr. Van Mook enkele we ken zal vervangen, tot dr. Beel diens taak overneemt. Dr. Beel's benoe ming is te Batavia echter nog niet bekend gemaakt. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen in de afgelopen week de navolgende verliezen zijn gerappor teerd: Koninklijke Landmacht: Korp. W. ACHTERHOF, legernummer 241012010, afkomstig uit Zuidbroek, ge sneuveld 15 October 1948. Sold. J. BEUMER, legernr. 271112181, afkomstig uit Amersfoort, gesneuveld 13 October 1948. Korp. W. BINNEMA, legernr. 211130002, afkomstig uit Barradeel (Fr.), gesneu veld 17 October 1948. Koninklijk Ned.-Ind. leger: Res. 2e It. inf. J. G. DE NIJS, afkom stig uit Bergen op Zoom, gesneuveld 13 October 1948. Sergt. maj. instr. inf. A. L. ZIMMER MAN, stbnr. 85803, afkomstig uit In donesië, gesneuveld 13 October 1948. Koninklijke Marine: Heeft in de periode van de afgelopen week geen verliezen gerapporteerd. Naar verluidt zal oud-minister JL M. de Booy binnenkort worden benoemd tot hoofd van de Nederlandse militaire missie in Berlijn als opvolger van de heer Huender. Professor Auguste Piccard- heeft zijn afdaling met de „Bathyscaphe" tot van daag moeten uitstellen, aldus melden radioberichten van het expeditieschip „Scaldis". Uit de berichten valt niet op te maken, waarom Piccard zijn eerste experiment bij het Portugese eiland Bueno Vista, behorend tot de Kaap Ver- dische eilanden, heeft opgeschort. (Adv.) komt ons noodzakelijk voor, dat nu bin nen enkele dagen, hetzij van regerings wege, hetzij van de zijde der vakbe weging, definitieve publicaties worden gedaan. Ons werd achteraf verzocht de mededelingen voorlopig nog vertrouwelijk te beschouwen. We hebben gemeend ons woord niet te kunnen geven. Desondanks hebben we met publicatie tot vandaag gewacht in de hoop, dat er een bericht zou komen, die de nerveuze spanning, die er in arbeiderskringen bestaat, zou kunnen wegnemen. We hopen met deze publicatie te bereiken, dat het ge wenste bericht nu komt en spoedig. De mensen met het kleinere inkomen heb ben er recht op te weten, waar zij aan toe zijn. Uw leven krijgt meer waarde als gij uw hart geeft aan mensen, aan dieren, I aan dingen. Zij, die onze zorgen deelt" zal in de afgelopen week wel niet de enige vrouw in Nederland zijn geweest, die op een avond min of meer geagiteerd bij haar echt vriend kwam mei de persberichten over prijsverhoging in de hand. „Mooie boel wordt dat," aldus haar pessimistisch commentaar. „Ik begrijp van die kran ten niets meer. De ene avond staat er in, dat de prijzen niet verhoogd zullen worden, dan lees je weer, dat de sub sidies, die de regering geeft, er in ieder geval afmoeten, maar dat we het in de prijzen haast niet merken zullen, de huren blijven onaangetast. Wat het moet worden weet ik niet, maar iedere week kom ik meer geld tekort. En in één adem door het steeds veelvuldiger voor komende verzoek: heb je nog „even" een paar tientjes voor me. Ik ben door mijn huishoudgeld heen." Wat doet een man als zijn vrouw zo voor hem staat? In 's hemelsnaam het betalen van die en die rekening maar weer een maandje uitstellen. Er moet toch gegeten worden en ook de meest uitgebalanceerde maandbegroting loopt tóch iedere keer in de war. Voor de wat meer dan op pervlakkige waarnemer wordt het steeds duidelijker, dat we in een ernstige .vertrouwenscrisis beginnen te 'raken. We bedoelen hiermede niet alleen het regeringsbeleid, maar vooral de regeringsvoorlichting betreffende de loon- en prijspolitiek. Wanneer we alleen de berichten van de laatste twee weken trachten te overzien, constateren we daarin tal van tegenstrijdigheden; of minstens treft het ons dat Den Haag binnen een of tweemaal 24 uur zeer grondig t.a.v. be paalde voorgenomen maatregelen van mening kan veranderen. Iedere gevor derde leerling op een middelbare school en iedere arbeider op zijn veelvuldige ontwikkelingsavonden leert steeds weer, dat voor een evenwichtige ontwikkeling van het maatschappelijk leven een be paalde mate van zekerheid omtrent de waarde van 't geldloon noodzakelijk is. Welnu, deze zekerheid ontbreekt momen teel te enen male. De ene dag doet prof. Brouwers gewichtige mededelingen en de volgende dag laat zich prof. Tinber gen interviewen, die dan prompt weer iets anders verzekert, vervolgens horen we ir. Louwes en dan springt' er een minister zelf op de (min of meer pro pagandistische) katheder in een afde lingsvergadering van „zijn" politieke partij, en de pers kan welhaast niet anders 'doen dan berichten met een vraagteken publiceren. We achten, zeker onder de huidige omstandigheden, deze gang van zaken hoogst onverantwoordelijk. Laat iedere drager van een verantwoordelijke func tie zich toch goed bewust zijn van het feit, dat er in de wereld van de men sen met de smalle (re) beurs ernstige ongerustheid is en toenemende span ning. Er zijn nu welhaast eeni maand achtereen bijna avond na avond in onze kranten berichten verschenen, dat er overleg gaande is tussen de Stichting van de Arbeid en de regering. Object van overleg is het feit, dat de regering meent, dat de verschillende subsidies op levensmiddelen geheel of zo goed als geheel moeten verdwijnen en dat de daardoor noodzakelijk wordende inkom stenvermeerdering van de lagere inko mensgroepen dient te worden beperkt zo sterk als maar enigszins mogelijk is. Wanneer men de verschillende verkla ringen van regeringswege goed leest, bedoelde de regering aanvankelijk eigenlijk te zeggen: prijsaanpassing naar boven, tengevolge van het wegvallen van subsidies, zonder merkbare stijging van de lonen. „Hoogstens enkele correc ties". Waarom spreekt de regering zich in deze nu niet onomwonden uit? On zekerheid schaadt en schokt het ver trouwen. Inmiddels is het wel duidelijk ge worden, dat de arbeidersvakcentra les en de Stichting van de Arbeid met deze regeringsopvatting niet ac- coord zijn gegaan. De verschillende dag bladen, die het nauwst contact hebben met de verschillende arbeidersvakcen trales, hebben dit verzekerd, maar la ten niettemin hun lezers evenzeer in onzekerheid wat er nu eigenlijk precies op het punt staat te gebeuren. We kun nen ons nog voorstellen, dat 't soms in 's lands belang is omtrent bepaalde be sprekingen een volkomen stilzwijgen te bewaren tot het moment voor publi catie rijp is. We kunnen zelfs aanne men, dat zulks ook thans het geval is. Maar waarom dan die onrustbrengende halve berichten? We kunnen niet aan de indruk ontkomen, dat de „door gaans goed ingelichte kringen", waaraan verscheidene bladen de laatste dagen hun mededelingen moesten ontleden, zelf maar zeer vaagjes op de hoogte zijn, of worden gehouden. Wat te den ken van de mededeling, die we Woens dag 20 October optekenden uit de mond van een vakbondsbestuurder, die nogal eens ten departemente verkeert en op de concrete vraag van één zijner leden wat er nu eigenlijk voor verbeteringen op komst waren, het evenmin verder bracht dan: het schijnt en men zegt. Wij zijn zo vrij geweest deze practicus na de vergadering een verduidelijking te vragen. Het staat nu wel vast, werd ons verzekerd, dat de rêgering de kant van tijdelijke loontoeslagen uit wil, die niet in de prijzen mogen worden verdisconteerd Maar ge be grijpt, dat in zulk een geval de toesla gen tot het strikt noodzakelijke moeten worden beperkt. Loonsverhoging, ge volgd door prijsverhoging, zou geen enkel mens met een bescheiden inkomen enig voordeel brengen. Deze toeslag zal ongeveer f 1.4>er week bedragen en van tijdelijke aard zijn. De toeslag zal gelden voor gehuwden en ongehuwden tot een bepaalde leeftijdsgrens. Daar naast of daarboven zal een verbete ring van de kinderbijslag voor g r o te r e gezinnen onontkoombaar zijn. Het spreekt welhaast vanzelf, dat er gezocht wordt naar een mogelijkheid ook de kleine ondernemers, die, wat hun inkomen betreft, ongeveer met loonarbeiders gelijk staan, te helpen. Maar dat is nu juist een van de moei lijkheden, waar de regering en de Stich ting mee zitten. Op onze vraag, aan welke loongrens is gedacht, werd ons verzekerd, dat de toeslag zou gelden tot een inkomen van f 5000.maar dat de regering hierover nog niet had beslist. We weten nu. tenminste iets. Maar het (Vervolg in zesde kolom onderaan)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1948 | | pagina 1